Anneden Allah'a: Bağlanma Teorisi ve İslâm'da Allah Tasavvuru

Anneden Allah’a: Bağlanma Teorisi ve İslâm’da Allah Tasavvuruverir görünmektedirler.Güvenli bağlanma gösteren çocuklar ebeveynleriyle olan yakınlık ve ayrılmadurumlarında gerginlik yaşamazlar; kaygılı/kararsız çocuklar ebeveynleriyleilişki kurma sürecinde birbirleriyle tutarlı olmayan girişimlerdebulunurlar ve çok kısa süreli ayrılıklara bile katlanamazlar. Kaçınanbağlanma gösteren çocuklar ise ebeveynlerine karşı mesafelidirler ve kendikendine yetebilmeye aşırı önem verirler (Bkz. Belsky & Rosenberger& Crnic, 1988: 153-163). Güvenli bağlanan çocuklar, ebeveynleri uzaktaolsalar bile, ana-babalarının kendilerini düşündüğüne inanırlar ve aralarındakibağın güçlülüğünü hissederek kendileri de güven hissederler. Buçocuklar; diğer çocuklar ve yetişkinlerle ilişkilerinde işbirliğine daha yakın,dost canlısı ve dışa dönüktürler.Kaygılı/dirençli bağlanan çocuklar, arkadaşları ve diğer yetişkinlerle ilişkilerindedaha soğuk ve olumsuz tavırlar sergilerler, bundan dolayı dazaman zaman saldırgan ve dışlama eğilimlerine daha fazla maruz kalırlar.Bu çocuklar ilişkilerinde yetersizdirler, heyecanlarını çok çabuk kaybederler.Kaçınan bağlılık gösteren çocuklar ise, reddedileceği, cezalandırılacağıveya incineceğini düşünerek diğer insanlarla ilişkilerini ertelemeeğilimindedir. Bu çocuklar kendilerini sevgiye layık bulmazlar, iletişimdenkaçınırlar ve fırsatlarını iyi değerlendiremeyen çocuklardır. Mutlu veyaratıcı bir kişilik geliştirmeleri çok kolay görünmemektedir (Rholes &Simpson & Stevens, 1998).Bağlanma stilleriyle ilgili araştırmalara göre, Ainsworth’ün ortaya koyduğubağlanma modelleri, çok katı ve değişmez olarak düşünülmemelidir.En güvenli bağlanmayı gerçekleştiren çocuklar bile zaman zaman ilişkilerindeolağan iniş çıkışlar gösterebilirler. Hatta bazen karşılanmayan bağlanmagereksinimleri çocuğun gelecekteki bağlanma ilişkileri üzerinde,eğer bu bağlanmalar ikinci bir şans olarak karşılarına çıktıysa, olumlubir etki de yapabilecektir. Sevmeye ve sevilmeye istekli, kendisine önemverilmesi ve bağlanma gibi temel gereksinimlerinin karşılanmasını arzueden bir çocuk, dışa dönük, güçlü liderlik becerileri olan ve verici-sadıkbir arkadaş olabilir. Başlangıçta güvenli bağlanamayan çocuklar, mutsuz,kaçmak isteyen, yapışkan, saldırgan veya güvensiz bireyler olmaya mahkûmdeğillerdir. Ancak sosyal yaşamın karmaşık zemininde var olabilmekiçin fazladan yardıma gereksinimleri vardır (Bkz. Hortaçsu, 1997/2003).Bağlanma teorisi verilerini mutlak doğru olarak kabul etmek, bizleri çokbüyük hatalara sevk edebilir. Çünkü çocukluk çağında yaşananlarla ki-37