Nadir Toprak Elementleri-Kıymetli ve Yarı Kıymetli Taşlar
Nadir Toprak Elementleri-Kıymetli ve Yarı Kıymetli Taşlar
Nadir Toprak Elementleri-Kıymetli ve Yarı Kıymetli Taşlar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma PlanıMadencilik ÖİK Raporu Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Genel Endüstri Mineralleri III(<strong>Nadir</strong> <strong>Toprak</strong> <strong>Elementleri</strong>-<strong>Kıymetli</strong> <strong>ve</strong> <strong>Yarı</strong> <strong>Kıymetli</strong> <strong>Taşlar</strong>) Çalışma Grubu Raporu• Burma (beril,jadeit,yakut,safir,topaz),• Kolombiya (beril,zümrüt,,safir),• Kenya (beril,granat,safir),• Madagaskar (beril ,pembe kuvars,safir,turmalin),• Meksika (agat,opal,topaz),• Sri Lanka (beril,yakut,safir,topaz),• Tanzanya (granat,yakut,safir,tanzanit,turmalin),• Zambiya (ametist,beril)2.2. Tüketim2.2.1. Tüketim Alanları<strong>Kıymetli</strong> taşlar herşeyden önce süs malzemesi olarak,küçük heykelciklerin yapımında,diğersanatsal yapıtlarda <strong>ve</strong> sergilenmek amacıyla koleksiyonculukta kullanılır.<strong>Kıymetli</strong> taşların en değerlisi <strong>ve</strong> serti olan kristal elmas, mücevher olarak kullanımının yanısıraendüstriyel olarak da her türlü malzemeyi kesme,delme <strong>ve</strong> aşındırmada kullanılmaktadır.Elmasdüşük kalitede <strong>ve</strong> hatta toz halinde bile olsa endüstride kullanılabilir.Korund (Alüminyum oksit) grubuna ait yakut,safir ile granat grubu minerallerin, iyi kristallilerimücevhercilikte <strong>ve</strong> diğerleri de metal kesmede,parlatma işlerinde <strong>ve</strong> aşındırmada kullanılır.Beril grubuna giren yakut ,akuvamarin heliodor gibi kıymetli taşlar, mücevherciliğin yanısırahassas terazilerin yapımında da kullanılır.Benzer şekilde yeşil turmalin de, turmalin kaması yapımında <strong>ve</strong> polarizasyon aletlerininyapımında kullanılır.Kristal kuvarsın renklileri süs taşı olarak bazı çeşitleri de telsiz <strong>ve</strong> radyolarda kullanılır.Sertoluşu <strong>ve</strong> asitlerden etkilenmemesi nedeniyle bazı tür agatlar laboratuarlar için havanimalatında,ayrıca terazi <strong>ve</strong> bıçak ağızlarında,tekstil silindirlerinde <strong>ve</strong> spatül olarak kullanılırlar.<strong>Kıymetli</strong> taşların iyi pazar bulması <strong>ve</strong> ekonomisi, insanlar tarafından taklitlerinin, yanisentetiklerinin <strong>ve</strong> imitasyonlarının yapılmasına neden olmuştur.Sentetikler gerek kimyasalgerekse fiziksel anlamda , taklit edildikleri taşın tam bir kopyesidir. İmitasyonlar ise sadecegörünüş olarak taklit edildikleri taşa benzerler.İmitasyonlar için genellikle cam <strong>ve</strong> plastikkullanılır.1900'lü yıllardan itibaren doğal kıymetli taşlara benziyen sentetik maddelerin yapımıgerçekleştirilmiştir.İmal edilen ilk sentetik taş safirdir.1902 de General Electric Firması süs taşıolarak kullanılan elmaslar kadar temiz,fakat küçük boyda elmas yapımınıgerçekleştirmiştir .Sonradan çeşitli eritme teknikleri kullanılarak zümrüt , yakut <strong>ve</strong> aleksandritgibi taşların sentetikleri üretilmiştir.Günümüzde hemen her çeşit taşın sentetiği üretilmektedir.12http://ekutup.dpt.gov.tr/madencil/sanayiha/oik631.pdf
Change language