davranış boyutuyla performans geribildirim olgusu ve süreci

146 • Ankara Üniversitesi SBF Dergisi • 62-4f-Çalışanların, ister olumlu isterse olumsuz olsun, işlerinde ne düzeydebaşarılı olduklarını eş zamanlı olarak bilmeleri güdülenme ve gelişim açısındandaha yararlı sonuçlar doğuracaktır.Yukarıda belirtilen gerekçeler, belirli aralıklarla uygulanan PD sistemininiçerdiği geribildirim mantığını tamamen reddetmemektedir. Belirli zamandilimlerine endeksli geribildirim görüşmelerinin yaratacağı faydalar değeryaratmakla birlikte, performans geribildirim bilgilerinin sıkıştırılmış programlarahapsedilmesi eleştirilmektedir. Bunun yerine geribildirim alma veverme alışkanlığının tüm kademelerde bir iş gerekliliği olarak lanse edilmesi vebir yönetsel araç olarak algılanmasının sağlanması gerekmektedir. Her ikisürecin, gerek belirli aralıklarla uygulanan PD görüşmelerinin sağladığıgeribildirim ve gerekse PD sistemi dışındaki formel ve enformel tümgeribildirim aktivitelerinin, bir bütün olarak işletmede “geribildirim ağını”oluşturduğunu belirtmek gerekmektedir.Diğer taraftan geribildirim, kağıt üzerinde yapılan planlamaların daötesinde, insan psikolojisi ile yakından ilintilidir. Geribildirim alma ve vermesürecinde, kişinin zihnindeki ön yargıların, korkuların ve amaçların,geribildirimin içeriğini, yönünü, kaynağını ve şeklini değiştirdiği görülmektedir.Bu nedenle, geribildirim olgusunu, salt formel mekanizmalar (süreç,formlar gibi) çerçevesinde analiz etmek hatalı olacaktır.Kluger ve DeNisi’nin 1996’da yaptıkları araştırmada, geribildiriminperformans üzerinde olumlu etkilerinin olduğu fakat bunun yanında edinilengeribildirimin %38’den daha fazla bir oranda olumsuz etkiler yarattığıbelirtilmektedir. Bu istatistiki bulgu, geribildirim mekanizmasının nasıl işlediğikonusunun tam anlaşılamadığı ve dolayısıyla geribildirim sürecinin, doğruişletilemediği takdirde, performans üzerinde yıkıcı etkilerinin olabileceğiniaçıkça göstermektedir (Akt. Steelman vd., 2004: 165).2-GERİBİLDİRİMİN AMAÇLARIGeribildirimin öncelikli amacı davranışların yeniden düzenlenmesi olsada, çeşitli kaynaklardan sağlanan geribildirim bilgisinin aşağıdaki amaçlar içinönemli bir veri kaynağı olduğu görülmektedir (Tata, 2002: 481):• Çalışanların istenen şekilde davranmalarını sağlayarak, beklenendavranışları teşvik etmek ve sürekli kılmak,• Çalışanların performansları ile ilgili bilgi edinmelerini sağlamak,• Yüksek performansı teşvik etmek için çalışanları güdülemek,• Geliştirilmesi gereken alanları belirleyerek ve bunu ileterekperformans düşüklüğünü engellemek,146