davranış boyutuyla performans geribildirim olgusu ve süreci

154 • Ankara Üniversitesi SBF Dergisi • 62-4Bandura, kişinin kendi davranışları üzerinde öz-değerlendirme yaparakkontrollü bir sistem kurması gerektiğini öne sürmektedir. Bu açıdan Bandura,karmaşık sosyal davranışların anlamlandırılabilir parçalara bölünerekyönetilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Aynı zamanda kuram, fonksiyonelolmayan (çeşitli fobiler, alkolik olma gibi kompleks sendromlar vb.)davranışların zaman içerisinde değişime uğrayacağı tezini de öne sürmektedir.Bu tür davranışsal değişimlerin ise “sosyal kontrol” olgusuyla bağlantılı olduğuifade edilmektedir (Kytle, 1978: 84-85).Görüldüğü gibi sosyal öğrenme kuramı, davranış değişikliği vedavranışlar üzerindeki kontrol mekanizması açılarından performansgeribildirimi ile ortak noktada birleşmektedir. Geribildirim bilgisinin, özdeğerlemeyeyardımcı olması, düzeltilmesi gereken alanların mevcut olmasıhalinde davranışlarda değişimler yaratması ve bu yapı içerisinde kişinin asılhedefinin davranışları üzerinde kontrol kurmaya çalışması sosyal öğrenmekuramı ile performans geribildirimi arasındaki ortak paydaları oluşturmaktadır.Sosyal öğrenme teorisi, eğer koşullar uygun ve doğru ise, diğer bir kişiyesorarak veya onu gözlemleyerek çok daha hızlı ve etkin bir şeklideöğrenilebileceğini savunmaktadır. Bandura’ya göre gözleyerek öğrenme,sadece bir kişinin diğer kişilerin etkinliklerini basit olarak tekrar etmesi değil,çevredeki olayların bilişsel olarak işlenmesiyle kazanılan bilgiyi temsiletmektedir. Bu doğrultuda kişi, performansına yönelik doğru yönlenmeyi,çevresindeki kişileri ve olayları gözlemleyerek veya onlardan doğrudangeribildirim almayı tercih ederek daha kolay sağlayabilecektir.Geribildirim arama davranışının analizinde kullanılan diğer bir önemlikuram ise Kontrol Kuramı’dır. Kontrol teorisyenleri, Wiener’in 1948 yılındageliştirmiş olduğu geribildirim modelini baz alarak, bekleyiş teorisi ile sosyalöğrenme teorisini harmanlayıp yeni ve farklı bir geribildirim modeli ortayakoymaya çalışmışlardır. Klein ise, bu oluşumun son modelleyicilerinden biridirve Şekil 2’de görülmekte olan süreci geliştirmiştir. 11 Şekil 2, Baker ve Buckley’in “A Historical Perspective of the Impact of Feedback OnBehavior” konulu makalesinin, 25.sayfasındaki bilgilere dayanılarak oluşturulmuştur.154