TürkmenisTandaky aýallar: ikinji sorTly raýaTlar olar diňe eden ...
TürkmenisTandaky aýallar: ikinji sorTly raýaTlar olar diňe eden ...
TürkmenisTandaky aýallar: ikinji sorTly raýaTlar olar diňe eden ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
IX. Maşgala durmuşy we nikaMaşgala instituty Türkmenistan üçin uly ähmiyetli. Köp <strong>aýallar</strong> her edip hesip edip,özleriniň durmuşa çykanlyk durumyny saklama çalyşýärlar. Ärlerinden ykdysadywe maddy taýdan garaşly bolan <strong>aýallar</strong>, ärleri tarapyndan zorluga sezewar bolanhalatlarynda-da, <strong>olar</strong>y galdyryp gitmeýandikleri dünýäde giňden ýaýran ýagdaýdygybelli. Türkmenistanda bolsa, hat-da maşgalanyň baş eklenjisine öwrülen <strong>aýallar</strong>yň hemöz ärlerini taşlap, <strong>olar</strong>dan aýrylyşyp gitmeýärler. Çünki <strong>olar</strong>yň hemmesi jemgyýetiň ärsizzenany bir ýeňilkelleli, hemmä elýeterli diýip, kabul edýändiginden habarly. Başy boş<strong>aýallar</strong>a bolan beýle garaýyş, <strong>olar</strong>yň çagalaryna-da ýetýär, çünki ärsiz çagaly <strong>aýallar</strong> taskünti, jelep derejede hasaplanýarlar. Munuň netijesinde kop <strong>aýallar</strong> bary bilen, ýagnyärleriniň gylyk-häsiýetlerine, endiklerine, <strong>olar</strong>dan özleriniň garaşly ýa-da garaşsyzbolmaklaryna garamazdan, ärleri bilen oňuşmaga mejburlanýarlar.Ärinden aýrylan aýaly künti-jelep bilen assosirlemek (deňemek), erkekleriň arasyndaboluşy ýaly, <strong>aýallar</strong>yň öz aralarynda hem bolýar. Şonuň üçin daşary ýurtlara iş gözläpgidýän <strong>aýallar</strong>yň aglabasy ärlerinden aýrylyşan, dul galan ýa-da maýyp-müjripleriňýanýoldaşy bolmaklary tötänden däl.Bu topara degişli bolan <strong>aýallar</strong>a, ähli mümkinbolan ýollar we usullar bilen, şol sanda jenaýatçylygyň üsti bilen hem, pul gazanmakdanbaşga çykalga galmaýar. Ol <strong>aýallar</strong>yň çagalary garry eneleriniň we beýleki hossarlarynyňgözegçiliginde bolsalaram, hakykatda ol neresseler ykbalyň eline tabşyrylýarlar, çünki<strong>olar</strong>yň ejelerini jemgyýet adaty zenan hökmünde kabul etmeýär, <strong>olar</strong>y näletleýär. Olçagalar <strong>diňe</strong> gözegçiligiň astynda bolup, durnukly maşgala terbiýesini we hakyky enemährini, aladasyny almaýarlar.Äri bilen aýrylyşan halatlarynda-da köp <strong>aýallar</strong> ondan bölek ýaşamaga ýa-da başga bir yeregitmäge fiziki taýdanam bilmeýar, bu sebäpden <strong>aýallar</strong> öňki ärleri bilen bir öýi paýlaşypýaşamaklygyny dowam etdirmeli bolýarlar. Kanun boýunça, äri heleýi bilen aýrylyşansoňhem, hat-da aýalyň äri tarapyndan zorluga sezewar edilendigi anyklanan halatlarynda-da,onuň bilen bir kwartirada-öýde ýaşamaga hukukly. Är aýal aýrylyşanyndan soň, kazyyetiňkarary bilen <strong>olar</strong>yň öýi ikisiniň arasynda bölünende-de, bu çözgüt aýalyň goraglygy bilenbagly meseläni çözmeýär. Eger öý ikisiniň arasynda bölünen hem bolsa-da, ol öýde <strong>olar</strong>yňikisiniňem peýdalanmaga deň hukugy bolan, kopidor, suwa düşülýan otag, hajathana,aşhana ýaly yerler bellenilýar.Netijede aýrylyşmak problemany çözmäni, gaýtyp ony hashem çylşyrymlaşdyrýär, çünki bir yerde ýaşamaga mejbur bolan öňki är-heleý gündeçynlakaý problemalar bilen ýüzbe-ýüz bolmaly bolýarlar.Aýrylyşan är-aýalyň bir ýerde mejbury oňuşmaklary Türkmenistandaky gymyldamaýanemlägiň özboluşly aýratynlygydyr. Bile ýaşalan öýi satmanyň deregine, öňki är-heleýbolup ýaşanlar, haýsy-da bolsa bir alýs-çalyş etmäge razy adamlary agtaryp, <strong>olar</strong> bilenjaýlaryny almaşmaly bolýarlar. Emma ýagdaýy çylşyrymlaşdyrýan tarapy-da bar. Olar44 (REPORT 2•2013)
Change language