TürkmenisTandaky aýallar: ikinji sorTly raýaTlar olar diňe eden ...

• Zorlugyň pidalary bilen işi ýola goýmak, olaryň bähbitlerini goramak we olara kömeketmek, şeýle hem zorluk bilen bagly jenaýatlaryň gaýtalanmazlygyny gazanmakmaksady bilen, jenaýatçylar bilen iş geçirjek hünärmenler, psihologlar we ýuristlerüçin okuw treninglerini gurnamaly;• Zorluklaryň pidasy bolan aýallara kömek bermek, şol sanda olar üçin abzallaşdyrylanmerkezleri we ýatakhanalary döretmek bilen meşgul bolýan raýat guramalaryňulgamyny döremegini we onuň giňeldilmegini höweslendirmeli;• Prokuratura we Içeri işler ministrligi ulgamynda zorlugyň pidalaryna, şol sanda öýzorlugynyň pidalaryna, kömek bermek boýunça jogapkärçiligi bolan aýratyn düzümidöretmeli;• Öň jelepçilik, neşekeşlik bilen meşgul bolanlaryň, sosial taýdan gowşak we goragsyztoparlarda bolan aýallaryň abraýyny ýaňadan dikeldilmegine, olaryň ykdysadymümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen, şol sanda olaryň jemgyýete täzedenreintegrirleşme prosesini ýeňilleşdirýän toplumlaýyn çemeleşmäni we alternatiwbilim ya-da ykdysady mümkinçilikleri hödürlemekligi öz içine alýän maksatnamanyişläp düzmeli;• Halkara hukuk goraýjy we gumanitar guramalara ýurda barmaga we olaryň ýurtdaoňaýly şertlerde işlemekleri üçin zerur mümkinçiligi döretmeli;Halkara jemgyýetine:• Häkimiýetleriň aýallar babatdaky alyp barýan diskriminasion syýasatyny aç-açantankytlamaly;• Real reformalary, şol sanda aýallaryň ýagdaýyny gowulaşdyrjak, arza şikaýatlarykabul etmek we olaryň üstünde iş alyp barmak boýunça täsirli mehanizmi işläpçykarmaklygyny talap etmeli. Ýüzleý, göz üçin geçirilýan reformalara reaksiýabildirmeli we olary tankyt etmeli;• Aýallaryň hukuk meselesindäki progresse ya-da regresse (öňe gidişliklere ýadayza tesişliklere) milli we halkara derejede baha kesilende, berilýan statistikimaglumatlaryň kemterligini we olaryň peýdasyzdygyny Türkmenistanyňhäkimiýetlerine düşündirmeli.Türkmenistanda iş alyp barýan halkara kompaniýalara:• Özleriniň Korporatiw Sosial Jogapkärçiliginiň (KSJ) strategiýasyny düzenlerinde,adam hukuklaryny, şol sanda gender deňligini berjaý etmekligine ýardam bermeli,beýleki köp halkara guramalar üçin elýetersiz bolup durýan döwlet-de özleriniň geňtaňlykdabardygynyň jogapkärçiligine düşünmeli;• BMG-nyň Global Sertnamasyndaky Prinsiplerinin 12 , şol sanda 1-nji Prinsipdäki «Işewurtegelekler halkara derejede ykrar edilen adam hukuklaryny goldamaly we olara hormatgoýmaly» diýlen talabyň, 2-nji Prinsipdäki «Işewür tegelekleriň adam hukuklarynyňbozulmalaryna gatnaşygy bolmaly däl» diýlen prinsipiň tarapdary bolmaly;12 http://www.unglobalcompact.org/(Türkmenistandaky aýallar: ikinji sortly raýatlar Olar diňe eden-etdilige sezewar bolmakda we kazyýet adylsyzlygyň öňünde deňhukukly) 9