PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

More documents

Recommendations

Info

kaynaklar ını olu ştururlar. Özellikle seyyahlar, gezdikleri ülkelerde gördüklerini veduyduklar ın ı bütün ayr ınt ı lar ıyla 'r ı hle' (seyahatnâme) ad ındaki eserlerinde yazd ı -lar; bu ülkeleri ve yerle şim merkezlerini hem tariht ve co ğrafi' özellikleri, hem deidari, siyasi, içtimal; iktisadi' ve kültürel durumlar ıyla en iyi bir şekilde tan ıtt ı lar.Yakut el—Harnevi (öl. 626/1229)'nin "Mu'cemu'l-Buldan"1 ve "Mu'cemu'l-Udebâ"s ı , İ bn Ebt Usaybia (öl. 668/1270)nin "Tabakâtu'l Et ıbbâ"sı , Haci Halife(öl. 1067/1657)'nin "Ke şfu'z-Zunitn"u Ansiklopedik Sözlük mahiyetindekl tarihieserlere; İ bn Batuta (öl. 779/1377)'nin "Tuhfetu'n-Nuzzâr fi Garâbil-Emsar veAcaibil-Emsar", Evliya Çelebi (öl. 1611-1682)'nin "Seyahatnâme", et-Temgurid(öl. 1003/195)'nin "en-Nefl ıatu'l-Miskiyye fi's-Sefareti't-Türkiye", el-Ayyâ şi(öl. 1090/1679)'nin "Mau'l-Mevaid" adlar ındaki seyahatnâmeleri r ıhle türündentarihi kaynaklara; İ bn Meryem'in "el Bustân fi zikri'l-evliya ve ulemâ bi-Sağru'l-Cumani" adlar ı ndaki eserleri de terâcim ve hat ırât kitaplar ı na örnek göste-,rilebilir.Öte yandan, Milâdi XVIII. yüzy ı l ın sonlar ı ve XIX. yüzy ı l ın ba şlar ı ndanitibaren İslam tarihi alan ında, öteki ilim dallar ında oldu ğu gibi, önemli say ı dainceleme ve ara şt ı rman ın yap ı ld ığı gözlenmektedir. Mevlana Ş ibli'nin "Asr- ıSaadet", Muhammed Hamidullah' ın " İ slam Peygamberi", "Islam'da DevletAnlay ışı " ve "Hz. Peygamberin Sava şlar ı ", Corci Zeydan' ın "Tarihu Temeddüni'l-İ slam", Hasan İ brahim Hasan' ın "et-Tarihu'l- İslamr, İ zmirli İ smail Hakk ı 'n ın "Tarih-iİslam" ve "Siyer", Ahmed Emin'in "Duhal- İ slam" ve "Fecru'l- İslam", M.Asım Köksal' ın " İ slam Tarihi", Watt' ı n "Hz. Muhammed Mekke'de" ve " İ slamDü şüncesinin Te şekkül Devri", M. Lings'in "Hz. Muhammed'in Hayat ı ", ZekâiKonrapa'n ın "...Peygamberimiz" adlar ındaki eserleri ve benzerleri ile, HasanMunis'in Endülüs tarihiyle ilgili çal ışmalar ı, Abdülcelil Temimt, Ebu'l-Kâs ı mSadullah ve Abdurrahman el-Ciylali, Tevfik el-Medent gibi yazarlar ın KuzeyAfrika ile alakal ı ara şt ırmalar ı , Brockelmann ve F. Sezgin'in kronolojik tarihleilgili çal ış malar ı Mustafa Fayda'n ın Il. Halife Hz. Ömer devri ile ilgili ara şt ı r-malar ı ça ğı m ızda İ slam tarihi alan ında yap ılan inceleme ve ara ş t ı rmalar ın ba ş l ı -calar ı olarak zikredilebilir.Yusuf el-I şş ' ın "ed-Devletu'l-Emeviyye" ve Abdülaziz Sâlim'in "TarihuDevleti'l-Arabiye" adlar ındaki ara şt ı rmalar ı da siyasi tarihçili ğe örnek gösterilebilir.Burada, günümüzde, tarihçilik yönünden çok büyük bir önemi olan süreliyay ı nlar ın varl ığına ve çoklu ğuna, insanl ı k tarihinin bilim, kültür, sosyal ve ekonomikyönlerini tümüyle kucaklayacak büyük bir yayg ı nl ığa kavu ştu ğuna, dolay ı s ıylatarih ara şt ıncı lar ına büyük faydalar sağ lad ığına i şaret etmek isteriz.Son olarak, İslam tarihinin büyük bir bölümünü te şkil eden Türk İ slam Tarihiyleilgili olarak yapı lan ve say ı lar ı , günümüzde, gittikçe artan inceleme ve ara şt ı r-malar ın varl ığına ve çoklu ğuna i şaret etmek uygun olacakt ır. H. GaziYurdayd ın, "Islam Tarihi Dersleri" (<strong>Ankara</strong> 1988) adl ı kitab ı n ın giri şinde Türk-35
İslam Tarihi alan ında yap ı lan çal ış malar ı -dönemlere göre sm ıfiand ırarak- tan ıt ı r(ss. 118-); Gazneliler devri (963-1186)'dan ba şlay ı p Büyük Selçuklular ve AnadoluSelçuklular ı (1071-1308) yoluyla devam eden kaynaklar ın tan ıt ı m ı bölümü,Osmanl ı devri (1299-1923) k ısm ında daha geni ş olarak sürdürülür (Il. Murat devri,Fatih devri, Yavuz devri, Kanuni devri vb. gibi). Bu dönemlerin tarihçilerieserleriyle birlikte takdim edilir.Ayr ıca, merhum Osman Turan' ın "Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi",Bahaaddin Ögel'in "Türk Kültür Tarihine Giri ş ", İ smail Hakk ı Uzunçar şı l ı 'n ı n veEnver Ziya Karal' ın "Osmanl ı Tarihi", Hammer'in "Devlet-i Osmaniye Tarihi",Mustafa Nuri Pa şa'n ın "Nedyicu'l-Vukuât", adlanndaki eserleriyle Kâtib Çelebi,Karaçelebizade, Abdurrahman Ş eref Bey, Cevdet Pa şa, Lutfi Efendi, Zeki VelidiToğan, Fuad Köprülü, F. Sümer, M. Akda ğ, C. Cahen, Robert Mantran, H. Lammens,Bernard Levis ve benzeri yazarlar ın inceleme ve ara şt ı rmalar ı ile Hakk ıDursun Y ı ld ız, Semiha Ayverdi, Zekeriya Kitapç ı , Ahmed Ya şar Ocak, AhmedU ğur, Bahaaddin Yediy ı ld ı z, Ya şar Yücel, Ali Sevim, K. Kopraman vb. tarihçilerimizinSelçuklu ve Osmanl ı dönemleri Türk tarihi ile ilgili çal ış malar ı Türk-İ slam tarihini çe şitli yönleriyle ele alan ve tan ıtan eserlerdir.İ SLAM TAR İ HÇ İ L İĞİ N İ N DÜNÜ VE BUGÜNÜGenel De ğerlendirme:Olu şumundan itibaren geçirdi ği a şamalar ı öz olarak sundu ğ umuz İ slam Tarihi,genel insanl ı k tarihi içerisinde önemli bir yer tutar ve onun en büyük kollarından birini olu şturur. Çünkü genel tarihin bin be şyüz y ı ll ı k bölümünde Müslümanların idâresinin ve İslam medeniyetinin damgas ı vard ır; İ slam, bu sure içerisindeinsanl ığa çok önemli yenilikler getirdi.Ayr ıca, Kur'ân ve Hadis, genel ve özel tarih gibi hem ilahi hem de be şerikaynakl ı İ slam Tarihi, insanl ığı n geçmi şi, maddi ve manevi tekamülü, dini veahlaki yap ısı ile sosyal ve ekonomik durumu konular ında samimi ve güvenilirbilgiler verir. Bu bak ı mda'n baz ı İ slam tarihi kitaplar ı , her ne kadar tahlil, mukayeseve tenkidden yoksun iseler de, Kur'ân'a, hadislere, vakalar ı görenlere ve onlar ısenetli olarak rivâyet edenlere dayanan yaz ı l ı ve sözlü vesikal ı , râb ıtal ı ve güvenilireserlerdir. En önemli yönlerinden bir di ğeri de, rivayetleri ve olaylar ı olduğ ugibi tarih ara şt ır ı c ıs ı n ın herhangi bir ilave veya ç ı karma yapmas ı na izin vermedenaslî durun ıuyla bize kadar ula şt ırmas ıd ır.Öyleyse, İ slam Tarihine malzeme sa ğlayan kaynaklar, ilahi ve be şeri olmaküzere ikiye ayr ı l ır: Kur'ân ve Hadisler ile İslam Tarihine vücut veren İ slam vahyi,İslam Peygamberi ve özellikle İ slarn' ın tarihi geli şimi konular ında, müslümanâlimler ile gayri müslim ilim adamlannca yaz ı lan eserler ve yap ı lan ara şt ırmalar damüslüman toplum ya şay ışında meydana gelen olaylar hakk ındaki haberlere esaste şkil eder.36
Page 1 and 2: ANKARA ÜNIVERSITESIILAHIYAT FAKÜL
Page 3 and 4: IÇINDEKILERÖNSOZ•VIIGIRI ŞTARI
Page 5 and 6: V. BÖLÜMHz. MUHAMIVIED ' İN ÖL
Page 7 and 8: Kitab ın tashihini yapan ve endeks
Page 9 and 10: ilinçli bilgisi ışığı nda bug
Page 11 and 12: Tarihi olaylar ı ortaya koyan ara
Page 13 and 14: naklar ı bildirmektedir (10). Ayn
Page 15 and 16: ) Hadislerde Tarihİslâm' ın ilk
Page 17 and 18: Yaln ı zca sahih hadisleri toplaya
Page 19 and 20: çe şitli ya şay ış şekilleri
Page 21 and 22: oldu. Ne var ki, müslümanlar hadi
Page 23 and 24: ülkeler ve ça ğlar aras ındaki
Page 25 and 26: gelen tarih ara şt ı r ı c ı la
Page 27 and 28: mas ı, Siret'e ait rivayetlere faz
Page 29 and 30: veren çal ışmalar yapt ılar; to
Page 31 and 32: çen kitab ı n ın ilgili bölüm
Page 33 and 34: Dinever (öl. 282/895): Hicri' III,
Page 35 and 36: M ısır ve Kuzey Afrika'n ın feth
Page 37 and 38: lenmesi sonucunda ad ın ın Beyrun
Page 39 and 40: lah'tan da hadis dersleri ald ı .
Page 41: yetleri ve olaylar ı ele ştirir.
Page 45 and 46: lundurarak inceleyip de ğerlendirm
Page 47 and 48: etlerinden ve tesbitlerinden ileri
Page 49 and 50: Birincilerin ço ğunluğunu H ıri
Page 51 and 52: n ızca klasik tarihi belgeleri ve
Page 53 and 54: Hicaz ve Tihame (Tehame) şeklinde
Page 55 and 56: tında gerekse sava ş alan ında k
Page 57 and 58: lu üzerinde bulunan Güney Arabist
Page 59 and 60: Mekke ziraate elveri şli olmad ı
Page 61 and 62: olarak bilinmeyi şi ve tarih ilmin
Page 63 and 64: durumda, Arab ı bakiye'de Arab ı
Page 65 and 66: fından yönetilen Tedmürlüler, T
Page 67 and 68: ge halk ından hiçbir destek göre
Page 69 and 70: Buhtunnasr' ın ça ğ da ş' oldu
Page 71 and 72: IV- Hicaz-Mekke ve Medine-Halk ıHi
Page 73 and 74: Hakim (Kilâb) yoluyla devaml ı ol
Page 75 and 76: yanl ış yola sapt ırmak isteyeni
Page 77 and 78: unsurlardand ı r. Şeybeoğuiları
Page 79 and 80: ini doğrudan belirlerdi. Kabileler
Page 81 and 82: cahilli ğ inden, dini' ve mâneVi
Page 83 and 84: Asl ında, Mekke halk ı birçok s
Page 85 and 86: Rumlar da, İ ranl ılardan farkl
Page 87 and 88: haliyle koruyan Kurey ş soy kütü
Page 89 and 90: Abdulmuttalib'in Mekke şehir devle
Page 91 and 92: İşte Âmine (Hz. Muhammed-sas-e)
Page 93 and 94:
doğum s ıras ında a ğr ı ve ac
Page 95 and 96:
Halime küçük Muhammed'i sa ğ me
Page 97 and 98:
d ır. Oysa 12 ya ş lar ında bir
Page 99 and 100:
vesileyle yak ından tan ı ma imka
Page 101 and 102:
Hz. Muhammed (sas), "Seni fakir bul
Page 103 and 104:
III. BÖLÜMHz. MUHAMMED (SAS)' İN
Page 105 and 106:
Netice itibariyle diyebiliriz ki, H
Page 107 and 108:
olmalar ın ı sağlam ışt ır. Y
Page 109 and 110:
mürşide ihtiyac ı olduğu bir d
Page 111 and 112:
Art ık yürüyemiyordum. ileriye d
Page 113 and 114:
H ıristiyanlar ı, Dehrileri ve ö
Page 115 and 116:
c) Meleklere hitaben gelen vahiy :
Page 117 and 118:
meyen tanr ılar edindiler. inkar e
Page 119 and 120:
Yok e ğer yapamad ı n ızsa, ki a
Page 121 and 122:
dine davet etmekle vazifelendiriliy
Page 123 and 124:
nitekim inanc ı sayesinde cehennem
Page 125 and 126:
Milâdi 644 y ı l ı nda, Hz. Öme
Page 127 and 128:
yaln ı zca aile fertleri ve yak ı
Page 129 and 130:
gamberin Ku rey ş'i temsil etmedi
Page 131 and 132:
etti, o da bunu amcas ı Ebû Tâli
Page 133 and 134:
in Cehennem'e, iyilik yapanlar ın
Page 135 and 136:
döndüklerine çok pi şman olurla
Page 137 and 138:
Hz. Muhammed'i çok küçük ya şt
Page 139 and 140:
ğini ispatlamak için Allah taraf
Page 141 and 142:
serilmesi, Mekke'nin fethedilece ğ
Page 143 and 144:
Medine'liler, 2. Akabe görü şmes
Page 145 and 146:
Hz. Muhammed (sas)'in gerek Erkam'
Page 147 and 148:
du. Ailesinden baz ı ları onun Me
Page 149 and 150:
m ış ve bu haberi, Kinâne kabile
Page 151 and 152:
Resulullah'a kavu şmu ştu. Hz. Al
Page 153 and 154:
Böylece her Medine'li müslüman k
Page 155 and 156:
Yahudiler paganist Mekkelilerle tic
Page 157 and 158:
Öte yandan, "Medine Mescidi"nin bi
Page 159 and 160:
evinde yürüttü ğü eğitim ve
Page 161 and 162:
insan ın kat ı ld ığı sava ş
Page 163 and 164:
sava şı ls ın? Hz. Muhammed kuma
Page 165 and 166:
Yap ı lan savaşta, Allah' ın yar
Page 167 and 168:
Bu arada Mekke'nin reisi Ebii Süfy
Page 169 and 170:
u yola koyuldular. Müslüman ordud
Page 171 and 172:
yeniden sald ırma dü şüncesinde
Page 173 and 174:
nun mâneviyat ın ı k ı rd ı .
Page 175 and 176:
ulundurmalar ın ı söylemi şti.
Page 177 and 178:
Peygamber (sas)'in ça ğr ısını
Page 179 and 180:
20 bin dolaylar ında olduğunu sö
Page 181 and 182:
ye antlaşmas ın ı fiili olarak b
Page 183 and 184:
timinde büyük bir ordu te şkil e
Page 185 and 186:
kayserine, İ ran Kisradna, M ı s
Page 187 and 188:
emirinin sava ş hazı rl ıkların
Page 189 and 190:
Muhammed'den eman ald ı ; Cerba ve
Page 191 and 192:
man cemaata hitabetti. Büyük İ s
Page 193 and 194:
şeymi ş, fakat Yüce Rabb ımla b
Page 195 and 196:
inanç ve ya şay ış yönündende
Page 197 and 198:
Ne var ki, Ş ii kaynaklar Devlet B
Page 199 and 200:
üyük önemi bulunan Suriye yönü
Page 201 and 202:
Hz. Muhammed (sas), irtihalinden ö
Page 203 and 204:
Hz. Ebü‘ Bekr'in hilafeti s ı r
Page 205 and 206:
Hz. Halk], Hire'nin al ı nmas ınd
Page 207 and 208:
"sen Allah' ın mü ş rikler üzer
Page 209 and 210:
ald ı . Nu'man b. Makrun'u kumanda
Page 211 and 212:
İslam ordusunun şiddetli sald ı
Page 213 and 214:
Içki içenlere şeris had olarak 8
Page 215 and 216:
Bununla birlikte, Hz. Osman' ın bu
Page 217 and 218:
Öte yandan, Hicretin 30. y ı l ı
Page 219 and 220:
leri halifeyi bu i şi süratle ele
Page 221 and 222:
li ölçüde onun selefi için de s
Page 223 and 224:
cl ı klar ı n ı bilmiyorlar m ı
Page 225 and 226:
Hilafete getirili ş tarihinde ihti
Page 227 and 228:
u katiller ve asiler toplulu ğu, z
Page 229 and 230:
geçirmesiyle başlayan Ümeyyeoğu
Page 231 and 232:
cekteki taraftarlar ı için esasl
Page 233 and 234:
FAYDA, Mustafa.: İslâmiyetin Gün
Page 235 and 236:
LAOUST, H.: Les Schismes dans L 'Is
Page 237 and 238:
INDEKSAbâdile, 117Abbad b. Bişr,
Page 239 and 240:
C de Perce, 41Cebalier, 58Cebele b.
Page 241 and 242:
Halime, 86, 87, 88, 94, 177.Handa,
Page 243 and 244:
189, 190, 191, 195, 196, 205, 211,2
Page 245 and 246:
-P-Peygamber Tarihçili ği, 12Piri
Page 247:
Urve b. Mes'ud, 176Useyd b. Hudayr,
show all

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?