ECZANE H‹ZMETLER‹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJ‹

10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤iHastalara aç›klama yapmak: Burada eczac›n›n hastaya vermesi gereken bilginintipi ve derecesiyle ilgili sorunlar incelenmektedir. Aç›klama, sadece gerçe¤insöylenmesi fleklinde düflünülmemelidir. Ayn› zamanda aç›klama, eczac›ya göremevcut, ifle yarar ve tamamlay›c› bilgileri de içermelidir. Eczac›dan ilaç bilgisi almakisteyen bir kifliye bilgi verirken o bilginin ne için istendi¤ini bilmek, verilecekyan›t›n yönünü belirleyecektir. Örne¤in bir yak›n›n›n çekmecesinde buldu¤u birilaç hakk›nda eczac›dan bilgi almak isteyen bir kifli söz konusuysa flu durumlar gözönünde bulundurulmal›d›r: ‹lac› kullanan kifli eczac›n›n hastas› m›d›r, yoksa herhangibir kifli s›radan bir ilaç bilgisi mi almak istemektedir? Bu iki durum birbirindenfarkl›d›r. Birinci durumda hasta- eczac› iliflkisi söz konusudur ve gizlilik de ifliniçindedir. ‹kinci durum ise basit bir ilaç bilgisidir.Gizlilik: Hasta eczac› iliflkisinde neyin gizli oldu¤u ve hastaya ait özel bilgilerinkesin s›n›rlar›n› belirlemenin kimin hakk› oldu¤uyla ilgilidir. Gizlili¤i ilgilendirenve göz önünde bulundurulmas› gereken birçok sorun vard›r. Eczac› bir hastan›ntedavisini kimle tart›flmal›d›r? Bir eczac›n›n hastan›n tedavisi hakk›nda hastan›nefli, ifl arkadafllar› ya da bu konuyla hiçbir ilgisi olmayan herhangi biriyle konuflmayahakk› var m›d›r? Eczac› bir doktorun yazd›¤› reçeteyle ilgili olarak ve hastahakk›nda bilgi almak isteyen bir baflka doktorla tart›flabilir mi? Bu gibi durumlardayap›lmas› gereken hastan›n alabilece¤i en yüksek yarar› göz önünde bulundurmakt›r.Gizlilikle ilgili olarak dikkat edilmesi gereken bir di¤er nokta ise hastadanonam (r›za) al›nmas› gereklili¤idir. E¤er bir hasta hakk›nda eczac› baflka bir doktorveya eczac›yla konuflmas› gerekiyorsa ve bu uygunsa, konuflman›n yap›ld›¤›yer önemlidir. Topluma aç›k ve kalabal›k yerlerde bu tür konuflmalar›n yap›lmamas›gerekir.Sa¤l›k hizmeti sunanlarla etkileflim: Burada eczac›lar›n di¤er eczac›lar doktorlar,difl hekimleri, hemflireler gibi sa¤l›k hizmeti sunan kiflilerle olan iliflkileri incelenmektedir.Ayr›ca yasa d›fl› yetersiz, hastaya zararl› olarak alg›lanacak davran›fllarkarfl›s›nda eczac›lar›n ne gibi yükümlülüklerinin olabilece¤i incelenmektedir.Bir eczac›n›n yetersiz ya da ilaç ba¤›ml›l›¤› olan meslektafllar›na veya di¤ersa¤l›k hizmetlilerine karfl› sorumlulu¤u nedir? E¤er bir sorumlulu¤u varsa meslektafllar›nado¤rudan müdahale mi etmelidir, yoksa yetkililere mi baflvurmal›d›r?Doktorlar› da bu konuya dâhil etmek mümkün müdür? Bir ilaç ba¤›ml›l›¤› olandoktorun hastalar›na karfl› sorumluluklar› nelerdir? Bazen bir durum yasal, fakatayn› zamanda da eti¤e ayk›r› olabilir. Belli bir durumda yasa, eczac›n›n bir davran›fl›n›onaylayabilir, ancak eczac›n›n yapmas› gereken ne yapmal›y›m, yap›lmas›gereken do¤ru davran›fl nedir? sorular›n› kendisine sormas›d›r.Ürün seçimi: Burada ürün yararl›l›¤›, endikasyonlar› onaylanmam›fl ilaç kullan›m›ve markal› ürünlere karfl› jenerik ilaç kullan›m›yla ilgili sorunlar kastedilmektedir.Biyoyararl›l›¤› hakk›nda yeterli bilgi bulunmayan jenerik ilaçlar›n kullan›-m› etik bir sorundur. Türkiye’de henüz jenerik ilaç uygulamas› yoktur. Ancak muadil(eflde¤er) ilaçlar›n neden oldu¤u sorunlar›n, bu soruna yak›nl›k göstermesi nedeniylekonuya yer verilmifltir. Ödemeyi yapan üçüncü flah›slar biyoyararlan›m›göz önünde bulundurmaks›z›n ilaç sat›fl› s›ras›nda sadece ucuz olan muadili ödemektedir.Bu gibi durumlarda eczac› ne yapmal›d›r?Endikasyonlar› onaylanmam›fl ürünleri haz›rlamak da önemli bir etik sorundur.‹çerisinde FDA taraf›ndan onaylanmam›fl, literatürde bu endikasyon için etkinli-¤i kan›tlanmam›fl ilac› içeren bir reçete geldi¤inde bunun haz›rlanmas› eti¤e ayk›-r›d›r. Bu ayn› zamanda yasal bir sorun da olabilir.229Jenerik ilaç: Orijinalilaçlar›n koruma sürelerininbitiminde ilac›n buluflunugerçeklefltiren firmadan izinal›nmadan üretilip sat›flasunulan ilaçlard›r.FDA(Food and DrugAdministration): AmerikaBirleflik Devletleri Sa¤l›kBakanl›¤›’na ba¤l› çal›flang›da, diyet ürünleri, ilaç vemedikal ürünlere uygunluktestlerinden geçmesidurumunda onay verenkurumdur.Literatür: Herhangi bir bilimdal›nda yaz›lm›fl olan yaz›veya eserlerin bütünü,araflt›rma ve incelemedeyararlan›lan belge, referans,kaynak.