ECZANE Hâ¹ZMETLERâ¹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJâ¹
ECZANE Hâ¹ZMETLERâ¹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJâ¹ ECZANE Hâ¹ZMETLERâ¹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJâ¹
D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE9. Ünite AMAÇLARIMIZ DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹M- Eti¤in Genel Tan›mlar› AMAÇLARIMIZ 203Ahlâki kavramlar ve de¤er sistemleri aç›s›ndan bireyler birbirinden SORU farkl›l›kK ‹ T A Pgösterirler. Bireylerin neyin ahlâkl›, neyin ahlâk d›fl› oldu¤una iliflkin de¤erlendirmesi,onlar›n dinsel inançlar›ndan, bireysel felsefelerinden ve D‹KKAT güdülerinden kaynaklan›r.Bir toplumda farkl› ulusal, dinsel, etnik, cinsel kimlikler olmas›, farkl› ahlâkanlay›fllar›n› gündeme getirir. Etikte ise “istenilir iyi” kavram› vard›r. Bu isteni-TELEV‹ZYONSIRA S‹ZDElir iyiler daha evrensel ve genel geçerlili¤e sahiptir.SORUK ‹ T A PD‹KKATTELEV‹ZYONSIRA S‹ZDEMetafizik ile ilgileniyorsan›z lütfen http://www.genbilim.com/content/view/5734/90/ AMAÇLARIMIZ ‹NTERNET adresiniziyaret ediniz.‹NTERNETAMAÇLARIMIZMetafizik konusu için Aristoteles'in Metafizik (‹stanbul: Net Kitap, K 1996)SIRA‹ TS‹ZDEAadl› P kitab›ndanyararlanabilirsiniz.KSIRA‹ TS‹ZDEA PDeontoloji ve EtikTELEV‹ZYONDÜfiÜNEL‹MTELEV‹ZYONDÜfiÜNEL‹MGünümüzde tüm dünyada sa¤l›k u¤rafllar›na ait meslekî de¤er temalar›n›n h›zla“yükümlülük” alan›ndan “de¤er tart›flmas›” alan›na kayd›¤› görülmektedir. SORU YasalSORUve ahlâki yükümlülüklerin her biri, belirgin bir kurald›r. Bu kurallar› toplumlar belirlemektedir.Bu kurallar belirli bir de¤er sorununun yan›t› olarak ortaya ç›km›fl-‹NTERNET‹NTERNETt›r. Her kural, toplumun dayatt›¤› bir emir önermesidir. Bu kurallar,D‹KKATD‹KKATsorunlara iliflkin,ne yapmal› ya da ne yapmamal›? sorular›n›n toplumca belirlenmifl ve baz›yapt›r›mlara ba¤lanm›fl kesin yan›tlar›d›r. ‹flte bu kurallar›n bilgisi SIRA “deontoloji” S‹ZDE olaraktan›mlan›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEDeontoloji sözcü¤ü ilk kez 19. Yüzy›l ortas›nda “yükümlülükler bilgisi” anlam›ndakullan›lm›flt›r. AMAÇLARIMIZDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MAMAÇLARIMIZDeontoloji, deontos ve logos kelimelerinden türemifltir. Deontos = ödev, yap›lmas›gerekenler anlam›na gelir. Logos = bilim, bilgi demektir. Deontoloji k›saca“ödev, sorumluluk, yükümlülük bilgisi” olarak tan›mlanabilir. SORU Bu noktadan ha-SORUK ‹ T A PK ‹ T A Preketle deontolojiye, yükümlülüklerin, kurallar›n, pozitif hukukun, yürürlüktekipozitif ahlâk›n bilgisidir demek mümkündür. Bu özelli¤i ile deontoloji, dogmatikTELEV‹ZYOND‹KKATTELEV‹ZYOND‹KKAT(bk. Ünite 3) ve pragmatik bilgidir. Yani deontoloji, genelde “kiflilerin üzerlerine Pragmatik: Yarar peflindedüflen ödev ve yükümlülüklerin neler olduklar›n› bilmeleri” anlam›ndad›r.koflan, faydac›.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEPragmatizm kavram› ile ilgili genifl bilgiye ulaflmak isterseniz http://www.liderforumuz.biz/felsefe/25299-11-sinif-1-unite-felsefeye-giris-konuanlatimli.html AMAÇLARIMIZ adresine‹NTERNET‹NTERNETgidiniz. AMAÇLARIMIZPragmatizm ile ilgili daha genifl bilgi için James Dewey’in Pragmatizm K ‹ TPratik A P Bir Felsefe(‹stanbul: Doruk Yay›mc›l›k, 2008) adl› kitab›ndan yararlanabilirsiniz.Hukuk alan›nda kurallar›n genifl ve elefltirel yorumu, hukuk TELEV‹ZYON felsefesi alan› içindeyap›lmaktad›r. Bu aç›dan düflünüldü¤ü zaman, deontoloji alan›nda elefltirel biryaklafl›m›n yap›labilmesi ancak felsefe yard›m› ile mümkündür. Deontoloji için geçerliolan felsefenin bu alan›, etiktir. K›saca, deontoloji, baz› yapt›r›mlar› olan, dogmatik,olan› oldu¤u gibi tan›tan, yükümlülükler bilgisidir. Etik ise yaln›z olan›n de-‹NTERNET¤il, olmas› gerekti¤i düflünülen ve savunulan›n dile getiriliflidir. Mevcut bir buyrukönermesi de¤il, yeni bir kural önerisidir. Yani olmas› gerekti¤i düflünülenin nedeninisorgulayan bir aland›r.Eczac›l›k hizmetleri de dâhil olmak üzere, günümüz sa¤l›k u¤rafllar›n›n h›zl› geliflimi,her gün say›s› ve a¤›rl›¤› artan “aç›k uçlu” ve deontoloji d›fl›, yan›ts›z sorular-K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNET
204 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›k Mevzuat› ve Deontolojila karfl›lafl›lmas›na neden olmaktad›r. Bu nedenle deontoloji ile eti¤in birbirlerininyerine kullan›labilece¤i düflünülmemeli, ancak birbirlerini tamamlay›c› iki alan olarakdüflünülmelidir. Etik ile deontoloji aras›ndaki en belirgin fark, onlar›n “yöntemlerindenve ortak konulara farkl› bir aç›dan yaklaflmalar›ndan” kaynaklanmaktad›r.Yasalar ve EtikBireylerin do¤ru ve yanl›fl ya da iyi ve kötü davran›fllar›n›n ölçütleri ve kötü-yanl›fldavran›fllar›n›n cezaland›r›lmas› yasalara göre belirlenir. Bu noktada, e¤er yasalarbu düzenleme ve yapt›r›mlar› koymuflsa eti¤in ne gibi bir ifllevi olabilir diyedüflünülebilir.Etik ilkeler y›llarca süren bir geliflmenin sonucunda ortaya ç›karlar. Ancak yasaldüzenlemeler genellikle etik tart›flmalardan sonra gerçekleflir. Örne¤in Amerika’daçevre koruma konusu etik ve ahlâki bir ba¤lamda 1950’lerde tart›fl›lmayabafllanm›fl, ancak çevre korumaya iliflkin ilk temel yasa 1960’larda yürürlü¤e girmifltir.‹fl güvenli¤i ve ayr›mc›l›k sorunlar›na iliflkin tart›flmalar 1960’larda bafllam›flve 1970’lerde bu konuda bir yasa ç›kar›lm›flt›r. Sonuç olarak, belli bir konuda etiktart›flmalar bafllay›p dikkatler bu konu üzerine odakland›ktan sonra etik sorunlarayol açan konular›n çözümlenmesini sa¤layan yasal düzenlemeler gerçeklefltirilmifltir.Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, yasalaflmam›fl olsa da etik tart›flmalar›ngörmezlikten gelinmesidir. Etik tart›flmalar›n evrimleflerek yasalaflmas›, uygunbir davran›fl biçimi üzerinde bireylerin, örgütlerin ve toplumun görüfl birli¤inevarma sürecidir. Çünkü yasalar toplumun ço¤unlu¤unun tutumlar›n› yans›t›rken,mevcut etik tart›flmalar ise gelecekteki yasa koyucular›n yararlanabilece¤i bir kayna¤›oluflturmaktad›r. Ayr›ca bütün bireyler, ifl yerinde, toplumda ve karar vermesürecindeki etik de¤erlerini ve davran›fllar›n› gözden geçirmekle sorumludurlar.Bilim Eti¤iBilim eti¤i, u¤raflsal etkinliklerin tümünün yürütülmesi s›ras›nda ortaya ç›kan “de-¤er sorunlar›yla” bunlara getirilen çözüm önerilerinin tart›fl›ld›¤› alan olarak tan›mlanabilir.Bilim eti¤ine konu olan de¤er sorunlar›n› üç ana bafll›k alt›nda toplamakmümkündür:• Bilimle u¤raflanlar›n birbirlerine karfl› olan tutum ve davran›fllar›,• Bilimle u¤raflanlar›n araflt›rmaya konu olan bireylere karfl› tutum ve davran›fllar›,• Bilimle u¤raflanlar›n bilimsel raporlar› okuyacak ve sonuçlar›ndan yararlanacakolanlara karfl› tutum ve davran›fllar›.BiyoetikGenel olarak canl›lar› ilgilendiren tüm de¤er sorunlar›n›n tart›fl›ld›¤› “uygulamal›felsefe” alan›d›r. Biyoetik (ayr›ca bk. Ünite 3) daha çok eski klâsik etik teorilerininyeni t›bbî geliflmeler ve sa¤l›k sorunlar›n›n ›fl›¤› alt›nda incelenmesi ve bunlar›n yo-¤un bir flekilde ele al›nmas› olarak düflünülmelidir. Bu terim ilk kez 25 y›l kadarönce Amerikal› biyolog Van Renselear Potter taraf›ndan “Biyoetik: Gelece¤eUzanan Köprü” adl› kitapta kullan›lm›flt›r.Biyoetik kavram› bugün daha çok t›p eti¤i kavram› ile çak›flmaktad›r. Bu iki alan›nkonular›n›n yak›nl›k göstermesi bu düflünceyi desteklemektedir. Biyoetik günümüzbilimsel ve teknik geliflmelerine ba¤l› olarak yaln›z t›p ve biyoloji alanlar›ndaortaya ç›km›fl de¤er sorunlar›na yönelmifl bir alan de¤ildir. Bununla birlikte bu
- Page 9 and 10: 152 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 11 and 12: 154 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 13 and 14: 156 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 15 and 16: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE158 Eczane
- Page 17 and 18: 160 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 19 and 20: 162 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 21 and 22: 164 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 23 and 24: 166 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 25 and 26: 168 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 27 and 28: 170 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 29: 172 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›
- Page 32 and 33: Kanun ve Yönetmelikler 3G‹R‹fi
- Page 34 and 35: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 36 and 37: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 38 and 39: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 40 and 41: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 42 and 43: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 44 and 45: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 46 and 47: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 48 and 49: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 50 and 51: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 52 and 53: 8. Ünite - Kanun ve Yönetmelikler
- Page 54 and 55: Eti¤in Genel Tan›mlar›G‹R‹
- Page 56 and 57: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 58 and 59: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE9. Ünite -
- Page 62 and 63: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 64 and 65: AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZ9. Ünite -
- Page 66 and 67: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 68 and 69: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 70 and 71: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 72 and 73: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 74 and 75: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 76 and 77: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 78 and 79: 9. Ünite - Eti¤in Genel Tan›mla
- Page 80 and 81: Eczac›l›k Eti¤iG‹R‹fiÇefl
- Page 82 and 83: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i22
- Page 84 and 85: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i22
- Page 86 and 87: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤iHa
- Page 88 and 89: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤iEt
- Page 90 and 91: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i23
- Page 92 and 93: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤iÖ
- Page 94 and 95: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i23
- Page 96 and 97: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i23
- Page 98 and 99: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i24
- Page 100 and 101: 10. Ünite - Eczac›l›k Eti¤i24
- Page 102 and 103: Hasta Haklar›-HayvanHaklar›G‹
- Page 104 and 105: 11. Ünite - Hasta Haklar› - Hayv
- Page 106 and 107: 11. Ünite - Hasta Haklar› - Hayv
- Page 108 and 109: 11. Ünite - Hasta Haklar› - Hayv
D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE9. Ünite AMAÇLARIMIZ DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹M- Eti¤in Genel Tan›mlar› AMAÇLARIMIZ 203Ahlâki kavramlar ve de¤er sistemleri aç›s›ndan bireyler birbirinden SORU farkl›l›kK ‹ T A Pgösterirler. Bireylerin neyin ahlâkl›, neyin ahlâk d›fl› oldu¤una iliflkin de¤erlendirmesi,onlar›n dinsel inançlar›ndan, bireysel felsefelerinden ve D‹KKAT güdülerinden kaynaklan›r.Bir toplumda farkl› ulusal, dinsel, etnik, cinsel kimlikler olmas›, farkl› ahlâkanlay›fllar›n› gündeme getirir. Etikte ise “istenilir iyi” kavram› vard›r. Bu isteni-TELEV‹ZYONSIRA S‹ZDElir iyiler daha evrensel ve genel geçerlili¤e sahiptir.SORUK ‹ T A PD‹KKATTELEV‹ZYONSIRA S‹ZDEMetafizik ile ilgileniyorsan›z lütfen http://www.genbilim.com/content/view/5734/90/ AMAÇLARIMIZ ‹NTERNET adresiniziyaret ediniz.‹NTERNETAMAÇLARIMIZMetafizik konusu için Aristoteles'in Metafizik (‹stanbul: Net Kitap, K 1996)SIRA‹ TS‹ZDEAadl› P kitab›ndanyararlanabilirsiniz.KSIRA‹ TS‹ZDEA PDeontoloji ve EtikTELEV‹ZYONDÜfiÜNEL‹MTELEV‹ZYONDÜfiÜNEL‹MGünümüzde tüm dünyada sa¤l›k u¤rafllar›na ait meslekî de¤er temalar›n›n h›zla“yükümlülük” alan›ndan “de¤er tart›flmas›” alan›na kayd›¤› görülmektedir. SORU YasalSORUve ahlâki yükümlülüklerin her biri, belirgin bir kurald›r. Bu kurallar› toplumlar belirlemektedir.Bu kurallar belirli bir de¤er sorununun yan›t› olarak ortaya ç›km›fl-‹NTERNET‹NTERNETt›r. Her kural, toplumun dayatt›¤› bir emir önermesidir. Bu kurallar,D‹KKATD‹KKATsorunlara iliflkin,ne yapmal› ya da ne yapmamal›? sorular›n›n toplumca belirlenmifl ve baz›yapt›r›mlara ba¤lanm›fl kesin yan›tlar›d›r. ‹flte bu kurallar›n bilgisi SIRA “deontoloji” S‹ZDE olaraktan›mlan›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEDeontoloji sözcü¤ü ilk kez 19. Yüzy›l ortas›nda “yükümlülükler bilgisi” anlam›ndakullan›lm›flt›r. AMAÇLARIMIZDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MAMAÇLARIMIZDeontoloji, deontos ve logos kelimelerinden türemifltir. Deontos = ödev, yap›lmas›gerekenler anlam›na gelir. Logos = bilim, bilgi demektir. Deontoloji k›saca“ödev, sorumluluk, yükümlülük bilgisi” olarak tan›mlanabilir. SORU Bu noktadan ha-SORUK ‹ T A PK ‹ T A Preketle deontolojiye, yükümlülüklerin, kurallar›n, pozitif hukukun, yürürlüktekipozitif ahlâk›n bilgisidir demek mümkündür. Bu özelli¤i ile deontoloji, dogmatikTELEV‹ZYOND‹KKATTELEV‹ZYOND‹KKAT(bk. Ünite 3) ve pragmatik bilgidir. Yani deontoloji, genelde “kiflilerin üzerlerine Pragmatik: Yarar peflindedüflen ödev ve yükümlülüklerin neler olduklar›n› bilmeleri” anlam›ndad›r.koflan, faydac›.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEPragmatizm kavram› ile ilgili genifl bilgiye ulaflmak isterseniz http://www.liderforumuz.biz/felsefe/25299-11-sinif-1-unite-felsefeye-giris-konuanlatimli.html AMAÇLARIMIZ adresine‹NTERNET‹NTERNETgidiniz. AMAÇLARIMIZPragmatizm ile ilgili daha genifl bilgi için James Dewey’in Pragmatizm K ‹ TPratik A P Bir Felsefe(‹stanbul: Doruk Yay›mc›l›k, 2008) adl› kitab›ndan yararlanabilirsiniz.Hukuk alan›nda kurallar›n genifl ve elefltirel yorumu, hukuk TELEV‹ZYON felsefesi alan› içindeyap›lmaktad›r. Bu aç›dan düflünüldü¤ü zaman, deontoloji alan›nda elefltirel biryaklafl›m›n yap›labilmesi ancak felsefe yard›m› ile mümkündür. Deontoloji için geçerliolan felsefenin bu alan›, etiktir. K›saca, deontoloji, baz› yapt›r›mlar› olan, dogmatik,olan› oldu¤u gibi tan›tan, yükümlülükler bilgisidir. Etik ise yaln›z olan›n de-‹NTERNET¤il, olmas› gerekti¤i düflünülen ve savunulan›n dile getiriliflidir. Mevcut bir buyrukönermesi de¤il, yeni bir kural önerisidir. Yani olmas› gerekti¤i düflünülenin nedeninisorgulayan bir aland›r.Eczac›l›k hizmetleri de dâhil olmak üzere, günümüz sa¤l›k u¤rafllar›n›n h›zl› geliflimi,her gün say›s› ve a¤›rl›¤› artan “aç›k uçlu” ve deontoloji d›fl›, yan›ts›z sorular-K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNET