ECZANE H‹ZMETLER‹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJ‹

198 Eczane Hizmetleri, Eczac›l›k Mevzuat› ve DeontolojiSorumluluk: Kiflinin kendidavran›fllar›n› veya kendiyetki alan›na giren herhangibir olay›n sonuçlar›n›üstlenmesi, sorum,mesuliyet.Görevli: Görevi olan, vazifeli,resmî görevi olan kimse,memur.Taksir: Kusurda bulunma,dikkatsizlik, tedbirsizlik,meslekte acemilik veyadüzene, buyruklara vetalimata uymazl›ktan do¤ankusurlu olma durumu.‹hlâl: Bozma, zarar verme,yasa ve düzene uymama.mak hem yasal, hem etik bir yükümlülüktür. H›rs›zl›k yapan kifli hem yasal cezayaçarpt›r›l›r, hem de toplum içinde k›nan›r, ay›plan›r, d›fllan›r.Yükümlülük kimi zaman ödev olarak da dile getirilebilir. Hukuka dayanmaksuretiyle, istenilen bir hareketi yapmak ya da istenilmeyen bir hareketten kaç›nmakyükümlülü¤üne, “hukukî ödev” ad› verilir.Sorumluluk: Sorumluluk kavram›n› tan›mlamadan önce görev ve görevlikavramlar›n› tan›mlamak yerinde olur. Görev; genelde, bir kifli ya da nesnenin yapt›¤›ifl olarak tan›mlan›r. Günlük yaflamda görev kavram›, daha çok resmî ifl, vazifeanlam›nda kullan›l›r. Görevli ise görev verilen kimse demektir. Görevlendirmek,belli bir ifli ya da konuyu yerine getirecek kiflinin belirlenmesi ya da birine görevvermek olarak tan›mlanabilir. Bu belirleme ifllemi, resmî kurum ve yetkililer taraf›ndanyap›labilece¤i gibi çeflitli toplum içi iliflkiler s›ras›nda da ortaya ç›kabilir.Örne¤in bir hemflire ya da laborant Sa¤l›k Bakanl›¤› taraf›ndan, hizmet vermeküzere, bir hastanede görevlendirilebilir. Bir ifl yerinde çal›flanlardan birinin göreviifl yerinin temizli¤i, bir di¤erinin ise sekreterlik ya da müdürlük olabilir. Bir okulda,okul idaresi taraf›ndan baz› ö¤renciler koridorlardaki geçifli düzenlemek içingörevlendirilebilir.Sorumlu; kendisine verilen ya da yüklenilen (üstüne ald›¤›) görevden dolay›,bir kifliye, bir gruba ya da kuruma hesap vermek zorunda olan kifli demektir.Sorumsuz; sorumlu olmayan ve geliflen olaylardan dolay› hesap vermek zorundaolmayan kifli demektir.Sorumluluk; kiflinin yapt›¤› görev ve gösterdi¤i davran›fllar›n sonuçlar›n› ve busonuçlar›n hesab›n› üstlenmesi demektir. Baflka bir anlat›mla, görevli kiflinin görevdekiifllerini yerine getirmek durumunda ve zorunda olmas›d›r.Hukukî sorumluluk; yasalar›n yapmay› emretti¤i eylemlerin yap›lmas› ya dayapmay› yasaklad›¤› eylemlerin yap›lmamas› durumudur.Bir toplum içinde yaflayan her insan, o toplumun hukuk kurallar›na uymaklayükümlüdür. Kifliler, hukuk kurallar›n›, yasalar›, düzenlemeleri elefltirebilir, de¤ifltirilmesiniisteyebilir ama var oldu¤u sürece onlara uymak zorundad›r. E¤er uymazise o kurallar›n getirdi¤i cezaî yapt›r›mlarla karfl› karfl›ya kal›r.Hukukî anlamda suç; hukuken sorumlu olan kiflinin yasalarda tan›mlanm›fl veceza tehdidi tafl›yan bir kurala ayk›r› bir eylemi olarak tan›mlanabilir.Türk Ceza Hukuku’nun temel ilkesi “kanunsuz suç ve ceza olamaz” fleklindedir.Ceza hukuku aç›s›ndan sorumluluk: Ceza hukuku, ad›ndan da anlafl›laca¤› üzeresuçlar› ve bu suçlar karfl›s›nda verilecek cezalar› düzenleyen hukuk alan›d›r. Cezahukuku kapsam›na giren suçlar›n sorgulanmas› ve yarg›lanmas› ifllemleri adlîmakamlarca (savc›lar ve mahkemeler taraf›ndan) yürütülür.Sa¤l›k çal›flanlar›, hizmetleri s›ras›nda, hizmet verdi¤i kiflinin sa¤l›k ve yaflam›-na zarar verirse, o olay nedeniyle, ceza hukukuna ait hükümler do¤rultusunda yarg›lan›rlar.Bu düzenlemelerin esas› “kusurlu davran›fl” üzerine kurulmufltur. Bu nedenlede sa¤l›k hizmeti verdikleri kiflilere zarar veren sa¤l›k çal›flanlar› hukuktakitaksir suçlar› kapsam›nda yarg›lan›r. Sa¤l›k meslekleri için de geçerli olan “meslekîtaksir suçu”, meslek sahibi kiflinin, mesle¤inin, sanat›n›n kurallar›n›, dikkatsizlik,özensizlik, tedbirsizlik veya acemilikle ihlâl etmesi, mesle¤inin uygulanmas›ndakusurlu hareketlerde bulunmas› gibi durumlardan kaynaklanmaktad›r.Sa¤l›k çal›flanlar›n›n taksir suçlar›, t›bbî müdahaleden kaynaklanan suçun a¤›rl›¤›naba¤l› olarak flöyle gruplanabilir:• A¤›r taksir; genellikle herkes taraf›ndan tahmin edilen bir sonucu tahminedememektir.