ECZANE H‹ZMETLER‹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJ‹

Sözlük305SözlükAAdjuvant/yard›mc› maddeler: ‹laç yap›m›nda etken maddeninetkisini artt›rmak, terapötik etkisini kolaylaflt›rmakya da yan etkileri azaltmak için eklenen maddelerdir.Adil: Adaletle ifl gören, adaletten, do¤ruluktan ayr›lmayan,hakk› yerine getiren, adaletli anlam›n› tafl›r.Advers etki: ‹laçlar›n hastal›ktan korunma, bir hastal›¤›n teflhisveya tedavisi, bir fizyolojik fonksiyonun iyilefltirilmesi,düzeltilmesi veya de¤ifltirilmesi amac›yla kabul edilennormal dozlarda kullan›m› sonras› ortaya ç›kan zararl›ve amaçlanmam›fl etki.Aerobik: Sa¤l›kl› bir vücuda sahip olmak için tempolu müzikeflli¤inde yap›lan bir tür jimnastik.Aesculape: Yunan mitolojisinde hastalar› iyilefltirdi¤ine inan›lanflifa tanr›s›.Afyon: Olgunlaflmam›fl haflhafl (Papaver somniferum) bitkisikapsüllerinin çizilmesiyle s›zan ve p›ht›laflan s›v›, havan›netkisiyle kahverengiye döner. Bu s›v› afyondur. Eczac›l›ktamorfin, kodein, tebain, papaverin gibi çefltli alkaloitlerinyap›m›nda kullan›l›r.Agoni: Solunumun ve kalp at›mlar›n›n düzensizleflmesi, el veayaklar›n so¤umas› gibi yaflam belirtilerinin giderek zay›flad›¤›ölümden önceki durum.Ahlâk: Bir toplum içinde kiflilerin uymak zorunda olduklar›davran›fl biçimleri ve kurallar›, aktöre, sa¤töre, huylar.AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrome): EdinilmiflBa¤›fl›kl›k Yetersizli¤i Sendromu.Aktar: Baharat veya güzel kokular satan kimse veya dükkân,i¤ne, iplik, baharat, zarf, k⤛t, tütün vb. sat›lan dükkân.Aktör: Herhangi bir olayda etkisi veya katk›s› olan kimse.Akupunktur: Vücudun belirli noktalar›na genellikle alt›n i¤nebat›r›larak yap›lan tedavi. Frans›zca acupuncture, acuponcturesözcü¤ünden dilimize geçmifltir.Akut: Aniden fliddetli belirtilerle bafllay›p k›sa süren.Alet: Bir el iflini veya mekanik bir ifli gerçeklefltirmek için özelolarak yap›lm›fl nesne, bir sanat› yapmaya, uygulamayayarayan özel araç.Alg›lama gücü: Anlama, idrak, ak›l erdirme gücü.Al›c›: Kendisine bir fley gönderilen (kimse), hedef-kitle, sat›nalmak isteyen kimse, müflteri, almaç, kamera.Alkaloid: Organizmada ço¤unlukla toksik etki yapan, sudaaz, alkolde çok çözünen, karmafl›k kimyasal yap›l› ve alkaliözellikte bitkisel kökenli azotlu bileflikler.Alternatif tedavi: Bir tedavi flekline karfl›l›k olarak yap›lan tedavi,bir tedavinin karfl›l›¤› olan di¤er tedavi flekli.Amin: Aminler, azot atomuna bir ya da daha fazla alkil veyaaril grubunun ba¤l› oldu¤u bilefliklerdir. Amino asitler,peptitler, proteinler, alkaloidler, DNA ve RNA gibi bilefliklerinyap›s›nda bulunan amino (-NH 2 ) grubu dolay›s›ylabir çok önemli biyokimyasal olaylarda aktif rol al›rlar.Ampirik: Ak›l yürütmeyle elde edilen bilgi, bilimsel araflt›rmayapmadan sadece sezilere güvenerek ve deneyerek sonucaulaflmak.Ampul: Enjeksiyonluk veya içilecek formdaki s›v› ve sterililaçlar›n kondu¤u küçük silindirik cam kap.Anayasa: Bir devletin yönetim biçimini belirten, yasama, yürütme,yarg›lama güçlerinin nas›l kullan›laca¤›n› gösteren,yurttafllar›n kamu haklar›n› bildiren temel yasa, kanunuesasî.Anksiyete: Psiflik gerilim, bunal›m, iç s›k›nt›s›, kuruntu vehuzursuzluk gibi belirtilerle kendini gösteren ruhsal bozukluk.Antibiyotik: Baz› mantar (küf) ve bakterilerden elde edilen,sentez yoluyla da haz›rlanabilen, mikroorganizmalarüzerine geliflmelerini durdurucu (bakteriyostatik) veyaöldürücü (bakterisit) etkiye sahip ilaç s›n›f›d›r.Antidepresan: Depresyon giderici (ilaç).Antihipertansif: Yüksek tansiyona karfl› kullan›lan ilaç grubu.Antikor: Alerji oluflturan maddeye karfl› vücudun üretti¤i savunmaproteini.Araç: Kifliler veya nesneler aras›nda ba¤lant› sa¤layan fley,vas›ta, bir ifl yapmakta veya sonuçland›rmakta gücündenyararlan›lan nesne.Aspirin: Analjezik/a¤r› kesici, antipiretik/atefl düflürücü ve antiinflamatuar/iltihapgiderici etkileri ile bilinen ve salisilikasit’ten türeyen bir bileflik. Kimyasal ad› asetil salisilikasit.Atfen: Yüklemek, ait oldu¤unu göstermek, mal etmek.Ayr›kl›: Ayr› tutulmufl, benzerlerine uymayan, kural d›fl› olan,istisnai.BB 12 vitamini: Suda eriyen B grubu bir vitamin. Eksikli¤indezihinsel ve sinirsel fonksiyon bozukluklar›, kulak ç›nlamas›,hissizlik halleri görülür.Bakan: Hükûmet ifllerinden birini yönetmek için, genelliklemilletvekilleri aras›ndan, baflbakan taraf›ndan seçilerekcumhurbaflkan›nca onayland›ktan sonra iflbafl›na getirilenyetkili, vekil, icra vekili, naz›r.