ECZANE H‹ZMETLER‹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJ‹

12. Ünite - ‹fl Yaflam›299ÖzetHalkla iliflkiler, karfl›l›kl› yarar sa¤layan iki yönlü iletiflimedayal› dürüst ve sorumlu uygulamalarla, kamuoyunuetkilemeye yönelik plânl› çal›flmalard›r. Psikoloji,sosyoloji, iletiflim gibi birçok bilimsel alan›n kuram veuygulamalar›ndan yararlanan “halkla iliflkiler” küreselegemen sistemin en önemli ikna araçlar›ndan biri halinegelmifltir.‹flletme aç›s›ndan halkla iliflkiler, iliflki içinde bulundu-¤u kifli ve kurulufllarla karfl›l›kl› olarak sa¤l›kl›, do¤ruve güvenilir iliflkiler kurmak, gelifltirmek, kamuoyundaolumlu imaj yaratmak ve toplumla bütünleflmek olaraktan›mlanabilir.Bir görüfle göre halkla iliflkiler insanl›k tarihi kadar eskidirve sistemati¤ini oluflturmadan önce de bilinçli ya dabilinçsiz olarak uygulanm›flt›r. Eski M›s›r, Mezopotamyave ‹ran’da yöneticileri halka sevdirip benimsetmeye yönelikpropaganda amaçl› tabletler bulunmufltur.Gerçekte güncel anlam›yla halkla iliflkiler etkinliklerinintemeli ABD’de at›lm›fl ve 1900’lü y›llar›n bafl›nda ilkhalkla iliflkiler bürosu New York’ta kurulmufltur.Birinci Dünya Savafl›’ndan sonra baflta kamu kurulufllar›olmak üzere, büyük firmalar, kiliseler, sendikalar vedi¤er kurulufllar kendi bünyelerinde halkla iliflkiler bölümüoluflturmaya yönelmifllerdir.‹kinci Dünya Savafl› döneminde halkla iliflkiler etkinlikleriyo¤unluk kazanm›flt›r.1947 y›l›nda ilk halkla iliflkilerokulu Boston Üniversitesi’nde aç›lm›flt›r. ‹ki y›l geçmedenbu okullar›n say›s› yüze ulaflm›flt›r. 1954 y›l›ndamesle¤in ilk etik kurallar› Amerikan Halkla ‹liflkiler Birli¤itaraf›ndan gelifltirilmifltir.Türkiye’de 1920 y›l›nda Anadolu Ajans› kurulmufl, reformlar›nhalka tan›t›m› do¤rudan Büyük Atatürk taraf›ndanyap›lm›flt›r. 1961 y›l›nda Devlet Plânlama Teflkilat›(DPT) içinde “Yay›n ve Temsil fiubesi” kurulmufl ve dahasonra D›fliflleri Bakanl›¤› Enformasyon Dairesi, çeflitlibakanl›klarda Bas›n ve Halkla ‹liflkiler Daire Baflkanl›klar›oluflturulmaya bafllanm›flt›r. Özel kesimde ise ancak1970’li y›llardan sonra halkla iliflkiler çal›flmalar›na baflland›¤›bilinmektedir. Ülkemizde 1971 y›l›nda ‹stanbul’dailk kez Halkla ‹liflkiler Derne¤i kurulmufl ve arkas›ndan1985 y›l›nda ikinci dernek ‹zmir’de aç›lm›flt›r.Ülkemizdeki e¤itim kurumlar›na halkla iliflkiler dersi ilkkez 1966 y›l›nda Ankara Üniversitesi’ne ba¤l› SiyasalBilgiler Fakültesi’nin Bas›n Yay›n Yüksek Okulu’ndakonmufltur.Tan›tma, insan iliflkileri, pazarlama ve reklâmc›l›k eczaneleriçin halkla iliflkilere yak›n kavramlardan önemliüç tanesidir.Halkla iliflkiler ba¤lam›nda iflyerinin belirli özellikler tafl›mas›gerekir. Bu özellikler güven verici olma, temizlik,iç aç›c›l›k ve düzenli olma gibi dört grupta toplanabilir.Ayr›ca çal›flanlarda da davran›fl, durufl, giyim vebak›m, telefon iletiflimi, bulunmas› gereken özellikleraras›nda say›labilir.En genifl anlam›yla “tüketici davran›fl›”, pazar yerindetüketicinin davran›fl›n› inceleyen, bu davran›fl›n nedenleriniaraflt›ran uygulamal› bir bilim dal›d›r.Tüketici davran›fl›na ait özellikleri yedi ana konuda toplamakolanakl›d›r.Tüketiciye etki ederek bir ürün ya da hizmeti al›m karar›n›flekillendiren veya oluflturan de¤iflkenleri; flah›saba¤l› farkl›l›klar, çevresel etkiler, psikolojik süreç olmaküzere üç ana bafll›kta grupland›rmak mümkündür.Farkl› sektörlerde farkl› adlar kullan›lsa bile, sonuçtamüflteri kavram›n›n yayg›n olarak kullan›ld›¤› çok aç›kt›r.Müflteri, bir de¤er mübadelesinde (de¤ifliminde) bulundu¤umuzherkestir denilebilir.‹flletme politikalar›n›n kronolojik seyrine bakt›¤›m›zda,1960’lar›n “yeni ürünler” (televizyon, buzdolab›, çamafl›rmakinesi vb.), 1970’lerin “düflük maliyetli üretim”,1980’lerin “toplam kalite” kavram ve uygulamalar›n› olgunlaflt›rmave yayg›nlaflt›rma, 1990’lardan günümüzekadar gelen zaman aral›¤›n›n ise “müflteri iliflkileri” ça-¤› oldu¤u görülmektedir.Müflteri belirli bir kurulufltan sürekli al›flverifl yapan kiflidir.Bu aç›dan müflteri ticarî anlam tafl›yan bir kavramdançok, belli bir iflletme ve kuruluflu kendi için uygunbulup, ürün ve hizmet ihtiyaçlar›n› sürekli biçimde an›-lan iflletme ve/veya kurulufltan karfl›layand›r.Her müflterinin birer insan ve birey oldu¤u bir gerçektir.Dolay›s›yla bu olgu her zaman eczanede hizmet sunanpersonelin göz önünde tutmas› gereken bir durumdur.Müflteriye hizmet ederken veya bir ürünü sunarkenolmas› gereken davran›fl biçimlerini göstermelerigerekir. Eczaneler a¤›rl›kl› olarak ilaca iliflkin sa¤l›k hizmetlerininverildi¤i ve kiflilerin sa¤l›k düzeylerini yükseltmeyeyönelik bir dizi aktivitenin gerçekleflti¤i halksa¤l›¤› merkezleridir. Eczaneler sa¤l›k hizmet zincirininço¤u zaman son, kimi zaman da ilk halkas›d›r. Dolay›-s›yla eczanede çal›flan personelin öncelikli bir hizmetsektöründe çal›flt›¤›n› hiçbir zaman göz ard› etmemesigerekir. Sa¤l›k hizmetlerinin sunuldu¤u ortamlarda çal›flanprofesyonellerin giyim tarzlar›, aksesuarlar›, saçlar›n›nflekli önemlidir.