ECZANE H‹ZMETLER‹, ECZACILIK MEVZUATI VE DEONTOLOJ‹

11. Ünite - Hasta Haklar› - Hayvan Haklar›251• Kendi kaderini belirleme hakk›a. Hasta kendi kaderini belirleme ve kendisi ile ilgili kararlar› özgürce verebilmehakk›na sahiptir. Hekim bu kararlar›n sonuçlar› hakk›nda hastay› bilgilendirmekleyükümlüdür.b. Zihinsel yeterlili¤i olan eriflkin bir hasta herhangi bir tan› veya tedaviye yönelikgiriflim konusunda onam verme ya da vermeme hakk›na sahiptir. Hastan›nkendi karar›n› verebilmesi için gerekli bilgiyi alma hakk› vard›r. Hasta,uygulanacak tan› ya da tedavi girifliminin amac›n›n ne oldu¤unu, sonuçlar›n›nneler olabilece¤ini ve tedaviyi kabul etmemesi durumunda ortaya ç›-kabilecek sonuçlar› aç›k bir flekilde anlamal›d›r.c. Hastan›n klinik araflt›rmalara veya t›p e¤itimine kat›lmay› reddetme hakk›vard›r.• Bilinci kapal› hastaa. Bilinci kapal› veya iste¤ini dile getirme olana¤›ndan yoksun hastada ayd›nlat›lm›flonam, mümkün olan her durumda hastan›n yasal temsilcisindenal›nmal›d›r.b. Yetkili yasal bir temsilcinin olmad›¤› ve acil t›bbî müdahalenin gerekti¤i durumlarda,daha önceden hastan›n bu durumda giriflime onam vermeyi reddetti¤inigösteren sa¤lam veya kuflkuya yer b›rakmayan bir ifadesi veya kanaatiyoksa, hastan›n onam verdi¤i varsay›larak t›bbî giriflimde bulunulabilir.c. Bununla birlikte hekimler, bir intihar giriflimine ba¤l› olarak bilinci kapal›olan hastan›n yaflam›n› kurtarmaya her zaman gayret etmelidirler.• Yasal olarak yeterlili¤i bulunmayan hastaa. Hasta çocuk ise veya yasal yeterlili¤i yoksa, baz› kararlarda bir yasal temsilcininonam›n›n al›nmas› gereklidir. Bununla birlikte hasta, kapasitesinin izinverdi¤i en genifl ölçüde, karar alma sürecine dâhil edilmelidir.b. E¤er yasal yeterlili¤i olmayan hasta makul kararlar verebiliyorsa, verdi¤i kararlarasayg› gösterilmelidir ve böyle bir durumda hastan›n yasal temsilcisinebilgi verilmesine izin vermeme hakk› vard›r.c. Hastan›n yasal temsilcisinin veya hasta taraf›ndan yetkilendirilen kiflinin, hekimegöre hastan›n ç›kar› aç›s›ndan en uygun olan giriflimi engellemesi durumundahekim, bu karar› ilgili yasal mercilerde (baflvurulacak yer veya makam)ve di¤er kurumlarda sorgulamaya açmal›d›r. Acil durumlarda hekim,hastan›n ç›kar› aç›s›ndan en uygun olana göre davranacakt›r.• Hastan›n iste¤ine karfl›n yap›lan giriflimlerHastan›n iste¤ine karfl›n tan› ve tedavi giriflimleri ancak çok ayr›cal›kl› durumlarda,e¤er yasalar özellikle izin veriyorsa ve t›p eti¤i ilkelerine uyumluysa yap›labilir.• Bilgilenme hakk›a. Hasta, durumuyla ilgili t›bbî gerçekler dâhil olmak üzere sa¤l›k durumu konusundatam olarak bilgilendirilme ve kendisi hakk›ndaki tüm t›bbî kay›tlara ulaflmahakk›na sahiptir. Bununla birlikte hastan›n kay›tlar›nda bulunan ve üçüncübir taraf› ilgilendiren bilgiler bu taraf›n onay› olmaks›z›n hastaya verilmemelidir.b. Ender olarak, e¤er verilecek bilginin hastan›n yaflam› veya sa¤l›¤› üzerindeciddî zararlara neden olaca¤›na inanmak için iyi bir neden varsa, bu bilgihastadan gizlenebilir.c. Bilgi hastan›n kültürüne uygun olarak ve anlayabilece¤i flekilde verilmelidir.d. Hasta, e¤er bir baflka kiflinin yaflam›n›n korunmas› için gerekli de¤ilse, kendisininaç›k iste¤ine ba¤l› olmak kayd›yla, bilgilendirilmeme hakk›na sahiptir.e. Hasta isterse kendisi yerine kimin bilgilendirilece¤ini seçme hakk›na sahiptir.