3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Ölçümün alınabildiği yerde, blokların yüksekliği 50-52 cm., uzunluğu ise 0,6ve 1,1 m. arasında değişmektedir. Taşların derzleri ve oturma yüzeyleri özenleperdahlanmış, ön yüzler yontulmuştur. Düzensiz aralıklarla ortaya çıkan bağlantıblokları çoğunlukla duvarın dış tarafını birleştirmez, böylece edinilen genel izlenim,Pergamon’un Hellenistik sur duvarıyla karşılaştırıldığında bu yapının az gelişmişbir tahkimat yapısı olduğudur. Bu nedenle tahkimatın en azından bir bölümününHellenistik öncesi dönemden gelmesi olasılığı akla yakındır. Kesin olarak kireçtaşıve trakit bir duvardan söz eden Carl Schuchhardt’ın, 19. yüzyılın sonlarına ait,bazı duvar bölümlerinin de daha sert andezitten yapılmış olması gerektiğine ilişkingözlemleri 20 , jeofi zik sonuçlarıyla örtüşmektedir (bkz. aşağı). Gerçekten de duvarıngeçtiği olası yerin civarındaki arazide çeşitli andezit blokları göze çarpmaktadır.Bu taşların birçoğu tek başına Yunan harfl eri ya da bitişik harfl er biçiminde taşçıişaretleri taşırlar (Resim: 9). Benzer biçimde çalışılmış bloklar kent bölgesininfarklı yerlerinde, özellikle de ekspres yol ile sur duvarı arasındaki kesim civarındabulunmaktadır.Geniş liman bölgesine karşı kent bölgesini ayıran deniz duvarını kent surundanayırt etmek gereklidir. Kıyı şeridinin doğusundaki bir terasta birkaç andezit blok insitu olarak ele geçmiştir, şimdiye dek liman kesiminde yürütülen jeofi zik taramaçalışmaları (bkz. aşağı) da sert volkanik taştan bir yapıya işaret etmektedir.Arkeolojik yapı araştırmalarının başka bir görev alanı da önemli işlenmiştaşların ve mimari öğelerin belgelenmesidir. Tam bir çizimsel belgeleme yardımıyla,Pergamon metropolünün bazı mimari unsurlarına ve yapı faaliyetlerine ilişkinbağlantılar araştırılmalıdır. Böylece, yonca yaprağı biçimli üçlü sütun tamburununbelgelenmesiyle (Resim: 10), bu yapı öğesinin, Hellenistik ana evresinin M.Ö.2. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen imparator kültüne mahsus heroon denenkahramanlık anıtlarının peristillerindeki biraz daha büyük köşe sütunlarıyla yakınbenzerlik gösterdiği anlaşılmıştır 21 .2006 kampanyasının jeofi ziksel tarama çalışmaları liman bölgesine,akropolise ve kent suru olduğu düşünülen uzantıya odaklanmıştır. Bundanbaşka, kent bölgesinin iç kısmında bazı test ölçümleri yürütülmüştür (Resim: 4).Kullanımına öncelik verilen yöntem, kent bölgesinin tüm bölümlerinde inandırıcısonuçlar sağlayan jeomanyetiktir. Bunun yanı sıra, jeoradar ve jeoelektrik de testedilmiştir. Liman bölgesindeki alt tabakanın nemli olması ve kent bölgesinin bazı20 Pirson 2004, 206 vd. ve dipnot 50.21 E. Boehringer–F. Krauss, AvP IX (Berlin 1937) 60-65 Ek. I; Radt 1999, 246 vd.35