3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Yukarıda sözü edilen yoğun yüzey araştırması, Elaia ve onun yakın çevresinikapsamaktadır 16 . Araştırmanın amacı, yüzeyde görülebilen tüm yapı kalıntılarınınsaptanması, önemli parçaların kayıt altına alınması ile mimari parçaların ve kentbölgesinin içindeki ve dışındaki farklı buluntu dağılımlarının tanımlanmasıdır. Buşekilde kazanılan veriler Pergamon coğrafî bilgi sistemi içinde toplanmaktadır.Arazideki yüzey araştırmaları ve buluntu dağılımına ilişkin gözlemler şematikolarak sınırlanmış bir hat sistemi izlememiş, günümüz yol ve bölge sınırlarınagöre ilerlemiştir. Elaia’nın eski kent bölgesinde olduğu gibi ağırlıklı olarak zeytintarımı ve bahçecilik için kullanılan bir alanda tek olasılık, homojen bir yüzey niteliğigösteren araştırma alanlarını ele almaktır. Buluntu yoğunluğunun genel olarakgözlemlenmesi yanında araştırma alanındaki bileşim, büyüklükten bağımsızdır;her alana, her biri için eksiksiz bir buluntu istatistiği düzenlenmiş 1,50x1,50m.lik bir ila altı bölüm tanımlanmıştır. Çalışmalar kent bölgesinin yarısında tamolarak yürütülebilmiştir. Bu çalışmalar ayrıca, seçilmiş alanlara odaklanacakolan ve her şeyden önce kentin Hellenistik keramik çeşitliliği açısından yararlısonuçlar getirmesi beklenen daha sonraki yoğun yüzey araştırmaları için bir temeloluşturmaktadır. Akropolis tepesi ve Maltepe’nin tepeleri yüksek bir oranda Romaöncesi, yani Arkaik’ten Hellenistik’e uzanan keramik göstermektedir, bununlabirlikte kıyı kesiminde, hafi fçe doğuya yükselen teraslarda imparatorluk malzemesibaskın hâldedir. Bugüne kadar yalnızca örnekleme yoluyla derlenen keramikparçalarından edinilen ilk sonuçlara göre, buluntu spektrumunun en azından M.Ö.6. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla kadar uzandığı anlaşılmıştır. Buna karşılık Geç Bizansve Osmanlı keramiği şimdiye dek çok az miktarda gözlenmiştir. Kent bölgesininalan bakımından farklılaşan kullanımına dair işaretleri, örnek olarak amforaparçalarının yoğunlaştığı yerler vermektedir. Maltepe’nin güney kesimindekiçukurlukta dokuma ağırlıkları ve cürufl ar bulunurken ince mallar neredeyse hiçgörülmez. Bu çeşit gözlemler gelecekte kent yapısı ve kentin önemli işlevselbölgelerinin bütününe yönelik jeofi ziksel tarama sonuçlarıyla birleştirilecektir.Elaia’daki çalışmalarımızın asıl amaçlarından biri de kent bölgesinin nereyekadar uzandığının kesin olarak belirlenmesidir. Yoğun yüzey araştırması vejeomanyetik araştırma çalışmaları sayesinde, kentin kuzey ve doğu kesimi içinşimdiden önemli sonuçlara ulaşılmıştır (bkz. aşağı). Burada gösterilen haritanınsağ alt köşesinde yer alan, güneybatı-kuzeydoğu doğrultusundaki dere yatağına16 2006 çalışmalarına ait aşağıdaki ifadeler, Elaia’da lokal yönetimi üstlenen Ulrich Mania’nın(Halle) bir raporunun ayrıntılarına dayanmaktadır.33