3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

açıldığı, başka bir ifadeyle kemer ayaklarından bir tanesinin derenin tam ortasındayer aldığı gözlemlenmiştir. Karşıya geçen su yolu, ana kayaya bitişik olarak örülenduvarın üzerindeki açık kanaldan Ören’e doğru akmaya devam etmiştir. Araştırmagüzergâhında rastladığımız yıkık bir değirmene ait kalıntılar ile plastik borularlaÖren’e doğru akan suyun Antik Çağdan günümüze kadar aynı şekilde hizmetettiğini göstermektedirSuyun, arazinin elverdiği noktalarda yerin altından geniş çaplı künklerletaşındığının anlaşılması önemli bir tespit olmuştur 6 .Ören’den Alatepe ve Kultak üzerinden Muğla’ya giden yolun kestiği ve olasılıklabir kısmının yol yapım çalışmaları esnasında tahrip edildiği kemerler yoldangeçenlerin rahatlıkla görebildikleri bir noktada yer alırlar.Keramosa doğru güzergâhı rahatlıkla izlenebilen su yolunun akışınısağlayabilmek için mühendislerin zorlu coğrafya koşulları karşısında başvurduklarıfarklı teknik ve yöntemlerin de hayret ve hayranlıkla izlenmesi mümkün olmuştur.Ören’e yaklaştıkça derin bir vadinin Kemer Dere’sine açıldığı dar boğazında sukemerlerinin mühendisliğinin zirvesine çıktığı ve anıtsallaştığı çift katlı kemeruygulaması kalıntıları ile karşılaşılmıştır (Resim: 6). Kemerin yukarı doğru anakayaya bitişik olarak yapılan duvarının yol yapım çalışmaları esnasında yokedildiği açıkça belli olmaktadır. Bu çift katlı muntazam işçilikli kemerlerin yer aldığıvadinin sol tarafındaki kayalık uçurum boyunca izlenen ve ana kemerlere bağlanansağır kemerli duvarların üstü, kısmen de kayanın oyulması ile oluşturulmuşkanallarla ana kemerlerin beslendiği anlaşılmaktadır. Bu yan kolun paralelindeyukarı doğru devam eden vadinin içi su akan bir dere niteliği taşımaması bu kolunsuyunun nereden geldiği konusunda bizi araştırma yapmaya sevk etmesi üzerineyamacı tırmanarak kanal seviyesine çıktığımızda kanalın doğuya doğru dahafazla devam etmediği görülmüştür. Bu durumda bu yan kolun sadece yağmursularından yararlanmak için inşa edildiği görüşünden başka farklı bir açıklamagetirilememiştir.Benzer mühendislik sistemlerinin uygulanması ile devam eden su yolununtakibi Keramos’u çevreleyen şehir surunun doğusundaki kalıntılarının altından6 Kemerlerin görülmediği noktalarda su taşıma sisteminin ne şekilde yapıldığı sorusunun cevabı,72 yaşına rağmen hâlâ çevikliğinden bir şey kaybetmeyen, güler yüzlü ve misafi rperver, buyörede tek başına yaşayan, sempatik Halil İbrahim Özkan sayesinde öğrenilmiştir. Pişmiştopraktan yapılmış, su borusuna benzeyen bir şeyler gördünüz mü? sorumuza evet cevabıvermesi bizi heyecanlandırmıştır. Evinin yanındaki künkü göstermekle kalmayıp künküntoprak aşınması neticesinde ortaya çıktığı noktadaki in situ künkü de göstermiştir.362