3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Ada Bizans batığında 16 rastlanmaktadır. M.S. 10.-12. yüzyıllar arasında üretilenbu tip amphoraların 11.-12. yüzyıllarda ticarette yoğun olarak kullanıldıklarıanlaşılmaktadır. Benzerleri Ganaos Tip 1 olarak da adlandırılan bu amphoralarınMarmara Bölgesi’nde üretim atölyeleri tespit edilmiştir 17 . Batık bu veriler ışığındaM.S. 11.-12. yüzyıl Bizans Dönemine tarihlendirilmiştir. Geniş bir dağılım alanı olanbu tip amphoralara Karadeniz, Marmara, Ege ve Adriatik’te 18 rastlanmaktadır. Batık2005 yılından bugüne kadar sürdürmekte olduğumuz araştırmalarda bulduğumuzen iyi korunmuş batık olmuştur.8-Ayvalık, Yellice Adası, Bizans BatığıAyvalık Yellice Adası’nın açığında (Harita: 1) dalgıç Emin Doğrular tarafındanverilen bilgi doğrultusunda yapılan dalışta, diğer bir amphora yığını (Resim: 10)ile karşılaşılmıştır. Batık üzerinde yaklaşık 150 kadar amphora kırık ve sağlamolarak görülebilmektedir. Batık 24-26 m. de yaklaşık 200 m2lik bir alana dağılmışdurumdadır. 24 m.de büyük bir taş yığını dikkat çekicidir. Olasılıkla gemininkargosunun bir bölümünü oluşturmakta olan yığının hemen altında ve çevresindeçok sayıda amphora bulunmaktadır. Bölgede deniz tabanı yer yer posendonya(deniz çayırı) ile kaplıdır. Batık alanının hemen kuzeyinde yer alan büyük kayanınaltında bir adet pithos tespit edilmiştir. Ayrıca aynı kayanın güneyinde ne olduğutam olarak anlaşılamayan uzun bir metal parça kum zeminde göze çarpmaktadır.Amphoralar Küçük Maden Adası amphoraları ile benzerlik göstermekte ise deağız ve kulp şekilleri farklıdır. Bu tip amphoralar yine M.S. 11. yüzyıl Serçe Limanıbatığında 19 bulunmuştur. Üzeri bir tür yosun tabakası ile kaplı amphoralara bağlıolarak bu batık da M.S. 11.-12. yüzyıllara tarihlendirilmiştir. Bölgedeki deniztabanının genel morfolojik yapısından kum altında daha fazla amphoranın olduğuanlaşılmaktadır.16 C. Pulak, “1984 Marmara Sualtı Araştırması”, III. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara1985), s. 54-55, res. 8.17 N. Günsenin, “Ganos centre de production d’amphores a l’epoque Byzantine, AnatoliaAntiqua II, XXXVIII, (1993), s. 193-198. Yazar tarafından bu tip amphoralar “Günsenin1”olarak da sınıflandırılmıştır.18 I. Barnéa, “La Ceramique Byzantine de Dobrraudja, (Xe-XIIe siecles)”, BCH Suppl.XVII.(1989), s. 131-142; L. Bjelajac, “Byzantine Amphorae in Serbian Danubian Area in the11th-12th centuries”, BCH XVIII (1989), s. 109-118.19 Bkz dipnot 15.333