3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

KÖSEDAĞ SAVAŞ ALANIARAŞTIRMALARI 2006 1Erdal ESER*GirişAnadolu Selçukluları’nın Anadolu’ya geliş süreci içerisinde, yerleşik güçlerleyapmış olduğu savaşlarla birlikte 2 , 1240 yılında gerçekleşen Babailer İsyanı ve 3Temmuz 1243 tarihinde gerçekleşen Kösedağ Savaşı’nın özel yere sahip olduğu* Dr. Erdal ESER, Cumhuriyet Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü 58140Sivas/TÜRKİYE erdaleser@cumhuriyet.edu.tr1 “Kösedağ Savaş Alanı Yüzey Araştırması”, Sivas Valiliği İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğitarafından sağlanan bütçe ile gerçekleştirilmiştir. Dönemin Sivas Valisi Sayın Dr. HasanCanpolat ve Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Mehmet Bakır’a desteklerindenötürü teşekkürlerimi sunarım. Yüzey Araştırması ekibi: Cumhuriyet Üniversitesi’nden Dr.Meryem Acara Eser, Dr. Aydın Büyüksaraç, Araş.Gör. Özgü Arısoy, Araş.Gör. Özcan Bektaşve Bakanlık Temsilcisi Arkeolog Sayın Uğur Işık’tan oluşmuştur. Değerli katkıları ve uyumluçalışmaları, her türlü övgünün üzerindedir.2 Selçuklular’ın Anadolu’ya gelmeleri sonrası, Kösedağ Savaşı’na kadar yapılan önemli savaşve fetih hareketlerinden bazıları şunlardır; 1071 Malazgirt Meydan Savaşı; 1082 Çukurova(Kilikya)’nın ve Tarsus’un alınması; 1083 tüm Çukurova’nın fethi; 1085 Antakya’nın fethi; 1086Halep Savaşı; 1092 Bizanslılar’ın Marmara kıyılarından atılması; 1095 Malatya Muhasarası;1096 Haçlılarla İznik Savaşı; 1097 Eskişehir Meydan Muharebesi; 1101 Haçlı ordusununAmasya’da yok edilmesi; 1103 Haçlılar’dan Elbistan ve Maraş’ın alınması; 1105 Malatya’nınfethi; 1107 Habur Nehri Savaşı; 1108 Toroslar’ın geçilerek Ermeniler’in bozguna uğratılması;1113 İznik, Bursa, Balıkesir ve Edremit civarında Bizans güçleri ile savaş yapılması; 1116Seydigazi, Kütahya, Bolvadin ve Akşehir’de Bizanslılarla savaş yapılması; 1117 Ceyhanbölgesinin Franklardan alınması; 1129 Karadeniz sahillerinde bazı kalelerin fethi, Anazarba’daHaçlı güçlerinin mağlup edilmesi; 1131 Kilikya’da bazı kalelerin fethedilmesi; 1146 İmparatorManuel ile Konya Savaşı; 1147 II. Haçlı Ordusu ile Eskişehir Savaşı; 1153 Kilikya Ermenileriüzerine sefer düzenlenmesi; 1176 Myriokephalon (Kumdanlı) Savaşı; 1182 Uluborlu, Kütahyave Eskişehir’in alınması; 1183 Alaşehir ve sahillere sefer düzenlenmesi; 1185 Batı Anadolu’nunfethi ve Bizans’ın haraca bağlanması; 1190 III. Haçlı Ordusu ile, Akşehir ve Konya savaşları;1196 Menderes Havzası’nın işgali; 1199 Kilikya Seferi; 1206 Trabzon Komnenos Devleti ilesavaş yapılması; 1208 Kilikya Ermenileri ile savaş yapılması; 1211 Alaşehir Savaşı; 1214Sinop’un fethedilmesi; 1216 Antalya’nın fethi; 1223 Kalonoros Kalesi’nin fethi; 1225 İç-il’infethi; 1227 Kırım’ın fethi; 1228 Erzincan ve Karahisar’ın fethi, Trabzon’un Muhasarası; 1230Yassı-Çimen Savaşı; 1238 Sumeysat’ın fethi; 1239 Diyarbakır Muhasarası; Babai İsyanı; 1243Kösedağ Savaşı. Selçuklu Dönemi zaman dizimi için bkz. O. Turan, Selçuklular ZamanındaTürkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1993, s.659-676; Ü. Hassan, “Siyasal Tarih. Açıklamalı BirKronoloji.”, Türkiye Tarihi 1, Osmanlı Devletine Kadar Türkler, Cem Yayınevi, İstanbul 1997,s. 137-281, bil. 239-244; E. Uyumaz, “Anadolu Selçuklu Çağı Kronolojisi”, Cogito. Selçuklular,29, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2004, s.169-182.247