3. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Anadolu’daki bir çok diğer yerleşme gibi Divriği ve kalesi hakkındaki ilkbilgiler de, tarihçiler ve seyyahların yazmış oldukları kitaplar içerisinden eldeedilmektedir 11 .Anılan çalışmalar incelendiğinde; kayalık tepe üzerinde ve ilk yapımıPavlikanlar Dönemine tarihlendirilse de genel görünüm ve malzeme tekniközellikleri ile bir Ortaçağ kalesi olduğu; biri sonradan kapatılmış iki kale kapısınınvarlığı ve sur boyunca bazı yapı kalıntılarının, depo ve cephaneliklerin bulunduğu;bir “Melik Kasrı (sarayı)”na ait kalıntılar, bir ahmedek ile surlar üzerinde kitabeve fi gürlü bezemelerin yer aldığı öğrenilmektedir. Ayrıca 1649’da Divriği’yi görenEvliya Çelebi Seyahatnamasi’nde; kalede yağmur suyu sarnıçları, buğdayambarları, cephaneler, 300 toprak damlı ev, bir cami ve iki kapısı olduğu kaydı yeralmaktadır 12 .2006 Yılı Çalışmaları“Divriği Kalesi Yüzey Araştırması”, arkeoloji-sanat tarihi disiplinleriningerektirdiği yöntemlere ek olarak, arkeojeofi zik ölçümlerle de desteklenmiştir 13 .Kale yüzeyi, küçük buluntuların araştırılması amacıyla detaylı olarak dolaşılmışve fotoğrafl anmıştır.11 Divriği ile ilgili bilgi içeren araştırmalardan bazıları şunlardır; Strabon, Geographica/Coğrafya,XII/I, II, III, (çev. A. Pekman), İ.Ü. Ed. Fak, İstanbul 1969, XII, 8; Kâtip Çelebi, Cihannüma,Müteferrika Tabı, İstanbul (1145/1729), s. 624-625; W. F. Ainsworth, Travels and Researchesin Asia Minor, Mesopotamia, Chaldes and Armenia, II, Londra 1842, s. 8; M. V. de Saint-Martin, Description Historique et Geographique de L’Asie Mineure, II, Paris 1852, s. 577-578;C. Ritter, “Divrigi”, Die Erdkunde, X, Berlin 1859, s. 795-799, bil.s.795-797; V. Cuinet, La Turquid’Asie, Geographie administrative statistique descriptive Et raisonne de chanque province deL’Asie-Mineure, I, Paris 1892, s.687-688; M.F. Grenard, “Notes Sur les Monuments du Moyenâge Malatia, Divrighi, Siwas, Darendeh, Amasia et Tokat”, Societe Asiatique, XVII, Paris 1891,s.549-553, bil.s. 554-555; Şemseddin Sami, Kamusu’l Âlam, Tarih ve Coğrafya Lügâti, III,Mihran Matbaası, İstanbul 1892, s. 2220; V. W. Yorke,“A Journey in the Valley of the UpperEuphrates”, Geographical Journal, VIII, 1896, s. 453; Evliya Çelebi, Seyahatname, II-III,İkdam Matbaaası, Dersaadet 1898, s. 211-214; M. van Berchem, Materiaux Pour Des CorpusInscriptionum Arabicarum, Le Caire 1910, III, lev. 5; A. D. Mordtmann, Anatolien, Skizzen undReisebriefe aus Kleinasien (1850-1859), Hannover 1925, s. 442; A. Gabriel, Monuments Turcsd’Anatolie, II, Paris 1934; A. S. Ülgen, “Divriği’nin Şehircilik ve Anıtları Yönünden İncelenmesi”,Mimarlık, 5/6, Ankara 1948, s. 33-37; W.M. Ramsay, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (çev. M.Pektaş), M.E. Basımevi, İstanbul 1961; Önge ve diğerleri, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası,Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 1978; A. Durukan ve M. S. Ünal, Anadolu SelçukluDönemi Sanatı Bibliyografyası, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1994; Sakaoğlu, TürkAnadolu’da Mengücekoğulları, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2005, s. 189-238.12 N. Sakaoğlu, a.g.e., s. 209.13 Konu ile ilgili detaylı bilgi Dr. A. Büyüksaraç tarafından yapılan çalışmada sunulacaktır.192