1. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Türkçe an/arnı:"Bu mezar, masune, saide, şehide, Allah'ın rahmetine, ... muhtaç Ömer SalihEs-es'irdi (Siirdll ?)'nin kızı Fatıma'nındır. Hicri altıyüz altmış dokuz yılı Safer ayındavefat etti."Şahidenin batı yüzünün üst kısmını, düzgün ..bir istif ve kabartma iri sülüs harflerleyazılmış "EI-Mevtu ke'sun küllü nasi şarlbuhü (Olüm bir kasedir. bütün insanlar ondaniçecektir)" anlamında bir yazıt doldurmaktadır. Bunun altında, kıvrık dallara bağlırumilerin dolguladığı ince bir bordürün çevrelediği geniş yüzeyde, üst ve yanlardan rumive ince yaprakların süslediği büyükçe bir kandil kompozisyonu dikkati çekmektedir.Kandil kompozisyonu ile üstteki sülüs kitabenin arasındaki dar yüzeyin içinde, kazımaolarak yazılmış, "Amele Uveys Bin Ahmed" şeklinde usta kitabesi okunmaktadır. Ahlat'takiMeydanlık ve Kadılar mezarlıklarında 1265-1275 yılları arasında eserleri bulunanUveys Bin Ahmed'in böylece Ahlat dışındaki bir eseri tespit edilmiştlre. Ancak sanatçınınburadaki eseri, Ahlat'takilere göre daha mütevazidir. Şahidenin kenarlarına da,yine kazıma olarak yet'el-Kürsi'nin ilk bölümleri yazılmıştır.Diğer mezar, 197x73x28 cm. boyutlarındaki şahidenin doğu yü;z.eyi üzerine kabartmaharflerle yazılmış kitabesine göre H.676/M.1278 yılında ölen ıbrahim Bin Nureddin'eaittir. Kitabenin alt bölümündeki sivri kemerli nişin içine, iri yaprakların sınırlandırdığıpalmet ve rumilerden oluşan bir kompozisyon işlenmiştir. Şahidenin batı yüzünde,üstte kıvrık dal ve rumilerin dolguladığı zemin üzerinde kabartma sülüs harflerle"Küllü nefsin zaikatu'l-rnevt (Her nefis ölümü tadacaktır)"3 ayeti yazılmıştır. Batı yüzünorta bölümü en altta kandil kompozisyonlarının üzerinde, sivri kemerli satht bir nişiniçinde iki yandan ince dal ve rumili bordürün kuşattığı sekiz kollu yıldızlarla süslenmiştir.Yıldızların.. orta kısmı gülçe, kolları çiçeklerle dolgulanmıştır. Kemer alınlıklarındaEbObekir ve Omer isimleri kazınmıştır. Şahidenin güneye bakan ince kenarına da yinekazıma olarak "Dünya mahbesi'l- mü'min ve cenneti'l-kafir (Dünya mü'minin hapishanesi,kafirin cennetidir.)" yazıımıştır.Tatvan'ın doğu yönündeki Yassıca Köyü'nde, Van-Bitlis karayolundan köye sapanstabilize yolunkenarında (köyün kuzeyinde) ve köyün doğu yönünde olmak üzereiki ayrı mezarlık tespit edilmiştir.Doğu yöndeki mezarlıktaki şahideler üzerinde yer alan kitabeler, bu mezarlığın13.-14. yüzyılda kullanıldığını göstermektedir (Resim: 1). Burada tarihini tespit edebildiğimizen erken mezar, H.694/M.1295 yılında ölen bir kadına ait olup tek şahidedenoluşmaktadır. 16üx6üx2ü cm. boyutlarındaki şahidenin batı yüzüne, Çağlayan Mahallesi'ndekiFatıma Hanım'a ait şahidede (M.127ü) olduğu gibi üstten yarım daire ve birucu kesik üçgen formu ile sınırlanan, çevresi kıvrık dal ve yapraklarla süslenmiş birkandil kompozisyonu yerleştirilmiştir. Bunun çevresinde kazıma harflerle, üzerinde dezemini kıvrık dal ve rumilerin dolguladığı kabartma sülüs harflerle yazılmış ayet kitabesine-yer verilmiştir. Şahidenin arka yüzünde ise yine kazıma harflerle yazılan ve bir bölümüdeforme olan tarih kitabesi yer almaktadır. Şahidenin sağ alt köşesinde başlayankitabe, üç yönden dolanarak ortada paralel satırlar halinde devam etmektedir. KitabeninTranskripsiyonu:"Hazihi ravza es-sa/de eş-şehlde ... es-sa/iha ez-zeriae e/-abide ... el-muiıtôceila tsrımeti'ltetıi,...,Reb/'ü/-evve/,Sene erba'a,Ve tis'irıe ve site mie. (H.694)"2 Beyhan Karamağaralı, Ahlat Mezar Taşları, Ankara. 1972, 8.92-93.3 Kur'an: 3/185.4 Bkz. Dipnot 3.292