1. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

tın giriş holüne yerleştirilen ahşap merdivenle sağlanmaktadır. Ayrıca, arka bedenin ortayerine açılan kapı ile de eğimden dolayı oluşan toprak zemin geçilerek tandır bölümüyleirtibat sağlanmıştır. Düzenleme biçimi birinci katla tümüyle farklıdır. Arka yönündeortada dış kapı ile bağlantılı geçiş holü olan, sol yanında ise iki pencere ile dışa açılanmerdiven boşluğu ile sınırlanan yan yana iki ambar ile önde büyükçe bir çardaktanibarettir. On adet ahşap direk üzerine oturtulan tavana sahip; alt bölümü üç yönlü olarakahşapla çevrelenen ve iç kısmına sekilerin yerleştirildiği çardağın ön kısmının heriki yanından, birinci kat odalarının ocaklarına ait baca gövdeleri yükselmektedir. Burası,arka beden duvarı ve güney duvarının yarısı hariç tümüyle ahşap malzemedenoluşturulmuştur. Geniş saçaklı çatı, oluklu kiremitle örtülüdür. Bacalar, arka sol ve önsağ ve sol köşeden yükselmektedir. Kitabesine göre H. 1216 (M. 1801) tarihli yapınınOsmanlı Döneminde inşa edildiği saptanmıştır. Süsleme açısından sade olmasına karşılık,özenli işçilik ve kaliteli malzemenin kullanımı ile kısıtlı arsa üzerinde tüm gereksinim/ereyer verilen, halen orijinal dokusunu koruyan ve halihazırda konut olarak kullanımdaolan örnek bir köyevi olarak tanımlanabilir. 5.50x4.50 m. ölçülerindeki kiler, evinzemin katından 1.58 m. daha alt kotta yer almaktadır ve içinde toprak zemine gömülmüşdurumda erzak küpleri bulunmaktadır. Evin dışına yerleştirilmiş ocak, fırın ve tandırüçü birlikte, ilk kez bu evde karşımıza çıkmış bulunmaktadır(Resim: 5).Kömürlü Camii: Yusufeli ilçesi'ne bağlı Kömürlü Köyü'nün Ahot Mahallesi'nde, ikidere kavşağınınkenarında, köy yolunun üst yanı başında bulunan cami; meyilli arsanıntaş duvarla tesviye edilmesiyle elde edilen alan üzerinde bulunmaktadır. Yapı; zeminüstü tek katlı, tek minareli ve kırma çatı/ıdır. Arka beden duvarı ana kayadan oluşan zeminkat; 8.94x5.58 m. ölçülerinde dikdörtgen plana sahiptir. Giriş, kuzeybatı köşesineyerleştirilen bir kapı ile sağlanmaktadır. Güney duvarına açılan üç pencere ile aydınlatılmıştır.Içerisi, ana kapı geçildikten sonra köşeye yerleştirilen ahşap aksam lı kapalı bölümdenbaşka bir bütün halinde ele alınmıştır. Günümüzde camiye ait malzemelerinkonduğu bu mekanın, orijinalde medrese olarak kullanıldığı bilinmektedir. Taban ve tavanıahşap, yan cephe duvarları ise taştandır. Caminin ana rnekanma çıkış, zemin katındanbaşlayarak devam eden betonarme bir merdivenle sağlanmakta ve kuzeybatıköşesine yerleştirilen kapı ile girilmektedir. Dıştan, batı cephesi boyunca devam edenahşap direkler üzerine oturtulmuş balkona yer verilmiştir. 10.84x1 0.68 m. ölçülerindekikare mekan iki bölümden oluşmaktadır (Çlzlrn: 4). Kuzey yönünde, her iki yan cephelerindebirer kapı ve penceresi bulunan dikdörtgen planlı son cemaat yeri ıle kuzey yönündengirişi bulunan harim kısmıdır. Harirn, dört bir cepheye simetrik olarak yerleştirilenikişer; üstte güneyde iki, yanlarda birer olmak üzere toplam on iki pencereyle aydınlatılmıştır.Yarım daire formuna sahip mihrap nişi sade, ahşap minber ise oyma tekniğiyleoluşturulmuş yeşil, sarı ve kırmızı renklerle boyanamış bitkisel süslemeler/e hareketlendirılmiştir.Ayrıca, doğu duvarına yerleştiren ahşaptan vaaz kürsüsü yer almaktadır.Harimin ıkili ahşap, kapı kanatları da süslemelidir. Içten altı adet ahşap destek üzerineoturtulmuş olan r U" formunda süslemeli köşke sahip mahfile çıkış, harimin kuzeybatıköşesine yerleştirilen ahşap merdivenle saglanmaktadır. Burası adeta dıştan ayrıbir kat olarak planlanmıştır. Batı duvarı boyunca uzanan merdivenli ahşap balkona sahiptirve arka bölümündeki son cemaat yeri birinci katla aynı özellikler göstermektedir.Mahfi! bölümüne ikinci bir giriş de, bu kısımdan geçilerek sağlanmaktadır. Yağlı boya ileboyanan ahşap tavanın ortasında, iç içe kare çerçevelerden oluşturulan ahşaptan göbeksusüne yer verilmiştir. Dış cephe duvarları taş malzeme ile yapılmış olup, ıç ve dışyüzeyleri sıvanarak badanalanmıştır. Geniş saçaklı çatısı kiremıtle örtülüdür. Tek şerefelive silindirik gövdeli ahşap minare; mahfil bölümüne ait balkonun kuzey yönündekibitiminde yer alan kare kaideli taş duvar üstüne yerleştirilmiş ve buradan bır kapı ile girişsağlanmıştır. Şerefesi ve külahı dıştan sac kaplamaya sahiptir. Harim girişınin sağyan duvarına konan kitabesine göre caminin H. 1291 (M. 1874) tarihinde Osmanlı Dönemindeyaptırıldığı anlaşılmaktadır. 1991 yılında çatısı başta olmak üzere tadilat geçirmiştir.Yapı, orijinal dokusunu büyük ölçüde koruyan ve özellikle lçtekl ahşap süslemeleriyledikkat çeken; batı duvarına yerleştirilen ikili balkon sistemı ve kapalı durumdakison cemaat bölümleri ile adeta üç katlı görünümdedir. Zemin katının giriş cephesineyerleştirilen abdestlik ve doğu cephesinin yakınında bulunan tuvaletler yenidir. Ibadeteaçık bulunmaktadır(Resim: 6).243