1. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Adana ili'ndeki çalışmalara Yumurtalık ilçe merkezinde lokalize edilen Doğu Akdeniz'inantik devirdeki en önemli liman şehirlerinden biri olan Aigeai antik kentinde devamedilmiştir. Buradaki araştırmalarımız sırasında Yumurtalık ilçe merkezinde bir eveliman bölgesindeki bir hafriyattan getirilmiş olduğu söylenen süslemeli bir mermermimarı parça ile Euphemia isminde bir kadının Erken Hıristiyanlık Devrine tarihleyebileceğimizkumtaşından mezar taşı incelenmiştir.Aigeai antik kentinin batısındaki incelemelerimiz sırasında incelediğimiz bir höyüğün(Resim: 5) kuzeyinde, Roma Imparatorluk Devrine tarihleyebileceğimiz mermerbir lahit teknesinin altına ait bir parça saptadık (Resim: 6). Aynı höyüğün güneyinde debir ezme taşı belirledik (Resim: 7).Aigeai çevresindeki çalışmalarımızın son bölümünde, Yumurtalık ilçesi'nin batısındakibölgede bulunan Ayvalık Köyü'nde bir evin bahçesine getirilmiş olan Aramiceyazıtiı bir blok taşı inceleme olanağı bulduk. Uzerindeki qörülebilen 5 satırlık yazıtın ilkiki satırı oldukça tahrip olmuş olan bu yazıt metni, Sorbonne Universitesi'nden AndreLemaire tarafından incelenmektedir. Prof. Lemaire'e göre bu yazıtın son satırı olan 5.satırda metnin bir mezar yazıtı olduğunu gösteren bir sözcük geçmektedir. Yazıtın 3.ve 4. satırlarında ise oğlum ve başka bir adam ifadelerine rastlamaktayız. Tümüyleokunamayan satırlarda belki de mezar sahibinin adı ve unvanları vardı. Prof Lemaire'inverdiği bu bilgilerin ışığında Aigeai'ın batısında geçen yıl bulmuş olduğumuz bu Aramiceyazıt tıpkı 90'11 yılların başlarında Doğu Kilikya'da Ceyhan havzasında Flaviopolis,Kastabala, Neronias arasında kalan Göller ve Kumkulluk bölgelerinde bulduğumuz veProf. Lemaire tarafından yayınlanmış olan Aramice yazıtlar gibi bir mezar yazıtıdır 6 .Eğer Prof. Lemaire'in bu öngörüşü doğru ise, söz konusu eser M. S. 4. yüzyılın sonçeyreğine kadar bu bölgede hüküm süren Persler Döneminde Aigeai çevresinde yaşayanbir ailenin mezar taşına ait bir parçadır.Adana ili'ndeki araştırmalara Karataş ilçe merkezinde devam edildi. Burada ilçeJandarma Bölük Komutanlığı'na civardaki Gölyaka Köyü'nde bulunarak getirilmiş olanyazıtsız ve kabartmasız üçgen alınlıklı bir sunak görüldü (Resim: 8). Karataş'a bağlıDörtdirek mevkiinde bulunan Magarsos ören yerinde tarihı-coğrafik gözlemler yapıldı(Resim: 9).Adana il merkezinin doğusundaki Misis Beldesi'nde bulunan Mopsuhesüa antikkentinde ise Arap harfleri ile yazılmış iki yapı yazıtı parçası görüldü. Viyana Universitesi'ndenProf. Stephan Prohaska'nın yap.tığı incelemeye göre yazıtlardan biri büyük birolasılılıkla 16. yüzyıla ait olup Kur'an'ın ıhlas suresini içermektedir. Diğer yazıtın ise yüzeyiçok aşınmış olduğundan metnin içeriğini saptamak şimdilik mümkün olamamaktadır.Her iki yazıt da M. S. 7. yüzyılda Araplar tarafından ilk kez fethedildikten sonra AIMasisa adını alan Mopsuhestia'da Arap hakimiyeti sırasında yapılmış olan cami veyadiğer kamu yapılarına ait yazıtlar olmalıydılar.Adana ili'ndeki araştırmaların son bölümünde Tufanbeyli ilçesi'nin güneyindekiköylerden Güzelim Köyü'nün doğusunda, eski köy yerinde bir kaya üzerindeki RomaDevri mezar yazıtı incelenmiştir. Her ne kadar Tufanbeyli Ilçesi'nin Kappadokia topraklarındaolduğu kesin olarak bilinmekteyse de, Kappadokia ile Kilikia arasındaki doğalsınır ile Roma Devrindeki eyalet sınırının tam olarak nereden geçtiği henüz kesin olarakbilinemediğinden Tufanbeyli'nin güney kesimindeki bu kaya yazıtı belki herhangi biripucu verebilecek sınır yazıtı olabilir ümidiyle incelenmiş ancak yazıtın insan eliyle çoktahrip edilmiş bir mezar yazıtı olması bu konuda herhangi bir ipucu elde edilmesine olanakvermemiştir.Saimbeyli ilçesi'ne bağlı Eyüplü Köyü'nde ise sayıları 20'yi bulan Roma imparatorlukDevrine tarihleyebileceğimiz tümülüsler görülmüştür (Resim: 10).Feke ilçe merkezinin kuzeyinde bulunan Eski Feke mevkiindeki Karakilise civarındabulunan antik yerleşmede incelemeler yapılmıştır.6 Bu yazıtların yayını için bkz. A. Lemaire, Epigraphica Anatalica23.1994,91-98.158