İNGİLTERE PAZAR RAPORU - Türkiye Seyahat Acentaları Birliği

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUİNGİLTERE PAZAR RAPORUŞUBAT 2005Hazırlayan: TC Londra Kültür ve Tanıtma MüşavirliğiŞubat-2005 1

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUKISA KISA… Dünya Turizminde son yirmi yılın en iyi sonuçları 2004 yılında alınmıştır.2004 yılında uluslararası varışlar % 10 artarak 760 milyon seviyesine ulaşmıştır. Türkiye turist sayısında % 25, turizm gelirinde % 20 artış kaydetmiştir.Turizm gelirlerinde Yunanistan’ı 2003 yılında geçen Türkiye dünyanın en çok turizmgeliri elde eden 9. ülkesidir. Türkiye’de ziyaret başına ortalama harcama 705.8 Dolara yükselmiştir.2003 yılında 702.5 olan ziyaret başına ortalama harcama 705.8 Dolar seviyesineçıkmıştır. Türkiye, İngiltere pazarında % 27’nin üzerinde büyüme kaydetmiştir.İngiltere pazarında son on yılın büyüme rekoru kırılmış, İngiltere’den ülkemize olanvarışlar % 27’nin üzerinde artarak 1.4 milyon seviyesine ulaşmıştır. 2005 yaz rezervasyonlarında % 47 artış kaydedilmiştir.Ocak ayı sonu itibariyle satılan 2005 yaz tatili sayısı bir önceki döneme göre % 47oranında artarak 344.138’e ulaşmıştır. (2004 yazı için satılan toplam paket sayısı663.132’dir) Türkiye paket tatil pazarında 3. sıraya yükselmiştir.2003 yılında İngiltere paket tatil pazarında 4. sırada olan Türkiye 2004 yılında G. KıbrısRum Kesimini geçerek üçüncü sıraya yükselmiştir. Türkiye en çok geceleme yapılan 8. ülkedir.Türkiye’nin varışlar bazındaki sıralaması 11’dir. İngilizler erken rezervasyon yapmaktadır.Tatilcilerin yaklaşık % 30’u 6 ay ve daha öncesinde rezervasyon yaptırmaktadırlar. Üç ayve daha önce rezervasyon yaptıranların oranı ise % 50’dir. Türkiye’ye yönelik yaz tatillerinin % 55’i sezon öncesinde satılmaktadır.2004 yazı tatillerinin % 55’i sezon öncesindeki bir yıllık dönemde, % 45’i ise 1 Mayıs – 31Ekim 2004 tarihleri arasındaki 6 aylık yaz sezonu içinde yapılmıştır. 2004 yaz tatilleri, ortalama10 Sterlin daha pahalıya satılmıştır.1 Mayıs 2003 tarihinden 2004 yılı Ekim ayı sonuna kadar yapılan 2004 yazrezervasyonlarının ortalama kişi başına fiyatı bir önceki döneme göre 10 Sterlin artarak394 Sterlin seviyesine ulaşmıştır Sezon öncesi yapılan satışların fiyatı sezon içinde yapılanlardan yüksektir.Sezon öncesi yapılan yaz satışların ortalama fiyatları 414 Sterlin’ken, sezon içindeyapılan satışların kişi başına ortalama fiyatı 328 Sterlindir. İngiltere dünyanın en çok turizm harcaması yapan 3. ülkesidir.2003 yılında yurt dışına çıkan İngilizlerin turizm harcaması 50 milyar Dolardır. İngiltere pazarı büyümektedir.2004 yılında ülke dışına yapılan seyahat sayısı % 4 oranında artarak 63.6 milyonaulaşmıştır.Şubat-2005 2

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU İngilizler Avrupa içinde seyahat etmektedir.Yurt dışına çıkan İngilizlerin % 80’den fazlası Avrupa içinde seyahat etmektedir. En büyük 4 tur operatörünün payı küçülmektedir.2000 yılında pazarın % 57’sini kontrol eden 4 büyüklerin (TUI, MyTravel, Thomas Cook,First Choice) payı 2003 yılında % 49’a düşmüştür. Paket tur pazarı yavaşlamaktadır.2001 yılında gerçekleşen yurt dışı tatillerin % 53’ü paket tur kanalıyla gerçekleşirken buoran 2002 yılında % 51’e, 2003 yılında ise % 47’ye düşmüştür. Rezervasyonların % 25’i Internet üzerinden yapılmaktadır.Araştırmalara göre Internet hem dağıtım kanalı olarak hem de bilgi kaynağı olarak hızlaönem kazanmaktadır. İngilizlerin % 64’ü birden fazla tatil yapmaktadır. (Ülke içi tatiller de dahil)İngilizler giderek daha fazla tatil yapmaktadırlar. Manchester Havalimanı Türkiye için ana hareket noktasıdır.Londra havaalanları toplamda ağırlığını korumaktadır ancak havaalanı bazında en önemlihareket noktası Manchester havalimanıdır. Muğla ili İngilizlerin Türkiye’deki ana destinasyonudur.İngiltere’den Muğla iline olan varışlar % 33 oranında artmıştır. 2004 yılında toplamvarışların % 68’i Muğla’ya, % 12’si İstanbul’a, % 11’i Antalya’ya, % 4’ü İzmir’e, % 3’üAydın’a yapılmıştır. İstanbul’a olan varışlarda % 5’lik bir gerileme söz konusudur. En popüler tatil yöreleri, Marmaris, Fethiye ve Bodrum’dur.Türkiye’yi ziyaret eden İngilizlerin % 30’u Marmaris’te tatil yapmaktadır. Side veAlanya’da yüksek oranlı artış vardır. Türkiye’ye yönelik varışların % 80’den fazlası paket tur şeklindegerçekleşmektedir. Türkiye’de ortalama kalış süresi 12 gündür. Türkiye’de ziyaret başına ortalama harcama 394 Sterlin’dir. İngiltere’yi ziyaret eden Türk vatandaşlarının sayısı 92.000’dir (2003).Şubat-2005 3

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUİÇİNDEKİLER1. GİRİŞ 42. PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ 83. PAZARDAKİ REKABET DURUMU: “DESTİNASYONLAR” 93.1. VARIŞ SAYISINA GÖRE 103.2. PAKET TATİL PAZARINDAKİ DURUMA GÖRE 113.3. ORTALAMA HARCAMA ve GECELEME SAYISINA GÖRE 134. YAŞ GRUPLARI 145. HAREKET NOKTASI 156. TERCİH EDİLEN TATİL YÖRELERİ 157. REZERVASYONLARIN ZAMANLAMASI 188. VARIŞLARIN AYLARA GÖRE DAĞILIMI 219. REZERVASYON YÖNTEMİ 2210. INTERNET’İN ÖNEMİ 2311. TUR OPERATÖRLERİ ARASINDA REKABET 2412. TÜRKİYE REZERVASYONLARININ DAĞILIMI 2513. FİYAT DURUMU 2514. FİYAT –REZERVASYON-ZAMANLAMA İLİŞKİSİ 2615. KONAKLAMA SÜRESİ ve AİLELER 2816. SON REZERVASYON DURUMU 3017. BÜYÜK TUR OPERATÖRLERİ HAKKINDA BİLGİ 3118.TÜRKİYE SPESİALİSTİ TUR OPERATÖRLERİ 35Şubat-2005 4

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUbüyüme kaydetmesi Türk turizm ürününün ulaştığı rekabetçilik seviyesinigöstermektedir.2004 yılı ülkemiz turizmi açısından son derece başarılı geçmiştir. Ziyaretçisayısı % 25 artarak 17.5 milyona, turizm gelirleri ise % 20.3 oranında artarak15.9 miyar Dolara ulaşmıştır.2003 Değişim2002/20032004 Değişim2003/2004Varış sayısı 14 milyon (+) % 5.84 17.5 milyon % 25Turizm geliri 13.2 milyar $ (+) % 10.94 15.9 milyar $* % 20.3* yurt dışında yerleşik vatandaşlar dahil (3.7 milyar Dolar)Turizmin; İhracat gelirleri içindeki payı % 28,2Gayri safi milli hasıla içindeki payı % 5,5 (2003 yılı)EN BÜYÜK 20 PAZARs/n2004 YILINDA ÜLKEMİZİ ZİYARET EDENLERİNMİLLİYETLERİNE GÖRE DAĞILIMIMİLLİYET 2004 % Değişim - 2004/031 Almanya 3.983.939 19,552 Rusya fed. 1.605.259 25,273 İngiltere 1.387.817 27,164 Bulgaristan 1.309.885 30,135 Hollanda 1.191.382 26,736 İran 628.726 26,437 Fransa 548.858 16,638 Yunanistan 485.417 23,359 Avusturya 455.863 20,0210 Belçika 426.971 38,5711 Yugoslavya 394.116 6,2512 Azerbaycan 330.042 70,6413 İtalya 318.097 34,2614 İsrail 299.172 -6,8415 Ukrayna 294.157 23,1016 A.B.D. 291.102 30,5917 İsveç 284.086 39,1218 İsviçre 271.387 43,7119 Gürcistan 234.935 39,9220 Danimarka 214.948 39,26Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm BakanlığıŞubat-2005 7

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU2004 yılında Türkiye, İngiltere pazarında son on yılın büyüme rekorunu kırmış,İngiltere’den ülkemize olan varışlar % 27’nin üzerinde artarak 1.387.817seviyesine ulaşmıştır. Buna göre varışlar sıralamasında 2003 yılında 12. sıradayer alan ülkemizin, G.Kıbrıs Rum Yönetimi’ni geçerek 11. sıraya yükseldiğianlaşılmaktadır. Ancak, geceleme sayısı olarak 8. sırada yer almaktadır. Pakettatil pazarında ise İspanya ve Yunanistan’dan sonra 3. sıraya yükselmiştir.Bu raporda İngiltere pazarının detaylı bir analizi yapılmaktadır. Raporun ekindebüyük tur operatörleri ile Türkiye spesialisti tur operatörleri hakkında bilgilereyer verilmiştir. İngiltere’den Türkiye’ye operasyonu bulunan tüm operatörlerinbilgilerine ulaşmak için www.gototurkey.co.uk adresindeki Müşavirliğimiz WEBSitesinden yararlanabilirsiniz. Bildiğiniz üzere İngiltere’de hava taşımacılığınıiçeren paket tur satan operatörlerin ATOL (Air Travel Organisers' Licensing)kaydı taşıması zorunludur. ATOL kaydı, müşteri için de garanti anlamınagelmektedir. ATOL ve diğer sivil havacılık konularında bilgi almak için lütfenİngiliz Sivil Havacılık Kurumunun (Civil Aviation Authority) www.caa.co.ukadresindeki WEB Sitesini ziyaret ediniz. Eğer bir tur operatörünün kapasitesihakkında bilgi almak veya ATOL kaydı taşıyıp taşımadığını öğrenmek istersenizyine aynı sitede yer alan “Check an Atol” sayfasına başvurunuz.Rapor hakkındaki sorularınız ve istekleriniz için lütfen Müşavirliğimize müracaatediniz.İyi bir sezon dileğiyle saygılarımızı sunarız.T.C. Londra BüyükelçiliğiKültür ve Tanıtma MüşavirliğiTurkish Culture and Tourism Office170-173 Piccadilly, First Floor London W1J 9EJ UNITED KINGDOMTel : +44 20 7355 4207 +44 20 7629 7771Faks : +44 20 7491 0773E-Posta: info@gototurkey.co.ukWEB : www.gototurkey.co.ukŞubat-2005 8

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUBir turist destinasyonu olarak İngiltere, Dünyanın en çok turist çeken 6.ülkesidir. İngiliz İstatistik Bürosunun (National Statistics) 2004 yılı verilerinegöre, İngiltere’yi ziyaret edenlerin sayısı % 11 oranında artarak 27.5 milyonaulaşmıştır. Ancak, ülkemiz açısından İngiltere’nin önemi, çok turist çeken rakipbir ülke olması değil büyük bir pazar ülke olmasıdır. ABD ve Almanya’dan sonradünyanın en çok turizm harcaması yapan 3. ülkesi olan İngiltere, ülkemizin deAlmanya ve Rusya’dan sonra gelen 3. büyük pazarı konumundadır.2. PAZAR BÜYÜKLÜĞÜDünyanın üçüncü büyük turizm pazarı İngiltere her yıl biraz daha büyümektedir.2004 yılında ülke dışına yapılan seyahatler % 4 oranında artarak 63.6 milyonaulaşmıştır.İngiliz Ulusal İstatistik Bürosunun 2003 yılına ait verilerine göre İngilizlerin (dış)turizm harcaması 28,9 milyar Sterlin, yani 50 milyar doların üzerindedir.İngiltere pazarı, 2003 gibi son derece olumsuz geçen bir yılda dahi % 3.5oranında büyüyerek 61.453.000 yurt dışı seyahati seviyesine ulaşmıştır. Sözkonusu seyahatlerin 45.048.000 adedi Avrupa Birliği üyesi ülkelere, 5.587.000adedi ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine yapılmıştır. Dolayısıyla yurtdışınaçıkan İngilizlerin % 82’si Avrupa içinde seyahat etmiştir.2003 yılında gerçekleşen 61.453.000 seyahatin 41.205.000’i (% 67’si) tatilamaçlı ziyaretlerdir. Tatil amaçlı seyahatlerin ise yaklaşık yarısı (19.519.000)paket tur şeklinde gerçekleşmiştir.İngilizlerin yurt dışına çıkış amacı (2003)14%6%13%67%Tatil İş Seyehati Arkadaş ve Aile Ziyareti ÇeşitliKaynak: İngiliz İstatistik BürosuŞubat-2005 9

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU2003 yılında, yurt dışına gerçekleştirilen tatil amaçlı seyahatler içinde münferitseyahatlerin paket turlara oranla daha hızlı büyüdüğü ve 2003 yılında ilk defamünferit seyahat sayısının paket tur sayısını aştığı gözlenmiştir. 2001 yılındagerçekleşen tatillerin % 53’ü paket tur kanalıyla gerçekleşirken, bu oran 2002yılında % 51’e, 2003 yılında ise % 47’ye düşmüştür. Münferit tatil pazarınınbüyümesinde, Easyjet ve Ryanair gibi düşük maliyetli (no-frills) havayollarınınetkili olduğu değerlendirilmektedir.Araştırma kuruluşu Mintel’e göre İngilizler eskiye göre daha fazla sayıda tatilyapmaktadırlar. Aşağıdaki tablo 1999-2003 döneminde bir yıl içinde alınan(yurt içi dahil) tatillerin sayısındaki değişimi göstermektedir. 1999 yılında yıldaüçten fazla tatil yapanların oranı % 18 iken, 2003 yılına kadar bu oran % 32’yeçıkmıştır. 2003 yılında birden fazla tatil yapanların oranı % 64’e ulaşmıştır.Bir yıl içinde yapılan tatil sayısı1999%2001%2003%1999-2003% değişim1 kez 51 50 32 -192 kez 31 30 36 +53 ve daha fazla 18 20 32 +14Kaynak: Mintel- Holiday Bookings-20043.PAZARDAKİ REKABET DURUMU: “DESTİNASYONLAR”Bir turist destinasyonu olarak Türkiye’nin İngiliz pazarındaki payı çeşitliaçılardan ele alınabilir; Toplam varış sayısı, toplam geceleme sayısı, pazardanelde edilen gelir veya paket tatil pazarındaki yeri gibi… Ancak, bunlardan hiçbiri tek başına pazar payını anlatmaya yeterli olmayacaktır. Zira, pazardarekabet eden destinasyonların ve elbette ülkemizin rekabet koşulları vesunduğu turizm ürünleri farklılık arz etmektedir.Ülkemizin, uçuş mesafesi, tatil modu (paket tur), tatil türü gibi unsurlaraçısından en çok yakınsadığı destinasyon Yunanistan’dır. Dolayısıylaİngiltere’den üç milyona yakın ziyaretçi alan Yunanistan ile anlamlı birkıyaslama yapılabilmektedir. Buna karşın, örneğin dört milyon İngiliz ziyaretçisiŞubat-2005 10

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUbulunan İrlanda, veya bir o kadar İngiliz ziyaretçisi bulunan ABD ile kıyaslamaanlamlı olmayacaktır. Çünkü rekabet edilen alanlar farklıdır.Bu nedenle pazar payımızın, yukarıda özetlenen farkların dikkate alınarakdeğerlendirilmesi gerekmektedir. Aşağıda, Pazar payına ilişkin üç farklıkategoride değerlendirme yapılmıştır.3.1. VARIŞ SAYISINA GÖREDaha önce de belirtildiği üzere Türkiye, İngiltere pazarında son on yılın büyümerekorunu kırmış, İngiltere’den ülkemize olan varışlar % 27’nin üzerinde artarak1.387.817 seviyesine ulaşmıştır. Bu duruma göre varışlar sıralamasında 2003yılında 12. sırada yer alan ülkemizin, 2004 yılında gerileyen Kıbrıs’ı geçerek 11.sıraya yükseldiği tahmin edilmektedir.İngiliz vatandaşlarının en çok ziyaret ettiği ülkeler - (1000)ÜLKELER 2002 2003 % Değişim1 İspanya 12.525 13.750 9,82 Fransa 12.112 11.957 -1,33 İrlanda 3.965 3.876 -2,24 ABD 3.602 3.626 0,75 Yunanistan 2.958 2.852 -3,66 İtalya 2.650 2.903 9,57 Almanya 2.275 2.146 -5,78 Hollanda 2.149 2.149 0,09 Belçika 1.784 1.967 10,310 Portekiz 1.779 1.890 6,211 G.Kıbrıs Rum K. 1.302 1.282 -1,512 Türkiye 991 1075 8,5Kaynak: İngiliz İstatitik BürosuTürkiye’nin 2004 yılında ulaştığı konum değerlendirilirken, dünya turizmpazarında görece olarak yeni olduğu göze alınmalıdır. Aşağıda yıllar itibariyleTürkiye’yi ziyaret eden İngilizlerin sayıları gösterilmiştir. Son yirmi yılda hızlabüyüyen Türkiye, 1984 yılındaki 89.000’lik ziyaretçi sayısından 2004 yılında 1.4milyon ziyaretçiye ulaşmıştır.Şubat-2005 11

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUİNGİLİZ ZİYARETÇİ SAYISI - TÜRKİYE1 600 0001 400 0001 200 0001 000 000800 000600 000400 000200 000Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı3.2. PAKET TATİL PAZARINDAKİ DURUMA GÖRE1984198519861987198819891 9901 9911 9921 9931 9941 995199619971998199920002001200220032004Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliği, İngiltere’deki rezervasyon durumunu vedolayısıyla paket tatil pazarını bağımsız araştırma kuruluşu AC Nielsen aracılığıile takip etmektedir. AC Nielsen’ın verilerine göre Türkiye İngiltere’deki pakettatil pazarında İspanya ve Yunanistan’dan sonra 3. sıraya yükselmiştir.Aşağıdaki tablo, çeşitli rakip ülkelerin YAZ 2004 rezervasyon durumunu (satılanyaz tatili) göstermektedir.Bu bölümdeki istatistiklerin aşağıdaki tanımlara göre değerlendirilmesigerekmektedir.2004 yılı YAZ DÖNEMİ : 6 AY ; 1 Mayıs 2004 – 31 Ekim 20042004 YAZ REZERVASYONLARI : 18 AY; 1 Mayıs 2003 tarihinden 31 Ekim 2004tarihine kadar yapılan rezervasyonlarŞubat-2005 12

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORURezervasyon rakamları, paket turlar ve sadece konaklama bilgileriniiçermektedir. Ancak “sadece konaklama” rezervasyonlarının toplam pakettatiller içindeki payı sadece % 0.2’dir.YAZ-2004 REZERVASYONLARININ RAKİP ÜLKELERE GÖRE DAĞIMIToplam paket +sadece konaklamaYAZ 2004 YAZ 2003Y04PAYY03PAYTREND10.907.146 11.830.889 100,0% 100,0% -8%Toplam Avrupa 8.793.333 10.122.995 80,6% 85,6% -13%1. İspanya 3.912.298 4.745.049 35,9% 40,1% -18%2. Yunanistan 1.854.438 2.279.472 17,0% 19,3% -19%3. Türkiye 663.132 601.397 6,1% 5,1% +10%4. Kıbrıs 634.806 753.531 5,8% 6,4% -16%5. ABD 395.714 351.585 3,6% 3,0% +13%6. Portekiz 377.232 448.985 3,5% 3,8% -16%7. Karayipler 330.297 350.663 3,0% 3,0% -6%8. İtalya 318.204 317.717 2,9% 2,7% +0%9. Fransa 300.647 335.211 2,8% 2,8% -10%10. Bulgaristan 205.544 127.117 1,9% 1,1% +62%11. Mısır 167.101 64.534 1,5% 0,5% +159%12. Tunus 150.240 121.372 1,4% 1,0% +24%13. Malta 114.460 110.246 1,0% 0,9% +4%14. Meksika 107.347 107.138 1,0% 0,9% +0%15. Avusturya 58.480 47.104 0,5% 0,4% +24%16. Maldivler 47.178 38.183 0,4% 0,3% +24%17. Hırvatistan 45.906 25.834 0,4% 0,2% +78%18. B.Arap Emirlikleri 45.228 21.703 0,4% 0,2% +108%19. Çek Cumhuriyeti 41.572 30.245 0,4% 0,3% +37%20. Tayland 40.807 37.730 0,4% 0,3% +8%21. İrlanda 38.312 46.579 0,4% 0,4% -18%Kaynak: AC Nielsen Travel TrackYukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere 2003 yılında Türkiye’den % 25 dahaçok tatil satan G. Kıbrıs Rum Kesimi, 2004 yılında Türkiye’nin gerisindekalmıştır. 2004 yılı İspanya, Yunanistan ve Kıbrıs gibi önemli rakiplerimizaçısından son derece olumsuz geçmiştir. İspanya % 18, Yunanistan % 19, Kıbrıs% 16 oranında gerilemiştir.Şubat-2005 13

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU3.3. ORTALAMA HARCAMA ve GECELEME SAYISI2003 yılında yurt dışına çıkan İngilizler ortalama 10 geceleme yapmış olupziyaret başına ortalama 471 Sterlin harcamışlardır. 2001 yılında ziyaret başınatoplam harcamalar ile ortalama günlük harcamalar; toplam seyahatler, paketturlar ve iş seyahatleri ayrımlarına göre aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tatilamaçlı seyahatlerde Türkiye’de günlük ortalama 32 Sterlin harcayan İngilizler,Yunanistan’da 35, Malta’da 29 Sterlin harcamaktadırlar. Ancak iş amaçlıseyahatlerde ziyaret başına en çok harcama yapılan ülke 813 sterlin ileTürkiye’dir. Tablodan da anlaşılacağı üzere Türkiye’de tatil yapan İngilizlerinortalama harcaması İspanya’dan daha yüksektir. Yalnız Türkiye’deki ortalamakalış süresi 12 olup İspanya’nınki Yunanistan’da olduğu gibi 11 gündür.Aşağıdaki verilere göre, Türkiye,geceleme sayısı açısından 2003 yılındaki 9.sırasından 8. sıraya yükseldiği anlaşılmaktadır.ZİYARET BAŞINA ORTALAMA HARCAMALAR (2001-Sterlin)AVRUPATOPLAMSEYAHATLER(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaTATİL AMAÇLIGünlükHarcamaGecelemePAKET TURLAR(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaGünlükHarcamaGecelemeGecelemeİŞ SEYAHATLERİ(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaGünlükHarcamaRusya Fed. 9 653 71 9 775 83 7 455 67Grönland 7 569 79 7 605 87 5 320 66İsviçre 8 499 59 7 612 84 4 409 107İtalya 8 485 58 9 538 63 5 511 110G.Kıbrıs R.K. 12 469 41 11 479 44 7 516 75İsrail 11 469 42 8 501 61 6 540 97Norveç 10 460 48 9 769 87 5 460 100Portekiz 11 419 40 10 400 41 5 409 90Avusturya 7 399 56 8 451 58 5 413 86Yunanistan 11 397 35 11 393 36 6 476 74Türkiye 12 394 32 12 388 33 9 813 88İspanya 11 387 36 10 388 38 5 529 99E.Yugoslavya 15 367 25 11 324 28 7 563 78Finlandiya 6 363 59 5 464 100 3 412 137Malta 12 337 29 12 321 27 8 699 83Şubat-2005 14

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUAVRUPATOPLAMSEYAHATLER(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaTATİL AMAÇLIGünlükHarcamaGecelemePAKET TURLAR(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaGünlükHarcamaGecelemeGecelemeİŞ SEYAHATLERİ(ORTALAMA)ZiyaretbaşınaHarcamaGünlükHarcamaFransa 7 306 46 6 339 52 4 370 103İsveç 7 301 42 4 302 84 3 430 125Danimarka 4 300 67 5 318 64 4 341 80Almanya 6 279 46 5 281 54 3 378 111Hollanda 4 269 70 4 304 80 4 358 93İrlanda 6 267 45 5 314 63 4 257 65Lüksenburk 8 222 27 9 279 31 2 227 124Belçika 3 198 69 3 230 69 2 281 131Kaynak: İngiliz İstatistik Bürosu4. YAŞ GRUPLARIİngiliz İstatistik Bürosunun yaptığı araştırma (National Passenger Survey)sonuçlarına göre 2001 yılında ülkemize gelen İngilizlerin yaş gruplarına göredağılımı aşağıdaki tablolarda verilmiştir.Yaş gruplarına göre dağılım (2001)55-6410%64 üstü5%0-1511%16-249%45-5421%25-3417%35-4427%Kaynak: İngiliz İstatistik BürosuGörüldüğü üzere Türkiye’ye gelen İngilizler arasındaki en büyük yaş grubu 35-44 yaşları arasındaki, muhtemelen ailelerden oluşan tatilcilerdir. Dikkat edilirseTürkiye’de tatil yapan orta yaş (45) üstü tatilcilerin sayısı 34 yaşın altındakigençlerden fazladır. Bu durum, söz konusu grubun ekonomik olanaklarının iyiŞubat-2005 15

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUolması itibariyle önem kazanmaktadır. Özellikle 55 yaş üstü tatilcilerin sosyal veekonomik sorumluluklarının görece olarak a”zaldığı düşünülürse (mortgageödemeleri sona ermiş, çocuklar evden ayrılmış) harcanabilir gelirlerinin(disposable income) diğer yaş gruplarına göre daha yüksek olduğu söylenebilir.5. HAREKET NOKTASITürkiye’ye yönelik tatillerin ana hareket noktası Londra’dır. Kalkışların % 41’iLondra havalimanlarından gerçekleşmektedir. Ancak havalimanı bazındaincelendiğinde birinci sırayı % 29 ile Manchester havalimanı almaktadır.Manchester’ı % 23 ile Gatwick, % 13 ile Heathrow izlemektedir.Diğer İngiltere19%Stansted-Londra5%Türkiye için hareket noktası (2001)İskoçya7%Galler2%Heathrow-Londra13%Gatwick-Londra23%Birmingham2%Manchester29%Heathrow Gatwick Manchester Birmingham StanstedDiğerİngiltereİskoçyaGaller115.000 201.000 249.000 15.000 48.000 165.000 65.000 17.000Kaynak: İngiliz İstatistik Bürosu6. TERCİH EDİLEN TATİL YÖRELERİAşağıdaki grafik, 2004 yılında Türkiye’yi ziyaret eden İngilizlerin giriş yaptığısınır kapısına göre (deniz yolu dahil) dağılımını göstermektedir.İngilizlerin Türkiye’deki ana destinasyonu Muğla ili sınırları içindeki tatilyöreleridir. Tablodan da anlaşılacağı üzere 2004 yılında gelen 1.4 milyon İngilizŞubat-2005 16

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUziyaretçinin % 68’i Muğla ili sınırları içinde tatil yapmıştır. İkinci sırayı % 12’likpay ile İstanbul almış, İstanbul’u % 11’lik pay ile Antalya takip etmiştir.İNGİLİZ ZİYARETÇİLERİN SINIR KAPILARINA GÖREDAĞILIMI-2004Antalya11%İzmir4%Aydın3%Diğer iller2%Muğla68%İstanbul12%Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı2004 yılında İstanbul’da % 5 oranında gerileme yaşanırken, Muğla ili, pazarpayını % 66’dan % 68’e, Antalya ili pazar payını % 9’dan % 11’e çıkarmıştır.Antalya’yı ziyaret edenlerin sayısında, bir önceki yıla göre % 58 oranında artışolmuştur. Dikkat çekici bir başka gelişme ise yukarıda sayılan popülerdestinasyonların dışında kalan illere olan ilginin artmasıdır. Özellikle, Kayseri,Gaziantep ve Trabzon’a varışlardaki yüksek oranlı artış, deniz-güneş-kum tatilidışındaki alternatif ürünlere olan ilginin arttığı şeklinde yorumlanabilir.İNGİLİZLERİN SINIR KAPILARINA GÖRE DAĞILIMI2003 - 20042003 20042003/2004 %DeğişimMuğla 705.265 935.728 33İstanbul 178.821 169.196 -5Antalya 97.341 153.459 58İzmir 46.323 48.598 5Aydın 45.151 48.465 7Ankara 4.264 9.544 124Edirne 4.995 5.615 12Şubat-2005 17

2003 20042003/2004 %DeğişimAdana 1.441 4.338 201Şırnak 923 2.852 209Kırklareli 1.990 2.125 7Çanakkale 1.500 1.817 21Gaziantep 137 1.401 923Trabzon 106 949 795Kayseri 139 789 468Mersin 579 728 26Balıkesir 1.369 696 - 49Hatay 403 503 25Konya 105 209 99Diğer 502 796 59Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm BakanlığıLondra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU2004 yılında Muğla ili büyük bir performans göstermiş ve varış sayısını % 33oranında arttırmıştır. Muğla sınır kapılarına göre varış dağılımı aşağıdagösterilmiştir. Bodrum-Milas havalimanında % 43’lük artış olmuş, D-Marin’inaçılmasıyla Turgut Reis’e 3.225 İngiliz deniz yolu ile giriş yapmıştır.MUĞLA ilisınır kapılarına göredağılım -İngiliz2004Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm BakanlığıSınır Kapısı Giriş Kapısı DeğişimDalaman HAVA 596.770 % 32Bodrum-Milas HAVA 230.525 % 43Bodrum DENİZ 58.116 % 26Marmaris DENİZ 44.392 % - 0.2Turgut Reis DENİZ 3.225 -Datça DENİZ 1.412 % -12Fethiye DENİZ 1.283 % -2Güllük DENİZ 5TOPLAM 935.728 % 33İngiliz tatilciler için Türkiye’deki en popüler tatil yöresi Marmaris’tir. Aşağıdakitabloda 2004 yazı için rezervasyon durumu verilmiştir. Buna göre mevcutrezervasyonların yaklaşık % 40’ı Marmaris’e (İçmeler dahil) yapılmıştır.Marmaris’ten sonra ikinci sırayı % 12.5 ile Ölüdeniz, üçüncü sırayı ise % 10 ileBodrum (% 6.3 Gümbet dahil) almaktadır. Anılan tatil yörelerini, % 7.4 ileAltınkum, % 5.7 ile Side takip etmektedir. Tüm destinasyonlarda rezervasyonŞubat-2005 18

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUartışı yaşanırken İstanbul’da % 25 oranında bir gerileme gözlenmektedir.İstnabul’un paket tatil destinasyonu olmaktan çok münferit tatilcilere hitapeden bir detinasyon olduğu bilinmektedir. Gerçekten de 2004 yılında İstanbul’avarış sayısı 169.196 iken, satılan paket tatil sayısı 1.624’dür. Bunula beraberhem toplam varış sayısında, hem de paket tatil sayısında ciddi oranlı birgerileme yaşanmıştır. Söz konusu gerileme, varışlarda % 5, paket tatillerde ise% 25 oranındadır. İstanbul, 2002 yılında İngiltere’den Türkiye’ye gelenlerin %15’ini ağırlarken, bu oran 2003 yılında % 17’ye çıkmış, ancak 2004 yılında %12’ye düşmüştür.1 Mayıs 2003 – 31 Ekim 2004 tarihleri arasında yapılan2004 Yazı* RezervasyonlarıYaz 2004 Yaz 2003Yaz 2004PayYaz 2003PayTRENDToplam Türkiye 663.132 601.397 100,0% 100,0% +10%Marmaris 196.860 180.871 29,7% 30,1% +9%Ölüdeniz 82.682 77.632 12,5% 12,9% +7%İçmeler 56.058 55.680 8,5% 9,3% +1%Altınkum 48.762 40.550 7,4% 6,7% +20%Gümbet 41.645 38.741 6,3% 6,4% +7%Side 37.858 26.029 5,7% 4,3% +45%Bodrum 26.450 21.729 4,0% 3,6% +22%Kuşadası 25.197 23.506 3,8% 3,9% +7%Alanya 14.986 11.172 2,3% 1,9% +34%Fethiye 7.425 5.845 1,1% 1,0% +27%Gulet Cruise 4.039 3.203 0,6% 0,5% +26%İstanbul 1.218 1.624 0,2% 0,3% -25%* 2004 YAZI : 6 AY; 1 Mayıs 2004 – 31 Ekim 2004Kaynak: AC Nielsen Travel TrackNot: 2005 yılında izlenen tatil yöreleri arasına Belek ve Kemer de alınmıştır.7.REZERVASYONLARIN ZAMANLAMASIAşağıdaki tabloda, Mayıs 2003 tarihinden Ekim 2004 tarihine kadar olan 18aylık dönemde yapılan 2004 YAZ rezervasyonlarının aylara göre dağılımıgösterilmektedir. Daha önce de belirtildiği üzere bu bölümdeki istatistiklerinaşağıdaki tanımlara göre değerlendirilmesi gerekmektedir.Şubat-2005 19

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU2004 yılı YAZ DÖNEMİ : 6 AY, 1 Mayıs 2004 – 31 Ekim 20042004 YAZ REZERVASYONLARI : 18 AY, 1 Mayıs 2003 tarihinden 31 Ekim 2004tarihine kadar yapılan rezervasyonlarNot: Sadece konaklama rezervasyonlarının toplam paket tatiller içindeki payı % 0.2’dir.Yaz sezonunun başlangıcı 1 Mayıs sayıldığına göre, yaz sezonu içinrezervasyonlarının 1 yıl öncesinde başladığı görülecektir. Buna görerezervasyonlar, sezon öncesi yapılanlar ve sezon içinde yapılanlar olarak ikiyeayrılabilir. 2004 yaz sezonu öncesindeki bir yıllık dönemde yapılan yaz sezonurezervasyonlarının sayısı 360.973’dür. 1 Mayıs – 31 Ekim 2004 tarihleriarasındaki 6 aylık yaz sezonu içinde yapılan rezervasyonların sayısı ise293.003’dür. Sonuç olarak Türkiye’ye yönelik yaz rezervasyonlarının % 55’isezon öncesinde yapıldığı, kalan % 45’lik bölümün ise sezon içindegerçekleştiği söylenebilir. Aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere 2003yılındaki olumsuz koşullar nedeniyle rezervasyon sayısında gerileme yaşayanTürkiye, 2004 yılı başından itibaren artış kaydetmiştir.2004 YAZ REZERVASYONLARI1 Mayıs 2003 – 31 Ekim 2004 (Toplam 18 ay)Yaz 2004 Yaz 2003Yaz 2004PayYaz 2003PayTRENDTOPLAM 663.132 601,397 100,0% 100,0% +10%Mayıs 2003 11.389 Mayıs 2002 14.074 1.7% 2.3% -19%Haziran 2003 16.310 Haziran 2002 13.873 2.5% 2.3% +18%Temmuz 2003 21.895 Temmuz 2002 24.105 3.3% 4.0% -9%Ağustos 2003 33.593 Ağustos 2002 60.618 5.1% 10.1% -45%Eylül 2003 34.958 Eylül 2002 55.470 5.3% 9.2% -37%Ekim 2003 26.299 Ekim 2002 30.600 4.0% 5.1% -14%Kasım 2003 17.602 Kasım 2002 16.710 2.7% 2.8% +5%Aralık 2003 8.411 Aralık 2002 9.802 1.3% 1.6% -14%Ocak 2004 64.446 Ocak 2003 53.716 9.7% 8.9% +20%Şubat 2004 47.544 Şubat 2003 14.917 7.2% 2.5% +219%Mart 2004 35.543 Mart 2003 10.403 5.4% 1.7% +242%Nisan 2004 42.983 Nisan 2003 31.010 6.5% 5.2% +39%Mayıs 2004 58.873 Mayıs 2003 48.383 8.9% 8.0% +22%Haziran 2004 60.457 Haziran 2003 58.244 9.1% 9.7% +4%Temmuz 2004 68.591 Temmuz 2003 59.386 10.3% 9.9% +16%Ağustos 2004 65.613 Ağustos 2003 52.428 9.9% 8.7% +25%Eylül 2004 39.460 Eylül 2003 39.584 6.0% 6.6% 0%Ekim 2004 9,165 Ekim 2003 8,074 1.4% 1.3% +14%Kaynak: AC Nielsen Travel TrackŞubat-2005 20

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU2004 yılı yazı için yapılan rezervasyonların aylara göre dağılımı aşağıdakigrafikte gösterilmiştir. Dikkat edileceği üzere rezervasyon sayısı Ocak sıçramayapmaktadır. Genel olarak da Ocak ayı İngiliz tüketicisinin en çok rezervasyonyaptığı aydır. Bu nedenle Müşavirliğimiz 2003 yılından başlayarak TVreklamlarını Ocak ayında yapmaya başlamıştır.80.00070.0002004 YAZ REZERVASYONLARININAylara Göre Dağılımı60.00050.00040.00030.00020.00010.0000May.03Haz.03Tem.03Ağu.03Eyl.03Eki.03Kas.03Ara.03Oca.04Şub.04Mar.04Nis.04May.04Haz.04Tem.04Ağu.04Eyl.04Eki.04İngilizler, genel olarak erken rezervasyon yapmaktadır. MINTEL’inaraştırmalarına göre son beş yıl içinde yurt dışı tatillerin rezervasyonzamanlamasında önemli bir değişiklik olmamıştır. Tatilcilerin yaklaşık % 30’u 6ay ve daha öncesinde rezervasyonlarını yaptırmaktadırlar. Bir başka bakışaçısıyla toplam rezervasyonların % 50’si tatile tarihinden en az üç ay önceyapılmaktadır.1999%2001%2003%1999-2003% değişimİki haftadan az 13 15 14 +1Yaklaşık bir ay öncesinde 18 18 18 -2 ay 13 13 15 +23 ay 11 10 10 -14 ay 7 7 7 -Şubat-2005 21

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU1999%2001%2003%1999-2003% değişim5 ay 6 6 6 -6 ay ve yukarı 30 29 27 -3Önceden rez. yapmayanlar 2 1 1 -1Kaynak: Mintel- Holiday Bookings-20048. VARIŞLARIN AYLARA GÖRE DAĞILIMIAşağıdaki grafik İngilizlerin Türkiye’ye varışlarının aylara göre dağılımınıgöstermektedir. Aylara göre varışlara dikkat edilirse, Mayıs ayında büyük birsıçrama gerçekleşmekte ve Kasım ayında birden düşmektedir. Temmuz,Ağustos ve Eylül en yoğun aylardır. Bununla beraber Mayıs, Haziran ve Ekimaylarındaki ziyaretçi sayısı da yüksek sezonun çok gerisinde değildir.İNGİLTERE'DEN VARIŞLARIN AYLARA GÖRE DAĞILIMI250000200000150000100000500000AYLAROCAKŞUBATMARTNİSANMAYISHAZİRANTEMMUZAĞUSTOSEYLÜLEKİMKASIMARALIK2003 2004Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm BakanlığıŞubat-2005 22

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUAşağıdaki tabloda 2002, 2003 ve 2004 yıllarında gelen İngilizlerin aylık girişsayıları karşılaştırmalı olarak verilmiştir.2002-2004 YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN İNGİLİZLERİNAYLARA GÖRE DAĞILIMIYILLAR% DEĞİŞİM ORANIAYLAR 2002 2003 2004 2003/02 2004/03OCAK 9 591 8470 13495 -11,7 59,3ŞUBAT 12 426 14286 14821 15 3,7MART 19 134 12 392 19572 -35,2 57,9NİSAN 28 382 28 086 44502 -1 58,4MAYIS 129 367 126 200 175170 -2,4 38,8HAZİRAN 149 409 148 779 192001 -0,4 29TEMMUZ 180 106 188 017 245800 4,4 30,7AĞUSTOS 175 147 207 342 247724 18,4 19,4EYLÜL 187 772 194 589 223436 3,6 14,8EKİM 111 647 127 779 162617 14,4 27,3KASIM 19 433 20 389 27793 4,9 36,3ARALIK 15 093 15 071 20755 -0,1 37,7TOPLAM 1037507 1091400 1389690 5,6 27,16Kaynak : T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı9. REZERVASYON YÖNTEMİİngiltere’de 2004 yılı sonbaharında 25.000 kişi üzerinde yapılan anketçalışmasına göre (gerçekleşen son) yurt dışı tatillerinin rezervasyon kanallarınagöre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.1999%2000%2001%2002%2003%1999-2003% değişimSeyahat Acentesi 61 59 55 50 49 -12- paket tatil 43 42 39 35 34 -9- sadece uçak 12 12 10 10 13 +1- sadece konaklama 3 3 3 3 3 -- diğer 5 5 5 4 - -Tur Operatörü 19 19 19 20 24 +5- paket tatil 16 16 16 16 19 +3Şubat-2005 23

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU1999%2000%2001%2002%2003%1999-2003% değişim- sadece uçak 3 3 3 4 5 +2Münferit/Direktrezervasyonlar22 23 24 22 24 +2Kaynak: Mintel- Holiday Bookings-2004Tablodan da anlaşılacağı üzere yurt dışı tatillerin rezervasyonunda kullanılan enpopüler yöntem seyahat acentesidir. Toplam rezervasyonların yaklaşık yarısıseyahat acentesi aracılığı ile yapılmıştır. Buna karşın 1999 yılı ilekıyaslandığında seyahat acentelerinin payında % 12 gibi büyük oranlı bir azalmameydana gelmiştir. Bu durumun nedeni, seyahat acentelerinin esas olarak pakettur dağıtıcıları olmaları ve paket tur pazarındaki yavaşlamadır. Daha önce debelirtildiği üzere paket tur pazarındaki büyüme neredeyse durmuş, münferittatillerdeki artış hız kazanmıştır.10. INTERNET’İN ÖNEMİİngiltere’de rezervasyonların yapılma şekli ile ilgili grafik aşağıda verilmiştir.Buna göre satış noktasına ziyaret ve telefon gibi İngilizler için klasik sayılanrezervasyon yöntemleri ağırlığını korumaktadır. Ancak, Internetrezervasyonlarının oranı % 25’e ulaşmıştır. Bu figür zaman içinde Internet’innasıl önemli bir dağıtım kanalı haline geldiğini göstermesi açısından önemlidir.Yakın gelecekte Internet’in en popüler rezervasyon aracı olacağıanlaşılmaktadır.REZERVASYONLARIN YAPILMA ŞEKLİİnternetaracılığıyla25%Diğer4%Satışnoktasınaziyaret37%Telefon ile34%Kaynak: Mintel- Holiday Bookings-2004Şubat-2005 24

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUMINTEL’in Mart 2004 tarihli Holidays on the Internet raporuna göreİngiltere’deki online seyahat pazarı 2.3 milyar Sterlin’e (3.5 milyar €) ulaşmıştır.Aynı araştırmaya göre Internet üzerinden satılan çeşitli ürün kategorileriarasında seyahat ile ilgili olanların payı % 17’dir. Daha da önemlisi tümtatilcilerin % 44’ü tatil araştırması yapmak ve fikir almak üzere Internet’ikullanmıştır.Online pazarındaki rekabette Expedia önde gitmektedir. ATOL (Air TravelOrganisers’ Licensing) kayıtlarına göre Expedia pazarın 9. büyük tur operatörühaline gelmiştir. Taşıma kapasitesi yarım milyon’a ulaşmaktadır. Onlinepazarında Expedia’yı takip eden operatörlerin sırlaması şöyledir. Travelocity150.000; ebookers (Flightbookers) 102.000 ve lastminute.com (Globepost Ltd)62.000.11. TUR OPERATÖRLERİ ARASINDA REKABETİngiltere’deki lider seyahat şirketleri, gerek büyük seyahat acentelerini alarak vegerek “call centre”ler ve Internet’e yatırım yaparak dağıtım kanallarını oldukçagüçlendirmişlerdir. Aşağıda söz konusu lider seyahat şirketlerinin son beş yıliçinde ATOL (Air Travel Travel Orginesers’ Lisensing) kayıtlarına görekapasiteleri verilmiştir.1999(000)2001(000)2003(000)2004(000)2004 yılıPAYI (%)1999-2004 %DEĞİŞİMTUI UK 5,333 4,726 5,022 4,827 16 -9MyTravel Group 3,890 5,319 4,564 4,158 14 +7Thomas Cook (jmc) 3,640 3,504 3,295 3,312 11 -9First Choice Holidays G. 3,069 3,270 3,131 2,608 9 -15Cosmos Group 1,119 1,298 1,239 1,184 4 +6Gold Medal Travel 418 561 656 655 2 +57Libra Holidays Group 146 455 535 619 2 +324Trailfinders 573 692 655 550 2 -4InterActive Corporation - - 217 537 2 -Lotus Group - - 416 420 1 -En büyük 10 şirketintoplam kapasitesi19,168 20,867 19,271 18,869 62 -2En büyük 4 şirketintoplam kapasitesi15,934 16,819 15,563 14,905 49 -6ATOL’a Kayıtlı ToplamKapasite28,124 31,619 30,569 30,546 100 9Şubat-2005 25

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUEn büyük 10 şirketin toplam kapasitesi bir önceki yıla göre % 2 oranındadüşmüştür. Bu oran en büyük dört şirket için % - 4 dolaylarındadır. 2000 yılındatoplam pazarın % 57’sini kontrol eden en büyük dört şirketin payı 2004 yılında% 49’a düşmüştür.12. TÜRKİYE REZERVASYONLARININ DAĞILIMI2004 yılı yaz rezervasyonlarının Tur operatörlerine göre dağılımı aşağıdaverilmiştir. İngiltere pazarında en çok Türkiye satan grup Thomas Cook olup,anılan tur operatörünü birbirine yakın rakamlarla My Travel ve First Choicegrupları takip etmektedir. 2005 yılı için çoğu tur operatörü kapasitesiniarttırmıştır. Ancak en büyük artışı Thomas Cook’un yapması beklenmektedir.Yaz 2004 Yaz 2003 Yaz 2004 Yaz 2003 TRENDPay PayTOPLAM 663.132 601.397 100,0% 100,0% +10%Toplam FIRST CHOICE Grubu 127.066 131.070 19,2% 21,8% -3%-First Choice Holidays 96.290 86.173 14,5% 14,3% +12%-Unijet 9.057 13.301 1,4% 2,2% -32%Toplam MY TRAVEL Grubu 128.453 147.266 19,4% 24,5% -13%-Airtours Holidays 87.488 99.953 13,2% 16,6% -12%-Bridge 78 93 0,0% 0,0% -16%-Cresta 165 54 0,0% 0,0% +206%-Panorama & Manos 40.720 47.163 6,1% 7,8% -14%Toplam THOMAS COOK Grubu 199.342 154.145 30,1% 25,6% +29%-JMC/Sunset 84.708 85.351 12,8% 14,2% -1%-Thomas Cook Holidays 113.877 66.877 17,2% 11,1% +70%Toplam TUI Grubu 61.446 68.310 9,3% 11,4% -10%-Crystal 11 18 0,0% 0,0% -39%-TUI UK 60.442 67.544 9,1% 11,2% -11%Toplam COSMOS Grubu 26.532 16.409 4,0% 2,7% +62%TAPESTRY 3.237 4.136 0,5% 0,7% -22%DİĞER TUR OPERATÖRLERİ 117.056 80.061 17,7% 13,3% +46%Kaynak: AC Nielsen Travel Track13. FİYAT DURUMUİngiltere’de de satılan Türkiye paket turlarının ortalama fiyatları her yılartmaktadır. 1 Mayıs 2003 tarihinden 2004 yılı Ekim ayı sonuna kadar yapılan2004 yaz rezervasyonlarının ortalama fiyatı bir önceki döneme göre 10 SterlinŞubat-2005 26

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUartarak 394 Sterlin seviyesine ulaşmıştır. Aşağıdaki tabloda bazı yakın rakiplerleTürkiye’nin karşılaştırması yapılmıştır. Türkiye’ye için yapılan rezervasyonlarınortalaması 394 Sterlinken, bu rakam Yunanistan için 373, İspanya için 413,Mısır için 624 Sterlindir.2004 YILI YAZ REZERVASYONLARININ ORTALAMA FİYATI ve DEĞİŞİMYAZ 2003 YAZ 2004 + / -Toplam Dünya £490 £513 +£23G. Kıbrıs RK £484 £541 +£57Mısır £608 £623 +£15Yunanistan £353 £372 +£19Malta £477 £492 +£15Fas £503 £519 +£16Portekiz £456 £452 -£5İspanya £398 £411 +£13Balearic Adaları £401 £409 +£8Kanarya Adaları £404 £431 +£27İspanya Anakara £387 £396 +£9Tunus £440 £447 +£7Türkiye £384 £394 +£10Kaynak : AC Nielsen Travel Track14. FİYAT –REZERVASYON-ZAMANLAMA İLİŞKİSİAşağıdaki iki tabloda yaz rezervasyonları ile fiyat-zamanlama ilişkisiincelenmiştir. Kırmızı sütunlar aylara göre rezervasyon sayısını gösterirken,mavi çizgi, sarı noktalarla belirlenmiş aylarda ortalama fiyatları göstermektedir.Verilere göre sezon öncesi yapılan satışların ortalama fiyatları sezon içindeyapılanlara göre çok daha yüksektir. 1 Mayıs 2004 tarihinden önceki bir yıllıkdönemde satılan 2004 yılı yaz tatillerinin kişi başına fiyatı 414 Sterlin’ken, 1Mayıs- 31 Ekim 2004 aralığında yer alan 6 aylık dönemde yapılan sezon içisatışların kişi başına ortalama fiyatı 328 Sterlindir. Dikkat edileceği üzere arada86 Sterlin gibi önemli bir fark vardır.Şubat-2005 27

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUAYLARA GÖRE2004 YAZ REZERVASYONLARI ve ORTALAMA FİYAT İLİŞKİSİ(£-Sterlin)80.000600Rezervasyon Sayısı70.00060.00050.00040.00030.00020.00010.0000May.03Haz.03Tem.03Ağu.03Eyl.03Eki.03Kas.03Rezervasyon SayısıAra.03Oca.04Şub.04Mar.04Nis.04May.04Haz.04Ortalama FiyatTem.04Ağu.04Eyl.04Eki.04Rezervasyon SayısıYaz 20042003 YazıOrt. Fiyatlar2004 YazıOrt. Fiyatlar2003/2004DeğişimMay.03 11.389 431 £ 446 £ + 16 £Haz.03 16.310 418 £ 436 £ + 19 £Tem.03 21.895 414 £ 432 £ + 17 £Ağu.03 33.593 413 £ 484 £ + 72 £Eyl.03 34.958 409 £ 487 £ + 79 £Eki.03 26.299 404 £ 456 £ + 52 £Kas.03 17.602 431 £ 434 £ + 4 £Ara.03 8.411 454 £ 461 £ + 6 £Oca.04 64.446 426 £ 438 £ + 12 £Şub.04 47.544 437 £ 423 £ - 15 £Mar.04 35.543 390 £ 416 £ + 27 £Nis.04 42.983 339 £ 374 £ + 35 £May.04 58.873 368 £ 344 £ - 24 £Haz.04 60.457 374 £ 345 £ - 30 £Tem.04 68.591 390 £ 378 £ - 11 £Ağu.04 65.613 339 £ 343 £ + 3 £Eyl.04 39.460 260 £ 308 £ + 48 £Eki.04 9,165 238 £ 305 £ + 67 £TOPLAM 663.1322003 Genel Ort384 £2004 Genel Ort.394 £ + 10 £5004003002001000Ortalama Fiyat £Kaynak : AC Nielsen Travel TrackŞubat-2005 28

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU15. KONAKLAMA SÜRESİ ve AİLELERAşağıda tabloya göre Türkiye’ye paket tur ile gelen İngilizlerin % 44,2’sinin aileolduğu görülmektedir. Gelen ailelerin %17’sini çocuklar oluşturmaktadır.Yetişkinlerden 14 geceleme yapanların oranı % 60.6, 7 geceleme yapanlarınoranı ise % 37.6’dır.YAZ2004YAZ2003YAZ 2004PAYTRENDToplam Türkiye 663.132 601.397 100,0% +10%SADECE YETİŞKİNLER 371.127 329.213 56,0% +185%AİLE 292.001 272.182 44,0% +10%Çocuklu Yetişkinler 175.402 159.592 26,5% +79%Çocuk 116.601 112.591 17,6% +10%TOPLAM YETİŞKİNLER 546.528 488.810 82,4% +10%7 Geceleme – TOPLAM 253.440 188.651 38,2% +10%7 Geceleme – Yetişkin 173.063 130.854 26,1% +16%7 Geceleme -Aile 80.378 57.798 12,1% +5%14 Geceleme - TOPLAM 396.878 398.775 59,8% -4%14 Geceleme - Yetişkin 189.246 188.758 28,5% +26%14 Geceleme - Aile 207.632 210.020 31,3% +10%Kaynak : AC Nielsen Travel TrackGeceleme DurumuDiğer2%7 Geceleme38%14 Geceleme60%Şubat-2005 29

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU16. SON REZERVASYON DURUMU1 Mayıs 2004 tarihinden 31 Ocak 2005 tarihine kadar satılan 2005 yazı Türkiyetatillerinin sayısı bir önceki döneme göre (season to data) % 47 artarak344.138’e ulaşmıştır. Bu durumda sadece Ocak ayı sonu itibariyle, 2004 yazıiçin satılan toplam tatil sayısının (663.132 Pax) % 50’si aşılmış bulunmaktadır.2005 yazı için satılan tatillerin kişi başına ortalama fiyatı 453 Sterlin’dir.2005 Ocak ayında rezervasyonlarda 2004 Ocak ayına göre % 73’lük artışyaşanmıştır. 2005 sezonu için satılan 344.138 adet yaz tatilinin yaklaşık üçtebiri (111.718 Pax) Ocak ayında satışmıştır. Satılan tatillerden elde edilen geliryaklaşık 50 milyon Sterlin’dir. Satışlardaki yüksek oranlı artışda, Ocak ayındayürütülen güçlü TV reklam kampanyasının etkili olduğu düşünülmektedir.AC Nielsen’ın verilerine göre bazı rakip ülkeler ve Türkiye’nin Ocak ayı sonuitibariyle durumu aşağıda gösterilmiştir. 2004 yılında Pazar kaybına uğrayanİspanya ve Portekizde gerileme sürmektedir. Yüksek oranlı kayba uğrayanYunanistan ve G. Kıbrıs Rum Kesimi’nde ise herhangi bir artış yaşanmamaktadır.Ortalama 453 Sterline satılan Türkiye tatilleri ortalama 442 Sterlinde satılanYunanistan tatillerinden daha pahalı konumdadır.1 Mayıs 2004 -31 Ocak 2005 aralığında 2005 yaz rezervasyonlarıSeason to Date – 9 AYYaz 2005PAXYolcu Sayısı Gelir (£'000's) Kişi Başına Ortalama FiyatYaz 2004PAXTRENDYaz 2005Gelir 1000Yaz 2004Gelir 1000TREND* Figures subject to roundingYaz Yaz2005 2005 + / -Ort. Ort.Toplam Dünya 3,597,437 3,592,389 +0% £2,254,784 £2,199,804 +2% £627 £612 +£14G. Kıbrıs RK209,320 208,485 +0% £133,826 £129,318 +3% £639 £620 +£19Mısır62,010 35,782 +73% £44,086 £24,346 +81% £711 £680 +£31Yunanistan557,180 557,273 -0% £246,357 £238,675 +3% £442 £428 +£14Malta27,734 31,510 -12% £14,320 £16,594 -14% £516 £527 -£10Fas5,934 3,464 +71% £3,343 £1,946 +72% £563 £562 +£2Portekiz97,121 110,676 -12% £52,095 £60,288 -14% £536 £545 -£8İspanya1,163,232 1,302,479 -11% £544,478 £605,605 -10% £468 £465 +£3Balearic Adaları564,112 641,557 -12% £269,272 £302,210 -11% £477 £471 +£6Kanarya Adaları293,070 314,137 -7% £140,753 £148,958 -6% £480 £474 +£6İspanya Anakara305,628 346,461 -12% £134,056 £154,159 -13% £439 £445 -£6Tunus47,856 39,507 +21% £23,957 £19,682 +22% £501 £498 +£2Türkiye344,138 234,903 +47% £155,835 £106,271 +47% £453 £452 +£0Şubat-2005 30

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU1-31 Ocak 2005 aralığında 2005 yaz rezervasyonalarıCurrent Month –Ocak AyıToplam DünyaG. Kıbrıs RKMısırYunanistanMaltaFasPortekizİspanyaBalearic AdalarıKanarya Adalarıİspanya AnakaraTunusTürkiyeYaz 2005PAXKaynak : AC Nielsen Travel TrackNo. of Passengers Revenue (£'000's) Average price per paxYaz 2004PAXTRENDYaz2005Gelir1000Yaz2004Gelir1000TREND* Figures subject to roundingYaz2005Ort.Yaz2005Ort.1,258,444 1,299,896 -3% £737,258 £763,402 -3% £586 £587 -£170,025 74,677 -6% £43,677 £45,702 -4% £624 £612 +£1225,733 17,472 +47% £18,071 £11,858 +52% £702 £679 +£24201,128 208,282 -3% £89,216 £88,993 +0% £444 £427 +£1611,203 14,322 -22% £5,871 £7,611 -23% £524 £531 -£72,807 1,124 +150% £1,596 £610 +162% £569 £543 +£2638,881 36,468 +7% £20,998 £20,428 +3% £540 £560 -£20422,830 477,190 -11% £193,134 £212,797 -9% £457 £446 +£11198,733 225,475 -12% £92,165 £101,370 -9% £464 £450 +£14113,167 126,436 -10% £53,093 £57,112 -7% £469 £452 +£17110,693 125,071 -11% £47,663 £54,159 -12% £431 £433 -£217,120 17,388 -2% £8,423 £8,543 -1% £492 £491 +£1111,718 64,446 +73% £48,464 £28,203 +72% £434 £438 -£42005 YAZ REZERVASYONLARI1 Mayıs 2004 – 31 Ocak 2005 (Toplam 9 ay)Yaz 2005 Yaz 2004Yaz 2004 Yaz 2003Pay PayTRENDYAZ 2005TOPLAM 344,138 234,903 100.0% 100.0% +47%Mayıs 2003 14,705 11,389 4.3% 4.8% +29%Haziran 2003 14,219 16,310 4.1% 6.9% -13%Temmuz 2003 24,118 21,895 7.0% 9.3% +10%Ağustos 2003 40,264 33,593 11.7% 14.3% +20%Eylül 2003 48,524 34,958 14.1% 14.9% +39%Ekim 2003 39,073 26,299 11.4% 11.2% +49%Kasım 2003 31,326 17,602 9.1% 7.5% +78%Aralık 2003 20,191 8,411 5.9% 3.6% +140%Ocak 2004 111,718 64,446 32.5% 27.4% +73%Şubat 2004 0 47,544 NA NA NAMart 2004 0 35,543 NA NA NANisan 2004 0 42,983 NA NA NAMayıs 2004 0 58,873 NA NA NAHaziran 2004 0 60,457 NA NA NATemmuz 2004 0 68,591 NA NA NAAğustos 2004 0 65,613 NA NA NAEylül 2004 0 39,460 NA NA NAEkim 2004 0 9,165 NA NA NA+ / -Şubat-2005 31

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUKaynak : AC Nielsen Travel Track17. BÜYÜK TUR OPERATÖRLERİ HAKKINDA BİLGİİngiliz pazarının lider şirketleri hakkında özet bilgiler aşağıda verilmiştir.TUI UKAna şirket: Preussag (Alman)2004 ATOL kapasitesi : 4,827,000Tur OperatörleriHolidays,: Thomson Holidays, Something Special, CrystalMagicTravel Group, Simply Travel, Headwater Holidays,Austravel, Just Portland Direct, Skytours, AmericanHolidaysAcenteleri: Lunn Poly, Team Lincoln, The Travel House Group,The First Resort, Skydeals, Britannia Direct, CruiseDeals, Latedeals.com, Sibbald Travel, Callers Pegasus,Ski DealsHavayolu şirketleri: Britannia Airways, ThomsonFlyMYTRAVELAna şirket: Halka açık şirket2004 ATOL kapasitesi : 4,158,000Tur Operatörleri: Airtours Holidays, Aspro, Direct Holidays, Escapades,Panorama, Manos, Bridge, Cresta, TradewindsAcenteleri:Going Places, Going Places TV, LateEscapes.com,Travelworld, Holidayline, MyTravel.comŞubat-2005 32

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUHavayolu şirketleriTHOMAS COOK UK: MyTravel Airways UK, MyTravel LiteAna şirket2004 ATOL kapasitesi : 3,312,000: Thomas Cook AG (German quoted)Tur Operatörleri: Thomas Cook, JMC, Sunset, Neilson, Style Holidays,Club 18-30 and Thomas Cook SignatureAcenteleri:Thomas CookHavayolu şirketleri: Thomas Cook AirlinesFIRST CHOICE HOLIDAYSAna şirket: Bağımsız2004 ATOL kapasitesi : 2,608,000Tur Operatörleri: First Choice Holidays and Flights, FlexiSki, Falcon,Hayes & Jarvis, Meon Villas, Suncars, Unijet, Citalia,Sovereign, Longshot Golf Holidays, Exodus Travels LtdAcenteleri: First Choice, Hays Travel (part ownership), FirstChoice Holiday HypermarketHavayolu şirketleri: First Choice (Air2000)COSMOS GROUPAna şirket: Globus Travel Groups – İsveç2004 ATOL kapasitesi : 1,184,000Tur Operatörleri: Cosmosair, Cosmos Coach Tours, Archers Tours,Pullman HolidaysŞubat-2005 33

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUAcenteleri: Avro, The Charter Warehouse, Urbanweb,Somewheretostay.comAcenteleri: MonarchGOLD MEDAL INTERNATIONAL LTDAna şirket: Bağımsız2004 ATOL kapasitesi : 655,000Tur Operatörleri: Gold Medal HolidaysAcenteleri: Gold Medal Travel, Airline NetworkLIBRA HOLIDAYS GROUPAna şirket: G.Kıbrıs Rum Yönetimi borsasına kayıtlı2004 ATOL kapasitesi : 655,000Tur Operatörleri : Libra Holidays, Sky HolidaysHavayolu şirketleri: ExcelNot: Libra, 2004 yılında Türkiye broşürü çıkartarak pazara girmiştir.TRAIL FINDERS LTDAna şirket: Bağımsız2004 ATOL kapasitesi : 550,000Acenteleri: TrailfindersŞubat-2005 34

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUINTERACTIVE CORPORATIONAna şirket: Amerikan borsasına kayıtlı2004 ATOL kapasitesi : 537,000AcenteleriShop: Expedia.com, Hotels.com, TripAdvisor, TV TravelŞubat-2005 35

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORU18. TÜRKİYE SPESİALİSTİ TUR OPERATÖRLERİISIM ADRES TELEFON E-MAIL FAKSATOLNoAnatolian Sky 81 Warwick Rd. 0121-764 3550 info@anatolian-sky.co.uk 2672Mr Akin Koc Solihull, West Midlands 0121-764 3558B92 7HPBlue Cruise Cumberland House 020-8968 7770 gullet@bluecruise.co.uk 4171Mr Lutfu Pakel 80 Scrubs Lane 020-8968 7775London, NW10 6RFCachet Travel First Floor 020-8758 1818 ghislain@cachet-travel.co.uk 6036Mr GhislainSirelles Coomb House 020-8847 60387 St. Johns Rd.IsleworthMiddlesex, TW7 6NHGlobalbrightTravelSuite 32, CentralChambers 020-8840 4800 info@globalbright.co.uk 5609Mr Cengiz SevimTurk Central Chambers 020-8840 4844The BroadwayEalingLondon, W5 2NRHolidays 4U Unit 118, Park Royal 0870-444 3843 vedat@holidays-4u.co.uk 4097Mr Vedat Demirel Business Centre 0870-444 284119-21 Park Royal Rd.London, NW10 7LQIAH Holidays 119 Evington Rd. 0116-254 7777 info@iah-holidays.co.uk 5319Mr Tom Burney Leicester 0116-254 7999LE2 1QHMetak Holidays Compass House 020-8290 9292 info@metakholidays.co.uk 1116Mr Akin Ors 30-36 East Street 020-8290 9234Murat Ors BromleyKentBR1 1QUPerfect ChoiceHolidays Unit 3-3 Gough House 0870-787 5404 info@perfectchoiceholidays.com 6048Gokhan Ozsarac 57 Eden St. 0870- 787 5405Kingston Upon ThamesKT1 1DAŞubat-2005 36

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUISIM ADRES TELEFON E-MAIL FAKSATOLNoSunstop Holidays Central House 0870-744 0138 mksengul@sunstop.co.uk 5555Mr MustafaKemal Sengul 1 Ballards Lane 0870-743 0577FinchleyLondonN3 1LQTravel One 17 Blossom St. 0870-757 2488 holidays@travelone.co.uk 5188Mr Can Deniz London E1 6PL 0870-757 2486Regal Holidays 89 Bellegrove Rd 020-8306 6660 info@regalholidays.co.uk 5635Mr Cumhur Gonul Welling 020-8306 6512KentDA16 3PGScottravelHolidays 533 Main Street 0870- 744 6790 info@scottravelholidays.co.uk 5787Serkan Aydin MossendBellshill 01698-849 489M44 1DGAlternative Travel 146 Kingsland High St. 08700 411 626 res@alternativeturkey.comBulent Ozer London 08700 411 636E8 2NSDirect Traveller 55 Epsom Rd. 0845-123 5383 info@directraveller.com 5819RamadanOzdemir Morden 0845- 123 5384SurreySM4 5PRTulip Holidays 67-71 Oxford St. 020-7734 0484 info@tulipholidays.com 4772Kadri Sokmen London 020-7287 4997Mrs Itir Sokmen W1D 2ENUnisun Travel 251 London 020-8664 8811 info@suntravel.com 5638Chris Alper Croydon 020-8664 8811SurreyDetur Travel 30 Baker St. 0845-226 2929 info@detur.co.uk 7829Esen Harput London 0845-226 8129W1U 3EREscape HolidaysLtd128-130 Welling HighSt0870- 740 3388 bulent250@hotmail.com 6428Bulent Ciloglu Welling 0870-740 3389KentDA16 1TJŞubat-2005 37

Londra Kültür ve Tanıtma Müşavirliğiİ NGİ LTERE PAZAR RAPORUISIM ADRES TELEFON E-MAIL FAKSATOLNoPolani Travel 84 Kingsley Rd. 020-8814 6020 ismail.ekmen@flightsgo.com 5311Ismail Ekmen Hounslow 0870-570 0756MiddelesexTW3 1QAGoldtrail TravelLtd Unit 43 020-8287 2999 goldtrail@traveleye.net 4684Kadir AydinKingspark BusinessCentre 020-8241 2218152-178 Kingston Rd.New MaldenSurreyKT3 3STExcaliburHolidays Buckland House 020-8760 0222 info@excaliburholidays.com 5424Nejat Ercingoz 29 Dingwall Rd. 020-8667 1698CroydonCR0 2NBJust SunshineHolidays 17 Blossom St. 0870-787 5424 info@justsunshine.com 6142London 0870-787-5425E1 6PLDiplomat Travel 12 Eccleston St. 020-7730 2201 raif@diplomat-travel.com 1355London 020-7730 9754SW1W 9LTŞubat-2005 38