MODERN KENT YÖNETİMİ - I - Yerel Siyaset

Modern Kent Yönetimi - I 61ratik yerel yönetimler meydana getirmek olmasa da modern ve düzenli þehirleresahip olmak ihtiyacý modern belediye organizasyonlarýnýn kurulup geliþmesiarzusunu doðurmuþtur. Fakat, belediye teþkilatýnýn asýl kurulma zorunluluðuAvrupa devletlerinin baskýlarýndan kaynaklanmýþtýr. Avrupa devletleriOsmanlý topraklarýndaki iktisadi faaliyetlerini rahatça yürütebilmek için limanþehirlerindeki ulaþým, kanalizasyon, su, aydýnlatma, saðlýk ve temizlikhizmetlerine iliþkin sorunlarýn çözülmesini þart koþmaktaydýlar.Özellikle de Kýrým Savaþý sýrasýnda ve savaþýn ardýndan Ýstanbul’dameydana gelen hareketliliðin ve göçün düzene sokulmasý amacýyla 13 Haziran1854’te Ýstanbul þehremaneti kuruldu. 1868 yýlýnda Paris örnek alýnarakÝstanbul 14 belediye dairesine ayrýldý ve daha çok ecnebilerin yaþadýklarýGalata, Beyoðlu semtinde modern anlamda ilk belediye sayýlabilecek AltýncýDaire-i Belediye oluþturuldu. Paris Büyükelçisi Mithat Paþa’nýn Paris BüyükþehirBelediyesi’nin Altýncý Dairesi sýnýrlarýnda ikamet etmesi nedeniylebu isim verildi ve diðerlerine göre olaðan dýþý gelirlerle donatýlan bu belediyevarlýðýný imtiyazlý bir bütçe ile Cumhuriyet devrine kadar sürdürdü.c. Tanzimat Sonrasý (1876-1923)1. ve 2. Meþrutiyet, 1877 yýlýnda çýkarýlan Dersaadet ve Vilayet BelediyeKanunu ile belediye teþkilatlarý ülke geneline yayýlmak istenmiþ, imardaneðitime kadar bir çok mahalli görevler belediyelere verilmiþ olmasýna raðmen,uygulama tam anlamýyla baþarýlý olamamýþ ve bu görevler merkezi idareceyerine getirilmeye çalýþýlmýþtýr. Þehir ve kasabalarda belediye idareleriancak 1880’lerden itibaren kendilerini hissettirmiþler, belediye reisleri protokoldeyer almýþ ve bazý cýlýz hizmetler göze çarpmaya baþlamýþtýr.1913 yýlýnda ilk defa Ýstanbul’da belediye seçimleri yapýlarak seçilmiþbelediyecilik uygulamasý yapýlmak istenmiþse de bu projeden çabuk vazgeçilmiþ,þehremini ve daire müdürlerinin atanmasý usulü sürdürülmüþtür.Tanzimat sonrasýnda 50 yýllýk Meþruti dönem boyunca Ýmparatorluk topraklarýndakurulan 389 adet belediye idaresi Cumhuriyet yönetimine devrolmuþtur.d. Cumhuriyet’in Ýlk Yýllarý1930 yýlýnda çýkarýlan 1580 sayýlý Belediyeler Kanunu ve onu takip edengeliþmeler Cumhuriyet dönemi belediyeciliðimizin yasal ve kurumsal çerçe-