MODERN KENT YÖNETİMİ - I - Yerel Siyaset

16 Modern Kent Yönetimi - Iyaratan, insan davranýþ ve iliþkilerinde kentlere özgü deðiþikliklere yol açanbir nüfus birikim süreci” 39 olarak tanýmlayabiliriz.Kentleþme, sanayi devrimi ile baþlayan, sanayileþme ve modernleþmeninyarattýðý toplumsal bir olgudur. Sanayi devriminin birçok etkisinin yaný sýraüç önemli sonucu olmuþtur. Üretimde yenilik, sosyal yapýda farklýlýk ve nüfusmobilitesinde hýzlýlýk olarak tespit edilebilir 40 .Sanayileþme ile birlikte öncelikle üretim tarzýnýn niteliði deðiþmiþtir. Ü-retim, evden/küçük imalathanelerden fabrikalara taþýnmýþ, yani geleneksel ü-retim kollarýndan modern üretim kurumlarýna bir geçiþ yaþanmýþtýr. Yavaþ vetekil üretimden hýzlý ve seri üretime geçilmiþtir. Bu unsur karlýlýk, verimlilik,kalite ve kapasitede önemli artýþlara ve deðiþikliklere neden olmuþtur. Üretimve istihdamda aðýrlýk tarýmdan sanayi ve hizmet sektörüne kaymakta, tarýmtoplumlarý yerine endüstri toplumunu ve gelecekte de bilgi toplumunu o-luþturmaktadýr.Sanayileþmenin ikinci önemli etkisi sosyal yaþamda meydana getirdiðideðiþikliklerle kendini göstermiþtir. Üretim tarzýnýn niteliðinde ve niceliðindemeydana gelen bu deðiþimler, siyasal ve ekonomik düzende yeni yapýlanmalarayol açmýþ; milliyetçilik ve ulus devlet modeli, bu yapýlanmalarýn ö-nemli sonuçlarý olarak ortaya çýkmýþtýr. Bu da yeni sýnýflarýn, çeliþkilerin veçatýþmalarýn baþlangýcý olmuþtur. Bu deðiþikliklerin en önemlileri, sosyalyapýda farklýlaþma (yani homojen toplum yapýsýndan heterojen toplum yapýsýnageçiþ); iþ bölümü ve uzmanlaþmada görülen artýþ ve çeþitlenmedir. Bunedenle eðitimin ve öðretimin önemi artmýþ; bununla birlikte doðuþtan kazanýlanstatülerin önemi azalmýþtýr. Bu uygulama ile birlikte toplumdakibinlerce kurum, statü ve rol arasýndaki iliþkileri bir düzene baðlayan sistem,bürokrasi olarak ortaya çýkmýþ ve þekillenmiþtir. Geleneksel geniþ aile,kentsel çekirdek aileye dönüþmüþ, orta sýnýflaþma artmýþ, sosyal hareketlilikhýzlanmýþtýr.Sanayileþmenin en önemli üçüncü sonucu ise, nüfus hareketliliðinin fizikimekânlarda ve çevrede yarattýðý deðiþikliklerdir. Diðer bir deyiþle kentleþmedir.Sanayileþme ile birlikte kýrdan kente yoðun göçler yaþanmýþ, kentlerinnüfus emme kapasiteleri (fabrikalar) giderek artmýþtýr. Nüfus emme kapasiteleribir yandan gelen nüfusu absorbe etmeye ve dönüþtürmeye çalýþýrken;öte yandan kitle iletiþim ve ulaþýmýndaki yeniliklerin de etkisiyle yeni39 KELEÞ, Ruþen, Kentleþme Politikasý, Ýmge Kitabevi, Ankara 1992, s.2240 ÖZER, A., Güneydoðu’da Kentleþme(me) Dramý, s.1