MODERN KENT YÖNETİMİ - I - Yerel Siyaset

132 Modern Kent Yönetimi - Isidir. Kamu yönetiminde verimlilik kadar önemli olan bir baþka unsur da etkinliktir.Kamu kurumlarý birçok faaliyetlerde bulunmakta ama bu faaliyetlerciddi tepki ile de karþýlanmaktadýr. Çünkü yapýlan faaliyetlerin ne kadartoplumun ortak ihtiyaçlarýný karþýlamaya yönelik olduðu sorusu gündemegelmektedir.Kamu yönetiminde bir baþka önemli problem ise ekonomikliktir. Ekonomiklikya da diðer adýyla tutumluluk, uygun kalite göz önünde bulundurulmakkaydýyla, bir faaliyet gerçekleþtirilmesinde kullanýlan kaynaklarýn maliyetininasgariye indirilmesidir. 165Kamu kurumlarýnda kaynaklarýn etkin kullanýlmadýðý genel kabul görmüþtür.Kamu yönetiminde görülen bu problemin temelinde yatan problemlerbaþlýca üç kategoride deðerlendirilmektedir. Bunlar, “Mülkiyet HaklarýTeorisi”, “X Etkinlik-X Etkinsizlik Teorisi” ve “Kamu Tercihi Teorisi”dir.166“Mülkiyet Haklarý Teorisi”ne göre; bir kurumu yöneten o kurumun gerçeksahibi ise, kurumu daha etkin ve baþarýlý olarak yönetir. Çünkü baþarýsýzlýkdurumunda ya da baþarý durumunda doðrudan kendisi etkilenmektedir.Kurum kendisinin olduðu için daha hassas davranmaktadýr. Bu teori, “Sahip-Vekil Teorisi” olarak da adlandýrýlmaktadýr. Çünkü kurumun gerçek sahibikurumu bizzat kendisi yönetmeyip, vekil de atayabilir. Bu vekile baþarýsý durumundayüksek ödüller, teþvikler verilirse, kendi kurumu gibi yönetebilir.Belediyelerde “sahipsizlik” yaþanmaktadýr. A. Þerif ÝZGÖREN’in þu tespitibu konuyu çarpýcý biçimde açýklamaktadýr:“Eðer birileri kendi parasýný kendisi için harcarsa iki þeye bakar, parasýnave kalitesine.Eðer birileri kendi parasýný baþkasý için harcarsa parasýna bakar, kalitesinehiç bakmaz.Eðer birileri baþkasýnýn parasýný kendisi için harcarsa, sadece kalitesiyleilgilenir, hiç fiyatýna bakmaz.Ama eðer birileri baþkasýnýn parasýný baþkasý için harcarsa, ne fiyatýnabakar, ne kalitesine.” (18)165 ASOSAI, Performans Denetim Rehberi, Sayýþtay Baþkanlýðý, Ankara 2002, s.93166 Bu teoriler için bkz: SARAN, Ulvi, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapýlanma, Atlas Yayýncýlýk, Ankara 2004, s.74-76;AKTAN, C. Çoþkun, Deðiþim Çaðýnda Devlet, Çizgi Kitabevi, Konya 2003, s.70-74