Amiga Dunyasi - Sayi 12 (Mayis 1991).pdf - Retro Dergi

GRAfikDIGI PAINT 3 ...................................... 10-11GRAFIK TEKNİKLERİ ..................... 11-12SCULPT ANIMATE 4-D..................... 22-24DISNEY ANIMATION STUDIO........ 34-37ÖZEIMASTER OF NOICE.......................... 18-19RÖPORTAJ.......................................... 20TOLGA MERİÇ.................................. 20MASAÜSTÜ YAYINCILIK................ 14-15PAGESTREAM 2.0 ............................. 14-15CRUNCHER'LAR............................... 16DERGİNİZ BİR YAŞINDA ................ 26-28AYIN KONUKLARI............................ 42-43MARK PEARCE................................ 42-41OKURMEKTUPLARI ........................ 49RED SEKTÖR DEMO MAKER........ 54-56VİRÜS ................................................... 94-95RESİMLİ ROMAN.............................. 96İş DüNyASıSUPERBASE PROFESSIONAI ......... 29-33OyUN TANITIMADVENTURE...................................... 62-63MYTE ÇÖZÜM................................... 62-63DAS BOOT ...................................... 64-66PGA TOUR GOLF............................... 67SWORDS&GALLIONS ...................... 68-69OMNICRON ......................................... 70CHIPS CHALLANGE ......................... 71TEE OFF............................................... 72BACK COMMON................................ 73ZARATHRUSTA ................................. 74WACKY DARTS................................... 75CRICET................................................. 76GO PLAYER......................................... 77A-10 TANK KILLER ........................... 78-79SWIV...................................................... 80HARPOON............................................ 81KISA KISA ............................................ 85-91BRAT ............................ :..................... 85BEAR YOGI......................................... 85NINE LIVES ........................................ 85FUTURE COMBAT............................. 87JUNGLEJIM ........................................ 87KAMIKAZE ........................................ 87JUMPAND ROLL ................................. 89FORMULA 3D ...................................... 89MYSTICAL ........................................... 89MICKEY'S RUNAWAY ZOO ............. 91ILYAD........................................................ 91THINK TWICI .................................... 91WARLOCK........................................... 92OIL MANIA.......................................... 92DİLLER & DERLEYİCİLERASSEMBLER ....................................... 38-39AMIGA VE C........................................ 44-45AMIGA BASIC.................................... 46-48SÜREKLI YAZILARHABERLER ......................................... 6-8AMIGA SALATASI ............................. 40-41AMOS ................................................... 58-61DONANIMPROGRAM DÖKÜMLERİDEVRE DİZAYNI................................ 50-52 INTRO TO SEHER .............................. 93

BAŞBAŞAADINA SAHİBİ ve SORUMLU YAZIİŞLERİ MÜDÜRÜMAHMURE ÜNYELİGENEL YAYIN YÖNETMENİ H.NURSAL ULAŞYÖNETMEN YARDIMCISISİNAN ERELYAYIN DANIŞMANLARICAN ÖZTÜRKTARKAN BARLASKUBİLAY KILINÇREKLAM MÜDÜRÜBURÇİN ENEŞMALİ İŞLER MÜDÜRÜİNCİ KÖMÜRLÜTASARIM GRUBUSİNAN GÜRDAĞCIKTUNÇ DİNDAŞÜMİT ERTEKFOTOĞRAFLARMEHMET ÖZCANTEKNİK GRUPECEM BASKI-TASARIMGRAFİK HİZMETLERİÇatalçeşme Sk. No:16 K:4Cağaloğlu-İST. Tel:5113286BASKI-CİLT GRAFİKSANATLAR TEL: 15004 58YÖNETİM YERİKUŞDİLİ CAD. DOKUZLAR APT.No=22/1 Kadıköy/İST.Tel: 338 08 95DERGİMİZİN TÜM DİZGİ VE SAYFA MIZAMPAJIAMIGA MASAÜSTÜ YAYINCILIK SİSTEMİ İLEYAPILMAKTADIR.Merhaba,Sizlerle birlikte 12. sayımıza ulaştık. Artık Amiga Dünyası1 yaşında.Şöyle bir dönüp geriye baktığımızda, dergi çıkartmahazırlıklarını yaptığımız 1990 Haziran ayı daha dün gibigeliyor. Aslında biz her sayıda aynı heyecanı yaşıyoruz.Başlangıçta bir süre sonra işler kendiliğinden yürür diyedüşünüyorduk. Ama hep yeni şeyler arayışında ve hepsizlere daha iyi bir dergi hazırlayabilmek amacındaolduğumuz için, bunun imkansız olduğunun bilincinekısa bir süre sonra vardık. Birinci sayıyla başlayan heyecanımız12. sayıda hala taptaze, üstelik katlanarakartıyor. Zira şimdi sizleri hep daha çok memnun etmek,sizleri hayal kırıklığına uğratmamak için gayretgösteriyoruz.Düşünüyoruz da, bizim kadar okuyucusu ile büyüyen,gelişen ve yaşayan başka bir dergi yok. İlk sayımızdan buyana bize destek veren siz değerli okuyucularımızaburadan bir kez daha teşekkür ediyor ve eleştirilerinizi,önerilerinizi her zaman bekliyoruz. Sizin öneri veeleştirileriniz bizim için her zaman iyi bir yönlendiricioldu. Beklentileriniz bize ışık tuttu. Bu nedenle diyebilirizki, Amiga Dünyası sizin eseriniz. Daha nice yaşlarasizlerle birlikte ulaşacağımızdan kuşkumuz yok.Bu ay dergimizin ilginç bir konuğu var. PRISM firmasındanMark Pearce, geçtiğimiz ay TATKOM'unkonuğu olarak Türkiye'ye geldi. Dergimizi ziyaretettiğinde kendisiyle güzel bir söyleşi yaptık. Cruncher larve Red Sektör Demo Maker, bu ayın utility 'leri. Yeni grafikprogramımız, Digi Paint. Grafik bölümünde yeni birbölüm açtık. Grafik tekniklerinin anlatılacağı bubölümde, ilk olarak mermer deseni çalışması var.Sürekli yazılarımız, bütün hızıyla sürüyor. Tanıtım bölümündeyine en son oyunların açıklamaları var.Mutluluk ve başarı dileklerimizle..........AMIGA DÜNYASI adınaMAHMURE ÜNYELİCommodore.-COMMODRE ELECTRONİCS LİMİTED'in tescillimarkasıdır.Commodore-Amiga, Commodore-Amiga,Inc'ın tescilli markasıdır.Amiga Dünyası dergisinde yayınlanan yazıların yayın hakkı saklıdır.izinsiz kopyalanması ve kullanılması yasaktır.Dergimizde yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarına, ilanlarınsorumluluğu ise ilan veren kuruluşa aittir.

HABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERFLIGHT OF THE INTRUDERYıl 1972; Amerikan ve dost Vietnam birliklerikıyasıya bir savaşın içindeler. Durum pekiçaçıcı değil. Kara savaşı kitlenmiş bir durumdave her geçen gün Amerika ve müttefiklerininaleyhine gelişiyor. Siz işte böyle birortamda devreye giriyorsunuz. Amerikanuçak gemisinden havalanıp, birbirini takipeden bir dizi göreve katılıyorsunuz. Bu görevleresnasında. yalnız başınızauçmayacaksınız. Görevleri, 3 veya 6 uçaklıkfilolarla yerine getirmeye çalışacaksınız.Belki de. simülasyonlarda ilk defa bu kadarkoordine bir oyun yapıldı. Diğer oyunlardaolduğu gibi. tek başınıza kahramanlıkyapamıyorsunuz. Görevleri başarıyla tamamlamanıziçin ekip çalışması yapmanız şart.Karşınızda sizi oldukça zorlayacak olan Mig-21 uçakları var.-8 dost, 4 düşman uçağı.-Yönetebileceğiniz 2 tip uçak ve 3squadron.-Gerçeğe çok yakın, istihbaratlı görevler.-Dost uçaklarla görev alma.-Uçak gemisine inip kalkma.-Telsiz mesajları-14 değişik açıdan bakış.-Tankerden trene dek oldukça geniş bir hedeflistesi.-Harita üzerinde plan yapma.İşte bunların hepsi, FLIGHT THEINTRUDER'de mevcut. Oyun oldukçaiddialı. Şu anda ülkemizde Pc'de mevcut olanoyunun Amiga versiyonunun, çok kısa birsüre içinde gelmesi bekleniyor.AMIGA KULLANICILARI BİRBİRLERİİLE YARDIMLAŞMA İÇİNDEGeçtiğimiz günlerde ilki yapılan AMIGA PROFESSIONAL USER CLUB İzmir Bölge toplantısı ile biraraya gelen İzmir deki klüb üyeleri ve diğer Amiga kullanıcılarından bazıları, gelecekte Amiga yi daha da yaygınlaştırmak için yoğun çabalar göstermeye karar verdiler. Çeşitli etkinliklerini izlediğimiz Amiga Professional User Club çatısında birçok profesyonel kullanıcının birarayagelerek yaptıkları faaliyetler ve çalışmalarının ürünleri yakında etkin görüleceğe benziyor. İşte bu ilktoplantıdan da anlaşılacağı gibi klüb üyeleri gerek birbirlerine yardımlaşmakta, gerekse çevrelerindeki diğer Amiga kullanıcılarının sorunlarını çözmektedirler. İlk olarak İzmir bölge sorumlusuSayın Turgay UYKUSUZ ve Sina ATLAN'ın önderliğinde gerçekleşen bu toplantı her ay tekrarlanmaktaolup, Amiga kullanıcılarıtarafından da ilgi ile izlenmektedir.Aynı programa paralel olarak İstanbuldada her hafta Cumartesi günleritekrarlanan semt toplantılarıdüzenlenmektedir. Aynı klüb bu aydanbaşlayarak yine cumartesi günleriMESLEKLER ve AMIGA konuluseminer toplantıları düzenlemekteolup ilk olarak üyeler arasındakiDOKTORLAR 18 mayıs,GRAFİKER ve MATBAACILARda 25 mayıs günü biraraya gelerekmesleklerindeki Amiga kullanımı ileilgili olarak birbirleriniaydınlatacaklardır. Bu toplantıları dahasonra diğer mesleklerde ki Amigakullanıcıları takip edecektir.

LAPWATCHHITACHI, DÜNYANIN İLK ÇOK SİSTEMLİ PORTATİFTELEVİZYON VE VİDEOSUNU ÜRETTİ...HITACHI tarafından üretilen dizüstütelevizyon, 5 inçlik renkli LCD ekran, 20 kanalseçilebilir tuner, VHS kaset kullanan bir videoya sahip.Hitachi, bu yeni ürünü "Gelişmiş teknolojinin yaratıcıreaksiyonu" olarak tanımlıyor. 21. yüzyıl oyuncağıolarak nitelenen LAPWATCH, 1299.99 pound'asatılıyor.Yeni ürün. kolayca heryereyerleştirilebileceği için, işe gidip gelenler için yolarkadaşı olacağı ve ofiste kullanılabileceği belirtilerekpazarlanıyor.CHUCK ROCKChuck Rock, talihsiz bir mağara adamıdır. Sakinbir pazar geçirecekken, karısını kaçırırlar. Chuckda. karısını kurtarmak için yollara düşer.Yukardakileri okuyanlar. Chuck gibi klasikkonulara sahip olan birçok oyun oynamışlardır.Chuck'ın diğerlerinden farkı, oldukça espirili biratmosfere sahip olması.LEMMINGSHayır, yeni bir versiyon değil: sadece yeni birdata disketi. Şimdiden yılın oyunu olmaya aday buşirin oyun. belli bir süre hepimizi ekran başınabağladı.Bu küçük ve aptal yaratıkların beklendiği üzeredata disketi çıkıyor. Data disketinin içinde dahafazla dünya ve bunun yanısıra yeni Lemmingstürleri mevcut. Bunlar: Swimmers. Balloonist.Crane operatörleri. Ne işe yaradıklarını, data disketigeldiğinde hep birlikte öğreneceğiz. Tümbilgisayarlar için çıkacak olan data disketi,tahminen bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde debüyük bir ilgi ve merak ile beklenecektir.Platform oyunlarının tarihi, ev bilgisayarları kadareski. Fakat aradan geçen yıllar içinde bilgisayarlabirlikte platform oyunları da gelişti. Chuck Rockise. platform oyunlarında yeni bir sayfa açacak.Klasik bir oyun olmasının yanında, oyunda birçok yeni fikir mevcut. Kısa bir süre sonra piyasayaçıkacak olan Chuck, oldukça iddialı bir oyunolacak.HABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLER

HABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERHABERLERGÖRÜŞLERCRUISE FOR A CORPSEFransız yazılım firması DELPHINE SOFT-WARE birbiri ardına çıkardığı iki oyunla piyasadahaklı bir yere gelmiş, adventure meraklılarıtarafından yakından tanınan birfirma. Bu firmanın önümüzdeki aylarda piya-Microprose firmasının ilk olarak Pc'lerdeçıkardığı bu muhteşem oyun, en sonundaAmiga'da da çıkıyor.Siz, 1800'lü yıllarda trenin bulunması ilebirlikte bir tren yolu şirketini satınalıyorsunuz. Bu aşamadan sonra, dünyanınherhangi bir yerinde tren yolunuzu döşemeyebaşlıyorsunuz. Şehirlerde istasyonlar, istasyonlardarestoran ve postaneler, madenler, fabrikalarkısacası paranızla yapabileceğiniz herşeyiyapabiliyorsunuz. Tarih içindeki önemli olaylarsizi etkileyecek; borsada hisse senetleriniz artacakya da düşecek; rakipleriniz sizi saboteedecek ve sizi batırmaya çalışacak; kısacası,kıyasıya bir rekabet içine gireceksiniz. Gerçekhayatta büyük bir şirketin göğüs germekzorunda olduğu bütün sorunlar ilekarşılaşacaksınız.Trenleriniz 20'ye yakın ürünü şehirlere veLAST NINJA IIISystem 3 yeni yıl atağını. Last Ninja 3 ileyaptı. Şimdiye dek çıkardığı diğer iki oyundanoldukça farklı bir Last Ninja ilekarşımızda olan firma, oyun için oldukçasaya çıkaracağı üçüncü oyunu ile zirveye daha fazla yaklaşacağı oldukça büyük birihtimal. Oyunun konusu, klasik bir AgathaChristie romanı diyebiliriz. Zengin bir işadamı olan Niklos Haraboudjan, sizi Ege'deyapacağı bir yat gezisine davet eder. Baştaherşey rüya gibidir; ancak bir süre geçtiktensonra, zavallı Niklos Öldürülür. Fakat ortadaönemli bir sorun vardır, ceset kaybolmuştur.Siz burada bu esrarengiz olayı araştırmayabaşlıyorsunuz. Tabii firmanın diğer oyunlardaolduğu gibi, bir takım sürprizleri mevcut.Oyun hiç ummadığınız bir şekilde gelişecekve siz bir anda kendinizi oldukça karışık birişin içinde bulacaksınız. Bizim son sözümüz,bu oyun kaçırılmaz.RAILROAD TYCOONülkelere taşıyacak; her ürünün de ayrı birtaşıma vagonu olacak. Yıllar geçerken trenlerinizdemode olacak ve bunları paranız ölçüsündeyenileri ile değiştirecek; kimi yerlerdetüneller ve köprüler kuracaksınız, kısacasıRAILROAD TYCOON mükemmel bir oyun.Güzel grafikler ve gerçeğe çok yakın sesefektleri yanında geniş bir oyun alanı olanoyunun, eğitici yönü ağırlıklı.iddialı. En büyük fark, belki de oyunungeçtiği zaman. Kahramanımız bu sefer gerçekninjaların yaşadığı çağa gidiyor. Grafikve animasyonların oldukça kaliteli olduğuoyunda, toplamda 5 adet level var. BunlarEarth, Water, Air, Fire ve Void. Her level'ınsonunda bölüm sonu gardiyanının da olmasıoyuna yeni bir hava katmış. Her level kendiiçinde de birçok alt levellara ayrılmış. Buşekli ile oyun diğer iki Last Ninja'dan dahakapsamlı. Aynı zamanda kahramanımız, levellarıgeçtikçe daha da güçleniyor ve tecrübeside artıyor. Bu da oyunu etkiliyor. KısacasıSystem 3, herşeyi ile yeni bir Last NinjaIII ile karşınızda. Kısa bir süre içinde ülkemizegelecek olan Last Ninja, meraklılarınıyeterince tatmin edecektir.

GRAFİKDIGI PAINTTUNÇ DİNDAŞSelam pixel severler. Geçen ay, grafikdünyası için hareketli bir aydı. Hemenmeraklanıp "Neler oldu?" diye sormayın.Geçen ay piyasaya bir çok grafik programısürüldü. Bu programların en iyileriMEGAPAINT ve MACRO PAINT'ti.Yeni çıkan grafik programlarının hepsiyurt dışında satışa sunuldu ama henüz hiçbiriülkemize gelmedi. HepsininTürkiye'ye en kısa sürede gelmesini umuyoruz.Bu ay sizler için DIGI PAINT'iaçıklamaya başlayacağız.DIGI PAINT IIIAmiga'da, Ham modunda çalışmamızısağlayan ilk programlardan biridir. Ünlüdigitizer programını ve birimini yapanNEWTEK firması tarafından piyasayasürülmüştür. Bilindiği gibi NEWTEK.grafik konusunda kaliteli yazılımlar yapanbir firma. Piyasaya sürdüğü DIGI-VIEWadındaki digitizer programı ye hardwarebirimi, dünyada en çok satan digitizerolunca; bu konuda yardımcı yazılımlaryapmak zorunda kaldı. Firmaya en büyükboşluğu yaptığı digitizer programıyla digitizeedilmiş resimlerle oynayabilmek isteyenkullanıcıların tepkisi hissettirdi.IIIDIGI-VIEW oldukça kullanışlı ve iyi birdigitizer programı. Bu programla birçokresim digitize eden kullanıcılar, resimlerüzerinde oynamak istiyordu. Piyasadakiöteki programların kullanışsız olması,NEWTEK'i bir paint programı yazmayazorladı. Programın yeni versiyonları güngeçtikçe piyasaya sürülüyor. İlk DIGI-PAINT, 1987 senesinin sonlarında çıkmıştı.Program kullanışlı ve hızlı olduğuiçin oldukça beğenildi. Piyasaya sürülenbirkaç değişik versiyondan sonra, elimizdebulunan DIGIPAINT III 1989 senesindesatılmaya başlandı. Program hızlandırılmış,bazı hataları düzeltilmiş ve hepsindenönemlisi daha kullanışlı bir halegetirilmiş.DIGIPAINT programını Jamie Purdonyazmış. Jamie Purdon'ın. DIGI-VIEW'in yazılımının yapılmasında dayardımı olmuş. Daha önce de bazı grafikprogramları yazmış. Şu anda AMIGA veATARI ST'de oyun programcısı olarakçalışıyor.DIGI PAINT'i öteki grafik programlarıgibi ana iki bölüme ayırabiliriz. Bunlardanbirincisi ekranda çizim işlemleriniyaptığımız çizim menusudur. Bu menüdekiseçenekleri kullanarak çizim yapabiliriz.Bu seçenekler, gençlikle kliklenerekaktif hale gelen gadget 'lardır. Öteki bölümise pull-down mönülerdir. Menülerdediğer işlemler için kullanılır. Şimdi pulldownmönülerden başlayarak DIGI-PAlNT'i açıklamaya başlayalım.PICTURE MENÜPicture menu, adındanda anlaşıldığı gibiresim işlemleri için kullanılır. Bu işlemlerarasında resim yükleme, kaydetme vebenzeri disk işlemleri de bulunuyor. Menüdekiseçenekler şunlar: LOAD, SAVE,PRINT, QUIT, VIEW, SIZE, CLEARvc SWAP. Bu seçeneklerden bazıları, kendiaralarında alt seçeneklere bölünüyor.İlk seçenekten başlayarak sırasıyla açıklayalım.LOAD: Disketten resim yükleyebileceğimizbir seçenektir. Bu seçenek seçildiğindeekrana "LOAD" penceresi(windowu) çıkar. Burada bazı minikgadget'lar var. Bu eadeet'ları kullanarakdirectory alabiliriz (DF0: DF1: DH0:).Disketin directory'sini alıp. istediğinizresmi yüklemek irin dosya ismini klikleyin.Sonra OPEN FILE'ı kliklerseniz. resimyüklenir. Aynı işi directory'de dosyaisminin üzerine çift klik yaparak da yapabilirsiniz.SAVE: Yaptığınız resimleri diskete kaydetmenizisağlar. Aynı "LOAD" penceresigibi bir pencere açılır. Bunun adı 'SAVE'penceresidir. Burada yaptığınız resmin isminiyazdıktan sonra. SAVE FILE'e klikyaparak resmi diskete kaydedersiniz.PRINT: Ekrana çizdiğiniz resmiprinter'dan kağıda dökmenize yarar. Buseçenek aktif hale getirildiğinde, ekranınaltında 'PRINT' penceresi açılır. Burası'LOAD' pencereleri gibi karışık değildir,sadece üç seçeneği vardır. Bunlar resminAMIGA DÜNYASI 10

printer'dan kaç kopya çıkartılacağını belirlemeyeyarayan ok tuşları, 'PRINT işleminebaşlamaya yarayan 'OK' ile, seçeneğiiptal ederek buradan çıkmaya yarayan'CANCEL' seçeneğidir.QUIT: İşlemler bittiği zaman programdançıkıp DOS'a dönmemize yarayan seçenek.VIEW: Ekranın altında, çizim işlemleriniyapmamıza yarayan pencere bulunmaktadır.Bu kısım, ekranın PAL dediğimizkısmında yani 200'den sonra bulunmaktadır.Çizim yaparken bu kısımları kullanmakisterseniz, ok tuşları ile ekranı yukarıyakaldırabilirsiniz. Eğer resminizin tamamınabakmak isterseniz, bu seçenekleekranın tamamını görebilirsiniz. Aynı işlemiçin, çizim penceresinin sol altındabulunan iki kare içice gadget'a da basabilirsiniz.SIZE: Ekran çözünürlüğüyle oynamamızısağlayan bölümdür. Bu seçenekle,'PRINT' penceresine benzeyen bir pencereçıkar. Burada yine oklar ve birkaç seçeneklekarşılaşıyoruz. Sağa ve sola oklarsayesinde, ekranın 'X' (320) boyutunu;yukarı ve aşağı oklar sayesinde de ekranın'Y' (256) boyutunu değiştirebiliriz.'INTERLACE' ile ekranı interlace(640*512) çözünürlüğe dönüştürmekmümkün. Yaptığımız değişikleri onaylamakiçin 'OK' gadget'ına klik yapmamızyeterlidir. Değişiklik yapmadan çıkmakiçin CANCEL kullanılır.CLEAR: Bu seçenekle ekranı temizleyebilirsiniz.Dikkatli olun, yanlış seçimlerdeAre you sure? (EMİN MİSİNİZ?)'sorusu çıkmıyor. Ekranı o andaki kalemrengine boyuyor.SWAP: DIGI PAINTte de aynı DE-LUXE PAINT ve PHOTON PAINTtekigibi 'j' tuşuna basarak, arkada bir çalışmaekranı açabilirsiniz. İşte bu seçenekle, arkaekran ile yapılacak işlemleri aktif halegetirebilirsiniz. 'SWAP', kendi içinde dörtbölüme ayrılıyor.Bunlar EXCHANGE PICTURE,COPY THIS PICTURE, DELETESWAP PICTURE ve MERGE PICTU-RES. Şimdi bu seçenekleri sırasıyla öğrenelim:EXCHANGE PICTURE: j tuşunabasarak açtığımız ekranı, bu seçenekle deaçabiliriz. Ana ekrandan arka ekrana geçişiçin de kullanılabilir.COPY THIS PICTURE: Hangi ekrandaysanız, o ekranı ötekine kopyalar. O andabulunduğunuz ekranı source picturekabul eder.DELETE SWAP PICTURES: j' tuşuile açılan arka ekranı kapatmaya yarar.Özellikle 512K hafızada, yüksek çözünürlüktekiresimlerle uğraşırken arka ekranıaçtıysanız, hafıza yetmez. İşte bu gibi durumlarda,bu seçenekle hafızada yer kaplayanarka ekranı kapatın. Yalnız küçükbir hatırlatma yapmalıyım. Kapatılan arkaekrandaki resmi kaybedersiniz.MERGE PICTURES: Ana ekran ilearka ekranı birleştirir. İki resimdeki renklerikarıştırarak, renk tonlamasını kendisiotomatik olarak yapar.DIGI PAINT'i bu ay burada bitiriyoruz.Gelecek ay kaldığımız yerden devamedeceğiz. Bu ayda'n itibaren grafik sayfamızbiraz değişiyor. Bundan sonra sizeher ay değişik grafik tekniklerini anlatmayaçalışacağım. Bana yazan ve bizzat benimlekonuşan arkadaşlar, grafik çalışırkenbazı yerlerde zorlandıklarını söylüyorlar.Bu sebeple bu tür dertleri olan arkadaşlarayardımcı olacak bir alt köşeyibaşlatıyoruz.Umarım hepiniz için yararlı olur.GRAFİK TEKNİKLERİ:Ben bu yazı dizimizde size basit işlemlerlebazı efektler yapmayı öğreteceğim.Bilgisayarda grafik çizmek kağıt ve kalemleresim çizmeğe benzemez. Bazençok iyi resim çizen birisi, bilgisayarda iyigrafik yapmak için zorlanır; bazen de resimçizemeyen birisi bilgisayarda iyi grafikleryapabilir. Gerçekten de ben bu olay-AMIGA DÜNYASI 11

la pek çok kez karşılaştım. DELUXE,PAINT'i iyi kullanabilenler çok güzel resimleryapabilirler. Çünkü bu iş için yeteneğinizinolması gerekmez, sadece birazhayat gücünüzün olması yeterli. Ben busayıda size mermer deseni yapma tekniğinigöstereceğim. Aslında basit bir şekildemermer hissi nasıl verilir, onu öğreteceğim.Bu işle daha profesyonel uğraşanlar,karışık tekniklerle daha iyi sonuçlar eldeedebilirler. Şimdi biz mermer tekniğinedönelim. Bu arada DELUXE PAINTIII'ü yükleyelim ve çizmeye hazırlanalım!adımı atmaya geldi. Yan menünün en üstündekikalın yuvarlak fırça ucunu seçin(Resini 2. bunu gösteriyor). Daha sonrasprey (AIRBRUSH, PÜSKÜRTME) modunuseçin. Şimdi karıştırarak elde ettiğinizyeşil renk tonlarından birisine klik yaparakkalem rengi olarak seçin. Yukarıdaki pulldownmenülerde bulunan 'CYCLE'seçeneğini aktif hale getirin. Aynı işlemiçin 'F7' tuşuna da basabilirsiniz. Şimdiekranın yukarısındaki bir yere boydan boyasprey ile renkleri püskürtün. Resimdekigörülen şekli eyele'da püskürtme ile yapın.Burada bütün resmin 'SMOOTH' yapılmışhalini görüyorsunuz. SMOOTH'ubilmeyenler için, küçük bir açıklama yapalım.'SMOOTH', resmi bulanıklaştırmaiçin kullanılır. Bu sayede, kenarlarındakikırıkları görünmez hale getirirsiniz.Yani resmi ya da yaptığınız şekli yumuşatırsınız.Amiga'da bir resmi çizmeye başlamadanönce. resmi şöyle bir kafanızda düşünün vekullanacağınız renkleri kararlaştırırı.Şimdi paletinizi kullanacağınız renkleregöre bölün. Hangi renge ihtiyacınız varsao renkleri başka renkleri karıştırarak bulun.Ben size bu sefer renkleri hazır veriyorum.Şimdi 'p' tuşuna basarak paletimiziçıkaralım. Siyahın altındaki ilk rengi enparlak renk olan beyaza (RGB değerinifff=15 15 15 ) getirelim. İlk sekiz renginbulunduğu birinci kolondaki renklerin sonuncusunudakoyu yeşil (RGBdeğeri=()20) yapalım. Şimdi beyazdankoyu yeşile kadar renkleri karıktıralım.yani 'SPREAD' yapalım. 'SPREAD'yapmak için, ikinci renk olan beyaz, rengeklik yapın. Daha sonra 'SPREAD' yazankareye klikleyin. Mouse göstergecinin altında'TO' yazısı çıkacaktır. Şimdi de sonrenge yani koyu yeşile (karışması istediğinizrenge) klik yapın. Renklerin karıştığınıgöreceksiniz. Şimdi aynı işlemi 'RANGE'ile yapın. 'RANGE' ile cycle modundahangi renkten hangi renge kadarkullanılacağını belirlersiniz. Dört ayrı'CYCLE' modu vardır.Bu işlem bittikten sonra, içi dolu büyükbir kare yapın ve bu kareyi 'BRUSH' olarakalın. Kareyi yaptığınız rengi. farklı birrenkte yaparsanız sizin için daha belirginolur.Yukarıda pull-down menüdeki 'CYCLE'seçeneğinin altındaki 'SMOOTH' seçeneğiniseçin. Brush olarak seçtiğiniz kareile püskürtme ile yaptığınız şeklin üzerinebölüm bölüm 'SMOOTH' yapın, yaniklikleyin. Aynı yere iki kez 'SMOOTH'yapmamaya özen gösterin, aksi takdirde'UNDO'ya klik yaparak işlemi bir geriyealabilirsiniz. Ne kadar çok 'SMOOTH'yaparsanız, renkleri o kadar çok yumuşatırsınız.Mermer zemin için bir kez klikyapmanız yeterlidir.'SMOOTH' ile bulanık bir görünümverdiğiniz şekilden dikdörtgen bir parçayıBRUSH' olarak alın. Daha sonra ekranısilerek (CLR) temizleyin. BRUSH olarakaldığınız yeri ekranın ortasına basın. Işığısol üstten geliyormuş gibi düşünün. Lineile. resimde gördüğünüz yerlere parlak, altkısımlara koyu renklerle çizgiler koyun.Bu sayede, mermere sanki bir plaketmişgibi kabarıklık hissi verebiliriz. Yeşil tonlarıylaoynayarak başka tonlarla (örneğinmavi ya da gri ile) başka efektler yaratabilirsiniz.Şimdi bu mermer zemini istediğimizyerlerde kullanabiliriz. Örneğin yaptığımızlogonun içine veya arkasına ya dayaptığınız programlarda menülerin arkasınakoyabilirsiniz. Tabii ki boyutunu değiştirerek.Gelecek ay çok daha farklı teknikler öğrenmekiçin hazırlanın. Anlamadığınız,kafanıza takılan yerler ya da daha iyi fikirlerinizvarsa bana yazmayı unutmayın.Amiga'da grafiğin ufuklarını daha yeniaçıyoruz.Bol pixelli günler dilerim. ,RESİM 2Renkleri belirledikten sonra, şimdi işimizmermer zeminin oluşmasındaki ilkAMIGA DÜNYASI 12

Bu güne kadar kullandığımız programlarıniçinde en kullanışlısı olduğunudüşündüğümüz bu programın ne yazık kien büyük eksikliği ülkemizde bu günekadar kimsenin distrübitör bazında sahipçıkmamasından kaynaklanarak. Türkçeharfleri kullanamayışımız oldu. İşte bu ayprogramın son bölümünde yer alan menüleride inceleyerek şimdilik MasaüstüYayıncılık yazı dizimizin finaliniyapıyoruz.işte Page Stream'in son menüsünüde inceleyerekkonuya girelim.GLOBALBu menü ile tüm ayarlamalaryapılmaktadır. İşte bunları sırası ile menüyegirerek görelim.CONFIGURE PRINTERBurada öncelikle printer seçimleri yapılmaktaolup daha önce tanımlanmış printervarsa Output Driver karşısında yer alanLoad'tan yükleyebiliriz. Onun hemenaltında yer alan Send to Paralel, Serialveya disk File olarak gönderileceği adresbelirlenir. Daha sonra sayfaların çıkış sırasıseçilir ki burada ilk sayfadan son sayfayaveya son sayfadan ilk sayfaya doğru çıkışiçin sıralanabilir.Yine burada açılan pencere vasıtası ileyaptığımız bu seçimlere sayla ebadınınayarlanması da dahildir.SET/SAVE PATHSÇalışma esnasında print edilirken yapılan işlemlerin nerelerden kaynak gösterildiğibelirtilir. ÖrneğinDocument. . Text.Pictures, Fonts, Driversdosyalarının tanıtılmasıgerekir. Manager ikonu ileDrivers directorysinegirebiliyor ve gerekli düzenlemelerioradan dayapabiliyoruz.MASAÜSTÜ YAYINCILIKSET/SAVES MACROSProgram esnasında hazırbazı fonksiyonların kullanımıiçin daha önceden bazı makroları klavyeüzerinde yer alan F1'den F10'a kadar fonksiyon tuşlarına veririz. İştebu komutlarınSaklanacağı seçimset/saves macros'dur. Aynizamanda bu pencerede yeralan load seçimiÜÇÜNCÜ BÖLÜMSedat ÇÖLOĞLUvasıtası ile de daha önce yüklenmiş macrolarıçalışmaya hazır hale getirebiliriz.MEASURING SYSTEMÇalışmalarımız esnasında sayfalardakullandığımız ölçü birimini ayarlarız. Bu-rada seçim olarak İnç, santimetre,milimetre, pica, points, Cicero, gibi 10değişik seçim şansımız var.CHANGE SCREEN COLORSEkranda renk üzerinde gerekli renkdeğişimlerini RGB olarakyapabileceğimiz edit bölümü. Böylece ek-randa sayfa düzeni olsun, yazı ve çizimlerimizile ilgili olsun kullandığımız renklerinkendi zevkimize göre ayarlamasınıyaparız.EDIT COLOR PALETTEBu seçim ise öncekine göre daha farklıolarak dokümanlarımızda kullandığımızrenklerin ton ayarlamalarını yaparız. Buradaistersek daha önceden hazır olan ren-gi yükler, bunun üzerinde gereklideğişiklikleri yapabiliriz. Bu değişiklikleride yine değişik sistemler ileyapabilmekteyiz. Örnek verecek olursakCyan, Magenta, Yellow olarak veya Red,Grey, Blue olarak değişim sistemiuygulayabiliriz. Hazırlanan yeni rengi menüyeilave edebileceğimiz gibi listeden de

eski renkleri silebiliriz.EDIT HYPHEN EXCEPTIONSHypehenation'ın eğer kullanılmayacakkısımları varsa bu seçim ile belirleriz.SET HYPHENATION RULESBurada açılan pencere vasıtası ile dahaönceden yapılmış tireleme komutlarınıverebileceğimiz gibi , meydana gelecekhece oluşumunda kullanılacak en az harfsayısını, bölünebilecek en az hecesayısını, büyük harfte de bölünebilipbölünemeyeceğini belirleyerek metinlerimizdeen ideal kelime bölmeişlemlerini yaptırırız.EDIT SPELLING DICTIONARYMetinlerimizde ki imlakurallarına uygun olarakkullanılan kelimelerinhazırlanması ve spelldictionery'e saklanmasıişlemidir. Bunun vasıtası ileyazılarımızda daha öncetanımlanmayan kelimelervarsa onların doğruluğunuinceleyip hatasız yazmaimkanına kavuşuruz.SET KERNING PAIRKerning dediğimiz harf aralarınınsıkıştırılması veya açılmasıişleminin hangi font'a göreyapılacağını seçer ve çalışmalanmızdaharf aralarınınsıkıştırılması işlemi kerning'iona göre yaparız.Page Stream 2.0 ile bu yazıdizimizi burada noktalıyoruz.MASAÜSTÜ YAYINCILIKAMIGA DÜNYASI 15

TUNÇ DİNDAŞAmiga'da DOS ile uğraşan ve kendi arşivlerinitutan arkadaşlar, genellikle çokyer kaplayan programlardan bıkmış durumdalar.Hele bir kere yapılmış ve lazımolduğunca kullanılan uzun datalar, disketlerimizdeo kadar çok yer kaplarlar ki şaşırırsınız.Böyle durumlarda bunun çaresine diye düşünmeyelim. Bu kısa yazıda sizedosyaların nasıl sıkıştırıldığını ve sıkıştırmaişlemini yapan programları kısacatanıtacağız. Dosyaları sıkıştırma işlemine'CRUNCH' diyoruz. Bu işlemi yapanprogramlara ise 'COMPACKER' ya daCRUNCHER' denir. COMPACKERdeyimi, çoğunlukla Commodore 64 kullanıcılarınınkullandığı bir deyim. BizAmiga'da compacker'lara 'CRUNCHER'diyoruz. CRUNCHER'ların çalışmamantığı gayet basit. Yanyana bulunan aynıbyte'ları belli bir tabloya göre dizer. Yapılanişlemi daha basit bir biçimde anlatanbir örnek verirsek;'00000000111100011111110000111111110000011111111’şeklindeki byte dizisi, crunch işlemindensonra şu şekilde bulunur.'(8*0)+(4* 1 )+(3*0)+(7* 1 )+(4*0)+(8* 1)+(5*0)+(8*l)'Bu tablo, hafızaya açıldığı zaman yukarıdakibyte dizisi durumuna gelir. Yani ilkişlem gibi sekiz tane sıfır yerine, sekizçarpı sıfır ibaresi konur.Cruncherlar, yaptıkları işlevlere göre sınıflandırılırlar.Bazıları AMIGA-DOS'taçalışabilen executable yani çalışabilenprogramları crunch ederler. Örneğin bizimbu yazıları yazdığımız PROWRITE'idiskette daha az yer kaplaması için crunchettik. Bazıları ise Assembler'da yazdığınızprogramları çalışabilir hale getirirler. Aynızamanda bu dosyalar sıkıştırılmış bir halegelir. Bu dosyaların açılıp incelenmesi dezorlaşmış olur. BYTEKILLER ve TET-RACRUNCHER Bu crucnher'lara en iyiörnektir. Bu cruncher'ların açıklamalarınıAMIGA DÜNYASI 16gelecek sayılarımızda dergimizde bulabilirsiniz.Ve son olarak cruncher'lar datadosyalarını data dosyası olarak crunchedebilirler. Mesela POWER PACKER'dacrunch edilmiş text dosyaları. PPMOREadlı dos komutuyla 'type' edilebilir. Böylecedisketlerimizde hiçte küçümsenmeyecekkadar yer kaplayan text dosyaları, ar-tık daha az yer kaplayacaktır. Bu türcruncher'lara en bilinen ve en basit örnek,standartlaşmış bir cruncher sistemi olanIFF CRUNCHER'lardır. Bu sistemle resimlerdaha az yer kaplarlar; ayrıca, diğerprogramlar arası resim transferinde standartlaşmayısağlarlar. IFF formatı açıldığızaman RAW haline gelir.Şimdi size piyasada bulunan ve en çokkullanılan cruncher'lar hakkında kısa bilgilervereceğiz.TITAN CRUNCH: Değişik bir decrunchsistemine sahiptir. Kolay kolay açılmayacakbir kodlaması vardır. Programlarınızıoldukça iyi bir şekilde sıkıştırır.TNM CRUNCHER: Amiga'da çıkanilk cruncher'dır. Zamanına göre oldukçaiyi crunch ederdi. Ama yeni cruncher'larlapapucu dama atıldı, kullanılmıyor.MASTER CRUNCHER: Adı ne kadarMEGA olsa da, o kadar iyi crunch etmiyor.Sıkıştırma işleminde çok zaman kaybettiriyor.Kullanılmasa da olur.POWER PACKER: Geçen sayılarımızdaCEM GENCER tarafından açıklanmıştı.Oldukça iyi bir cruncher. Özelliklebir çok cruncher'ın sıkıştırdığı programıaçabilme özelliği çok kullanışlı.TURBO IMPLODER: Discovery firmasıtarafından yazılan program, oldukçaiyi crunch ediyor. Değişik kodlama sistemlerinede sahip.Şimdi hangi cruncher daha iyi öğrenelim.Crunch edilmemiş normal uzunluğu36980K olan bir dosyayı, açıkladığımızcruncher'larla crunch ettik ve aşağıdakisonuçları aldık.Cruncher adı Zaman KbyteTITAN CRUNCH ....... 4.51".......20064 KPOWER PACKER ...... 0.23"....... 18132 KTNM CRUNCHER..... 0.24" .....22828 KMASTER CRUNCH... 15.21".... 21581 KTURBO IMPLODER.. 0.20" .... 16948 KBuradan da anlaşılacağı gibi, en iyi şekildeve en kısa sürede sıkıştıran cruncher,TURBO IMPLODER. İkinci sırayı PO-WER PACKER alıyor. Aynı sayılar verakamlar data dosyaları (çalışmayan dosyalar)içinde geçerlidir.Artık, disketlerinizde çok yer kaplayandosyalar daha az yer kaplayacak. Ama birkez crunch edilmiş bir dosyayı, ikinci kezcrunch ederseniz dosya uzar. Ayrıca'HARD DISK' kullanıcıları için bir notyazmalıyım. Hard disk'te bulunan programlarınızıcrunch etmeyin. Çünkü harddiskinizde programlar diskete göre dahahızlı yüklenir. Bu sebeple sıkıştırdığınızprogramların açılması, yüklenmesindendaha uzun sürer.Gelecek sayılarımızda değişik cruncherlarhakkında bilgiler vereceğiz. Bu programlarhakkında sorunlarınız olursa banayazmayı unutmayın.İyi günler dilerim.

MASTER OFNOISEyine sentetik, sesler, yine farklımelodiler!!! İşte size yeni Bir program,yeni bir yardımcı........Selamlar !!! Umarım keyfiniz yerindedir.Bu ay sıkılmazsanız hep birlikte, yinesentetik sesler kullanan bir müzik programınıinceleyeceğiz. Bu programın farklıyönü, örneklenmiş seslerin haricinde programaracılığıyla enstrüman yaratıp, bu enstrümanlarıda dilediğimiz gibi kullanabilmemiz.Bu da tabii ki bizim hafızadan oklukçatasarruf etmemiz anlamına geliyor. Programıaçıklarken sentetik sesler ile ilgiliteknik terimlere de değineceğim. Bu konudakisorularınızın cevaplarını 9. sayıda"SES FREKANS TEKNİĞİNE BİR GÖZATIŞ" başlıklı yazıda bulabilirsiniz.Şimdi ufak ulak programla tanışmayabaşlayalım !!!!MASTER OF NOISE. 4 ayrı sayfa halindeçalışır. Bunlar:I-SONG EDITOR sayfası.2- PATTERN EDITOR sayfası.3- SYNTHETIC EDITOR sayfası.4- SAMPLE MANAGER sayfasıdır. Birmüzik parçası yapılırken, ilk önceenstrümanlar hazırlanır. Sonra bu enstrümanlarıkullanan melodiler; patternlerdenotalar halinde yerlerini alır. Bu aşamadansonra ise artık iş bu patternlerin sırayla çalınmasınakalır.Dilerseniz, işe enstrümanları hazırladığımızsayfadan başlayalım.SYNTHETIC EDITORBu sayfada, müzik parçamızda kullanacağımızenstrümanları tanımlayacağız. İsteğimizeuygun olarak sentetik sesler yaratıpkullanacağımız gibi, bir de diskettenörneklenmiş sesleri kullanabiliriz.Instrument nr (0-63): O sırada üzerindeçalıştığımız enstrümanın numarasınıgösterir.Use waveform (0-63): Enstrümanın kaçnumaralı dalga şeklini kullanacağı buradanseçilir.Arpeggio count (0-255): Arpeggio; bellibir nota dizisine ait notaların peşpeşebirbiri ardından çalınmasına denir. BizimArpeggio'muz, 255 notalık bir dizidenoluşmakta. Bu parametre ile bu 255 hanelikdizinin her birimindeki nota değeriniayarlayabilir ve o sırada dizinin kaç numaralıhanesini değiştirdiğinizi görebilirsiniz.Arpeggio byte (0-255): Bu parametreile Arpeggio dizisine ait notaların tını değerlerinigirebilirsiniz. Bu değer, bir notadeğeri değil sesin hangi tonda çalınacağınaait bir değer'dir.Phase shift: Ses çalınırken fazı da kaydırabilir.Bu parametre ile fazın ne şiddettekaydırılacağı belirtilir.Phase speed (0-255): Faz kaydırma işlemininhızını belirtir.Pitch fall (0-31): Ses çalınırken tınısıkaydırılabilir. Bu parametre, bu ton kaymasınınderecesini belirtir.Bir ses çalınırken ses şiddeti seviyesi(volümü) zamana göre değişir. Ses en düşükseviyeden ilk önce belli bir ses seviyesinebelli bir hızda ulaşır. Buna sesinyükselmesi (ATTACK) denir. Daha sonrases şiddeti belli bir seviyeye düşer veyasabit kalır. Buna sesin kayboluşu (DE-CAY) denir. Şimdi ses hafif kaybolmayayüz tutmuştur veya sabit seviyededir. Buaşamada, sesin seviyesi tamamen sönümlenmedenbiraz daha belli bir seviyede tutularakuzatılabilir. Buna sesin uzaması (SUS-TAİN) denir. Artık ses seviyesi uygun bir şekildedüşebilir. Buna ses seviyesinin sönümlenmesi(RELEASE) denir. Tabii buolaylar kısa zaman dilimlerinde oluşur.Attack volume (0-255): Ses seviyesininulaşacağı tepe değeri buradan belirlenir.KUBİLAY KILINÇAttack speed (0-255): Ses seviyesinintepe değerine ne kadar zaman da ulaşacağıburadan ayarlanır.Volume until (0-255): Ses seviyesinintepe noktaya ulaştıktan sonra, ya belli birseviyede asılı kalması ya da çabucak sönümlenmesigerekir. İşte bu parametre ilebu asılı kalma seviyesi ayarlanır. "0" olduğunda"ATTACK VOLUME" paramatresindekideğer dikkate alınır.Decay speed (0-255): Ses seviyesininkayboluşunun hızı bu parametre ile belirlenir.Sustain time (0-255): Ses seviyesi kayboluşişlemi ile tamamen sönümlenmedenönce (bu iki işlem arasında çok ufak birnüans farkı vardır. Kayboluş sönüş işlemindenzaman dilimi olarak daha öncemeydana gelir ve kayboluştan sonra ses seviyesibelli bir yerde tutulup uzatılmazsa,sönümlenme işlemine gerek duyulmayacaktır.Bilmem anlatabildim mi ??!!) belirli birseviyede tutularak uzatılabilir. Bu bekleyişsüresi de bu parametre ile ayarlanır.Release volume until (0-255): Sönümlenmeişlemine girmeden önce ses seviyesibelli bir seviyede sabit kalmalıdır. Bu parametreile bu seviyeyi ayarlayabilirsiniz.Release speed (0-255): Ses seviyesinintamamen kaybolmasının hızı bu parametreile ayarlanır.Biraz evvel yukarı da gördüğümüz sesinşiddeti ile ilgili parameteler, sesin zarfı(ENVELOPE) ile ilgilidir.Fine tuning (1-15): Bu parametre ilesentetik enstrümanın tınısını değişik tonlaraadapte ederek akordu ile oynayabiliriz.Showing wave form number: Dalgaşekillerinin gösterildiği display'de (göstergeç)kaç numaralı dalga şeklinin gösterildiğinibelirtir. Bu parametreyi değiştirerek,diğer dalga şekillerini bu display'degörebiliriz.Up sample: Display'de gözüken dalgaşeklinin bir üst oktavını alır.Down sample: Display'de gözüken dalgaşeklinin bir alt oktavını alır.Wavepreset nr (1-15): Programımız bizebelli bir miktar hazır dalga şekli sunmaktadır.Bu dalga şekillerinden hangisinikullanmak istersek, bu parametreyi değiştirerekseçmemiz gerekir.Accept preset: Yukarıdaki bahsettiğimparametre ile seçtiğimiz dalga şeklini bukomut ile display'de görebiliriz. Bu durumdaartık display'e gelen bu dalga şeklio an üzerinde bulunduğumuz dalga şeklihanesinde bulunacaktır.Bu programın bize sunduğu inceliklerdenbiri de tanımlanan iki dalga şeklininAMIGA DÜNYASI 18

irbiri ile karıştırılabilmesidir. Yalnız buiki dalga şekli düşündüğünüz anlamdabirbiriyle üstüste binerek karışmaz."SPEED" parametresinde belirtilen bellibir periyotta mix edilmiş dalga şekli; biran I. dalga şeklinin formunu, bir an da 2.dalga şeklinin formunu alır Bu sayede ikisesin özelliklerini taşıyan yeni bir dalgaşekli elde etmiş oluruz.Mix waveforms: Bu parametreler ileiki dalga şeklini karıştırıp yeni bir dalgaşekli elde edebiliriz. Ama ne yazık ki butip dalga şekillerinden yalnızca iki tane tanımlayabiliyoruz.Burada alt ve üsttekiparametreleri ŞEKİL 1'de verdiğim diyagramile sanırım daha net anlayacaksınız.SPD (speed) (0-255): Bu parametre ilekarıştırılma periyodunun hızı ayarlanır.Return Song Editor: "SONG EDI-TOR" sayfasına dönmememizi sağlar.SM: SYNTHETIC seslerin haricindeörneklenmiş sesleri de kullanabileceğimizisöylemiştik. Bu komut ile örneklenmişsesleri disketten yükleyebileceğimiz birsayfaya gireceğiz.SAMPLE MANAGERBu sayfada, sentetik seslerin haricindekullanmaya ihtiyaç duyduğumuz soundsampler'lar tarafından örneklenmiş enstrümanlarıdisketten yükleyeceğiz.Sample NR (0-16): Bu parametre;programın ve hafızamızın elverdiği ölçüdeyüklediğimiz enstrümana ait numarayıgöstermektedir. Bu numarayı "SyntheticEditor" sayfasında bulunan "USE WAVE-FORM" parametresinde kullandığımız zaman,program bunu bir sentetik sesmiş gibikullanacak. Ama aslında o parametredeyer alan bir dalga şekli değil örneklenmişbir sestir.Sample Start: Örneklenmiş sesin hafızadakibaşlangıç yerini gösterir. Farklı ikienstrümana aynı başlangıç değerini veremezsiniz.Örneğin; I numaralı hanede başlangıçadresi "000000", bitiş adresi "15324" olanbir ses kullandınız. Bundan sonra 2 numaralıhanedeki enstrümanın başlangıç adresiotomatik olarak bir evvelki enstrümanın bitişadresi olacağı için, ikinci enstrümanınbaşlangıç değeri "15324" olmalıdır.Loop Start: Örneklenmiş ses eğer devamlıçalan bir enstrüman ise, "LOOP" adresininbitimini vermeniz gerekir. Bu dakuşkusuz örneklenmiş sesin uzunluğunu belirtenrakamdır. Bunu, disketin directory'sinialıp uzunluğuna bakarak öğrenebilirsiniz.Eğer yüklediğiniz sesin devamlı çalmasınıistemiyorsanız. "LOOP START" parametresindekideğer "STAR SAMPLE" parametresindeki değerden 2 birim küçükolmalıdır.Sample Name: Disketten yükleyeceğinizsesin ismini ilk önce burada belirtmelisiniz.Load Sample: Disketten örneklenmişses yüklemenizi sağlar.Go Back: "SYNTHETIC EDITOR"sayfasına geri dönmemizi sağlar.PATTERN EDITORBu sayfada ise, hazırladığımız enstrü-manian notalar halinde kullanarak melodilerve perküsyonlar oluşturacağız.Pattern NR: O sırada üzerinde çalışmaktaolduğumuz pattern'i gösterir. Buradakirakamı değiştirerek, diğer patternleregeçebiliriz.Step: Pattern de çalınacak nota adımların'gösterir.Note: Her adımdaki notaları gösterensütundur.Inst: Notaların kullandığı enstrümannumaraları bu sütundadır. Ne yazık ki, bunotaların kullandığı enstrümanlara ait rakamlarınotaları yazdıktan sonra siz elletekrar girmek zorundasınız.Bend To: Eğer bir notadan bir notayabir ton kayması yapacaksak; ilk önce "Note"sütununa başlangıç notasını, hemenyanında bulunan bu sütuna da ulaşılmakistenen nota değeri yazılmalıdır.Bend Speed: Yukarıda bahsedilen tonkayması işlemine ait hız burada belirlenir.Bu parametrelerin haricinde:F1, F2, F3, F4 tuşları enstrümanlarıpattern'e yazarken oktavlarını değiştirmenizisağlar. F6 tuşu ile bir pattern'i hafızayaalabilir ve F7 tuşu ile de başka birpattern'e kopyalayabilirsiniz. F10 tuşu ilepatternleri temizleyebilirsiniz. "DEL" tuşuile de herhangi bir adımdaki notayı silebilirsiniz.Ekranın sağ tarafında bulunan"ÜÇGEN" ile pattern'i dinleyebilir, "KA-RE" ile çalma işlemini durdurabilir ve"DAİRE" sembolü ile de notaları ve ilgilirakamları sayfaya yerleştirebilirsiniz.Exit: Bu komut ile "SONG EDITOR"sayfasına geri dönebilirsiniz.SONG EDITORNihayet artık patternleri birleştirip müzikparçamızı çaldıracağımız sayfaya geldik. 'Track x/x: Bu parametreler, hangi sütununhangi kanalı ve çıkışı soldan mı veyasağdan mı verdiğini belirtirler.Pattern nr: Çalınacak pattern'in numarasınıbelirtir.Transpose: Çalınacak bir pattern eğerbaşka bir anahtara transpoze edilecekse,buradaki değerin uygun değere ayarlanmasıkafidir. Buradaki artırılıp eksiltilenher birim değer, yarım ses notalan etkiler."-" değer kullanırsanız, notayı alçak notalarakaydırmış olursunuz.Sequence nr: Parçanın hangi adımındaolduğumuzu gösterir. Bu parametredekirakamı değiştirerek diğer adımlardaki sayfalarageçebiliriz.Speed: Parçanın çalım hızını belirtir.Song Lenth: Bu parametre ile parçanınkaç sayfadan oluşacağını ayarlayabiliriz.Bu parametrenin değeri, her zaman parçadaçalınacak olan sayfaların sayısından birfazla olmalıdır. Aksi takdirde çalınmasınıistediğiniz sayfa hiç çalınmaz.Song name: Disketten "SIDSONGS"directory'si içinde bulunan müzikleri yükleyebilmekveya bu directory içine kaydetmekiçin, ilk önce buradan yükleyeceğimizveya kaydedeceğimiz parçaya ait ismiyazmalıyız.Pattern Editor: "PATTERN EDITOR"sayfasına geçmemizi sağlar.Synthetic Editor: "SYNTHETIC EDI-TOR" sayfasına geçmemizi sağlar.Bu sayfada yaptığımız parçayı dinlemekiçin "ÜÇGEN"' sembolünü, durdurmakiçin ise "KARE" sembolünü kullanacağız.Bunların hemen sağındaki "Disket" sembolleriile de diskette "SIDSONGS" directory'sindebulunan parçaları yükleyipkaydedebiliriz.Exit: Programı terketmemizi sağlar.Açıklayacağımız parametre ve komutlarbu kadar. Son olarak programcı arkadaşlarabir şey söylemek istiyorum. Bu programdayapılmış parçaları demo veya intro-lardakullanabilmek için, "Replay Source"yoktur. Diskete kaydedilen bu parçalar,hafızaya yüklenip başlangıç adreslerine"JUMP" edildiğinde çalışmaktadırlar.Eveet, bu aylıkta bu kadar. Size önerim,sentetik ses kullanan programlan hiç yabanaatmayın. Bir dahaki bir yazıda karşılaşmakümidiyle HOŞCAKALIN !!!!AMIGA DÜNYASI 19

BİR KONUĞUMUZ VAR:* Sayın TOLGA MERİÇ sorularımızageçmeden önce bize biraz kendinizdenhahseder misiniz?-Tabii memnuniyetle !!! 1971, İstanbuldoğumluyum. Şu anda Marmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Fakültesi Grafik bölümü I.Sınıf öğrencisiyim. Şimdi siz "Müzisyenbirinin grafikle ne gibi bir bağlantısıolabililir ?" diye bir soru yöneltebilirsiniz.Siz sormadan ben cevap vereyim. Küçükyaşlardan beridir resim çizmeye karşı büyükbir eğilimim vardı. Taaki ne zamanAmiga'yı tanıdım, işte o zaman içimdekimüzisyen ruh meydana çıktı.* Aralık ayında AIRPORT da grubunuzDIGACTION ile birlikle bir konser verdiniz.Bize hu olaydan hiraz hahsedermisiniz.'-Dilerseniz biraz. DIGACTION (DigitalAction)'dan bahsedeyim. Günlerden bir-günBLUE JEAN dergisi koordinatör veyazarlarından BURAK ACAR ile tanıştık.Kendisine Amiga ile yaptığım müziklerdenbahsettim. Çok beğendi ve birkaç arkadaş dahatoplanıp DlGACTION'u kurduk. Yaklaşık 3aylık bir çalışmadan sonra ilk konserimiziAIRPORT'ta vermeyi başardık. İlk andakonser günü oldukça tereddütlüydük. ÇünküTürkiye'de ilk RAP konserini biz. verecektik.Ama konsere umduğumuzdan daha fazladinleyici geldi. Güzel bir çalışmaydı. Uygunşartları tekrar yakaladığımızda, böyle birkonser daha düzenlemeyi düşünüyoruz.* Peki hu konserde ne gibi aletlerkullanıldı? Bize biraz da teknik ekipmandan sözeder misiniz?-Her şeyden önce Airport bu tip bir organizasyonunaltından kalkabilecek durumda.Yalnız, biz. Airport’un değil özel olarak kendigetirttiğimiz 4500 watt'lık ses düzeninikullandık. Bu yüzden sanırım daha verimli birsonuç aldık.Kullandığımız aletler sırasıyla şöyle :2 adet Amiga 500 (Uygun sofvvare vehardware ile desteklenmiş olarak.),I adet Technichs MK 1210 Scracht Board,I adet Yamaha DX7 Synthiscr,1 adet Roland D70 Synthiscr.Bütün bunlardan önemlisi, ekip çalışması vedüşünsel katkımız. Bunlar başarıyaulaşmamızda en büyük etkendir. Kullandığımızaletler, bu başarıya ulaşmak içinsadece birer araç.* Amiga genel olarak size hangi alanlarda yardımcı oluyor? Bize biraz da Amiga ile olan beraberliğinizden sözedehilirmisiniz?-Herşeyden önce şunu belirteyim; Amigabenim için bir oyun veya vakit geçirme aracıdeğil ve hiçbir zaman bir bilgisayaraTOLGA MERİÇSelamlar!!!bu gözle bakılmasından hoşlanmam. Buyüzden Amiga ile daha ciddi ve üst düzeyçalışmalar yapmaktayım. Okuldan eve geldiğimzaman ilk işim bilgisayar başına oturmakdeğildir. Tam aksine yaşamımda her zamansosyal etkinliklerimi daima ön planda tutarım.Boş kalan vakitlerimde bazen grafik, bazen demüzik alanında kendi çapımda mütevazieserler ortaya koymaktayım...* Sözünüzü kestim...-Önemli değil...* Hemen bir soru yöneltmek istiyorum.Amiga ile meydana getirdiğiniz hu eserlerihangi alanlarda kullanıyorsunuz?-Şimdi bir bilgisayar grubunun üyesi iseniz,değil bu ürünleri grubun DEMO veINTRO'larmda kullanmak, çoğu zamanyetiştirmeniz, bile çok zor. Sizin de anlayacağınızgibi BRONX demolarında veintrolarında kullanılan grafik ve müziklerinbir kısmını ben, bir kısmını diğer müzisyen vegrafiker arkadaşlarla birlikte yapmaktayız.Coder (Programcı) arkadaşlar ise, eldeki bumateryalleri kullanarak bu demo ve introlarımeydana getiriyorlar. Bu demo ve introlardagerek yurt içi gerekse yurt dışına dağıtılmakla.* Çok güzel .!! Evet müzik sayfasındabulunduğumuza göre biraz da müzik programlarındanbahsedelim. Bize kullandığınız programları ve onlar hakkındaki düşüncelerinizianlatır mısınız.'-Yaptığım müzikleri; bir kendi kişiseltarzıma uygun fakat oldukça hafıza gerektirenNew Age tarzı besteler, bir de demo veintrolara uygun oldukça az. yer kaplayan vetechno tarzında besteler diye iki kışımaayırabiliriz. Tabii bazen bunların ikisininortasını da bulabiliyorum.Genelde Sample'lar (Ses örnekleyicilertarafından Amiga'ya aktarılan müzik enstrümanlarıve efektlerin tümüne verilen ad)kullandığım için. NoiseTracker ve TFMXEditörü tercih etmekleyim. TFMX editör, sizinde bahsettiğiniz, gibi beni gerçekten oldukçaterletiyor. Ama buna karşılık en can alıcıeserlerimi bu programda meydana getirdim.Fakat gerek konser için düzenlediğim, gereksedemolar için yaptığım bestelerde trackerserisinin en son versiyonu olanPROTRACKER'ı kullandım. Bu programgerçekten oldukça pratik ve üstelik Sentetiksesleri de kullanabilmekteyim."Sentetik sesler" dedim de. aklıma geldi.Sentetik sesler kullanan programlar intromüzikleri oldukça elverişli. Bu tip müzikleriyapmak için favori programım, "FutureComposer". Bir de Jam Cracker Pro. var. Buprogram da oldukça pratik, bir çırpıda birşeyler yapabiliyorsunuz. Ama FutureComposer'in tadı bambaşka.* İyi bir müzik dinleyicisi olarak ne tür'Bu ay 'AMIGA ve MÜZİK’sayfamızda değişip bir konu yerine değişip,bir konuğu ele alalım, dedik. 'Bu ay sizinlebirlikte bir Amiğa kullanıcısı ile samimi birsohbet yapacağız. Bundan sonra zamanzaman bu sayfada çeşitli Amiga kullanıcdarıile faaliyetleri ve kendileri hakkındasohbetler yapmaya devam edeceğiz.Kimbilir belki birgün siz de kendinizi busayfada bulabilirsiniz. 'Evet hep birlikte buayki konuğumuzTOLGA MERİÇ'i tanıyalım.müzikten hoşlanırsınız? Müzik türleri veeserleri arasında ne tip ayrımlar yaparsınız?-Müzik türleri arasında hiçbir ayırım yapmam.Dinlediğim müzikler Jazz'dan Rock'a,Rap'ten Klasik Müziğe kadar değişiyor. Benimiçin gerçekten üzerinde emek harcanmışeserler anlam taşıyor. Müziği hiç bir zamanticari yönüyle ele almam.* Son olarak Amiga kullanıcılarına nelerönerirsiniz?-Sadece bir programa bağlı kalmamalarınıtavsiye ederim. Çünkü çoğu kullanıcı, sadecekullanabildiği programlarda yoğunlaşıp birçizgi de sabit kalıyorlar. Ama her programAmiga'daki müzisyenlere farklı avantajlarvermekte. Bu yüzden hiçbir programa kötü yada iyi diyememekteyim. Ayrıca ben genelliklemüziklerimde rasgele enstrümanlarkullanmam. Kullandığımız materyallerinkalitesi her zaman ortaya çıkardığımız eserlerinkalitesinin yapı taşlandır.* Sevgili Tolga bu yoğun işleriniz arasındabana bu röportajı yapma fırsatı ve-rdiğiniz için çok teşekkür ederim. Tekrargörüşmek üzere...-Bana bu fırsatı verdiğiniz için asıl ben tümdergiye teşekkür ederim.Evet sayın müzik severler. Bundan sonra busayfada, zaman zaman müzik konusundaAmiga ile çeşitli uğraşlar sarfeden kullanıcılarıkarşınıza getirmeye çalışacağız. Bu konudakimektuplarınızı 4 gözle bekliyorum. Bir başkayazıda karşılaşmak ümidiyleHOŞÇAKALIN!!!AMIGA DÜNYASI 21

CEMGENCERSelam! Bu ay da sizlerle Sculpt'ı kurcalamaya devam edeceğiz. Fakat önce size biraz desktop video hakkında bilgiler vermek istiyorum.Desktop Video, bir hayli zevkli, fakat masraflı bir konu. Bunun sebebi, kullanılacak yan birimlerin fiyatlarının kalitelerine göredoğru oranla artması. Daha önce kısaca digitizer'lar konusuna değinmiş: bunların nasıl çalıştığını anlatarak, Digi-View Gold 4.0digitizier'ını test etmiştik. Önümüzdeki aylarda aynı şekilde animasyon ve desktop video ile alakalı donanımları test ederek bunlarıdergimizde yazacağım. Bunun yanısıra hızlandırıcı kartlar hakkında da detaylı bir açıklama yazısı da hazırlayacağım. Bu sayede, animasyonlailgilenenler kendisine en uygun hızlandırıcı kartı seçebilirler.Bu arada animasyon mesleği gün geçtikçe ülkemizde de yerleşiyor. Değişik firmalar reklamlarını ya da jeneriklerini animasyon şeklindeyaptırıyorlar. Ama Amiga'yı bir türlü kullanmak istemeyen ya da güvenemeyen bir sürü insan var. Oysa Amerikan Uzay AraştırmaKurumu NASA bile roketlerin kontrolünü komple Amiga'ya devretmiş durumda. Avrupa'da birçok video ve reklam stüdyosuAmiga'yı profesyonel olarak kullanıma soktu. Ülkemizde Amiga'ya ait pek az video ve animasyon donanımı olduğu için, Amiga'nınbu konularda şimdiye kadar kullanılmaması normal. Animasyon konusunda Türkiye'de çok tutulan bilgisayar Macintosh'lar. OysaAmiga'nın bu bilgisayardan kat kat üstün olduğu apaçık ortada. Nedeni de. bu bilgisayarları getiren firmanın satıştan sonra hizmetiningüçlü olmasından kaynaklanıyor. Firmanın eğitmiş olduğu elemanlar size istediğiniz konuda eğitim vererek bilgisayarı daha verimliolarak kullanmanızı sağlıyorlar. Firma, her konudaki MAC programını orjinal olarak getirip pazarlıyor. Amiga'da bu şekilde bir eğitimve satış sonrası hizmet veren bir yer şu anda yok. Herkes Amiga'yı oyun için kullanmakta. Bayiiler de ellerinde bilgi olmadığındankullanıcıya yardımcı olamıyorlar.Her neyse; bu kadar şikayet biraz fazla oldu gibi, fakat bunlar gerçekler. Gelelim konumuz olan video kayıt ve gösterim cihazlarına.Kayıt cihazları ikiye ayrılıyor: VCR {Video Casette Recorder=video kaset kayıt cihazı) ve Camrecorder (Camera recorder). İlk önceVCR cihazlarına değinelim. Her konuda olduğu gibi, burada da hem amatör, hem de profesyonel modeller mevcut.Quad deck: İlk üretilen video kayıt cihazlarından. İsmi Quadruplex (dörtlü) kelimesinden gelmekte. 2 inch genişliğinde bantlarakayıt yapan bu cihazlar, hala bazı stüdyolarda kullanılmakta. Boyutları büyük bir buzdolabından biraz daha fazla. Paranız sınırlı ise yada amatörce takılmak istiyorsanız, bu tür bir video kayıt cihazını pek tavsiye etmem. Çünkü bu cihazın düzgün olarak çalışması için,yaklaşık 100000 dolarlık donanım gerekir.1 " deck: Bu kayıt cihazları quad deck'lere alternatif olabilecek ilk sistemlerdendir. Fakat son 15 sene içinde piyasadan silinmeyebaşladılar. Stüdyo depolarında veya büyük okul laboratuarlarında bulunabilirler.U-Matic: Bunlar ilk 3/4" boyutunda kaset kullanabilen deck'lerdir. TRT dahil çoğu TV istasyonu hala bu cihazları kullanmakta. Ortalamafiyatları 2000 dolar civarında. Kasetleri ise 50 dolar (20 dakikalık). Ucuza mal olabilecek broadcast stüdyosunun alışveriş listesindeen üst sıralarda bulunur. Teknolojinin ilerlemesiyle U-Matic sistemine de ekler yapıldı. Bu sayede U-SP deck'leriyle hemen hemenher stüdyo işini yapabilirsiniz. Stüdyoların Chevrolet'i niteliğinteki profesyonellikle amatörlük arasında kalan bu cihazlar, dahaçok teknik bilgisi olanlara hitap etmekte. Nedeni de sistemlerinin eski ve karışık olmasından kaynaklanıyor.Dijital sistemler:Son senelerde yüksek teknolojinin hızlı olarak ilerlemesiyle, tümüyle dijital olarak çalışan sistemler de türedi. Dijital sistemler kullananbu cihazların profesyonel olanları arasında, Betacam, Betacam-SP, M-2, Hawkeye, Recam-type M ve Quartercam cihazları vardır.Aşağıda, günümüzde kullanılan çeşitli sistemlere kısaca değinilmiştir.1/2" tape deck: İlk amatör kullanıma uygun cihazlar arasında yer alan bu deck'ler, çok kısa bir süre içinde piyasadan silindi. Nedeni,aynı şerit genişliğini kullanan iki video sisteminin (Beta ve VHS) dünya pazarlarını ele geçirmesi. Bu iki sistemin kaset boyutlarıfarklı. Fakat video sinyali açısından ikisi de birbirine çok benzemekteler. Bu sayede tek bir kablo yardımıyla iki video sistemi arasındatransfer yapmak mümkün. Her iki sistemin normal sinyalleri arasındaki tek fark beta sistemindeki sinyallerin çok az daha güçlü olmasıdır.Bu fark o kadar azdır ki, ancak hassas bir ölçü aletiyle ayırt edilebilir. Dünya pazarının yaklaşık %90'ı VHS sistemi tarafından işgaledilmiş durumda. Geçelim VHS sisteminin diğer rakiplerine;8 mm: Beta-VHS sistemleri arasındaki savaşa girmek istemeyenler ya da her iki sistemde de tutunamayanlar 8 mm'lik manyetik şeritkullanan camcorder'ları piyasaya soktular. Bu sistem her iki sisteme (VHS/Beta) göre de çok daha avantajlı. Cihazların hem ağırlığıçok daha az; hem de görüntü kalitesi daha keskin.AMIGA DÜNYASI 22

İki büyük sistem de pazarı ayakta tutmak amacıyla sistemlerini geliştirdiler. Beta, resim kalitesini % 25 artırarak SUPERBETA sisteminiçıkardı. Ardından da ED-BETA (ExtendedDefinition=genişletilmis tanımlama) sistemini çıkararak görüntü kalitesini % 110 artırdı.Buna karşın VHS cephesi de kendini güçlendirerek VHS-HQ'yu çıkarttı. Bu sistem, ancak Superbeta gibi HQ modda kaydedilen birkaseti kaliteli olarak gösterir. Normal modda kaydedilen kasetleri ise, normal VHS gibi gösterir. Ardından VHS camcorder'larınboyutunu düşürmek için VHS-C sistemi çıkarıldı.VHS sisteminin son iki versiyonu. S-VHS (Super VHS) ve S-VHS-C'dir. Bunların her ikisi de % 5 oranında daha kaliteli görüntüverir. Fakat bu farkı anlayabilmek için yüksek çözünürlüğe izin veren bir TV ya da monitör kullanılmalı.En son olarak da 8 mm'lik sistemin gelişmişi türedi. Bunlara X mm HD (Hidh Definition) adı verildi. Fakat piyasada daha çokHighband-8 ya da Hi8 ismiyle anılır.Gelelim bütün bu sistemlerin resim kalitelerine;VHS - 1/2" (inch) genişliğinde bantlarda 240 ekran satırı kaydedilebilmekte. En düşük çözünürlüklü ev tipi kayıt cihazı.Beta - l/2'"lik bant kullanır. Fakat kaset fiziksel olarak VHS'ten küçüktür. Çözünürlüğü 240-250 satırdır. Resim kalitesi. VHS'e göreçok hassas bir farkla daha iyidir.SuperKeta - l/2'"lik normal bela kaseti kullanır. 300 satıra izin verir.KDBeta - l/2'"lik kasete 500 satır kaydedebilir. Kaset, yüksek manyetik yoğunluklu olmalıdır.VHS-C - l/2'"lik bant kullanan bu sistem, 240 satırdır. Kasetleri VHS'ten daha küçüktür. VHS'ten sonra çıktığından biraz daha kalitelidir.VHS-HQ - 1/2" kaset genişliği. 240 resim satırı kaydeder. VHS'ten daha kalitelidir; fakat bu yine de broadcast sütüdyolarındakullanıma yetmez.S-VHS - l/2'"lik kaset kullanır. Kaset ölçüleri VHS'le aynı. Fakat manyetik şerit üzerinde kullanılan maddenin yoğunluğu sayesinde400-420 satırlık bir çözünürlük kullanabilir.S-VHS-C - S-VHS'le çok benzeşen bu cihazların çözünürlükleri de aynıdır.8 mm - l/4'"lik kaset kullanır. 260-2X0 satıra izin verir. Kasette kullanılan şerit metal alaşımı olduğundan resim kalitesi VHS'e göredaha fazladır.Umarım, bu yazı en uygun video kayıt cihazını seçmenize yardımcı olur. Size tavsiye edebileceğim en uygun cihaz. S-VHSsistemini kullanan bir videodur. Bunların fiyatı, yaklaşık 4-6 milyon TL arasında değişmekte. Fakat maddi durumu kısıtlı olanlar içinVHS-HQ'lari tavsiye edebilirin.Hangi videoyu seçerseniz seçin, animasyon/desktop video işine gönül vermişseniz, sonuçta bir (hatta iki) video kayıt cihazı almanızdafayda var. Yaptığınız animasyonları disketlere kaydetmeye kalkıştığınızda disket kapasitesi size büyük sorun olur. Şöyle güzel,HAM modunda hesaplatılmış uzun bir animasyon, anında disketi dolduracak. Harddisk ise 5-10 animasyondan sonra dolmaya başlayacağındanhazırladığınız animasyonları saklamanız için tek çözüm, video kayıt cihazları. Tabii aranızda parası olanlar yine de videokullanmamakta direnip büyük kapasiteli (min. 100 MByte) harddisk ya da kayıt edilebilir optik disk alabilirler. Fakat bu kadarı dabiraz abartı olabilir'.'!S C U L P T / A N I M A T E 4 Dcan sıkıcı kısmın sonu......Bu ay Sculpt/Animate 4l)'de inceleyeceğimizkonu. Tools menüsü. Bu menüdeyine obje yaratma ve değiştirme işlemlerisırasında kullanabileceğiniz bazı yardımcıfonksiyonlar var. Bunlardan ilk ikisi SK-LECTOR ve DKSKLKCTOR. İkisindenherhangi birini seçersem/, üç penceredetie birer kulu belirir. Bu kutuların rengi vegörevi, seçilen fonksiyona bağlıdır. I gerilk fonksiyon olan selector'u seçerseniz,kulu sarı renkte olacak. Diğer fonksiyonise, kulunun rengini mor yapar. Selectoryardımıyla pencerelerin gösterdiği sahnekesitinde istediğiniz noktaları seçebilirsiniz.Deselector ise. lam tersi işlem yaparaksahne kesitinde seçilmiş olan noktalanseçilmemiş konumuna getirir. Her ikifonksiyonu da kullanmak gayet basittir.Seçilecek (ya da söndürülecek) noktaları.üzerlerine kutuyu getirerek rahatlıkla seçebilirya da söndürebilirsiniz.MAGNET. fools menusunun üçüncüfonksiyonudur. Aslında bu fonksiyonuniki ayrı seçeneği olduğundan, buna alımcınıde denilebilir. MAGNET/ATTRACTseçilmiş olan noktaların, koordinat göstergecinin.bulunduğu yere yaklaşmalarınısağlar. Bu yaklaşım, sanki bir mıknatıs kiralındançekiliyormuş hissini verdiği için.fonksiyona magnet (-mıknatıs) ismi verilmiş.MAGNET /REPEL ise öncekine göreters işlem yaparak noktaların merkezden(koordinat göstergeci) uzaklaşmalarınısağlar. Bu da iki eş kutuplu mıknatısıbirbirine yaklastırdığınızdaki gibi olmakla.Her iki fonksiyon da koordinat göstergeciniat nalı şeklinde mıknatısa döndürür.Mıknatısı kullanmak da gayet basit: gereklinoktaları seçtikten sonra koordinatgöstergecini merkez olacak noktaya getirinve fonksiyonlardan birini çağırın.Koordinat göstergeci mıknatıs seklini ala-caktır. Bunun yerinin kaydırmak içinmouse işaretçisini üç pencereden birindeyeni yerleşeceği yere getirip sol tuşa basmanızyeterli. Mıknatısın etkisini göstermesiiçin. sol tuşu basılı tutarken sağ tuşabasmanız yeterlidir. Mıknatısı bırakmakiçin. sadece sağ tuşa kliklemelisiniz.CURVE (+). birbirineotomatik olarak bağlanan doğrular yaratmayayarar. Bu şasede, bir objenin karışıkolan yüzeylerini daha rahat bir şekilde dizaynedebilirsiniz. Sol tuşla koordinatgöstergecini kaydırıp yeni nokta eklemekiçin. sol tuş basılıyken sağ tuşu kliklersiniz.Koordinat göstergecinin bulunduğupozisyona nokta eklenecek ve bu noktason yaratılan nokta ile birleştirilecek. Eğerfonksiyonu a/ once çağırdınızsa. ilk noktayıyaratmanız gerekecek. Ancak ikincinoktayı koyduğunuzda bu iki nokta birerdoğru yardımıyla birleştirilecek. Bu fonk-AMIGA DÜNYASI 23

PROFESSIONALM AH MU RE UNYEUFORMS EDITOR:bii ki bunları iyi araştırmak ve esaslarınıSuperbase Professional'm Forms öğrenmek gerekir.Editor'ü herbiri aynı ölçüde faydalı ve di- Forms Editor'ün diğer bir kullanım alağerinintamamlayıcısı olan bir program nı da. rapor üretmektir. Biliyorsunuz, Suiçindekiüç program olarak düşünülebilir. perbase Professional zaten bir raporlamaForms Editor ile belirli bir dosya için bir özelliğine sahip. Ancak Forms Editor raformdüzenleyebilir ve sonra dosyadaki por tanımlama sınırlarını genişletiyor vedataları ekranda görüntülemek ve yeni da- rapor analizi özelliğini ekliyor. Burada,la girişi için her iki dosyayı da kullanabi- birden fazla dosyadan dataları toplayıplirsiniz. Bu şekilde Forms Editor, Super- özetlemek tıpkı tek bir dosya ile çalışılıbase'inForm View seçeneğine benzer yormuşcasına kolaydır. Forms Editor.özellikleri içerir; tabii ki daha güçlü ve böylece raporlamaya çok büyük bir esönemlikonularla beraber.neklik getirir. Çok sayfalı raporlara ayrıEn önemli özellik, farklı dosyalardaki sayla başlıkları ve sayla toplamları da vedatalarıkarşılaştırma işlemine benzer bir rilebilir.yolla çalışmasıdır. Burada Form Editör ol- Forms Edilor, çeşitli versiyonlarda farkdukçakabiliyetli bir şekilde birden fazla lı farklı yerlerde bulunur. SuperbaseSuperbase dosyasından data alıp tutabilir Professional'in 3 disketlik versiyonundave onlarla işlem yapabilir. Bir form. aynı SBFormed etiketli diskettedir. Çalışmaanda iki ya da üç (hatla daha fazla) dosya- sistemini anlamak için çok önemli birkaçdan alan ya da kayıt görüntüleyecek şekil- konu vardır. Biz burada Forms Editor'ünde tanımlanabilir.ana tanımlamalarından başlayarak formla-Data girişi için form tanımlama, her sa- rı ve sayfaları, bunların nasıl tanımlanacatıraayrı bir alandan veya ayrı bir kayıttan, ğını ve açılacağını, sonra da diskete kayhatlaayrı bir dosyadan bilgi saklayacak detme yöntemini anlatacağız. Bu tanımlaşekildeyapılabilir.maları önce tek sayfalık formlardan başla-Bu özellikler dışında Forms Editor tam tacağız. Sonra da değişik kullanımları vebir dizayn ve çizim paketidir. Sağladığıdisketteki dosyalarla birleştirilmesine deolanaklar;çok sayfalı formlar yaratmak,ğineceğiz.renklendirmek, çizgiler, kutular ve yazı-FORMLAR ve SAYFALAR:larla süslemek olarak sayılabilir. Mouse'uGenel kullanımda "FORM" terimi, gebirkaçkez klikleyerek sayfadaki herhanginiş bir yazışma materyalini kapsar: faturabirözelliği biraz değiştirmeye imkan velar,bilgi giriş formları, müşteri kabul vs.Ancak biz bu açıklamalarda ve Formsren geniş olanaklı bir editleme setine sa-Editor programında FORM terimini.hiptir. Başka programlarda oluşturulmuş"SAYFA"’ların birleşimi şeklinde düşüneşirketlogosu, mektup başlıkları gibi graceğiz.fik resimleri kullanmak için de kullanıla-Bir sayfanın büyüklüğü. 66 satıra yazıbilecekseçeneğe sahiptir. Form bir kez di- labilecek 240 karakter olarak düşünülebizaynedildikten sonra, printer çıkışı alınıp lir. Ekranda bir sayfanın sadece bir bölüfotokopiile çoğaltılabilir ve günlük iş ya- münü görebilirsiniz: farklı bölümleri gözışmalarındakullanılabilir.rüntüye getirmek için kaydırma çubukları-İş alanındaki kullanımlarda; faturalar, nı kullanmalısınız.masraf formları, stok kontrol, pazarlama Bir sayfayı aralıksız yanyana dizilmişanket formları gibi geniş bir uygulama üç A4 yaprağı olarak düşünebilirsiniz; heralanı vardır. Tabii farklı alan kullanımları yaprak 80 karakterlik 66 satır içerir. Biriçin değişik formlar yaratılabilir; ancak ta-sayfanın printer çıkışını almak istediğinizde,bu üç yapraktan seçtiğiniz bölümündökümünü alırsınız.Formlar ve sayfalar arasında farklılıkyaratmanın ana avantajı, esnekliktir. Bununanlamı, sayfaları kendi üzerlerindedüzenleyip kaydettikten sonra, farklı sayfalardanform oluşturma imkanı sağlamasıdır.Aynı sayfa ya da sayfaları farklıformlarda kullanmak; aynı sayfayı birformda tekrarlamak mümkündür. Bir formusayfa sırasını değiştirerek, araya sayfalarsokarak ya da silerek değiştirmekmümkündür.Formlar ve sayfaların farklarını 4 anakuralla özetlemek mümkün:1. Bir form bir ya da daha çok sayfadanoluşabilir.2. Bir form tek sayfadan oluşuyorsa,sayla ya da form olarak kaydedilebilir.3. Birden fazla sayfadan oluşan birform, sadece form olarak kaydedilebilir.4. Bir form açık durumdayken diğer birform yüklenemez. Fakat o anki forma eklenmeküzere bir sayfa yüklemek mümkün.Superbase; form olarak kaydedilen dosyalarınisimleri sonuna ".sbv" uzantısınıeklerken, sayfa olarak kaydettiğinizde".pg" uzantısını koyar.OBJELER:Bir sayfaya yazı ya da grafik gibi herhangibirşey ekleyeceğinizde. Forms Editoronu bir "OBJECT" olarak tanır. Birçizgi, bir alan. bir yazı satırı, bir saha vebir resim gibi tüm ayrıntılar, program tarafındanayrı birer obje olarak kabul edilir.Böylece program bunların tamamını sayfanınelemanları olarak muhafaza eder. Birresmin ayrı bölümlerinin ayrıntılarınısaklamaksızın ekrana bir resmiyerleştirmenize izin vermesi yönünden diğerçizim ve dizayn paketlerinden farklıdır.Bu özellik Forms Editor içinde"OBJECT-ORIENTED" olarak adlandırılırve özellikle bir sayfanın editlenmesikonusunda çok fazla avantaja sahiptir. Bu,sayfadaki bir bölümü seçerek değiştirmeyiçok kolaylaştırır. Örneğin seçilen objeyiyeni bir pozisyona getirmek ve onun boyutlarınıdeğiştirmek gibi. Diğer bir avantajıda printer çıkışında görülür. FormsEditor'ün obje tiplerinin yalnızca bir kısmınıprinter'a göndermesini sağlayabilirsiniz:örneğin sayfadaki yazıları hariç tutabilirya da gölgeli alanları yazmamasınıisteyebilirsiniz.Forms Editor. 6 tip obje tanır:Sahalar (Area)Kutular (Box)Çizgiler (Line)Resimler (Image)Yazılar (Text)Alanlar (Field)Sahalar ve resimler dışında, bu tiplerintemsil ettiği her obje'nin değişik modellerikullanılabilir. Örneğin çizgi bir doğru,kutu da bir dikdörtgendir. Sahalar, kutularladoludur; kutuların hepsi aynı renk vekalıplarla doldurulmuştur. Resimler, her-AMIGA DÜNYASI 29

hangibir çizim programı ile yapılıp birForms Editor sayfasına alınırlar.Genel olarak ekrandaki her bağımsızeleman ayrı bir objedir. Bu yüzden bir satıryazı ya da grafik bir tek obje olarak kabuledilir. Birçok objeden meydana gelenbir satır (ya da ekranda bulunan başka birkalem) oluşturmanız mümkündür; böylece,bir sürü kısa kısa satırdan uzun bir satıryapabilirsiniz.Tanımlanan her objenin aktif hale geçebilmesi,ona tanımlanan göreve bağlı olarakgereken işlemle olur. Yani, bir tek objenintanımlandığı bir çizgi çizildiktensonra mouse düğmesine basmak, bir yazıobjesine karakterleri girdikten sonra RE-TURN tuşuna basmak gibi olacaktır.ALANLAR (FIELDS):Alanlar, Forms Editor ile Superbase arasındailetişimi sağlarlar. Bunlar, dosyayadata girişi ya da dosyadan data okumaiçin Superbase'deki bir formu kullanmanızaolanak sağlayan elemanlardır. Alanlaravalidation ya da calculation formülüiliştirerek, dosyanın kendi data işleme kapasitesinebir şekil verebilirsiniz. Bu özelliklerikullanarak bir form içinde farklıdosyalar arasında bağıntılı iletişim oluşturabilirya da alana bir data girişi yapıldığındasonucu otomatik olarak hemen hesaplayanbir form yerleştirebilirsiniz.Alanlar da çizgi ve yazı gibi obje olmaklabirlikte, iki ana farklılıkları vardır:Birincisi, forma eklenen alanın bir Superbasedosyasında mevcut olması gerekmesidir.İkincisi ise, alan içeriğininSuperbase'de kullanılana kadar ekrandagörüntülenmemesidir; bunun yerine.Forms Editor içeriğin görüntüleneceği biralan kutusu çizer. Formu Superbase'denkullanmaya başladığınızda, alan ya belirlibir kaydın içeriğini görüntüleyecek ya dadata girişine hazır olarak boş bekleyecektir.MENÜLER ve DİYALOGPENCERELERİ:Forms Editor fonksiyon ve kontrolü içinbeş pull down menu mevcuttur. Bu menü-Ier normal Superbase menüleri gibi çalışırlar.Her menünün bir başlığı vardır.Diyalog pencereleri de Superbase içindegörmeye alıştığımız diyalog pencereleriile aynı. Kullanıcı ile program arasında diyalogsağlayan bu pencereler, bu kez tabiiki farklı seçeneklerle.Buradaki diyalog pencerelerinin diğerlerindenen önemli farkı, bazı diyaloglarınCANCEL düğmesini içermemesidir. Budurumda pencereden çıkış için mutlakaOK düğmesini kullanmak zorunda olacağınızdan,bu denemeleri açıklamalarımızıokuduktan sonra yapmalısınız.FORMLARLA ÇALIŞMAYABAŞLAYALIM:Forms Editor'ün menü seçeneklerini yapacaklarıişe göre tanımlayalım, bu kez isterseniz.YENİ BİR FORM YARATMA:Yeni bir form oluşturmaya ProjectMenü'deki New Form seçeneği ile başlanır.Ancak Forms Editor'ü yüklediğinizdede ekrana, yeni bir formun ilk sayfası ola-rak kullanabileceğiniz başlıksız boş birsayfa gelir.New Form seçeneği, halihazırda birform açık durumdayken de seçilebilir.Disketten yeni bir form seçip yükleyipeditleyebileceğiniz gibi yeni bir formoluşturup diskete kaydedebilirsiniz. Sonratekrar yeni bir form oluşturmak isterseniz,bu menü kalemini seçerek bellekten öncekiformu temizleyebilirsiniz.YENİ BİR SAYFA YARATMA:Project Menü'deki New Page seçeneği,o anki sayfanın arkasına bir boş sayfaekler. Örneğin o anda ekranda 2 numaralısayfa açıksa, yeni sayfaya sayfa numarasıolarak 3 verilecektir. Yani bu seçenek sayesindebir forma yeni bir sayfa eklemekmümkün olur; çünkü o an hazır olan sayfalarısilmez.Yeni bir form oluştururken, formun ilksayfasına bir obje yerleştirilene kadarNew Page seçeneği hayalet kalem olarakgörüntülenir.BİR FORMU AÇMA:Project Menü'deki Open Form seçeneği,disketten hazır bir formu yüklemekiçin kullanılır. Bu seçenek ya daha öncehazırlanmış bir formu düzeltip değiştirmekya da görüntülemek için kullanılır.Seçenek işaretlendiğinde, o ankidireetory'de bulunan form dosyalarını(.sbv uzantılı) listeleyen bir diyalog penceresigörüntülenir. Bu listeden istediğinizdosyayı seçerek yükleyebilirsiniz. Bellektebir form açık durumdaysa. Open Formseçeneği ile açılan yeni form eskisi ile değişir.Yani bu seçenekle iki formu birleştirmeimkanı yoktur. Ancak Open Pageseçeneği ile yeni bir sayfa eklenebilir.BİR SAYFA AÇMA:Diskete daha önceden kaydedilmiş birsayfayı açmak için, Project Menü'denOpen Page seçeneği kullanılır. O an açıkolanla yer değiştirmesi dışında, Open Pagede aynen Open Form gibi çalışır. Buseçenekle de ekrana o anki direetory'debulunan sayfa dosyalarını (.pg uzantılı)listeleyen bir diyalog penceresi açılır. Fa-kat listeden bir sayfa seçtiğinizde, formuno anki sayfasının arkasına ilave edilecektir.Örneğin 4 sayfalık bir formunuz açıksave o anda ekranda görüntülenen sayfa 3ise, yüklediğiniz sayfa 4 olacak ve öncekisayfa 4, 5. sayfa olacaktır.Open Page, eskilerden yeni bir formoluşturmanıza da izin verir. Bunu yapmanınbazı yolları vardır:. Tek bir sayfayı yükleyerek değiştirmek. İki formu arka arkaya eklemek. Diğer formlardan sayfalar kullanarakyeni bir form yaratmak. Sayfaları tekrarlamakOpen Page, daha önceden Save Page seçeneğikullanılarak tek tek sayfa olarakkaydedilmiş (.pg uzantılı) sayfa dosyalarıile çalışır. Save Form seçeneği ile kaydedilmişbir dosyayı bu seçenekle yüklemeimkanı yoktur. Bir formdaki sayfalan diğerindekullanmak isterseniz, form sayfalarınıayrı ayrı kaydetmelisiniz. Bir sayfayıdiskete kaydettiğinizde, sayfanın o ankisayfa numarası kullanılmaz. Bunun nedeni,aynı sayfayı aynı formda kullanabilmenizyani tekrarlayabilmenizdir.Tabii ki uygulamada aynı sayfadan oluşanbirkaç sayfalık formlar kullanılmaz.Bu özellik, sayfalarında küçük farklılıklarolan formları oluştururken avantajlıdır.Sayfaları ekleyerek sonradan değişiklikleriniyaparsınız.O ANKİ SAYFAYI DEĞİŞTİRMEK:Page Menü'deki ilk üç kalem olan Goto. Next ve Previous seçenekleri ekrandao anki sayfayı değiştirmenizi sağlar. Buseçenekler, sadece o an açık olan sayfalarlaçalışır.Go to, açılacak sayfa numarasının girileceğibir diyalog penceresi görüntüler. İstenensayfa numarası buraya girilerek RE-TURN tuşuna basılarak belirtildiğinde.Forms Editor onu sayfa ekranına getirir veo anki sayfa yapar.Next, bir sonraki sayfaya geçişi sağlar.Mesela o anda 3 numaralı sayfa açıksa.Next seçeneğiyle 4 numaralı sayfa o ankisayfa yapılır.AMIGA DÜNYASI 30

Previous, bir önceki sayfaya geri dönüsüsağlar.BİR FORMU KAYDETMEK:Project Menu deki Save Form seçeneğiile o anki form'un diskete kaydedileceğiismi soran bir diyalog penceresi açılır.Halihazırda mevcut bir form ismi verilirse,program size dosyanın yeni şekliyleüstüne kaydedilip katledilmeyeceğim sorar.Form dosyasının eski isimde yeni halininsaklanmasını istiyorsanız. ÖK düğmesiniklikleyerek bunu kabul edersiniz.Cancel düğmesini klikleyip sonra da yenibir isim vererek kaydedebilirsiniz.Bu seçeneğin ana kullanımı, o anki formuntüm sayfalarını bulunduğu sıradasaklamaktır. Form tek sayfalıksa. bir sayfalıkform olarak kaydedilir. Save Formseçeneği ile dosya, diskete isminin sonuna".sbv" uzantısı eklenmiş olarak kaydedilir.BİR SAYFAYI KAYDETMEK:Project Menu deki Save Page seçeneği,o anki sayfayı diskete kaydetmek içinkullanılır. Tıpkı Save Form seçeneği gibi.bu seçeneğin de bir diyalog penceresi vardır.Save Page, kayıt esnasında sayfa numaralarınıumursamaz. Bu seçenekle kaydedilenbir sayfa, çok sayfalı bir formiçinde kullanılabilir. Sayfa dosyaları, disketeisminin sonuna "pg" uzantısı eklenereksaklanırlar.DİSKET İŞLEMLERİ:Bu işlemler: disketin directory sine bakmak,directory değiştirmek, diskettenform ya da sayfa dosyalarını silmek içinyapılırlar.Directory Değiştirmek:Forms Editor içinde directory ya da sürücüdegiştirmek istendiğinde. ProjectMenü"deki Directory seçeneği kullanılır.Durum:Project Menü'dekı Status seçeneği.sistemin çeşitli durumları hakkında bilgialmak için kullanılır. Seçenekle ekranaaşağıdakileri gösteren bir diyalog penceresiaçılır:.Açık Superbase dosyaları. O anki director). O anki formun sa> la saj ısı. Diskette kalan boş yer. Boş bellek miktarıForm ve Sayfaların Silinmesi:Project Menü'deki Remove Form veRemove Page seçenekleri, sırayla disketteve sayfa silmek için kullanılırlar.Ekran Çözümlemesi:Project Menü deki Resolution seçeneği,ekran çözümlemesini ve renk sayısınıayarlamak için kullanılır. Interlace On.ekranı interlace'e çevirir: renk sayısı 4, 8ve 16 renk olarak tanımlanabilir. Tespitedilen çözümleme ve renk sayısı seti.form ile birlikte diskete kaydedilir: dosyayüklendiğinde, bu set de otomatik olarakyerleşir.BİR SAYFANIN DÜZENLEMESİ:Bir sayfanın düzenlenmesi dendiğinde,yapılabilecek aktiviteler şunlardır:. Sayfada görüntülenecek farklı obje tiplerininseçimi. Sayfaya objeleri eklemek. Obje boyutlarını büyütmek. Objeleri yerleştirmek. Objelerin renk ve kalıp gibi vasıflarınıbelirlemek. Objeleri sıraya dizmekDİZAYN ARAÇLARI:Set Menü seçenekleri, iki gruba ayrılmışlardır.Yukarıdaki grup objeleri sayfayaeklemek için kullanıldığından bunlarıDİZAYN ARAÇLARİ olarak tanımlayacağı/.Line ve Box gibi objeler diğer çizimprogramlarındaki gibi istenen pozisyonkliklenerek başlatılır ve düğme bırakılarakuzatıldıktan sonra bitiş noktasındaikinci kez klik yapılır. İşlemden vazgeçmeyolu ise, sağ mouse düğmesine basmak.Field, Calculation ve Validation araçlarıise birer diyalog penceresine sahiptirlerki. bunları yeri geldikçe açıklayacağız.FIELDS (ALANLAR)Bir sayfaya bir alan eklemeden önce, istenenalanın bulunduğu Superbase dosyasınıaçmak gerekir. Bunun yolu. ProjectMenü "den Open File seçeneğini kullanmaktır.Bu seçenekle açılan File diyalogpenceresinden kullanmak istenen dosyaseçilerek açılır. Dosya yüklenir, fakat ekrandaherhangi bir değişiklik olmaz. Buanda dosya sadece alanlarını kullanmanıziçin "hazır duruma gelmiştir. Artık bu dosyadanislenen alan sayfanın herhangi biryerine yerleştirilebilir. Aynı sayfaya birdenfazla dosyadan alanlar ekleyebilir,hatla aynı alanı sayfanın muhtelif yerlerindetekrarlatabilirsiniz.Bir dosyaya alan ekleme prosedürü aşağıdakigibidir:1. Set Menü'den Field seçilir.2. f i e l d s seçeneği diyalog penceresindenalanın vasıfları belirlenir. Bu penceredeiki seçenek vardır: Auto Field Name veAuto Field Borders. Auto Fields Namesseçilirse, text objesi olarak sayfaya seçilenalanın ismi alan kutusunun soluna standarlsisiem fonluyla eklenir. Auto FieldBorders seçilirse, sayfaya eklenen alankutusu çerçeveli olarak yerleşir. Seçeneklerdenhiçbiri seçilmezse, alan kutusu kesikliçizgi ile çizilerek yerleştirilir ve ismiyazılmaz.3. Artı şeklindeki kursor sayfanın istenenyerine yerleştirilir ve sol mouse düğmesinebasılır.4. Çıkan Fields diyalog penceresindenistenen alan ismi bir kez klikleyip OK kutusuişaretlenerek ya da isim iki kez kliklenerekseçilir. Alan açık olan diğer birdosyadan seçilecekse, önce diyalog penceresininetiketi altındaki alan ismi satırı-nın yan tarafındaki ok kliklenerek istenendosya isminin görüntülenmesi sağlanır:sonra da ona ait alanlar içinden istenenalan seçilir.5. Seçilen alan, kursoru sayfanın ilkkliklediğiniz noktasına yerleşir.LINES (ÇİZGİLER)Forms Editor içinde yatay ve dikey düz.çizgiler çizebilirsiniz. Bu işlem. SetMenüden Line seçeneği ile yapılır. İşaretçiyiçizginin başlangıç pozisyonunayerleştirip sol mouse düğmesine bir kezbasılır. İşaretçi sağa, sola, yukarı ve aşağıhareket ettirilerek bu noktadan başlayıpistenen yöne uzayan çizgi çizilir. Yeterliuzunluk sağlandığında, mouse'un sol düğmesinebir kez daha basılarak çizgi sonlandırıhr.Çizim esnasında. Forms Editorçizgiyi noktalı olarak gösterir. Son noktaverildiğinde, çizgi o an seçili renk, kalınlıkve kalıpta sayfaya yerleşir.BOXES (KUTULAR)Kutular. Set Menü "deki Box seçeneğikullanılarak çizilir. Tıpkı çizgilerde olduğugibi. başlangıç noktası sağ mouse düğmesikliklenerek belirtilir: işaretçi istenenyönlere çekilerek (düğmeyi basılı tutmadantabii) istenen büyüklüğe getirilir vebir kez daha kliklenerek diğer köşesi ilekutu çizimi tamamlanır. Bunu yaptığınızda.Forms Editor kutuyu o an seçili renk.kalınlık ve kalıpta çizecektir.AREAS (SAHALAR)Set Menü'den Area seçeneğinin fonksiyonudurve o anki ön zemin renginde vekalıba uygun olarak doldurulmuş bir kutudur.Kutu çizimi ile aynı mantıkla çizilir.TEXT (YAZI)Set Menü nün Text seçeneği, ekrana diğerobjelerle birlikte yazı objeleri koymakiçin kullanılır. Bu seçenek işaretlenip kursoristenen yazı satırının başlangıcına yerleştirilirve karakterler girilir. Bunu yaptığınızda,karakterler ekranda seçili renk.stil özellikleri ile ve seçilen fontla görüntüleneceklerdir.Mouse tuşuna ya da RE-TURN tuşuna basmak işlemi tamamlayacakve yazıyı ekrana sabitleyecektir.Yazı girilirken herhangibir hata yapılırsa,normal yazım hataları gibi ok tuşlarıile Del ve Backspace tuşları kullanılarakhatalar düzeltilebilir.IMAGES (RESİMLER)Forms Editor, herhangibir çizim boyamaprogramında oluşturulmuş bir resmi,hazırladığınız formun içine yüklemenizeizin verir. Bu olanakla, çizim programlarındanbirinde şirket logosu tanımlanıpAMIGA DÜNYASI 31

ekran formu ile birleştirildikten sonra yazışmalardasabit başlık olarak kullanılabilir.Forma bir resim yerleştirmek istediğinizde.Forms Editor ile çalışmaya başlamadanönce resmi o anki directory'ye yerleştirmenizen iyisidir.Bu iş için. Set Menü'deki Image seçeneğikullanılır. Seçeneği işaretleyip, işaretçiyiresmin görüntülenmesini istediğinizbölümün sol üst köşesine yerleştirin.Klikleyin ve resmi yerleştirmek istediğinizkutu büyüklüğünü ayarlayın (tıpkı kutuçizer gibi) ve sağ alt köşede bir kez dahaklik yapın. Bitiş kliğinden sonra, ekranaresim dosyasını seçmeniz için bir diyalogpenceresi açılır. İstenen resim buradanseçildiğinde kutuya yükleme işlemi başlar.Bu işlem için önemli olan, resim içinküçük değil büyük kutu açmak gerekmesidir.Zira resme büyük gelen kutuyu küçültmekçok kolaydır ama kulu resme küçük gelirse kutuyu büyütemezsiniz.Printer çıkışında cihazların uyumsuzluğunedeniyle, forma alınan resimlerde bazençarpıklık olabilir Bu durumda, kullandığınız konfigürusyonu ayarlamanızgerekir.Resmi küçültmek için. Set Menü'dekiSize seçeneği kullanılır. Resim kutusunusadece sağ yanlardan küçültebilirsiniz.. İslediğinizsonucu alamıyorsanız. çizimprogramınızdan ana resminizi düzeltmelisiniz.Forma eklenebilecek resim sayısı, belleklesınırlıdır.ATTRIBUTES (VASIFLAR):ATTRIBUTES PENCERESİEdit Menü’den Attributes seçildiğinde,kullanabileceğiniz, vasıfları içeren birpencere açılır. Pencereyi ilk açtığınızda,yalnızca üst bölümü görünür. Pencereninsağ alt köşesindeki baklava biçimindekikutucuğu kliklerseniz pencerenin tamamınıngörüntülenmesini sağlayabilirsiniz.Aynı kutucuğu bir kez daha kliklemek.pencereyi tekrar küçültecektir. Pencereekranın herhangi bir yerine yerleştirilipformu düzenleme esnasında olduğu gibi,kapatılıp gerektiğinde açılarak da kullanılabilir.Pencere aşağıdaki seçimleri yapmanızaimkan verir:. Çizim kaleminin rengi. Arka zemin rengi. Çizgi, kulu ve sahaların çizileceği kalıpdesenler. Normal, İtalik, Bold ve Altçizgili olarakyazı stilleri. Alan içeriğinin sağa, sola yapışık ya daortalanarak yazılması. Kullanıcının dala girişini engellemekiçin bir Field ya da Calculation alanınıyazmaya karşı koruma. Çizgi kalınlığı. Renk paleti. Obje print durumu; hır grup objeninprinler 'dan çıkması ya da çıkmaması bu-radan sağlanır.Bu değerleri set etmek için işaretçi değiştirilecekkutuya getirilir ve kliklenir.Pen/Paper Selector (Kalem/Kağıt Seçici):Bu seçenek, çizilecek bir sonraki objeiçin arka ve önzemin renklerini tespiteder. Pencerenin sol üst klişesinde bulunankutu içindeki yuvarlak, o anki önzeminrengini gösterir. Yani bu renk kullanılacakkalemin rengidir. Kalem rengini,renk panelindeki 16 renkten birini (resolution16 renge ayarlıysa) seçerek değiştirebilirsiniz.Öncelikle kalemin mı. Yoksakağıdın mı rengini değiştireceğinize kararverin. Kağıt rengini değiştirmek için. kutununönzemin rengini gösteren yuvarlakdışında kalan kısmı kliklemeli ve renkseçmelisiniz.Pen ve PeniPaper Renk M odları:Kalem/Kağıt seçici yanında en üst sıradakiilk iki kutu ile seçilirler. FormsEditor'de renk kullanımı için iki renk moduvardır. Üstteki ikinci kutucuk olan Penmodunda. kağıt rengini değil, sadece kalemrengini değiştirirsiniz. Tüm objelere,seçilen kalem renginde mevcut kağıt yanizemin üzerine çizilir. Bu mod. programıntanımlı ınodudur. Üst satırda üçüncü kutucuklaseçilen Pen/Paper modunda. her ikizemin için de renk seçilebilir. Bu modunana uygulaması yazı ve sahalardır. Bumodu bir örnekle açıklayalım: Önce Setmenüden Text'i, sonra da Edit menlidenAttributes"! seçin. Sonraki adım.

kağıt/kalem modu için kutucuğu kliklemelisiniz.Kalem/Kağıt Seçicisini kullanarakkalem rengini mavi. kağıt rengini dekırmızı olarak belirleyin. Artık sayfanınistediğiniz yerini klikleyerek yazınızı girebilirsiniz.RETURN tuşuna basarak girişitamamladığınızda, kırmızı zemin üzerineyerleşen mavi yazıyı göreceksiniz.Colour Palette (Renk Paleti):Renk Paleti, o an mevcut renkler yerineyeni renkler atamanıza ve ekranda çizilmişbulunan objelerin reklerini değiştirmekiçin kullanılır. Herhalde hepimizinrenk paletinin nasıl değiştirileceği konusundabir fikri var. Seçenekle, normal çizimprogramlarındaki gibi renk değiştirmepenceresi açılır. Bu pencerede, değiştirilecekrenk seçilir; içindeki kırmızı (R), Mavi(B) ve Yeşil (G) oranları değiştirilerekyeni renk oluşturulur.Object Print Status(Obje Print Durumu):En üst sıradaki son kutucukla ayarlanır.Bu özellik, bir objenin print edilip edilmeyeceğinitespit etmek için kullanılır. Birformun tüm objelerinin printer çıkışındabulunması sağlanabileceği gibi. sadecebelirli tip objelerin çıkışı sağlanabilir. ObjePrint Durumu kutusu seçili durumdayken,seçilen hiçbir obje printer'dan çıkmayacaktır.Eğer bir objenin print edilmemesiniistiyorsanız, önce objeyi çift klikyaparak işaretleyin, sonra Print Durumkutusunu seçin.Text Styles (Yazı Stilleri):Bu seçenekler Kalem/Kağıt Seçicisininyanındaki ikinci sırada yeralan ve stileri"X"harfiyle temsil eden 4 kutuda sıralanırlar.Bunlar, soldan sağa doğru; normal,kalın, altçizgili ve italik yazı stilleridir.Tabii bu stillerin çeşitli kombinasyonlarınıkullanmak da mümkün.Field Justification(Alandaki Yazı Yerleşimi):Alan kutusu içine yazılacak olan yazınınyerleştirilme esasının tanımlandığı bu seçenek,bir kaydırma çubuğu şeklinde yazıstili kutularının devamında yer alır. Üç alternatifivardır: Data, alanda sağ ya da solkenara yapışık veya merkezlenmiş olarakyerleştirilir. Tanımlı şekli değiştirmek içinkutudaki kare şeklindeki işaretçiyi istenenyöne çekmek gerekir.Tüm alanlar aynı justify ile tanımlanabileceğigibi, sonradan da değiştirilebilir.Bunun için, önce alan seçilir; sonra daAttributes penceresinden yazı yerleşimideğiştirilir.Read Only (Sadece Okuma):Bu özellik aynı sırada en sağdaki "R"harfi ile belirlenir. Formu data girişi içindüzenlediğinizde, bu özelliği kullanmakisteyebilirsiniz. Bu özellik verilen alanlarısadece okuyabilir, değiştiremezsiniz. Bununanlamı, alanı bir Superbase dosyasınındatalarını görüntülemek için kullanabileceğiniz,fakat doğrudan data giremeyeceğinizdir.Read Only, tanımlı koşul delildir;yani alanlar, yazılabilir ve okunabilirdurumdadır. Koşul daha çok hesaplamalariçin kullanılır.Area Patterns (Saha Kalıpları):Sahalar. 16 çeşit olarak hazırlanmış sahadoldurma modellerinden bir ile çizilebilir.Bu modeller renk panelinin altında bulunur.Attributes penceresinde seçili pattern,parlak bir çerçeve ile belirlenir.Model panelinden seçilen kalıp, dahasonra çizilen sahaların İçini doldurmak veçizgilerle kutuların çerçevesi için kullanılır.Çizgi ve kutu çerçevelerinde, bu seçenekledeğişik kesik çizgi kullanmak mümkünolur.Bu şekilde çizgi ve kutuları iki renklideçizebilirsiniz. Bunun için Kalem/Kağıt seçiciyardımıyla zemin renklerini belirleyinve çizimleri deneyin.Line Thickness (Çizgi Kalınlığı):Attributes penceresinin en altındaki sıra,çizgi kalınlıklarının ve pattern'lerinintemsil edildiği kutulardan oluşur. Çizgikalınlığı için 4 seçenek vardır. Bu seçenekler,hem çizgi hem de kutuların çizimindekullanılır.Tanımlı çizgi, en sol kutudaki kalınlıktadır.Diğer kutuları klikleyerek farklı kalınlıkve model kullanabilirsiniz.YAZI FONTLARI:Forms Editor'ün en sonuncu menü başlığı,Fonts'dur. Form sayfalarına yerleştirilecekyazı objeleri için farklı font vepunto (büyüklük)'ları bu menüden ayarlayabilirsiniz.Bunun için. Fonts menüsü altındabulunan çeşitlerden biri seçilebilir.Bu menüde bulunan font sayısı, tamamendisketteki Fonts directory'sinde bulunanfontlarla sınırlıdır. Yani belirli bir font sayısıyoktur.Fontların puntoları menü kalemleri yanındaaçılan alt menü'lerde verilir. Sizfontu seçerken, aynı anda puntosunu dabelirlersiniz.CROSSHAIRS:Crosshairs seçeneği, obje yaratımındakullanılan normal çizim kursoru yerinesayfa penceresinin ortasından bir yatay vebir dikey kesişen iki çizgi çizer, ki bunacrosshairs denir. Objelerin birbirine göreçizildiği dizaynlarda oldukça yararlıdır.Edit Menü'deki Crosshairs'i seçerek aktifhale getirebileceğiniz bu seçenek, tekraraynı seçim yapılarak kapatılır.Crosshairs seçeneği, bir satır ve sütunsayacı taşır; bu da formdaki bir objeninyerleşim noktasının değerlerini görmenizisağlar.Align seçeneği aktif değilse, sayaç, satırve sütun değerini pixel olarak gösterecektir.Aktifse, değerler karakter tabanındasatır ve sütun pozisyonları olacaktır.ALIGN:Crosshairs gibi. Align’da dizayn araçlarınaeklenmiş bir kolaylıktır. Sayfadakiobjelerin birbirine göre aralıklarının satırolarak ayarlanabilmesini sağlar.Align On ya da Off olarak ayarlanır. Onolduğunda. Forms Editor sayfayı görünmezgridlerle doldurulmuş olarak gösterir.Sayfaya eklenecek bir objenin en yakınobjeye en az bir karakter ölçüsünde uzakolması sağlanır. Karakter genişliği, stan-dart sistem fontu ile tespit edilir. Bir sayfa,240 karakter genişliğinde ve 66 karakteruzunluğundadır.Align tanımlı olarak Off (kapalı) durumundadır.Edit Menü'den Align seçilerekOn (açık) duruma getirilir. Kapatma içinaynı seçimin tekrar yapılması gerekir.REDUCE:Edit Menü'nün bir diğer seçeneği de,Reduce'tur. Reduce, görüntüdeki formsayfasını 240 sütuna 62 satır olarak küçültür.Bu, form dizaynındaki taşmaları kontroletmek için çok faydalıdır.Reduced açık durumdayken, editlemeyapılamaz; bazı menü seçenekleri de seçilemez.Reduce seçilerek açıldığında. Edit menüdekiReduce kelimesi Normal kelimesiile yer değiştirir. Normal’i seçerseniz, orjinalgörüntüye geri dönersiniz.Evet, bu aylık bu kadar. Gelecek ayForms Editor'ü tamamlayacağız. Hoşçakalın.AMIGA DÜNYASI 33

Disney'in Renkli Dünyası ...THE ANIMATIONSTUDIOMerhaba arkadaşlar. Umuyorum ki, biray boyunca PENCIL TEST programınaalışmış ve siyah beyaz güzel animasyonlaroluşturmuşsunuzdur. İşte bu ay göreceğimizkonular, sizin bu siyah beyaz ani- OPEN : Kaydetmiş olduğumasyonlarınasıl renklendireceğiniz ve ani- nuz bir poz listesini tekrar hafızaya yükmasyonlaranasıl senkronize ses efektleri ve ler. Yükleme işleminin programın diğermüzikleri ekleyeceğiniz. Ayrıca bunlardan bölümlerindekilerden bir farkı yok.başka ufak tefek çalışma tekniklerini de ge- APPEND: Bir poz listesini, hafızadakine bu ay göreceğiz. Programımızın açıkla- poz listesinin arkasına yükler.masının son bölümünü ise, bu hazırlanan SAVE : Poz listesini, sizin sonanimasyonların nasıl kaydedilip oynatılaca- kaydetmiş olduğunu/ adla tekrar kaydeder.ğı ve programımızdan çıkan animasyonların SAVE. AS: O anki poz listesini verdiğinasılbaşka programlara (mesela Deluxe niz adla diskete kaydeder. Yeni bir poz. lis-Paint'e) aktarılacağı oluşturacak.tesi yarattıysanız, onu ilkin bu seçenekleAnimasyon Poz Listesi...kaydetmelisiniz ki. sonra SAVE seçeneği-Evet, bu ayki yazımızın ilk bölümünü ni sürekli kullanabilin.animasyon poz listesinin (EXPOSURE SAVE BY SHEET: Bu seçeneğimizinSHEET) incelenmesi oluşturuyor. Önce- "IFF" ve "ANIM" olarak iki alt seçeneğilikle, animasyon poz listesi ne işe yarıyor, var. Yaptığı iş. poz listesinde belirlediğionabir bakalım. Animasyon poz listesi, niz animasyonu, seçiminize göre IFF veyaadından da anlaşıldığı gibi bir liste. Bu lis- ANIM standartlarında kaydetmek. Bu seçenek,yaptığınız bir animasyonu, poz listesindeayarladığınız şekilde başka bir programdakullanmanızı sağlıyor. Yani animasyonunuzundış hatlarını çizdikten sonra bu seçeneklebir ANIM dosyası olarak kaydedipDeluxe Paint III'le renklendirebilir ve eklemeleryapabilirsiniz. Ama unutmayın,senkronize ses efektleri haliyle IFF veANIM dosyalarında gözardı edilirler.PRINT: Poz listesinin kopyasını, birdoküman halinde printer'dan çıkarır.ANIMATE : O an yarattığınızpoz listesindeki senaryoya göre animasyonuoynatır.tedeki her satır, ekrana o an gelecek kareyi ABOUT : Programın ve yatemsilediyor. Biz bu listeye elimizdeki çi- pımcıların hakkında bilgi veren ufak birzilmiş karelerin numaralarını girerek, hangi metin penceresini ekrana getirir.karenin animasyonun hangi anlarında ve PENCIL TEST: Kare çizim ekranınakaç kare boyunca gösterileceğini belirliyo- geri döner.ruz. Tabii ki listenin maharetleri burada da Edit Menubitmiyor. Kareleri bir kez gereken sırayla COPY : O an kursorun üzegirdiktensonra (ki bu işlem bile kısaltılmış rinde bulunduğu poz listesi satırını veyave basitleştirilmiş), her karenin yanındaki mouse ile blok halinde seçerek belirlemişkomut bölümüne özel komutlar girerek, ka- olduğunuz satırları tampon bölgeye atar.renin oynatımı anında belirlediğiniz ses CUT : O anki satırı veyaefektinin veya müziğin başlamasını sağlı- bloğu tampon bölgeye atar ve daha sonrayorsunuz. Animasyonun gerçek zaman ola- da satın veya bloğu siler.rak neresinde bulunduğunuzu, ekranın sağ PASTE : O an üzerinde buüstündekisaatten de izleme imkanınız mev- lunduğunuz satırdan itibaren kalanları ilericut.Ayrıca listeye arka arkaya girilmiş ka- ye iterek, tampon bölgesinde saklamış oldurelerin,daha yavaş oynatımı için yeniden ğunuz satır veya satırları araya sıkıştırır.düzenlemeyi kolaylaştıran yardımcı bir SPARSE : Bu seçenek ile,özellik de, bu bölümde mevcut. Şimdi da- belirlediğiniz bloğun içinde kalan karelehaayrıntılı açıklamaya geçelim ve EXPO- rin araları, o an ekranın üst satırında "Cel"SURE SHEET'in pull-down menülerini ile belirlenmiş olan sütunun alt kısmındatanıtmayabaşlayalım...ki sayı kadar aralanır. "Cel" sütununun al-Project Menutındaki sayıyı değiştirmek için mouse'laNEW : Poz listesini tama- üzerine klikleyin. Bu sayede, dümdüz gimensiler ve boşaltır.rilmiş bir listede diğerlerine göre daha ya-AMIGA DÜNYASI 34Gökhan ŞENERvaş oynatılması gereken kareler varsa,bunların aralarını açarak yavaş oynama-larınısağlarsınız.SEARCH : Listenin içerisindebir komut veya kareyi arama. Bu seçenekseçilince, ekranın alt satırında birpencerecik açılır ve buraya aranacak olanyazı veya rakamın girilmesi beklenir. Arananmetincik bulunursa liste ve kursor ekrandabulunan pozisyona getirilir.SEARCH AGAIN : Bu seçenekile, aranan metin liste içinde sonbulunduğu yerden sonra aranmaya devamedilir ve aynı metnin bir sonraki tekrarıbulunur.BLOCK : Eğer ekrandakipoz listesi satırlarını blok halinde seçerkenmouse'u değil de kursor tuşlarını kullanmakisterseniz, bu seçeneği kullanabilirsiniz.Seçmek istediğiniz satırların enbaşına veya sondaki bir tanesine gelin ve"CEL" sütununa bir girip çıkın (sağ-sol oktuşları ile). Daha sonra Amiga+b kombinasyonunuklavyeden girip aşağı yukarıok tuşlarıyla bloğu belirleyin. Sonra da birbaşka edit fonksiyonunu çağırın.FIRST/LAST FRAME :Bu seçenek seçildiğinde, ilkin poz listesininilk satırına atlar. Sonraki her çağırılırındaise bir en son, bir en baş satıra olmaküzere atlama yapmanızı sağlar.Prewiew Menu ...Bu menüdeki seçeneklerimiz yardımıyla,SONIX koduyla kaydedilmiş müzikleriveya ses efektlerini önceden dinleyebiliriz.Programın STUDIO disketindekiSOUND-FX directory'sindeki ses efektlerinidenemenizi özellikle tavsiye ederim.SCORE: Sonix koduyla kaydedilmişbir besteyi yükler ve çalar. Uzun şarkılardançıkışı sağlamak için ekranın ortasındabir kutucuk yaratılır.INSTRUMENT: Gene Sonix kodundave bir müzik aleti olarak kaydedilmiş sesiçeşitli frekanslarda denemenizi sağlar. İlköncekarşınıza normal bir dosyalamapenceresi açılır ve bu pencereden gereklidirectory'e girip istediğiniz müzik aletini

THE ANIMATION STUDIOseçersiniz. Bu müzik aleti hafızaya yüklenincedosyalama penceresi yokolur ve yerinebaşka bir pencere açılır. Bu pencereniniçindeki "PITCH" kayar belirleciylesesin frekansını (pitch büyüdükçe frekansta yükselir), "VOLUME" belirleyiciyle deses yüksekliğini ayarlayabilirsiniz. Ayarladığınızefekt veya aleti dinlemek için tuşuna basın. Bu pencereden çıkmakiçin kutucuğuna, dosyalamapenceresine dönüp başka bir aletidenemek için ise kutucuğuna klik'leyin.FLUSH MUSIC: Kaydedilmiş bir sesefekti ekleyebilirsiniz.Evet bütün pull-down menülerini degördüğümüze göre, poz listesinin ana ekranınadönerek burayı ve liste oluşturmayıincelemeye başlayabiliriz. İlkin poz listesiana ekranının genel yapısına bir bakalım.Ekranımız bir liste olduğu için, tüm ortabölümü, animasyonun her anının üç ayrıbilgisini içeren sütunlardan oluşuyor. Listesatırlarının üstünde etiketler ve etiketlerinsağında da bir zamanlama saati bulunuyor.Ekranın en alt satırını ise oynatımhızı ve karelerin aralıklarını açma içinkullanılan iki seçenek ile edit menüsündekifonksiyonların karşılıkları olan kutucuklaryeralıyor.Şimdi ekranın en üst satırındaki etiketlerebakalım. İlk etiketimiz "FRAME" etiketi.Bu etiketin altındaki sütun ise, o ankisatırın ekranda oynatılacak kaçıncı kare olduğunugösteriyor. Haliyle, biz bu sütundakideğerlerde bir değişiklik yapamıyoruz. Birsağdaki sütunumuz ise "Cel" sütunu, yani oan ekrana gelecek karenin hangi çizilmiş karelerdenoluştuğunu belirten sütun. Bu sütundabir sayı varsa; bu, o anki satırın ifadeettiği karenin belirtmiş olduğunuz çizilmişkare olduğunu gösterir. Eğer bu sütun boşsa;bu, o anki satırın belirttiği karenin, en sonbelirtilmiş, çizilmiş karenin aynısı olacağınıifade eder. En sağdaki sütunumuz ise, satırlardagirilecek ses efektleriyle ilgili bilgileritaşımakta. Biz bu bilgileri biraz sonra komutlarhalinde vereceğiz, onun için bu sütunuşimdilik pas geçiyoruz. En üst satırın en>ağında ise bir saat var. Bu saat bize, o anüzerinde bulunduğumuz karenin, animasyonbaşlangıcına göre gerçel zamanını veriyor.Ekranın alt satırlarında ise soldan sağabakarsak, iki sayı içeren kutucuğa ve sağdada edit fonksiyonlarının kutucuk karşılıklarınarastlıyoruz. Bu kutucuğun ilkianimasyonun oynatım hızı. Bu kutucuğuklik'lersek karşımıza çizim ekranındakihız seçme penceresinin aynısı geliyor veburadan oynatım hızını belirliyoruz. Bupencereyi geçen sayıda açıkladığım içintekrar açıklamıyorum. Sağdaki kutucukise, "Cel" tanımlama numaralarının arasında"SPARSE" seçeneği ile bırakacağınızboşluğu belirliyor. Ayrıca aynı değer,"Cel" sayılarını hızlı girerken de işinizeyarıyor. Burada bir kolaylığı açıklamadangeçmeyelim. Eğer poz listesindeki "Cel"sütununun en son satırından değer girmeyebaşlayacak ve bu sütundan çıkmadansayı girmeye devam edecekseniz, bu sayılarıgirmek için sırayla klavyedeki sayılarıkullanmak yerine, bir başlangıç değerigirdikten sonra yalnızca tuşunabasmanız yeterlidir. Bilgisayarınızsıradaki çizilmiş karenin numarasını, seçtiğinizkadar aralığı da bırakarak poz listesindekiyerine yerleştirecektir. Eğer çizilmişkarelerin başka başka başlangıç karelerindenitibaren otomatik girişini istiyorsanız,son otomatik girişi de yaptıktansonra "Cel" sütunundan çıkmayın ve birsonraki değeri başlangıç değeri olarak girinve ’le otomatik giriş'e de :vam edin. Bu arada tekrar ediyorum, otomatikgiriş yapmak için, başlangıç değerinigireceğiniz satırın, poz listesinin en sonsatırı olması lazımdır.Ekranın alt satırındaki diğer kutucuklarıniçerikleri ise, aynı adlı pull-down menuseçeneklerininkiler. Yalnızca en sağ seçenekile doğrudan çizim ekranına dönüyorsunuz.Gördüğünüz gibi poz listesiningramerinde pek bir sorun yok. Şimdi isegelelim listemizin kelime hazinesine yanisenkronize ses efektlerini sağlayan komutlarıntanıtımına.SENKRONİZE SES EFEKTLERİ...İşin en zevkli yanına gelmiş bulunuyo-ruz. The Animation Studio'nun senkronizeses efektlerini kullanması, bence bu günekadar gördüğüm en kapsamlı kullanım.Biraz sonra açıklamaya başlayacağım komutlarınkullandıkları dosyaların hepsi,Aegis SONIX müzik programının müzikaleti ve beste dosyaları. Yani programımızlakullanacağınız efekt veya fon müziklerinibu programla oluşturmak zorundasınız.Elbette ki, ben burada SONIXprogramında müzik aleti veya beste oluşturmayöntemlerini anlatmayacağım (Za-ten bu program dergimizde açıklandı vemüzik konusunda ipuçları da gene sürekliyayınlanıyor). Biraz sonra açıklayacağımkomutların hepsinin başındaki "!" karakteriningirilmesine ve bu komutların büyükharflerle yazılmasına dikkat edin.Aşağıda açıkladığım komutların parametresıralamalarına liste yazımı sırasındaacilen ihtiyaç duyarsanız, tuşunabasıp açılan bir pencereden bu listeyi eldeedebilirsiniz. Kolaylık olsun diye aynı bulistedeki yazım düzenini kullanacağım.o işaretleri arasındaki karakterler komutlabirlikte mutlaka kullanılması gerekenparametreleri, [] karakterleri arasındakilerise isteğinize bağlı olarak kullanabileceklerinizibelirtecek. Büyük harflerle yazılmışolanlar ana veya parametre komutları,küçük harflerle yazılmış olanlar ise para-metre sayılarını belirtiyorlar, "dir/" biçimindekibir ifade, tırnak içerisinde bir directoryadını girmeniz gerektiğini belirtiyor."Instrdir/" ise SONIX kodundaki müzikaletlerinin kayıtlı bulunduğudirectory'yi tanımlayacağınız adına geliyor.Ayrıca bu komutların bazıları müzikleilgili olmayan ve yalnızca program akışındadeğişiklik yapan komutlar ve bunlargenelde parametresiz. Listemiz aşağıda ...!BEGIN: Bu parametresiz bir komut veanimasyon oynatımının başlayacağı satırıbelirliyor. Bu komut kullanılmadığı sürece,animasyonlar hep 1. liste satırındanbaşlar.!END: Aynı şekilde parametresiz bir komutve animasyon oynatımının bitiş satırınıbelirliyor. Kullanılmadığı sürece animasyonunbitiş satırı son satırdır.!INSTRDIR : SONIX koduylakayıtlı müzik aletlerinin bulunduğudirectory'yi belirlemenizi sağlar.!SCORE ["instrdir/"][FADE frames] [TEMPO speed]:Bu komutla SONIX formatındaki bir bes-AMIGA DÜNYASI 35

THE ANIMATION STUDIOte, komutu girdiğiniz satırdan itibaren çalınmayabaşlanır. İlk parametreniz mutlakagirmeniz gereken besle adı. Besle adınınarkasına ".smus" eklemesini yapmayıunutmayın. Çünkü SONIX kaydettiği bestelerinarkasına bu uzanlıyı koyar. Eğerdaha evvel INSTDIR komutuyla müzikaletlerinin directory’sini belirlemediyseniz.bunu komutumuzun ikinci parametresiolarak da girebilirsiniz. FADE parametrekomutu ile, müziğin çalmaya başladığıkareden kaç kare sonra lam volümüne ulaşacağınıbelirleyebilirsiniz. TEMPO parametrekomutuyla ve arkasında gelen sayıyla. bestenin çalınma hızını belirlersiniz(Sayı yükseldikçe hız da yükselir).!SKX |SPEED n| |LOOPn] [CHANNEL n.stcrco.all]: Bu komut,bir müzik aleti dosyası olarak kaydedilmişbir ses efektini, listedeki satırın gereci zamankarşılığında çalar. Ses efek tin in adıninarkasına ".instr" ekini eklemeyi unutmayın.Elektin hızını SPEED parametresiylebelirtiyor ve LOOP parametresininarkasından gireceğiniz değerle de. seselekti üst üste tekrarlanacaksa kaç tekraryapılacağını bildiriyorsunuz. CHANNELparametre komutunun ardından efektinverileceği kanalı sayı olarak yazabileceğinizgibi, stereo veya all seçenekleriyle deefeklin stereo veya tüm kanallardan çalınmasınısağlayabiliyorsunuz.!NOTE [KEY a] [OCTAVE n] : Bu konun, tek birnotanın çalınmasını sağlıyor. Notanın çalınacağımüzik aletinin ".instr" ekini unutmayın.KEY komutuyla notası belirliyorsunuz(a ile belirtilen değerin yerine c. d. e. f. g. a.b ve #"ler şeklinde nota adını girin). OCTA-VE komutunun arkasındaki sayı ile notanınçalınacağı oktavı belirliyorsunuz. DİKKAT,her müzik aletinin çalınabileceği alt ve üstoktav sınırları vardır, bunları aşarsanız hatamesajı alırsınız.AMIGA DÜNYASI 36!STOP SCORE : Adınıgirdiğiniz bestenin çalınmasına son verir.!STOPSFX :Belirttiğiniz, kanaldan çalan ses efektinidurdurur.!STOP NOTE : Belirlediğiniz kanaldan çalmaktaolan notanın çalınmasına son verir.!CONTSCORE: Durdurduğunuz müziğiyeniden çalmaya başlatır.!VOLUlME SCORE |LEVEL volume| |FADE frames|: Bu komutla,çalmakta olan bir bestenin volümünüdeğiştirebilirsiniz. FADE komutunu kullanırsamz,volüm geçişi belirttiğiniz kadar kareiçinde yumuşak olarak yapılacaktır.!VOLUME SFX [LEVEL volume): O andaçalınan ses efektinin volümünü değiştirir.!VOLUME NOTE [LEVEL volume]:Yakardaki iki komut gibi, çalınmakla olanhır notanın volümünü değiştirir.!TEMPO nnn.delault.resume: Çalmakla olan bestenin çalma hızını değiştirmenizisağlar. Uç şekilde bilgi girebilirsiniz.Ya gireceğiniz 0-25.S arası bir sayıyladoğrudan tempoyu belirlersiniz ya da DE-FAULT veya RESUME ile eski değerlerdenbirini yeniden kullanıma sokarsınız.RESUME ile !SCORE komutuyla girdiğinizdeğere geri dönerken. DEFAULT ilestandart değere geri dönersiniz.Bu komutların kullanımına alışmanızınpek uzun sineceğini sanmıyorum. Bencebu holümü iyi kullanabilmek için. ilkinAegis SONIX müzik programının kullanımınıda iyi öğrenin ve kendinize güzelefektler yaratın. Ayrıca ilk denemeleriniziçin Disıney stüdyolarında kullanılanlarıncinsinden komik efektler. "Studio" disketinin"SoundFX" directory'sinde mevcut.Ayrıca bu komutların kullanımına alışmasafhanızda size tavsiye edebileceğim baska bir sey de. Studio disketinin "Library"directory "sindeki hazır mastar tiplemeleriyükleyerek animasyon oluşturmak içinvakit kaybetmemeniz. Komutları kullanırkenmüzikle ilgili verilere an dosyalamabilgilerini doğru kullandığınızdan ve!NOTE komutunda olduğu gibi müzikaletlerine ait sınırlamalara uyduğunuzdanemin olun.INK & PAINT...Gelelim şimdi yaptığımız animasyonlarıboyamaya ve tam bir çizgi film haline getirmeye.Bunun için iki seçeneğiniz olacak. Yases efekti kullanmayıp. Animation Studio'nunPENCIL TEST programında çizimve poz listenizi yaratarak, sonra bunları pozlistesinin içinden IFF veya ANIM animasyondosyaları olarak kaydedip başka bir çizimprogramında -mesela DPAINT III’teboyayacaksınızve oynatacaksınız; ya da sesefektlerini kullanabilmek için INK & PA-INT programından faydalanacaksınız. İkinciyolu kötülediğimi sanmayın ama, animasyonunuzuDPAINT gibi gelişmiş bir programlaboyamak, seçenek bolluğu nedeniyleçok daha kolay, ama ses efektleri içinbiraz lüksten fedakarlık edeceğiz tabii ki.Hem sonra INK & PA I NT" i de o kadaraşağılamayalım. Programın pull-downmenülerini aşağıda açıklıyorum. Dahasonra programın kullanımındaki bir iki inceliğide göreceğiz.Project Menu ...NEW : Verileri silbaştan etme.OPEN: Boyanacak animasyonu yükleme.Gene IFF ANIM ve CFAST modlarımevcut. CFAST modunda kayıtlı animasyonuyüklemek için tuş kombinasyonunuda kullanabilirsiniz.APPEND: Open gibi. ama verileri hafızadakilerinarkasına ekler. Eklenecek animasyonunve hafızada duranın çizim çözünürlükleriaynı olmalıdır.SAVE : Verileri son kaydettiğinizadla tekrar kaydeder.SAVE AS: Verileri IFF ANIM veyaCFAST olarak ve ad vererek kaydetmenizisağlar. IFF ve ANIM modlarında sesefektlerini kaybedersiniz.ANIMATE : Animasyonuoynatır.PENCIL TEST ...: The Animation Studioprogramını tüm olarak yüklediysenizPENCIL TEST programına atlar.ABOUT: Program ve programcılar hakkındakısa bilgi verir.QUIT : Programdan çıkış.EDIT Menu ...UNDO : Son yaptığınız işlemi geriçağırır.RES TORE : O karenin, en son animasyonoynatımından önceki halini gerigetirir.' CLEAR : O anki kareyi siler.(»OTO : İstediğiniz bir kareye gitınenizisağlar.LOAD: O anki kareye bir IFF ekranyükler. Haliyle ekran ve karenin çözünürlükleriaynı olmal36ı.J

THE ANIMATION STUDIOSAVE: O anki kareyi bir IFF ekran halindesaklar.CAMERA Menü ,„FRISKET : Frisket. DPAINT'teki"STENCIL" kullanımının aynısı. Bu seçenekle,ekrana paletteki tüm renkleri ve altında, . ve kutucuklarını içeren bir pencere açılıyor.Bu penceredeki renklerin üzerine herbasışta sağ taraflarındaki belirtecin belirmesiveya yokolması sağlanıyor. Burada belirlenenve sonra seçeneği ile aktif halegetirilen renkler birazdan göreceğimiz IN USEseçeneğinin aktif olduğu durumlarda korunuyor,yani ekranda bu renklerle yapılmış çizimlerisilemiyor veya üzerinden gidemiyorsunuz. seçeneği seçilmiş veseçilmemiş renkleri birbirleriyle değişiyor. ise paletteki tüm belirteçleri siliyor. her zamanki gibi değişiklikyapmadan pencereyi kapatmanızı sağlıyor.IN USE : Frisket'ı aktif hale getirirveya kapatır.FREE: Frisket'ı serbest bırakır.PALETTE : Bu seçeneği kullandığınızda.ekrana o anki renk paletini içerenbir pencere açılıyor. Pencerenin sol kısmınıRGB ve HSV.türünden renk kontrolünüsağlayan kayar belirteçler kaplıyor. Sağkısımda ise renkler mevcut. Kullanacağınızyardımcı komutlar ise bunların aralarındayer alıyor. Bunlardan o anüzerinde bulunduğunuz rengi, seçenek akitetli klikten sonra gösterdiğiniz, renginüzerine kopyalıyor. sonradanseçilen ve ilk renklerin yerlerini değiştirilir. ile. ilk belirlenenle son belirleneniki renk arasındaki bütün renklergeçiş tonlarını alıyorlar. son yapağınızişlemi iptal ediyor ve ile• apliğiniz renk yer değiştirmelerine görerenklerin kodlanması değiştiriliyor.DEFAULT: O anki paleti, standart tanımlanmışpaletle değiştirir.COPY TO ALL: O karenin renk paletinitüm karelere atar.COPY FORWARD. O karenin paletinibir sonrakininkine atar.COPY BACKWARD: O karenin paletinibir öncekininkine atar.AUTO REMAP: Palet işlemleri sırasında,paletteki renk değişimlerine göre oanki karenin bozulmamasını sağlar.MAP TO: Renk kodlamalarının arkaplan veya ön plana yapılacağını belirler.TQQLS Menu ...Bu menüdeki seçenekler aynı zamandaekranın sağındaki ikon bloğunda da olanseçenekler. Bunun için her seçeneğin ikonununbiçimini de tarif edeceğim.SERBEST ÇİZİM : Serbest elle çizim.İkon bloğunun sol üst köşesindekisürekli eğri.ÇİZGİ : Çizgi çizme. Başlangıç noktasınagelip mouse'un sol tuşuna basın veçizginin bitiş noktasında da basmayı bırakın.Ikonu. en üst sırada sağdaki düz çizgi.KUTU veya : İçi dolu veya taranmışkutu çizimi. İkon bloğunda üsttenikinci sıratla soldaki ikon.ALAN DOLDURMA : Kapalı biralanı istediğiniz renkle doldurur. İkinci sıra,sağ ikon.ALAN TARAMA : Kapalı bir alanıtarama renkleriyle kanaviçe gibi doldurur.Bloktaki yeri üçüncü sıra sol ikon.RENKLE SINIRLI ALAN DOLDUR-MA: Bu ikon veya seçenek seçildiğinde,mouse işaretçisi yazan bir durumagelir. Bu durumda ekran üzerinden veyarenk paletinden doldurmanın sınırını oluşturacakolan rengi seçin. Daha sonra dolduracağınıztüm alanların sınırı bu seçtiğiniz,renk kabul edilecektir.PREFERENCES Menu ...SET # of COLOURS: O anki animasyondakaç renk kullanacağınızı seçmenizeyarar. Seçilebilecek renkler 2, 4, 8. 16, 32(Halfbrite ve HAM yok).NTSC FILTER: NTSC kullanım içinrenk filtrelemesi yapar. ile filtreninalı üst ton sınırlarını giriyorsunuz. IN USEile de seçeneği aktif hale getiriyorsunuz.TOOLBOX : İkon bloğunu açıpkapatıyor.Gelelim programla ilgili bazı inceliklere.İlkin taramada kullanılacak renklerin seçiminigöstereyim, çizim renklerinin belirlendiğikutucuğun üst kısmında bu taramarenkleri yeralıyorlar. Sırayla soldaki ve sağdakitarama renklerine klik'leyin ve sonraçıkan şeklindeki mouse işaretçileriylede tarama renklerini seçin. Büyüteç kullanımıPencil Test'tekinin aynısı. Kareden kareyeatlamak için, ikon bloğunun altındakisağa ve sola bakan ok ikon'larını veya oktuşlarını kullanabilirsiniz.FİLMLERİ OYNATMA...CFAST modunda ve ses efektleriyle hazırlanmışbir filmin oynatımına gelince.Animasyonu kaydedeceğiniz disket (veyaharddisk) ile mutlaka WORKBENCH'tençalışın, aksi halde bu işlemler bayağı karışıyor.Ses efektli bir film hazırlamak için, ilkinfilmin siyah-beyaz halini ve poz listesi ileses efektlerini hazırlayın. Daha sonra filminbu halini poz listesi ile birlikte CFAST modundakaydedin. INK & PAINT'i yükleyinve kareleri boyayın. INK & PAINT programınıniçinden poz listesini göremezsiniz,ama merak etmeyin, liste hala hafızada. Boyamaişlemi bittikten sonra, gene sonucu birCFAST dosyası halinde saklayın ve programlarıkapatıp WORKBENCH'e dönün.Şimdi en önemli yere geldik. WORK-BENCH'ten gerekli drawer'ları açıp kaydettiğinizanimasyonun ikonunu bulun. İkonunüzerine gelip bir kez klik'leyin ve sonrada Workbench menüden "info" seçeneğiniseçin. Bu arada dikkat etmeniz gereken husus,animasyonun oynatıldığı kayıt ortamın-da mutlaka "studio" disketinde kayıtlı"FLICKER" programının bulunması. Infoseçeneğinin seçilmesinden sonra, ekranaseçtiğiniz ikon hakkında bilgiler gelir. Bunlardan"TOOL TYPES" adlı satırın içinimouse ile klik'leyip "FLICKER" programınınbulunduğu yeri ve "FLICKER"'in kayıtlıbulunduğu adı girin. Daha sonra bu ekrandan kutucuğuna basarak çıkın. Bütünbu* işlemlerden sonra yaptığınız şey, animasyondosyasının Workbench'ten her çağrıldığındailk önce "FLICKER" programını yükleyip,sonra da kendisini veri olarak yüklemesinisağlamak. Artık ikonu çift klik ile çağırıpanimasyonunuzu seyreyleyebilirsiniz.SON SÖZ...Programı her yönüyle övgüye değer.Eğer bu satırları program elinizde yokkenokuyorsanız ve geçen sayıyı da okumadıysanız,hemen geçen sayıyı alıp okuyunve sonra da bu programı mutlaka biryerlerdenedinin (her eve lazım!). Programımızkendi türünün ilk örneği bence. Amaben gene de programın daha yeni ve dahada marifetli versiyonlarını dört gözle bekliyorum.AMIGA DÜNYASI 37

AMIGAASSEMBLERMerhaba Assembler'cılar. Gecen ay sonörneğimizin ilk beş satırının açıklamasınıyaparken, sayfalarımızı Doldurmuştuk.Şimdi kaldığımız yerden yazı dizimize devamediyoruz.Programımızın dördüncü satırı olanMOVE.L D0,INTBASE'in önemini sizebiraz daha anlatmak istiyorum. Geçen sayıdada söylediğim gibi örneğimizin ilkbeş satırının görevi Intuition Library'i açmakiçin idi. Dördüncü satırımızda ExecLibrary'den Open Library rutinini çağırdıktansonra, ortaya çıkan IntuitionLibrary'nin tablo adresini işlemci bize D0data registerine göndererek ulaştırmaktadır.Tabii bize de onu oradan alıp hafızadaherhangi bir yere kaydetmekten başka biriş kalmıyor.Bu adresi D0'dan alıp başka bir yerekoymamızın amacı gayet basittir. D0 hembizim için, hem de sistem için en çok kullanılanregislerlerden biridir. Aynı zamandaonu hafızada kalıcı bir yere koyarakher zaman elimizin altında kullanıma hazırbir kıvamda bırakıyoruz. Örneğimizdeolduğu gibi, INTBASE isimli label'mgösterdiği hafıza adresine gönderiyoruz.Ne zaman Intuition Library'in ihtiyacınıduyarsak hemen onu oradan alarak (ÖrneğinMove.I INTBASE.A6) library içindenistediğimiz rutinleri çağırırız.Şimdi örneğimizin 6-10'nolıı satırları ileaçıklamalarımıza devam edelim.6 move. l INTBASE.a67 lea WINDOW.a08 jsr -$cc(a6)9 move.l d0,WINBASE10 beq EXIT2ÖMER SİNAN POLATDokuzuncu satırda ise rutin çıkışındaoluşan window'un window durum bilgilerinitablo'nun adresini WINBASE isimlilabel'm gösterdiği hafıza adresine gönderiyoruz.Tabii window'umuzu açarkenherhangi bir problemler ile karşılaşabiliriz.Mesela yeterli hafıza olmayabilir. Bugibi durumlarda window açılamadığındansistem bize bu durumu burada D0 registerine0 değeri koyarak belirtir. Bizde 10.satırdaki çıkış satırı ile bu gibi tehlikelidurumlardan programı korumuş oluruz.Buradaki koruma kelimesi, açılayamayanbir window'u kapatmaya çalışmamaktır(EXIT'de olduğu gibi). Bu gibi durumlardamesela bilgisayarınız kilitlenebilirveya başka aksaklıklar görülebilir.Buraya kadar anlattığımız kısım örneğimizinaçılış için gerekli olan kısmı olarakyorumlayabiliriz.Evet... Yukarıda intuition Library açmıştık.Arkasından da bir rutin çağırdık. Rutininismi. Open Window. Tabii ki bu rutinIntuition Library'ye ait. Daha önce de sizesöylediğim gibi, her Library rutinin parametrelerivardır. Bu rutinin de parametrelerişöyledir:Rutin çağrılmadan önce yapılması gerekenişlere geçmeden önce; sizeLibrary'lerle ilgili bir sistem kullanımınıdaha anlatmam gerekiyor. Bazı library rutinleriisledikleri değerleri bizden sistemregisterleri yerine, structure diye adlandır-dığımız tablolar aracılığı ile almak isterler.Bu tablolarda biz, bir dizi sayısal veyatext değerler ile rutine bir dizi bildiridebulunuruz ve o da bu tablodaki değerleriokuyup, bizim verdiğimiz formatlarda sözkonusu işlemi yapar.İşte Open Window rutini de böyle kullanımıolan bir rutin. Onun da bir structure'ıvar. Ve biz de söz konusu window'un enufak ayrıntısına kadar her şeyi bu tabloyayazıyoruz. Sonrasını hiç düşünmeyinOpen window rutini sağolsun, her şeyihallediyor. Bir de bakıyorsunuz windowkarşınızda belirmiş.Şimdi size Open Window structure’ındaneler bulunduğunu anlatacağım. Örnekprogramımızda WINDOW label adı altındaolduğu gibi bir window structure'ı 48byte'dan oluşan bir data satırından ibarettir.Bu 48 byte, bu data satırlarında kimi zamanword kullanımlı ve kimi zaman byteve longword kullanımlı bir format taşır vedata bölgesinin aynı adlı yerinde aynıuzunluk için bir anlam ifade etmektedir.WINDOW: dc.w 20,20dc.w 300,100dc.b 0,1del 0del $l+$2+$4+$8del 0,0del WINNAMEdel 0,0dc.w 200,50dc.w 400,200dc.w 1WINNAME: dc.b "Benim Window'unV'.OŞimdi Byte Byte structure satırları açıklayalım.dc.w 20,20ilk iki word açılacak winD0w'un sol üstköşesinin koordinatlarını oluşturmaktadır,dew 300.100Üçüncü ve dördüncü word ise söz konu-Altıncı satırın içeriğinin ne olduğunu artıkbiliyorsunuz. Yine de açıklama gerekirse,INTBASE label'ı ile adlandırılmışadresteki longword değeri A6 registerineyolluyoruz.Yedinci satır. Open Window rutininintek parametresi olan structure'ı, structurehafıza adresinin rutine yerini bildirilmesidir.Sekizinci satırda rutin çağrılıyor. Buradadikkat edilmesi gereken husus; bu satırdagördüğünüz gibi $cc değeri ile a6 adresregisterindeki değeri topluyor ve işlemciyibu sonucun gösterdiği yere dallandırıyoruz.Tabii altıncı satırda a6'ya intuitionlibrary tablo adresini gönderdiğimizden,bu değer ile $cc'nin toplamı da IntuitionLibrary'nin Open Window'una karşılıkgeliyor.AMIGA DÜNYASI 38

su Window'umuzun boyutlarını ifade etmektedir.Üçüncü word window'un eninive dördüncü word boyunu temsil eder.dc.b 0,1Bunların arkasından iki byte sırası ilewindow'un zemin ve çizgi renklerini ifadeeder.dc.l 0Bundan sonra gelen Long word değerise sistemin, örneğimizdeki window içinIDCMP flaglarının kontrolünü gerçekleştirenbir sayıdır. Bu flaglar yardımı ilewindow'umuzun bir sürü özelliklerindenyararlanabiliriz. Bilirsiniz; mesela AmigaWorkbench sisteminde herhangi bir windowaçtıktan sonra sol üst köşedeki kutucuk(window close symbol) yardımı ile kapatabiliriz.Ve bizim bu örnek programımızınwindow'ununda kapama sembolüvar. Fakat sol tuş ile bu sembole ne kadarbasarsanız basın kapatamazsınız. Yanisöylemek istediğim bu gibi işlemleriprogramınızda, ufak rutincikleri oluşturarakgerçekleştiriyoruz. Nasıl mı? Aşağıdaanlatacağım gibi.En basitinden window kapama işleminide; bu flaglar vasıtası ile yapacağız. Windowstructure'ındaki IDCMP flaglarınayazacağımız sayılar ile window kapama,boyut değiştirme, gadget aktif hale gelimi,Window'a bağlı bir menü seçimi gibi windowaktiviteleri kontrol edilebilir. Bunlaraek olarak window aktif halde iken bir tuşabasılı olup olmadığı veya sürücülerde disketsokup çıkarılması gibi durumları da işlenebilir.IDCMP flaglarının geniş bir açıklamasınıyapmak size tam anlamı ile bu olayı enderin noktasına kadar açıklamak isterdim.Fakat genel olarak assembler yazı dizimizdekiakışı yavaşlatmamak ve bir konudatakılı kalıp diğer bilgilerinizi zedelemekistemiyorum. Şimdilik bu kadar bilgiyeterli olacaktır. Şu andaki örneğin açıklamasıbitiminde IDCMP flaglarının programaeklenmesi üzerine bir ek yapacağız.Şimdilik bu örnekte gördüğünüz gibiwindow'u mouse'nin sağ tuşunu kendiadresinden bekleterek kapatıyoruz.Bu örnekte IDCMP flaglarını kullanmadığımıziçin buradaki long word değere 0değeri vazmamız yeterlidir.del * $l+$2+$4+$8IDCMP flagları longword'u ardındanwindow'umuzun özelliklerini belirteceğimizlongword'a sıra geliyor. Buradakilongword'a yazımızın sonundaki tablodabulunan rakamları yazarak, window'umuzunintuition'ın verdiği özellikleri kazandırabiliriz.Kullanım açısından birincisınıfa giren flagları karşısına açıklamalarınıyapacağız.del 0,0Buradaki ilk longword window'un içindegadget bulunup bulunmadığını belirler.Buraya; tabii eğer window'da gadget varsa,ilk gadget'ın structure adresini yazarız.Şu anda sizin bu konuda bilginiz olmadığınıdüşünerek ve şimdilik bulongword'dan bu kadar şey bilmeniz yeterlidir.dc.l WINNAMEEğlenceli bir satır olarak görülebilir.Window'umuzun isminin bulunduğu adresiburaya yazacağız. Örnekte bir WIN-NAME label'ını kullandık. Anlamı, örnekteburadan beş satır aşağıdaki data satırıdır.Orada WINNAME isimli label'ınkarşısında text olarak window'un ismidurmaktadır. Structure'da isim tanımlamakısmı; aynen böyle olmalıdır. Başka birkullanım şekli yoktur.del 0,0Bu satırdaki ilk longword; window'unekran structure pointer'ının adresini girmekiçindir. Eğer window'u yeni bir ekrandadeğil de o an kullanılan ekranda açıyorsanız,yani bu ekran çoğunlukla standartWorkbench ekranı olur; bu longworddeğeri 0 girilmelidir. Ya da yeni bir ekranaçılmış ise, o ekranın programınızdakistructure adresini girmelisiniz.Buradaki ikinci longword ise windowyeni bir ekranda açılmış ise söz konusuekranın bitmap adresinin buraya girilmesigerekir.dc.w 200,50dc.w 400,200Bu dört word modunda değerwindow'un bulunduğu ekrandaki maksimumve minimum hareket koordinatlarınıoluşturmaktadır.dc.w 1Bu word değer ise ekran tipini belirler.WINNAME: dc.b "Benim Window'um",0Bu satır window structure'ı içerisindeekran isminin tanımlamasının bir kısmıdır.11 LOOP: btst #10,$dff01612 bne LOOP11. ve 12. satırlarda, mouse'un sağ düğmesinebasılıp basılmadığını kontrol ettiriyoruz.12. satırda, eğer bu düğmeye basılmamışsa,işlemciyi tekrar kontrol et anlamındabir üst satıra yönlendiriyoruz.Görüldüğü gibi, işlemciye bu satırlaragelene kadar iki ana iş yaptırdık. İlk olarakintuition library'yi açtık, ikinci iş olarak,intuition library'yi kullanarak birwindow açtık. Ve tabii son olarak anlattığımızkısım, basit bir bekleme döngüsüdür.Onbirinci satırdaki $dff016 adresi, Copperlistesi içinde olup word olarak hesaplarsakonuncu biti ya da byte olarak hesaplarsak$dff017 adresinin sıfır nolu bit'imouse'un sağ tuşunun basılı olup olmamasınadenk gelmektedir. Eğer bu adresinbu bit'inde 0 değeri varsa bu tuş basılı ve1 değeri varsa tuş basılı değil anlamınageliyor.Örneğin üçüncü kısmının ne anlamageldiğini anladığınızı tahmin ediyorum.Bu kısım programın ana parçasını oluşturmaktadır.Tabii bu kısa örneğin ana teması,sadece bir window'u açmak olduğundan,örneğin ana parçasını sadece windowaçıldıktan sonraki bekleme döngüsündenoluşmakta.Böylece örneğimizin başlangıç ve anakısımlarını anlatmış bulunmaktayım. Anlatımlarımızınbu kadar uzun sürmesi; yani20 satırlık programı üç sayıda anlatmamızınsebebi, yazı dizimizin ilk örneğimizianlatırken kafanızda en küçük bir sorubile kalmamasını sağlamaya çalışıyorum.Örnekleri incelerken tek bir satırı bile yeterinceiyi kavrayamamanız, ileride aynıtür kullanımları da anlayamamanıza sebepolabilir. Ayrıca size en önemli tavsiyem,yazı dizisinin bir kısmını okuyup da anlayamadığınızbir durumda, sabırlı olup anlayanakadar defalarca tekrar etmenizdir.Bu işlemde hiç bir gariplik yoktur ve bencebunu başka türlü halletmeniz mümkündeğildir.Defalarca okuyup, yine anlayamadığınızkısımlar olursa, sorularınızı dergimiz adresineassembler kursu adı altında yazabilirsiniz.Mektuplarınızı size geri gönderebilmemiçin pul koymayı ihmal etmeyin.Yazı dizimize bu aylık son veriyoruz.Gelecek sayıda örneğimizin anlatımını bitireceğiz.Şimdilik hoşçakalın.Bit Değer Anlamı0 $0000001 WINDOWSIZING WINDOW'UN BOYUTLARI DEĞİŞEBİLİR1 $0000002 WINDOWDRAG WINDOW EKRANDA HAREKET EDEBİLİR2 $0000004 WINDOWDEPTH WINDOW ÖNE VE ARKAYA GİDEBİLİRS0000010 SIZEBRIGHT WINDOW'A BİR MESAJ GELİNCE REFRESH4 $0000020 SIZEBOTTOM5 $0000040 SIMPLE REFRFSH6 $0000080 SUPER BITMAP7 SOOOOIOO BACKDROP WINDOW EKRANDA EN ARKADA KALIR8 $0000200 REPORTMOUSE9 $0000400 GIMMFZFROZFRO10 $0000800 BORDERLESS ÇERÇEVESİZ WINDOW11 SOOOIOOO ACTIVATE WINDOW İLK AÇILDIĞINDA AKTİF12 $0002000 WINDOWACTIVE WINDOW AKTİF13 $0004000 IN REQUEST14 $0008000 MENUSTATE15 S001()()()() RMBTRAP WINDOW'UN MENÜSÜ YOK16 $0020000 NOCAREREFRESH REFRESH MESAJI VERİLMEMESİ24 $1000000 W1NDOWREFRFSH25 $2000000 WBENCHWINDOWAMIGA DÜNYASI 39

TUNÇ DİNDAŞSelam arkadaşlar. Bir ay aradan sonrayine beraberiz ve yine yepyeni, birbirindeniyi tiyolarımız var. En yeni oyunlarhakkında hileri sadece bu şayiada bulabilirsiniz..Eğer siz de yeni oyunlar bakındahile ya da ipuçlarına sahipseniz, banagönderin. Öteki arkadaşlara da yardımcıolun. Bu ay çok yeni bir oyunun hilesi ilebaşlıyoruz. Ardından bu ayki passwordlarve kodlar bölümünde neredeyse büıünoyunların passwordlarını bulabilirsiniz.Hazır mısınız? Başlayalım o zaman!*SWIV:Oyun bir hataya sahip. Bu hata bazı bilgisayarlardaçalışıyor. Jipinizle denizdenkaraya çıkarken zıplarsanız, iki jipe sahipolursunuz. Yalnız bir kez daha yazmalıyım.Bu hile bazı bilgisayarlarda çalışır.Hileyi gönderen CAN GÜRCAN'a teşekkürederim.* GREMLINS 2:Oyunu sonsuz haklı yapmak için birazpuan kazanın. Skor tablosuna girdiğinizdeadınız yerine 'SINATRA' yazın. Bu sayedesonsuz hakka sahip olursunuz. Ama zamanyine aleyhinize işleyecek.* GRAVITY FORCE:Oyunun passwordlarına hayır demezsinizheralde. İşte passwordlar: AGNUS.PARS EC, CRYSTAL. REACTOR, VI-SION, ORBIT, PALACE. ALIEN veFALCON. İstediğiniz kademeden başlamakiçin password kısmına WARP yazıpyanına kademe numarasını yazın.*ARKANOID:Oyunda tuğlaları vurduğunuzda, düşenkapsüllerin anlamlan şunlar:S: SLOW - Topunuzu yavaşlatır.C: CATCH - Topunuz rakete yapışır, istediğinizdefırlatabilirsiniz.D: DISRUPTION - Topunuz üçe bölünür.L: LAZER - Raketinizle ateş tuşuna basarak lazer atabilirsiniz.ÖZEL PASWORD ve KODLARBÖLÜMÜP: EXTRA PLAYER - Fazladan bir hakkazanırsınız.* BATTLE VALLEY:Ounda 'ROGER MELLIE THE MANOF TELE' yazarsanız sonsuz hakka sahipolursunuz.* BETTER THAN ALIEN:Eski shoot'em up oyunlarından olanBETTER THAN THAT ALlEN'in passwordlarınahayır demezsiniz herhalde.LEV. PASSWORD COMMENT1 ELEKTRA PRACTICE2 SYZYGY A DODDLE3 DRAMBUIE VERY EASY4 PLUG EASY5 SOPRANO QUITE EASY6 MAYONNAISE AVERAGE7 EAUCETSOME EFFORT8 POTATO MUCH EFFORT9 WOODMERA GREATER EFFORT010 NARCISSUS TOTAL EFFORT11 DEBUTANTE HARD!12 FIRKIN REAL HARD13 ACOUSTIC VERY HARD14 TRIPTYCH LUDICROUS015 JABBERWOCKY ABSURD016 WHIMSICAL POSSIBLE?017 CORNUCOPIADO THIS ONE!018 PUNJABI OK. NOW THIS019 TIDDLY POM STILL HERE?!020 KEWPIE DOLL BRILLIANT!21 SEPULCHRE IMPOSSIBLE..22 EUPHEMISM ..OR WAS IT?023 GRAMMARIAN THE END.24 CROSSWORD THE END II25 QUARANTINE THAT'S IT.* CARRIER COMMAND:Eski strateji-simulasyon oyunlarındanolan CARRIER COMMAND'da oyunupause edip THE BEST IS YET TO'BE'yazın bakalım neler oluyor.* CYBERNOID:Oyunun açılış ekranında RAISTLIN'yazıp boşluk çubuğuna basarsanız, sonsuzhakka sahip olursunuz.* CY BERNOID II :Osunun açılış ekranında AECRONO-MICOV yazın. Oyun esnasında oyunupause edip *N' tuşuna basarsanız, bir sonrakikademeye geçersiniz.* ELIMINATOR:Oyunun passwordları Artık istediğinizyerden başlayabilirsiniz.Level Password Level Password2 AMEOBA 09 HANDEL3 BLOOOP 10 ICICLE4 CHEEKI II JAMMIN5 DOINOK 12 KIKONG6 ENIGMA 13 LAPDOG7 FLIPME 14 MIKADO08 GEEGEE* DOMINATOR:Oyunun hi-score tablosunu SHAFT'yazarsanız, sonsuz hakka sahip olursunuz.* DRAGON SPIRIT:Eski zor oyunlardan Dragon Spirit'tesonsuz hakka sahip olmak isterseniz. şubasit işlemi yapın. Oyunu pause edin. *F9'tuşuna basın. Sonra' DRAGON HEAD'yazıp 'F10" tuşuna basın.* Z-OUT:RAINBOW ARTS'ın son shoot'em up'ıolan Z-OUT'ta oyun esnasında J"yi basılıtutarken K'ya basarsanız, vurulmazsınız.Ve J'yi basılı tutarak birden altıya kadaristediğiniz sayıya basarak o kademedenbaşlayabilirsiniz. Dikkat! Eğer bu hilelerile oyunu bitirebiliyorsanız. yani oyununtanı çalışan sağlam versiyonuna sahipsenizlütfen bana yazın.* BOMBUZAL:Oyunun tüm kademe passwordları.Passwords:LEVEL CODE LEVEL CODE8 ROSS 136 BIKE16 RATT 144 BIRD24 LISA 152 TAPE32 DAVE 160 VASE40 IRON 168 PILL48 LEAD 176 SPOT56 WEED 184 PALM64 RING 192 LOCK72 GIRL 200 SAFE80 GOLD 208 WORMAMIGA DÜNYASI 40

8896OPALSONG216224NOSEEYES104112FIRELAMP232240HAIRSIGN120128TREESINK248 MYTH* FLYING SHARKYüksek skor tablosunda sonsuz hak için ‘HSC’, dokunulmazlıkiçin ‘KDJ’ yazın.* GEMINI WINGS:Level 2 - mrwimpeyLevel 3 - classicsLevel 4 - whizzkidLevel 5 - gunshotsLevel 6 - doodguyzLevel 7 - d.gibson* IMPOSSAMOLE:Yüksek skor tablosuna şu isimleri girerseniz, oyunu rahatlıklabitirirsıniz.COMMANDO - Silahlar için zaman limiti yok.HEINZ - Üç tane güç çubuğu.ANNFRANK - Full enerji.LUMBAJAK - Enerji çubuğunda iki kat enerji.OOCHOUCH - Suda yürümek.JUGGLERS - Kendin dene?* HELTER SKELTER:Oyun için gerekli kodlar burada. Ne duruyorsunuz, artık rahatlıklabitirebilirsiniz.LEVEL 11 -SPINLEVEL 21 -FLIPLEVEL 31 -BALLLEVEL 41 -GOALLEVEL 51 -LEFTLEVEI61 -TWINLEVEL 71 -PLAY* MAGIC MARBLE:İste bu oyunun da tüm password'leri şunlar:Level Password1 ADVERTISER2 EVERYWHERE34TOOTHPASTECONNECTION5 CLEVERNESS67COPYWRITERTELEVISION8 CIGARETTES9 COMPLICATE10 IMPOSSIBLEEND INTERESTED* PIPELINEOyundan bazı kodları aşağıda verdim. Başka kodlara sahipseniz,bana gönderebilirsiniz.FOLD, EYES, EGGS, TEAR, PEAS, DUCT, PODS.* PIPEMANIAİşte yine bazı password’ler:GRIP, TICK, DUCK, OOZE, BLOB, BALL, WILD.* PROBHECY I: THE VIKING CHILD:Oyunun kodlarının, oyun esnasında size yardımı dokunacağındaneminim.DENIS - The ForestTHE BLIZ - The BridgeSHARKMAN - The LabyrinthNYMHARSW - The Desert* SENTINEL:Bitmek bilmeyen oyunun bazı kodları. Merak etmeyin. 9999.kodu ölmeden önce buraya yazacağım.3) 70511958 19) 55742564 80) 18452261196) 7295755 88) 16257084 36) 9757896610) 43428170 50) 61185004 127) 0656777011) 40556356 61) 26060764 150) 9285644918) 68627185 66) 68657887 169) 16788555103) 36873128 225) 38546570* SPHERICAL:İşte oyunun password'leri:RADAGAST SKYFIRE GLIEF GUMBAYARMAK MIRGAL MOURNBLADE CHACMALORCSLAYER GHANIMA JADAWIN* TİTAN:Game Codes/passwords, işle buradaaaa!I.J4JMKR 2. HBHCHC 3.4492L!5. 240İTO8.19807.56. 0ILO389. OVR707. 04KJOB10. H67JR111.04JBR814. DNBE0812. RDL89G15.TMV28I13. B8JLJ416. L09U3H17.9JHTQN 18. UKUTB8 19.0IHFJO20. IR7DCG 21.V30906 22.4P419223.40RSHP26. 1H961524. E4DBQP27. MOBOPV25. LFPOBO28. B9HH2229.RN4RH9 30.BG6W61 31.1W144032.044080 33. E396V3 34.74033035. 2L41H138. FU5HJ936. SGOWOO39. OGU9PI37.48H09340.294JBH41. B608S0 42. P810B9 43. KWOHME44. HC6YS848. HOOIOK45. 90OPNO49. 1S4LOF47. OOBI1050. D80N6D51. 3010LH 52. K470MT 53. 09UPW954. OVE032 55. L29RHL 56.60RROR57. H95LHT62.11793860.9LQHVU63.6048HG61. HC932F64.4F039H65. VOM05 V 66. CO IFHT 67. OS450068. 2U4B05 69. CF6B71 70. 88H10271. H844C3 72. 005HOR 73. NOTON874. OD8V0I 75.AH3HD8 76.TIDDI277.43L6TV 78. 8HHOH3 79. 1I1S7880. OIP4GOİşte bu aylık özel passwordlar ve kodlar bölümümüz sona erdi.Gelecek ay yepyeni tiyolarda buluşmak üzere hoşçakalın.Oyun ustanız!AMIGA DÜNYASI 41

TATKOM 'u nPRISM 'de nMARKBirkaç aydır Türkiye'ye orjinal programları getirmesiile adından söz ettiren TATKOM A.Ş.nin İngiltere'dekiPRISM GROUP'tan bir konuğu vardı. Dergimizi de ziyareteden MARK PEARCE çok sempatik ve hoşsohbet bir insan.Türkiye'de Football Manager. International Karate ve BoulderDash oyunları ile tanınan PRISM, şu anda TATKOMile işbirliği içinde Türkiye için özel bir çalışma yapıyor.* Bize ve okuyucularımıza kendinizi tanıtır mısınız.'- Ben Mark Pcarce. 4 yıldır Prism Group'un Satış Müdürüyüm.1960 doğumluyum, bekarım. Boş zamanlarımdaEurytmics grubunun müzik çalışmalarına yardım ediyorunve Tokyo Joe'da disk jokey olarak çalışıyorum.* Türkiye'yi ziyaret nedeniniz?- Türkiye'ye gelişim Tatkom'un daveti üzerine oldu.Kendileri ile ortaklaşa yaptığımız bir projemiz, var.* Türkiye Software pazarını tanıyor musunuz?- Tam olarak değil; ama nasıl olduğunu tahmin edebiliyorum.Bana anlatıldığı kadarıyla Türkiye'de copyrightolmadığını ve çeşitli korsan grupların programları crackolarak getirdiklerini biliyorum. Fakat programların kullanımkitapları olmadığından bir sürü sorun çıkıyormuş.* Sizce orjinal programlar için Türkiye iyi bir pazarmı? Biliyorsunuz ülkemiz için orjinal program olayı çokyeni.- Bu konuda fikir yürütmek için biraz beklemekte faydavar. İspanya pazarı da Türkiye gibiydi. Oradaki satıcılarülkelerini orjinal programa açtılar. Fakat İspanya 'da bilgisayarkullanıcılarının maddi durumları pek güçlü olmadığından,sonradan fiyatların kırılması yoluna gidildi.Türkiye tam olarak İspanya'ya benzetilebilir mi bilmiyorunama, başlangıç gayet profesyonelce. Herşey sistematikyapılmaya çalışılıyor; eh başarının sırrı da bu.* Bildiğimiz kadarıyla PRISM GROUP İngiltere'de faaliyetgösteren bir firma. Bize biraz PRISM GROUP vefaaliyetleri hakkında bilgi verir misiniz'.'- Prism Software PLC, Prism Group'a ait birçok daldafaaliyet gösteren bir kuruluş. Disk üretimi, compact disk,kaset, orjinal oyun yapımı konularında faaliyet gösteriyor.Kendi kayıt stüdyolarımız, PRISM markasıyla çıkan disketve compact disklerimiz mevcut. Biz, sadece oyun değil,servis de satıyoruz. Prism Group, HVC ve Mastertronicfirmalarıyla beraber kendi dalında Avrupa'nın en iyiüç şirketi arasındadır.Pıism'in bilgisayar bölümü üçe ayrılır ve her dalı ayrı birsoftware kesimine hitap eder. Bunlardan PRISM BUDGETSOFTWARE, aslında bir programlama şirketi değil. Modasıgeçen programları stok halinde satın alıp kendi logosu altındaucuza pazarlar. Bir diğer şirket olan LOGOTRON. geneldeAmerika. Almanya ve Fransa'dan program ithal eder;bunların copywrite'larını alıp İngiltere'de pazarlar. Üçüncüfirma da içlerinde en küçüğü olan. ADDICTIVE. Programyazıp pazarlarlar. Addictive'in Football Manager serisi,Avrupa'da en çok satılan program olmuştur. Yakında daFootball Manager III'ü çıkartacaklar.* Firmanız daha çok spor oyunu mu yapıyor, yoksa tesadüfenTürkiye'ye gelen oyunlarınız mı bu tür?- Hayır sadece spor değil, çok çeşitli alanlarda çıkan güzeloyunlarımız var.* Dergimizi gördünüz ve incelediniz. Düşüncelerinizneler?- Derginiz Türkçe olduğu için tabii ki anlamam mümkünolmadı ama. ilk bakışta bile ciddi bir çalışmanın ürünüolduğu belli oluyor. Dediğim gibi okumam mümkündeğil, ama bana anlatılanlardan anladığım kadarıyla derginizgerçekten kaliteli. Bunu iltifat olarak söylemiyorum.Fakat Avrupa'da. Özellikle İngiltere'de çıkan dergilerlekarşılaştırılma yapıldığında, sizin derginiz üst sıralara çıkabileceknitelikte. Baskınız iyi ve temiz. Dergi muhteviyatıbir hayli yüklü. Açıkçası çok etkilendim. Görünüşolarak İngiltere'deki dergilere benziyor. Ama gerçektenson derece kaliteli bir dergi olduğu belli. Böyle bir dergihazırladığınız için sizi kutluyorum.* İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinde çıkan benzerdergiler son bir yıl içinde çeşitli software firmalarındanprogram demoları alarak disket veriyorlar. Sizin firmanızında bu tür faaliyetleri var mı?- Hayır, şu anda yok; ama bu yapmayacağımız anlamınagelmez.* Peki bu faaliyetlerin nasıl bir anlaşma içinde yapıldığınıbiliyor musunuz?- Bu yöntem, çift taraflı bir yardımlaşma anlamına gelmekte.Sanırım masrafları iki taraf ortaklaşa karşılıyorlar,yani yarı yarıya.* Biraz da korsan gruplardan söz etmek istiyoruz. Bili-AMIGA DÜNYASI 42

KONUĞUVARDI…..PEARCEyorsunuz dünyanın her yerinde korsan gruplar mevcut.Siz ve firmanız bu gruplara nasıl bakıyorsunuz?- Korsan grupların yaptığı aslında büyük bir suç. Çünküfirmalar bir programı çıkartabilmek için hayli yüklü yatırımlaryapıyorlar. Bir oyunun sadece reklamı, gerekli haklarıve pazarlama giderleri bile çok yüksek meblağlar tutuyor.Firmalar bu giderleri ilk satışlarında çıkaramazlarsa iflasederler. Zaten birçok firma bu sebeple piyasadan çekiliyor.Ancak, korsan olayının önüne geçmek mümkün değil.Sadece firmalar kendi ürünlerinin cazip hale getirdiklerindekorsan gruplar azalır. Şöyle bir örnek vereyim: Diyelimki siz. Pink Floyd hayranısınız ve elinizde iki alternatifvar. Birincisi orjinalini almanız, ikincisi de kopyasınıçektirmeniz. Siz bu gruba gerçekten değer veriyorsanız vealdığınız plağı uzun yıllar saklamak istiyorsanız, tabii kiorjinali alırsınız; çünkü orjinalde, kopyasında bulamadığınızunsurlar vardır.Bunu orjinal oyun olayına uygularsak, aynı tablo ortayaçıkıyor. Orjinal oyun aldığınızda, kitabıyla, özel kutusuylave ayrıntılı açıklamalarıyla oynamanın daha çok hoşunuzagideceği kesin. Ayrıca bu her zaman saklayıp koleksiyonunuzakoyabileceğiniz bir program olacak.* Türkiye'ye de şu ana kadar tüm programlar buradakikorsan gruplar tarafından getirildi. Avrupa'da korsangruplar için ne tür önlemler alınıyor?- Bakın bir oyunu çıkarmak sanıldığı kadar kolay değil.İyi bir koordinasyon ve tasarım gerekli. Tabii bir de işinmaliyet yönü var. Bir oyun aşağı yukarı 100.000 dolaramalolur. Bunu amorti edebilmek için yaklaşık 30.000 adetsatmak gerekiyor. Bunları söylememin sebebi, olayın nasılgeliştiğini sizlere biraz göstermek. Üstelik bu bahsettiğimrakamlar daha da yukarılara çıkabilir. Örneğin100.000 dolara malolan oyunlar da var. Avrupa'daki firmalarınhepsi pazarladıkları ürünlere kilit koyuyorlar. Fakatşimdiye kadar her kilit rahatlıkla açılabildi. Ne de olsaher kilitin bir de çözümü var. Artık Almanya'dacracker'lara 3. derece ağır suçlu yani terörist gibi davranılıyor.Yakalanan cracker'lar milyonlar düzeyinde cezalarave hapis cezalarına çarptırılıyorlar.Aslında sorun, bu kadar yatırım yapılan oyunları dahacazip hale getirmekle çözülüyor. Bakın daha önce bahsettiğimİspanya örneği. Orjinal oyunla kırık oyun arasındakifiyat farkının minimum olması lazım. Yani kırık oyununbedeli I ise, orjinalin fiyatı 20 değil 5-6 olmalı ki herkesalabilsin ve bu zevki tadabilsin.Bir örnek daha vereyim. Biliyorsunuz, Rolex saatlerinhem orjinali hem de sahtesi vardır, üstelik aralarındaki fiyatfarkı da oldukça fazladır. Ama hala herkes orjinal birRolex almaya ve onun prestijini yaşamaya çalışır.Koruma, ancak fiyat dengesinin çok iyi ayarlanması ileolur. Fiyatı pazarın durumuna göre belirlemek gerek. ZatenTürkiye'de de bu yapılacak. Yazılım korsanlığı üstesindengelinmesi, söylediğim gibi, çok zor olan bir sorun. Biz bu sorunlauğraşmak yerine oyunlarla beraber poster, t-shirt vb.extralar vererek oyunlarımızı daha cazip hale getirmeyi planlıyoruz.Ayrıca oyunları Türkiye'de pazarlayacak Tatkomfirmasının makul fiyatlar belirleyeceğinden eminim.* Orjinal oyunlar Türkiye'de tamamen Türkçe olaraksatılacak. Bu aslında iyi bir ayrıcalık. Oyunlar nasılTürkçeleştiriliyor?- Oyunda kullanılan tüm metin bir ASCII dosyası halinegetiriliyor ve bundan sonra bu dosya Türkçe'ye çevrilipoyuna dahil ediliyor. Öte yanda, oyunların dokümantasyonlarıda tamamen Türkçe olacağından en rahat kullanımsağlanmış olacak. Bildiğim kadarıyla Türkiye'de ilk kezbir oyun bu şekilde satılacak.* Türkiye'yi nasıl buldunuz?- Maalesef araba ile oradan buraya dolaşmaktan henüzbirşey göremedim. Bir iş gezisi olmasından dolayı bu gelişimdefazlaca yer gezmek gibi bir beklentim de yoktu. Ancakmutlaka ülkenizi bir fırsat bulup tanımak istiyorum.* Teşekkür ediyor, başarılar diliyoruz.- Ben teşekkür ederim.Mark Pearce ve TATKOM Football Manager programınınTürkçe uyarlamasını hazırlıyorlar. Mark, bize görüşmemizdensonra hazırlamakta olduğu oyunun demosunugösterdi. Oyun Türkiye liglerinde oynayan tüm takımlarıve futbolcuları kapsıyor. Programda 13 lig ve her ligde ortalama20 takım var. Türkiye'deki tüm kupaları, AvrupaKupasını ve milli maçları oynamak mümkün.İngiltere'de Addictive tarafından pazarlanacak olanprogramın Türkiye'deki hakları TATKÖM'a ait.Bu güzel uğraşlarından dolayı Amiga Dünyası olarak teşekkürediyor, başarılar diliyoruz.AMIGA DÜNYASI 43

AMIGACENKER ÖZKURTGeçen ay yapısal programlar için gerekliolan akış-kontrol elemanlarının, kararifadelerini kontrol eden (il), çıkış testibaşlangıçta olan (while, for), çıkış testisonda olan (do), çeşitli olasılıklardan birtanesiniseçmemizi yarayan (switch) ve bukomutların akışını etkileyen (break, continue)komutlarını öğrenmiştik. Mu komutlar(' dilinin en önemli koınul selini oluşturmaktaydı.Mu nedenle bu komutları vekullanımlarını çok iyi irdelemeksizin.Çünkü bu ay C’de ayrı bir önemi olanfonksiyonları ve C’nin program yapısınıöğreneceğiz. Bunları öğrendikten sonradabu komutları bol bol kullanacağız. .SimdiC'nin program yapısını ve fonksiyonlarınC’de kullanımını öğrenmeye başlayalım.C'nin program yapısı fonksiyonları çağırarakoluşturulur. Fonksiyonları çağırmadanönce. varsa fonksiyonun istediği parametrelerhazırlanır. C'dc her işlem fonksiyonlarabölünerek programlanmakladır.Bildiğiniz gibi, bütün C programlarımızdaeksik etmediğimiz main() fonksiyonu da,bu fonksiyonların en basını oluşturmakladır.Programımız çalışır çalışmaz. main()fonksiyonuna atlar ve diğer alt fonsiyonlarasıçrar. Böylece fonksiyonlardan oluşmuş,yani, yapısal bir program çalışmayabaşlar. Önce main(), sonra temel fonksiyonlar,daha sonra fonksiyonların altfonksiyonları ve diğerleri; işte C'nin genelprogram yapısı. Gördünüz mü? Ne kadarkolay!..C'de her hangi bir fonksiyon kendi kendiniçağırabilir (recursion). Aşağıdaki örneğinkullanımına dikkat edin.int n;{int i;if(n

Yukarıdaki örnekte 2 sayısının 0-10 arasıüst kuvvetini alan bir fonksiyonun kullanımınıgörüyorsunuz. 2 sayısının istenilendeğerdeki üst kuvveti alındıktan sonra,return komutuyla fonksiyondan bir kodladönülür. Burada dikkat edilmesi gereken,fonksiyonun istediği parametreleri doğruvermektir. Aksi takdirde istenmeyen birkodla karşılaşabiliriz.Örnekte de olduğu gibi fonksiyon içerisindeparametreler bulunabilir. Fonksiyonuçağırırken kullandığımız değişkenlerle,fonksiyon içerisindeki değişkenler arasındaadres olarak bir bağ yoktur. Yani bu parametrelerinyalnızca değeri alınarak işlemesokulur, adresler eşitlenmez.Şimdi de fonksiyonların birbirleri ileiletişiminde kullanılan extern sıfatını öğrenelim.Extern değişkenler, global değişkenlerdir.Herhangi bir değişkenin başına konularak,o değişkenin global olduğu belirtilir.int p;main(){int k,l;…….func(){extern int p;…..}Yukarıdaki örnekten de anlaşılaşacağıgibi, p global bir değişken olarak tanımlanmıştır.Fakat burada farklı bir kullanımmevcuttur. func() fonksiyonunun içerisindep değişkeni extern olarak belirtilmiştir.Yani burada func() fonksiyonu aynı sourcelistesi içinde olmasa bile, p değişkeniniglobal olarak diğer source programınabağlayacaktır. Aslında buradaki kullanımmodüler bir çalışmada daha çok kullanılır.Modüler programlarda önce ana programcompile edildikten sonra obje haline yanilinke hazır hale getirilir. Daha sonra diğerprogram parçasıyla link edilirken, birinciprogram modülünün global değişkenlerinikullanmak isteyen ikinci program modülü,kullanacağı bu global değişkenleri externolarak tanımlar. Yani artık ikinci programmodülü de birinci program modülünün globaldeğişkenlerini kullanabilecektir.C dilinde Fonksiyonlar da external olaraktanımlanmaktadır. Bu nedenle C dili,bir fonksiyon içerisinde yeni bir fonksiyonuntanımlanmasına izin vermez.C dilinde kullanılan diğer bir değişkentipi de, register (yazmaç) değişkenlerdir.Bu değişkenler, herhangi bir bellek kullanmaz.Yani direk olarak makinenizinmikroişlemcisinin registerlerini kullanır.Bu da programınızın kod kısmının kısalmasınıve hızlanmasını sağlar. Registerdeğişkenler, global olarak kullanılmazlar.Bir fonksiyon içerisinde birkaç tane değişkenregister olarak yakalanabilir. Aslındabu mikroişlemcinin kullandığı register sayısınabağlıdır. Register değişkenler int,char ya da pointer olarak tanımlanırlar.f(c, n)register char c;{register int i;…}C dilinde global diziler tanımlanırken.başlangıçta herhangi bir eleman atılabilir(initializing).intnwhite=0;intnother=0;int ndigit[10]={0,0,0,0,0,0,0,0,0,0 };main(){…}Buradaki örnekte ndigit|| dizisi tanımlanırkenbütün elemanları otomatik olarak sıfırlanmaktadır.Dikkatinizi çektiyse bunuyaparken süslü parantezler kullandık. Çünküburada bir sıfırlama fonksiyonu mevcut.Şimdi son olarak C dilindeki önişlemkomutlarını görelim.Bunların başlıcaları #include ve #definekomutlarıdır.Bu komutlar aslında programımızıdaha çok compiler'a hazırlar.#include "isim"Bu komut "isim" adındaki C listesine(source) geçmemizi gösterir. Compilerprogramı ilk olarak bu source listesini compileetmeye başlar. Bu kısımda daha çok tanımlamalarve fonksiyonlar mevcuttur.#define YES 1#define komutu, C dilinde sabit değişkenleritanımlamada kullanılır. BuradakiYES sabit değişkeni, program içerisindeherhangi bir fonksiyonda kullanılabilir.Fakat burada değişkenin sabit olduğunuunutmamak gerekir.#define komutu ile sabit değişkenlerefarklı tanımlamalar da yapabiliriz;#define then#defıne begin {#define end };if(i>0) thenbegina=1;b=2;endya da,#define square(x) x*xşeklinde kullanılabilir. Burada square(5)yazdığımızda, 5 sayısı işleme sokulur. Yanıx*x, 5*5 gibi değerlendirilir. #definekomutu ile buna benzer birçok fonksiyonda tanımlanabilir.Daha önce yaptığımız print alt programınışimdi #define komutundan yararlanarakyapalım, _______ ___#define printi(x) printf("%c\n",x);#define printfl(x) printf("%f\n",x);#define printc(x) printf("%c\n",x);mainO{int i;float f;char c;}printi(i);printfl(f);printc(c);Örnekten de anlaşılacağı gibi, #defineile tüm print fonksiyonlarını belirtebiliriz.Bu ayki konularımız biraz önemli. Çünküfonksiyonlar, C dilinin temelini oluşturmaktadır.Fakat bu konuları da atlattıktansonra, artık siz de daha rahat C dilinehakim olabilirsiniz.Şimdilik bu kadar. Gelecek ay Dizi veİşaret (array, pointer) değişkenlerini öğreneceğiz.Hoşçakalın.AMIGA DÜNYASI 45

AMIGABASICMAHMURU ÜNYELİMerhaba... Gecen ay, son olarak LINEINPUT# Basic komutu ile dersimizi tamamlamıştık.Bu ay LIST komutundanbağlayarak tanıtımlarımızı sürdürüyoruz.LIST KOMUTU:Kullanım Şekli:LIST \satır\LIST |baslangıç satırı| |-|bitiş satırı|| .dosya adı ||Bu komut, bellekteki program'ıAmigaBasic'in liste penceresinde ya dadosya adı ile belirtilen bir sürücüye listeler.Herhangibir parametre belirtilmedenbastan sona tüm programın listesi alınabileceğigibi; satır etiketi ya da numarasıverilerek belli bir satırın ya da başlangıçve biliş satırlarının numara veya etiketleriile bir satır grubunun listesi de alınabilir.satır, numara ya da alfanümerik bir etiketolabilir.LIST komutu ile üretilen liste, normaldeListe penceresinde görüntülenir. Ancakkomuta ".dosya adı" parametresi eklenmişse,program listesi bir dosyaya veyasürücüye gönderilecektir.Aşağıda LIST komutunun kullanım şekillerineait örnekler göreceksiniz:LIST Tüm programılisteler.LIST 5050 numaralı salınlisteler.LIST Başla-Renkseç Başla etiketindenRenkseç etiketine kadar olan kısmı listeler.LIST Başla-Başla etiketindenprogramın sonuna kadar olan tüm satırlarılisteler.LIST -Renkseç Programın başındanRenkseç etiketine kadar olan tümsatırları listeler.LIST,"SCRN:" Liste Basic penceresindegörüntülenir.LIST,"PRT:" Liste printer'agönderilir.AMIGA DÜNYASI 46LIST,"DF0:Test"Program listesi,diskete ASCII formatta gönderilir.LLIST KOMUTU:Kullanım Şekli:LLIST |başlanan satırı| |-|bitiş satırı||Bu komut, LIST komutu ile aynı işlevesahiptir; ancak bellekteki program listesiniAmiga'ya bağlı bir printer'a gönderir.LIST komutu ile aynı şekilde kullanılır.LOAD KOMUTU:Kullanım Şekli:LOAD |dosya adı|,R||Disketten, diskten ya da Ram'den dirdosyayı belleğe yükler.dosya adı, daha önceden kaydedilmiş(Save) bir dosyanın adı olmalıdır. Komutta,dosya adı parametresi kullanılmazsa,yüklenecek dosya adını girmenizi isteyenbir pencere görüntülenecektir.Dosya adından sonra ",R" parametresibelirtilmişse, program yüklenir yüklenmezotomatik olarak çalıştırılacaktır.LOAD komutu çalıştırıldığında, bellekleaçık olan tüm dosyalar kapatılır; programsatırları ve değişkenler temizlenir.Ancak komutta R opsiyonu kullanılırsa,program yüklendikten hemen sonra çalıştırılacağından,açık olan dala dosyalarıaçık kalır. Bu nedenle komutun bu şeklibirden fazla program ya da aynı programınbölümleri arasında değişiklik yaparkenkullanılabilir. Programların birbirinindata dosyalarını kullanması sağlanarak,aralarında bilgi geçişi sağlanacaktır.Örnekler:LOAD" Adresler"LOAD"dh0:Adresler"LOAD"DF1 :DATA/Adresler"LOAD"Prog/Adresler"LOC KOMUTU:Kullanım Şekli:değer=LOC(dosya-no)LOC fonksiyonu, rasgele erişimi i dosyalardayazma ya da okuma için son kullanılankayıt numarasını verir.Aynı fonksiyon sırasal dosyalarda kullanıldığında,biraz farklı bir sonuç alınır.Burada sırasal dosyaya yazılan ya da buradanokunan byte'kırın sayısı bulunur.Bu sayı. byte sayısının sırasal dosyalariçin tanımlı kayıt uzunluğuna (128 byte)ya da OPEN yönergesinde dosya için belirtilenkayıt uzunluğuna bölünmesi ilebulunur. Matematiksel formül şu şekildedir:LOC değeri=Okunan veya YazılanByte'ların sayısı/OPEN yönergesindekiKayıt GenişliğiKYBD: ya da COM 1: cihazlarına açılandosyalar için LOC, dosyadan okunan birkarakter varsa 1, aksi takdirde 0 değerinialır.LOCATE KOMUTU:Kullanım Şekli:LOCATE|.satır|| .sütun |Çıkış kursorunu ekranın belirli bir pozisyonunayerleştirir, satır ve sütun değerleri,pozitif değerler olmalıdır: zira (1,1)pozisyonu, ekranın sol üst köşesinin satırve sütun değeridir. 60 karakter modundakullanılabilecek en büyük satır numarası21, sütun numarası 62 iken 80 karaktermodunda bu değerler 23 ve 77'dir.LOCATE sütun ve satır pozisyonlarınıntespitinde, çıktı penceresi fontunun 0 karakteriningenişliğini kullanır.CLSLOCATE 10,1PRINT "Adınızı Girin: "örneğinde, önce ekran temizleniyor; sonrada 10. satırın I. sütunundan itibaren "AdınızıGirin" mesajı yazılıyor.LOCATE 5.20:PRINT "MERHABA"örneğinde ise 5. satır, 20. sütuna "MER-HABA" yazılıyor.Kullanım Şekli:LOF(dosya-no)LOF KOMUTU:Bu fonksiyon dosya-no ile belirtilendosyanın byte olarak uzunluğunu bulur.LOF fonksiyonu SCRN:, KYBD: veLPT1: cihazları için genellikle 0 değerinialır.Diyelim ki bir grafik objeyi okumak istiyorsunuz.Komut:INPUT(LOF(1).l)şeklindedir: 1 numaralı dosyadan tüm karakterlerokunur ve bir dizi içinde paketlenir.Tek tek karakterleri okumak isterseniz,bir döngü kurarsınız:FORx=1 TO LOF(l)LOG KOMUTU:Kullanım Şekli:değer = LOG(değer)

Verilen değer"\n tabii logaritmasını hesaplayanfonksiyondur. Tabii logaritma.2.71X2X1X2X4590 sayısının karşılığı kabuledilen e'nin logaritmasıdır.Fonksiyonda verilen değer, sıfırdan büyükolmalıdır.Fonksiyonun değerlendirilmesi, argümanıntek ya da çift ayıklıkta verilmesinegöre tek veya çift açıklıkta yapılır.a=LOG(l)PRİNT aörneğinde, sonuç 0’dır.Kullanım Sekli:I.POS(X)LPOS KOMUTU:Printer buffer satırındaki printer yazı kafasınıno anki pozisyonunu verir. Bu fonksiyonu,o anki satırda printer"e kaç karaktergönderildiğini bulmak için kullanabilirsiniz.X. şekilsel olarak kullanılan birkukla argümandır.II LPOS(X)>60 THEN PRINTCH$(I3)örneğinde, gönderilen karakterler şayılıyorve 60 olduğunda bir RETURN karakteribasılarak alt satıra geçiliyor.LPRINTLPRINT USING KOMUTLARI:Kullanım Şekli:LPRINT [değer/değişkenisken listesi]LPRINT USING yazısal dizi ifadesi:değer değişken listesiİstenen dataları printer'a gönderir. TıpkıPRINT komutu gibi çalışır. Buffer'dakikarakterler, bir return kodu görülene kadaryazılır,LPRINT USING komutunda ise yazıformat tanımlamaları yapılır.Her iki komutun kullanımını PRINT vePRINT USING komutlarında daha ayrıntılıanlatacağız.LSET KOMUTU:Kullanım Şekli:LSET yazısal dizi değişkeni=yazısal diziifadesiLSET komutu, rasgele erişimli dosyalarlaçalışırken kullanılır ve kayıtbuffer’ına data transfer eder. Verilen data,bir PUT yönergesi ile diskete kaydedilmeküzere bellekten rasgele dosyabuffer'ına yerleştirilir.yazısal dizi değişkeni, yazısal diziifadesi'nin atanacağı değişkenin ismidirve FIELD komutunda tanımlanmıştırLSET. verilen yazısal dizi ifadesini yazısaldizi değişkeni içine sol marj ine yapışıkolarak yerleştirir. Bu değişken için tanımlananalan girilen datadan büyük ise sonu-na boşluk eklenir: yazısal dizi ifade'sıalandan uzunsa, girilen data sağdan soladoğru kesilir. LSET komutu. RSET komutununzıttıdır. Sayısal bilgileri buffer'a atmakiçin. STR$ ya da MKI$. MKS$.MKL$ ve MKD$ çevrim fonksiyonlarındanbiri kullanılarak değiştirmek gerekir.Şimdi aşağıdaki örneği inceleyin:OPEN "r".#l."Adres.rel".92FIELD #1.30 AS Ad$.30 AS Adres$.20ASŞehir$.12ASTel$Giriş:PRINTINPUT "İsim":A$INPUT "Adres":ADR$INPUT "Şehir":S$INPUT "Telefon":T$LSL'I AdS=A$LSET AdresS=ADR$LSET ŞehirS=S$I.SET Tel$=T$x=x+lPUT I .xPRINT "Kayıt No "x" ("AD$")saklandı."PRINT "Yeni kayıt girecekmisiniz?"INPUT "E/H:":C$IF UCASES(C$)="Y" THEN GirişCLOSE 1PRINT "Dosya kapandı, program bitti.Örnekte 92 karakterlik kayıt uzunluğuolan "Adres.rel" adlı rasgele erişimli(r=random) bir dosya açılıyor ve FIELDkomutuyla kayıt alanları ayrılıyor. Sonrabilgi girişi bölümüne geçiliyor. Yeni değişkenlereatılan bilgiler. LSET komutla-nyla dosya buffer'ına yerleştiriliyor vePUT komutuyla diskete kaydediliyor. Yenikayıt girişi yapıp yapmayacağınız sorulduktansonra, program cevabınıza göreya yeni giriş için Giriş: bölümüne dallanıyorya da dosyayı kapatıyor.MENU KOMUTU:Kullanım Şekli:MENU menü-no.kalem-no.durum\,isim\MENU U)MENU RESETMENU komutu. Amigabasic’te kendipull-down menünüzü yaratmanızı sağlar.menü-no, l'den 10*a kadar bir sayıolup. açılan menünün baslık çubuğundakipozisyonunu belirler. AmigaBasic'in kendimenüsü 1 ile 4. pozisyonlar arasındadır.İsterseniz bunlar üzerine, isterseniz 5. pozisyondanitibaren menülerinizi yerleştirebilirsiniz.kalem-no, menü seçeneğinin numarasıdır.0 ile 19 arasında bir sayı olabilir. 0,pull-down menünün baslığıdır. 1den I9'akadar olan numaralar ise, menü seçeneklerininmenüdeki sırasıdır.durum argümanı, için üç değer kullanılabilir:0 Menü kalemlerini seçilemez hale getirir,seçenek hayalet kalem durumuna gelir.1 Menü seçeneklerini seçilebilir hale getirir.2 Menü seçeneklerini aktif hale getirirve önlerine küçük bir çek işareti koyar.Çek işaretlerinin girdiğiniz, menü seçenekisimlerinin üstüne yazılmaması için, isimlerinbaşlarına iki boşluk karakteri basmalısınız.AMIGA DÜNYASI 47

isim, menu başlığına ve seçeneklerineatanacak yazısal dizidir. Menü başlığı vekalemleri verilen sıraya uygun olarak buradaverilen isimlerle oluşturulurlar.MENU REST yönergesi, tanımladığınızmenüyü kaldırarak AmigaBasic'in tanımlımenusunu tekrar yerleştirir.MENU(x) fonksiyonu, son menü sevimiile ilgili bilgi verir. 0 ve 1 değerleri ilekullanılır.MENU(0). son secim yapılan menününnumarasını (menü-no) verir.MENU(1). pull-down menüden son seçilenkalemin numarasını (kalem no) verir.Bu MENU yönerge ve fonksiyonları,ekranın üstündeki Menü Çubuğunda kullanıcı menusu oluşturmanıza izin verenaraçlar olarak düşünülebilir.MENU 5,0,1.TROJE"MENU 5,1,2," YÜKLE"MENU 5,2,2," LISTELE-MENU 5,3,1," KAYDET"MENU 5,4,1," CIKIS"STOPÖrneği, AmigaBasic'in menu başlığındaWindow menüsünden sonra PROJE başlığı altında 4 seçeneklik yeni bir menü acar.Seçeneklerin ilk ikisinin basında çek işaretivardır. Son iki kalem ise normal menuseçeneği gibidir. Menü kalemlerinin hepsiseçilebilir durumdadır.MENU ON, MENU Ol IMENU STOP KOMUTLARIKullanım Şekli:MENU ONMENU OFFMENU STOPBu komutlar, hazırlanan menünün kontrolünüaçar. iptal eder ya da durdurur.MENU ON, menü dallanmalarını aktif halegetirir; MENU OFF. kapatır: MENUSTOE ise bir sonraki MENU ON komutuçalıştırılana kadar menüyü iptal eder. Busırada aslında dallanma olanağı devameder, ancak aktif olmadığından gerçekleşmez. Menü, MENU ON komutu ile aktifhale getirildikten sonra ON MENU GO-SUB ile menü dallanmaları gerçekleşir.Aşağıdaki örneği inceleyin:MENU 1.0,1.••Secim"FOR x=l TO 9MENU 1.x.l, "Seçenek "+CHR$(48+x)NEXT xFOR x =2TO4MENU x,0,0,""NEXT xON MENU OOSUB SecimMENU ONBekleme:GOTO BeklemeSecim:LOCATE 10.20PRINT "Seciminiz":MENU(1)RETURNMERGE KOMUTU:Kullanım Şekli:MERGE dosya adıDisketteki bir ASCII program ya daaltprogramı okumak ve bellekteki programaekler.dosya adı. disketten okunacak ASCIIdosyanın ismidir ve ASCII olması zorunludur.Bir program ya da altprogramı disketeASCII olarak kaydetmenin yolu. SA-VE 'program adı".A komutunu kullanmaktır.MERGE komutu, programın çalışmasıesnasında kullanılabilir. Ancak komut çalıştıktansonra AmigaBasıc doğrudan modageçer. Aslında programı değiştirmek veyüklemek için CHAIN komutu'daha iyidir.MERGE komutu daha çok programgeliştirme esnasında kullanılır. Herhangibiralt programı:SAVE "Grafik",Akomutuyla ASCII olarak kaydettikten sonra;MERGE "Grafik"komutuyla diğer programlarınıza ekleyebilirsiniz.Bu aylık Basic dersimiz bu kadar. Gelecekay görüşmek üzere....AMIGA DÜNYASI 48

OKUYUCUM K u L RSayın Editör,Ben C64 kullanıcısıydım. Basic'te kendimceiyi, değişik konularda programyapmaktaydım. Amiga 500 alalı 2 ay oldu.Bu bilgisayarla bazı sorunlarım var.1. Amiga’m Alman klavye. Bu "F" klavyeyeTürkçe karakterleri nasıl ekleyebilirim?2. Amiga Basic'te yaptığım bordro programınınçıktı penceresinde sağ tarafta olantaşmayı nasıl görebilirim? (Normalpencerelerdeki gibi.)3. Bordro programı Amiga'da, Basic'tenbaşka hangi dilde daha iyi yapılabilir.4. Yatay uzunluğu fazla olan bordroprogram çıktısını normal bir printer'dandikey olarak almak mümkün mü?5. Hard Disk aldığımda elimde bulunankelime işlem programlarını yükleyip bilgisayarı ilk açtığımda disket koymadan çalışmak mümkün mü?6 . Amiga'nin Türkçe kılavuzunu nasılbulabilirim?Sorularıma vereceğiniz cevaplar konusundaşimdiden teşekkürlerimi iletir, saygılarsunarım.M. Hulki KEÇECİ - BingölSayın KEÇECİ;Dergimize gösterdiğiniz ilgi ve güzeltemennileriniz için teşekkürler, iştesorularınızın cevapları:1. Bilgisayarın klavyesini Türkçeklavyeye veya masaüstü yayıncılıktakullanıldığı gibi 'F klavyeye çevirmek içinkısa bir programa ihtiyacınız var. Buprogram normal tuş tanımlamalarını iptalederek sizin isteğinize uygun tuştanımlamalarını aktif hale getirir. Bu iki ufakprogramı ProWrite -Türkçe versiyonda veyaProfessional Page programının anadisketinde bulabilirsiniz.2. Taşan yazıları görebilmeniz için pencereiçeriğini uygun yönde kaydırmanızgereklidir. Bunun için BASIC'ten SC-ROLL komutunu C, Modula-2 veya Assemblerdillerinden de graphics.library'yiaçarak ScrollRastPort fonksiyonunu kullanmalısınız.3. Bu tür iş programlarını yazmak içinen ideal dil BASIC'ten sonra C'dir. AslındaC, BASIC dilinin daha gelişmiş kullanışlıbir şeklidir. C dilinde, BASIC'te olduğugibi IF...THEN, FOR...NEXT veyaWHILE...WEND döngülerini kullanarakbir hayli kullanışlı ve kısa olmasına rağmençok fonksiyonlu programlar hazırlamakmümkün.4. BASIC'te böyle bir şeyi yapmak birhayli karışık olduğundan en uygun çözümsatın yazıcıdan basacağınız zaman ikiyeayırmanızdır. Bunun bir örneğini aşağıdakisatırlarda görebilirsiniz:A$="Bu uzun bir satırdır. Bu yüzden de ortadanikiye ayrılarak basılmalıdır. Ayırma işleminiLEFT$ ve RIGHT$ ile rahatlıkla yapabilirsiniz."U=LEN(A$)IF U/2=INT(U/2) THENA1$=LEFT$(A$,U/2):A2$=RIGHT$ (A$,U/2)ELSEX=INT(U/2)A1$=LEFT$(A$,X):A2$=RIGHT$ (A$, U-X)END IFPRINT UPRINTA1$PRINT A2$5. Harddisk aldığınızda kullandığınızprogramı, harddisk'te bunun için ayrı bir directoryyarattıktan sonra içine kopyalamalısınız.Bu sayede programı harddiskten çalıştırabilirsiniz. Fakat bazı programlar yüklendikleri disketlerdeki altdirectory'lere bakıpburalardan data yüklerler. Bu directory'leriolduğu gibi harddiskinize aktarmalısınız.Ayrıca standart directory'ler olan devs, libs,c gibi directory'lerin de içeriklerini harddiskinizinaynı isimli directory'sine atmanızdafayda var. Eğer disketten standart dışı (herdiskte rastlanmayan ve programa ait özeldataların bulunduğu) directory'ler kopyalamışsanızbilgisayarınızın bunları görmesinisağlamalısınız. Bunun için de CLI'dan AS-SIGN ya da PATH komutunu kullanabilirsiniz.Bu komutlar hakkında daha detaylı bilgiiçin CLI kursuna bakmanızda fayda var.6. Türkçe kullanım kılavuzu Amiga bayilerinesorabilirsiniz. Ancak bu klavuziçindeki tüm yazılan dergimizde de bulabilirsiniz.Sayın Amiga Dünyası yetkilileri,Benim size birkaç sorum olacak.1. Şu ana kadar bir sürü dergi gördüm,fakat hiçbir dergide Assembler gibi güzelbir konuya sizin yaptığınız gibi ayrıntılıgirilmedi. Siz Assembler köşenizde programlarveriyorsunuz, ama ben bunları SekaAssembler'ı bilmediğimden yazamıyorum.Seka Assembler'ı kısaca anlatırsanızsevinirim.2.Amiga'da bana tavsiye edebileceğinizbir disassembler var mı?Furkan KıraçSayın Furkan Kıraç;Dergimize gösterdiğiniz ilgiye teşekkürler.Amiga gibi bir bilgisayarda programcılık birhayli zevkli. Assembler da, kullanılan dillerinbaşında yeralıyor. Zira doğrudan sistemikontrol etmenizi sağlaması ve muhteşem hızı.Bu yüzden de dergimizde bu gibi konularadetaylı olarak yer vermeyi uygun bulduk.Sorularınızın cevaplarına gelince;1. Seka Assembler derleyicisinin açıklamasınaSayı 9'da başlamıştık. İkinci bölümüde Sayı 10'da çıkmış olan bu derleyicinindışmda, DevPac Assembler, ArgAsm,Metacomco Assembler gibi çeşitliderleyicilere de değineceğiz.2. Piyasada bir sürü disassembler var.Bunlar arasında en kaliteli olanlar C-Monitor, A-Mon, Resource, ROM-Crackve Interruptor'dur. Bunları her iyi utilitypaketlerinde bulabilirsiniz.Sayın Amiga Dünyası,Ben Amiga'mı genellikle oyun amaçlı kullanmaktayım.Fakat derginizde programyapmaya yönelik, verdiğiniz bilgiler doğrultusundabazı programları yazmaya çalışıyorum.Fakat hiçbirine henüz başlayamadımdesem yanlış olmaz. Bu konudaki sorularımıcevaplarsanız memnun olurum.1. Geçmiş sayılarda yayınlanmış olanLabirent programı Basic'te hangi pencereve menülerin yardımıyla yazılabilir.2. Bir programı yazarken satır sonundanasıl geçilir? Return'e bastığımda ekranrenk değiştiriyor, kursor alt satıra geldiğindeO.K. veriyor.3. USS John Young'da PORT-CONT-ROL' un işlevi nedir, nasıl çalıştırılır ve görevtamamlandığında limana nasıl girilir?4. Kısa tanıtımlara daha fazla yer verirseniziyi olur kanaatindeyim.Acar AKYELSayın AKYEL,Güzel dilekleriniz ve önerileriniz içinteşekkürler. Sorularınızı ilgili arkadaşlarailettik, işte yanıtlarınız.1/2. Basic'te bir program yazmak için,'List Window' başlıklı kısım kullanılır. Sizkomutları dış pencerede yazdığınız içinekran renk değiştiriyor. Ekranın sağtarafındaki pencereye komut satırlarını girerseniz,sorun kalmayacaktır. Bu konudaayrıntılı bilgi, AmigaBasic yazısının ilikbölümlerinde verilmişti. Alt satıra geçmekiçin Return'e basmanız yeterli, ancak Listpenceresinde.3. Bu oyunu gelecek sayılarda Salataköşesinde bulabilirsiniz.4. Kısa-kısa'ları arttırmayı biz de düşünüyoruz.Bekleyin ve görün.AMİGA DÜNYASI 49

DONANIMDoğan TürkülerELEKTRONİK: Çağımı/a imzasınıalan bilim dalı.BİLGİSAYAR: Temeli elektronik olan.ve elektroniğe yön veren araç.AMİGA Bir bilgisayar?...Peki AMİGAelektroniğe nasıl yön verebilir? Filektronikleilgili ne gibi yazılımları vardır? Diğerbilgisayarların yazılımlarıyla karşılaştırıldıklarında(Örneğin: IBM. Macintoshgibi.) AMIGA'nın yazılımları hangi seviyedekalırlar? Türkiye şartlarında, bu yazılımlardanhangisi daha idealdir?AMKiA'nm dıs dünyayla bağlantısını nasılsağlayabiliriz.' Bu dışa bağlantı içingerekli elektronik donanımları nasıl yapabiliriz?AMIGA'nın iç yapısı nasıldır, register'larınelerdir? ...vs.Bunlar gibi daha birçok soru kullanıcılarınkafasını kurcalamakla. Türkiye'dekiAMIGA kullanıcılarının yegane sorunu,bilgi eksikliği. Bu da AMIGA'nın Türkiye'dekiyetkili firmalarca yeterince desteklenmemesindenkaynaklanıyor. Bununbir sonucu olarak piyasa gerekli, gereksizpekçok programla dolmuş durumda. Buprogramların çoğunun (hatla neredeyse, hiçbirinin)manual'i yok. Mesela aldığınız birprogramın elektronik programı olduğunu biliyorsunuz,ama ne ise yaradığını bilemiyorsunuz.Ya da programı alıyorsunuz, eve gelipbir bakıyorsunuz ki. programdan birçokbölüm eksik. Bu gibi olaylar, kullanıcınınAMIGA'dan soğumasına yol açmakla.Bu yazı dizisinin amacı; Yukarıda ki gibisoruları cevaplamak, Türkiye piyasa-TABLO 1NEWIOV3.0PROBOARDPRONETPCLO-CADV1.5Var(şema çizildikten sonra)Var(çizim sırasında)Var(çizim sırasında)DEVREDİZAYNIsında bulunan, Elektronikle ilgili yazılımlarıincelemek, karşılaştırmak ve en iyilerinisize sunmak. Ayrıca yazı dizimizinilerleyen sayılarında, AMIGA için arabirimler,hoby devreleri ve yararlı olacakbazı devre şemalarıyla, açıklamalarını vereceğiz.Bunların yanında AMIGA'nınkendi hardware'i, iç yapısı ve hardwareregıster'larıyla. bunların kullanımları bazıdizimizin konuları arasında yer alacak.Hardware ile ilgili merak etliğiniz sorularıbize yazınız, elimizden geldiğince cevaplamayaçalışacağız.Bu ayki konumuz: AMIGA'daki, baskılıdevre hazırlama programları. Bu programlarınamacı, hazırlamış olduğunuz elektronikdevre şemalarının, baskılı devre plaketi içinçıktısını hazırlamak. Bu çıktı, programlarınçeşitlerine göre. Printer, Plotter veya Laserprinter gibi dış birimlere yönlendirilebilir.Türkiye'de su anda 5-6 civarında çizimprogramı mevcut. Bunlar NcwIO_V.3.0Proboard+Pronet. Maxon Layer, PCLO-CAD _VI.5 ve PCI.O-CAD V3.0’dır. Buprogramların herbirinin kendi çapında pozitifve negatif yanları var. Amacımız yukarıdakiprogramları genel olarak karşılaştırmakve içlerinden iyi olanları açıklamak.Yukarıdaki programları üç ana bölümdeinceleyebiliriz: Bunlar NcwIO. Proboardve PCLO-CAD sınıfları. Maxon firmasınınprogramını tam olarak inceleyemedikama. gördüğümüz kadarıyla yazılımın Almancaolması, fazla menüsü olmaması veAMIGA'nm en önemli özelliklerindenmouse'u kullanmaması programın negatifyanları. Bunların yanı sıra MAXON firmasınınyapmış okluğu bir program olmasıgörebildiğimiz tek pozitif yanı.Şimdi yukarıda özetlediğimiz üç sınıfı.Tablo I yardımıyla karşılaştıralım.Tabloda da görüldüğü gibi. diğer programlaragöre. NewIO_V3.0'ın birçok bakımdanpozitif yanları mevcuttur. Bununlabirlikte, diğer programlarda belli bir seviyeninüstünde kalmaktadır. PCLO-CAD V1.5 daha önceden bildiğimiz birprogramdı. PCLO-CAD_V3.0 ise, bu yazıdizisini hazırlandığı sırada Türkiye'yegeldi. Henüz, bizim elimize geçmediğiiçin, bu yeni versiyonun, eskisine göre negibi değişiklikleri olduğu konusunda birbilgimiz bulunmamakta. Ama ileriki sayılardaMAXON ve PCLO-CAD_V3.0'ınözellikleri ve farkları hakkında sizi bilgilendirmeyeçalışacağız.Şimdi de tablodaki programların negatifve pozitif vanlarını inceleyelim.NewIO V3.0:Pozitif: NewIO'nun en önemli özelliği.Dot matrix printer'lere çıktı vermesidir.Bu sayede birçok amatör kendi evinde.printer'ından istediği baskılı devre dökümünüalabilir. Diğer programlar böyle birçıktı vermemektedir. Printer'a verdiği çıktıkalitesinin çok yüksek olması, ayrıca birplotter veya laser printer çıktısi alınmasınagerek bırakmamaktadır (İsterseniz bubirimleri de kullanabilirsiniz). Kullanımkolaylığı, hızı. High-Res veya Med-Resçözünürlük seçenekleri ve altı ayrı zoommodunda çalışabilme imkanları, yazılımınpozitif yanlarındandır. Ayrıca Delik içikaplama modunda çalışması, profesyonelleriçin büyük kolaylık ve plaket büyüklüğündende tasarruf sağlamaktadır, iki yolarasındaki uzaklığı standartlar dışındaazaltabiliyorsunuz (29 m !!! Bravo). Macrohazırlayarak kendi library'inizi oluşturabilirsiniz.Eğer isterseniz disket üzerindekihazır library'leri de kullanabilirsiniz.Bunlara ek olarak Pad çeşitleri mevcuttur(Kare. Daire, Elips).Negatif: Yazılımın Almanca olmasıprogramın en kötü yanı, AutoRoute (otomatikolarak yol bulma) menüsünde birçokseçenek olmasına rağmen. Bu fonksiyonundiğer programlarla karşılaştırıldığındayetersiz kaldığı görülmektedir. Bununsebebi; yolları, bütün yollar çizildiktensonra bulmaya çalışmasıdır. Diğerprogramlarda yollar, çizim esnasında bulunmaktadır.Maximum çalışma alanınınsınırlı olması ve en fazla iki katlı kart di-* NOT: Bir entegrenin iki bacağı arasındaki uzaklığın 0.1 Inch=2.54 mm. olduğunu düşününüz.Auto Kullanım Zoom Zoom'da Dot Matrix Printer'aPrinter Deneme Dil Çalışma MaximumRoute KolaylığıÇalışma Çıktısı ÇıktısıKatı Sayısı YolKalınlığıÇok kolay Var Var Var Var Almanca 2 0.007InchKolay Var Yok Yok Var İngilizce 4 0.05InchZor Var Var Yok Yok İngilizce 2 0.03Inch

zayn edilebilmesi de. önemli dezavantajlarınınyanında bulunmaktadır.Özet: NewlO_V3.0 amatörlerin ve profesyonellerinkolayca kullanabileceği birprogram. Belli bir deneyim süresindensonra baskılı devre dizaynı bu programlabir zevk halini alıyor. Eğer çok büyük çıktılaralmayı düşünmüyorsanız. (Örneğinbir televizyonun baskılı devre kartı gibi...)tavsiye edebileceğim bir program.PROBOARD+PRONET:Pozitif: AutoRoute fonksiyonu çok iyive çok zekice çalışmakta. Dört katlı baskılıdevre dizaynı yapabilmeniz, programaartı puan kazandırıyor. Ama en önemliözelliği, bir şematik programı olan PRO-NET adlı programda hazırlanan elektronikdevre şemalarını, direk olarak okuyabilmesive şemadan baskılı devre oluşturabilmesidir.Ekran düzeni ve mouse'unakıllıca kullanımı, programı anlaşılır halegetirmektedir. Maximum çalışma alanı hafızaylaorantılı olarak artmaktadır. Çıktıkalitesinin yüksek olması ve library kullanımı,programın profesyonelliğini arttıranöğelerdendir.Negatif: Program Dot matrix printeraçıktı vermiyor. (Sadece test çıktısı verebiliyor).Delik içi kaplama modu yok. HighResolution'da çalışma zorunluluğu gözleriyoruyor. Zooın modunda çalışamamak.bazen kafanızı monitörün içine kadar sokmanızıgerektiriyor. Ve Padlerin sadecedaire tipinde olması da bir eksiklik olarakgörülebilir.Özet: Program profesyonellere yönelikolarak düşünülmüş bir yazılım. SadeceLaser Printer ve Plotter'a çıktı vermesibunu kanıtlıyor. AutoRoute fonksiyonuçalışma anında insanı hiç sıkmıyor. Ayrıcaşemadan baskılı devre çıkarabilmesi çokçok iyi bir özellik. Eğer cidden profesyonelolarak çalışmak istiyorsanız ve LaserPrinter veya Plotter gibi profesyonel araçlarınızvarsa, bu programla uğraşmanızınsizin için yararlı olacağına inanıyorum.PCLO-CÂDV1.5:Pozitif: Zoom modunda çalışma, mousetuşlarının kullanımın çok iyi olarak düşünülmüşolması. High-Res ve Med-Resmodları, autoroute fonksiyonunun kalitesive maximum çalışma alanının büyüklüğüpozitif yanları.Negatif: Printer'a çıktısı olmaması.Library'lerinin bulunmayışı, işlem hızının yavaşolması, kullanımının sıkıcı ve zor olması,programı öteki programlarla karşılaştırıldındaçok kötü pozisyonda bırakıyor.Özet: PCLO-CAD, AMIGA'da çıkanilk çizim programlarından biri. Bu bakımdanilkel bir yazılım olması kaçınılmaz.Sadece plotter'a çıktı vermesi işleri zorlaştırıyor.Ama yeni gelen versiyonundabirçok eksikliğin düzeltilmiş olduğunainanıyorum.GENEL OLARAKAMIGA'daki baskılı devre programlarıyeterli ve halta kullanıcıya gereğindenfazlasını vermekte. IBM'deki programlarlakarşılaştırıldıklarında, bunlardan aşağıkalmamakla birlikte, birçok bakımdan üstünve boy ölçüşebilecek pozisyonda.NEWIO V3.0'I KULLANMAK BUKADAR KOLAY MI?Aşağıdaki açıklamaları okuduktan sonra,NewIO'yu kullanmanın hiç de zor olmadığınıgöreceksiniz. Hatta biraz pratikve deneyim sahibi olduktan sonra, cok kısasürede, bir profesyonel kadar iyi kullanabileceksiniz.NewlO açıldığında,karşımıza yedi adetmenü çıkar. Bunlar:Layout Menue: Devre elemanlarınınyerleştirildiği ve yolların çizildiği ana menü.F6 tuşuyla çağrılabilir.Grund Menue: Devre ebatları, yazıyazma, kopyalama, silme gibi işlemlerinyapıldığı menüdür.Disk Menue: Disk operasyonlarının yapıldığıbölümdür.Druck Menue: Printer'a test çıktısı almakiçin kullanılır.Router Menue: Yolların otomatik olarakbulunmasını sağlayan, AutoRoute menüsüdür.Bauteil Menue: Library'lerin oluşturulduğu,yüklendiği ve save edildiği menüdür.Ende: ÇıkışŞimdi her menüyü detaylı olarak inceleyelim.LAYOUT MENUEBaustelle: Hangi katta işlem yapıldığınıDONANIMgösterir.L: Alt kat, B: Üst kat, G: Yazı katı.Mousestep: Mouse'un çözünürlüğüdür.1:1 standarttır. Burada Mouse'un heradımı 0.05 inch'tir. Çözünürlük 4:1 ile1:32 arasında değişebilir.Setmode:Set: Normal yol çizimi ve elemanyerleşimine izin verir.DK:Delik içi kaplamaya uygun yolçizimi.LÖ: Çizilmiş bir yolu veya elemanısilmek için kullanılır.Umw: Çevrim işlemidir. İşaretlenen yol,isteğe göre Route veya Normalolarak değiştirilir.Richtung: Yerleştireceğiniz devre elemanınınbaktığı yön belirlenir.L-Winkel: Yolun uyması gereken açı, 90,45veya frei (serbest) olarak belirlenir. Bu modyolların çizimi sırasında kolaylık sağlar.L-Breite: Kullanacağınız yolun kalınlığıdır.Daha önceden saptanmış standartlarauygun değerler içerir olmakla beraber,M tuşu vasıtasıyla, siz de istediğiniz değerlerigirebilirsiniz.LeiterBahn:Norm: Bu çizim modunda. çizilen yolAutoroute'a sokulduğu zamandeğişmez, çizildiği gibi kalır.Yolun eğimi L-Winkel'dekideğere bağımlıdır.Rout: Çizilen yol. Autoroute fonksiyonunasokulabilecek haldedir. İki padmasını direk olarak çizerseniz,autoroute en uygun yolubulmaya çalışacaktır.Ankn.: Çizilmiş yolları, istediğiniz gibibiçimlendirebilirsiniz.Schie.: Ankn.'ye benzemekle beraber, yoludeforme etmeden biçimlendirir.Br.: Yazı katına çizim yapmamızı sağlar.Leiterzug: İki nokta arasında bulunan biryol kombinasyonunu, kopyalamamızı sağlar.Komut seçildikten sonra yolun başınave sonuna kliklenerek yol kopyalanır. Dahasonra yerleştirmek istediğiniz noktayaklikleyerek işlemi tamamlayabilirsiniz.Löt-Typ.:Rund: Pad tipi daire olarak belirlenir.Quad: Pad tipi kare olarak belirlenir.Lang: Pad tipi elips olarak belirlenir.SMD: Pad, dikdörtgen olarak belirlenir.Lötauge: Pad boyutlarının seçimi vepad'in kata basımı buradan yapılır. Padboyutları standarttır. Ama isterseniz, mousebu komutun üzerindeyken, M tuşunabasarak istediğiniz büyüklükleri girebilirsiniz.İlk değer deliğin dış çapı, ikincisiŞemadanDirekt yolbulmaMakroKullanımıLibrary'lerHızEkranModlarıYok Var Var Çok iyi 640*512640*256ÇıktıKalitesiDelik içiKaplamaModuPadÇeşitleriÇok iyi Var Da i re-KareDikdörtgenElipsÇıkışBirimleriPrinterPlotterLaserVar Var Var İyi 640*400 İyi Yok Daire PlotterLaserMaksimumÇalışmaYüzeyiHafıza ileOrantılıHafıza ileOrantılıYok Yok Yok Kötü 640*400640*200Çok iyi Yok Daire Plotter Hafıza ileOrantılı

ise iç çapıdır.BauteilTyp: Buradan Library'lere ulaşabilirve istediğinizi seçebilirsiniz.Bauteil: Library elemanlarını buradançağırıp, basabilirsiniz.Potential: Karmaşık bir devrede, çizilmişbir yolun, nerelere ulaştığını görmekiçin kullanılır.Hauptmenue: Esas menüye çıkış.GRUND MENUEMousestep: İşlevi layout menüdeki işleviyleaynıdır.Seite: Buradan alt kat. üst kat ve yazıkatı n ı n ışık şiddeti ayarlanır.Rahmen Set: Şemanızın ebatları belirlenir.Raster: Ekranda Grfd (mavi noktalarıolup olmayacağı seçilir.Makro: Buradan ilaha önceden hazırlamisolduğunuz makroları yükleyebilirsiniz.Eğer bir makroyu save etmek istiyorsanız,save seçeneğini seçip, ekrandan bir clip(parça) alınız, bu clip herhangi birsey olabilir.Örneğin sizin hazırladığınız bir kondansatörveya bir devre şeması vs. program sizdenbir file ismi isteyecek ve bu clip'i macroolarak save edecektir.Sehieben: 'Move' anlamındadır. Ekraıııııbelirlediğiniz bir bölümünü kesip.istediğinizyere yerleştirir.Kopieren: "Copy" anlamındadır. Ekranınbelirlediğiniz bir bölümünü, islediğinizyere kopyalar.Prüfen: System ile ilgili bilgileri verir.Örnek: kullanılan Pad sayısı, alt ve üst katlardakiyol sasısı, kesişen yol sayısı gibi...Richtung: Yazacağınız textin yönünübelirler.TextSeite: textin hangi kata yazılacağıseçilir.Textgroße: Textte kullanılan harflerinbüyüklüğü ayarlanır. M tuşu vasıtasıylaistediğiniz büyüklüğü sağlayabilirsiniz.Text: Yazı menüsüdür. Yazacağınız yazıyıSET komutuyla buradan yazar veyaLO komutuyla, yine buradan silersiniz.Yazınız PSET ve AND komutlarıyla lojikişleme tâbi tutabilirsiniz.Löschen: Silmek anlamındadır. ALLESkomutuyla ekranın tümünü. TEİLW komutuylaseçeceğiniz bir bölümünü silebilirsiniz.DİSK MENUELaden: LoadSpeichern: SaveLöschen: DeleteUmbenennen: RenameLaufwerk: Dir komutuyla aynı anlamda.Name: Çalışmakta olduğunuz şemanınismini buradan girebilirsiniz.DiskStatus: Disketin içinde ne kadarboş alan olduğunu gösterir.Bauteilßib: Library Teri buradan yükleyebilirsiniz.Voreinst: Preference'Ian save etmenizisağlar.BAUTEİL-BİBSet.Moade:Aufl: Library elemanını yenidenbelirlemeye yarar.Neu: Belirlenmiş bir library elemanınısilip, yerine yenisini koymanızı sağlar.I.O: Library'deki elemanı siler.BauteilTyp: Library ve Library elemanlarınıseçmenize yarar.Bauteil: Seçilen library elemanı.setmode'daki işlemlere buradan sokulur.Bau.Name: Library elemanının ismi değiştirilir.Bib.Name: Library'nin ismi değiştirilir.Laufwerk: Dir komutudur.Bibliothek: Library Terin disk operasyonlarıburadan sapılır.ROUTER MENUE(Parametredir) Auflösung: Yolların birbirineyakınlık derecesi.(Parametredir) Router Box: Yol hesabısırasında oluşturulan hesap alanının sınırlıkalıp kalmayacağı buradan belirlenir.(Parametredir) Potentiale: Yol bulmaya.kısa yolları bulmakla başlanıp, başlanmayacağısaptanır.Seite:L: Sadece alt katı hesapla.B: Sadece üst katı hesapla.I.B: Ali ve üsl katları hesapla.LB: Eğer ali kattan geçen yolkesişi) orsa. o yolu üst kattangeçir.Tam (ersi de geçerlidir.I)K: Delik içi kaplama modu.Winkel: 90 veya 45 . Yolların dönüşlerindeyapacakları maximum açı.ParStart: Yukarıda parametre olarakgirilen değerlere bağlı olarak hesapyapılır. Hesap işlemi bu komut veyaautostart komutu)la başlatılır.AutoStart: Neu IO, bu modda, yol bulmahesaplamaları sırasında kendi parametrelerinebağlı kalır.S per r Box: Ekrandaoluşturacağımızalanlardan yol geçmemesini sağlar.DRUCK MENUESeite: Hangi katın basılacağı belirlenir.HardCopy: Printer cinsi belirlenir.Epson=9pin. Nec ise 24 pin printerlarıtemsil eder. Buradan hızlı bir şekilde testçıktısı alınır.NewIO'da Bazı TuşlarHKLP: Çalışmakta olduğumuz menüdekituşların, işlevlerini gösterir.DKL: Çizim sırasında en son yapmış olduğumuzişlemi siler.YÖN TUŞLARI: Ekranı sağa. sola vs.oynatır.F1: High-Res moduna geçilir.F2: Med-Res moduna geçilir.F3: Ekranı yemden çizer.K4: Çalışmakta olduğumuz katı değiştirir.K5: Çizim yapma, silme gibi mod I arıaktive eder.K6: Layout MenuK7: Grund MenuF8: Disk MenuF9: Bauteil MenuF10: Router MenuESC: PAL modunu devreye sokar. Çizimyapacağınız zaman, menüler aşağıyainerek kaybolur ve şemanız bütün monitörükaplar.TAB: Mouse'un adımlarını milimetreolarak gösterir.-: Mouse'un bulunduğu koordinatlarıorijin olarak kabul eder.A: Mouse.'u yavaşlatmaya yarar.S: Mouse pointer’ını, en yakın pad'inmerkezine götürür.BS: Pad'ler hakkında kısa bilgiler verir.1-7: Zoom faktörleri.SPACE: Sol mouse tuşuyla aynı işi görür.Nümerik Klavyede:7-4: Alt katın ışık miktarı.8-5: Üst katın ışık miktarı.9-6: Yazı katının ışık miktarı.PRINT DRUCKER BÖLÜMÜLaden ile devrenizi yükledikten sonra,ekrana bir test resmi çıkacaktır.Sol üst köşedeki gadget, baskılı devrenizinçerçevesini belirler. Altındaki gadget çıktınınkaça kaç olacağını saptar. Üçüncü gadget isene cins çıktı alınacağını ortaya koyar.Burada:Layout: Yolların şeması.Lötstop: Maske seması.Bohrplan: Delik semasıdır.Sağda bulunan gadgetlerden:I.ötseite: Ali katın Şeması.Bauteilseite: Üsl katın şeması.(iehausseite: Yazı kalının semasıdır.Sağ üstte bulunan gadgetler ise:Leiterbahn: YollarLötauge: Library e dahil olmayanPad'ler ve elemanlar.Bauteil: Library elemanları.Yukarıdaki seçeneklerden istediğiniz,formları seçiniz. Printer veya Plotter'ı tercihettikten sonra START'a klikleyerekyaptıklarınızın sonucunu bekleyiniz. Buprogramla ne kadar çok çalışırsanız, o kadariyi öğrenirsiniz.Parameter Bölümünden yol kalınlığı.Printer, plotter çeşitleri gibi dataları ayarlayabiliyorsunuz.Gelecek aya görüşmek ümidiyle, hoşçakalın.

RED SECTORDEMO-MAKERTUNÇ DİNDAŞSelam arkadaşlar... Bu ayki yazı dizimiz,özellikle Amiga'yı yeni alan arkadaşlarayardımcı olacağını düşündüğüm,RSI-DEMO MAKER. Sanıyorum Demo-Maker'ların ne işe yaradığını biliyorsunuzdur.Ama ben olayı bilmeyenler için,birkez daha kısaca tanıtmak istiyorum.DEMO, DEMOSTRATION kelimesininkısaltılmış halidir. Bu kelime, dilimizde'gösterr anlamına gelir. Bilgisayar dilindekianlamı da, bilgisayarın yapabilecekleriningösterimidir. Hazır demodan bahsetmişken,kısaca INTRO'dan da bahsetmekisliyorum. INTRODUCTION kelimesininkısaltlmışı olan bu sözcük'ün dilimizdekianlamı, 'giriş kısmı, .sunuş ya daaçıklama' şeklindedir. Bilgisayar dilindekianlamı ise bilgisayar gruplarının kendireklamlarını yaptıkları kısa programlardır.Burada da bilgisayarın özellikleri kullanılır.Demo'dan farkı kısa ve öz olmasıdır.Demo'daki kadar fazla hareketlilik gözeçarpmaz. Demolardan bahsetmişken, ilkdemoların nasıl olduğunu ve şu anda demolarınne durumda olduğundan da bahsetmekistiyorum. İlk dcmolar Commodore64'de yapılmıştı (o zaman Amiga dahayoktu). Daha sonra JAY MINER ve arkadaşlarıbu harika makineyi yarattılar veDEMO terimi, arlık farklı boyutlarda ortayaçıkmaya başladı. Amiga'da ilk demolarıyapan gruplar şunlar:D.O.C, SODAN, MAGICIAN 42,DEFJAM, CCS, THE JUNGLE COM-MAND, PLASMA FORCE, HOTLINE...Bu grupların hepsi, yurtdışındaydı. Buarada, ülkemizde de yavaş yavaş Amigayerleşmeye başladı. Ve Türkiye'deki ilkdemoyu ZOMBIE BOYS grubu elemanlarındanMR-MOVE adlı yaptı. Zaten buyazımızı okuyan ve makine diliyle uğraşıppiyasadan SEKA-SOURCE CODE'larıtoplayan arkadaşlar MR-MOVE'un yaptığımeşhur 'YALIN' source'nu da görmüşlerdir.Evci bu demolar yapılmaya başladıktansonra, demo yapmayı bilmeyen kişileriçin (yani mc 6X000'ni kullanamayanlar)için) bu tip dcmoların bir maker'ı oluşturuldu(demomaker = demoyapıcı). Bumaker'lar çok basit şeylerden ileri gidemiyordu.Ama geçtiğimiz aylarda. REDSECTOR grubu DATABECKER firmasıiçin bir demomaker yaptı ve piyasaya sürüldü.Almanya'da KKlDM'a satılan buprogramı, şu anda Türkiye'de çok cüzi birmiktara bulmak mümkün. Eğer demolarıyakından takip ediyorsanız. RSI (RedSector lnc.)'in CEBIT fuarında yaptığıCEBIT 91 demosunu görmüşsünüzdür.Son zamanların en çok kullanılan programcılıktekniği olan VECTOR grafiklerve bunların değişik versiyonları {filled.stencil, hidden line ...). BOB (BlitterOhjects)’lar (normal, vektör). TEXTWRITER'lar bulunuyordu. RSI grubu.CEBIT'90 ile yılın en iyi demosu olmayahak kazandı. İşte RSI'ın yaptığı budemomaker'la CEBIT'90 demosu gibidcmolar yapabildiğiniz gibi, daha başkabirçok yeni teknikleri de kullanmanızmümkün. Eğer hazırsanız ve hala sağsanızartık demomaker ile ilgili püf noktalarınıve programın pratik olarak nasıl kullanılabileceğihakkında bilgi vereceğim !!!Program yüklendiğinde, karşımıza çokgeniş bir menü ekranı çıkıyor. Bu ekranda,en üstte;TEST DEMO: Yaptığınız demoyu görmekiçin. Ama daha demo yapmadığımıziçin. bunu görmemiz çok zor.DEMO MENU: Burası disk operasyonlarıile ilgili bölüm. Yaptığınız demoyu;* SAVE FINAL: DOS'a uyarlanmış birfile şeklinde diske kaydetme.* SAVE BOOT INTRO: Yaptığınız demoyu.disketin bootblock'una koymanızısağlar.* SAVE SHORT: Yaptığınız demoyu,daha sonra edit edebilmek için RSI-DEMOMAKER dosyası olarak kaydetmenizisağlar.* LOAD SHORT: Yukarıdaki seçeneklekayıt ettiğiniz dosyayı yüklemeyi sağlar.* FORMAT: Bunu hepiniz biliyorsunuzdurama. ben birkez daha yineleyeyim.Boş bir diskete kayıt yapmak için, disketinAmiga'da kullanıcak bir hale getirilmesineformat denir!. Böylece disketinizde880K boşluk varatmış olursunuz.PATTERN EDITOR: Bu seçenek asılmenüye geçmenizi sağlıyor ama, burayıdaha sonra anlatacağım.MUSIC OFF: Yüklediğiniz müziğiON/OFF yapmanızı sağlıyor.ABOUT: Programla ilgili kısa bir açıklama.Şimdi bahsedeceğimiz menüler alt kısımdakiseçeneklerle ilgili.EDIT: Alt satırda yüklediğiniz şeylerinrenklerini düzenlemek için.CLEAR: Yüklediğiniz bir şeyi silmekiçin.LOAD: Az sonra aşağıda yazacağımyerlere yükleyeceğiniz file'ları bu seçenekyardımıyla yüklüyorsunuz.AMIGA DÜNYASI 54

SAVE: Dataları kayıt etmek için.EXIT: Programdan çıkış.CURSOR UP/DOWN: Bu ok işaretlerinikullanarak (mouse yardımıyla) alt kısımdabulunan seçeneklerin üstüne gitmenizisağlar.Şimdi de alt kısımda yazan seçeneklerianlatmaya başlıyorum.İlk olarak PREFENZLIST bulunmakta.Burada:MUSIC ROUTINE: Buraya hangi replayrutinini koymak istiyorsanız, onu yükleyin.Bunun için music routine'nin üzerinegelin ve üst menüden load kutucuğunabasın. Ekranda çıkacak menüden istediğinizreplay rutinini seçin.Bu menüde NOISETRACKER danFUTURE COMPOSER a kadar hemenhemen her replay rutini bulunmakta.MUSIC: Buradan da istediğiniz modülüyükleyebilirsiniz. Aynı şekilde music'inüstüne gelin ve load kutucuğuna basın. Yademomaker'ın içinde bulunan NOISET-RACKER modüllerinden birini yükleyinya da kendi modül disketiniz takıp oradanbiı" modül yükleyin.DEMO PATTERNS:Burada;LITTLE LOGO 0:LITTLE LOGO 1:BIG LOGO 1:BIG LOGO 2:BIG LOGO 3:olmak üzere. 4 tane büyük logo yükleyebilirsiniz.Bunlardan başka;32X32Mık, l6XI6'lık, 8X8'lik vel6XI6*lık tek bitplane'lik font yüklemenizmümkün. Bu font, sadeceSinusScroll yapmak için kullanılıyor.Diğerleri normal scrollda ve textlerdekullanılan fontlar.VECTOR CHARSET: Bu fontlar davektör grafiklerden oluşan fontlar. Dahasonra anlatacağım ZOOM TEXT efektinikullanmak için bu fontları yüklemeniz gerekir.SPRITE OBJECTS: 4 tane sprite yüklemeimkanınız var. Yani ayrı ayrı 4 tanefarklı sprite objeleri kullanarak 4 tanefarklı vıldız rutini yaratabilirsiniz.VECTOR BALL GFX: DemoPatterns'de bulunan Vectorballs seçeneğindekullanmanız gereken objeler içindir., BOB EFFECT: Yine demo patterns'dekullanacağınız efektler için bunları yüklemenizgerekecek.Unutmadan şunları da söyleyeyim. Buyüklediğiniz objeleri görmek için Üst menüdebulunan EDIT kutucuğuna basıphem objeyi görür, hem de istediğini/ şekildeobjenin renklerini değiştirebilirsiniz.Objelerle ilgili kısımlardan sonra textile ilgili seçenekler ortaya çıkıyor.ne bulunur. Yani demo içerisinde ayrı ayrı10 tane tekst ekranı kullanmanız mümkün.TEXT SCREEN 8: Aynı şekilde8X8'lik fontları kullanmak için de 10 adettekst ekranı bulunmakta.TEXT SCREEN 32: 32X32'lik fontlariçin de 10 adet tekst ekranı düşünülmüş.VECTOR OBJECTS: 10 tane vektörgrafikten oluşmuş obje kullanmanız içindir.Bu objeleri yüklemek için, istediğiniznolu objeyi seçin ve LOAD kutucuğunabasın. Ekrana LOAD menüsü çıkacak.DFO:'a bastığınızda otomatik olarak objelerinbulunduğu DIRECTORY yüklenecek.Buradan istediğiniz objeyi seçin veyükleyin.BALL OBJECTS: Aynı şekilde VektörBall (top) adı verilen objeleri kullanmakiçin koyulmuş seçenektir. Aynı şekilde 10tane obje kullanma hakkınız bulunmakta.İstediğiniz objeyi, istediğiniz no'lu seçeneğeyükleyebilirsiniz.Objeler ve tekstlerden sonra renk listeleriortaya çıkıyor. 7 tane BACKGROUNDrengi bulunmakta. Bu renkleri düzeltmekya da yeni renkler yaratmak için, üst kısımdabulunan EDIT seçeneğini kullanabilirsiniz.Bu renk ayarlamaları, aynı DeluxePaint'teki palet ayarlamaları gibi. Bubölümü kendiniz de kolayca çözebilirsiniz.Bu yüzden sözü fazla uzatmıyorum.LITTLE LOGO 7:olmak üzere, toplam sekiz tane logo yerinizvar. Bunlar küçük logolar. Demomaker'ın içinde bulunan logolar RSI'nınlogoları. Kendi logonuzu yüklemek için,ilk önce DiskMaster'ı yükleyin buradaDemomaker'ın disketini takıp Little logolardanbirini seçin SHOW PIC yapın. Ekranınüst kısmında, logonun boyutları yazar.Logonun kaça kaç olduğunu öğreninve Deluxe Paint'de kendi logonuzu çizin.Boyutlarını aldığınız ölçüde logoyu Brusholarak alın ve kaydedin. Daha sonraDemomaker'ı yükleyin ve logonuzu yükleyin.RSI DM'da herhangibir şeyi yüklemekiçin, ne yükleyecekseniz mouse ileyüklemek istediğiniz şeyi seçin (örneğinlittle logo) üst taraftan load kutucuğunabasarak load menüsüne gelin ve sol üstköşede bulunan DFO: kutucuğuna basın.Program otomatik olarak logoların bulunduğuDIRECTORY'i yükleyecektir. Buradanhangi file'ı yükleyeceğinizi seçin veistediğinizi yükleyin.Little logolardan başka Biglogolarda\ükleyebilirsiniz.BIG LOGO 0:SCROLLTEXTOBEN/UNTEN: Ekranınalt ve üst kısmında bulunanscroll'ların tekstlerini ayarlamanızı sağlar.Bunun için, istediğiniz bir tekstin üzerinegelin ve EDIT'e basın. Böylece başka birekran ortaya çıkacak ve bu ekrana istediğinizyazıları yazmaya başlayacaksınız.Program Alman klavyesine göre ayarlı olduğuiçin, Z yerine Y ve Y yerine Z yazılır.Scroll tekstleri yazdıktan sonra RE-TURN tuşuna basarak ana menüye geridönebilirsiniz.SCROLLTEXTSINUS: Sinüsscroll'un tekstini yazmak içindir.TEXT SCREEN 16: l6X16'lık textyazmanız içindir. Ve bu ekranlardan 10 taBunlardan başka, ZOOMTEXT COL-ORS'da bulunmakta. Demopatterns bölümündeanlatacağım efektin arka kısmındakirenkleri bu seçenekten ayarlayabilirsiniz(yine EDIT opsixonunu kullanarak).Ayrıca VECTORBALL COLORS yardımıylakullanacağınız vektör bob'larınrenklerini de istediğiniz şekilde ayarlayabilirsiniz.Bunlardan sonra artık DEMO PAT-TERNS'e girebiliriz. Sakın bu kadar çokşey yazdım diye bana kızmayın, çünkü bubilgiler size çok lazım olacak. İleride sürekliaynı şeyleri tekrar etmektense, birseferinde yazıp kurtulmak bence en akıllı(!)seçim. Aslında bu tip şeyleri yazarakAMIGA DÜNYASI 55

anlatmak gerçekten de güç. Bu yüzdenkusurlarımı affedin. Eğer bir sorununuzolursa KOMMODOR ABİ'ye bir mektupyollayın ve derdinize deva bulun. Herneyseilk olarak burada bulunan menüleri kısabir şekilde yazayım;TEST PATTERN: Seçmiş olduğunuzefektin nasıl bir şey olduğuna bakmanıziçin.TEST DEMO: Yaptığınız demo'yukontrol etmek için. Bu seçenekle bütünpatternleri de görmüş olursunuz.DELETE PATTERN: Yapmış olduğunuzbir efekti silmek için kullanılır.INSERT PATTERN: Yeni bir efekt ilaveetmek için kullanılır.QUIT: Ana menüye geri dönmek için.SCREEN MODE: Bu seçenek yardımıyla,ekranın durumunu ayarlayabilirsiniz.Burada ekranda kayacak scroll'unhangilerinin aktif olacağını ve müzik çalıpçalmayacağınızı ayarlayabilirsiniz. ÜP /DOWN SCROLLu ON/OFF yaparakscroll’arın kayıp kaymayacağını ayarlayabiliriz.Aynı şekilde müziği de ON/OFFyaparak ne zaman çalıp çalmayacağınıayarlamamız da mümkün.BIG LOCKO: Bu seçenek yardımıyla,ekrana büyük logolar koyabilirsiniz. İstersenizarka plana kayan yıldızlar da koyabilirsiniz.Son kez hatırlatıyorum buradayazdığım efektleri yaratabilmeniz için ilkbaşta gereken objeleri yüklemeniz gerekir.Burada kaç numaralı logoyu ekrana basmakistiyorsanız, o logonun numarasınıyazmanız gerekiyor.Bunun için LOGONUMBER a kaç nolulogo olduğunu yazın. DIRECTIONSseçeneğiyle, logonun ekrana çıkış pozisyonunuayarlayabilirsiniz. 8 tane directionsbulunmakta. Bu sayede logoyu ekrana8 şekilde basabilirsiniz. Örneğin sağdansola, soldan sağa doğru kayarak getirtebilirsiniz.Yukarıdan aşağıya, aşağıdanyukarıya ya da çaprazlara doğru logoyuhareket ettirebilirsiniz. Bunları yapmakiçin, DIRECTIONS'ın üzerine gelin vemouse'un sol tuşuna basın. Her bastığınızdadirections'ı bir arttırır, sağ tuşa herbastığınızda bir azaltırsınız. Bunlardanbaşka ZOOM ve FLOOD efektleri devar. Bunların nasıl şeyler olduğunu anlatmambiraz zor, bu yüzden kendiniz deneyinve görün.CLEAR fonksiyonları ile, logoyu ekranabasarken ya da silerken değişik efektlerelde edebilirsiniz. Bu efektlerin ekrandakaç saniye gözükeceğini de ayarlayabilir-UZNICsiniz. TIME, normalde 10'dur; ama yaptığınızıgörmek için TIME'ı 1 yapın veolayı hemen görün. Burada bulunan ayarlarıyapmak için, mouse işaretçisini (örneğintime'in yanında bulunan 0010’a) getirinve sol tuşa basın. Sonrada klavyedenistediğiniz değeri girin. Sanırım Big logoyuanlamışsınızdır. Bu yüzden Little logoyuanlatmıyorum.Şimdi de ekrana tekst basmayı anlatacağımve esas can alıcı olayları gelecek ayabırakacağım !!!...TEXT SCREEN 16: Burada 16'lıkfontlardan oluşan bir tekst ekranı basılır.Daha önce editlediğiniz tekst ekranlarınıaynen bu fonksiyon yardımıyla kullanabilirsiniz.8'lik ve 32'lik ekranların da basımlarıaynı. Ekrana tekst koyarken arkaplana sağa ya da sola kayan yıldızlar koymanızmümkün. İlk başta yazan SPRITE: NON - >, ekranda hiç sprite bulunmayacakanlamındadır. NON yazan yerin üzerinegelip mouse'un sol tuşuna basarsanız,SPRITELEFT yazısını yapmış olursunuz.Böylece sola doğru kayan yıldızlarıyaratabilirsiniz. Bunun için daha öncesprite objesi yüklemiş olmanız gerekir.Evet, siz bu programı biraz daha kurcalayadurun.biraz daha uğraşın. Ama gelecekay size çok cool tips&tricks'ler vereceğim.Böylece arkadaşlarınıza gösterebileceğinizçok iyi demolar ve introlar yapabileceksiniz.Ama benim tavsiyem kısasürede makine dilini öğrenip kendi demolarınızımakine dilinden yapmanız.CU NEXT MONTH !!!!!!......AMIGA DÜNYASI 5621-SOCCERDIRECTOMerkez:RaySok

Merhaba arkadaşlar. Yine her zamanki gibi bir aradayız. Bu aykiyazımda, ilk olarak geçen ay verdiğim programların açıklamasınıyapacağım. Daha sonra da kaldığımız yerden AMOS'un komutlarınıaçıklamaya devam edeceğim.'HAM DEMO' programının açıklamasından başlayarak bu aykiAMOS tanıtımlarımıza başlayalım. Programın ilk satırında320'ye 290 büyüklüğünde bir ekran açılır. Daha sonra da ekranmonitor'e yerleştirilir. Bundan sonra 'cursor' kapatılır, ekran temizlenirve renklerin yanıp sönmesi engellenir. Ekrana 'AMOS-HAM' yazısı yazıldıktan sonra, resmin çizilmesine başlanır. Buradaüç tane içice 'for-next' döngüsü vardır. Ekranda göreceğinizşekil burada çizilir.'Colour B,B : Ink B : Bar 32,B* 15+32 To 288,B* 15+47'satırı ile mavi bileşeni B'ye eşit olan bir kulu çizilir. Daha sonrakidöngülerde de sırayla kırmızı ve yeşil bileşenleri çizilir.İkinci program. Mart sayısında yazdığım 'demo 2' programınınbenzeri. Bu program, açıklamasını gelecek ayki sayıda vereceğim'rainbow' komutuna örnektir.Şimdi de ekran komutlarının açıklamasına kaldığım yerden devamediyorum. Bu sayımızda önce 'dual playfield', 'dualpriority', 'screen height', 'screen width', 'screen colour', 'scin've 'els' komutlarını yazacağım. Daha sonra da ekran kaydırmakomutları olan 'def scroll' ve 'scroll' komutlarım anlatacağım.BURAK ÖZDEMİR1.Ekran2.Ekranrenk sayısırenk sayısı2 24 24 48 48 8Sekiz'e dört ve sekiz'e sekiz'lik ekranlar sadece düşük çözünürlüktemümkündür. Bundan başka renklerin kullanımında dadikkat edilmesi gereken hususlar vardır. İki ekranın renkleri debirinci ekranın renk paletinden alınır. '()' numaralı renk saydamdır.'()' ile '7' arasındaki renkler birinci ekrana. '8' ile 15' arasındakirenkler de ikinci ekrana aittir. Örneğin ikinci ekrana çizimvapı>orsanız. 'Ink 4' komutu birinci ekranın renk paletinden '11'numaralı rengi seçer. Bu komutun kullanılışıyla ilgili bir örneğiMart sayımızda yazmıştım.KOMUT:Dual priorityKULLANILIŞ: Dual priority e1,e2Normal olarak 'dual playfield' komutu ile birleştirilen iki ekrandanilki, ikincisinin önünde gösterilir. 'Dual priority' komutubu durumu tersine çevirmek içindir.KOMUT:Screen heightKULLANILIŞ: y=screen height [n]Bu komut 'n' numaralı ekranın yüksekliğini belirler. Eğer ekrannumarası verilmemişse, o an aktif olan ekranın yüksekliği verilir.KOMUT:Screen widthKULLANILIŞ: g=screen width |n|Bu da 'screen height' komutu gibidir. Yalnız bu sefer ekranıngenişliğini verir.KOMUT:Dual playfieldKULLANILIŞ: Dual playfield e1 ,e2Bu komut, AMOS'un en güçlü komutlarından biridir. Hepinizinbildiği gibi, AMOS aynı anda birden fazla ekranı gösterebilir.Fakat iki ekran üst üste geldiğinde, önde olan ekran diğerini kapatır.Bundan başka, monitör ekranının bir tarama satırında sadecebir ekran görüntülenebilir. Fakat bu 'The shadow of the beast'oyunundaki gibi, birbiri arkasında kayan ekranlar yaratılmasınıengellemez. Bunu nasıl mı yapacağız? Tabii ki 'dual playfield'komutu ile! 'dual playfield' komutu, 'el' ve *e2' olarak belirtileniki ekranın görüntülerini monitörde üst üste gösterir. İşin güzelyanı, bu ekranlara hala birbirinden bağımsız olarak kumanda edilebilmesidir.'e1' ve 'e2' ekranları, daha önceden 'screen open'komutu ile tanımlanmış olmalıdır.Ne yazık ki bu komutun da kendine göre kısıtlamaları vardır.Örneğin birleştirilen iki ekranın da aynı çözünürlükte olması gerekir.Bundan başka sadece belirli ekran kombinasyonları mümkündür.Bunlar aşağıdaki gibidir:KOMUT:Screen colourKULLANILIŞ: r=screen colour [n]Bu'komut, seçilen ekranda gösterilebilecek olan maksimumrenk sayısını 'r' değişkenine atar.KOMUT:ScinKULLANILIŞ: e=scin(x.y)'scin' komutu. 'x' ve 'y' koordinatlarının hangi ekrana ait olduğunubildirir. Burada 'x' ve 'y' değişkenleri 'hardware' koordinatlarıcinsindendir. Yani monitör ekranının koordinatlarıdır.Şimdi aşağıdaki kısa örneğe bakalım:e=scin(X mouse.Y mouse)Bu satır, 'e' değişkenine mouse'un o anda üzerinde olduğu ekranınnumarasını verir.KOMUT:ClsKULLANILIŞ: ClsCls renkCis renk xl,yl to x2,y2Bu komut, o an aktif olan ekranın tamamını ya da bir bölümünüsilmek için kullanılır. Üç değişik kullanılış şekli vardır. TekAMIGA DÜNYASI 58

aşına kullanıldığında, bütün ekranı siler. 'Cls renk' ile ekran silinirve 'renk' değişkeni ile belirtilen renk ile doldurulur. Üçüncükullanılış şeklinde ise, ekranın istenen bir bölgesi silinir ve renklendirilir.Şimdi sıra geldi ekran kaydırma komutlarına. Daha önce hardwarescrolling'in nasıl yapıldığını görmüştük. Aslında ekran içeriklerideğiştirilmiyor, ekranın monitörde gösterildiği yer değiştiriliyordu.Bu sefer direk olarak ekranın içeriği üzerinde oynamayapacağız. Buna software scrolling de denir.AMOS yorumlayıcısı, 16'ya kadar kaydırma bölgesi tanımlanmasınaizin verir. Her bölgeyi ayrı ayrı programlayabilirsiniz.Seçtiğiniz herhangi bir dikdörtgen bölgenin içerikleri yine sizinistediğiniz şekilde kaydırılabilir.KOMUT:Def scrollKULLANILIŞ: Def scroll n,x 1 ,y 1 to x2,y2,dx,dyBu komut, kaydıracağınız bölgeyi tanımlamak için kullanılır,'n', bölge numarasıdır. '0' ile '15' arasında değerler alır. *xl\'yi', 'x2' ve 'y2' dikdörtgen bölgenin sınırlarını belirler. 'dx' ve'dy' ise, bu bölgenin ne şekilde kaydırılacağını belirler, dx'e verilendeğer pozitif ise, bölge içerisindeki alan o kadar piksel sağa,negatif ise sola doğru kayacaktır. Aynı olay, dikey hareketi tanımlayan'dy' için de geçerlidir. Burada dikkat edilmesi gerekenve çoğunlukla hata yapılmasına sebep olan olay şudur: Tanımlananbölgenin yeri kesinlikle değişmez. Sadece bu bölgenin içihareket eder. Bunu birazdan aşağıda vereceğim örneği çalıştırarakgörebilirsiniz.KOMUT: ScrollKULLANILIŞ: scroll nBu komut, 'n' numarası ile tanımlanmış olan kaydırma işleminigerçekleştirir.ÖRNEK PROGRAM 1:Rem ****************************************Rem ** **Rem ** AMIGA DÜNYASI **Rem ** AMOS Scroll Demo **Rem ** **Rem ** writtten by **Rem ** Burak Ozdemir **Rem** using AMOS **Rem ** **Rem** AMOS Copyright 1990 **Rem ** Mandarin/Jawx **Rem ****************************************Flash OffCurs OffFor 1=1 To 200 Step 10InkRnd(15)Draw 0,1 To 320,1Draw 1,0 To 1,200Next IFor 1=1 To 2X=Rnd(200)Y=Rnd(100)W=Rnd(120)H=Rnd(100)DX=Rnd(4)-2DY=Rnd(4)-2Def Scroll I,X,YTo X+W,Y+H,DX,DYNext IFor 1=1 To 20For N=l To2Scroll NWait 5Next NNext ITabii AMOS'un ekran komutları bu kadarla kalmıyor. Fakathepsini bu bölümde bitirmemiz mümkün değil. Ama yine de birkaçkomut daha yazabilirim. Bunlardan ilki 'Screen copy' komutu.KOMUT:Screen copyKULLANILIŞ:Screen copy el to e2Screen copy e 1 ,x 1 ,y 1 ,x2,y2 to e2,x3,y3[,mod]Bu komut, bir ekranın bir bölümünü başka bir yere taşımak içinkullanılır. Komutun birinci kullanılış şekli bir ekranın tamamınıdiğer bir ekrana kopyalamak içindir. Görüntü, 'el' ekranından'e2' ekranına kopyalanır. Bu arada ilk ekrandaki görüntünün desilinmeyeceğini unutmamak gerekir. Eğer bunu yeterli bulmuyorsanız,AMOS'un yaratıcıları daha etkili bir kullanım şeklinide mümkün kılmışlar. Bu sefer ekranın herhangi dikdörtgen birbölümü diğer bir bölgeye taşınabilir. Üstelik isteğinize bağlı olarakbelirtebileceğiniz 'mod' değişkeni ile bunu değişik şekillerdegerçekleştirmeniz mümkün. Ekim sayımızdaki 'Blitter'i tanıyormusunuz?' yazımızı okuduysanız, Blitter'in sadece hafızanın belirlibölümlerini bir yerden diğer bir yere taşımakla kalmayıp, aynızamanda bunları birleştirebilmeyi ve bunlar üzerinde mantıksalişlemler yapabilmeyi becerdiğini de öğrenmişsinizdir. AMOS,blitter'in tüm bu özeliklerinden faydalanabilir, 'mod' parametresi,blitter'in gerçekleştirebileceği 255 değişik mantıksal işlemdenherhangi biri olabilir. Bu konuda henüz çok derinlere girmeyeceğim;çünkü eğer ikili sayı sistemi veya mantıksal devreler ile aranıziyi değilse, kolay kaybolabilirsiniz. Yine de çok kullanılan birkaç modu açıklamakta yarar görüyorum. Bunlardan ilki,'Replace' modu'dur. Bu mod'da, seçilen bölge aynen kopyalanır.Eğer 'mod' seçeneğini boş bırakmışsanız, otomatik olarak bu seçenekaktif hale geçer. Aynı olay 'mod'=192 iken de geçerlidir.Diğer bir mod, 'Invert' modudur. Bu sefer şeklin tersi kopyalanır.'Tersi' demekle başaşağı olduğunu söylemek istemiyorum. Mantıksalolarak tersini kastediyorum. Örneğin bir piksele karşılıkdüşen 'bit pattern' '11011' ise, bu diğer tarafa '00100' şeklindegeçirilir. Bu seçenek için 'mod' değişkeninin değerini, '48' yapmalısınız.Bundan başka en çok kullanılan modlar 'and' 'or' ve'xor' modlarıdır. Bunlara karşılık düşen değerler ise sırasıyla128, 224 ve 96'dır.İşte yine bu komutun kullanılışıyla ilgili bir örnek:ÖRNEK PROGRAM 2:Rem*********************************************Rem*********************************************Rem**** ***Rem**** AMIGA DÜNYASI ***Rem**** ***Rem**** AMOS COPY DEMO ***Rem****Rem**** written by Burak OZDEMİR******Rem**** ***AMIGA DÜNYASI 59

Rem**** using AMOS ****Rem**** ****Rem**** AMOS Copyright 1990 ****Rem**** ****Rem**** Mandarin Software ****Rem**** ****Rem**** ****Rem****************** ************* ************Screen Open 0,320,20(),32,LowresFlash OffLoad Iff "df0:resim"Rem ****** kopyalanacak yer burada seçilir *******RepeatUntil Mouse Click=lXS=X Screen(0,X Mouse)YS=Y Scrccn((),Y Mouse)Gr Writing 2RepeatX=X Screen(0,X Mouse)Y=Y Screen(0,Y Mouse)Box XS,YS To X,YBoxXS,YSToX,YUntil Mouse Click=1DX=Abs(XS-X)DY=Abs(YS-Y)Screen Open 1,320,200,32,LowresGet Palette 0Flash OHFor 1=0 To 200 Step 5Draw 1,0 To 1,200Draw 0,1 To 320,1Next IScreen To Front 1RepeatPX=X Screen(1,X Mouse)PY=YScrecn(l,Y Mouse)Until Mouse Click=lInput "mod= ";MScreen Copy O.XS,YS,XS+DX,YS+DY To 1,PX,PY,MScreen 1RepeatFor 1=0 To IScreen To Front IWait 50Next IUntil Mouse Click=lHerhalde bu program gözünüze pek yabancı gelmedi. Bununsebebi temelde geçen ay yazdığım demo programlarından birinebenzemesi. O programda da 'screen copy" komutunu kullanmıştım.Bu seferki program, biraz daha farklı. İlk olarak yine yüklenenresmin neresinin kopyalanacağını belirliyorsunuz. Bu kısımdahiçbir yenilik yok. Bundan sonra yeni bir ekran açılır ve buAMIGA DÜNYASI 60ekrana basit bir pattern çizilir. Bunu, değişik kopyalama modlarınınbirbirinden farkını görmeniz için yaptım. Seçtiğiniz şeklinkopyalanacağı yeri belirlemek için, resmin sol üst köşesinin bulunacağınoktaya mouse'u getirip kliklemeniz yeterli. Bunu yaptıktansonra program size kopyalama modunu soruyor. Değişikmodlar girerek, birbirinden ilginç efektler elde etmeniz mümkün.Her bilgiyi verdikten sonra kopyalama işlemi gerçekleşir (İşlemtamam!). Resimler arasındaki farkı görebilmeniz için her iki ekranda birer saniye ara İle gösterilir. Programı durdurmak için birsüre mouse'un sol tuşuna basmanız yeterli.'Screen copy' ile kopyaladığınız bölgelerin büyüklüğünü değiştiremezsiniz.Ancak bunu 'zoom' komutuyla yapmanız mümkün.KOMUT:ZoomKULLANILIŞ: zoom e1,x1,y1,x2,y2 to e2,x3,y3,x4,y4Bu sefer de ‘el,xl,yI,x2,y2’ ve 'e2' parametreleri deminki gibidir.‘ x3,y3,x4' ve 'y4' parametreleri şeklin yeni boyutlarını belirler.Şimdi tekrar yukarıdaki gibi bir örnek veriyorum. Programınnasıl çalıştığını herhalde anlayabilirsiniz.ÖRNEK PROGRAM 3:Rem*******************************************Rem*******************************************Rem**** ****Rem**** AMIGA DÜNYASI ****Rem**** ****Rem **** AMOS ZOOM DEMO ****Rem**** ****Rem**** written by Burak OZDEMIR ****Rem**** ****Rem**** using AMOS ****Rem**** ****Rem**** AMOS Copyright 1990 ****Rem **** Mandarin Software ****Rem**** ****Rem*******************************************Screen Open (U20.2(X).32.LowresFlash OffLoad Iff "d0:resim"RepeatUntil Mouse Click=lXSI=XSercen(0,X Mouse)YSI=Y Sereen(0.Y Mouse)Gr Writing 2RepeatXl=XScreen(0,X Mouse)Yl=YScreen(0.Y Mouse)Box XS1,YS1 To Xl,Y1Box XS1,YSl ToX1,YlUntil Mouse Click=lDXI=Abs(XS1-X1)DYl=Abs(YS1-Y1)Screen Open 1.320.200.32.LowresGet Palette 0Flash OffScreen To Front IScreen IRepeatUntil Mouse Click=lXS2=XScreen(l.X Mouse)YS2=Y Screen! 1 .Y Mouse)Gr Writing 2RepeatX2=XScreen(l.X Mouse)Y2=Y Screen( 1 .Y Mouse)

Box XS2,YS2 To X2,Y2Box XS2,YS2 To X2,Y2Until Mouse Click=lDX2=Abs(XS2-X2)DY2=Abs(YS2-Y2)Zoom 0,XS1,YS1,XS1+DX1,YS1,DY1 To 1 ,XS2,YS2,XS2+DX2,YS2+DY2RepeatFor 1=0 To 1Screen To Front IWait 50Next IUntil Mouse Click=lŞu ana kadar bir sürü ekran komutu gördük. Fakat bunların hiçbiri,ekran renklerine direkt olarak kumanda etmiyordu. Gelinşimdi AMOS dünyamızı biraz daha renklendirelim ve ekranrenklerinin ayarlanmasına geçelim.Daha önce 'colour' komutunu görmüştük. Şimdi ilk olarak dahakuvvetli bir komut olan 'palette' komutunu göreceğiz. Bunusizi bir sürü satın tekrarlamak zahmetinden kurtaracak olanDefault palette' ve 'Get palette' komutları izleyecek.KOMUT:PaletteKULLANILIŞ: palette renk listesi'colour' komutu, teker teker renkleri ayarlamak için kullanılıyordu,'palette' ise, bir ekranda kullanılan renklerin hepsini veyabir kısmını tek bir seferde ayarlamak içindir. Aşağıdaki örnekNatırlarda bunu daha iyi anlayabilirsiniz:Palette $ABC.$FFF,$B08 ilk üç rengi set eder.Palette $AAA,$BCC„„$007„$011 ise '0,1,5' ve '7' numaralırenkleri değiştirir. Diğerleri aynı kalır.KOMUT:Default paletteKULLANILIŞ: Default palette renk listesiEğer birden fazla ekran açacaksanız ve bunların hepsinin aynırenklere sahip olmalarını arzu ediyorsanız, bunu 'default palette'komutu ile gerçekleştirebilirsiniz. Kullanımı az önceki gibidir.Farkı fiyatı değildir, yaptığı iştir. Bu komutu kullandıktan' sonraaçacağınız bütün ekranlar aynı renklere sahip olur.KOMUT:Get paletteKULLANILIŞ: Get palette n[,maske]Bu komut sayesinde bir ekranın renklerini diğer bir ekranda dakullanabilirsiniz. İsteğe bağlı olarak tanımlayabileceğiniz birmaske ile renklerin sadece bir kısmını almak mümkündür. İleridebununla ilgili daha fazla bilgi vereceğim. Konuyla ilgili örnekvermiyorum, çünkü daha evvel yazdığım programların hemenhemen hepsinde kullandığım bir komut. Hiçbir sorun çıkarmayacağındaneminim.Artık ekranların renklerini istediğimiz gibi ayarlayabiliyoruz.Ama daha bitmedi. Bunlar sadece normal komutlar. Daha sıradaDeluxe Paint'in 'cycle' efektlerinden tutun da, çok az rastlanözel renk değiştirme komutlarına kadar bir sürü komutlarımızvar.Aşağıda bunlardan biriyle ilgili bir örnek veriyorum. Bu programaAMOS disketlerimin 'Manual' directory'sinde rastladım.Fakat ya bendeki program bozuktu ya da program hazırlanırkenbazı eksiklikler yapılmıştı ki, program pek iyi bir sonuç vermiyordu.Bunun üzerine gerekli değişiklikleri yaptım. Açıklamasınıyine gelecek ay vereceğim.ÖRNEK PROGRAM 4:Rem*******************************************Rem*******************************************Rem**** ****Rem**** AMIGA DÜNYASI ****Rem**** AMOS APPEAR DEMO ****Rem**** ****Rem**** Modified by Burak OZDEMIR ****Rem**** ****Rem**** using AMOS ****Rem**** ****Rem**** AMOS Copyright 1990 ****Rem**** ****Rem**** Mandarin Software ****Rem**** ****Rem*******************************************Rem*******************************************Screen Open 1,320,200,32,LowresLoad Iff "df0:resim"If Screen Width>600 Then REZ=Hires Else REZ=LowresScreen Open 0.Screen Width,Screen Height,Screen Colour,REZScreen Open 2,320,50,2,LowresScreen Display 2„250„50Screen Open 3,320,10,2,LowresScreen Display 3„40„ 10Screen 3 : Colour 1 ,$0: Curs Off: Cls: Locate 0,0: Centre "Appear"Set Rainbow 0,1,16;'(1,2,16)","( 1,2,16)", "(1,2,16)" : Rainbow 0,0,36,10Screen 0 : Screen To Front 0 : Get Palette(1): Screen To Front 2Screen To Front 3Flash OffRem Main loopDoScreen 2 : Input "effekt ";EIf E>0Cls : Screen 0 : ClsAppear 1 To 0,EEnd IfLoopGelecek sayıya kadar hoşçakalın. Daha yeni komutlar ve programlarlabuluşmak üzere...AMIGA DÜNYASI 61

MEHMET EMİN GÜREvet... Myth'in ikinci bölümüne hoşgeldiniz.Umarım hepiniz 600 obol kazanmışsınızdır.Ne kadar zorlandığınızı tahmin edebiliyorum.Siz yine de sonunun ne olduğunubiliyordunuz. Ben her 100 obol'da birşimdi biticek, şimdi biticek diye beynimi yiyiyordum.Hele 500 Obol'a geldiğimde büyükhayal kırıklığına uğradım.Oyunun ikinci bölümünün tam çözümünegeçmeden önce geçen ay dizgi hatalarıyüzünden yanlış çıkmış bazı komutları belirtmekistiyorum ;İlki oyuna başladığımız kapının doğusundakibahçedeki kamışı almak için verilenkomut GET REED yerine GET FEED olarakçıkmış.ikinci hata ise kuzuyu öldürmek için verilenkomut. JUMP TO LAMP yazılması gerekirkenJUMP TO TREE olarak yazılmış.Bu hataları düzelttikten sonra oyunun ikincibölümüne geçebiliriz.Şimdi yapmamız gereken şey aldığımızanahtarları karşıya geçirmek. Ama bunuyapmak hiç de kolay değil. Zaten oyununen zor bilmecesi bu. Anahtarları nasıl karşıyageçireceğimiz, anahtarları aldığımızdolaptaki notta yazıyordu. İlk önce DROPALL KEYS komutunu vererek bütün anahtarlarıbırakın. Ve eksiksiz olarak aşağıdakikomutları yazmaya başlayın.TAKE LARGE GOLD KEY, TAKE LAR-GE BRONZE KEY, NORTH, WAIT {Ferryiskeleye yanaşana kadar), NORTH, WAIT(Ferry karşıya geçene kadar), NORTH,DROP LARGEGOLD KEY,SOUTH (Ferry'egeri dönelim),WAIT, SOUTH(İskeleye geridöndük)GET LARGESILVER KEY,NORTH, WAIT,NORTH, DROPLARGE SILVERKEY, SOUTH,WAIT, SOUTHDROP LARGEBRONZE KEY,GET SMALLGOLD KEY, GETSMALL BRONZEKEY, NORTH,WAIT, NORTH,DROP SMALL BRONZE KEY, GET LAR-GE GOLD KEY, SOUTH, WAIT, SOUTHDROP LARGE GOLD KEY, GET SMALLSILVER KEY NORTH, WAIT, NORTH,DROP SMALL GOLD KEY, DROP SMALLSILVER KEY, TAKE LARGE SILVER KEY,SOUTH, WAIT, SOUTHGET LARGE BRONZE KEY, NORTH,WAIT, NORTH, DROP LARGE BRONZEKEY, SOUTH, WAIT, SOUTHTAKE LARGE GOLD KEY, NORTH,WAIT, NORTHEvet anahtarları karşıya sağ salim geçirdik.Bence burada kaldığınız yeri disketekaydedin ve bu arada da arkanıza yasla-nip biraz dinlenin.Şimdi yolun 2/3'ünü tamamlamış sayılırız.TAKE ALL KEYS ile karşıya geçirdiğimizbütün anahtarları alalım. NORTH,NORTH, NORTH, WEST komutlarını verdiktensonra GET HAT ile şapkayı alıpWEST ile geri dönün. NORTH komutunuvererek sarayın kapısının önüne gelelim.Kapı açmak bütün adventure oyunlarınınklasik bilmecesidir. Bu kapı da tahmin edebileceğinizgibi açık değil. Ve aldığımız oncaanahtarın hiçbirisi açmıyor. O zamanbiz de etrafı araştıralım. WEST komutu ilebatıya gittiğimizde burada bir ip ve havadauçuşan avcı kuşlar dikkatimizi çekiyor. İpi

TANITIMPULL ROPE ile çektiğimizde kapı açılıyorama kapıya gitmek için ipi bırakmamız gerekiyor.O zaman da kapı kapanıyor, ilk aklagelen şey ipe birşeyler bağlamak. Sevgilive saygıdeğer Yedi başlı canavarHYDRA'dan aldığımız bir adet kafa bu işiçin ideal gözüküyor. (Yukarıdaki yırtıcıkuşlar için de). O zaman ne duruyoruz !.TIE HEAD TO ROPE ve DROP HEAD komutlarınıverelim. Kuşlar bir çakal gibi kesikkafanın üzerine atladığında kapı açılıyorve bize de kapıdan geçmek kalıyor.(EAST. NORTH)Karşımıza bir kapı daha çıktı. OPENDOOR WITH LARGE BRONZE KEY ilekapıyı açıp NORTH ile yolumuza devamedelim. Bir kapı daha !. (Olsun. Bizim debir sürü anahtarımız var) OPEN LARGESILVER KEY,NORTH, OPENDOOR WIDTHLARGE GOLDKEY komutlarınvererek kapılarıaçalım. Şimdi sıraküçük anahtarlarda.WEST, OPENDOORWITHSMALL KEY ilebu kapıyı açtığımızdaarkasınınçok karanlık olduğunugörüyoruz.Ve Ooze'daki gibiSEARCH FORLIGHT komutu daişe yaramıyor. Ozaman biz de geridönelim ve burayıaydınlatmaya çalışalım. {EAST)WEST ile batıya gidip buradaki aynayıGET MIRROR ile alalım. Her ne kadar aynakırmak yedi yıldan başlarsa da bizBREAK MIRROR komutunu vererek aynayıkırmalıyız. Ayna biri büyük diğeri küçükolmak üzere iki parçaya ayrılıyor. EAST ilekomutun ile doğuya gidip PUT LARGEPIECE OF MIRROR INTO GROOVE komutuile aynayı yerleştirdikten sonra küçükolan parçayı için de WEST ile geri dönerekPUT SMALL PIECE OF MIRROR INTOGROOVE komutunu verelim. Amacımızışığı yansıtarak kuzeydeki odayı aydınlatmak.Ama bir ayna eksik. Acaba aynayıyanlış yerde mi kırdık diye düşünürkenCharonu yenerken neyi kullandığımız aklımızageliyor. NORTH ile odaya girip PUTSHIELD INTO GROOVE yazalım. İşteşimdi devre tamamlandı. Işık üç yerden kırılarakbulunduğumuz yere kadar geldi.(Ne bilmece ama .'/) OPEN DOOR WITHSMALL KEY EAST, OPEN DOOR WITHSMALL GOLD KEY, NORTH komutlarınıvererek son kapıları da açıp, son odayagelelim.GET HELMET komutunu vererek burakikutsal miğteri aldıktan sonra Olympus Dağınaışınlanıyoruz. Tabii ki olağanüstü güçlerimizigeri alarak.Bu oyunda burada bitti. Bir başkaadventure'da görüşmek üzere.Hoşçakalın....MAGNETIC SCROLLS512 Kbyte/Tek DisketGRAFİK.................................: % 80SES …………………………...; % __ATMOSFER………………………. : % 70OYNANABİLİRLİK................. : % 90GENEL.................................. : % 80

TANITIMERGUN ÖZERLondra'da Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki bir odanın duvarında ÖNEMLİOLAYLARIN KRONOLOJİK ŞEMASI:1939 1945 başlığını taşıyan bir levha uzunzaman asılı kaldı. Bu dikkat çekici levhanınikinci sütununda üçer aylık devreler halindemüttefiklerin gemi kayıpları (mavi) ileAlmanların denizaltı kayıpları (kırmızı) yanyana gösterildi. Savaşın ilk yıllarında mavisütun yürekler paralayıcı ve trajik bir şekildeyükselirken, kısa ve kalın kırmızı sütunfelakete doğru belli belirsiz devam etti.1941 yılının Mart ile Haziran ayları arasındaolağanüstü bir değişiklik oldu. Bir üçaylık devreden diğerine geçerken durumtamamen değişti ve bu tarihten sonra uzunkırmızı sütun, muzafferane bir şekilde levhanınucuna doğru uzanırken mavi sütunalçala alçala sonunda gözden tamamenkayboldu. İkinci Dünya Savaşında denizlerdekisavaşın grafik bir özeti bundan iyiyapılamaz ve bu İngiltere ile birlikte bütünhür dünyanın atlatmış olduğu büyük tehlikeninbir açıklamasını teşkil ederHer ne kadar 1945 yılından beri, Amerikanve İngiliz kaynaklı film ve romanlarda,adı geçen ülkelerin ve müttefiklerinin denizkuvvetleri ile ticaret filolarının mensupları,pırlanta yürekli birer kahraman, buna karşındüşmanları olan Alman denizaltıcılarıda şeytani birer kanlı katil olarak gösterilmişise de gerçekte durum bundan oldukçafarklıdır. Hitler'in ve Nazi partisinin Politikgörüşlerinden tamamen uzak bir şekilde,yüksek bir eğitim standardı ile yetiştin-len Alman denizaltıcıları birkaç olay haricindesavaştan sonra müttefikler tarafındancezalandırılmamışlardırSavaşın başında Amirallik Birinci Lord'usonradan da başbakan olan W. Churchill"Savaş sırasında beni korkutan tek şey denizaltıtehlikesiydi demiştir. Churchill'i bukadar korkutan ve Hitler'e zafere ulaşabilmesiiçin diğer bütün silahlardan daha fazladestek olan U-Bootların savaşı nihayetülkemize de ulaşarak bizim de savaşımızhaline geldi.Geçmişte oldukça kanlı ve zor geçen busavaş, oyunda da bayağı çetin geçiyor.Tek fark, Das Boot'a konu olan Alman denizaltıcılarınınherhangi bir çatışmada yenilgilerihalinde, ya denizin dibini ya daesir kampını boylamaları ve bizim yenidensavaşa devam edebilme şansımız. Buşansı mümkün olduğunca az kullanmak veoyundaki görevlerde başarıya ulaşmak içinikinci Dünya Savaşındaki denizaltı ve bunakarşı müttefiklerin savunma taktiklerini bilmemizgerekiyor. Çünkü, oyunu yapan kişilerzamanın denizaltılarının teknik özellikleride dahil bütün diğer ayrıntıları inceleyipoldukça gerçekçi bir çalışma meydana getirmişler.Oyunda kullanılan U-Boat'lar Amiga'dadaha önce oynadığımız diğer denizaltı simülasyonlarınamalzeme olmuş denizaltılardanteknolojik olarak biraz farklıdır. Günümüzdenizaltılarında bulunan pasif Sonar,kablolu torpiller, yüksek hızda seyirimkanı gibi birçok özellik bir U-Boat'ta yoktur.Diğer ikinci Dünya Savaşı denizaltı simülasyonlarındakigemilerde kullanılanRadar bile bir U-Boat için büyük rüyadır.Ama oyunu oynarken de göreceğiniz gibibir sonar karmaşasıyla uğraşmak yerme Psınıfı bir Destroyerle uğraşmak insana dahaçekici geliyor.Oyunda Kullanılan denizaltılar:Das Boot'ta üç tip denizaltı kullanılıyor.Bunlar arasında en güçlüsü şüphesiz Vll-Cmodelidir. Menzili 8700 deniz mili olup, ik-mal yapmadan üç ay denizlerde dolaşabilir.Su üstünde 14 deniz mili, su altında iseelektrik motorlarıyla 5 deniz mili sürat yapanVll-C, 44 subay ve erler tarafından yönetilir.Ağırlığı 517 ton. boyu 61 metre, enide 6 metre olan Vll-C. 24 torpil taşımaktadır.Diğer denizaltılardan VII ve Vll-B. 6200deniz mili menzile sahip olup bunlardanVII, 10 torpil taşır. Menzilinin genişliği vetaşıdığı torpil sayısı bakımından tercin edilmesigereken Vll-C. 195 metre derinliğedalabilir.Oyunda kullanılan taktikler:Saldırı taktikleri:Savaş patladığı zaman sadece 56 gemilikbir filoya sahip olan Almanlar bunlarıgeniş harekat sahalarına parça parça dağıtaraksavaşmışlardı. Yani her denizaltıtek başına dolaşarak uygun bir av arardı.Daha sonraları İngilizlerin gemilerini konvoysistemine sokup yanlarına kuvvetli refakatvermelerinden sonra Rudeltaktik yaniSürü taktiğine dönüldü. Oyunda size verilengörevlerde de göreceğiniz gibi. birbirine24 ya da 48 saatlik mesafede olan denizaItılardanbiri bir konvoy yakaladığı zamanradyo ile diğerlerine mesaj yollayıponları da ava davet ederdi. Kendisi dekonvoyla teması kaybetmeyip arkadaşlarınıngelmesini beklerdi. Diğerleri de gelinceherbiri konvoyun farklı taraflarında yer alaraksırayla saldırırlardı. İşte siz de oyundakibazı görevlerde konvoya rastladığınızzaman, hemen saldırmayıp radyo ile mesajyollayarak diğerlerinin gelmesini beklemelisiniz.Tek başınıza saldırdığınız zamanbütün Destroyer koruması size hücum ediyorve sonunda ya batıyor ya da hasargörmüş bir şekilde kaçmak zorunda kalıyorsunuz.Oyunda da belirtildiği gibi1941den sonra konvoylara uçak gemisidesteği de sağlandığı için pek fazla yüzeydedolaşmanızı da tavsiye etmem. Her anbir uçakla karşı karşıya kalabilirsiniz ve30mm. uçaksavarınızda korunmak için pek•iyi bir silah sayılmaz. Ayrıca 1941 den son-

a müttefikler tüm Atlantik okyanusunukaplayan bir radyo haberleşme ağı kurarakdenizaltıların haberleşmelerini kontrol altınaalmayı başarmışlardır. Bu yüzden radyonuzuda çok gerekli olmadıkça kullanmayın.Denizaltınızın elektrik motorlarıakülerle çalıştığı için, bunların 7-8 saatlikkullanımdan sonra yüzeye çıkılıp şarj edilmesigereklidir. Aynı şekilde denizaltınızıniçindeki hava da sizi 12 saat kadar idareeder; sonra yüzeye çıkılmalıdır Son olarakda esas silahınız olan torpillere değinmekistiyorum.Oyunda üç çeşit torpil kullanılıyor. BunlardanLoop torpiller, yani asıl adıyla LUTtorpilleri, atıldıktan sonra 4 mil kadar düzbir rotada seyreder ve daha sonra gittikçeküçülen aralıklarla daireler çizmeye başlarlar.Bunları kuvvetli koruma olan konvoylarakarşı kullanmalısınız. Attıktan sonra hemendalmalısınız, çünkü geri dönüp sahiplerinede çarpmak gibi kötü bir huyları davar. Fjord-Norway Campaign de ise,manyetik ateşlemeli torpilleri kullanmayın;çünkü U-Boat'lar o bölgede bulunan demircevheri yüzünden bu torpillerle başarısızolmuşlardır. Son olarak da darbe ile çalışanateşleme tertibatına sahip torpiller kalıyorki oyunda kullanılan en güvenilir, fakattahrip gücü en küçük torpiller de bunlar.Ayrıca bunlarıda çok uzak hedeflere atmayın,çünkü mesafe arttıkça daha fazla derinedalıyorlar.Savunma taktikleri:Bir konvoya rastladığınız zaman, arkadaşlarınızgelse de gece saldırın. Torpiliniziattıktan sonra hemen dalın. İlk bulunduğunuzmevkiden sessiz bir şekilde uzaklaşıpHidrofondan (etraftaki gürültüleri alan birnevi dinleme cihazı) çevreyi dinleyin. Eğeryüzeyde bir Destroyer tarafından bulunursanız,hemen dalın ve en yavaş sürattekaçmayı deneyin. Gene yeriniz bulunursa -ki bulunduğunu su bombası yiyerekanlarsınız-derinliğinizi alçaltıp yükseltin.Destroyerlerin ASDIC cihazı tam altlarınıtarayamadığı için, geminin altında kalmayaçalışın ve sessiz olun. Uzun bir süre motorlarıdurdurarak bekleyin, sonunda galipgelen siz olacaksınız. Eğer dalamıyorsanız,Destroyer'e çok yakın olmaya dikkatedin; sizi ancak küçük çaplı silahlarıyla vurabilir,bu da fazla hasara sebep olmaz. Sizeçok yakın olduğu için su bombası atamazve siz de uygun bir anda onu torpilleyebilirsiniz.Gene de bu şekli denemenizipek tavsiye etmem. Oyunda en önemlistratejiniz, yerinizi belli etmemek olmalıdır.Torpillerinizi de idareli kullanın ve her gemiyebir, çok gerekirse iki torpil atın; sonratorpilsiz kalabilirsiniz. Unutmayın ki VonMilavowitz-Mollendorf'un süt veren ineği(ikmal denizaltısı) U-469'u her zaman buluptorpil alamazsınız. Bir Hunter-Killer, yanidenizaltı avcı grubuyla karşılaşırsanız,önce ortadaki gemiyi vurmaya çalışın, çünkübütün grubu o gemideki ASDIC operatörüyönetir.Oyunda kullanılan menüler:DasBoot Main Menu:1 preferences: Burada oyun sırasındaoluşacak ortamın özelliklerini belirleyebiliriz.-Graphic Detail..Digitize-Graphic Detail..Basic-Sound Control..Full Control; Tüm seslerinolması-Sound Control..All Sound Except Engine;Motor sesleri hariç tüm sesler-Sound Control..No Sound At All; Oyunusessiz oynamak için-World Object Detail..Detailed World Object;Oyundaki nesnelerin detaylı olarakcanlandırılması-World Object Detail..Simple World Object;Çevrenin basit grafikler olarak canlandırılması-Time Compression..Automatic Shut Off;Zamanın geçmesini hızlandırdığınızda birgemiye rastladığınız zaman, zamanın bilgisayartarafından normale döndürülmesi-Time Compression..Manual Shut Off;Oyundaki zamanın sizin tarafınızdan normaledönüştürülmesiTANITIM-Gun Control..Automatic Control; Silahların bilgisayar tarafından kontrolü-Gun Control..Pivotal Control; Silahlarsizin kontrol etmeniz-Message Removal..After 2 second:Emir verildikten 2 saniye sonra yerine getirilir-Message Removal..After 5 Second:Emir verildikten 5 saniye sonra yerine getirilir-Message Removal..After 10 Second;Emir verildikten 10 saniye sonra yerine getirilir2)War Diary: Burada oyunda daha önceyapılmış olan skorları görebiliriz.3)Demonstration: Burada bilgisayar,oyun hakkında bir fikir oluşturabilmeniziçin bize bir gösteri yapar.4)Action: DasBoot'un en önemli menüsüolan action da oyuna gerçeklik katabilecekherşey bulunuyor.a)Baltic Training: Alman denizaltıcılarıBaltık denizindeki eğitim merkezlerindeeğitilirlerdi. Biz de bu bölümde pratik yaparakoyundaki görevlere geçmeden evveltecrübe kazanırız.Surfaced > Su üstü eğitimleri.-Anti Aircraft..Uçaksavar eğitimi-Torpedo Run.Torpil atış eğitimi-Deck Gun..Güverte topu eğitimi-Minefield..Mayınlardan kurtulma eğitimiUndewater > Sualtı eğitimleri.-Torpedo Run.Torpil atış eğitimi-Sub&Sub..Sualtında denizaltı torpillemeeğitimi-Depth Charges..Su bombalarından kaçmaeğitimi-Minefield..Su altındaki mayın tarlalarındankurtulma eğitimiBu eğitim görevlerinde F1 tuşuyla aynıgörevi tekrar edebilir, F2 tuşuyla eğitim görevlerindençıkabiliriz.b) Missions: Bu seçenekle DasBoot'agerçek anlamda başlayabiliriz. Burada üççeşit zorluk derecesi var.1.Introductory: Yeni başlayanlar için kolaysayılabilecek şartlarda oynayabilmeseçeneği.2.Medium: Orta derecede zorluk taşıyanşartlarda oynayabilme seçeneği.3.Realistic: Bu seçenekle kendinizi bir U-Boot kaptanı gibi hissedebilirsiniz.c)U-Boot type: Oyun bize üç çeşit denizaltıkullanabilme imkanı veriyor.1 Type VII2.Class VII B3.NewVIICBunlar arasında en iyisi VII C tipindeolan denizaltıdır. Bilhassa Biscay görevi sırasındaşnorkeli sayesinde oldukça rahatetmemizi sağlar.d)Historical Accuracy: Bu seçenekleolayları ve kullandığımız ekipmanı tarihtede kullanıldığı zamanlarda ve şekillerdekullanabiliriz.

TANITIM1.Torpedo Performance: Savaşın başında kullanılan torpillerden bazıları bozukçıkabiliyordu. Daha sonra yeni model torpillerçıkınca bunlar kullanılmaya başlandı.Oyunu programlayanlar, istediğimiz modelikullanabilmemiz için bu seçeneği de eklemişler.-Flawless Torpedos.Kusurlu torpillerActual Torpedos Oyunu oynadıgınızzamandaki torpiller2.Survivabilty: Mürettebatın egıtımı vehayatta kalma isteği. Çok önemli olan buseçenekle herhangi bir yara alma durumunda bunların hemen tamirini yapabilecekmürettebatı elde edebiliriz. Bu bilhassasu bombaları ile bombalandığımız zamanlardadeğerini ortaya çıkarıyor-Boot Survivabilty. Burada, mürettebathasarı en kısa zamanda tamir ediyor.-Fast on board repair.Mürettebat gemiyiancak su üstüne çıkınca tamir edebilir.-Slow on board repair.Gemi, su üstündeve yavaş bir şekilde onarılır.-Repairs only shipyard. Denizde hiç tamir olmaz ancak tersanade onarım yapılırEn zor seçenektir3.Equipment: Kullanılan yardımcı cihazların isteğimize göre seçimi buradan yapılmakta.-Up to 1941. Tamamen dürbününüze vehidrofonunuza bağlısınız. Uçaksavarınızdaha kuvvetsiz ve geminiz daha az derineinebiliyor.-After 1941. Yeni malzemeler var İlkelbir saldırı saptama cihazı olan MetoxF.U.M.B (sakın güvenmeyin, çok dar birdalga boyunda çalışır) yeni torpiller, dahaderine inebilme özelliği ve 30 mm uçaksavartopu kullanabiliriz4.Begin: Bütün bu seçimlerden sonraburadan görev seçeneği bölümüne geçebiliriz.5.Das Boot Missions: Görevlerin zorlukderecesi ilk görevden son göreve doğrudeğişiyor En zor görev Bay of Biscay gorevidir.-Fjord-Norway Campaign...Savaşın başındatarafsız olan Norveç, topraklarındabulunan demir cevheri yüzünden Almanlariçin çok önemli bir konuma gelmişti. Bunubilen müttefikler Norveç'e çıkarma yapmayıplanlamışlardı. Almanlarla aynı gunNorveç'e çıkan müttefikler. Alman ikmalgemilerinden bir kısmını batırınca; çok güçdurumda kalan diğer ikmal gemilerini korumayadenizaltılar gönderildi. Size verilengörevde fyordun girişinde devriye gezmekve muhtemel düşman deniz faaliyetlerinirapor etmektir. Herhangi bir düşman gemisiylekarşılaşınca savaşmak zorunda kalacağınıziçin, torpillerinize dikkat edin ve kesinliklemanyetik ateşleme tertibatlı torpilkullanmayın. Ayrıca fiyordların sığ suları siziniçin büyük bir tehlike oluşturmaktadır.-Artrıc Mission...Bugörevdedikkat edeceğiniznokta denizaltıavcı uçaklarınayakalanmamaktır.Ayrıca size verilen görev olanHunter-Killer yanidenizaltı avcı birliğiniyok etmekiçin, çok dikkatliolmalısınız. Önceortadaki gemidenbaşlıyarak tek tekhücum edin.Unutmayın ki Asdicoperatörü ortadakıgemidedir. Ayrıca diğer gemilere defazla yaklaşmanızı pek tavsiye etmem. Devamlısualtında seyrederek amacınıza ulaşabilirsiniz.Gibraltar... Afrika cephesinde savaşanRommel ve İtalyan birliklerini desteklemekıçırı yola çıkan ikmal gemileri müttefiklertarafından buyuk ölçüde hasara uğratılınca, Almanlar 12 tane denizaltılarınıAkdeniz'e gönderdiler. Bu gemilerinAkdeniz'e gitmeleri için Cebelitarık'tangeçmeleri gerekiyordu Cebelitarık! geçmekdevamlı ters akıntılar yol üzerindekigemi batıkları ve dikkatli İngiliz devriyeleriyüzünden çok tehlikeli bir yolculuk şeklindeydi Görevin başında size verilen emirlerde Cebelitarık ı gündüz geçmeniz belirtilıyordu. Benim tavsiyem sisli hava bekliyerek boğazı gece geçmeniz. Sancak tarafındangelen İngiliz Destroyerlerine çok dikkatetmeniz gerekmekte. Bundan sonragörevde belirtilen İtalyan limanına gitmelisiniz.-North Atlantic Patrols... Oyundaki en sürükleyicigörev olan Atlantik devriyesindeamacınız HX-79 konvoyunun yerini bularakdiğer denizaltılara haber vermek veRudel Taktik. yanı sürü taktiği ile hücum etmektir.Eğer Ark Royal adlı uçak gemisinibulursanız ilk olarak ona hücum etmelisiniz.Dikkat edeceğiniz noktalar önceliklearkadaşlarınızı beklemek, kesinlikle gecesaldırmak ve loop torpiller kullanmaktır. Ayrıcasu üzerinde fazla dolaşmamaya dikkatedin.:Bay of Biscay Mission... Savaşın sonlarına doğru Almanların Fransa'daki denizaltıüslerine tek gidiş yolu olan Biscay körfezi,müttefik uçakları tarafından gözetlendiğiiçin burdan geçerek açık denize çıkmak velimana dönmek denizaltılar için bir işkencehaline gelmişti. Göreviniz, su üstünde seyrederekİngiliz Destroyeri olan HMSGRAPF'ın ele geçirdiği U-570 ı batırmaktır.Görev esnasında, hava devriyelerine çokdikkat etmek gerekmektedir. Bu görevi ba-şarırsanız kendinizigerçek bir U-Boat kaptanı olarakhissedebilirsiniz.5)ExitDOS.Buradanoyundan çıkarakAmiga DOS ekranınageri dönebilirsiniz.Herhangi birgöreve ilk başladığınızanda RadyoodasındanRadio messagearrived captaindiye bir mesajgelir. Burada ilk yapacağınız şey radyoodasına gidip mesajı çözmektir. Bunun içinönce mesajı işaretleyip daha sonra mesajtahtasının yukarısında bulunan şifre çözücülerinitek tek denemelisiniz. Arasıra düşmangemilerinin yaptığı telsiz konuşmalarınıda yakalayabilirsiniz. Bunları da enemyuse code' adlı kod çözücü ile çözebilirsinizMesaj göndermek istediğiniz zamanaynı şekilde kodlayarak göndermeyi unutmayın.Oyun esnasında size gelen ve yakaladığınıztüm mesajları dikkatle incelemeyiihmal etmeyin. Burada F1 tuşu mesajgöndermeye. F2 tuşu ise gelen mesajlarabakmaya yarar.Görev esnasında arasıra makine dairesinede bakmayı ihmal etmeyin. Burada F1tuşu yakıt seviyesini. F2 akülerin durumunu.F3 denizaltının içindeki hava seviyesini,F6 balast tanklarının durumunu anlamanızayarar. Burada F7 ile hepsinin durumunuöğrenebilirsiniz.Göreve başladığınızda, yapmanız gerekendiğer ayarlama ise Map penceresiniseçerek harita odasına gitmektir. BuradaF2 tuşu ile rotanızı ayarlamayı ihmal etmeyin.Bunun için işaretçiyi gitmek istediğinizyere goturup kliklemek yeterlidir BuradaF1 zoom. F3 ise unzoom yapar. Sub positiongeminizin yerini. Destination ise hedefinizolan noktayı gösterir. Burada ayrıcaF3 ile zamanın geçmesini hızlandırabilirsiniz.Sonuçta çok gerçekçi ve güzel vektörgrafiklerle tarihin bu anını nefes nefese yaşamakiçin alınmaya değer bir oyun. Yalnızdikkat edin DESTROYER’ler sizden dahahızlıdır Eğer kendinizi oyunun krizindenkurtaramazsanız. evin içinde şnorkelle dolaşmakgibi yan etkilerden muzdaripolabilirsiniz...!!!???GRAFİK ............................... : % 95SES...................................... : % 75ATMOSFER ..........................: % 99OYNANABİLİRÜK............... : % 85GENEL................................. : % 95

TANITIMVGA Tour GolfHAKAN TİRALİBilgisayarlarda rastladığımız oyunlarıniçinde bir sınıflandırma yaparsak, golfoyunlarının sayı itibarı ile ne kadar fazla olduklarınıgörebiliriz. Bunlardan bazıları gernizisağlar.çekten çok güzel, bazıları ise insanı bir kaçsaniye içinde sıkacak kadar monotondurlar.Bir örnek vermek gerekirse iyi bir Golfoyunu olarak C64'den tanıdığımız Leaderboardserisini söyleyebiliriz. Bu aradaPGA Tour Golfun Leaderboard serisindençok daha üstün olduğunu da belirtmeliyim.PGA Tour Golf güzel bir ekranla başladıktansonra, ekrandaki oyuncunun yaptığıatışla devam ediyor ve ardından da oyununana menusunun olduğu Pro Shop ekranageliyor.Burada, ekranın üstündeki Pull-Downmenüleri kullanarak oyunu nasıl oynayacağınızıbelirliyorsunuz. Bu menüler soldansağa sırası ile PLAY, FILE, VIEW, STATSve OPTIONSPLAY menusunu seçtiğinizde, karşınızaaltı ayrı seçenek çıkıyor.Practice Round: Bu seçeneği seçerekistediğiniz bir golf sahasında alıştırma yapabilirsiniz.Tournament: Bu seçenekle turnuvayakatılabilirsiniz.Driving Range: Bu seçenekle, oyunabaşlarken yapacağınız uzun vuruşun alıştırmasınıyapabilirsiniz. Bu seçenek değişikrüzgar durumlarında yapılacak uygun atışıbulmak bakımından oldukça önemli.Putting Green: Burada, artık deliğin yanınakadar geldikten sonra yapacağınızvuruşu yer şekillerine bakarak ayarlayabilirsiniz.Resume Game: Eğer bir oyundan ProShop yaparak çıkmışsanız, bu seçenek sizinoyuna geri dönüşünüzü sağlayacaktır.Quit: Bunu seçerek PGA Tour Golf'dençıkabilirisiniz.FİLE menusunu seçtiğinizde karşınızaüç ayrı seçenek çıkıyor.Save Game: Oyunu kaldığınız yerdendiske kaydetme.Restore Game: Kaydedilen oyunu yükleme.Delete Player: Diske kayıtlı oyuncu isimlerindenherhangi birini silme.VIEW menüsü ise üç ayrı seçenektenoluşmakta.Score Card: Buradan her delikte yaptığınızatış sayısı, yapmanız gereken atış sayısı,deliğin uzaklığı gibi bilgileri görebilirsiniz.Leaderboard: Burada, kendinizle birliktediğer sporcularında sıralamasını görebilirsiniz.Tourney Results: Burada ise, turnuvasonuçlarını bir kere daha gözden geçirebiırsiniz.STATS menüsü ise dört seçenektenoluşmakta.Current Player: O anki oyuncunun atışyüzdelerini ve oyunla ilgili diğer atışlarınınsayısal değerlerini görmenizi sağlar. Eğersterseniz bunları silebilirsiniz.Saved Player: Aynen Current Player gioı.fakat diskete kayıtlı oyuncuları görmeni-zi ve eğer isterseniz sayısal değerleri silmenizisağlar.Tournament: Sizinle birlikte diğer sporcularınkazandıkları para ödüllerini görme-Reset Pros: Bu seçenekle STATS menüsündekitüm değerleri silebilirsiniz.OPTIONS menüsünde ise yedi seçenekvar. Bunlardan Overhead View o anki deliğinbulunduğu alanı yukarıdan kuşbakışıgörmenize izin veriyor. Ball Lie ise, topyere düştüğü anki durumunu gösteriyor.Greens, topu deliğe sokacakken ekranaçıkan yer şekilleri. Bu üç seçenek oyun esnasındasıraları gelince otomatik olarak çalışıyorlar.Fly by Hole Prev. ise, her deliğebaşlarken ekranda o deliği göstermesi vesonra da oradan atışın yapılacağı yere gelmesi.Music ve Sound Eft. ise, oyununmüzik ve ses eteklerini açıp kapamanızısağlıyorlar.Oyunu nasıl oynayacağınızı seçtiktensonra, disketinizin Write-Protect'ini açıyorsunuzve ardından da isminizi ekranda çıkankayıt kartına yazıyorsunuz. Ondansonra Course disketini takarak istediğinizalanı oynamak için seçiyorsunuz. Bundansonra ise seçtiğiniz alanda oynamak üzereoyun ekranına geçiyorsunuz.Oyun ekranındaki Pull-Down menüler isebiraz daha farklı.Bunlar soldan sağa GOTO, OPTIONS.VIEW ve STATS diye sıralanıyorlar.GOTO menüsü üç seçenekten oluşuyor.Hole: Atış yapmak istediğiniz deliği buradanseçerek atış yapabilirsiniz.New Course: Buradan o anda oynadığınızgolf sahasını değiştirerek oynamak içinyeni bir tane seçebilirsiniz.Pro Shop: Bu seçenekle en başa yaniPro Shop'a dönersiniz.OPTIONS menüsü, dört ayrı seçenektenoluşuyor.Special Shots: Buradaki dört atış biçimindenbirini seçerek, istediğiz kuvvettebir atış yapabilirsiniz. Bu atışlar, sırası ileChipshot. Punchshot. Fringeshot veNormal Shot. Bu atışların normal atıştanfarkları ise, falsolu atış yapmanıza izin vererek,topa değişik şekilde vurmanızı sağlamalarıdır.Take a Mulligan: Bu seçeneği seçerekbir evvelki atış pozisyonunuza dönebilirsiniz.Pick Up Ball: Bu seçeneği seçerek, oanki deliği 12 atış yaparak geçtiğinizi kabuledebilirsiniz.Instant Raplay: Buradan yaptığınız atışıve topun gidişini tekrarlayabilirsiniz.VIEW menüsünde ise, yedi ayrı seçenekmevcut.Ball Lie: Topun yerdeki durumunu görme.Overhead: Deliğin bulunduğu alanın etrafınıyukarıdan görme.Green: Etraftaki yerşekillerini 3 boyutluolarak görme.Score Card: Yapmanız gereken ve yaptığınızatışlarla deliklerin başlangıç noktasınaolan uzaklıklarını görme.Leaderboard: Sıralamayı görme.Tournament Results: Turnuva sonuçlarınıgörme.Hotkeys: Burada sıralanan tuşlar, Pull-Down menüleri kullanarak yaptığınız seçimlerinçoğunu tek tuşla yapmanızı sağlıyor.STATS menüsü ise, iki seçenekten oluşuyor.Bunlardan birincisi ile o anda oyunuoynamakta olan oyuncunun yaptığı atışlarınsayısal değerlerini görebilirisiniz. Tournamentseçeneği, diğer oyuncularla birliktekazandığınız para miktarını görmenizisağlar.PGA Tour Golf'de oyuna başlayınca, ilkyapmanız gereken deliğe ulaşmak için gerekliolan uzun bir atış. Bu atışı, demir (Iron)sopalarla en iyi şekilde yapabilirsiniz.Bundan sonra ise yapacağınız vuruşlarladeliğe daha da yakınlaşıp topu içeri sokmayaçalışıyorsunuz. Topun gideceği yönüayarlamak için sağ mouse tuşu ile ekrandakiartının konumunu ayarlamalısınız. Tabiibu arada rüzgara da dikkat etmelisiniz.Bundan başka deliğin size olan uzaklığınıekranın sağ alt köşesinden görebilirsinizve buna göre de hangi sopayla atış yapacağınızakarar verebilirsiniz. Atış yapmakiçin, güç göstergesinin bulunduğu yere gelerekmouse ile klickleyip topa vuruş şiddetiniayarlayabilir ve güç istenen seviyeyevardığı zaman bir kez daha klickleyerekatışınızı yapabilirsiniz.Top deliğin dışındaki yeşil alana girdiğizaman, ekrana eğer seçmişseniz alanın 3boyutlu görüntüsü geliyor. Burada yerşekilleriniinceleyerek atışınızı ona göre yapabilirsiniz.Topu deliğe soktuktan sonra diğer deliğegeçiyorsunuz. Bu arada eğer Fly by HolePreview açıksa ekrana gelecek olan golfoyuncusundan o delik için çeşitli tiyolaralabilirsiniz.PGA Tour Golf çok zevkli bir oyun olmasınınyanında mükemmele yakın animasyon,grafik ve ses efektleriyle de oynayanlaraneşeli saatler yaşatabilen nefis birspor oyunu.Çift DisketGRAFİK................................. : % 85SES ...................................... : % 70OYNANABILIRLİK................ : % 90GENEL ..................................: % 85AMIGA DÜNYASI 67

TANITIMD0Ğ4/V TÜRKÜLERAilemden kalan mirasla bu ticaret gemisinialdığımda, beni bu kadar çok maceranınbekleyeceğini hiç ummazdım. Düşündüğümsadece engin denizlerde, martısesleri arasında, yolcu ve yük taşımak, refahseviyemi bir parça olsun yükseltmekti.Ama içimdeki hırsın ve saldırı ateşinin benibir korsan olmaya iteceği aklımın ucundanbile geçmezdi. Herşey o ihtişamlı topu almamlabaşladı. Limandan limana koşuyor,önümüze çıkan her gemiyi, kan renginebürünmüş denizin dibine gönderiyorduk.Maceradan maceraya koşmanın verdiğihazla coşmuştuk. Keşke o uğursuz güngelmeseydi. Keşke ona rastlamasaydık ...Mayıs 1567Evet, korsanların her gemiye korkusuzcasaldırdığı, ticaretin ve yağmalamanın altındevirlerini yaşadığı zamanlardayız. Kıyıyavurmuş bir gemi enkazından çıkarılan seyirdefterinden okuyabildiğimiz satırlar bu kadar.Oyun size bu geminin kaptanı olmaşerefini veriyor. Amacımız yukarıdaki kaptanınseyir defterinde yazılanlar gibi ticaretve yağmacılık. Şimdi bu konuyu hiç yabancıbulmadığınızı düşünebilirsiniz. Evet,haklısınız bu program, Microprose firması-nın 'Pirates' oyununa benzer bir oyun.Eğer Pirates'tan sıkılıp yeni medyalar arayışıiçindeyseniz SWORDS & GALLEONStam size göre bir oyun. Skill Art'ın IDEASOFTWARE için yaptığı bu oyunu bitirmekbayağı uzun sürüyor. Ama Pirates meraklılarıbu oyunu hiç sıkılmadan rahatça oynayabilirler.Oyunumuz Saragussa körfezinde 1500-1600 yılları arasında geçiyor. Oyuna bir ticaretgemisi ve 5500$ ile haritanın sol üstköşesindeki Puerto Yaciba limanındanbaşlıyoruz. Oyunu klavyedeki ok tuşları veyajoystick'le oynayabilirsiniz. F1 tuşu haritayıaçar, F2 tuşu ise kapatır. Amacımız iseönce ticaret yapmak, bunun için limanlarayanaşmamız gerekiyor. Joystick'i ileri iterekyelkenleri açar ve gemiye hız verirsiniz.Geriye çekerseniz yelkenler Kapanırve gemi yavaş, yavaş durur. Bir limanınyakınında F10 tuşuna basarak, ticaret bölümünegeçebiliriz. Bu bölümde üstte çeşitliseçenekler altta ise alım-satım ve bilgikısımları var. Şimdi buradaki seçenekleriinceleyelim:Buy: Satın alma. Her limanın kendineözgü sattığı dört cins mal vardır. Buradanistediklerimizi oklar yardımıyla seçer veOK'ye basarak satın alırız. Bilgi bölümündesatılan malın fiyatı, ağırlığı ve gemidekistokta o maldan ne kadar bulunduğu belirtilmektedir.Seli: Satma. Her limanın satın aldığı dörtcins mal vardır. Bu menüden istediğinizmalı satabilirsiniz. Bilgi menüsünde. malınalım fiyatı ile ilgili bilgi bulunur.Passengers: Bazı limanlarda yolcularbulunur. Bu menüden yolcuyu alır, parakarşılığı istediği yere bırakırsınız. Yolcular,uzun süre dolaştığınız zaman sorun çıkarmazlar.Bu bakımdan yolcuları istedikleriyere hemen götürmek zorunda değilsiniz.Discharge: Tayfalar yaptıkları işlere göreaz veya çok para alır. Tayfalar arasın-dan istemediklerinizi bu menü yardımıylaişten atabilirsiniz.Supply: Gemideki erzağı bu menü yardımıylaarttırabilirsiniz. Fazla erzak almanızalüzum yok. 100-200 kg arası normaldir.Repair: Geminiz vurulduğu zaman oluşanhasarı, repair menüsüyle onarabilirsiniz.Hasar miktarını bilgi bölümündekiDAMAGES'ten anlayabilirsiniz.Engage: Gemiye yeni eleman almak içinbu menü kullanılır. Toplam dört cins elemanvardır.SAILOR, Yelken işiyle uğraşan tayfalar.SHIP-BOY, Gemideki ayak işlerine bakantayfalar.SOLDIER, Askerler. Bunlardan bol almanızıtavsiye ederim. Bir gemiyi yağmalarkeneğer yeterince tecrübeniz yoksa, çokmiktarda adam kaybediyorsunuz.CAPTAIN, Kaptanlar.Gemi en fazla 20 eleman taşıyabiliyor.Bilgi penceresinde elemanlarla ilgili bilgive günde ne kadar masraf yapacağınızailişkin bilgiler veriliyor.Leave: Aldığınız top vs. gibi şeylerin yenisinialmak veya atmak için bu menü kullanılır.Equip: Her limanda genelde değişik birekipman bulunur.Örneğin: Top. barut, gülle ve yelken bezigibi. Paranız arttıkça bunların en iyilerindenalmaya gayret edin. Mesela en iyi yelkenhızınızı iki misli arttırır.İnfo: Hangi limanda hangi mal alınır veyasatılır. Hangisinde top veya yelken vardır.Onarımı hangi limanda yaptırabilirsiniz.Bu gibi soruların cevabını bu menüde bulabilirsiniz.AMIGA DÜNYASI 68

TANITIMTicaret ile işiniz bittikten sonra F9 tuşuylaoyuna dönebilirsiniz. Şimdi amaç aldığınızmalı satmaya ve para kazanmaya geldi.Hedefiniz malınızı satabileceğiniz bir limanbulmak. Paranızı arttırdıktan sonra gidinve en iyi yelken bezini alın. Böylece hızınızartacak ve daha fazla para kazanmayabaşlayacaksınız. Yeterince para kazan-maya başladıktan sonra gidip bir top alarakkorsanlığa ilk adımınızı atın. Yalnız gülleve barut almayı unutmayın. Artık gemileresaldırarak, onları yağmalayabilirsiniz.Yağmalamak istediğiniz bir gemiyle karşılaştığınızda'Del' tuşuna basarsanız, karşınızageminin bordo'su 5 adam ve 5 top çıkar.Amacınız karşıdaki gemiyi bombalayıpyolunu kesmek olacaktır. Mouse'u adamlaraklikleyerek topları doldurun ve bir dahaklikleyerek topları ateşleyin. Yaklaşık olarak3-4 isabetten sonra gemi hareket kabi-liyetini yitirir. SPACE tuşuna basarak, gemiylesizin geminiz arasında köprü kurarakkılıç düellosuna başlarsınız. Eğer kazanırsanızgemiyi yağmalar ve paranızı arttırırsınız.Yağmalamaktan veya saldırmaktanvazgeçerseniz Help' tuşuyla normal pozisyonageri dönersiniz. Oyun böylece devamediyor ve ilerde sizi değişik süprizlerbekliyor. Örneğin, haritanın sağ altındakikorsan adası!!!Şimdi size bazı tavsiyelerde bulunacağım.* Oyunda mal aldığınızda paranızı150$'ın altına düşürmemeye çalışın. Eğertayfalar maaşlarını ister ve alamazlarsa isyançıkararak sizi gemiden atarlar.* Oyunda ileri seviyelere gelmediğinizsürece kalelere fazla yaklaşmayın, batabilirsiniz.* Tayfalar ücretlerini haftanın, kararmasındansonraki sabah alıyorlar. İşinizi onagöre ayarlayın.* Gördüğünüz her yolcuyu gemiye alın.Nasıl olsa sorun çıkarmıyorlar.* F3-F4 tuşları kürek sprite'ını ortaya çıkarıyor.İlerde kullanılacak.* İlk seferinizde gemiye Corn doldurarak,Toga'ya gidin. Daha sonra Togo'yla.Puerto Mora arasında Cotton ve Woodticareti yapın. Kısa sürede zengin olursunuz.* Yolcuların gidecekleri yerlerin listesiaşağıda verilmiştir.Puerto Yaciba --------> Puerto MoraSaint Morena ---------> Baia de CallaoTogo ----------------------> YpamenaMora ----------------------> PerenaS. Antonio-------------- > MaceaPuerto Envira --------- > Puerto Calao* Limanlardaki malların alım-satım fiyatlarınıliste yaparak takip ederseniz kısa zamandazengin olabilirsiniz. Ama istersenizbizim verdiğimiz fiyat listesine bakarak işinizidaha kolay halledebilirsiniz.Okyanusun mavi sularında özgürlüğe vemaceraya yelken açmak için beklemeninhiç anlamı yok. Açın bilgisayarları, takındisketleri, bırakın denizin yumuşak dalgalarıylagıcırdayan tekneniz, sizi maceradanmaceraya sürüklesin.Saygılar, sevgiler Doğan TÜRKÜLERGRAFİK ................................: % 75SES....................................... : % 55OYNANABİLİRLİK ...............: % 65GENEL ................................. : % 70AMIGA DÜNYASl 69

TANITIMOMNICRONGÖKMEN BAYINAmiga'da bazen çözülmesi zor olanoyunlar çıkıyor. Bu tür oyunların grafiklerive ses efektleri güzel olmadıktan sonraoyuncular arasında tutulması da pek mümkünolmuyor. OMNICRON da bu tür oyunlardanbiri. Oyunu ilk aldığımızda başındakigrafiği görüp uzayla ilgili olduğunu ve çokgüzel olduğunu tahmin etmiştik. Ancakoyunu gördüğümüzde az da olsa bir hayalkırıklığına uğradık. Çünkü oyundaki grafiklerbize göre bir hayli yetersiz. Grafiklerkadar zaten az olan eteklerde bir hayli zayıfkullanılmış. Konu olarak diğer uzayoyunlarına nazaran oldukça değişik. Buoyunda size verilen görevi yerine getirmenizgerekiyor. Bunu yaparken az da olsaingilizce bilmeniz gerekiyor. Çünkü adamıniza vereceğiniz her komut İngilizce. İstersenizfazla uzatmadan oyunun geneline vekısa ip uçlarına gelelim.Oyun yüklendiğinde başta da yazdığımızgibi son derece güzel tasarlanmış bir grafiklekarşılaşıyorsunuz. Daha sonra oyunun büyük bir çoğunluğunu geçireceğinizuzay gemisine giriyorsunuz. Uzay gemisindeki gezindiğimiz zaman belli değil. Sizsadece oyunun başında size verilen göreviyerme getirmekle yükümlüsünüz. Sizin göreviniz CRON adlı gezegene gitmek. Oraya ulaşmayı başardığınızda polise raporvermekle görevlisiniz Bütün bunları yaparkenCRON gezegeninin koordinatları olan480117yi unutmamanız gerekiyor.Uzay gemisindeyken devamlı araştırmayapın. Gördüğünüz ve size ilginç gelenherşey hakkındaki bilgiyi ENTER tuşunabasarak alabilirsiniz. Her değişik yerde sizefarklı seçenekler verecektir ve gittiğinizyerlerin isimleri yukarıda gözükecektir.Bakmak istediğiniz şeyin önüne gidipENTER e bastığınızda genelde CANCEL.EXAMINE, USE ve SEARCH seçenekleriçıkacaktır. EXAMINE de istediğiniz ön bilgiyialabiliyorsunuz. Bunun nesneleri tanımanızdabüyük faydası olacaktır. USE aldıdığınızbilgilere göre cisimleri ya da olaylarıkullanmanızı sağlıyor. SEARCH ise etraftabirşey bulunup bulunmadığını kontrol ediyorsunuz.Ayrıca bazen çıkan PUT’ta elinizdekicismi istediğiniz yere koyma göreviniyapıyor.Adamınızın karnını doyurmak zorundasınız.Bunun için size hazırlanmış olan hamburgerlerıyemek adamınızın gücünü arttıracaktır.Uzay gemisinden alacağınızMETA-CARD size oyun boyunca yardımcıolacaktır. Yapacağınız her tür harcamayı bukart sayesinde yapacaksınız. Sakın bu kartıalmadan gemiden ayrılmayın. Alacağınızher şey monitörünüzûn sağ ve solundakipencerelerden gözükecektir. Hangisini kullanmakya da hakkında bilgi almak isterse-niz ilgili F (FONKSİYON) tuşuna basmanızyeterli olacaktır. F tuşlarından silahı seçtiğinizdeönünüze iki seçenek çıkacaktır.Bunlardan KILL rakibinizi. öldürmeye.STUN ise geçici bir süre için bayıltmayayarar. SPACE tuşuna basarak ateş edebilirsiniz. Rakiplerinizin tam karşısına geldiğinizdeateş edin ve onları yok edin Gemininiçinde kapsülü bulduğunuzda (ki bunlarıntümü yatak odasındadır) bunu da mutlakaalmanız gerekiyor. Çünkü adamınızıngücünü yerine bununla getiriyorsunuz. Hapıiçtiğinizde güçlendiğinizi göreceksiniz.KART-KEY ise size bazı özel bilgileri almanızısağlıyor. Bu tür bilgileri alırken bilgisayarınızsize bu kartı kullanmanız gerektiğinihatırlatıyor. POLICE kartınız ise bazıyerlerde sizin tanınmanızı sağlıyor. Gemidekibütün kartları mutlaka toplayın. Baştadadediğim gibi bu kartları almadan sakıngemiden ayrılmayın. Ayrıca geminin uç kısımlarıdanbazı haberleri alabiliyorsunuz.Yorulduğunuzda yatmanız gerekiyor. Bununiçinde mavi renkli yatağı kullanmalısınız.Bu arada oyundaki ilk yardım bölümlerindebulunan hemşirelerin de bir hayli değişikolduğunu hatırlatalım. Şimdi sıra gemiyihareket ettirmeye geldi. Bunun için ilkönce kontrol odasına gidin ve iki koltuktanistediğiniz birine oturun. ENTER e bastığınızdageminin kontrol panelini ve bazı komutlarıgöreceksiniz. Bu komutların görevleri;SET STAR COURSE ; Gideceğiniz yıldızınkoordinatlarını girmenizi sağlar.JUMP TO HYPERSPACE : Gemiyi hareket ettirir.CHECK FUEL SUPPLY : Geminizin yakıtdurumunu gösterir.Geminizi hareket ettirdiğinizde işin zorkısmını bitirmiş olacaksınız. Yıldızlar arasındakısa bir gezinti yaptıktan sonra gemi-niz duracaktır. Ama sakın koltuğa oturmadangeminizi haraket ettirmeyin. Aksi haldeadamınız yerçekiminin etkisiyle havalanırve gereksiz yere gücünüz azalır. Sonrayapmanız gereken TRANSPORT odasınagitmek ve ortada bulunan kare yardımıylagemiden ışınlanmak.Oyunun bu ilk kısmı oldukça ilginç. Sürekligeminin içinde dolaşmak ve aradığınızkartları bulmak zor ama zevkli. Özelliklegemiyi uçurmak ve hemen sonrasındabaşka bir boyuta ışınlanmak çok güzel birolay.Oyun aslında bu ikinci kısımda başlıyor.İlk bölümün amacı buraya hazırlık yapabilmek.Yine her zamanki gibi bu bölümdede ilerlerken eliniz SPACE tuşunda olsun.Çünkü hiç beklemediğiniz bir anda rakiplerkarşınıza çıkabiliyor. İlk ışınlandığınızyerde önünüze çıkan birinci adam düşmandeğil. Onun için adamı sakın öldürmeyin.Onun vereceği bilgiler sizin oyunu devamettirebilmeniz için son derece önemli. Bubilgileri aldıktan sonra ilerlemeye başlayın.Önünüze bir asansör çıkacaktır. Bu asansöremutlaka binmeniz gerekiyor. Çünküaradığınız şef bu katların birinde. Her nekadar asansörün içinde 6.katla olduğunadair bilgi varsa da oraya çıktığınızda birazönce ayrıldı cevabını alabiliyorsunuz. Oyunungüzel kısmı her zaman aynı cevabıvermeyişi. Bu arada kapılarda nöbetçilergöreceksiniz. Bunlardan ya uzak durun, yada hemen öldürün. Sessiz görülmelerinerağmen ani bir hareketle tehlikeli olabilirler.Neyse.. Gelelim asansördeki diğer katlara.Beşinci katta (SUPPLY) silahları alabileceğinizbölümler var. Silahları alabilmekiçin tezgahtaki adamı konuşma yardımıylaikna etmek zorundasınız. Daha sonraşansınız varsa silahları alabilirsiniz.Dördüncü katta (ARCHIVES) arşiv odasıvar. Sekreterle bir diyalog geçirdiktensonra odaya girin ve duvarda bulunan üçresim hakkındaki bilgileri alın. Her zamanolduğu gibi odada dolaşan adama dikkatetmeyide sakın unutmayın.Üçüncü katta (COMCENTER) bilgisayarmerkezi var. Ancak ne yazık ki bu bilgisayarlarınçoğu arızalı. O yüzden buradanbilgi almanız pek mümkün değil. İkinci vebirinci katlardanda bilgi toplama işlerini devamettirdiğinizde oyunu kolaylamış olacaksınız.Bundan sonrası size kalmış.Çünkü süprizlerle dolu ve heyecanlı bölümlervar.OMNICRON merak edenler için öylesinebir oyun. Eğer Amıga'nızın karşısında geçirebileceğinizboş vaktiniz varsa, tam sizegore bir oyun.512K TEK DİSKETGRAFİK.............................: % 70SES ..............................................: % 55OYNANABİLİRLİK………..: % 85GENEL .............................. : % 70AMIGA DÜNYASI 70

TANITIMChip'sChallengePOLAT YARIŞÇIEvet bu ay oldukça ilginç bir beceri-zekaoyunuyla karşı karşıyayız. Oyundaki amacımızçok basit; Her level'da bulunan cipleri toplayıp bir sonraki level'a atlamak. Fakat bunu o kadar kolay zannetmeyin. Herlevel'da çeşitli yerlere dizilmiş olan cipleritoplamamız gerekiyor. Belli bir süre içerisinde bu cipleri toplayıp çıkış kapısına gitmeliyiz,ancak her level'da bir çok engellekarşılaşıyoruz. Bu engellen geçmek içinhem |oystick kabiliyetine, hem de sağlambir mantığa ihtiyacınız var Oyunda bir cipialmak bazen o kadar zorlaşıyor ki, o sıradamantığınızı iyi çalıştırıp o cipi almanızlazım aksi halde sıkışıp kalıyorsunuz.Cipleri almaya çalışırken bazı avantajlarımızve bazı dezavantajlarımız var. Meselabir anahtar ile birden çok kapıyı açabildiğimiz gibi gene bir anahtarla bu sefer hiç birkapıyı açamıyoruz. Oyunda bazı önemlinesneler var. Şimdi bunları size çok kısabir şekilde anlatalım böylece oyuna dahaçabuk ısınmış olursunuz.MAVİ ANAHTARLAR: Bunlar değişiklevel'larda bulunan mavi kapıları açar, heranahtar için bir kapı açma hakkınız var.SARI ANAHTARLAR: Bunlarda sarırenkteki kapıları açar. Demin anlattıklarımızın hepsi sarı kapılar için de geçerlidir.KIRMIZI ANAHTARLAR: Bunlarda kırmızı kapıları açar. Yalnız bir kapı açmahakkınız var. Her renk anahtar, kendi rengininkapısını açar ve sadece bir kapı açabilirsiniz.(Doğru kapı açmaya dikkat edin)CHIP'LER: Bunlar her level'da değişikyerlere dizilmiştir. Bu chiplerin hepsini toplamalısınızaksi halde o level'ı geçemessiniz.Bütün cipleri topladığınız zaman ışıldayanmavi bir dairenin içine girmelisiniz. Ozaman level'ı geçmiş oluyorsunuzKAHVERENGİ TAŞLAR: Bunlar su birikintilerindengeçmenizi sağlar. Bu taşlarınönüne gelip suya iterseniz orada sizin geçeceğinizbir yer oluşur. Böylece siz de suyunüzerinden rahatlıkla geçebilirsiniz.BÖCEKLER: Bunlar değişik level'lardakarşınıza çıkacaktır. Bu böceklerde çokdikkatli olmalısınız çünkü çok hızlı hareketediyorlar.MAVİ KALKANLAR: Bunlar da sizin suyunüzerinden geçmenizi sağlarlar fakatkullanım yerleri değişiktir.KIRMIZI KALKANLAR: Bunlar sizinateşlerin içinden geçmenizi sağlar.PATEN AYAKKABISI: Bunlar bir buzkütlesinin üzerinde rahat hareket etmenizisağlar. Böylece buzun üzerinde bulunancipleri alabilirsiniz.MIKNATISLAR: Bunlar bir manyetikalandan daha rahat geçmenizi sağlar.Böylece sürüklenmekten kurtulmuş, olursunuz.Bir de yerde bulunan renkli düğmelervar. Bunlara basarsanız bazı kapıları otomatikolarak açabilirsiniz veya düşmanvarsa onları bulunduğu yere hapis edebilirsiniz.BOMBALAR: Bunlarda çeşitli yerlerdedizilmiştir. Bombalar biraz meyveye benzediğiiçin şakın onları almaya kalkmayın.MAVİ DAİRELER: Bunlar da sizin bir yeregeçmenizi sağlar, yani bir çeşit transporter.Oyunda bir de ağız şeklinde devamlıaçılıp kapanan canavarlar var. Bunlarsizi bayağı uğraştıracak ama biraz yavaşoldukları için onları hemen atlatabilirsiniz.Ayrıca bazı level'larda yerde bulunansoru işaretleri var. Bunlarda size o levelhakkında kısa bir bilgi verir.Oyun genel açıdan bayağı zevkli insanıhem eğlendiriyor, hem de düşündürüyor.Oyunu oynarken arka fonda çok değişik vegüzel müzikler çalıyor. F1 ile müziği kesebilirsiniz.Ayrıca P tuşu pause. R adamı öldürme.X ise oyuna yeniden başlamak içinkullanılan tuşlardır. Ekran düzeni ise şöyle: Büyük ekranda kahramanımız var. Oyunubu ekranda oynuyoruz. Sağda üstte isehangi level'da bulunduğunuz yazılı onunaltında ise süreniz var. Bunun bir altındaise kaç tane çip alacağınız yazılı, bu herlevel'da değişiyor. Mesela birinci level'daon tane çip alırken öbür level'da bu değişiyor.Onun altında ise 4er kareye bölünmüş8 tane kare var. Burası da aldığımızeşyaları gösteriyor. Ayrıca Lemmings'deolduğu gibi her level'ı geçtikten sonra bilgisayarsize yeni levelın kodunu veriyor. Bukodları mutlaka bir kenara yazın böyleceoyunu bir daha oynadığınızda kaldığınızyerden devam edebilirsiniz. Kodlar ise sadece4 harften oluşmuş. Şimdi ben sizeoyuna alışmanız açısından ilk 12 level'ınkodunu veriyorum.Bundan sonrasını da sizin kıvrak zekanızabırakıyorum.1-BDHP2-JXMJ3- ECBP4- YMCJ5- TQKB6- WNLP7- FXQO8- NHAG9- KCRE10-VUWS11-CNPE12-WVHIEvet uzun süreden beri beceri ve zekaoyunları oynamadıysanız. bunların ikisininbirleşimi olan "CHIPS CHALLENGE"! kaçırmayın.Bol şanslar.US GOLD - 512 Kbyte / Tek DisketGRAFİK................................: % 70SES ................. .................... : % 60OYNANABİLİRLİK ...............: % 80GENEL ................................. : % 70AMIGA DÜNYASI 71

TANITIMGÖKMEN BAYINMerhaba sevgili arkadaşlar.. Konusunu,İskoçların dünyaya saldığı bir hastalığınoluşturduğu TEE OFF oyunuyla beraberiz.Tarihte bilinen en eski oyunlardan biri olangolf sporunu günümüz anlayışına yakınanlamda ilk iskoçlar oynamış. Bu spor dalı,son derece masraflı ve zor bir oyun. Çünkü45-50 hektar arasındaki bir alanı golfoynamaya müsait bir hale getirmek pekkolay bir şey değil. Hele sahada yapayolarak yapılması gereken kum, ağaç veengeller varsa, zorluk bir kat daha artıyor.Ayrıca çukurların yerlerinin belli olması içinçimenin tonlamalarının mükemmel yapılmasıgerekiyor. Aksi halde vuruşu yapanoyuncunun işi çok zorlaşıyor.Amiga'da bundan önceki yıllarda bir çokgolf oyunu yapıldı. Bunlardan birkaçı dışındadiğerlerinde hep aynı özellikler vardı.Bazılarında da aşırı derecede fantazi vardı.Bu da asıl golf mantığına ters düşüyordu.Zony Golf ve Simulgolf bu türde hazırlanmış,türünün başarılı örneklerinden.Bu tür oyunlarda yapılması gereken ilkiş, vuruş sopalarının özelliklerini çok iyikavramaktır. Bunun ayarını bulduğunuzda,işiniz oldukça kolaylaşacaktır. Gelelimoyun hakkında fikir ve kısa ip uçlarına...resmin içine girerek seçin. Daha sonra,mouse yardımıyla nasıl bir ortamda oynamakistediğinizi belirten SUNNYMEADE.RUNCORN, PETERSFIELD, OVERBRID-GE seçeneklerinden birini seçin. Bu dörtseçeneğin herbiri, farklı ortamlarda oynamanızısağlar. Bu da oyunun hep aynı yerlerdeoynanmasından doğabilecek monotonluğuortadan kaldırıyor. Daha sonra kısabir yüklemeden sonra oynayacağınızlevel'in adını ve isminizi girebileceğiniz bölümleilgili bir pencere önünüze gelecektir.Adınızı yazmak için ilk önce BACKSPACEile silme işlemini yapın ve adınızı girin. İşlemlerinizbittikten sonra hemen oyuna giriyorsunuz.Ekranın sağ üst köşesindegösterge tablonuz var. PAR kısmında, topuçukura kaç atışta sokmanız gerektiği yazılmaktadır.CLUP'ta ise, sizin vuruş sopalarınızbulunuyor. Mesafeye göre vuruş sopalarınızıdeğiştirme imkanına sahipsiniz.Hemen onun altında topu aşağı mı yoksayukarı mı atacağınızı belirtmeye yarayanUP-DOWN seçenekleri var. Yani topu çukurunilerisine düşürdüm diye üzülmenizehiç gerek yok. Hemen seçeneği değiştiripvuruşu tekrarlamanız yeterli.Ekranın solunda dereceye benzeyen birişaret göreceksiniz. Bunun size faydası.IRON. Oyuna başlarken ilk vuruşunuzu busopayla yapmanız lehinize olacaktır. Kısamesafeli vuruşlar içinde en etkili olanı,PUTTER. Bu vuruşta top havalanmadanve düz gidiyor. Çukura yaklaştığınızda sizeen çok bu sopa yarayacaktır. Eğer ekrandakipencereleri görmek istemiyorsanız,sağ alt köşedeki topa kliklemeniz yeterliolacaktır. Bunu gerçekleştirdikten sonra,okunuz yardımıyla sahayı dolaşabilirsiniz.Gitmek istediğiniz köşeyi okunuzla işaretleyip,sahanın içini tamamen görebiliyorsunuz.Topunuz suya ya da oyun alanının dışınaçıktığında, antrönörünüz ekrana geliyor vesize iki seçenekten birini seçmenizi söylüyor.Bunlardan ilkinde oyundan çekiliyorsunuz.İkincisinde ise, oyuna kaldığınızyerden devam ediyorsunuz.TEE OFF, golf dünyasına katılan yenioyunlardan. Diğerlerinden birtakım farklılıklarınolması oyunu çekici hale getirmiş. Ancakoyunun oynanabilirliğinden doğan birtakımgüçlükler oyunun dezavantajlarınıoluşturuyor. Ayrıca grafiklerdeki tonlamaeksiklikleri de ilk göze çarpanlardan. Yinede TEE OFF golf oyunları içindeki yerini ilksıralarda alacaktır. Hepinize neşeli günlerdiliyorum...512 Kbyte /Tek DisketGRAFİK ................................: % 70SES.......... ,...........................: % 60OYNANABILİRLİK .............. : % 75GENEL.................................. : % 70TEE OFF, daha önce çıkan golf oyunlarındanbiraz farklı. Zony Golf'te olduğu gibibu oyunda fantaziye yer verilmemiş. Sahayaoyun süresince tepeden bakıyorsunuz.Kuşbakışı bakmanın çukurları görmenizebüyük bir faydası var. Oyuna ilk başladığınızda,önünüze bir pencere çıkıyor. İki türlüsaha mevcut. Bunlardan istediğiniz birinitopa vuruş hızını ayarlamaktır. Bir kere klikettiğinizde gücünüz en yukarı kadar çıkıptekrar aşağı inecektir. İki kere belli aralıklarlakliklediğinizde, güç noktanız neredeise oradan atış yapacaksınız. İlk zamanlardabiraz yadırgamanız gayet normal. Alışmanıziçin biraz zamana ihtiyacınız olacak.Vuruş sopalarından en güçlü olanı, 9AMIGA DÜNYASI 72

TANITIMBACKGAMMONNEn üstte oyunu oynamak istediğiniz levelGökmen BayınMerhaba sevgili arkadaşlar... Bu ay süperbir oyunla karşınızdayız. Kanımca buoyun, Amiga'nın oyun dünyasındaki bir büyükeksikliğini tamamlıyor. Kendi branşlarında(örneğin dama, satranç vb..) çok iyiolan belli başlı zihinsel programlar, piyasadaherkes tarafından biliniyor. Ancak neyazık ki birazdan açıklamaya çalışacağımtavla oyunu gibi bir oyuna bu güne kadarrastlamamıştık. Gerçi mantık açısından birazfarklı ama, bence nasıl satrançtaCHEESMASTER liderse, bu da kendi alanındaöyle olacak. Oyunda bunun gerçekleşmesiiçin herşey var. Oyunu bilgisayarınızakarşı oynayacaksınız, son derece sakinolmanız gerekiyor. Olmadık yerde gelenbir zar, mars edeceğiniz bir oyunu sizekaybettirebiliyor. Aynı zamanda arkadaşınızlagerçek tavla oynarken yapılması sonderece güç olan bir şeyi bilgisayarınızınekranından anında görebiliyorsunuz. Neolduğunu birkaç satır altta okuyacaksınız.Dilerseniz lafı fazla uzatmadan hemenoyuna gelelim.ve isminizi gireceğiniz bölüm var. 1'den 9'akadar sıralanan zorluk derecelerinden biriniseçebiliyorsunuz. Bu çok güzel bir özellik,aksi halde hep aynı zorlukta oynananbir oyun olurdu ki, bu da pek hoş olmazdı.Şayet oyunu az biliyorsanız ya da hiç bilmiyorsanız,mutlaka 1'den başlayın. Nameyazan kareye, mouse yardımıyla bir kereklik yapın ve adınızı girin. Hemen alt kısımdaDOUBLE YES ve DOUBLE kısımlarıvar. DOUBLE YES bölümünün üstünekliklediğinizde, DOUBLE NO olduğunu göreceksiniz.Bunun faydasını, istersenizoyun içindeyken siz görün ve tavlanınsürprizlere ne kadar açık bir oyun olduğunugörün. START GAME, oyunu başlatmanızısağlıyor. Bilgisayarınız şansa birzar atıyor ve kendisinin mi yoksa sizin mibaşlayacağına karar veriyor. RESET, oyunusilip tekrar baştan devam etmesini sağlıyor.Eğer oyunda kötü durumdaysanız,yapabileceğiniz tek şey bu olsa gerek.Her zamanki gibi, bunu yapmadan öncebilgisayarınız önce size danışmayı ihmal etmiyor.QUIT bölümü, oyundan tamamentekrar seyredebiliyorsunuz. Bu da oyundayaptığınız ya da göremediğiniz olayları birdaha tekrarladığı için oldukça yararlı. Gelelimaşağıdaki istatistik tablosuna.DISPLAY: Sizin ve rakibinizin adı yazılıdır.Oyuna başlamadan önce isminizi yazmanız,sizin için iyi olacaktır.OUTPLAY: Bu bölümde, pulları toplamayabaşladığınızda kaç pul topladığınızyazılır.KICKED: Şayet sizin ya da rakibinizin kırıkpulu varsa burada görülecektir.POINTS: Durumun kaç kaç olduğu kayıtlıdır.LASTDOUP: Son atışNEXTMOVE: Atış fazlalığı anlamına gelmektedir.Aklımızdayken yazalım. Playdice'ın üstünemouse'un sağ tuşuyla kliklediğimizde,MISTRUST’ı göreceksiniz. Bu güvensizlikanlamına geliyor. Bu seçenek, bilgisayarınhiç hoşuna gitmiyor.BACKGAMMON, gerçekten başarılı birtavla oyunu. Daha öncekilerle yakındanuzaktan hiç bir benzerliği yok. Grafikleri oldukçaiyi. Tavlanın üzerindeki ağaç damarlarınınbile unutulmayışı, ne kadar titiz birçalışma olduğunun en güzel kanıtlarından.Bu ayın bence en çok satan oyunlarındanolmaya aday bir program. Gerçek tavladantek farkı, yendiğinizde rakibinizin koltuğununaltına tavlayı sıkıştıramamanız. Hepinizebol şans ...Oyuna girerken, karşınıza çıkan grafik sizidaha oyuna başlamadan havaya sokmayayetiyor. Daha sonra oyun boyuncaKarşı karşıya olacağınız ekran geliyor. Ekranınsol tarafında oyunu oynayacağınıztavla var. Sağda ise, oyun boyunca vereceğinizkomutlar için ayrılan kontrol paneli.Hemen altında ise yukarda bahsettiğim vesüper bir özellik olan istatistik bölümümevcut. Oyunu bilmeyenler için hatırlatmakistiyorum. Sağ köşeden başlayaraksaat istikametinin ters yönünde hareketederek pullarınızı sağ alt köşede toplayacakınız.Bilgisayara karşı oynadığınızda,çoğunlukla açık renkli pullar sizin oluyor.bunları hatırlattıktan sonra, kısaca kontrolpaneline değinelim.çıkmanızı sağlıyor. HELP ise. tavlayı bilmeyipöğrenmek isteyenler için hazırlanmış.Bilgisayarınız sizin attığınız zarı. şayetisterseniz yerinize oynuyor. Tabii bunu çoksıkıştığınızda ve kaçacak yeriniz olmadığındayapabilirsiniz. TAKEBACK. yanlışoynadığınızda size büyük bir fayda sağlıyor.Oynadığınız pulu aynen eski yerinegetiriyor. PLAYDICE, sizin zarınız. Yani zaratma sırası size geldiğinde buradan atmakzorundasınız. Dikkat etmek zorunda olduğunuzbir nokta var. Eğer zar dönerken istediğinizbir zarı yakalamak istiyorsanız,zarı attıktan hemen sonra ikinci bir defa atmanızyeterli. Biraz hile sayılır ama, olacako kadar. READY rakibinizin zar atma sırasıdır.REPLAY'de oynadığınız bir oyunu512 Kbyte/Tek DisketGRAFİK ............................: % 80SES…………………….……: % …OYNANABİLİRLİK…..…….: % 90GENEL.............................. : % 85AMIGA DÜNYASI 73

TANITIMGÖKMEN BAYINÖyle oyunlar vardır ki başına oturduğunuz zaman kalkmanız güç olur. Oyununzorluğundan şikayetçi olmazsınız Gayetkolaydır. Ne varki ya bir gemiyi ya da biradamı hareket ettirmek öylesine hassasbir ayar isterki her defasında 'bu son' dersiniz ama başta da söylediğim gibi içinedüştüğünüz neden yapamıyorum stresi sizikoltuğunuza bağlar. Bu güne kadar böyleoyunları çok sık oynadık. En son örneğinigeçtiğimiz aylarda piyasaya sürülen Grovin Force isimli oyundu Bu oyunda idareetmek zorunda olduğunuz ufacık bir gemivardı. Hava boşluğunda hareket ettirmeköylesine sabır istiyorduki insan çileden çıkıyordu.Gemiyi hareket ettirebilmek içinsürekli klavyeden ilgili tuşlar yardımıylaenerji vermeniz gerekiyordu. En ufak birkaymada ya düşman gemilerine takılıyorya da yandaki duvarlara bindiriyordunuz.Öyle zannediyorumki Avrupada da böylesabır isteyen oyunlar tutuluyor Nitekim aynı buna benzer bir oyun IMAGE SOFTWA-RE tarafından çıkarıldı. Oyunu ilk gördüğümde yinemi?' dediğimi hatırlıyorum. HazırGrovin Force den kurtulmuşken bu seferZARA THRUSTA karşımıza çıktı. Yalnızbize bu oyunu oynatan; manzaraların vebomba seslerinin oyunda çok güzel kullanılmış olmasıydı. Zaten bu özellikler olmasasabır göstermeye imkan yoktuEğer şansınız varsa sonsuz hakla oynamayı seçmeye yarayan bölüm oyununuzun başında vardır. Keza oyunu bu şekildeoynamak daha az sabır gerektiriyor. Oyunda siz bir uzay gemisini yöneteceksiniz.Önce birkaç elde mutlaka yere çarpacaksınız. Ama hemen sonraki oyunlarda bunundaçözümünü mutlaka bulacaksınız. Yeregizlenmiş ve size ateş etmek için fırsat kollayanhedefler göreceksiniz. Bunları yokederken kendinizi öyle ayarlamalısınızkihem bu hedefleri vurabilin hemde düşmektenkurtulun. Geminizi 360 derece döndürebilmeyeteneğine sahipsiniz. Bu özelliğinyardımıyla diplere kadar gizlenmiş hedefleri rahatlıkla vurabilirsiniz. Bu arada dikkatetmeniz gereken en önemli şey ekranınüstündeki yakıt dereceniz Yakıtınız azaldığında hemen yerdeki yeşil renkli depolardan yakıt temin edebilirsiniz. Aksı haldedüşüyorsunuz. Hem aşırı uçmak hemdegereksiz yere ateş etmek yakıtınızı azaltıyorBazı yerlerde hedeflere benzin depolan öylesine yakın konulmuşki ufak bir hataylaher ikisinide vurabiliyorsunuz.Oyun klavye ile oynanıyor. Size oyun boyuncayardım edecek tuşlar ve görevleri:A: Geminizi istediğiniz kadar sola çevirmenizisağlar.S: Aynı işlemi bu sefer sağa doğru yapar.SHIFT: Geminizin hareketi için yakıtınızınyanmasını sağlar.SPACE: Geminizi geçici olarak korumayaalır. Sakın bu korumaya güvenipte dalışlaryapmayın. Aniden kaybolabiliyor. Ay-' nı zamanda SPACE yerde bulunan ve birazdanaçıklayacağım hedefleri almanızayarıyorRETURN: Hedeflere karşı tek tek ateşetmeye yarıyor.AMIGA: Lazer atışı sayesinde hedefleriuzaktan rahatlıkla vurabiliyorsunuz.Oyunu bu tuşlar yardımıyla oynayacaksınız.Tüm hedeflen yok ettikten sonra, bazenbir kulenin tepesinde bazende yerdebulunan bir top göreceksiniz. Bunu SPA-CE yardımıyla almaya çalışın Almayı başardıktansonra bir bağlayıcı yardımıyla sizingeminizle birlikte hareket edecektir vesizi sağa sola doğru sürükleyecektir. Bu ilkşoku atlattıktan sonra geminizi düzeltmeyeçalışın ve yukarı doğru çıkın. Biraz yükseldiğinizdeotomatik olarak bir şeyin sizi yukarıçektiğini göreceksiniz. Böylece dev biruzay gemisine çekileceksiniz ve böyleceilk bolüm bitmiş olacak. Ama bunu yapmadanönce hedeflerinizi vurmayı sakın ihmaletmeyin Çünkü o zaman puanınız az oluyorve oyunun hiç bir anlamı kalmıyor.ZARA THRUSTA uzay oyunlarına getirilenyeni bir akımın örneklerinden. Eskidenolduğu gibi sadece bir gemiyi yönetmek vehedefleri vurmak düşüncesi bu tur oyunlardaartık terkediliyor. Her bölümde grafiklerindeğişmesi ve seslerin başarılı kullanılmasıoyunun lehine puanlardan. Bununyanında zamanınızın bitimine yakın duyacağınızpatlamaların sesleride gerçeğe çokyakın yapılmış. Eğer sabrınızı denemek istiyorsanızişte size bir fırsat.512 Kbyte Tek DisketGRAFİK ............................... : % 75SES...................................... : % 70OYNANABİLİRLİK.............. : % 50GENEL................................. : % 60AMIGA DÜNYASI 74

TANITIMGÖKMEN BAYINBüyük bir barda duvara asılmış bir tahtacaok atmaya ne dersiniz? Hem de rakipolarak karşınızda..ninjalar, komandolar vebarbarlar varsa. Üstüne üstlük bir de buolaylar barmenden sürekli bir şeyler isteyenseyirciler önündeyse.. Daha neduruyorsunuz?Hemen hepimiz çocukluğumuzda ya arkadaşımızdaya da kendi evimizde mutlakaka DART oynamışızdır Lunaparkların dadeğişmez oyunu olan DART belli sayıdakioklarla oynanan çok zevkli bir oyun Gerçekteoynarken oklar biraz tehlike yaratsabile yine de insan elline aldığı zaman bırakamıyor.Oyun özellikle Amerika daki barlardabelli bahisler Karşılığında oynanıyorDaha çok herkesin kendine oynadığı oyunlardatahta üstünde belirli sayılarla sınırlanmışbölgelere ok atılıyor. Bu bölgelerdenen çok puanı alan haliyle ortaya konanparayı da alıyor. Oyun tahtası daire biçimindeolduğundan isabet ettirilmesi engüç yer ortası oluyor. Bu yüzden de en büyükpuanı bu bölgeden almanız mümkün.Oyunun oynanışına göre, bazen 12 bazende 50 puan alabiliyorsunuz. Oynandığı yeregöre bu puanlar değişme gösterebiliyor.Amerikan dizilerinde merkezdeki canı sıkılanpolislerin hobisi olan bu oyun,Amiga'da gerçeğine çok yakın biçimde dizaynedilmiş. Daha önce C-64 versiyonuçıkan DART'ın grafikleri bu versiyona nazarantartışılmaz üstünlükte. Animasyonolayı bu oyunda mükemmele yakın kullanılmış.Oyunu kontrol eden ve size raporveren spikerin kaş ve göz hareketleri çokgüzel yapılmış. Hele siz oku atarken elinizitakip etmesi çok iyi bir düşüncenin ürünü.Doğrusu onu izlemekten birkaç el süreminbittiğini farketmedim. Oldukça komik yüzifadeleri mevcut.Oyunu yüklediğinizde önünüze bir menügelecektir. START GAME oyuna geçmenizisağlayacaktır. Hemen altında iki seçeneğedönüşebilen 501 ve RAUND THECLOCK var. 501 de oyunu oynarken busayıdan itibaren isabet ettireceğiniz sayılarındeğeri kadar puanınız aşağı düşüyor.Oyunsekiz kişiye kadar oynanabiliyor. Kimsıfıra önce ulaşırsa o galip geliyor. Sizindikkat etmeniz gereken tek şey, elinizi çokiyi ayarlamak Çünkü atış yaptığınız tahtaüzerinde sınırlanan bölgelerdeki sayılarher zaman kendi değerlerini vermiyor.JREBLE SINGLE ve DOUBLE denen üçbölüm var Dairenin en üst kısmında incebir daire daha var. eger okunuzu burayaisabet ettirirseniz aldığınız puan ikiyle çarpılarakişlem görecektir Onun bir altındakikücük daireye isabet ettirirseniz, o sayıüçe katlanıyor Zor anlarda sizi kurtarabilenen güzel seçeneklerden biri bu. Diğerbölümlere isabet ettirdiğinizde SINGLE yazısıçıkacaktır. Ve puanınız isabet ettirdiğiniznoktanın değeri kadar azalacaktır. Bununyanında eğer işi çözüp tam ortaya isabetettirebilirseniz, mükemmel puan veriyor.Yeşil renkli kısımda OTHER BULL yazısıçıkar bilgisayarınız size 25 puan verir. Tam kırmızıya denk getirebilirseniz,BULL yazılacak ve en büyük puan olan 50net sayıyı alacaksınız. Kırmızı noktaya isabetettirmek kolay değil..O yüzden oyun"kolay diye düşünmeyin. İdare ettiğiniz eliyönetmek çok zor. Daha doğrusu biraz sabırgerekiyor. Menünüzün 501 den sonragelen RAUND THE CLOCK oyunu,501 den değil de 20*den başlatmanızı sağlıyor.Bu bölüm diğerine göre daha zor.Çünkü her atıştan sonra puan almanız pekmümkün olmuyor. Hemen alt bölümdekiseçenekle oyunu kaç kişi ile oynayacağınızıbelirliyorsunuz. TOURNAMENT'de bir-den fazla kişi ile oynuyorsanız, turnuvayapma imkanınız doğuyor. Bunun alt menüsündeise uygulama yapabileceğinizPRACTISE bölümü mevcut. Oyunu oynamadanönce ilk olarak PRACTlCE'tenbaşlamanız sizin yararınıza olacaktır. Çünküelin kontrolüne alışmanız sizi turnuvalardaön plana çıkaracaktır. Bilgisayarınızsıranın her size gelişinde, üç ok atma hakkıverir. Aynı şans rakibiniz içinde geçerlidir.Bu şansı çok iyi kullanmalısınız. Ayrıcaekranın sağ üst köşesinde okun isabet ettiğiyerin büyütülmüş halini görebilirsiniz.Bardaki olaylar çok güzel yapılmış. Karşılaşmalarıizleyenlerin pizza istemeleri vebira içenlerin hareketleri oldukça komik.Ayrıca seçtiğiniz rakiplerin kendi özelliklerinegöre silah kullanmalarıda bir hayli değişik.Örneğin BARBARIAN balta, KOMAN-DO bazuka atıyor. Rakiplerinizin yaşlarındantutunda hobilerine kadar tüm özellikleriniana menüden görebilirsiniz. ÖzellikleNINJA oldukça iyi bir rakip. Bunun yanındaKOMANDO'nun bazukayla tahtayı delmesiçok gerçekçi.DART oyunu, gerçeğinde olduğu kadaroyununda da ilginç ve güzel bir oyun. Gördüğünüzdesiz de beğenecek ve oynamakisteyeceksiniz. Size son bir tavsiyem de,oku atarken hiç acele etmeyin ve 15 saniyeliksürenizi sonuna kadar kullanın.Hepinize iyi atışlar.512 Kbyte /Tek DisketGRAFİK ................................: % 70SES....................................... : % 60OYNANABİLİRLİK ................ : % 75GENEL ................................ : % 70

TANITIMgrafikler fazla detaylı olmamasınakarşın, kamera sahayı oldukça güzelnoktalardan görüntülemiş. Bu iseovuna oldukça değişik bir hava kazandırmış.CRICKETGÖKMEN BAYINHerkese merhaba.. Bir aylık bir süredensonra bu ay oldukça değişik ve değişik olduğukadar da ilginç bir oyunla tekrar beraberiz.1800lü yıllarda İngiltere'de oynanmayabaşlayan bir oyun bu ayki konumuz.KRİKET....ellerinde oldukça iyi kar kalması. TümNINJA oyunlarından KICK OFF'a, SUM-MER GAMESden TV SPORTS'a kadarhepsi aynı düşünceyle hazırlanmış oyunlar.Ne var ki Kriket dünya çapında pek bilinmeyenbir oyun olduğundan, ne derecebaşarılı olur bunu şimdiden söylemek oldukçagüç. Ama piyasaya sürülen, hemenBu oyun ilk olarak ingilizler tarafından her spor oyununun çok büyük bir ilgiyleoynanmış ve oldukça da popüler olmuş. karşılaştığı düşünüldüğünde, bu oyunundaDönemin özellikleri göz önüne alındığında şansının en az diğerleri kadar olduğu orta-İngilizlerin Yeni Zelenda ve Avustralya ile ya çıkıyor.ilgisini bilmeyeniniz yoktur. Bu oyun özel- Oyunun grafikleri pek Amiga'ya yakışırlikle askerler arasında oynandığından kıta- düzeyde değil. Saha içindeki oyuncularılar arası bir geçişle önce Avustralyaya ora- hareketleri ve topa vuruş., esnasındakidan da Yeni Zelanda'ya geçmiş. Aşağı yu- olaylar daha iyi yapılabilirdi. Özellikle sahakarı aynı dönemde çıkmalarına rağmen za- içi dizayn oldukça yetersiz. Ancak bununmanında futbolunu bile oynandığı yerlerde yanında oyunun efektlerine diyecek yok.geri bırakmış. Ancak ne yazık ki böylesine Topa vurduğunuzda spikerin vuruşunuzailginç bir oyun sadece bu üç ülkede yete- göre yorum yapması doğrusu mükemmel.rince, gelişebilmiş. Özellikle doğduğu yer Bu olay doğrusu, oyunun diğer negatif unolanİngiltere'de ilk defa lig düzeyinde oy- surlarını unutturmaya yetiyor. Oyun haknanırolmuş. Daha sonraları diğer bazı Av- kındaki kısa bilgilere gelince.Krikette onbir kişiden oluşan iki takımrupa ülkeleride denemiş ama ilginin fazlaolmayışından buralarda unutulmuş.karşılaşıyor. Karşı takımın oyuncularındanbiri atıcılık görevini üstlenir ve atışı yapar.Sizin amacınız topa vurmak ve karşı kaleyiyıkmak. Topa vurduğunuzda rakip oyunculardanbiri topa doğru koşacaktır. Bu koşanadamın topu yakalamaması gerekiyor.Eğer siz daha çabuk davranırsanız sayıyıalan taraf oluyorsunuz. Oyunun konusuçok kısa olarak böyle.Oyun yüklenmeye başlayınca ilk olaraksize oyuncular hakkında değişiklik yapıpyapmayacağınız soruluyor. Şayet cevabınızevet olursa; kısa bir yüklemeden sonraönünüze bir ekran gelecektir. Sağda hangitakım hakkında değişiklik yapacağınız ya-İşin gerçeği şu ki Amiga'da spor üzerineyapılan oyunlar bir hayli çoğunlukta. Bu- zılıdır Ortada bulunan üçlüden ilki isteğininunsebebide bu oyunları yapan firmaların ze göre yükleme yapar. İkincisi kaydeder.Üçüncüsü ise oyuncuların hangi mevkiler-AMIGA DÜNYASI 76de oynadıklarını göstermeye yarar. Oyuncularınyerlerini öğrendikten sonra istediği-niz biçimde değişiklik yapabiliyorsunuz.Tabii bu değişiklikleri tamamlamadan oyunageçmeniz pek mümkün olmuyor. Sizetavsiyem ilk önce bilgisayarın dizdiği oyuncularlaoynamanız. Çünkü yaptığınız değişiklikleriters yerlere koyduğunuzda işiniçinden çıkılmaz bir durum oluyor.Load kısmına geldiğinizde hangi takımınkadrosunu görmek istiyorsanız o önünüzegelecektir. Yaptığınız tüm işlemler doğruolarak tamamlandıysa GO deyin ve oyunagirin. Oyuna başlarken biraz ürkebilirsiniz.Ama bu ürkekliğiniz oyun başladıktan vesiz adapte olduktan sonra geçecektir. Oyununhemen başında takım kadrolarınız verilmekteve hemen sonrasındada oyunbaşlamakta. Oyunda yapacağınız bellibaşlı üç şey var. Bunlardan ilki topa vurmadanönce FİRE yardımıyla topun hızınıayarlamanız. İkincisi topa vurma gücünüzüayarlamanız olacaktır. Dikkat etmeniz noktaFIRE'a gerektiği kadar basmanız. Aksihalde ya top çok uzaklara gidiyor ya daçok yakına düşüyor. Yapmanız gerekenüçüncü olay ise rakip topu attığında mükemmelbir zamanlama yapmanız. Eğersahayı daha doğrusu hem sahayı, hem deiçindeki düzenlemeyi beğenmediyseniz tamamendeğiştirme imkanına sahipsiniz.Bunun için SPACE'e basmanız yeterli olacaktır.Size tavsiyem üstten ikincide oynamanız.Farkı mı ne..? F mu da oynarkensiz göreceksiniz.Kriket iyi niyetle hazırlanmış bir oyun. Birazkarmaşık gibi görünse .e aynı tür sporoyunlarından bıkanlar için bire bir. Umarımyakın bir gelecekte daha iyi bir versiyonuçıkar. Hepinize mutlu bir ay diliyorum.1 Mbyte / Tek DisketGRAFİK ................................: % 65SES............................. •........ :%60OYNANABİLİRLİK ................: % 75GENEL ................................. : % 70

TANITIMGO PLAYERSEMİH TAŞALMerhaba. Piyasada AMIGA için çok sayıdazeka oyunu mevcut: GO PLAYER'dabunlardan biri fakat klasik zeka oyunlarından(tetris, satranç gibi) farklı bir oyun.Oyunu yüklediğinizde karşınıza üç seçenekçıkıyor. Bunlar ENGLISH, FRANÇAIS,DEUTSCH seçenekleri. Sizinde tahmin ettiğinizgibi bunlar ekrana yazılacak yazılarınhangi dilde olacağıdır. Seçiminizi yapıpçıkan ekranın sağ alt köşesindeki O.K kutusunaklikleyin. Artık rakibinizi gördünüzve hakkında bilgiler edindiniz. Mouse'unsağ tuşuna bastığınızda PULL-DOWN menülerbeliriyor. Bu menüler;SPECIAL: Oyunu yapan kişileri öğrenmekiçinFILE: Save, oynanmış bir oyunu kayıtedebilir; Load, tekrar yükleyebilir; Eraseile de silebilirsiniz. End Program ise oyundançıkış.PLAY: Pass, sıra size geldiğinde oynamama;Hint, sıkışık durumlarda yardım isteme;Swap sides, rakibinizle taşları değişme;Self play, oyunu bilgisayara bırakma;Supervizor, oyunu iki kişi ile oynama.ACTION: Show last move, en son yapılanhamleyi gösterme; Step backwards,yapılan hamleyi geri alma; Step forwards,geri alınan hamleye dönmek: Goto 1stmove, ilk hamleye gen dönmek: Goto lastmove, son hamleye gitmek.GAME; New game, yeni oyuna başlama;Enter setup, taşları bozarak veyabozmadan oyuna yeniden başlama: Pause,oyunu durdurma, Resume; başlatma.PREFERENCES; Sound, None sesi kapatma,Beep sesi açma; Board coords,board koordinatları; Show thinking, bilgisayarakarşı oynarken computer'in yapacağıhamleyi + işareti ile göstermesi;Show move, bu seçeneği devamlı açıktutmanızı tavsiye ederim. Çünkü boardtaşlarla dolu iken computer'in yaptığı sonhamleyi çok açık bir şekilde görüyorsunuz.Buda sizin daha iyi karar vererek hamleniziona göre yapmanızı sağlıyor.Level of play; oyunun zorluğunu ayarlama.(0-100 arası). Level'ı 0-10 arası bir rakamaayarlarsanız computer fazla zamankaybetmeden hamlesini yapıyor. Ziralevel'i 99 yaptığınızda computer'in hamlesiniyapması epey zaman alıyor. Ama kızmayın!.Sizin olduğu kadar onunda düşünmeyehakkı var!... Player's name, oyuncularınisimlerini bu seçenek seçildiğinde çıkanyere girmeniz gerekiyor Board; oyunboard mm ebatlarını, handikap taş adedinibu menüde belirliyorsunuz. Handikap adedisizin aldığınız veya rakibinize verdiğinizavans taşlarının sayısıdır Üç board ve dokuzhandikap çeşitinden birer tanesini seçmelisiniz.Handikap sayısını seçmeyebilirsiniz.Seçtiğiniz handikap türü board'ta bulunandokuz siyah noktalara otomatik olarakyerleştirilecektir. Ben sadece bu oyunubenden daha az bilenlerle oynayınca handikapveriyorum. Benden daha iyi bilen kişilerleoynayınca ise tam tersini yapıyorum.Sizde her zaman için centilmence davranın,önemli olanda budur. Her neyse bizkonumuza dönelim.Save prefs; İşte size kolaylık sağlayacakmenülerden biri daha. PREFERANSmenüsündeki en son ayarlamaları kayıtederseniz her oyun oynayışınızda ayarlamayapmanız gerekmez. Bu arada bazıayarları sağ Amiga ve ilgili harf tuşuna aynıanda basarakta yapabilirsiniz.Ekranın sağında taşlarınızın renkleri,onun hemen altında oyuncuların isimleri,her oyuncunun oyun sırasında ne kadarzaman düşündüğü, rakiplerin yapmış olduklarıen son sekiz hamleyi, hapis ettikleritaş sayısı ve en son olarakta handikap taşadediyle ilgili bilgiler yer almakta.Oyunun oynanması çok basit fakat düşündürücü.Azda olsa satranç'a benziyor.Ama satrançdaki gibi değişik taşlarınızyok. Taşlarınızın hepsi aynı. Boarda yerleştidiğiniztaşı birdaha hareket ettiremiyorsunuz.Amaç rakip taşlarının etrafını kenditaşlarınızla sarıp hapis etmek ve oyunu enfazla taşla bitirmek. Hapis ettiğiniz bütünrakip taşlar boarddan siliniyor. Böylecekendi taşlarınız için yer açmış oluyorsunuz.Bu yerlere rakibiniz kendi taşını tekrar koyamıyor.Size tavsiyem düşünmeden oynamayın.Sıkıştığınızda pas geçin veya bilgisayaradevredin fakat sakın vazgeçmeyin.Azmin elinden hiçbirşey kaçamaz.Hepinize iyi avlar....GRAFİK................................: % 70SES....................................... : % 55OYNANABILİRLIK ...............: % 80GENEL ................................. : % 70AMIGA DÜNYASI 77

TANITIMGÜÇLÜ YURDUNOLBu sayımızda, sizlere alışılagelmiş simulasyonlarından daha değişik bir mantıklahazırlanmış olan "A 10 TANK KİLLER" ıtanıtacağım. Bu yeni simulasyonun diğerlerindenfarkı, takım çalışmasının operasyonlardaön planda olması Böylece görevsırasında kimi zaman size M 48 tankları,kimi zaman bir UH 60 "Black hawk" veyabaşka A 10'lar ile işbirliği yapabileceksiniz.Ayrıca uçuş esnasında silah arkadaşlarınızdanve üssünüzden alacağınız radyomesajları oyunu bir kat daha orijinal halegetirmiş. Bu yönü ile A 10. Fighter Bomber,F 19. F 29 gibi oyunlara kurgu yönündenolan üstünlüğü oyuna ayrı bir havavermekte.Oyunumuzu yükleyip biraz uzunca birsüre bekledikten sonra, önümüze oyun boyuncakarşılaşacağımızetkileyici digitize ekranlardanbiri ile beraber birmenü çıkacak. Şimdi bumenüyü inceleyelim:FLY ONE MISSION:Sadece bir görevliğineuçmak için kullanacağınızseçenek. Zorluk derecesinisadece bu se-çenekteki görevlerdekullanabilirsiniz, zatenburadaki görevler, dahasonra anlatacağım"CAMPAIGN" görevleriile tamamen aynı. Budurum, oyunun diğer simulasyonlarkarşısındaşansını azaltıyorsada aslındagörevleri tam anlamıile bitirmeniz oldukçazamanınızı alacak. Görevleridaha sonra içerikleriile anlatacağım.AMIGA DÜNYASI 78START CAMPAIGN: Gerçek görevebaşlamak için bu seçeneği kullanacağız.Ancak "FLY ONE MISSION" seçeneği içinisim girmenize gerek yoktur.CONTINUE CAMPAIGN: Yarım kalan"CAMPAIGNS" için bu seçeneği kullanacaksınız.Böylece diskinizi daha ileride çalıştırdığınızdagörev listesine kaldığınız yerdendevam edebilirsiniz.BEST CAMPAIGNS: En iyi görev skorlan.VEHICLE PREVIEV: Oyun boyunca, sizinyanınızda olacak veya karşınızda düşmanolacak tüm araçların görüntüleridir.QUIT FOR NOW: Programdan çıkmakiçin.Bu menüden sonra çıkacak menüde. görevinizive oyunun zorluk derecesini ayarlayabilirsiniz.Şimdi bu menüye bir gözatalım:GÖREVLER:Training: Bu ilk görevde navigasyon bilginizölçülecek ve radyo mesajları ile çeşitlihedeflere yönlendirilecek, silah sistemlerinizikullanmayı öğreneceksiniz.The City: Düşmanın bir ani saldırısı anmeselesi. Bu durumda ilk saldırıyı yapmaktanbaşka bir seçeneğimiz bulunmamakta.Bu nedenle N-9 sektöründeki Attrium ileCommand Postu yoketmeli, daha sonraise 2. hedef olarak G-4 teki hava üssünüyoketmelisiniz.Bridge Busting: Başlıca göreviniz ALP-HA ve BRAVO köprülerini yokedip Supply(Malzeme) konvoyuna hava desteği vermek.Mother Hen: Başlıca göreviniz. SAM füzeleriniyoketme ve bölgedeki stratejik bölgeleritutma emri almış olan müttefik tanklarını,onları yok etmeye hazırlanan tankdestroyerinden(BROM3'ler ve T-80'lerden) kurtardıktansonra düşmanmalzeme deposuna saldırıdüzenlemek. Bu görevsırasında, istersenizmüttefik tankların düşmanhava savunma hattındabir koridor açmasınıbekleyebilir, istersenizhava koridorunu siz açarakzaman kazanabilirsiniz.Dikkat edin! Düşmanüssü'nün yakınlarındaiki SAM bataryasıdaha var.Wing Man: Bu görevde,sizden başka iki A-10 ile filo halinde uçacakve onlara kanat savunmasıvereceksiniz. Bu ikiuçağın görevleri bölgedebulunan düşman üssünüve malzeme deposunuyoketmek. Sizede onlar

TANITIMyolunuzun üzerinde çıkabilecek SAM'lardankorumak ve telsizden gelecek mesajlarıuygulamak kalıyor.Tank Killer: Düşman zor bir durumda vetüm zırhlı birlikleri güneye doğru üssümüzünolduğu bölgeden geçerek kaçıyorlar.Göreviniz başta üssünüzü korumak ve o)abildiğimcezırhlı araç yoketmek.Sam Slam: Bu günler. Savaşın son günleriolabilir. Tabi sizin sayenizde. İlk olarakkuzeyinizde bulunan ve dinleme istasyonunuzlaaranızdaki teması engelleyenMIG-24'leri temizleyip, üssünüzün çevresindekimüttefik SAM füzelerine doğru ilerleyentankları yokedin ve bunu başardıktansonra avantajlı duruma geçmek için, eğerdurumunuz uygunsa başka hedeflere yönelin.Eğer başarırsanız son görevide bitirmişolacaksınız.THREAT LEVEL(fe/7cf/f düzeyi):Mild: Hafif tehdit.Moderate: Orta derecede direniş.Aggresive: Düşmanın yoğun ateş gücünesahip olması.AMMUNITION: Uçağınızın silahdurumunu sınırsız hale veya normaldurumda bırakmak için bu seçeneğikullanabilirsiniz.LIMITED normal, UNLIMITED, sınırsız silahyükü için seçilir.DAMAGE: NORMAL A 10" Seçeneğiile uçak her türlü hasara açık halde uçmakta."INVINCIBLE A 10" Seçeneği iseuçağınızı görev boyunca her türlü hasarlardankorur. Gerekli ayarlamaları yaptıktansonra komutanınızı gösteren digitize görüntülerçıkacak ve bunlarla beraber seçtiğinizgörevle ilgili yukarıda açıkladığımemirleri göreceksiniz. Bunlardan sonra sizisilah seçimi bekliyor. Bu silahlar:LGB: Laser güdümlü, bina ve diğer askeriyapılara karşı kullanılan tahrip gücüyüksek bir bomba.ROCKEYE: Laser güdümlü zırhlı araçlarakarşı kullanılan hedefin üzerine havadasaçılarak inen ve geniş bir etki alanı olanbir bomba türü.DURANDAL: Havaalanları için kullanılır.Fırlatıldıktan sonra paraşütü yardımı ilepistin tam üzerinde durup, pistin beton zemininekendi jet motorunu ateşleyerek gömülenve yüksek bir güçle patlayarak pisttebir krater oluşturan silahtır.SIDEWINDER: Tüm hava hedeflerinekarşı etkilidir.AVENGER: A-10'un özel silahı. Bu yedinamlulu 30mmük top, A-10'a yüksek birateş gücü vermiştir.Görevinize göre seçeceğiniz en iyi silahyükünü "GO" seçeneği ile seçerekkockpit'e girmiş oluruz.MAVERICK: Daha önce pekçok simulasyondantanıdığımız bu klasik silah, A-10görevlerinde tank, SAM füzelerine ve Düşmankamyonlarına karşı kullanılır.UÇUŞ SIRASINDAKULLANACAĞINIZ TUŞLAR:Tden 9 a Kadar: Hız+ ve -: Silah seçimiENTER: Silah ateşlemeP: Oyun kontrol panosuD: Mesaj ekranıS: Silah ve hasar durumuQ: Üsse dönüş seçeneğiF: FlareC: ChaffE:ECMM: HaritaF1: KokpitF2: Sol görüntüF3: Sağ görüntüF4: Önden görüntüF5: Sol taraf görüntüsüF6: Sağ taraf görüntüsüF7: Arka kısım görüntüsüF8: Hedefe saldırı ekranıF9 ve F10: Hedef birleşme görüntüsüBu simulasyonda, diğerlerinin aksinekalkış ve inişler hiç karışık değil. Yapacağınıztek şey hızı maksimuma getirip, gereklihıza ulaştığınızda joystiği çekmek. Fakatbundan önce "P" tuşunu kullanarak dış görüntüile kokpit ayrıntılarını maksimum'agetirin Böylece oyun çok daha zevkli halegelecek. Hedefinize yönelmek için ilk olarakharitayı seçin. Haritada göreceğiniz kırmızışekiller düşmana ait üs, hava ve karabirliklerini gösterir. Bu ekranda ayrıcauçaksavar füze bataryalarını ve etki alanlarınıgöreceksiniz. Açık renkli her birim müttefikordumuza aittir. Yukarı-Aşağı ok ikonlarıile doğru hedefi seçin. Böylece seçmişolduğunuz hedefe sizi götürecek rota, pusulakısmında göreceğiniz işaret yönündedir.Ayrıca uçuş boyunca alacağınız hiçbirradyo mesajını kaçırmayın! bu mesajlar altınızda,düşman ile başı belaya girmiş bazıdost tank birliklerinden, malzeme araçlarındanveya sizinle takım çalışması yapandiğer A-1 Olardan olabilir. Hedefe yaklaştıktansonra yavaşlayın. Hedef otomatikolarak sisteme kilitlenecektir. Bundan sonrahedefe uygun silahı seçtiğinizde, bu silahisminin yanında "LOCKED" mesajınıgörebilirsiniz. Füze kullanıyorsanız uzaklıktıkönemli değildir. Ancak güdümlü bombasaldırılarında bombayı hedefe fazla uzaktabırakmamalısınız. Eğer bir füze saldırısı ilekarşılaşırsanız chaff ve flares'leri kullanacaksınız.Alarm ışığının radar konsolu üzerindeyanyana duran iki ikaz lambasınınhangi taraftakinin yandığı, sizin füzenincinsini belirlemenizi sağlayacaktır, ikaz ışığısağ tarafta ise gelen füze bir radar güdümlüfüzedir. Bu tip bir füzeye karşı Chaffkullanmalısınız. Eğer ışık solda ise bir İR (/-sı güdümlü) füze sizi izliyor anlamına gelir.Bu durumdaysa Flares kullanarak hedefisaptırabilirsiniz, fakat bu genellikle yeterliolmayacak. Füze şaşırtıcınızı bıraktıktansonra yapacağınız sert bir manevra kurtulmanızıgarantileyecek. Siz en iyisi olasıdüşman radarlarına yakalanmamak için700 feet'in altında uçun. Görevinizi bitirdiysenizister oyundan otomatik olarak "Q" tuşuile ayrılır veya isterseniz cephaneniz bitinceye,kadar harcayıp üsse kendiniz inersiniz.Özellikle kalkış ve inişlerin diğer simulasyonlaragöre kolaylığı, Amiga'sında512K ek rama sahip, ilk kez simulasyonoynayacak olanlar için oldukça cazip sayılır.Ama yinede şunu söyleyebilirim ki A-10TANK KILLER'ın, gördüğüm en etkili hedefesaldırı ekranlarına sahip olması, inişve kalkış ekranları ile tamamen ters orantılı.Şüphesiz olumlu yanları, olumsuz yanlarınıoldukça gölgede bırakan bu simulasyon,yer yer digitize görüntülerle de dahaçekici bir duruma getirilmiş. 1MB hafızasıolan simulasyonculara belki yeni kuşak birsimulasyon tipinin ilk örneği olan A-10TANK KİLLER ı kesinlikle tavsiye ederim.DYNAMICS1 Mbyte / Çift DisketGRAFİK................................ : % 95EFEKT ................................. : % 90ZORLUK .............................. : % 95GENEL..................................: % 95AMIGA DÜNYASI 79

TANITIMTUNÇ DİNDAŞYeah! Niye böyle başlıyor diye düşünmeyin,okumaya devam edin. Deli shoot'emup'çılardan olduğumu herkes bilir. Bu ayda, bir çok shoot'em up ülkemize geldi.Bunların bazıları kötü, ama uzun süredenberi shoot'em up bulamayanlar için güzelsayılır. Neyse geçen senelerde hemen herAmiga'cıda bulunan SILK WORM u herkeshatırlar. Zamanın en çok satan oyunu olanSILK WORM, değişik bir akımın başlangıcıolmuştu. Crack grubu olan RANDOM AC-CESS, bu işlerden elini çekerek yazılım firmasıolmuştu. Yaptıkları ilk oyun, SİLKWORM oldu. Oyunlarında coin-up (arcademachines) kalitesini yakalamaya çalışıyorlardı.Bunu ilk kez NINJA WARRIORSoyununda yaptılar. Oyun esnasında durmadanyükleme yapan UNIQUE DYNA-MIC LOADER SYSTEM'in öncüsü oldular.Bu sistem sayesinde, oyunun oynanabilirliğinihiç aksatmadan sürdürebiliyorlardı.Gayet basit çalışan bir mantığa sahip olansistem, bu oyunda da kullanılmış. Oyununbaşına oturunca, hiç kalkmadan sonunakadar oynamalısınız. Tabii ki dayanabildiğinizkadar.Bilmeyenler için, bir hatırlatma yapmalıyım,ilk SILK WORM, sağa doğru ilerleyerekkarşınıza çıkan düşmanların yok edildiğibir shot'em right'tı. Bu oyunda ise, yukarıdoğru ilerleyerek düşmanları yok ediyoruz.Oyunda birincisindeki gibi ister bir helikopter,isterseniz de jiple savaşabiliyorsunuz.Jipin hareket kabiliyeti helikopterdendaha az. Oyun açılışına yine bir resimdenbaşka bir demo konulmamış. Tüm disket,oyun dataları için kullanılmış.AMIGA DÜNYASI 80Neyse, artık oyunumuza geçelim. Birincisindegörevlerini başarıyla yerine getirentakım, dinlenmeye çekilmişti. Herşey gayetsakin bir biçimde devam ediyordu. Ve birdenalarm zilleri çalmaya başladı!"Bilgisayar yardım silah sistemleri ve komünikasyondonanımı hazır. Sistem kontroledildi! Neslimizin en iyi hücum ekibi savaşiçin hazır. İki ayrı taşıt ile tahrip edici,öldürücü güç. Bir takımda beraber savaşıyorlar.İşte, SWIV"Gezegenlerine saldıran düşman gücekarşı, amansız bir savaşa başlatılmıştı. Gezegendekiüslerini yok etmek için, galaksidekien iyi savaş ekibi çağrıldı. SWIV, bugörev için özel olarak getirtilmişti. Bizim deamacımız, ilerlediğimiz tüm alanlarda düşmangüçlerini ve en sonunda da üsleriniyok etmek. Büyük ve güçlü bir savunmasistemine sahip düşman güçlerini yok etmekhiç de kolay değil. Haydi bakalım saldırıya!Ateş tuşuna basarak helikopterle oyunabaşlayabiliriz. Eğer 'SHIFT' tuşuna basarsanız,oyuna jiple başlarsınız. Kontrollerideğiştirmek için, oyuna başlamadan'HELP' tuşuna basarak jipi joystick'le deoynayabilir hale getirebilirsiniz.Oyuna başlar başlamaz mükemmel grafiklerlekarşılaşıyoruz. Tabii ki oldukça güçlübir düşman saldırısını gözardı edemeyiz.Yerden çıkan toplara dikkat edin. Bu toplarözellikle jipin düşmanı. Bir de, yerde bulunanve devamlı dönen mayın benzeri şekillervar. Yerdeki şekilleri vurunca bir küreçıkıyor. Bu küreleri vurursanız, 'SMART;yani ekrandaki tüm düşmanlar yok olur.Ama küreyi vurmayıp ona dokunursak, ge-çici bir kalkana sahip oluruz. Bu kalkan sayesindedüşman mermileri bizi etkilemez.Bazı yerlerde beş geminin birleşmesindenoluşan dev bir gemi ile karşılaşıyoruz. Bugemiyi yok etmek için, gövdesinden vurmakgerek. Gemi yok edildiği zaman, ekranaüzerlerinde dolar simgelerinin olduğukareler çıkıyor. Bu kareleri vurursanız, atışgücünüzü çoğaltabilen kareler haline dönüşür.Eğer hep aynı kareleri alırsanız, atışgücünüz çoğalır. Birkaç kere vurulan gemileribir kerede yok edebilirsiniz. Jiple oynarken,zemin bazen denize dönüşüyor.İşte o zaman jipimiz bir bot haline geliyor.Savaşa botumuzla devam ediyoruz. Karayageldiğimizde, bot tekrar jip haline geliyor.Oyunun oynanabilirliği çok iyi. Düşmanlarda çok iyi tasarlanmış. Özellikle oyununhiç durmaması mükemmel bir fikir. Oyununbitiş sahnesini mukakkak görün.Oyun bu senenin shoot'em up'ı olmayaaday. Hatta bazı dergiler kararlarını vermişbile. Ama BITMAP BROTHERS ya da CE-LAL KANDEMİROĞLU ndan bir sürprizoyun çıkmazsa! Oyun, açıklandığı her dergidenMEGA HIT' alıyor.Oyun oldukça zor. Trainer'sız bitirmekneredeyse imkansız. Oyunun normal versiyonunubitirmek için saçlarımı yolarken,HASAN bana telefon açıp oyunun trainerversiyonun kendisinde olduğunu söyledi.Bu şekilde oyunu bitirebildim. SWIV'in trainerversiyonu için HASAN BEYDAGI'nateşekkür ederim.Mükemmel grafik ve seslere sahip buoyunu kaçırmayın. Eğer oyunun birincisinigörmediyseniz onu da gönül rahatlığıylaalabilirsiniz. Shot'em up oyunlarından hoşlananlariçin kaçırılmayacak MEGA biroyun. Daha ne duruyorsunuz?RANDOM ACCESS - STORM512Kbyte/TEK DİSKETGRAFİK ................................: %95SES / EFFEKT.......................: %80OYNANABİLİRLİK................: %90GENEL ................................ : %90

Tarkan BarlasHarpoon hernekadar artık eskimiş birsenaryo üzerinden oynanıyorsa da, oldukçailginç bir strateji oyunu. Aslında Harpoondaha sonra data disketleri hazırlanacakolan çok kapsamlı bir oyunun ilk versiyonu.İki disketlik olan Harpoon un içinde,sadece ilk senaryo olan kuzey denizi bulunmakta.Bu senaryonun içinde de 10danfazla alt senaryo mevcut. Oyun ana temaolarak 3. Dünya. Savaşını içeriyor. Ruslarani bir saldırı ile İzlanda ve Ingiltereye saldırıyor.Ruslar'ın çok güçlü bir kuzey filosubulunmakta. Hava gücünde ise, Natonunoariz bir üstünlüğü var. Güç dengesi buhalde iken, siz seçtiğiniz pakta göre karşıtarafı bertaraf etmek zorundasınız. Oyunyüklendiğinde çeşitli seçeneklerle, senaryoyuzorlaştırıyorsunuz. Yukarıdaki menüdebulunan seçeneklerle de hamleleriniziyapıyorsunuz.FİLENew: Yeni oyuna geçmeLoad: Kaydettiğiniz oyunu oynamaSave: Oyunu boş bir diskete kaydetmeAbout: Oyunu yapanlar hakkında bilgiPause: Oyunu durdurmaStatus: Sizin ve bilgisayarın durumuQuit: Oyundan çıkmaORDERSAttack: Seçtiğiniz bir birim ile düşmanbirime saldırmaSet altetute&speed: Uçakların hız ve irtifalarınıbelirleme. Alçaktan uçan uçaklardüşebilir, hızlı gidenlerin de yakıtları çabukbitebilir.Enter group course: Seçtiğiniz birimlerinrotalarını tayin etme.Formation editor: Hava alanlarındakiuçakların formasyonu.Ready aircraft: Hava alanlarındakiuçaklara yakıt ve cephane ikmali yapıp yenidensorti durumuna getirme.Launch aircraft: Hava alanından uçakkaldırma.Join group: Filoya yeni gemi ekleme.Splint group: Filodan gemi ayırma.SETTINGSTime compression: Oyunun zamanınıilerletme.Set range circles: Radar, sonar, roketmenzili gibi faktörlerin menzillerini haritadagörme.Game icons: Oyundaki çeşitli ikonlarıntanımları.REPORTShow order: Oyunun amacı.Order of battle: Oyundaki birimlerin hedefve amaçlarıPlatform display: Gemi. uçak ve denizaltılar hakkında ayrıntılı bilgi alma. Burada:1-Exit: Buradan çıkma2-Dispaly: Birimler hakkında ayrıntılı bilgiA-Exit: Buradan çıkmaB-Sensors: Birimin radar veya sonarmenziliC-Weapons: Birimin kullandığı silahlar.Burada siz yapacağınız saldırıya göre silahseçebiliyorsunuz.3-Show all classes: Bütün birimlerintam listesiWeather report: Hava raporu.Ekranın yukarısında kullanacağınız menülerbunlardan ibarettir. Bunun dışındaekran üzerinde kullanacağınız bazı ikonlarvardır.Oklar: Haritada ilerleme1, 2, 3, vs: Zoom ve unzoomFull report: Seçilen birim hakkında ayrıntılıbilgi.Display: Yukarıda açıklanan display seçeneği.Özet olarak Harpoon, basit fakat oldukçazevkli bir strateji oyunu. Strateji meraklılarırahatlıkla alabilirler.PHREE - SIXTY1 Mbyte / Çift DisketGRAFİK ................................: % 65SES-EFEKT...........................: % --ZORLUK ...............................: % 35GENEL ................................. : % 80AMIGA DÜNYASI 81

- - B R A T - -Amiga'nın tanınmış software firmalarındanImage Works, bu kez deBrat adlı güzel bir oyunla karşımızaçıkıyor.Brat, annesinin evde tek başına bıraktığıbir ufaklığın, yalnızken yaptığıhaylazlıklar ve başından geçenlerüzerine kurulmuş bir oyun.Oyun çok güzel bir demo ile başlıyor.Burada Brat'ın annesinin gidişive Brat'ın hemen yaramazlıklarınabaşlaması çok güzel bir biçimde canlandırılmış.Daha .sonra ise Brat'ın kontrolünübiz alıyoruz ve onu önüne çıkacak tehlikelerden korumaya ve ilerledikçe zorlaşıp,karmaşık hale gelen bölümleri bitirmeye çalışıyoruz.İlk bölüm Toytown...Oyun başlayınca Brat ekranın tepesinden aşağı doğru yürümeye başlıyor. Buradayapmamız gereken Brat'ı yoldan aşağıya düşürmemek ve etraftaki oyuncaklarıve diğer yararlı eşyaları toplamasını sağlamak.Brat ı yönlendirmek için geçeceği yolun üzerine onun istediğimiz yöne gitmesinisağlayacak oklar koyuyoruz. Bu okları ekranın sağından mouse yardımı ile seçebiliriz.Bu oklardan başka. Brat'ın durmasını sağlayan Stop işaretini ya da ekranınkaymasını durduran üçgeni de ekranın sağında okların üstünde bulabiliriz.Bunlardan başka Brat'ın U dönüşü yapmasını sağlayan bir işaret daha var fakatbunu oyun başlangıcında yapamıyoruz.Bunlardan başka Brat'ın etraftan topladığı mücevherler parasının artmasınasebep olurken, topladığı dinamit (Taşlan patlatmada kullanabilirsiniz), tuğla(Köprü yapımında kullanabilirsiniz) ve ağırlık (Stage 1 de kutudan çıkan oyuncağınüstüne koyarak onu etkisiz yapabilirsiniz) gibi eşyalarda oyun esnasındaönüne çıkan engelleri aşmasına yardımcı oluyorlar.Bunlardan başka Brat'a zarar vermeye çalışan arabalar (bunları büyüteçledurdurabilirsiniz) ve etrafta dolaşan askerler var. Tabii bunların hepsi ilk bölümde. daha sonraki bölümler de en az ilki kadar zevkli ve yine en az onun kadarzer.Brat her yönüyle çok güzel, ilginç animasyonlarla desteklenmiş ve her zamanbüyük bir zevkle oynayabileceğiniz bir oyun.NINE LIVESTANITIMBEAR YOGİAmiga'da genellikle belli bir yaşın üstündekilerehitap eden oyunlar piyasaya sürülüyor.Bunlar ya savaş oyunları, ya zeka ya daspor karşılaşmaları türünde. Yani çoğunu oynamakbelli bir yetenek ister. Çok az sayıdakioyunlar küçük yaştaki bilgisayarcılara hitapeder. Bunlar yazılırken de genelikle çizgifilm kahramanları kullanılır; zira bu küçüklerinoyunları sevmesine, böylece oyunlarınsatışına yarar.Genelde WALT DISNEY PRODUCTIONbu tur oyunların hazırlanmasında başı çeker.Kahramanları ya Donald Duck olur ya dabizde bilinen adıyla Var Yemez Amca. Bugünbahsedeceğimiz oyunun kahramanı, bilinenlerdenbiraz farklı. Daha önceki oyunlarada konu olan ve adını hepimizin çok iyibıldıgı sevimli bir kahraman: BEAR YOGİ yada bizde bilmen adıyla AYI YOGİ...HI TEC firması bu oyunu hazırlarken, oyununkahramanı olarak bu sevimli ayıyı kullanmış.Oyunun tamamı ormanda geçiyor.Orman deyince hemen aklınıza ağaçlar yada karanlık yerler gelmesin. Daha çok birpiknik yeri tasvir edilmiş. Oyunun grafikleri son derece başarılı. Pastel renklerledonatılmış parkta dolaşan çeşitli yaratıklar ve yiyecekler çok iyi hazırlanmış. Oyunbaşlarken, haber spikeri size kısa bir haber geçiyor. Daha sonra oyuna başlıyorsunuz.Oyun süresince ayınızın karnını sürekli doyurmanız gerekiyor. Zaten AyıYogi'nin seçilmesindeki en büyük rol de. bu özelliğinden kaynaklanıyor olsa gerek.Piknik sepetlerindeki yiyecekleri yedikten sonra, aşağıdaki enerji çizginiz artacaktır.Bunun yanı sıra karşınıza çıkan ampul, muz ve çaydanlıktan kaçmaya çalışın.Aksi halde gücünüz tükeniyor. Kurtulmak için, onlara ateş etmelisiniz. Bu. size büyükbir avantaj sağlayacaktır. Sol taraftaki ağacın içinden geçtiğinizde, bir tüneldenbaşka bir ekrana geçiyorsunuz. Sizin ana amacınız anahtarları toplamak vekapılardan içeri girmek. Oyun hakkında daha fazla ipucu vermek istemiyorum. Gerisisize kalmış. Eğer ufak kardeşiniz sürekli kendisinin de oynayabileceği bir oyunistiyorsa, bu fırsat kolay kolay ele geçmeyebilir. Hepinize bol şans....Geçen hafta arkadaşımın bir kedi yöneterek oynadığı oyunu görünce aklıma gelen ilkolay küçükken kedimi, kendi yaptığım paraşütle oturduğumuz binanın beşinci katındanaşağı atmam oldu. Her nekadar fiziksel bir zarar gelmediyse de hayvan biraz garipleşti.Onun için bu deneyi kedinizde denememenizi tavsiye ediyorum. Neyse, biz oyunumuzu açıklamaya başlayalım.Oyundaki amacınız altı tane kediyi kurtarmak. Oyunu oynarken ekranın solundaki kedi sembolünün kuyruğunun uzunluğu kalanenerjinizi göstermekte. Enerjiniz karşınıza çıkan hayvanlara temas ettiğiniz zaman yavaş yavaş azalıyor. Enerjiniz bittiğinde ise ölüyorsunuz.Hayvanların bu etkisini ateşe basarak atıp geri çektiyiniz yün yumağı ile geçici bir süre için durdurabilirsiniz. Ekranın sağındakikedinin kuyruğu ise sıçrama şiddetinizi gösteriyor. Joystick'i aşağı çekerek sıçrama şiddetinizi arttırırken Joystick'i bıraktığınızzaman o şiddetle sıçrıyorsunuz.Oyunu oynarken dikkat etmeniz gereken şeylerin en önemlileri ise aniden yerden çıkan demir çubuklar ve üzerinden geçerkenkaybolan köprüler. Ayrıca suyun içindeyken oksijeniniz bitmeden suyun üstüne çıkmayı unutmayın. Diğer bölümlere geçerken aradakikapıyı açabilmek için oynadığınız bölümdeki anahtarı bulup almanız gerekli. Anahtarı almak için, anahtarın üzerine gelmeniz yeterli.Bazı yerlerde belirli süreler için çıkıp kaybolan zeminler sayesinde ilk bakışta ulaşamayacağınızı sandığınız yerleresıçrayabiliyorsunuz. Özellikle alabileceğiniz nesnelerle bazı kolaylık ve avantajlara sahip oluyorsunuz.Ayrıca oyunun içinde çok yüksekten düşerken önce durup bize üzerinde GOODBYE yazan bir tabela göstermesi gibi, güzel animasyonlarlacanlandırılmış çok şeker espiriler var. Her ölüşünüzde cennete gitmenize rağmen, her game-over oluşunuzda bulutlarıniçinden çıkan bir el sizi cehenneme yolluyor, onun için sakın game-over olmayınAMIGA DÜNYASI 85

TANITIMFUTURE COMBATEğer siz de C-64'ten Amiga'ya geçtiyseniz, 64'ün süper oyunlarından 1942yımutlaka oynamışsınızdır 64'ü kullanırken bu oyun için monütörün karşısında saatlerimigeçirmiştim. Oyunu bitirebilmek için elimden geleni yapmış ancak başarılıolamamıştım. Sadece evde olsa neyse, gittiğim her oyun salonunda mutlaka buoyunu bulur, onu oynardım. Daha sonra Amiga'yla uğraşmaya başlayınca, bu oyununbir benzerini bulamadım. Gerçi 1942 isimli bir oyun vardı ama, uzaktan yakındanbir benzerliği yoktu. Birkaç ay sonra elime ZARGON diye bir oyun geçti. Buoyun biraz 1942'ye benziyordu. Ancak bazı kusurları vardı. Ve nihayet FUTURECOMBAT elimize geçti. Oyunun ilk başında konunun savaşla ilgili olduğunu hementahmin ettik. Oyuna girince bu tahminimde ne kadar haklı olduğumu anladım.Gerçi oyunun grafik ya da efekt üstünlüğünden pek söz edemiyoruz. Ancak oyununkonusunun 1942yi andırmasından dolayı olsa gerek, bir hayli dikkatimi çekti.Sadece savaş uçaklarıyla savaşmak değil, bunun yanındafantazi olarak oyuna eklenen yaratıklarla da uğraşmak ol-JUNGLE JIM dukça zevkli. Amacınız yukarıdan ve aşağıdan gelen düşmanlarıyok etmek. Bunu yaparken zemine dağıtılmış olanAmiga'da yapılan oyunlar çoğaldıkça kalitesininde düştüğü bü-ve sizin ateş gücünüzü arttırmaya yarayan cisimleri toplamayıihmal etmeyin. Çünkü bunları topladığınızda uçağınızınyük bir gerçek. İşte bunun bir örneği. Herkesin bildiği klasikhem altından, hem de üstünden ateş edebiliyorsunuz. Bu dasize aşağıdan gelen düşmanları aynı anda yukardakilerle birliktevurmanızı sağlıyor.Karşıdan gelen rakiplerin birbirlerine göre simetrik hareketetmeleri sizi zor durumlara sokabilir. Oyunu ilk oynayışınızdabu size biraz zor gelebilir. Ancak zamanla alışacaksınız. Bellibir düşman sayısını yok ettikten sonra bölüm atlayacaksınız.Her bölümde size saldıran düşman sayısı artış gösterecektir.Şunu da hemen hatırlatalım.. Çok sıkıştığınızda (hakkınızvarsa), SPACE tuşuyla tüm düşmanlarınızı yok edebilirsiniz.Ama bunu her zaman yapamıyorsunuz.FUTURE COMBAT, C-64 teki 1942 hayranları için. Siz debenim gibi bu oyunun hayranıysanız pek yerini tutmasa dabu oyunu mutlaka görmelisiniz.PACMAN' oyunun küçük bir kaç değişiklikle başka bir oyun halinegetirilmiş. Ama oyun alınmayacak kadar da kötü değil.Vahşi ormanlarda dolaşan JIM le bir çok tehlikeyi atlayarakmaceradan maceraya koşacağız. Labirentlere benzeyen bir çokormanın içinde toplanılması gereken parçaları toplayıp vahşihayvanlarla savaşacağız. Normalde vahşi hayvanlara dokununcaölen JIM, ormanda bulunan mevyaları yediğinde güçleniyor.İşte bu sayede vahşi hayvanları yenebilir. Yalnız dikkatli olun.Güçlenme süresi o kadar uzun değil. Eğer belli bir sürede hayvanlarıyemezseniz onlar sizi yiyebilir. Ama bu iş için başka yollardamevcut. Bazenormanda silahtabulabiliriz. İştebu silahı kullanarakkendinizi bu düşmanlardankoruyabilirsiniz.Benim bulabildiğimsilah bıçak.Bıçağı aldığınızdavahşi hayvanlarabıçak atıpöldürebilirsiniz.Yanlız üç bıçakhakkınız var İdarelikullanın.KAMIKAZEAtari! Atari! Durun hemen neler oluyor diye düşünmeyin.Bu oyun bir Atari oyunu değil. Atari Japonca'da hücum anlamınagelir. Eh oyunumuzda bir Japon oyunu olduğuna görebaşka ne diyebilirim.Çıkışı olmayan yollara girmeyin. Dikkatli olun. Tüm yuvarlaklarıtopladıktan sonra JIM'in gireceği kapı çıkıyor. Buradan içeriye ve müzikler içeriyor. Yurt dışında BUDGET adı verilen ucuzKAMIKAZE bir CODE MASTERS oyunu. Basit grafiklergirince kademeyi bitirmiş oluyorsunuz.software olarak satıldığı için oldukça tutulan türlerden.Oyun küçük Amiga'cılar için eğlenceli basit bir oyun. Eski KAMIKAZE'de neredeyse hiç bir özelliği bulunmayan birPACMAN hastalarına da tavsiye edilir. Eğer kardeşiniz için bir shoot'em up. O zaman neden açıkladınız diye düşünmeyin.oyun almak isterseniz bu ay çıkan WALT DISNEY oyunlarından Oyun türünün tek oynanabilen örneği. Commodore 64'çü arsonrabu oyunu da alabilirsiniz. Başarılar,kadaşlar eski 1942 ve 1943'ü unutmamışlardır. İşte o oyunlargibi eski uçakların savaş yaptığı doğru düzgün birshoot'em up yapılmadı. Gerçi iki sene önce yapılan FLYINGSHARK var, ama oyun o kadar kötü yapılmış ki oynamak imkansızdı.KAMIKAZE ise oldukça basit bir oyun. Ama renkleryüzünden bazı mermileri görmek imkansız. Bu ufak hatalarolsa bile yine de tatlı bir oyun. Oyunumuzda ikinci dünyasavaşında savaşan bir Japon pilotunu yönetiyoruz. Amacımız önümüzeçıkan bütün düşmanları yoketmek. Bu düşmanları yokederken bazı silahlardabuluyoruz. Özellikle yerdeki tankları yokettiğimizde bize extra özelliklerkazandıran parçalar çıkıyor. Bu parçaları kaçırmadan toplarsanızgörevimiz daha da kolaylaşıyor. Bu parçaları aldığınız zaman dört bir tarafınızamermi atabilirsiniz. Bu sayede fazla hareket etmeden bütün düşmanlarınızıvurabilirsiniz. Okları topladığınızda uçağınız daha hızlı hareketeder. Bir de bombalar var. Bu bombaları toplayın çünkü çok işinize yarayacak.Eğer ateşe uzun süreli basarsanız uçağınız bomba atar. Bombaatıldığında 'SMART' olur yani ekrandaki bütün düşmanlar ölür {büyükdüşmanlar hariç).Belli yerlerde normalden daha büyük uçaklarla karşılaşıyorsunuz. İştebu uçakları, yani düşmanları yoketmek oldukça zor. Birinci büyük düşmanuçağını yok etmek için motorlarından vurmalısınız. Özellikle yerdengelen mermilere dikkat edin.Oyun eski 1943 severler için birebir. Bazı grafik hataları olmasa oyundaha da sevilir hale gelecekmiş. Oyunu almak isteyenlere, oyuna bilgisayarcılarındabir kez bakmalarını tavsiye ederim. Başarılar.AMIGA DÜNYASI 87

JUMP AND ROLLEski Amiga kullanıcıları ROAD WARS adı yerilen oyunu hatırlarlar. Amiga'nın çıkışıylamükemmel oyunlar yapılmaya başlamıştı. İşte ROAD WARS da bunlardan birisiydi.Ama günümüzde malesef kaliteli oyunlar çıkmıyor. Çoğunda PC ya da ATARI ST bilgisayarlarındankonvert edilmiş grafikler bulunuyor. Ama bazı oyunlarda basit grafik vemüzikler içerse de insanı başından kaldırmıyor. İşte JUMP AND ROLL'da bu oyunlardanbirisi. ROAD WARS'in basit versiyonu olan JUMP AND ROLL çok güzel bir oyun.Oldukça basit bir amacı var. Oyunda bir topu yönetiyoruz. Topumuz Amiga'nın klasik topu.Amacımızda yönettiğiniz topu yolun sonuna ulaştırmak. Ama işinizi zorlaştıran değişikbilmeceler mevcut, ilerlediğiniz yolda değişik renkte kareler var. Bu karelere dokunduğunuzan hareketiniz değişiyor. Tabii ki ilerlediğimiz yol, dümdüz bir yol değil. Eğerdikkat etmezsek bazı yerlerden aşağıya düşebiliriz. Şimdi renklerin anlamlarını yazalım.SARI: Topunuzun hızını iki misline çıkarır. Bu hızda, atlayamadığınızboşluklardan atlayabilirsiniz. Çünkü fullhızda atlama mesafeniz iki katına çıkıyor.MAVİ: Topumuzu zıplattırır Gerçi ateş düğmesine bastığınızdatopumuz zıplıyor ama bu çok daha farklı. Topu-muz mavi karelerin üzerlerindeyken durmadan zıplıyor.Bazen bu kareler işimize yarıyor.YEŞİL: İşte oyunun en belalı kareleri. Bu kareler topumuzunhareket kabiliyetini kitler. Topumuz yeşil karelerinüzerlerindeyken kontrol edemeyiz. Ancak yeşil karelerinsonundaki renge göre hereket edebiliriz.KIRMIZI: Topumuzun hızını düşürür. Bu karelerden sakının.Bazı yerlerde çabuk karar veremiyorsanız düşünmekiçin bu kareleri seçebilirsiniz.EFLATUN: İşte Oyunun en zorlu karesi. Eflatun karelertopumuzun hareketini ters yöne çevirir. Yani topu sağahareket ettirmek isteğinizde top sola hareket eder.Korkmanız gereken karelerden birisi de bu kareler.GRİ: Hiç bir etkisi bulunmayan karelerdir. Bu karelerebenzeyen kahverengi karelerde vardır.Oyun hiç bir özellik taşımayan basit bir cracker oyunu.Çünkü oyunun programını D-LITE, Müziklerinide PARA-DISE grubu yapmış. Ama neşeli vakit geçirmek istersenizmükemmel bir oyun. Başarılar.mysticalTANITIMFormula One 3DBilgisayar oyunları arasında araba yarışları, en sevilen türlerdenbiridir. Amiga ilk çıktığı günden beri bir çok araba yarışı yapıldı. İlk çıkanaraba yarışlarından Buggy Boy u, 4*4 Off Road Racing i veGrand Prix'i zevkle oynuyorduk. Daha sonra programcılık tekniklerigeliştikçe bir çok kaliteli araba yarışı ortaya çıktı, mesela Test Drive1-2, Lotus ve Indianapolis 500 gibi. Her biri süper kaliteli olan buoyunları hala oynuyoruz. Yukarıda saydıklarımızdan başka son zamanlardaAmiga'da bir sürü saçma sapan araba yarışları geldi.Şimdi tanıtacağımızoyun ise ne çok güzel, ne de çok çirkin. Oyunumuziçten görünüşlü 3 boyutlu bir araba yarışı. Görünüş olarak Indy500'ü andırıyorsa da, onun yanına bile yaklaşamıyor. {Herhalde Indianapolis500ü ne kadar sevdiğimi çok anlamışsınızdır) Oyundaçok çeşitli arabalarla yarışabiliyoruz. Belli bir süre içerisinde heretap'ı bitirmemiz gerekiyor. Etap geçtikçe süremiz biraz daha artıyor.Bunda arabaları geçmek bir hayli zorlaştırılmış. Arabaları geçerkenbir yere çarptığınızda o araba sızı geçiyor ve sız o arabayı ancakrüyanızda görebiliyorsunuz. Oyunun başında oyuncu sayısınıayarlayabiliyorsunuz. Ayrıca Indy 500de olduğu gibi graphicdetails lan ayarlayabilfyorsunuz. Burada 3 seçenek var. Eğer low useçerseniz grafik kalitesi düşüyor ama oyun daha hızlı oluyor.Medium'u seçerseniz grafik kalitesi ortaderecede oluyor, mesela yan taraflardatribün oluyor. High'ı seçerseniz grafiklerdaha iyi oluyor ama bu seferde oyun yavaşlıyor.Oyunda vektör grafikler kullanılmışve renklerdirmeler iyi yapılmış. İlkbaşta oyun insana cazip geliyor fakat oynadıkçakalite hakkında fikir sahibi olabiliyorsunuz.Diğer araba yarışlarından sıkılanlar veyabiraz değişiklik arayanlar FormulaOne 3D'yi oynayabilirler. Hiç olmazsaTest Drive III gelene kadar bu oyunlavakit geçirebilirsiniz. Bu arada gelen bilgileregöre Test Drive III yakındaTürkiye'ye geliyor.Hiç, bir sihirbaz olup insanları taşaçevirmeyi, kurbağa yapmayı veya iskeletleriniçıkarmayı istermiydiniz? Bu oyunda hepsi mevcut üstelik daha da fazlasıyla.Oyunda siz acemi bir sihirbazı canlandırıyorsunuz. Sihirbazlığın tüm teknikleriniöğrenmek için uzun ve güzel bir yolculuğa çıkıp, bu yolculuğu bitirdiğinizde artıkprofesyonel bir sihirbaz olacaksınız, ama yolculuk sırasında başınıza gelmeyen kalmıyor.Karşınıza çok çeşitli canlılar ve insanlar çıkıyor. Mesela yürüyen ağaçlar, rahipler,eli çatallı adamlar, rahibeler ve bunun gibi bir sürü değişik canlı. Bunlarınhepsi sizi yol boyunca engellemeye çalışıyor. Bu arada sizinde eliniz armut toplamıyorve onları sihir yaparak yok etmeye çalışıyorsunuz. Yaptığınız büyüler çok çeşitli,mesela bir rahibi aniden kurbağaya çevirebiliyorsunuz veya kafes büyüsü yaparakonu küçücük bir kafesin içine tıkabiliyorsunuz. Bölümler ilerledikçe yapacağınız büyülerdeartıyor ama buna karşın düşmanlarınızda çoğalıyor. Oyundaki espriler iseçok güzel, mesela adamları kurbağa yaparken veya kafesin içine tıkarken oluşananimasyonlar mükemmel yapılmış. Grafikler ve özellikle ses efektleri çok iyi. Yol boyuncabir çok eşya alıyorsunuz, mesela yerde gördüğünüz her kağıdı alırsanız sizeextra büyü kazandırıyor veya kırmızı şişeleri alırsanız enerjiniz artıyor.Oyun genel olarak çok zevkli, insanı bayağı eylendiriyor. Oyunu daha önce Northand South ve Jumping Jackson dan tanıdığımız lnfogrames firması yapmış. Şöyleoturupta ağız tadıyla bir oyun oynamak istiyorsanız Mystical'ı hemen alın.AMIGA DÜNYASI 89

TANITIMGÖKMEN BAYINBundan 10-12 yıl önce televizyon oyunlarınınreklamlarını duyunca hepimizi birmerak almıştı. Nasıl bir dünyaydı? Neyekarşı ve hangi amaçla oynanıyordu? Arkadaşlarlabirlikte olunca ortak konumuzhep bu tip 'Acaba'We başlayan sorulardı.Çok geçmeden oyun salonları açıldı ve tıkabasa dolmaya başladı. Bir oyun oynayabilmekiçin kuyruk bile bekliyorduk. Günümüzoyunlarına göre çok basit olduklarınıbilgisayar devri başlayınca gördük. Bazenher iki rakibinde birbirlerine üstünlük sağladıklarıoluyordu. Ancak bilgisayarın çokyönlü bir araç olması ve evlere rahatça girebilmesibigisayar lehine gözle görülür birüstünlük sağladı. Bunda bazı oyunları tartışmagötürmez üstünlüğünün ve çeşitliliğinindebüyük avantajı vardı.bir oyun. Oyunun en büyük özelliklerindenbiri düşman gemilerine karşı savaşmıyorolmanız. Oyunu oynarken uzay boşluğundagezen balıkları, denizanalarını ve dahanice canlı yaratığı gördüğünüzde hayal gücünüzbiraz zorlanacak. Sakın bu kadardaolurmu demeyin. Çünkü biraz daha ilerlediğinizdegörecekleriniz dahada entresan.Geminizi uzay boşluğunda istediğiniz gibihareket ettirebilirsiniz. Kendi etrafınızdadönerek her yere gitmeniz mümkün. Amabunu yaparken yukarıda da bahsettiğim gibikalıplaşmış Joystik hareketleriyle değilçok iyi düşünülmüş bir yolla gerçekleştireceksiniz.Sizin yapacağınız gitmek istediğinizyöne geminizin burnunu çevirmek veJoystiğinizi ileri itmek. Biraz alışkanlıktanolacak ilk bir kaç elde oldukça yadırgadık.Ama birkaç el oynadıktan sonra oyununustası olabiliyorsunuz. Bunun yanındaderde olsa birkaç tanesini birlikte aldığınızdarakiplerinizin hepsi aynı anda patlıyor.Sizin ise ölmeniz ancak üzerinize geliptesize çarpmalarıyla olabiliyor. Onun için siz,siz olun daha size yaklaşmalarına fırsatvermeden uzaktan yokedin. Aksi halde enufak bir temasta ölüyorsunuz. Şayet oyunuoynarken yanınızda arkadaşınız veya kardeşinizvarsa ve sıranın kendisine gelmesiiçin sabırsızlanıyorsa hiç merak etmeyin.Oyunun hemen başında F2 yardımıylaoyunu iki kişilik yapabilirsiniz. Hem sizeyardım eden hemde puan yönünden rakipolan bir yardımcı zevkli dakikalar geçirmenizisağlayabilir. Bunu yanında oyunu sadeceefektlerle oynamak istiyorsanız F4,müzikle oynamak istiyorsanız F5 tuşlarınıkullanabilirsiniz. Geminizi Joystiğinizi sağave sola iterek çevirebiliyorsunuz. Oyunudondurmak için 'P' tekrar başlatmak için'O' harfleri yeterli olacaktır.TURN'n BURN'ün grafikleri güzele yakın.Yaratıkların hareketleri ve gezegenlerinçizimi oldukça başarılı. Son olarak hemenbaşlarda gelen ACID'lerin yüz ifadelerinidikkatle bakın. TURN'n BURN oynamayadeğer bir oyun. Hepinize bol isabetligünler dileğiyle...512 Kbyte /Tek DisketUzay oyunları bu tür oyunların en popülerolanları. Halen günümüzde de bu popülerliğinikoruyorlar. Ancak bir kaç farkla, bufarkların kanımca en büyüğü, oyun kolunuzuartık istediğiniz yöne iterek hareketedememeniz. Yani eskiden olduğu gibi yukarıçıkmak istediğinizde yukarı ya da sağasola gitmek istediğinizde aynı yöne Joystiğinizikırmak tam anlamıyla pas tutmayabaşladı. Yeni çıkan birçok oyunda refleksinyanında, zor hareket kabiliyeti ve çabukdüşünme özelliğide oyunun içine eklenmiş.Hepsinden güzelide ses efektlerininartık mükemmel kullanılması ve oyuncuyusanki oyunun içindeymiş gibi göstermesi.TURN'n BURN uzay oyunları felsefesindebu düşünceyle gerçekleştirilmiş başarılıoyunda göreceğiniz bol miktardaki düşmanmermisi gözünüzü korkutmasın. Çünküonların amacı sizi vurmak değil sadecekendilerinden uzak tutmak. Bazen yoğunsaldırı anında atılan mermiler tam arkanızdakirakibin önüne sizi sürükleyebiliyor. Oyüzden çok dikkatli olun ve sürekli hareketetmeye çalışın. Ekranın üstündeki boşluklardançok sıkıştığınızda girebilirsiniz. Böylebir anda tam karşınızdaki boşluktan çıktığınızıgöreceksiniz.Bazı rakipler vurulduklarında çeşitli işaretlerbırakıyor. Bunları hiç telaş etmadenalmaya çalışın. Biraz panik bocalamanızasebep olabilir. Bunları topladığınızda bazenbir korunma içine alındığınızı bazende ateşgücünüzün arttığını göreceksiniz. Çok en-GRAFİK ................................: % 70SES....................................... : % 70OYNANABİLİRLİK ...............: % 80GENEL ................................. : % 75AMIGA DÜNYASI 90

I L Y Aİstila edilmiş bir gezegen ve yok edilmesi gereken bir düşmanordusu. Bu iş için kahraman bir savaşçı pilota ihtiyaç var.Hey! şaşkın, şaşkın sağa, sola bakıp durma. Bu pilot sensin.Oldukça zorlu bir savaşa hazırsan kaskını kap ve beni takip et.İşte bu ayın iyi shoot'em right'larından bir tane daha. Oyununbaşlangıç demosunu görenler, oyunun türünü simulasyonzannedebilirler. Ama yanılmayın oyun tam bir shoot'em right.Değişik silah türleriyle sağa doğru ilerleyerek birbirinden değişikdüşman güçleriyle savaşacağız. Oyun süresinde değişik akımlarlasaldıran bir çok düşman ve yaratık var. Bunlara karşı kullanabileceğimizçeşitli silahlara da sahip olabiliriz. Tabii ki bunlar için karşımıza çıkan tümdüşmanları yok etmeliyiz. Oyundaki düşmanların ölüm süreleri çok uzun.Bundan dolayı kuvvetli bir silaha sahip olmadıkça silahınızı değiştirmeyin.Genellikle sabit silah yuvaları vurulunca silah kapsülü bırakıyor. Bu kapsüllerinüzerlerinde harfler bulunuyor. Bu harflere göre silahın türünü anlayabilirsiniz.Şimdi bu harfleri yazalım.A = ASTAR: Oyuna başladığımızda sahip olduğumuz düz atış gücü.B = BUSTAR: En güçlü diyebileceğim silahlardan bir tanesi. Bu silahlayukarı, aşağı ve sağa ateş edebilirsiniz.C = CORTYX: Sağa düz alev atar. Bazı düşmanlar üzerinde iyi etkisibulunuyor.D = DOLLYX: Sağa üçlü çapraz lazer atışı yapmamızı sağlar.E = ESTARIL: Sağa wave atışı.F = FERYL: Mega wave atışı yapmamızı sağlar. Bustar kadar güçlüdür.G = GANTEUS: Tekli lazer atışı.H = HUN: Sağa füze atışı. Kullanışlı değildir.I s ITAX: Sağa düz dalgalı ışın. Tahrip gücü oldukça yüksek.J = JASTORYX: Sağa üç tane alev atışı yapmamızı sağlar.K = KYUS: Üç yönlü lazer atışı şeklinde ateş etmemizi sağlar.L = LEUTUN: Aynı anda üç füze atmamızı sağlar. Hun'un gelişmiş halidir.TANITIMMICKEY'S RUNAWAY ZOOSevgili küçükler size bir müjdemiz var. WALT DISNEY sizin için süper bir programyaptı. Amiga'yı sadece bir oyun makinası olarak görenlerin yüzlerini bu programdansonra doğrusu görmek isterdim. Çünkü çoğu yapımcı firmalar sadece oyun programlarıyapıp bilgisayar karşısında zevkli bir kaç saat geçirmeyi amaçlıyorlar. Daha önceki yıllardaİngilizceyi geliştirmek için hem yazılı, hem de sesli birtakım programlar piyasayasürülmüş ve oldukça başarılı olmuştur. Ama bu tür programlar tabii ki belli bir yaşın üstündekilerikullanabileceği niteliklere sahipti. Ama elimizdeki bu program tamamen ilkokulöncesi çocuklar için yazılmış. Dikkat çekmesi ve akılda kalması için de hepimizinçok yakından tanıdığı MICKY fare ve sevirpli DINO kullanılmış. Sadece bu ikisi olsa iyi.Ayrıca çocukların hayal dünyalarını süsleyen daha nice kahraman oyuna dahil edilmiş.Oyunun amacı çocuklara sayıları öğretmek. Bunu yaparkensadece sayıları öğretmek amacı güdülmemiş. Bunun yanındadikkati ölçebilmek için sayılar manzaraların aralarına gizlenmiş.Oyunun başındaki konuşmalardan anlaşılacağı gibi bizimsakar Dino hayvanat bahçesindeki hayvanları bir kaza sonucukafeslerinden kaçırmış. Tabii yakın dostu Micky'de ona yardımetmek için söz verir ve her ikisi şehirde saklı olan hayvanlarıaramaya başlarlar.Oyunun grafikleri tam çocuklar için hazırlanmış ve onlarınhayal dünyasına hitap etmek amacını güdmüş. Bu programAmiga'nın okul öncesi eğitimdede var olduğunu gösteriyor.Küçük kardeşiniz varsa onu bu zevkten mahrum etmeyin.THINKTWICE< = SPEED DOWN: Hızımızı düşürür.> = SPEED UP: Hızımızı arttırır.Birinci kademede yukarıdaki deliklerden çıkan düşmanlara dikkat edin.Her ne kadar zor gibi gözükse de birinci kademe çok kolay. Gerçek zorbölümler birinci kademeden sonra başlıyor.Think Twice oldukça değişik bir zeka oyunu. Da-Grafiklerin normal olduğu oyunun .müzikleri çok güzel. Oyunu eski bir ha önce mağazalardan alıp elle oynadığımız bucracker grubu olan ACKERLIGHT yapmış. Mükemmel olmasa bile oyunu artık bilgisayarlarda oynuyoruz. Şimdi oyunashoot'em up'çıları mutlu edecek seviyede. Başarılar.kısaca bir göz atalım.Oyunda amaÇ çok basit, ancak amacı yerine getirmekiçin sağlam bir kafaya ihtiyacınız var. Ekranınsol tarafında bulunan boş deliklere renkli taşları yerleştiriyoruz.Bunu yapmadan önce bilgisayar bizeboş deliklerin üstündeki "THINK TWICE" yazan kutuya 4 tane renkli taş yerleştiriyortabii biz bu taşları göremiyoruz. Şimdi asıl amacımız bu taşları doğru bir şekildebulmak ama bu o kadar kolay değil, çünkü kısıtlı bir sürede o taşları bulmak insanıbayağı uğraştırıyor. Ancak siz her 4 taşı yerine koyduktan sonra "READY" yazısınabastığınızda bilgisayar size ufakta olsa bir tiyo veriyor, mesela siz en alttabulunan 1. sütuna Kırmızı, sarı, siyah ve beyaz taşları yerleştirdiniz diyelim. Şimdi"READY" yazısına bastığınızda dizdiğiniz sütunun yanındaki boş ufak deliklerdesiyah veya beyaz bir işaret beliriyor. Bunlardan siyah, dizdiğiniz taşların herhangibirinin doğru yerde bulunmadığını,.beyaz ise herhangi bir taşın doğru olarak yerleştirildiğinibelirtiyor. Eğer taşların yerini doğru olarak bulursanız bilgisayar sizebaşka sorular soruyor.Görüldüğü gibi hayli zor ve ilginç bir zeka oyunu. Oyunu 3 veya 4 kişiyle aynıanda oynayabilirsiniz, bu şekilde çok zevkli oluyor.Bu haliyle THINK TWICE zeka oyunlarını sevenler için kaçırılmayacak bir oyun,şayet zeka oyunlarından hoşlanıyorsanız kesinlikle bir deneyin. Hoşunuza gideceğineeminim.AMIGA DÜNYASI 91

TANITIMWARLOCKEski commodore ve Spectrum kullanıcılarızamanın klasik oyunu DRUID'İ hatırlarlar.O zamanlarda DROID o kadar beğenilmiştiki ikincisi hatta üçüncüsü yapılmıştı.İşte geçen gün yeni gelen oyunlara bakarken,birden bu oyunu gördüm. O kadarçok şaşırdım ki anlatamam. Oyun neredeyseaynısıydı. Tek fark ismiydi. Hareketlerve kademeler aynı. Tek fark sadeceAmiga'nın muhteşem özellikleriydi. Oyundaha renkli bir hale getirilmişti.Oyunda bilinmeyen ülkelerde kaybolmuşbir büyücüyü yönetiyoruz. Amacımız bubüyücüyü kurtarmak. Görevimizi tamamlamakiçin bazı eşyaları toplayıp bazı büyüleriçözmek zorundayız. Toplayacağımız eşyalarınarasında anahtarlar, golemler ve tılsımlarvar. Bunların hepsini hareket ettiğimizplatformlarda bulunan sandıkların içlerindebulabiliriz. Karşılaştığımız sandıklarıniçlerine bakmak için önlerine gelmemiz yeterli.Bu sayede sandıkların içlerine baka-OIL MANIAGÖKMEN BAYINGün geçmiyorki C-64'te çok tutulanoyunların aynıları Amiga'da çıksın. Buoyunların ilk versiyonları önce C-64'te çıkıyor,oyuncular arasında oldukça sık oynananoyunlar varsa firmalar hemen bunuAmiga'ya adapte ediyorlar. Bugüne kadarbir çok oyun böyle çıktı. Bazen tam tersideolabiliyor. Ama genelde ilk söylediğimizedaha çok rastlanıyor. Dikkat ettik bu türoyunları piyasaya sürerken, firmalar çoğununadını değiştirmeye özen gösteriyor.Bunun sebebide zannedersem oyunun yenigörülmesini sağlamak. Aynı birazdansöz edeceğim oyunda olduğu gibi..C-64'te tahminen 4 ya da 5 yıl önce piyasayaçıkan TRAVELLA adlı bir oyunvardı. Bir çok oyun salonunda yer alanTRAVELLA çabukluk isteyen bir oyun. Çabuklukolduğu kadar birazda zekilik istiyor-biliyoruz. Sandıkların içinde bulunan birnesneyi alabiliriz. Onun için sandığın içindekileridikkatli inceleyip elimizde bulunmayanparçaları alın. Mesela ilk karşılaştığımızsandıktan anahtarı almayı unutmayın.Kapağını açtığınız sandıklardan bir dahabaşka bir şey alamıyorsunuz. Etrafınızdagücünüzü bitiren yaratıklar mevcut.Bunları büyünüzle yok edebilirsiniz. Üç türbüyünüz var. Bunlar ateş, buz ve şimşekbüyüsü. En güçlüsü şimşek büyüsü. Bubüyü ile bütün yaratıkları bir kerede yokedebilirsiniz. Sağda üstte büyülerinizi vesayılarını görebilirsiniz. Ayrıca sol üstte elinizdebulunan parça sayısını öğrenebilirsiniz.Açtığınız sandıklardan aldığınız parçalarsayesinde büyü sayınızı çoğaltabilirsiniz.Size en çok zararı dokunan yaratıklaryılanlar. Köprüyü geçtikten sonra karşılaşacağınızbu yaratıklara dikkat edin. Yanınızayaklaştırmamaya çalışın. İkinci dünya-du. Eğer labirentlerle aranız iyiyse buoyunda başarılı olacağınıza eminim. Oyundasiz toprak altında yiyeceğini toplayanbir böceğin boruya benzeyen ağzını idareediyorsunuz. Bu ince boru yardımıyla labirentiniçine serpiştirilmiş noktaları toplayacaksınız.En üstten başlayarak en alta kadarinebilen boruyla noktalara ulaşabiliyorsunuz.Yalnız bunları yaparken etrafınızısürekli kontrol etmeniz gerekiyor. Çünkülabirentin hangi katından ne zaman geleceğibelli olmayan çeşitli yaratıklar var. Şayetsiz bu uzayan boru yardımıyla noktalarıtoplarken üst kattan bir rakip gelirse hemençıktığınız yere en azından tehlikesizbir bölgeye geri çekilmelisiniz. BunudaFIRE'a basarak yapacaksınız. Eğer siz dönemedenrakibiniz üzerinize gelirse birkaçsaniye sonra patlıyorsunuz. İlk yukarıdakiana yerinizden çıktıktan sonra ve diğerkatlardan aşağı inmek istediğinizde Joystiğinizidaha boşluğa gelmeden geriye çekin.Aksi halde tam boşlukta çekersenizaşağıya inemiyorsunuz.ya geçmek için bir geçidi bulmalısınız. Bugeçidi başladığınız yerden düz aşağıda bulabilirsiniz.Bir platformu terketmeden öncebütün sandıkları açıp açmadığınızı kontroledin. Açılmayan sandıklarda daha sonrakikademeye geçmenizi sağlayan bir parçaolabilir. Dikkatli olun.Alt kısma geçmenizi sağlayan köprüdenaşağıya düşmeyin. Nehir enerjinizi çok kısasürede bitirecektir. Enerjinizi idareli kullanmazsanızoyunda birinci kademeyi bilegeçemezsiniz. Büyüleri değiştirmek için'F6' tuşunu kullanabilirsiniz. Oyunu dondurmakiçin 'P' tuşunu kullanın.Eskiyi tekrar yaşayıp nostalji takılmak isteyenleriçin birebir. Ama yeni bilgisayarsahipleri bu oyunu almadan önce bir görsünler.Başarılar dilerim.MILLENNIUM - 512 Kbyte / Tek DisketGRAFİK............................. .. : % 80SES .......................................: % 70OYNANABİLİRLİK .............. : % 75GENEL..................................: % 75Zamana karşı oynamanız biraz telaş yaratabilir.Ancak sakin bir şekilde oynamanızhem daha çabuk oynamanıza hemdeçok daha fazla zevk almanızı sağlayacaktır.Rakiplerinizin üstünüze gelme hızı aynıdeğil. Renkli füzelerin dışındakiler ağır hareketediyor. O yüzden kendinizi bu özellikleregöre ayarlamanız lazım.OIL MANIA güzel bir oyun. Dördüncülevel'dan sonra bir tıra binip ana yola çıkacaksınız.Burada yukarıdan size atılanmermilerden kaçın ve karşıdan gelen arabalaraçarpmamaya özen gösterin. Bellisayıdaki level'ı aştığınızda hem yiyecekleriniziaradığınız toprak altı görüntü hemderakipleriniz değişiyor. Tek özelliğinin olmasıoyunu biraz monotonlaştırıyor. Ama heyacanınfazla olması oyunu sevdiren enbüyük etken. Görmenizi tavsiye ederim.GRAFİK................................ : % 60SES .......................................:%60OYNANABİLİRLİK............... : % 70GENEL ..................................:%65

INTRÖ TÖ SEHERBASIC'te Küçücük Bir İntroİşte size BASIC dilinde yazılmış minik bir intro. Programa bir göz attığınızda, küçükbir programla ortaya şirin bir şeyler çıkarmanın aslında hiç de zor olmadığını göreceksiniz.REM ***to*SEHER*******REM *Copyright ©1991*REM *Huseyin YEŞİLBAŞ*REM ******************scr$="Hi to Turbo,Vigo,Max,Mr.Malice,Jason,Move"scr$=scr$+",Blacky,Lydian,Cpt.Treap,Reatlehead "scr$=scr$+"& all Bronx Members...."+SPACE$(20)scr=LEN(scr$)SCREEN 1,320,256,2,1WINDOW 3,"DAHA DUN ANNEMİZİN KOLLARINDA YASARKEN.."„16,1ON BREAK GOSUB cikisBREAK ONLINE (0,220)-(320,220),1COLOR 3,0LOCATE 10,5:PRINT "Programmed By Hüseyin YEŞİLBAŞ"PALETTE 0,0,0,0PALETTE 1,1,0,0PALETTE 2,0,0,1PALETTE 3,0,1,0COLOR 2,0x1=160:x2=160:y1=128:y2=128dx1 =9:dx2=-6:dy1 =10:dy2=-8again:GOSUB doscrollb1 =x1 :b2=y1 :b3=x2:b4=y2x1 =x1 +dx1 :x2=x2+dx2y1 =y1 +dy1 :y2=y2+dy2IF x1 >320 OR x1 320 OR x2219 OR y1 219 OR y2scr THEN textst=1LOCATE 29,40:PRINT MID$(scr$,textst,1)RETURNAMIGA DÜNYASI 93

ZARARLI BİR SAYFADIR SAKININIZ!Ilehehe! Virüsünüz karşınızda! Bakıyorum da, burayı sevmeyebaşladınız. Sevilmeyecek köşe mi burası! Haydi bakalım bir şeyleryazayım da. okuyun. Bu ay KOMMODOR abiye gelen mektuplarıkıskandım. Ama neyse yarışmamıza mektuplar gelmeyebaşladı. Haydi bakalım hayırlısı. Unutmayın! En ilginç, mektuplarıgönderen arkadaşlara ilginç hediyeler. Yeppaaa! Neyse bizkonumuza dönelim. Virüs sayfasının çıkışıyla beraber dünya bilgisayarsanayinde tüm virüsler başkaldırmaya başladı. Ünlü işmakinası firinası IBN. yeni yapacağı makinaların ROM'una kendivirüsünü koyacağını açıkladı. Böylece IBN iş makinalarınakendi virüsünden başka virüs giremeyecek. geçen ay SİLİKONVADİ'sinde toplanan virüsler, kendi vadilerini kurmak için gösteriyaptılar. Yaptıkları gösteride, SİLİKON VADİ’sinin yanındaVİRÜSİSTAN VADİ'sini kuracaklarını açıkladılar. Göstericiler,daha sonra VİRÜSKİLLLR'ların s ı klı ğ ı tazyikli su ile dağıldılar.Olayda bir VİRÜSKİLLER yaralanırken, bir VİRÜS'de formatlamarutinini düşürdü. Şimdi dergimizden haberler.* Mahmure abla. yazılarını geciktiren yazarları panosuna çivilemeyebaşladı. Panosunun dolması sebebiyle 8*8 metre boyutundayeni bir pano siparişi veren Mahmure abla. olay hakkındaşunları söyledi.- Nedir benim çektiğim şu yazarlardan? Hepsini kökünü kurutacağım!Hiarrr! Bak bir tanesi daha karşımda!!! Hakaaan! çabukçivilerimi ve çekicimi gelir! Sen yerinde dur kaçmaaaaa....* Aztek tapınaklarındaki görevini MEGA hasarlıyla tamamlayanSİNAN'ın yeni görevi, kayıp ülke ATLANTİS'in yazıtlarınıredüklemek.* PPAGE başında yediği çukulatalardan dolayı şeker komasınagiren ÜMİT. yoğun bakımdan çıktı. Fakat bu sefer ÜMİT'e geçmişolsun ziyaretine giden SİNAN yoğun bakımda. ÜMİT'e hediyeolarak bir paket çukulata götüren SİNAN. Ümit'in ailesindençok kötü dayak yiyerek yoğun bakıma alındı.* Evet şimdi sıra geçen aylarda yazacağız deyip de yazmadığımızbir olaya geldi. Dergimizin efsane yazarı TOSUN GÜLLEkimdi? Evet işte gerçekleri ilk kez biz açıklıyoruz. TOSUNAMIGA DÜNYASI 94GÜLLE'ııin gerçek adı UĞUR ÖZYILMAZEL'dir. Bilgisayarpiyasasında VİGO diye tanınan TOSUN, şu anda fazla kilolarınıokçuluk sporu ile vermeye uğraşıyor.Dergimizin ünlü grafik yazarlarından CEM GERCER kafasınadüşen saksıyı rendering ederken ağır biçimde yaralandı. Sonana kadar saksının düşüş koordinatlarını ayarlamak kendisine pahalıyapatladı.Evet. bu ayki yazıyı da bitirmeliyiz. Hımmnaa! Hımmnaa! Hadiyine iyisiniz, bu ay size fazla zararlı olamadım. Ama yapacağımıyapmalıyım. Hey! Çocuklar derslerin şu sıkışık olduğu dönemdeoyunlara takılmayın! NO GAME! Virüssüz günler dilerim.

KOMMODOR ABİ DERTLERİNİZİ DİNLİYOR!Yoo! Millet KQMMODOR ABİ 'niz kfarşınızda. ‘Bu ay pek çok, problemli mektup geldi. İşte en dertlilerindenikisi. Bu kabiliyet düşmanları, kafaya takılmayacak, soruları yazıp göndermişler. Sizin kafalarınızı da postacı kolleksiyonumaekleyeceğim. Wang yuu!İlk mektubu Kırşehir'den SERDAR IRMAK göndermiş.Görün bakalım Bilgisayar Tanrısı neler yaratıyor!İşte mektubu..Sayın Amigo Dünyası!Çizgi romanlarınız gerçekten güzel olduğu için övmeye gerekduymuyorum. Bütün sayılarını biriktirdim. Fakat bir sayfa ayırmanızaçok üzülüyorum.5 yıldır Amigo üzerinde çalışıyorum. Sanırım artık bu işte profesyoneloldum. Ama bilmediğim bir iki ufak şey var. Eminim buelim ve vahim sorularımı cevaplandıracaksınız. Şimdiden teşekkürederek, sorularıma geçiyorum.1> Bilgisayara hangi disketi takarsan takayım ilk baştaUTILITY BOOT 5.0F1 Kill virüs F2 hard resetF3 memory off' F4 ......diye yazılar çıkıyor. Virüs olduklarından şüphelendiğim içinDDT ile hepsini dezenfekte ettim. Fakat bu sefer de hiçbiri çalışmadı.Ne tür bir ilaç önerirsiniz.'2> Sürekli RAM DİSK lafı duyuyorum, ve çok merak ediyorum.Fiyatları ne kadardır? Bu diskleri kullanmak için RAMDRIVE gerekiyor mu? Fiyatı ne?3> Oyunlarımın başına intro eklemek istiyorum. Basic te epeyilerlediğim için işe koyuldum. I PRINT"Cracked by THUNDER" yazıyorum vekaydediyorum. Fakat bilgisayarı resetleyipdisketi koyduktan sonra koyduğumintro çıkmıyor, neden?4> Acaba Zombie Boys grubu Zombilerdenmi oluşuyor. Zombi nasıl olunur?5> Bilgisayarı resetlerken CTRL' tuşuiçine kaçtı, çıkmıyor. Ne yapabilirim?Yayın hayatınızda başarılar dilerim....etc. etc.KOMMODOR ABİ: Ehha! Serdar arkadaşımızgizli sırrımızı keşfetmiş. Aslında dergimiz AMİGAdergisi değil AMİGO dergisiydi. Derginin künyesindeki yazıları‘ x*2+y/254-y(2+2/30000) , formülüne göre okursan, isimlerinFENERLİ AMİGO HAMDİ.GALATASARAYLI AMİGOHAMZE, TRABZONSPORLUAMİGO TEMEL ... olduğunugörürsün. Zannedersem şu arkasayfadaki çocuktan sözediyorsun? Ehh işte bir şeyler çizergetirir. Normal hayatında da.badana işleri ile uğraşıyormuş.Naapsın gariban. Hamburger parasıişte. Sorularının cevaplarınageçelim.1> Helal sana! O boot'un virüs olduğunu herkes fark edemez.10 puan. Fakat yanlış operasyon. D.D.T ile dezenfekte yerinedisketin 40. tarck'ına 3 damla kezzap damlatacaktın. Daha sonravirüslü disketi MICROWAVE fırında on beş dakika ısıtacaksın.İşte sana pırıl pırıl bir disket.2> RAMDİSKler hakkında çok soru geliyor. Bunu hemen açıklayalım.RAMDISK'in uzun yazılışı RAMAZANDISKtir. Şırnaklıbilgisayar meraklısı RAMAZAN tarafından tezekten yapılan disklerçok kullanışlıdır. RAMDISK'leri sadece Şırnak'dakiRAMOCOMPtan temin edebilirsin. RAMDRI-VE'lar dizel ile çalışansürücülerdir. Gayet kullanışlı olan RAM-DRIVE"lann. sadecebir kötü tarafı vardır: O da biraz fazla duman çıkarmalarıdır.Gerekli filtrelerle bu dumanı minimum'a indirebilirsin. FiyatınıDOLAPDERE'li DİZELMAHMUT'tan öğrenebilirsin.3> Oyunlara intro eklemeyi çözmüşsün ama. minik birhatan var. Bu hata da o kadar büyütülecek bir hata değil kafanatakma. I PRINT "Cracked by THUNDER" dan sonra.2 GOTO Iyazarsan, istediğin oyuna intro koyabilirsin. (NITRO hariç)4> Zombie Boys zombilerden oluşuyordu. Şimdi hepsiesnetik ameliyatla zenci olup BRONXu kurdular.BRONX'a katılmak için zenci ya da çingene olup. çok iyi68000MC bilmen gerekiyor.5> O dert, beni de bulur. Ben de bilgisayarı resetlerkenhep 'F7' tuşu içeri kaçar. Ama yapacağın işlem aynı. 'TATLIDİL YILANI DELİĞİNDEN ÇIKARIR* mantığından hareketederek, bir tepsi baklava yiyip makinanın önünde güzel laflar et.İkinci mektubu, ÖMER BİLGE ERSOY göndermiş. Namıdeğer MR.GÖBEK genellikle benim hakkımda sorularsormuş. İşte mektup.Selam KOMMODOR ABİ ve oradaki diğer ölümlü yaratıklar.Ben Melmac gezegeninden gelmemiş AMIGA 500 ve C-64 kullanan,gece yarısından sonra beslenmezse, kendi halinde göbeklibir metalci ve bilgisayar hastasıyım. Benim de size sorularımvar. (hiç yani)l> Nasılsın iyimisin?2> En büyük cimboml3> Hangi tür müziğe takılırsın?4> Kafanda kaç saç teli var?KOMMODOR ABİ: Yoo!Melmac'lı olmayan dost. Bilgisa-yar hastalarına özel ilgi göstermiyoruz.Çünkü buraya yazan veburayı okuyan herkes, bilgisayarhastası. Dolmakalem ile attığınimzayı laboratuarda incelettirdik,maalesef gerçek dolma kalem değil.Kazıklanmışsın. İşte cevaplar!MOSH!l> İyiyim sen nasılsın?2> Ohh! Tanrım işte bir hatalıüretim daha! Yanılıyorsun dostum.FENERBAHÇE RULES!3> KOMMODOR ABİ, hepRAP dinler. Ama piyasa MCHAMMER, VANILLA ICE filandeğil. Sevdiklerim: PUBLICENEMY, 2 LIVE CREW. BIGDADDY KANE.... Mıkantıslarınyanına yaklaşma!4> Kafamda her gün değişensayıda saç teli var. Son sayımdan sonra bir kamuoyu araştırmasıyapıp, doğru bilgileri burada vereceğim.işte böyle. FUNNY mektup için teşekkürler. Yenilerini bekliyorum,sevgiler!Gelecek ay başka bir KOMMODOR ABİ'debuluşmak üzere! mektuplarınızı esirgemeyin.Hey unutmayın cumartesi günü TAXIM'deyizbekleriz!AMIGA DÜNYASI 95