11. Araştırma Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Yuvarlak pres yatağı ve önde bir toplama çukurlu 2. tip preslerin ilkindenaynlan tek yanı, pres yatağının önünde sıvı toplama çukurununbulunmasıdır, Doğu Kilikia'da çatıören'de bulunanı, bu tipe örnek olarakgösterilebilir (Resim: 13). Burada 0.95 m çapında ve 0.50 m derinliğindekipres yatağı, bır kanalla, önündeki 0.13 m çapında ve aynı derinliktekisıvı toplama çukuruna bağlanır.Birden çok pres yatağı ve bir toplama çukurlu 3. tip preslere DoğuKilikia'nın kıyı yerleşimlerinden Korykos'dan bir örnek gösterilebilir(Resim: 14). Kent nekropolünün batısındaki kayalık düzlükte yerleşik kalıntı,ortadaki 1.10 m çapında bir toplama havuzu ile bunun çevresine sıralananfarklı büyüklükteki üç pres yatağından oluşur.Yukanda tanıtılan örneklerin tümü pres yataklanndaki bazı şekilselfarklılıklara karşın, en çok, kaya çanağı şeklindeki toplama çukurlannküçük olmasıyla ilgi çekerler. Bu örneklerden başka toplama yerlerinin-tıpkı bir havuz şeklinde- daha büyük olanlan da vardır. 4. tipin bir örneğiolan Myndos presi? bu türdendir. Sıvının toplama havuzuna kolaycaakmasını sağlamak için, eğimin fazla olduğu yere oyulmuş yuvarlak presyataklan birer kanalla toplama havuzunun kenanna bağlanmışlardır. C.Bayburtluoğluw tarafından tanıtılan Arykanda Naltepesi şarap presi, kayatabanına oyulmuş, dikdörtgen şeklindeki toplama havuzu ve ona uzun kanallarlabağlanan "yaprak" şeklindeki pres yataklanyla, Myndos örneğiyleaynı tip içerisinde değerlendirilebilir.Dikdörtgen pres teknesi ve önde yuvarlak toplama havuzundan oluşan5. tip üzüm presleri, yaygın olarak Doğu Kilikia'daki antik yerleşimmerkezlerinde görülürler (Resim: 15-16). Tümü yerlikayadan oyulmuş veölçüleriyle biribirlerine çok yakın bu örneklerde, tekne şeklindeki presyerlerinin boylan genellikle 2.30-2.70 m genişlikleri 1.60-1.80 m arasındadeğişir; şıra toplama havuzlan üstte kare, altta ise yaklaşık 1 m çapındave yuvarlak kesimlidirler. Pres yerlerinin yükseklikleri, kayanın durumunagöre 0.30-0.40 m arasında değişir; bazılannın tabanıanna farklışekillerde pos_a_tutma_çukur1afi-o}'J.llmuştur--Y-lL~arlak-biçimli-şıra-topla~--­ma havuzlannın üstte kare şeklinde yontulması, bunların üzerlerinin olasılıklaahşap bir kapakla kapatıldığının bir göstergesidir. Şıra toplama ha-(9) Myndos (Gümüşlük)presi için verdiği bilgilerden dolayı İzmir 2 rıo'lu K.T.V.K.K. Müdürlüğü'ndenOsmanArslan'a teşekkür ederim.(ıo) C. Bayburtluoğlu, IX. Kazı Sonuçları Toplantısı-2, 1987, 141, 145 Resim: 5; Çalışmalarımsırasında zaman zaman görüşlerinden yararlandığım hocam Prof. Dr. C. Bayburtluoğlu'nateşekkürlerimi sunarım.509