11. Araştırma Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

ak tanıtmış (Şekil: 3) ve Roma İmparatorlukdöneminde bu biçimlendirmeevrelerine sıkı sıkıya uyulduğunu belirtmiştik". Son zamanlarda ocaklardakarşımıza çıkmağa başlıyan bazı yarı-işli Korint başlıklarınise (Resim:7) biçim itibariyle bu klasik işleniş evrelerinden hiçbirine tam olarakuymadığı gözlemlenmiştir. Çünkü bu başlığın (Resim: 7) alt yarısısilindirikkesimi ve torosu ile- henüz erken bir işlerıiş evresinde iken (Şekil:3'de evre 4), başlığın tepesi, yani abakus'u, tam olarak biçimlendirilmiş,hatta taranarak düzgünleştirilmişveihraca hazır duroma getirilmiştir(Şekil: 3'de evre 9). Oyle anlaşılıyor ki, klasik işleniş evrelerine aykındüşen bu 'kural dışı' başlıklarda toros kuşağı başka türlü işlenecekti; yaniklasik yöntemdeki gibi kesilerek 8 boğum haline getirilmeyecekti (Şekil:3'de evre 7).Şekil: 4'de Geç Antik Korint başlığının işleniş evrelerini sunmaktayız:Once, tıpkı Roma Imparatorluk Çağı'nda olduğu gibi, dipteki silindirikkesim ve bunun üzerindeki şişkin kuşak (toros) biçimlendiriliyordu;bu evrede başlığın tepesi henüz kare biçiminde idi (Şekil 4: evre A). Bundansonra mermer blokun tepesine, yani abakus'a nihai biçimi verilerekyukarıda incelediğimiz başlık tipi ortaya çıkmış oluyordu (Şekil 4: evreB; Resim: 7). Uçüncü safhada toros kesimi derin dikey çizgilerle eşitboyda birimlere ayrılıyordu (Şekil: 4 evre C); eğer başlığın alt sırasına 8akant yaprağı yapılacaksa, toros 16 eşit birime bölünüyordu (Resim: 8).Fakat bu geç başlıklardabazan sadece 7 hatta 5 yapraktan oluşan alt dizilerinbulunduğu bilinir; bu hallerde toros sadece 14 ya da 10 birime bölünecekti.Demek ki Geç Antik Korint başlığında aranan çeşitli kural dışıbezerne eğilimlerine cevap verebilecek yeni bir şablon yaratmak gerekiyordu;toros'un kuşak karakterini kaybettirmeyen B-tipi şematik başlık iştebunun için yaratılmıştı. Kautzsch tarafından tanıtılmış olan, sıra malıGeç Antik Korint başlıklarının tüm varyasyonlarını" bu B-tipi başlıktan(Resim: 7) kesrnek mümkündür!C-evresinde dikey çizgilerle eşit birimlere bölünen toros, bir sonrakievrede aşağıda tanımlandığı şekilde kesilerek biçimlendirilirdi (Şekil: 4evre D): Toros bölümleri, birer tane atlamak suretiyle, kıvrık bir kuş gagasınıandıran şekilde kesilir ve bu sivri uçlar arasında kalan bölümleryarı sferik bir şekilde traş edilirdi (Resim: 9-10). Korint başlığının detaylarınınişlendiği son evresinde ise alt yaprak dizisinde sivri uçlardanakant yapraklarının aşağı sarkık tepe yaprakcığı oluşturulur, sferik bölümlerdenise yan yana iki akant yaprağının birbirine değen üst yarı kesimleribiçimlendirilirdi (Şekil: 4 evre E).(6) N. Asgari, Araştırma Sonuçları Toplantısı. VI (1988) s. 236 ve dn.7.(7) Kautzsch, a.g.e. s.51-65.486