11. Araştırma Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

lamaktaydılar.tam işliOcaklarda sadece Geç Antik Çağ'da görülen bu faaliyeteprefabrikasyon adını verebiliriz.Doğu Çamlık mevkiindeki Aksoyocak alanındayüksek bir atık tepesininaltından, işlenmesinin çeşitli safhalarında yarım kalmış yapı ögelerininyanı sıra tamamen bitirilmiş ögeleri de içeren büyük bir toplu buluntuortaya çıkmıştır. Tam işli eserlerin arasında bulunan iki adet yivliçifte başlığın (Resim: 4-5) boyutlan, yine işlenmesi tamamlanmış olanbüyük bir çifte sütuna uymaktadır. Bu da bize bu buluntu grubunun bellibir yapı için Doğu Çamlık mevkiindeki mermer ocağına sipariş edilmişolduğunu ve bu ögelerin, işlenmeleri tamamlandıktan sonra sevkedileceklerinikanıtlar; yani yine tam işli prefabrikasyon ile karşı karşıyayız!Acaba işlenmesi tamamlanmış olan bu ögeler niçin sevkedilmeyipocakta kalmışlardı? Bunun başlıca nedenini, ocağı yapılmış olan siparişintümünün henüz tamamlanmamış olmasında, özellikle birçok başlık, sütunve kaidenin işlenmesinin yanm kalmış olmasında aramak gerekir (Resim:2). Sevkiyat herhalde bunlann tümü tamamlandıktan sonra yapılacaktı.Yivli başlıklardaki 'yumuşak akantus' tipine dayanarak (Resim: 5),bu buluntu grubunu da LS. 5. yüzyılın ilk yansına tarihlernek mümkündür.Tam. işli dört adet İon başlık da Aksoyocağındaki aynı buluntu grubunaaittir (Resim: 6) ve dolayısiyle I.S. 5. yüzyılın ilk yansına tarihlenebilir.Bu başlıkların bezemesi, aynı şablondan çıkmışcasına stereotiptir:Ehinus süslemesi bir tek ovolo'dan ve köşelerde yürek biçimli birer yapraktançıkan çift spriral1i palmetlerden oluşun Pulvinus'u karşılıklı büyük,sivri yapraklar süsler. Bu tip başlıkların tıpatıp eşlerine LS. 5. yüzyıldaConstantinopolis'de rastlamak mümkündür',Demekki Geç Antik çağ'ın belli bir süresi boyunca, Prokonnesosocaklarında çalışan bazı atölyeler, özellikle başkent Constantinopolisiçin, lon ve Korint düzeninde başlıklan tamamen işledikten .sonra sevkediyorlardı.Bu tam işli prefabrikasyonun yanı sıra, Roma Imparatorlukdöneminden tanıdığımız yan işli ihracatın da tüm Geç Antik çağ boyuncadevam ettiğini bazı yeni buluntular sayesinde artık kesin olarak söyleyebiliyoruz.Bunu anlayabilmek için, Geç Antik Korint başlığının işleniş---e'\'relerİnİ-incelemek-gerekir-:- ---.--_.---- ---------Geç Antik Korint Başlığının İş/eniş Evreleri (Şekil: 4, Resim: 7-10)Daha önceki yıllarda normal Korint başlıklanrı Prokonnesos ocakatölyelerinde nasıl biçimlendirildiklerini, tüm işleniş safhalannı saptaya-(5) J.J. Hernnann, Jr. The lonic capital in Late Antique Rome, 1988, s.21, 95, 131, fig. 174.485