11. Araştırma Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

verilen kırmızı damarlı beyaz mennere dünyanın neresinde rastlarsak,buna derhal Dokimeion menneridir diyebiliriz. İscehisar menner ocaklarındaRomalılar tarafından baca biçiminde oyulduğu için "Bacakale"adıyla adlandırılan ocağın bir fotoğrafı görülmektedir (Resim: 1).Yunan mitolojisine göre, tanrıça Kybele'nin sevgilisi Attis bir yabandomuzu tarafından yaralanır. Attis'in yarasından akan kan, beyaz mermeredamlamış, böylece menekşe adı verilen kırmızı damarlı mermer oluşmuştur.Bu cins mermer, heykel ve lahit yapımından çok Roma'dakiPantheon, Istanbul'daki Aya Sofia gibi büyük resmi binaların sütunlan ileYunanca adı "skoutlosis" olan ince plakalar halinde duvar kaplamalanndabol miktarda kullanılmıştır.1992 yılı çalışma mevsiminde İscehisar mermer ocaklannda planladığımdandaha uzun bir süre çalıştım. Çalışma koşullan çok zor olanmermer ocaklannda; beyaz renkli mermerin her yönden yaydığı göz kamaştıranışık, ayak bileklerine kadar yükselen ve her yere yayılmış olançok ince mermer toz, büyük iş makinelerinin çıkarmış olduğu gürültüleraltında yüzyetmiş kadar yazıtın fotoğrafını çekip kopyasını aldım. Bu çalışmasırasında büyük bir özveriyle bana yardımcı olan bakanlık temsilcisiIstanbul Arkeoloji Müzeleri arkeoloğu Sayın Ferda Albak'a derin şükranlanmısunanm.Üzerinde çalıştığımız yüzyetmiş yazıtın çoğu M.S. 2.-3. yüzyıllardaRoma ustalannca ocaklardan kesilmiş ve üzerlerinde bulunan kısaltmalaryazılmışlardır. Bunlann en eskisi İmparator Domitianus'un 16. kez konsülolduğu M.S. 92 yılında, en yenisi ise Imparator Severus Alexander'inöldürüldüğü M.S. 236 yılında imal edilmiştir.İscehisar mermer ocaklanndan çıkartılan bu mermer bloklar ve sütunlarKüçük Asya, Kuzey Afrika ile Roma gibi, Roma Imparatorluğusınırlan içindeki bir çok resmi şantiyelere gönderildiğini, Tiber ırmağıkıyılannda Roma devlet depolarında bulunan ve bugüne kadar kullanılmamışbloklar ile Güney ıtalya yakınlannda bulunan Roma dönemine aitbir batıktan balık adamlar tarafından çıkanlmış yazıtlı mermer bloklardananlamaktayız.Blokların üzerindeki kısaltma olarak verilen yazıtlar ne ifade etmektedir?Örnek olarak (Resim: 2) Tiberius Iulius Candidus Marius Celsus'unikinci kez konsulolduğu M.S. 105 yılında üretilmiş bir mermerbloğu verebiliriz. Bu blok üzerinde senatonun en yüksek görevlisi olankonsulun adının kısaltması ve sıra veya envanter numarası 259 okunur.Aynca, bazı bloklarda üretimin yapıldığı "officina'' yani atölyesi, hangi112