İndir - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü

Hidroelektrik Santrallardaki Duyarlı Birimler“Bir izleme programı sırasında hidroelektrik santralların özel özen gösterilmesi gerekenyapıları aşağıda verilmiştir:1. Su Alma Sistemi (Water Intake System): Bu yapılar su altında ya da yüzeyde olabilir. Su altındabulunan su alma yapıları, su alma yapısı ve tesise su taşıyan boruların ve donanımlarının (piping) korunabilmesiiçin genellikle bir kafes yapısına (cage structure) sahiptir.Yüzeysel su alma yapılarında ise genellikle yüklemehavuzları (forebay) ya da bir kanal ve pompa istasyonu (pumphouse)bulunur. Sualtı su alma yapılarının kafesleri(cribs), hem Zebra midyeler tarafından fiziksel olarak ve hem de ikincil olarak oluşum durumundaki buz (frazilice) tarafından tıkanmaya duyarlı yapılardır. Buz oluşumunun Zebra midyenin varlığı durumunda kolaylaşacağıdüşünülebilir. Su alma sistemlerinde midyelerin sık olarak tutunduğu diğer duyarlı yapı ya da bileşenler hareketliızgaralar (travelling screens) ve çöp tutma çubukları (trash bars)'dır. Midye kümeleri (druses) su akıntıları iletaşınarak ta, ızgaraları tıkayabilir. Borular ve musluklar, çapları göreceli olarak küçük olduğu için, kolaycatıkanabilir ya da buralardaki akış engellenebilir.2. Cebri Boru (Penstock): Bu özel su alma yapısı (genellikle su alma yapısının arka ucuna yerleştirilmiştir)kanaldan gelen suyu dikey düşü (vertical drop) ile türbine iletir. Su boşaltma dönemleri sırasında içinde durgun sukalmasına izin verilirse, midye tutunma tehlikesi çok fazla olan yapılardır. Doğal çalışma koşulları sırasındaki suakış hızları ise, Zebra midyenin çeperlere tutunmasını ve akışı engellemesini önleyecek kadar yüksektir.3. Su Dağıtım Sistemi (Service Water System): Suyu düşey olarak alan bu sistem (plumbing system) tesisiçinde birçok işlevin gerçekleştirilmesine hizmet eder; boruların göreceli olarak küçük çaplı olması nedeniyle,midye bulaşmaları için özellikle uygundur. İçlerinde (durgun) su kalmasına izin verildiğinde, bulaşmaya çok uygunyerlerdir. Kullanma suyu sistemi şehir suyu kaynaklarından besleniyorsa, Zebra midye bulaşma tehlikesi çok azdır.Bununla birlikte, kullanma suyu midye ile bulaşık su kaynağından doğrudan alınıyor ve sistem süreli (periodic)olarak çalıştırılıp daha sonra dinlendiriliyorsa (refreshed), sorunlar doğabilir. Su akışının aralıklı (intermittent)olduğu koşullarda, süreli dinlendirme dönemleri sırasında midyeler borulara girebilir ve düşük akım koşullarındaborulara yerleşerek, dinlendirme döneminde yeterli oksijen ve besin maddesi sağlayabilir”(ZMIS, 2001).23