Orta - Personel Dairesi BaÅkanlıÄı - Bilim, Sanayi ve Teknoloji ...
Orta - Personel Dairesi BaÅkanlıÄı - Bilim, Sanayi ve Teknoloji ...
Orta - Personel Dairesi BaÅkanlıÄı - Bilim, Sanayi ve Teknoloji ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
T.C.BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI<strong>Personel</strong> <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıADAY MEMURLARIN HAZIRLAYICI EĞİTİMDERS NOTLARI( <strong>Orta</strong>öğretim )2013
İÇİNDEKİLERGiriş……………………………………………………………………………………………3<strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü…………………………………………………………………..10<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğü……………………………………………………...18<strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğü……………………………………………………….29Metroloji <strong>ve</strong> Standardizasyon Genel Müdürlüğü………………………………………...40<strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü……………………………...56Verimlilik Genel Müdürlüğü. ………………………………………………………………66Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Diş İlişkiler Genel Müdürlüğü………………………………………….72Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığı…………………………………………………………….88İç Denetim Birimi Başkanlığı……………………………………………………………..117Strateji Geliştirme Başkanlığı…………………………………………………………….122Hukuk Müşavirliği………………………………………………………………………....154<strong>Personel</strong> <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı……………………………………………………………...159Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı ………………………………………………...161Bilgi İşlem <strong>ve</strong> Değerlendirme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı………………………………………167Basın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müşavirliği……………………………………………………...173<strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğü…………………………………………………179Türk Patent Enstitüsü……………………………………………………………………..184Türkiye <strong>Bilim</strong>ler Akademisi…………………………………………………………….....194Türk Standardları Enstitüsü ……………………………………………………………..203Küçük Ve <strong>Orta</strong> Ölçekli İşletmeleri Destekleme Ve Geliştirme İdaresi Başkanlığı….214Türkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k Araştırma Kurumu……………………………………..218Şeker Kurumu……………………………………………………………………………..2352
GİRİŞDÜNDEN BUGÜNE BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI1920 YILINDA07 Şubat 1921 tarihli <strong>ve</strong> 1 sayılı Cerîde-i Resmiyye’de yayımlanan 02/05/1920tarihli <strong>ve</strong> 3 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi <strong>ve</strong> İcra Vekillerinin Sureti İntihabına DairKanun ile Ticaret, <strong>Sanayi</strong>, Ziraat, Orman <strong>ve</strong> Maadin işleri ile ilgili İktisat Vekaletikurulmuştur.1924 YILINDA07 Nisan 1924 tarihli <strong>ve</strong> 68 sayılı Resmî Cerîde’de yayımlanan 05/03/1924tarihli <strong>ve</strong> 432 sayılı Ziraat <strong>ve</strong> Ticaret Vekâletleri Teşkîli Hakkında Kanun ile İktisatVekaleti; Ticaret Vekaleti <strong>ve</strong> Ziraat Vekaleti olarak ikiye ayrılmıştır.1928 YILINDA21 Ocak 1928 tarihli <strong>ve</strong> 793 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/01/1928tarihli <strong>ve</strong> 1200 sayılı Ticaret <strong>ve</strong> Ziraat Vekâletlerinin Tevhidi Kanunu ile iki bakanlıkyeniden birleştirilmiş, İktisat Vekâleti (iki müsteşarlı olarak) yeniden kurulmuştur.1931 YILINDA30 Kanunuev<strong>ve</strong>l (Aralık) 1931 tarihli <strong>ve</strong> 1989 sayılı Resmi Gazete’deyayımlanan 29/12/1931 tarihli <strong>ve</strong> 1910 sayılı Ziraat Vekaleti Teşkiline Dair Kanun ileZiraat bölümü, İktisat Vekaletinden ayrılarak Ziraat Vekâleti yeniden kurulmuştur.1939 YILINDA30 Mayıs 1939 tarihli <strong>ve</strong> 4219 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26/05/1939tarihli <strong>ve</strong> 3612 sayılı İktisat Vekâleti teşkilât <strong>ve</strong> vazifeleri hakkındaki 2450 sayılıkanunda bazı değişiklikler yapan kanun ile İktisat Vekâleti üçe ayrılmış; 26/05/1939tarihli <strong>ve</strong> 3612 sayılı Kanunla iktisat ile ilgili görevler anılan bakanlıkta bırakılırken,ulaşımla ilgili görevler Münakalât Vekâletine (27/05/1939 tarihli, 3613 sayılı Kanunla),iç <strong>ve</strong> dış ticaretle ilgili görevler de yeniden kurulan Ticaret Vekâletine (27/05/1939tarihli <strong>ve</strong> 3614 sayılı Kanunla) devredilmiştir. Böylece, iktisadi büyümeye paralelolarak devletin iktisadi hayattaki rolü daha da artmıştır.1946 YILINDA30 Ocak 1946 tarihli <strong>ve</strong> 6219 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 28/01/1946tarihli 4842 sayılı Ekonomi Bakanlığı Kuruluş <strong>ve</strong> Görevleri Hakkındaki Kanun ileEkonomi Bakanlığı kurularak İktisat Vekaleti, Ekonomi Bakanlığına dönüştürülmüştür.1949 YILINDA17 Ocak 1949 tarihli <strong>ve</strong> 7107 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16/01/1949tarihli <strong>ve</strong> 4/35 sayılı Cumhurbaşkanlığı Onayı ile “Ticaret Bakanlığı” ile “EkonomiBakanlığı” yeniden birleştirilmiş, “Ekonomi <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı" kurulmuştur.1950 YILINDA16 Şubat 1950 tarihli <strong>ve</strong> 7434 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 11/02/1950tarihli <strong>ve</strong> 5528 sayılı İşletmeler Bakanlığı Kuruluş <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun ile3
Devlet İşletme <strong>ve</strong> Tesisleri ile ilgili “İşletmeler <strong>Dairesi</strong>”, Ekonomi <strong>ve</strong> TicaretBakanlığından ayrılarak İşletmeler Bakanlığı kurulmuştur.1957 YILINDA27 Mayıs 1957 tarihli 9617 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 22/05/1957tarihli 6973 sayılı <strong>Sanayi</strong> Vekâleti Kuruluş <strong>ve</strong> Vazifeleri Hakkında Kanun ile İşletmelerVekâleti kaldırılarak görevleri, anılan kanunla kurulan <strong>Sanayi</strong> Vekâletinedevredilmiştir. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Makamının 25/11/1957 tarihli <strong>ve</strong> 4-452sayılı Onayı ile Ticaret Bakanlığı müstakil bir bakanlık haline getirilmişir.1971 YILINDA27 Mart 1971 tarihli <strong>ve</strong> 13791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4-286 sayılıCumhurbaşkanlığı Onayı ile <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı birleştirilmiş <strong>ve</strong> ilkkez "<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı" adıyla yeni bir Bakanlık kurulmuştur.12 Aralık 1971 tarihli <strong>ve</strong> 14040 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4-1085sayılı Cumhurbaşkanlığı Onayı ile <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı kurulmuş olup,ticaret <strong>ve</strong> sanayi bölümleri yeniden ayrılmıştır.1983 YILINDA14 Aralık 1983 tarihli 1.Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 13 Aralık 1983tarihli <strong>ve</strong> 185 sayılı KHK ile; 6973 sayılı “<strong>Sanayi</strong> Vekâleti Kuruluş <strong>ve</strong> VazifeleriHakkında Kanun” ile kurulan <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı ile “3614 sayılı TicaretVekâleti Teşkilat <strong>ve</strong> Vazifelerine Dair Kanun” ile kurulan Ticaret Bakanlığıkaldırılarak yerine <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı kurulmuştur. <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>Bakanlığının İhracat, İthalat, Anlaşmalar Genel Müdürlükleri ile Konjonktür <strong>ve</strong> Yayın<strong>Dairesi</strong> Başkanlığı haricindeki birimleri <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığına devredilmiştir.Bakanlık birimleri aşağıda gösterilmiştir.SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI MERKEZ TEŞKİLATI BİRİMLERİ(13 Aralık 1983 tarihli 185 SAYILI KHK’YA GÖRE)ANA HİZMET BİRİMLERİ DANIŞMA VE DENETİM BİRİMLERİ YARDIMCI BİRİMLERSANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI PERSONEL DAİRESİBAŞKANLIĞISANAYİ ARAŞTIRMA VEGELİŞTİRME GENELMÜDÜRLÜĞÜARAŞTIRMA, GELİŞTİRME,PLANLAMA KOORDİNASYONKURULU BAŞKANLIĞIKOMPTROLÖRLÜKDAİRESİ BAŞKANLIĞIKÜÇÜK SANATLAR VESANAYİ BÖLGE VE SİTELERİGENEL MÜDÜRLÜĞÜİÇ TİCARET GENELMÜDÜRLÜĞÜTEŞKİLATLANDIRMA GENELMÜDÜRLÜĞÜFİYAT, KALİTE VESTANDARTLAR DAİRESİBAŞKANLIĞISINAİ MÜLKİYET DAİRESİBAŞKANLIĞIBAĞLI VE İLGİLİKURULUŞLAR DAİRESİBAŞKANLIĞIHUKUK MÜŞAVİRLİĞİBAKANLIK MÜŞAVİRLİĞİDESTEK HİZMETLERİDAİRESİ BAŞKANLIĞIGENEL SEKRETERLİKSAVUNMA SEKRETERLİĞİÖZEL KALEMMÜDÜRLÜĞÜ4
İhracat, İthalat, Anlaşmalar Genel Müdürlüklerinin yerine kurulan İhracat,İthalat <strong>ve</strong> Anlaşmalar Başkanlıkları ana hizmet birimi olarak, Konjonktür <strong>ve</strong> Yayın<strong>Dairesi</strong> Başkanlığı ise yardımcı hizmet birimi olarak 14 Aralık 1983 tarihli 1.MükerrerResmi Gazete’de yayımlanan 188 sayılı KHK ile kurulan Hazine <strong>ve</strong> Dış TicaretMüsteşarlığına bağlanmıştır.1984 YILINDA18 Haziran 1984 tarihli <strong>ve</strong> 18435 sayılı (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetedeyayımlanarak yürürlüğe giren 06/06/1984 tarihli <strong>ve</strong> 214 sayılı “<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> TicaretBakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında 13/12/1983 tarihli <strong>ve</strong> 185 sayılı KanunHükmünde Kararnamenin Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesine Dair Kanun HükmündeKararname” ile Araştırma, Geliştirme, Planlama <strong>ve</strong> Koordinasyon KuruluBaşkanlığı’nın ismi Araştırma, Planlama <strong>ve</strong> Koordinasyon Kurulu Başkanlığı olarak,Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığın ismi de İdari <strong>ve</strong> Mali İşler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığıolarak değiştirilmiş, ayrıca Basın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müşavirliği kurulmuştur (Madde:1,4 <strong>ve</strong> 6. Md.). Komptrolörlük <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı <strong>ve</strong> Genel Sekreterlik Birimlerikaldırılmıştır (Md.7).1985 YILINDA3143 sayılı “<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Teşkilat <strong>ve</strong> görevleri Hakkında Kanun”08/01/1985 tarihinde kabul edilerek 18 Ocak 1985 tarihli <strong>ve</strong> 18639 sayılı ResmiGazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuş <strong>ve</strong> 6973 sayılı “<strong>Sanayi</strong> Vekâleti Kuruluş<strong>ve</strong> Vazifeleri Hakkında Kanun” ile 3614 sayılı “Ticaret Vekâleti Teşkilat <strong>ve</strong>Vazifelerine Dair Kanun” yürürlükten kaldırılmıştır.1989 YILINDA4 Mayıs 1989 tarihli <strong>ve</strong> 20158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğegiren 14/04/1989 tarihli <strong>ve</strong> 367 sayılı “Bakanlıklarda <strong>ve</strong> Bağlı Kuruluşlarda AvrupaTopluluğuyla İlgili Birimler Kurulması <strong>ve</strong> 190 Sayılı Kanun Hükmünde KararnameninEki Cet<strong>ve</strong>llerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname”çerçe<strong>ve</strong>sinde Bakanlığımızda, Avrupa Topluluğu Koordinasyon Genel Müdürlüğükurulmuştur.03 Kasım 1989 tarihli <strong>ve</strong> 20331 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarakyürürlüğe giren 23/10/1989 tarihli <strong>ve</strong> 384 sayılı “3143 Sayılı Kanunun BazıMaddelerinin Değiştirilmesine <strong>ve</strong> 190 Sayılı Genel Kadro <strong>ve</strong> Usulü Hakkında KanunHükmünde Kararnamenin Eki Cet<strong>ve</strong>llerde Değişiklik Yapılmasına Dair KanunHükmünde Kararname” ile Bakanlık ana hizmet birimlerinden Fiyat, Kalite <strong>ve</strong>Standartlar <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı kaldırılarak yerine Ölçüler <strong>ve</strong> Kalite Kontrol GenelMüdürlüğü kurulmuştur (Md. 2).1993 YILINDA09 Eylül 1993 tarihli <strong>ve</strong> 21693 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğegiren 10/08/1993 tarihli <strong>ve</strong> 494 sayılı “3143 <strong>ve</strong> 657 Sayılı Kanunlarda DeğişiklikYapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile 3143 sayılı Kanunun 8’incimaddesinde belirlenen ana hizmet birimleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.Ölçüler <strong>ve</strong> Kalite Kontrol Genel Müdürlüğünün ismi Ölçüler <strong>ve</strong> StandartlarGenel Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir. Bakanlığımız bünyesinde Tüketicinin <strong>ve</strong>Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü ana hizmet birimi, Bilgi İşlem <strong>ve</strong>Değerlendirme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı da yardımcı hizmetler birimi olarak kurulmuştur.5
ANA HİZMET BİRİMLERİSANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜSANAYİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRMEGENEL MÜDÜRLÜĞÜKÜÇÜK SANATLAR VE SANAYİBÖLGE VE SİTELERİ GENELMÜDÜRLÜĞÜİÇ TİCARET GENEL MÜDÜRLÜĞÜTEŞKİLATLANDIRMA GENELMÜDÜRLÜĞÜAVRUPA TOPLULUĞUKOORDİNASYON GENELMÜDÜRLÜĞÜÖLÇÜLER VE STANDARTLAR GENELMÜDÜRLÜĞÜTÜKETİCİNİN VE REKABETİNKORUNMASI GENEL MÜDÜRÜLÜĞÜSINAİ MÜLKİYET DAİRESİ BAŞKANLIĞIBAĞLI VE İLGİLİ KURULUŞLARDAİRESİ BAŞKANLIĞIDANIŞMA VE DENETİM BİRİMLERİTEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞIARAŞTIRMA, PLANLAMA VEKOORDİNASYON KURULUBAŞKANLIĞIHUKUK MÜŞAVİRLİĞİBAKANLIK MÜŞAVİRLİĞİYARDIMCI BİRİMLERPERSONEL DAİRESİBAŞKANLIĞIİDARİ VE MALİ İŞLERDAİRESİ BAŞKANLIĞIBİLGİ İŞLEM VEDEĞERLENDİRMEDAİRESİ BAŞKANLIĞISAVUNMASEKRETERLİĞİÖZEL KALEMMÜDÜRLÜĞÜ16 Eylül 1993 tarihli <strong>ve</strong> 21700 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren23/08/1993 tarihli <strong>ve</strong> 518 sayılı “Türk Patent Enstitüsü Kuruluş <strong>ve</strong> Görevleri HakkındaKanun Hükmünde Kararname” ile <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığına bağlı özel bütçeliTürk Patent Enstitüsü (TPE) kurulmuş <strong>ve</strong> Bakanlığın ana hizmet birimlerinden SınaiMülkiyet <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı personeli ile birlikte Bakanlığımızdan ayrılarak anılanEnstitüye devredilmiştir. (SPK <strong>ve</strong> Rekabet <strong>ve</strong> Sigorta (Hazineye gitmiş-1987)2000 YILINDA17 Haziran 2000 tarihli <strong>ve</strong> 24092 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarakyürürlüğe giren 14/06/2000 tarihli <strong>ve</strong> 4580 sayılı “<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret BakanlığınınTeşkilât <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine DairKanun” ile Bakanlığımız bünyesinde ana hizmet birimi olarak Esnaf <strong>ve</strong> SanatkârlarGenel Müdürlüğü kurulmuştur.2005 YILINDA24 Aralık 2005 tarih <strong>ve</strong> 26033 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren22/12/2005 tarihli <strong>ve</strong> 5436 sayılı Kanunla Bakanlıklardaki Araştırma Planlama <strong>ve</strong>Koordinasyon Kurulu Başkanlıkları kaldırılmış (Md.17) yerine Strateji GeliştirmeBaşkanlığı kurulmuştur (Md.15).2009 YILINDA17 Haziran 2009 tarihli <strong>ve</strong> 26261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 29/05/2009tarihli <strong>ve</strong> 5902 sayılı Kanunla “108 sayılı Savunma Sekreterliklerinin KurulmasınaDair Kanun”un yürürlükten kaldırılması sonucunda, Bakanlığımız bünyesindekiSavunma Sekreterliği kaldırılmış <strong>ve</strong> görevleri İdari <strong>ve</strong> Mali İşler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığınadevredilmiştir.6
2011 YILINDA08 Haziran 2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 635 sayılı KHKile <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı kaldırılmış, yerine <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığıkurulmuştur. Yapılan bu düzenleme ile mülga <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı merkezteşkilatı birimlerinden,-Bağlı <strong>ve</strong> İlgili Kuruluşlar <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı,-Teftiş Kurulu Başkanlığı,-Küçük Sanatlar <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri <strong>ve</strong> Siteleri Genel Müdürlüğü,-<strong>Sanayi</strong> Araştırma <strong>ve</strong> Geliştirme Genel Müdürlüğü,-Ölçüler <strong>ve</strong> Standartlar Genel Müdürlüğü,-Avrupa Birliği Koordinasyon Genel Müdürlüğü,-İdari <strong>ve</strong> Mali İşler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı,-Bilgi İşlem <strong>ve</strong> Değerlendirme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı kaldırılarak;yerine,-Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığı,-<strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğü,-<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğü,-Metroloji <strong>ve</strong> Standardizasyon Genel Müdürlüğü,-Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü,-<strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü,-Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı,-Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı, kurulmuştur.TÜBİTAK <strong>ve</strong> TÜBA Bakanlığımızın ilgili kuruluşu yapılmış, RekabetKurumu’nun Bakanlığımız ile ilişkisi kaldırılarak Gümrük <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı ileilişkilendirilmiştir.08 Haziran 2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 640 sayılı KHK ile;Gümrük <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı kurulmuş <strong>ve</strong> mülga <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığınınmerkez teşkilatı birimlerinden;-İç Ticaret Genel Müdürlüğü,-Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü,-Tüketicinin <strong>ve</strong> Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü,-Esnaf <strong>ve</strong> Sanatkârlar Genel Müdürlüğü,Gümrük <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığına devredilmiştir.17 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 649 sayılı KHK ileBakanlığımız ilgili kuruluşu Milli Prodüktivite Merkezi (MPM) kaldırılarak yerineBakanlığımız merkez teşkilatı bünyesinde Verimlilik Genel Müdürlüğü kurulmuştur.2012 YILINDA11 Nisan 2012 tarihli <strong>ve</strong> 28261 sayılı Resmi Gazete’de yayımlananCumhurbaşkanlığı işlemi ile Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK), Avrupa BirliğiBakanlığı ile ilgilendirilmiş <strong>ve</strong> Bakanlığımızdan ayrılmıştır.7
BAKANLIĞIMIZ HİZMET BİRİMLERİa) <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğüb) <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğüc) <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğüç) Metroloji <strong>ve</strong> Standardizasyon Genel Müdürlüğüd) <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğüe) Verimlilik Genel Müdürlüğüf) Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler Genel Müdürlüğüg) Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığığ) Strateji Geliştirme Başkanlığıh) Hukuk Müşavirliğiı) <strong>Personel</strong> <strong>Dairesi</strong> Başkanlığıi) Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığıj) Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığık) Basın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müşavirliğil) Özel Kalem Müdürlüğü8
BAKANLIĞIMIZIN ORGANİZASYON ŞEMASI9
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜSANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ VE TEŞKİLATIGörev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumluluklar‣ <strong>Sanayi</strong> politikalarını hazırlamak, stratejiler geliştirmek, bunların uygulanmasınısağlamak, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek, sanayinin genelproblemlerini tespit etmek <strong>ve</strong> çözüm önerileri geliştirmek.‣ <strong>Sanayi</strong> sektörüne ilişkin istihdam politikalarının belirlenmesine yardımcı olmak,sanayi sektöründe iş <strong>ve</strong> meslek analizleri yapmak <strong>ve</strong> yaptırmak, mesleki teknikeğitimi desteklemek, nitelikli işgücü programları hazırlamak <strong>ve</strong> uygulanmasınısağlamak.‣ Çevre <strong>ve</strong> iklim değişikliği konularındaki gelişmeleri takip etmek, sanayipolitikası oluşturma çalışmalarında değerlendirmek <strong>ve</strong> gerekli tedbirlerinalınmasına yardımcı olmak.‣ Diğer ülkelerle sınai <strong>ve</strong> teknik konularda yapılacak çalışmalara, ilgili kuruluşlarıkoordine ederek katılmak. <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin rekabet edebilirliğini artırmak içingerekli tedbirleri almak, sektörel analizler yapmak, değerlendirme raporları <strong>ve</strong>stratejiler hazırlamak <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak, sanayi sektörlerine ilişkinsorunları tespit etmek <strong>ve</strong> çözüm önerileri geliştirmek, sektörel komiteleroluşturmak, çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek.‣ İlgili kuruluşlarla işbirliği yaparak savunma sanayii alanındaki yatırımları takipetmek <strong>ve</strong> gerekli envanter çalışmalarını yapmak.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeleri uyumlaştırmak, teknik mevzuatı<strong>ve</strong> ilgili standart listelerini hazırlamak <strong>ve</strong> uygulamaya koymak, teknikdüzenlemesi <strong>ve</strong> standardı bulunmayan sanayi ürünlerinin denetimine esasolacak özelliklerini tespit etmek <strong>ve</strong>ya ettirmek.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerine ilişkin teknik düzenlemeler kapsamında yetkilendirilecekonaylanmış <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirme kuruluşları ile teknik hizmetkuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bu kuruluşlarıgörevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak <strong>ve</strong>yaiptal etmek.‣ Araçların karayolu yapısına <strong>ve</strong> trafik gü<strong>ve</strong>nliğine uygun üretilmesi için gerekliteknik düzenlemeleri hazırlamak <strong>ve</strong> uygulamaya koymak, araçların teknikdüzenlemelere uygunluğunu belgelendirmek <strong>ve</strong>ya belgelendirilmesinisağlamak.‣ Kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları ile gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerden, işletmelere aityatırım, üretim, teşvik, mali durum, araştırma-geliştirme, fikri <strong>ve</strong> sınaî mülkiyethakları, dış ticaret, istihdam <strong>ve</strong> işgücü, kurulu kapasite, fiili üretim, enerji <strong>ve</strong>10
enzeri muhtelif ekonomik faaliyet bilgi <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rilerini, belirlenecek usul <strong>ve</strong>esaslar dâhilinde almak, sanayi işletmelerinin sicilini tutmak, istatistikler <strong>ve</strong>analizler üretmek <strong>ve</strong> paylaşmak için bilgi sistemi oluşturmak.‣ Yıllık ithalat <strong>ve</strong> ihracat rejimlerinin hazırlanmasında ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarlaişbirliği yapmak.‣ Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.‣ Yukarıda sayılan görevler kapsamında; ülkemiz sanayinin gelişmesine <strong>ve</strong>rekabet gücünün artırılmasına, milli gelirimizin gelişmiş ülkeler seviyesineçıkarılmasına, ihracat, istihdam <strong>ve</strong> refah seviyesinin artırılmasına, AB <strong>ve</strong> diğeruluslararası müktesebatın ülkemiz sanayine uyarlanmasına yönelik birçokfaaliyet <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.11
SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER1- PLANLAMA FAALİYETLERİ‣ Türkiye <strong>Sanayi</strong> Stratejisi Belgesi 2011-2014 (AB Üyeliğine Doğru); 7 Aralık2010 tarih <strong>ve</strong> 2010/38 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile onaylanmışolup, uygulama, izleme <strong>ve</strong> değerlendirme faaliyetlerine devam edilmektedir.‣ Sektörel Strateji çalışmaları kapsamında; strateji belgelerinin hazırlık,uygulama <strong>ve</strong> izleme faaliyetleri <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü tarafındanyürütülmektedir.SEKTÖREL STRATEJİLERUYGULAMAYA GİRENLER‣ Türkiye Otomotiv Sektörü Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem Planı‣ Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem PlanıHAZIRLIKLARI TAMAMLANANLAR‣ Türkiye Demir-Çelik <strong>ve</strong> Demir Dışı Metaller <strong>Sanayi</strong> Strateji Belgesi <strong>ve</strong> EylemPlanı‣ Türkiye Kimya Sektörü Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem Planı‣ Türkiye Elektrik Elektronik <strong>Sanayi</strong> Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem Planı‣ Türkiye Seramik <strong>Sanayi</strong> Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem PlanıHAZIRLIKLARI DEVAM EDENLER‣ Türkiye Tekstil, Hazır giyim, Deri <strong>ve</strong> Deri Ürünleri Sektörleri Strateji Belgesi <strong>ve</strong>Eylem Planı‣ Türkiye İlaç <strong>Sanayi</strong> Strateji Belgesi <strong>ve</strong> Eylem Planı2- SEKTÖREL FAALİYETLER‣ Bakanlığımızın sorumluluk alanına giren sanayi sektörleri, <strong>Sanayi</strong> GenelMüdürlüğünde sektör odaklı yapılanma sonucu oluşturulan 12 Şube ile temsiledilmektedir.‣ <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü koordinasyonunda çalışmalarını sürdüren 12 adetSektör Teknik Komitesi ile kamu <strong>ve</strong> özel sektör arasında süreklilik taşıyan birişbirliği platformu oluşturulmuş <strong>ve</strong> “yönetişim” mekanizması geliştirilmiştir.<strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü Bünyesindeki Teknik Komiteler;12
‣ Motorlu Araçlar Teknik Komitesi (MARTEK)‣ Makina Teknik Komitesi (MAKTEK)‣ Elektrik <strong>ve</strong> Elektronik <strong>Sanayi</strong> Teknik Komitesi (ELTEK)‣ Asansör Teknik Komitesi‣ Gaz Yakan Cihazlar Teknik Komitesi (GAZTEK)‣ Basınçlı Kaplar Teknik Komitesi (BASTEK)‣ Tekstil Teknik Komitesi (TEKS-TEK)‣ Ayakkabı Teknik Komitesi (AY-TEK)‣ Orman Ürünleri Kâğıt <strong>ve</strong> Mobilya <strong>Sanayi</strong> Teknik Komitesi (ORKAMOTEK)‣ Metal <strong>Sanayi</strong> Teknik Komitesi (METAL –TEK)‣ Kimya Teknik Komitesi (KİMTEK)‣ Toprak Ürünleri <strong>Sanayi</strong> Teknik Komitesi (TOPRAK-TEK)‣ Sektörlere ilişkin analiz <strong>ve</strong> değerlendirmelerde bulunmak, sektörlere rehberliketmek, küresel ekonominin yarattığı rekabet baskısını en iyi şekildekarşılamak, sektörlerin problemlerini yakından takip etmek <strong>ve</strong> çözüm önerileriüretmek üzere, <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü tarafından altı aylık dönemler halindesektörel raporlar hazırlanmakta <strong>ve</strong> kamuoyuyla paylaşılmaktadır.‣ Ayrıca <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü tarafından tüm sektörlerimize ilişkin yıllıkdeğerlendirmelerin yer aldığı Türkiye <strong>Sanayi</strong> Sektörleri 2010 YılıDeğerlendirmesi kitapçığı Türkçe <strong>ve</strong> İngilizce olarak hazırlanmıştır.‣ Dönemler itibariyle sanayi üretim endeksi <strong>ve</strong> imalat sanayine ilişkindeğerlendirmelerin yer aldığı <strong>Sanayi</strong> Üretim Endeksi <strong>ve</strong> İmalat <strong>Sanayi</strong>Değerlendirme Raporu hazırlanmakta <strong>ve</strong> kamuoyuyla paylaşılmaktadır.3- MEVZUAT UYUMU FAALİYETLERİ‣ AB teknik mevzuatı kapsamında Türkiye’nin uyumlaştırmaktan sorumlu olduğutoplam 306 direktiften 166’sı Bakanlığımız, bunların 152’si ise <strong>Sanayi</strong> GenelMüdürlüğü sorumluluğundadır. Bu direktiflerin tamamı uyumlaştırılarak içmevzuatımıza kazandırılmıştır.‣ Dinamik bir yapıya haiz olan söz konusu AB mevzuatının izlenerek, AB’demeydana gelen değişiklikler çerçe<strong>ve</strong>sinde iç mevzuata kazandırılmasınayönelik faaliyetler yürütülmektedir.4-TEKNİK SERVİS KURULUŞLARININ VE ONAYLANMIŞ KURULUŞLARINTAYİNİ‣ Taşıt araçları <strong>ve</strong> aksamlarına yönelik mevzuat kapsamına giren ürünlerindeney işlemlerinde teknik hizmet <strong>ve</strong>recek kuruluşların atanması <strong>ve</strong> BirleşmişMilletler Avrupa Ekonomik Komisyonuna <strong>ve</strong> AB Komisyonuna bildirimifaaliyetleri yürütülmektedir.13
‣ <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü sorumluluğunda bulunan Yönetmeliklerkapsamındaki ürünlerin, piyasaya arzından önce uygunlukdeğerlendirmelerinin yapılmasını sağlamak üzere Onaylanmış Kuruluş atamaişlemleri yapılmaktadır.5- BELGELENDİRME FAALİYETLERİ‣ Tip Onay İşlemleri‣ <strong>Sanayi</strong> Sicil İşlemleri‣ Ses <strong>ve</strong> Gaz Fişeği Atabilen Silahların <strong>ve</strong> Aksamının Üretimine Yönelik‣ Kuruluş, Ön İzin ile Üretim İzni‣ Yivsiz Av Tüfekleri ile Sporda Kullanılan Nişan Tüfek <strong>ve</strong> Tabancaları <strong>ve</strong>Bunların Aksamına Yönelik‣ Kuruluş İzni, Faaliyet İzni‣ Kimyasal Madde Üretim İzin Belgesi‣ LPG Tüplerinin Muayene, Deney, Bakım <strong>ve</strong> Tamiri Yeterlilik Belgesi‣ Basınçlı Gaz Tüpleri Periyodik Muayene, Deney, Bakım <strong>ve</strong> Tamiri İçinYeterlilik Belgesi6- BELGELENDİRME FAALİYETLERİTip Onay İşlemleri2918 Sayılı Trafik Kanunu uyarınca yapım halindeki araçlarla ilgiliyönetmeliklerin çıkarılması <strong>ve</strong> uygulanması kapsamında;‣ Araç Tip Onay Belgesi‣ Araç Tip Onay Belgesi Kapsam Genişletmesi‣ Aksam Tip Onay Belgesi‣ Aksam Tip Onay Belgesi Kapsam Genişletmesi belgeleri düzenlenmektedir.Tip Onay İşlemleri‣ Tip Onayı, bir aracın, sistemin, aksamın <strong>ve</strong>ya ayrı teknik üniteye ait tipinbunlarla ilgili yönetmeliklere uygunluğunun onaylanması <strong>ve</strong> bu onayınbelgelendirilmesi işlemidir.‣ Tip onayı belgesi motorlu araçların trafiğe tescili aşamasında gerekli olan taşıtuygunluk belgesine temel oluşturmakta olup, ayrıca otomotiv ürünlerininserbest dolaşımında aranmaktadır.14
<strong>Sanayi</strong> Sicil İşlemleri‣ <strong>Sanayi</strong> işletmelerinin ekonomik <strong>ve</strong> sınaî faaliyetlerini takip ederek gerekli <strong>ve</strong>riyitoplamak <strong>ve</strong> bu <strong>ve</strong>rilerden elde edilecek bilginin, ülke sanayi politikası <strong>ve</strong>sektörel stratejilerinin oluşturulması ile diğer birçok alanda kullanılmasınısağlamak amacıyla, 6948 sayılı <strong>Sanayi</strong> Sicil Kanunu gereği sanayiişletmelerinin kayıtları tutulmaktadır.‣ <strong>Sanayi</strong> işletmelerinin sanayi siciline kayıt olması zorunlu olup, kayıt olan herbir işletme adına <strong>Sanayi</strong> Sicil Belgesi düzenlenerek, işletmelerin kurulukapasite, bir yıllık üretim, istihdam, personel, enerji, ihracat, ciro <strong>ve</strong> atık bilgileriYıllık İşletme Cet<strong>ve</strong>li ile güncellenebilmektedir.‣ <strong>Sanayi</strong> Sicil uygulamaları, İl Müdürlüklerince yürütülmekte olup, MerkezTeşkilatı ile 81 <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğü arasında yapılan on-linebağlantısı sonucunda sanayi işletmeleri hakkındaki tüm <strong>ve</strong>riler uluslararasıkodlar esas alınarak Bakanlığımız merkez bilgi işlem biriminde toplanmaktadır.‣ <strong>Sanayi</strong> Siciline kayıtlı işletme sayısı; 1975 yılında 8.000, 1982 yılında 14.000,2003 yılında 20.000, 2009 yılı itibariyle 70.000 civarındadır.Ses <strong>ve</strong> Gaz Fişeği Atabilen Silahların <strong>ve</strong> Aksamının Üretimine YönelikKuruluş, Ön İzin ile Üretim İzni‣ Ses <strong>ve</strong> gaz fişeği atabilen silâhları üretecek kuruluşlar <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığından kuruluş <strong>ve</strong> ön izin belgesi almak zorundadır.‣ Kuruluş ön izni, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığınca iki yıl geçerli olmaküzere <strong>ve</strong>rilir. Bu süre ancak, kuruluşu geciktiren <strong>ve</strong>ya engelleyen zorlayıcınedenlerin, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığınca haklı bulunması <strong>ve</strong> kabulü halindebir seneyi geçmemek <strong>ve</strong> bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir.‣ <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığına müracaat edilmesinin ardındanBakanlığın 30 gün içerisinde yapacağı inceleme neticesinde, üretim esaslarınauygun olan silâhlar için yer alan Üretim İzin Belgesi düzenlenir.Yivsiz Av Tüfekleri ile Sporda Kullanılan Nişan Tüfek <strong>ve</strong> Tabancaları <strong>ve</strong>Bunların Aksamına Yönelik Kuruluş İzni, Faaliyet İzni‣ Yivsiz av tüfekleri ile sporda kullanılan nişan tüfek <strong>ve</strong> tabancalarını <strong>ve</strong> bunlarınaksamını yapmak üzere fabrika <strong>ve</strong>ya imalathane kurmak isteyenlerinbelgelendirme işlemlerinde ilk müracaat yeri olup Bakanlığımız olup, uygunbulunması durumunda İçişleri Bakanlığı tarafından belgelendirmeyapılmaktadır.‣ Yivsiz av tüfekleri ile sporda kullanılan nişan tüfek <strong>ve</strong> tabancalarını <strong>ve</strong> bunlarınaksamını imal etmek isteyen firmalar <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığınınuygun görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığından faaliyet izni almakzorundadır.15
‣ Faaliyet izni almak isteyen firmalar, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığınagerekli bilgi <strong>ve</strong> belgeleri kapsayan üç nüsha olarak hazırlanmış dosya ilemüracaat eder.Kimyasal Madde Üretim İzin Belgesi‣ 14.12.2006 tarihli <strong>ve</strong> 5564 sayılı Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi,Stoklanması <strong>ve</strong> Kullanımının Yasaklanması Hakkında Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde,‣ 19.12.2007 tarih <strong>ve</strong> 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğegiren “Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretimi, Stoklanması <strong>ve</strong> KullanımınınYasaklanması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Usul <strong>ve</strong> Esaslar ileKanun Kapsamındaki Toksik Kimyasal Maddeler <strong>ve</strong> Prekürsörleri ile FarklıKimyasal Maddelerin Bildirimlerinin Yapılması Hakkında Yönetmelik”in 6.maddesi uyarınca bu kanun kapsamında üretim yapacak firmalara üretim izinbelgesi <strong>ve</strong>rilir.6- ULUSLARARASI FAALİYETLERD-8 II. <strong>Sanayi</strong> Bakanları <strong>ve</strong> 6.<strong>Sanayi</strong> Çalışma Grubu Toplantıları‣ Gelişen Sekiz Ülke (D-8), II. <strong>Sanayi</strong> Bakanları <strong>ve</strong> 6. <strong>Sanayi</strong> Çalışma GrubuToplantıları, 4-5-6 Ekim 2011 tarihlerinde Genel Müdürlüğümüzorganizasyonunda gerçekleştirilmiştir.Türk – Arap <strong>Sanayi</strong> İşbirliği I. Konferansı‣ Türk – Arap <strong>Sanayi</strong> İşbirliği I. Konferansı 6-7 Aralık 2011 tarihlerinde GenelMüdürlüğümüz organizasyonunda gerçekleştirilmiştir.Yabancı Yatırımlarla İlgili ÇalışmalarYabancı yatırımların ülkemize kanalize edilmesine yönelik çeşitli faaliyetleryürütülmektedir.Son dönemde;‣ Çin Halk Cumhuriyeti’ne otomotiv <strong>ve</strong> iş makineleri sektörü ile ilgili,‣ Almanya’ya otomotiv sektörü ile ilgili,‣ İtalya <strong>ve</strong> İngiltere’ye iş makineleri sektörü ile ilgili,‣ Amerika Birleşik Devletleri’ne ilaç <strong>ve</strong> tıbbi cihaz sektörü ile ilgili ziyaretlergerçekleştirilmiştir.7- FUAR, KONGRE VE SEMPOZYUMLARA KATILIM‣ Ulusal <strong>ve</strong> uluslararası fuar, kongre <strong>ve</strong> sempozyumlara katılım sağlanmaktadır.‣ Çin Halk Cumhuriyeti, Almanya <strong>ve</strong> İtalya’da Türk Günü etkinliklerigerçekleştirilmiştir.16
8- DİĞER FAALİYETLER‣ Faaliyet alanı içerisinde yer alan ulusal <strong>ve</strong> uluslar arası etkinliklere katılımsağlanmaktadır.‣ 81 ile ait İl Durum Raporu hazırlanmaktadır.‣ Çevre <strong>ve</strong> iklim değişikliği ile ilgili tüm faaliyetler <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğütarafından yürütülmektedir.‣ Kamu alımlarında Türkiye’de üretilen ürünlerin özendirilmesine yönelikfaaliyetler yürütülmektedir.‣ Savunma <strong>Sanayi</strong> faaliyetleri çerçe<strong>ve</strong>sinde Milli Savunma Bakanlığı tarafındanoluşturulan denetim heyetine katılım sağlanmaktadır.‣ 2941 sayılı “Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali Kanunu” <strong>ve</strong> 4083 sayılı “Seferberlik <strong>ve</strong>Savaş Haline İlişkin Harp <strong>Sanayi</strong> Faaliyetinin Yürütülmesi Hakkında Kanun”çerçe<strong>ve</strong>sinde kaynak katalogları hazırlanmaktadır.‣ Milli Savunma Bakanlığı tarafından Bakanlığımıza intikal eden sanayi ürünleriihtiyaçlarının ilgili firmalar nezdinde planlanması yapılmaktadır.‣ İhalelere katılmak için NATO Bakım <strong>ve</strong> İkmal Teşkilatı (NAMSA)'ya başvurarakkaynak arşivine dâhil edilmeleri ile ilgili firmalara yeterlilik <strong>ve</strong>rilmektedir.‣ NATO bünyesinde bulunan sekiz alt komiteden biri olan IPC (<strong>Sanayi</strong> PlanlamaKomitesi)'nde Ülkemiz temsil edilmektedir.‣ Maliye Bakanlığından Bakanlığımıza intikal eden amortisman sürelerinin tespitiyapılmaktadır.17
BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ1. BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğü, 2001 yılından itibaren 4691 <strong>ve</strong> 5593Sayılı Kanunların yürürlüğe girmesi ile Genel Müdürlüğün kuruluş amacına uygun birmisyon yüklenerek ülkemizde sanayi sektörünün Ar-Ge faaliyetlerini desteklemek,sanayide katma değeri yüksek ürün <strong>ve</strong> üretim yöntemine geçilmesini teşvik etmek <strong>ve</strong>uluslar arası pazarlardaki rekabet gücümüzün arttırılmasını sağlamak amacıyla Ar-Ge destek programları başlatmıştır.Genel Müdürlüğün Ar-Ge Destek Programlarında 3 temel kriter esasalınmıştır. Bu kriterler;‣ Üni<strong>ve</strong>rsite-<strong>Sanayi</strong> İşbirliğinin kurumsallaştırılması,‣ Büyük İşletmelerin Ar-Ge Faaliyetlerinin teşvik edilmesi,‣ Genç girişimciler ile Küçük Ölçekli işletmelerin Ar-Ge FaaliyetlerininDesteklenmesidir.<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğünün görevleri;‣ 635 Sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun Hükmünde Kararname,‣ 593 Sayılı Mülga <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,‣ 6170 Sayılı <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgeleri Kanununda Değişiklik YapılmasınaDair Kanun‣ 5746 Sayılı Araştırma <strong>ve</strong> Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi HakkındaKanun ile bu Kanunların uygulama Yönetmelikleri ile belirlenmiştir.Genel Müdürlüğün 635 Sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının Teşkilat<strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 8.maddesine göre yürütülengörevleri aşağıda <strong>ve</strong>rilmiş olup, diğer Kanunlar kapsamında yürütülen görevler DaireBaşkanlıkları altında yer alan Şube Müdürlüğü görevleri kapsamında <strong>ve</strong>rilecektir.Madde 8- (1) <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğünün Görevleria. Ekonomik kalkınma, sosyal gelişme, rekabet yeteneğini güçlendirme <strong>ve</strong> milligü<strong>ve</strong>nlik hedefleri doğrultusunda bilim, teknoloji, araştırma, geliştirme <strong>ve</strong>yenilikçilik politikalarını ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliği yaparak belirlemek,uygulamak, uygulanmasını sağlamak, izlemek, koordine etmek <strong>ve</strong> sonuçlarınıdeğerlendirmek.b. Ekonomik <strong>ve</strong> sosyal gelişmenin sağlanmasına, rekabet gücününyükseltilmesine yönelik sanayi araştırma, geliştirme, yenilikçilik <strong>ve</strong> girişimcilikleilgili faaliyetleri desteklemek, teşvik etmek, izlemek <strong>ve</strong> sonuçlarınıdeğerlendirmek.18
c. <strong>Sanayi</strong>ye yönelik teknolojik araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçilik program <strong>ve</strong>projelerinin desteklenmesi <strong>ve</strong> teşviki ile ilgili düzenlemeler yapmak, yapılandüzenlemeler çerçe<strong>ve</strong>sinde Bakanlık bütçesinden yapılacak harcamalarıbelirlemek, dağıtmak <strong>ve</strong> amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığınıdenetlemek.d. <strong>Sanayi</strong> alanındaki araştırma, geliştirme, yenilikçilik <strong>ve</strong> girişimcilik faaliyetleri ileteknolojik gelişmeleri takip etmek, desteklemek <strong>ve</strong> teşvik etmek amacıylasanayi kuruluşları, üni<strong>ve</strong>rsiteler, araştırma merkezleri <strong>ve</strong> enstitüler ile işbirliğiyaparak bu kurumların teknolojik araştırma <strong>ve</strong> geliştirmeye aktif katılımınısağlayacak programlar <strong>ve</strong> projeler geliştirmek <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak.e. <strong>Sanayi</strong>ye yönelik araştırma <strong>ve</strong> geliştirme, yenilikçilik projeleri sonucundaortaya çıkan teknolojik ürünün patenti, yatırımı, tanıtımı <strong>ve</strong> pazarlanmasıkonusunda gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilere destek <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong> bu programlarınuygulanmasına ilişkin usul <strong>ve</strong> esasları belirlemek.f. <strong>Sanayi</strong>ye yönelik teknoloji, araştırma, geliştirme, yenilikçilik <strong>ve</strong> girişimcilikkültürünün geliştirilmesi için ulusal <strong>ve</strong> uluslararası fuarlara katılmak, kongre,seminer <strong>ve</strong> toplantılar düzenlemek, düzenlenmesini desteklemek, yazılı, görsel<strong>ve</strong> elektronik ortamda yayınlar yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.g. <strong>Sanayi</strong>ye yönelik araştırma <strong>ve</strong> geliştirme faaliyetlerine, teknoloji, yenilikçilik <strong>ve</strong>girişimcilik ile ilgili faaliyetlere ilişkin projeleri, bilimsel <strong>ve</strong> teknik çalışmaları,teknolojik ürüne yönelik yatırım başvurularını kabul etmek, değerlendirmek,desteklemek <strong>ve</strong> ilgili mevzuatında öngörülen desteklemelere ilişkin usul <strong>ve</strong>esasları belirlemek.h. <strong>Teknoloji</strong> geliştirme bölgelerinin; yer seçimi, kamulaştırılması, kuruluşu,işleyişi, imar planlarının hazırlanması <strong>ve</strong> onaylanması, onaylanan uygulamaimar planına göre arazi kullanımı, yapı <strong>ve</strong> tesislerin projelendirilmesi, inşası ileilgili ruhsat <strong>ve</strong> izinlerin <strong>ve</strong>rilmesine ilişkin işleri yürütmek, düzenlemeleryapmak <strong>ve</strong> faaliyetlerini denetlemek.i. Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.(2) Bakanlık bütçesinden birinci fıkranın (ç) bendine göre, yükseköğretimkurumlarına araştırma <strong>ve</strong> geliştirme projeleri karşılığı aktarılan hibeniteliğindeki tutarlar, ilgili idarelerin bütçelerine gelir kaydedilmeksizin projeadına açılacak özel hesaplarda izlenir. Yükseköğretim kurumları <strong>ve</strong> vakıfüni<strong>ve</strong>rsitelerine aktarılan tutarların harcanmasına <strong>ve</strong> muhasebeleştirilmesineilişkin hususlar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkçaçıkarılacak yönetmelikte belirlenir. Bu kapsamda yapılan harcamalar10.12.2003 tarihli <strong>ve</strong> 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunukapsamında denetlenir. Hazırlanan programlara ilişkin hizmetlerde görev alanmemurlar ile diğer kamu görevlileri <strong>ve</strong> hizmetinden yararlanılacak diğer kişileriçin yapılacak harcamalar Bakanlık bütçesinden gerçekleştirilir. Desteklenenprojelerde, proje süresiyle sınırlı olmak kaydıyla proje kapsamında görevyapan öğretim elemanlarına 15.000 gösterge rakamının, yükseköğretimkurumlarının teknik hizmetler sınıfında görev yapan personele ise 8.000gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucubulunacak tutarı geçmemek üzere proje sözleşmesinde belirlenen tutarlarüzerinden aylık ödeme yapılabilir. Memur <strong>ve</strong> diğer kamu görevlisi olmamakkaydıyla projede görev yapan diğer proje personeline proje sözleşmesindebelirlenen tutarlar üzerinden aylık ücret ödenir.19
2. BİRİMLERİN GÖREVLERİ VE BU KAPSAMDA GERÇEKLEŞTİRİLENHİZMETLER<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğü;‣ Politika <strong>ve</strong> Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı,‣ Ar-Ge <strong>ve</strong> Yenilik Destekleri Daire Başkanlığı,‣ Kurumsal Ar-Ge Destekleri Daire Başkanlığı,‣ <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgeleri Daire Başkanlığı,‣ Girişimciyi Geliştirme <strong>ve</strong> Destekleme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığıolmak üzere beş daire başkanlığı <strong>ve</strong> bu daire başkanlıklarına bağlı olan yirmi şubemüdürlüğünden oluşmaktadır.Daire başkanlıklarına bağlı şube müdürlüklerinin görevleri ile bu kapsamdayürütülen hizmetler aşağıda <strong>ve</strong>rilmektedir.1- İdari İşler Şube Müdürlüğü‣ Genel müdürlük personeli ile ilgili idari işlemlerini yürütmek.‣ Gelen <strong>ve</strong> giden evrakların kayıtlarını tutmak, arşivlemek, muhafaza etmek.‣ Gelen <strong>ve</strong> giden evrakların Evrak Doküman Yönetim Sisteminde (EDASYS)sisteminde kayıt işlemleri ile ilgili faaliyetleri yürütmek.‣ Genel müdürlüğün kırtasiye, matbuat, demirbaş vb. araç <strong>ve</strong> gereçlerinitemin etmek <strong>ve</strong> kayıtlarını tutmak.‣ Genel müdürlük personelinin eğitimi ile ilgili işleri yürütmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- Sekreterlik‣ Genel Müdürlük sekretarya hizmetlerini yürütmek.‣ Genel Müdürlük makamına sunulan gelen <strong>ve</strong> giden evrakları imzayasunmak.‣ Genel Müdürlük toplantı programı, randevular vb. işleri yürütmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.A- POLİTİKA VE STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI1- Politika Belirleme <strong>ve</strong> Mevzuat Geliştirme Şube Müdürlüğü‣ Dünyadaki Ar-Ge <strong>ve</strong> yenilikçilik konularındaki faaliyetleri izlemek <strong>ve</strong> takipetmek.‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> teknoloji politika <strong>ve</strong> stratejilerinin belirlenmesi konularında ilgilikurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliği yapmak.‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> teknoloji politika <strong>ve</strong> stratejilerinin uygulanması için ilgili kurum <strong>ve</strong>kuruluşlarla işbirliği içerisinde orta vadeli eylem planları hazırlamak <strong>ve</strong>yürürlüğe alınmasını sağlamak.‣ Hazırlanan eylem planlarının sonuçlarını izlemek, değerlendirmek <strong>ve</strong> ilgilikurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliği içerisinde günün şartlarına uygun olarakyenilenmesini sağlamak.20
‣ Kalkınma planı <strong>ve</strong> hükümet programlarında Bakanlığımıza <strong>ve</strong>rilen bilim,teknoloji, araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçilik konuları ile ilgili çalışmalarıyapmak.‣ Araştırma kurumları, üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> sanayi kuruluşlarının teknolojikaraştırma <strong>ve</strong> geliştirmeye aktif katılımını sağlayacak programlara yönelikçalışmalar yapmak.‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> teknoloji politika <strong>ve</strong> stratejilerinin uygulanmasına yönelikdüzenleyici mevzuatı hazırlamak <strong>ve</strong>ya hazırlatmak.‣ <strong>Bilim</strong>, teknoloji, araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçilik ile ilgili değişik kurumlartarafından uygulanan mevzuatta birliktelik sağlamak amacıyla çalışmalaryapmak.‣ <strong>Bilim</strong>, teknoloji, araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçiliğe yönelik Bakanlık <strong>ve</strong>diğer kurumlar tarafından yürütülen mevzuatları takip etmek, mevzuatdeğişiklikleri ile ilgili Genel Müdürlük görüşünü hazırlamak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- Bilgi Yönetimi Şube Müdürlüğü‣ Genel Müdürlükçe yürütülen araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçilikle ilgiliprogramların iş <strong>ve</strong> işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesini sağlamak.‣ Ar-Ge Web portala güncel <strong>ve</strong>ri girilmesini sağlamak amacıyla ilgili birimlerleişbirliği yapmak <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ri tabanında bulunan <strong>ve</strong>rinin güncel <strong>ve</strong> eksiksizolmasını sağlamak.‣ Yürütülen programlar kapsamında tutulan <strong>ve</strong>rinin istatistikîdeğerlendirmesini yapmak.‣ Makam tarafından istenen istatistiki bilgileri hazırlamak.‣ Yürütülen programların gelişimine yönelik hazırlanacak yıllık faaliyet raporuiçin analiz <strong>ve</strong> izleme birimine <strong>ve</strong>ri sağlamak.‣ Genel müdürlüğümüzce yürütülen programlar için ihtiyaç duyulacak <strong>ve</strong>rileriderlemek <strong>ve</strong> ilgili birimlerin bilgisine sunmak.‣ Değişen <strong>ve</strong> gelişen şartlara göre <strong>ve</strong>ri tabanının yenilenmesi için gerekliişlemleri yürütmek.‣ Ülkemizde bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilikçiliğe yönelik <strong>ve</strong>ri üreten kuruluşlarla <strong>ve</strong>TÜİK ile işbirliği yaparak <strong>ve</strong>rilerin istenilen formatlara uygun olaraküretilmesini sağlamak.‣ Genel Müdürlük internet sayfasını hazırlamak <strong>ve</strong> sürekli güncel tutulmasınısağlamak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.3- Basın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Şube Müdürlüğü‣ Genel müdürlük görevleri ile ilgili yazılı, görsel <strong>ve</strong> elektronik ortamdayayınlar yapmak, yaptırmak <strong>ve</strong> dağıtmak.‣ Genel müdürlük görevleri ile ilgili kongre, seminer <strong>ve</strong> toplantılarındüzenlenmesi ile ilgili çalışmaları organize etmek.‣ Genel müdürlükçe hazırlattırılacak broşür, afiş, vb. hazırlatmak.21
‣ Genel Müdürlüğe gelen Ar-Ge Merkezleri temsilcileri, Akademisyenler,Rektörler vb. ziyaretçileri misafir etmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.4- Etki Değerlendirme Şube Müdürlüğü‣ Ar-Ge destek programları kapsamında yürütülen projeler, <strong>Teknoloji</strong>Geliştirme Bölgeleri <strong>ve</strong> Ar-Ge Merkezi Belgesi alan <strong>ve</strong> Rekabet öncesiişbirliği projeleri yürüten işletmelerin mali gelişimini izlemek.‣ Verilen hibe desteklerin <strong>ve</strong> sağlanan <strong>ve</strong>rgisel teşviklerin geri dönüşanalizini yapmak.‣ Mevcut konjonktürü dikkate alarak Ar-Ge destek programların gelişiminideğerlendirmek, yürütülen programların revize edilmesi <strong>ve</strong>ya yeni destekprogramlarının hazırlanmasına yönelik öneride bulunmak.‣ Genel Müdürlüğümüzün faaliyetleri ile ilgili yıllık bazda dönemsel raporlarıhazırlamak.‣ Tamamlanan projeleri izlemek, proje çıktısını değerlendirmek.‣ Diğer birimlerle işbirliği içerisinde stratejik plan <strong>ve</strong> performans programı ileilgili çalışmaları yürütmek, izlemek <strong>ve</strong> sonuçlarını değerlendirmek.‣ Tamamlanan projeleri izlemek, değerlendirmek <strong>ve</strong> sonuçlarla ilgili GenelMüdürlük Makamına rapor sunmak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.5- Mali İşler Şube Müdürlüğü‣ Genel müdürlüğün mal <strong>ve</strong> hizmet alımlarını yapmak.‣ <strong>Personel</strong> maaş, harcırah ödemelerini hazırlamak <strong>ve</strong> saymanlığagöndermek.‣ Diğer birimlerle işbirliği halinde Genel Müdürlük bütçesini hazırlamak.‣ Yıl içerisinde bütçe ödeneklerini takip etmek, gerekmesi halinde eködenekle ilgili işlemleri yapmak.‣ Destek programları kapsamında değerlendirme, izleme <strong>ve</strong> denetimdegörev alan akademiysen <strong>ve</strong> sanayicilerin görev ödemelerini yapmak.‣ Genel Müdürlükçe yürütülen destek programları <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> GeliştirmeBölgeleri ile ilgili ödeme işlemleri yapmak.‣ Haftalık, aylık, yıllık bütçe, ödeme faaliyetleri ile raporlar hazırlamak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.B- AR-GE VE YENİLİK DESTEKLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI1- San-Tez Projeleri Şube Müdürlüğü‣ San-Tez Projeleri ile ilgili destek usul <strong>ve</strong> esasları ile gerekli kılavuzlarıhazırlamak <strong>ve</strong> ilgililere duyurmak.‣ Projelerin ön değerlendirmesini yapmak <strong>ve</strong> değerlendirmeye alınacaklarıbelirlemek.‣ Değerlendirme toplantı tarihlerini belirlemek <strong>ve</strong> ilgililere duyurmak.22
‣ Değerlendirme, denetleme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong>sanayicileri belirlemek <strong>ve</strong> görevlendirme yazılarını yazmak.‣ Desteklenmesi uygun bulunan proje sahipleri ile desteklenmesi uygunbulunmayan proje sahiplerini bilgilendirmek.‣ Projenin yürütüleceği üni<strong>ve</strong>rsitelerin proje adına banka özel hesapnumarası açtırmasını sağlamak.‣ Proje sözleşmelerinin imzalanması <strong>ve</strong> taraflara gönderilmesi ile ilgili iş <strong>ve</strong>işlemleri yapmak.‣ Projelerin dönem ödemelerinin yapılmasını sağlamak.‣ Projenin izlenmesi, denetlenmesi <strong>ve</strong> sonuçlandırılması ile ilgili tüm işlemleriyapmak.‣ Proje değişiklik <strong>ve</strong> ek ödenek taleplerini incelemek, değerlendirmek,sonuçlandırmak <strong>ve</strong> proje yürütücüsü, proje ortağı firma ile ilgili üni<strong>ve</strong>rsiteyebildirmek.‣ Değerlendirme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong> sanayicileringörev <strong>ve</strong> yolluk ödeme işlemlerini düzenlemek.‣ Ön elemede kabul edilmeyen projelerin sahiplerine bildirim yapmak.‣ Programlarla ilgili WEB sayfasına konulacak dokümanları hazırlamak <strong>ve</strong> budokümanların güncel tutulmasını sağlamak.‣ Programlarla ilgili bilgilendirme toplantıları düzenlemek, toplantılarakatılmak.‣ San-Tez projelerinin başvuru, ön inceleme, değerlendirme, ödemeleri ileilgili süreçleri elektronik ortamda portal üzerinden takip etmek, edilmesineyönelik çalışmalara katkı sağlamak.‣ San-Tez Proje harcamalarının yapıldığı üni<strong>ve</strong>rsitelerin ilgili bölümleri ileişbirliği yapmak, ortaya çıkan sorunlara çözüm üretmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Yatırım Destek Programı Şube Müdürlüğü‣ Destek programın yasal mevzuatı için altyapıyı oluşturmak.‣ <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Yatırım Destek Programı Destek usul <strong>ve</strong> esasları ilegerekli kılavuzları hazırlamak <strong>ve</strong> duyurmak.‣ <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Yatırım Destek Programı ile ilgili başvuru, değerlendirme,sözleşme, ödeme vb. işlemleri yürütmek.‣ Desteklenmesi uygun bulunan başvuru sahipleri ile desteklenmesi uygunbulunmayan başvuru sahiplerini bilgilendirmek.‣ Yatırımın izlenmesi, denetlenmesi <strong>ve</strong> sonuçlandırılması ile ilgili tümişlemleri yapmak.‣ Yatırım projesi ile ilgili web sayfasına konulacak dokümanları hazırlamak<strong>ve</strong> bu dokümanların güncel tutulmasını sağlamak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.3- <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Patent Destek Şube Müdürlüğü‣ Destek programın yasal mevzuatı için altyapıyı oluşturmak.23
‣ Destek programlarının yürütülmesine ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar ile gereklikılavuzları hazırlamak <strong>ve</strong> ilgililere duyurmak.‣ Değerlendirme toplantı tarihlerini belirlemek <strong>ve</strong> ilgililere duyurmak.‣ <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Patent Destek Programı ile ilgili başvuru, değerlendirme,sözleşme, ödeme vb. işlemleri yürütmek.‣ Desteklenmesi uygun bulunan patent, tanıtım <strong>ve</strong> pazarlama başvurusahipleri ile desteklenmesi uygun bulunmayan başvuru sahiplerinibilgilendirmek.‣ Desteklenen başvuruları duyurmak <strong>ve</strong> sözleşmelerini yapmak.‣ Değerlendirme komisyonunda görev alan uzmanların görev <strong>ve</strong> yollukücretleri ile ilgili işlemlerin yapılması için mali işler <strong>ve</strong> tahakkuk şubemüdürlüğüne bildirimde bulunmak.‣ Patent desteği ile ilgili diğer kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliği içindeyapılacak çalışmaları yürütmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.4- <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Tanıtım <strong>ve</strong> Pazarlama Destek Şube Müdürlüğü‣ <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Tanıtım <strong>ve</strong> Pazarlama destek programının yasal mevzuatıiçin altyapıyı oluşturmak.‣ Patent desteği ile ilgili yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışında ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarlaişbirliği yapmak.‣ Destek programlarının yürütülmesine ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar ile gereklikılavuzları hazırlamak <strong>ve</strong> duyurmak.‣ <strong>Teknoloji</strong>k Ürün Tanıtım <strong>ve</strong> Pazarlama Destek Programı ile ilgili başvuru,değerlendirme, sözleşme, ödeme vb. işlemleri yürütmek.‣ Patent <strong>ve</strong> Tanıtım <strong>ve</strong> Pazarlama destekleri ile ilgili işlemlerin yapılması içinmali işler <strong>ve</strong> tahakkuk şube müdürlüğüne bildirimde bulunmak.‣ Değerlendirme komisyonunda görev alan uzmanların görev <strong>ve</strong> yollukücretleri ile ilgili işlemlerin yapılması için mali işler <strong>ve</strong> tahakkuk şubemüdürlüğüne bildirimde bulunmak.‣ Destek programı kapsamında yürütülen işlemler ile ilgili bilgilerin elektronikortamdaki işlemleri yürütmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.5- Sözleşmeler Şube Müdürlüğü‣ Genel Müdürlükçe yürütülen ya da yürütülecek Ar-Ge <strong>ve</strong> yenilik projeleri <strong>ve</strong>diğer destek programları ile ilgili sözleşme belgelerini hazırlamak.‣ Desteklenen Projeler ile ilgili sözleşmelerin bütçelerinin kontrol edilmesi,bütçelere uygunluğunun izlenmesini gerçekleştirmek.‣ Proje <strong>ve</strong>ya destek programları kapsamında sözleşme değişiklikleri ilgiligörevleri yapmak.‣ Bakanlık desteklerinin ödeme işlemlerinde uygunluk kontrolü yapmak.‣ Bakanlık <strong>ve</strong> diğer kurum kuruluşlar <strong>ve</strong> gerçek yada tüzel kişiliklerlearasında yapılacak protokol, sözleşme, iş akdi belgelerle ilgili işlemleriyürütmek.24
‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.C- KURUMSAL AR-GE DESTEKLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI1- Ar-Ge Merkezi Şube Müdürlüğü‣ Ar-Ge Merkezi başvuruların ön değerlendirmesini yapmak, eksiklikleribelirlemek <strong>ve</strong> tamamlatmak.‣ Ön değerlendirmede kabul edilmeyen başvuruların sahiplerine bildirmek.‣ Değerlendirme, denetleme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong>sanayicileri belirlemek <strong>ve</strong> görevlendirme yazılarını yazmak.‣ Değerlendirme <strong>ve</strong> Denetim Komisyon toplantı tarihlerini belirlemek <strong>ve</strong>ilgililere duyurmak.‣ Değerlendirme, denetleme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong>sanayicilerin görev <strong>ve</strong> yolluk ödeme işlemlerini düzenlemek.‣ Komisyon kararlarını ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlara bildirmek.‣ Ar-Ge Merkezleri ile ilgili değişiklik taleplerini incelemek değerlendirmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Şube Müdürlüğü‣ Rekabet Öncesi İşbirliği projeleri ile ilgili usul <strong>ve</strong> esasları ile gereklikılavuzları hazırlamak <strong>ve</strong> ilgililere duyurmak.‣ Başvuruların ön değerlendirmesini yapmak, eksiklikleri belirlemek <strong>ve</strong>tamamlatmak.‣ Ön değerlendirmede kabul edilmeyen başvuruların sahiplerine bildirimyapmak.‣ Değerlendirme, denetleme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong>sanayicileri belirlemek <strong>ve</strong> görevlendirme yazılarını yazmak.‣ Değerlendirme <strong>ve</strong> Denetim Komisyon toplantı tarihlerini belirlemek <strong>ve</strong>ilgililere duyurmak.‣ Değerlendirme, denetleme <strong>ve</strong> izlemede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong>sanayicilerin görev <strong>ve</strong> yolluk ödeme işlemlerini düzenlemek.‣ Komisyon kararlarını ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlara bildirmek.‣ Rekabet öncesi işbirliği projelerinin sözleşmelerini yapmak ile ilgili işlemleriyürütmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.3- Kamu Araştırma Merkezleri Şube Müdürlüğü‣ Kamu araştırma merkezleri ile ilgili araştırma yapmak.‣ Kamu araştırma merkezlerinin endüstri ile işbirliğine gitmesine yönelikfaaliyetlerde bulunmak.‣ Kamu araştırma yurt içi <strong>ve</strong> yurtdışındaki işbirliklerini geliştirecekfaaliyetlerde bulunmak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.25
D- TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI1- Başvuru, İnceleme <strong>ve</strong> Değerlendirme Şube Müdürlüğü‣ Bölge kuruluşu, Bölgeye ek alan katılması, Bölge sınırı değişikliği ya daBölge alanı iptali ile ilgili başvuru dosyasının ön incelemesini yapmak,eksiklikleri belirlemek <strong>ve</strong> varsa eksik bilgi belgeleri tamamlatmak.‣ Eksiği bulunmayan başvuru dosyası ile ilgili mahallinde inceleme yapmak,inceleme raporu düzenlemek <strong>ve</strong> Makama sunmak.‣ Değerlendirme Kurulu Üyelerine, başvuru ile ilgili toplantı tarihi, yeri <strong>ve</strong>gündem maddelerini bildirmek <strong>ve</strong> Bölge başvuru dosyalarını göndermek.‣ Başvurunun Değerlendirme Kurulunca uygun görülmesi halinde, BakanlarKurulu Kararı istihsali <strong>ve</strong> Resmi Gazete’de yayımlanması için gerekli iş <strong>ve</strong>işlemleri yapmak.‣ Değerlendirme Kurulunca olumsuz karar <strong>ve</strong>rilmesi halinde gerekçeleri ilebirlikte Kurucu Heyeti bilgilendirmek.‣ Bölge başvurusuna ilişkin Bakanlar Kurulu Kararını, Resmi Gazete’deyayımlanmasını takiben, gerekli plan değişikleri yapılmak üzere Çevre <strong>ve</strong>Şehircilik Bakanlığı ile diğer ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlara göndermek.‣ Yönetici şirketin ana sözleşmesini, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesindeyayınlanmadan önce Kanun <strong>ve</strong> Uygulama Yönetmeliğine uygunluğuaçısından incelemek.‣ Bu şubenin görev alanı ile ilgili WEB sayfasına konulacak dokümanlarıhazırlamak <strong>ve</strong> bu dokümanların güncel tutulmasını sağlamak.‣ <strong>Teknoloji</strong> Transfer Ofisleri, kuluçka merkezleri <strong>ve</strong> diğer Ar-Ge destekprogramları ile ilgili mevzuat çalışmalarını <strong>ve</strong> destek programları ilgiliişlemleri yürütmek.‣ Genel müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- Yapım <strong>ve</strong> Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü‣ Bölgelerde ihtiyaç duyulacak arazilerin kamulaştırma işlemlerini yürütmek.‣ Bölge yönetici şirketi tarafından hazırlanan <strong>ve</strong>ya hazırlattırılan Bölgeye ait1/5000 ölçekli nazım <strong>ve</strong> 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarını incelemek<strong>ve</strong> onaylamak.‣ Bölge imar planlarının askıya çıkarılması için gerekli işlemleri yapmak.‣ Kesinleşen imar planlarını ilgili kurumlara <strong>ve</strong> yönetici şirkete göndermek.‣ Bakanlığımızca onaylanmış <strong>ve</strong> kesinleşmiş olan imar planlarına uygunolarak hazırlanmış parselasyon ya da alan tahsis planlarını incelemek <strong>ve</strong>onaylamak.‣ Bölgelerde, 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak hazırlanan<strong>ve</strong>ya hazırlattırılan uygulama projelerini incelemek <strong>ve</strong> onaylamak.‣ Bölgelerde, 4691 sayılı Kanun <strong>ve</strong> Uygulama Yönetmeliği doğrultusunda,onaylanan uygulama projelerine göre ruhsat <strong>ve</strong> izinleri <strong>ve</strong>rmek.‣ Bölgelerin idare binası, kuluçka merkezi <strong>ve</strong> alt yapı ile ilgili inşaatimalatlarını yerinde incelemek, hak ediş raporlarını tetkik etmek, rapordüzenlemek <strong>ve</strong> Makama sunmak.26
‣ Bu şubenin görev alanı ile ilgili WEB sayfasına konulacak dokümanlarıhazırlamak <strong>ve</strong> bu dokümanların güncel tutulmasını sağlamak.‣ Bölgelerin ödenek taleplerini incelemek <strong>ve</strong> değerlendirmek, ödeneğinbakanlık yatırım programına konulması için gerekli işlemleri yapmak.‣ <strong>Teknoloji</strong> geliştirme bölgelerinde; alt yapı, idare binası <strong>ve</strong> kuluçka merkeziinşası ile yönetici şirket tarafından yürütülen kuluçka programları, teknolojitransfer ofisi hizmetleri <strong>ve</strong> teknoloji işbirliği programları ödenek taleplerinideğerlendirmek <strong>ve</strong> Bölgelere yapılacak ödenek tahsisine ilişkin MakamOnayını almak.‣ <strong>Teknoloji</strong> geliştirme bölgelerinde; alt yapı, idare binası <strong>ve</strong> kuluçka merkeziinşasına ilişkin hakedişler ile yönetici şirket tarafından yürütülen kuluçkaprogramları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri <strong>ve</strong> teknoloji işbirliğiprogramlarıyla ilgili ödeme işlemlerinin yapılmasını sağlamak.‣ Bölgede başlatıp sonuçlandırılan AR-GE projeleri sonucu elde edilenteknolojik ürünün Bölgede üretilmesi için gerekli olan yatırımın izinişlemlerini yapmak.‣ <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgesi ile ilgili bilgilendirme toplantıları düzenlemek,toplantılara katılmak.‣ Bu şubenin görev alanı ile ilgili WEB sayfasına konulacak dokümanlarıhazırlamak <strong>ve</strong> bu dokümanların güncel tutulmasını sağlamak.‣ <strong>Teknoloji</strong> geliştirme bölgeleri programı gelişme raporunu hazırlamak <strong>ve</strong>Kalkınma Bakanlığına göndermek.‣ Genel müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.3- İzleme <strong>ve</strong> Değerlendirme Şube Müdürlüğü‣ Bölge Yönetici Şirketi tarafından kanun <strong>ve</strong> yönetmeliğe uygun olarakhazırlanan işletme yönergelerini değerlendirmek <strong>ve</strong> gerekli düzenlemelerinyapılmasını sağlamak.‣ Bölgelerde yürütülen faaliyetlerle ilgili <strong>ve</strong>rilerin, yeminli mali müşavirdenetim raporu ile etki değerlendirme raporunun zamanında gönderilmesinisağlamak.‣ Bölge faaliyetlerinin izlenmesi <strong>ve</strong> denetlenmesine ilişkin kriterleri belirlemek.‣ Bölge yönetici şirketleri, bölgede yer alan firmalar <strong>ve</strong> bu firmalarca yürütülenproje vb. bilgileri yazılı <strong>ve</strong> elektronik ortamda kaydetmek, kayıt edilmesineyönelik faaliyetlerde bulunmak <strong>ve</strong> değerlendirmek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.E- GİRİŞİMCİYİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI1- Teknogirişim Sermayesi Desteği Şube Müdürlüğü‣ Teknogirişim sermayesi desteğinin uygulanmasına ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslarıhazırlayarak ilgililere duyurmak.‣ Teknogirişim Sermayesi Desteği başvurularının ön incelemesini yapmak <strong>ve</strong>uygun bulunanlardan iş planı hazırlamalarını talep etmek.27
‣ İş fikirlerinin değerlendirme tarihlerini belirleyerek değerlendirme toplantılarıile ilgili iş <strong>ve</strong> işlemleri yürütmek.‣ Başvuruların değerlendirilmesi için komisyonları belirlemek, görevlendirmeyazılarını yazmak.‣ Değerlendirme toplantı sonuçlarını iş fikri sahiplerine bildirmek.‣ Desteklenmesi uygun bulunan iş fikri sahipleri ile sözleşme imzalamak <strong>ve</strong>gerekli işlemleri yürütmek.‣ Ön inceleme sonucunda değerlendirmeye alınmayan projelerin sahiplerinebildirim yapmak.‣ Destek programı kapsamında yürütülen işlemlerle ile ilgili tüm bilgileri Ar-GeWEB portala işlemek.‣ Değerlendirmede görev alacak akademisyen <strong>ve</strong> sanayicilerin görev <strong>ve</strong>yolluk ödeme işlemlerini düzenlemek.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.2- Girişimciyi Bilgilendirme <strong>ve</strong> Yönlendirme Şube Müdürlüğü‣ Genel Müdürlüğümüz Ar-Ge desteklerinden yararlanmak isteyengirişimcileri bilgilendirmek.‣ Üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> diğer kurumlarla işbirliği içinde girişimciye yönelik eğitim <strong>ve</strong>bilgilendirme programları yürütmek.‣ Girişimcilerin talep <strong>ve</strong> sorunlarını belirleyerek ilgili birimleri haberdar etmek.‣ Girişimcilere yönelik destek programlarının günün şartlarına göregeliştirilmesine yönelik çalışmaları yürütmek.‣ Girişimcilik kültürünün geliştirilmesi için ulusal <strong>ve</strong> uluslararası fuarlarakatılmak. kongre, seminer <strong>ve</strong> toplantılar düzenlemek, düzenlenmesinidesteklemek, yazılı, görsel <strong>ve</strong> elektronik ortamda yayınlar yapmak <strong>ve</strong>yayaptırmak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.3- Girişimciyi İzleme <strong>ve</strong> Denetim Şube Müdürlüğü‣ Teknogrişim sermayesi desteğinden yararlanan girişimciler tarafındanyürütülen proje faaliyetlerini, harcamaları, yapılan harcamalara ait belgeleriizleme <strong>ve</strong> raporlamak.‣ Girişimcilerin talep <strong>ve</strong> sorunlarını belirleyerek ilgili birimleri haberdar etmek.‣ Girişimcilik desteği almış gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiliklerin proje sonrasındayaptıkları faaliyetler, yürüttükleri projeler <strong>ve</strong> Bakanlık desteği ile satınalınmış, demirbaşlar, cihazlar <strong>ve</strong> malzemeler ile ilgili durumları izleme <strong>ve</strong>takip etmek raporlamak.‣ Genel Müdürlük makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer işleri yapmak.28
SANAYİ BÖLGELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ<strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğü Görevleri <strong>ve</strong> Teşkilat YapısıI. GÖREVLERİ635 sayılı KHK uyarınca <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğünün görevleriaşağıda belirtilmektedir:‣ Organize sanayi bölgeleri <strong>ve</strong> endüstri bölgelerinin planlanması <strong>ve</strong>geliştirilmesine yönelik politika oluşturmak,‣ Organize sanayi bölgeleri <strong>ve</strong> endüstri bölgelerinin; planlanmasına, yerseçimine, kamulaştırılmasına, imar planlarının yapılmasına, kuruluş <strong>ve</strong>işleyişine ilişkin işlerini yürütmek <strong>ve</strong> faaliyetlerini denetlemek,‣ Organize sanayi bölgeleri <strong>ve</strong> endüstri bölgeleri ile ilgili uygulama sonuçlarınıizlemek <strong>ve</strong> bilgi sistemi oluşturmak,‣ Organize sanayi bölgeleri <strong>ve</strong> endüstri bölgelerinin yönetimleri ile personelineyönelik eğitim organizasyonları düzenlemek, bölge <strong>ve</strong> sanayi sitelerinin yurtiçi<strong>ve</strong> yurtdışında tanıtımına <strong>ve</strong> yatırımcı teminine yönelik çalışmalar yapmak,uygulamalarla ilgili olarak diğer ülkelere rehberlik yapmak,‣ Organize sanayi bölgeleri altyapı yatırımları ile bölge müdürlüğü hizmet binası<strong>ve</strong> sanayi sitelerinin altyapı inşaatının tamamını, sanayi sitelerinin üstyapıinşaatının ise yüzde yetmişine kadar olan kısmını kredi ile desteklemek.II – ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ<strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Genel Müdürlüğü’nün çalışma konuları arasında Organize<strong>Sanayi</strong> Bölgeleri (OSB) ağırlıklı olarak yer almaktadır.Planlı kalkınma döneminde bölgesel eşitsizliğin giderilmesi için önemli bir araçolarak geliştirilen OSB’ler, 1960’lı yıllardan bu yana Bakanlığımız öncülüğünde, kredidestekleri ile sürdürülmektedir.TanımOSB’ler: “4562 Sayılı OSB Kanunuyla belirlenen amaçları gerçekleştirmeküzere, sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilindegerekli idari, sosyal <strong>ve</strong> teknik altyapı alanları ile küçük imalat <strong>ve</strong> tamirat, ticaret, eğitim<strong>ve</strong> sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde <strong>ve</strong> belirlisistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan mal <strong>ve</strong> hizmet üretimbölgeleri” şeklinde tanımlanmaktadır. Amaç: OSB’ler ile;‣ <strong>Sanayi</strong>nin uygun görülen alanlarda yapılanması,‣ Çarpık sanayileşme <strong>ve</strong> çevre sorunlarını önlenmesi,‣ Planlı kentleşmenin sağlanması,‣ Kaynakların rasyonel kullanılması,‣ Bilgi <strong>ve</strong> bilişim teknolojilerinden yararlanılması,‣ <strong>Sanayi</strong> türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi <strong>ve</strong> geliştirilmesi,amaçlanmaktadır.29
OSB Türleri 4562 sayılı OSB Kanunu uyarınca kurulan <strong>ve</strong> işletilen OSB’lerşunlardır:‣ KARMA OSB: Farklı sanayi iş kollarında üretim yapan tesislerin yer aldığıOSB’lerdir.‣ İHTİSAS OSB: Aynı sanayi iş kolunda <strong>ve</strong> bu iş koluna dâhil alt sanayigruplarında faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı OSB’lerdir.‣ ÖZEL OSB: 4562 sayılı Kanunun 26’ncı maddesine göre özel hukuk tüzelkişilerince <strong>ve</strong>ya gerçek kişilerce kurulması talep edilen OSB’lerdir.‣ İSLAH OSB: 4562 sayılı Kanunun Geçici Madde 8. maddesine istinadenkurulan OSB’lerdir. 12/04/2011 tarihinden önce mer’i plana göre yapılaşmış <strong>ve</strong>bu madde uyarınca OSB ilan edilmiş alanlardır.Özel Yönetmelik <strong>ve</strong> Kanunlar çerçe<strong>ve</strong>sinde kurulması <strong>ve</strong> denetlenmesigereken tesislerin (Çimento fabrikası, LPG dolum tesisleri, parlayıcı/patlayıcımaddelerin üretildiği tesisler vb) OSB’lerde yer almasına izin <strong>ve</strong>rilmemektedir.İhtisas OSB’lerin planlamaları ise Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED)Raporları doğrultusunda yapıldığından, karma OSB’lerde yer alması uygungörülmeyen bazı sektörler (Deri, mermer, vs) bu bölgelerde yer almaktadır.OSB İş Ve İşlem Sırası1- Başvuru <strong>ve</strong> yer seçimi2- OSB yerinin kesinleştirilmesi3- Kuruluş, sicil <strong>ve</strong> tüzel kişiliğin <strong>ve</strong>rilmesi4- Arazinin temini <strong>ve</strong> kamu yararı kararı5- Etüt proje mühendislik hizmetleri ihalesi6- İmar planları7-Parselasyon planlarıOSB’lerdeki İdari YapıOSB; kamu yararı gerekçesiyle adına kamulaştırma yapılabilen <strong>ve</strong>yayaptırılabilen bir özel hukuk tüzel kişiliğidir.OSB’nin OrganlarıOSB aşağıdaki organlardan oluşur:Müteşebbis Heyet (işletme aşamasında genel kurul)OSB’nin en üst karar organıdır. Bakanlık tarafından yer seçimi kesinleştirilenOSB'nin oluşumuna katılan kurum <strong>ve</strong> kuruluşların yetkili organlarınca mensuplarıarasından tespit edilecek 15 asil <strong>ve</strong> 15 yedek üyeden oluşur.30
Müteşebbis Heyetin GörevleriOSB’nin kuruluş amacını gerçekleştirmek için gerekli kararları <strong>ve</strong> tedbirlerialmak, yer seçimi raporunda belirtilen hususları yerine getirmek, kanun, yönetmelik,kuruluş protokolü <strong>ve</strong> benzeri düzenlemelerle <strong>ve</strong>rilen görevleri yapmak, yönetim <strong>ve</strong>denetim kurulu çalışmalarını <strong>ve</strong> hesaplarını ibra etmek, OSB’ye ait para <strong>ve</strong> diğerkaynakları kuruluş amacına uygun kullanmakla yükümlü <strong>ve</strong> görevlidir.Katılımcıların Müteşebbis Heyete Dâhil OlmalarıOSB’de üretime geçtiğini işyeri açma izni belgesi alarak belgeleyenişletmelerin sayısı, OSB’de kurulacak tüm işletme sayısının 1/3 üne ulaştığında,katılımcılar, kendileri <strong>ve</strong>ya temsil <strong>ve</strong> ilzama yetkili birer temsilcilerinin kendi aralarındaseçecekleri üyeler vasıtasıyla müteşebbis heyette temsil edilirler.Seçimde katılımcılar arasından 7 asil <strong>ve</strong> 7 yedek üye seçilir <strong>ve</strong> müteşebbisheyete dâhil olur.Genel KurulOSB’deki kurulacak toplam işletme sayısının 2/3’ünün yapı kullanma iznialması <strong>ve</strong> bunların da en az yarısının üretime geçtiğini işyeri açma belgesi ilebelgelemeleri halinde genel kurulun oluşum süreci başlar. Yapılacak ilk genel kurultoplantısında müteşebbis heyet, yönetim <strong>ve</strong> denetim kurulunun görevi sona erer,müteşebbis heyetin yerini OSB’nin en üst karar organı olarak genel kurul alır. OlağanGenel Kurul toplantıları yılın ilk altı ayı içerisinde 1 kez yapılır <strong>ve</strong> toplantıda kararlartoplantıda bulunan katılımcıların salt çoğunluğunun oyu ile alınır.Yönetim kuruluYönetim kurulu, müteşebbis heyetin <strong>ve</strong>ya genel kurulun en az dördü kendiüyeleri arasından olmak üzere seçeceği 5 asil 5 yedek üyeden oluşur. Beşinci üyeolarak bölge müdürü de görevlendirilebilir. Yönetim kurulu üyeleri 2 yıl için seçilir.Yönetim kurulu, salt çoğunluk ile toplanır <strong>ve</strong> karar alır. Toplantılar en az ayda iki defayapılır. Toplantılarda sekreterya görevini bölge müdürlüğü yürütür.Yönetim Kuruluna Seçilme Şartlarıa) Müteşebbis heyet üyesi <strong>ve</strong>ya katılımcı olmak,b) Başka bir OSB’de yönetim kurulu üyesi olmamak,c) OSB’de denetim kurulu üyesi ya da denetim kurulu üyelerinin ikinci derecedâhil kan hısımlığından <strong>ve</strong>ya kayın hısımlığından üst soyu <strong>ve</strong>ya alt soyu olmamak.Yönetim Kurulunun Başlıca Görev Ve Yetkileria) OSB’yi temsil <strong>ve</strong> ilzam etmek,b) Kanun, yönetmelik, kuruluş protokolü, ana sözleşme <strong>ve</strong> benzeridüzenlemeler ile müteşebbis heyet <strong>ve</strong> genel kurul kararları ile Bakanlık talimatlarıçerçe<strong>ve</strong>sinde OSB’nin sevk <strong>ve</strong> idaresini yürütmek, gelişmesi için her türlü tedbirialmak,31
c) Bakanlığa karşı taahhüt <strong>ve</strong> sorumluluklarını yerine getirmek,ç) Müteşebbis heyetin <strong>ve</strong>ya genel kurulun onayına sunulmak üzere;1) Yıllık faaliyet raporu, bütçe, kesin hesap <strong>ve</strong> bilânçoyu hazırlamak,2) Yönetim aidatları ile hizmet karşılığı bedellerini belirlemek,3) <strong>Orta</strong>k kullanım alanlarına yapılacak yatırım kararlarını almak,d)Müteşebbis heyetin <strong>ve</strong>ya genel kurulun belirlediği prensipler <strong>ve</strong> aldığıkararlar çerçe<strong>ve</strong>sinde;1) Arsa tahsis <strong>ve</strong> satışlarını yapmak,2) OSB’ye ait gayrimenkullerin <strong>ve</strong> menkullerin satış, trampa <strong>ve</strong> kirabedellerini tespit etmek,3) Elektrik, su, doğalgaz <strong>ve</strong> benzeri mal <strong>ve</strong> hizmet satış bedellerinibelirlemek,4) Ruhsat <strong>ve</strong> izinleri <strong>ve</strong>rmek,e) Bölge müdürü hariç, bölge müdürlüğü personelinin atanması <strong>ve</strong> azline karar<strong>ve</strong>rmek.Denetim KuruluDenetim kurulu, müteşebbis heyetin <strong>ve</strong>ya genel kurulun kendi üyeleriarasından seçeceği iki asil iki yedek üyeden oluşur. Denetim kurulu üyeleri 2 yıl içinseçilir.Denetim Kurulu Üyeliğine Seçilme ŞartlarıDenetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:a)Müteşebbis heyet üyesi <strong>ve</strong>ya katılımcı olmak,b)Yönetim Kurulu üyesi <strong>ve</strong>ya bölge müdürlüğü personeli olmamak,c)Yönetim Kurulu üyeleri <strong>ve</strong>ya bölge müdürü ile ikinci derece dâhil kanhısımlığından <strong>ve</strong>ya kayın hısımlığından üstsoy <strong>ve</strong>ya altsoy olmamak,ç) Yönetim Kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.Denetim Kurulunun Görev Ve YetkileriDenetim kurulunun başlıca görev <strong>ve</strong> yetkileri şunlardır:‣ OSB işlemlerinden bilgi edinmek <strong>ve</strong> gerekli kayıtların düzenli olaraktutulmasını sağlamak amacıyla en az 3 ayda bir defa OSB’nin hesap, işlem <strong>ve</strong>defterlerini incelemek, birlikte <strong>ve</strong>ya münferiden düzenleyecekleri raporu,müteşebbis heyete <strong>ve</strong> yönetim kuruluna bildirmek,‣ En az 3 ayda bir ara rapor <strong>ve</strong> yılda bir defa genel denetleme raporudüzenleyerek müteşebbis heyete <strong>ve</strong>ya genel kurula <strong>ve</strong> yönetim kurulunasunmak.‣ Bütçe, bilanço <strong>ve</strong> gelir-gider cet<strong>ve</strong>lini denetlemek,32
‣ Gerekli hallerde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırmak,‣ Yönetim kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak‣ Ayrıca denetim kurulu üyeleri görevleri çerçe<strong>ve</strong>sinde işlerin yürütülmesindegördükleri noksanlıkları, Bakanlığa haber <strong>ve</strong>rmekle yükümlüdür.Denetim kurulu üyeleri, OSB’nin para <strong>ve</strong> para hükmündeki evrak <strong>ve</strong> senetlerile mal, bilanço, tutanak, rapor, defter, kayıt <strong>ve</strong> belgeleri üzerinden işlediklerisuçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılır.Bölge MüdürlüğüBölge müdürlüğü, bölge müdürü ile yeteri kadar idari <strong>ve</strong> teknik personeldenoluşur. Müteşebbis heyet <strong>ve</strong>ya genel kurul tarafından atanır <strong>ve</strong> yönetim kurulunabağlı olarak çalışır.Kredi kullanan OSB’lerde bölge müdürlüğünün teşkilat şeması <strong>ve</strong> kadrosuBakanlık onayı ile oluşur <strong>ve</strong> değişir.Bölge müdürü, kanun, yönetmelik, kuruluş protokolü, ana sözleşme <strong>ve</strong> benzeridüzenlemeler çerçe<strong>ve</strong>sinde, müteşebbis heyet, genel kurul <strong>ve</strong> yönetim kurulununkararları <strong>ve</strong> talimatları doğrultusunda, OSB’nin sevk <strong>ve</strong> idaresini yürütmekle görevlidir<strong>ve</strong> OSB’nin idari <strong>ve</strong> teknik personelinin en üst amiridir.OSB’lere Sağlanan Teşvik, Destek <strong>ve</strong> MuafiyetlerA - OSB Tüzel Kişiliğine SağlananlarBakanlık KredisiBakanlığımız Yatırım Programında yer alan OSB’lerden; kalkınmada öncelikliyörelerde bulunanlar ile ileri teknoloji gerektiren ihtisas OSB’lerin arsa, altyapı inşaat<strong>ve</strong> genel idare giderleri, normal <strong>ve</strong> gelişmiş yörelerde bulunan OSB’lerin altyapıinşaat <strong>ve</strong> genel idare giderleri kredilendirilmektedir.Bu kredi;‣ Kalkınmada öncelikli yörelerde, % 1 faiz oranı ile 5 yılı ödemesiz olmak üzeretoplam 15 yıl geri ödemeli,‣ Normal İllerde, % 3 faiz oranı ile 3 yıl ödemesiz olmak üzere toplam 11 yıl geriödemeli,‣ Gelişmiş İllerde, % 6 faiz oranı ile 2 yıl ödemesiz olmak üzere toplam 9 yıl geriödemeli, olarak kullandırılmaktadır.Vergi MuafiyetleriOSB tüzel kişiliği;33
‣ İnşaat bitim tarihini takip eden Bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile Emlak<strong>ve</strong>rgisinden, Tüketeceği elektrik için elektrik <strong>ve</strong> havagazı tüketim <strong>ve</strong>rgisinden,‣ Arsa <strong>ve</strong> işyeri teslimlerinde KDV’den,‣ Bina inşaat <strong>ve</strong> yapı kullanma izni harcından,‣ Kurumlar <strong>ve</strong>rgisinden,‣ Tevhit <strong>ve</strong> ifraz işlem harcından,‣ Merkezi atık su arıtma tesisi işleten bölgeler atık su bedelinden, muaftır.B - OSB’lerde Yer Alan İşletmelere SağlananlarVergi MuafiyetleriOSB’lerde yer alan işletmeler;‣ İnşaatın bitim tarihini takip eden Bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile Emlak<strong>ve</strong>rgisinden,‣ Belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanmayan işletmeler çevretemizlik <strong>ve</strong>rgisinden,‣ Bina inşaat <strong>ve</strong> yapı kullanma izni harçlarından,‣ Tevhit <strong>ve</strong> ifraz işlem harçlarından,‣ Merkezi atık su arıtma tesisi işleten bölgelerde yer almaları koşuluyla atık subedelinden, muaftır.TeşviklerKanun kapsamına giren 49 İldeki OSB’lerde yer alan işyerleri ile ilgili olarak 10kişi çalıştırmak şartı ile 2012 yılı sonuna kadar;‣ Gelir <strong>ve</strong>rgisi <strong>ve</strong> stopajın tamamı terkin edilir.‣ SSK primi iş<strong>ve</strong>ren hissesinin tamamı Hazinece karşılanır.‣ Enerji giderlerinin % 50 sine kadar olan kısmı Hazinece karşılanır.Bedelsiz Arsa Tahsisiİl <strong>ve</strong> ilçelerin sosyoekonomik durumları dikkate alınarak, organize sanayibölgelerinde, en az on kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek <strong>ve</strong>ya tüzelkişilere, tamamen <strong>ve</strong>ya kısmen bedelsiz parsel tahsis edilebilmektedir.III - SANAYİ SİTELERİ<strong>Sanayi</strong> sitesi uygulamalarına; çarpık sanayinin önlenmesi <strong>ve</strong> sanayiyapılaşmalarının disipline edilmesi amacıyla, planlı kalkınma dönemi olan 1960'lıyıllarda başlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak, sanayi sitesi yapı kooperatifleri büyükoranda altyapı <strong>ve</strong> üstyapı yapım kredisi ile desteklenmiştir.TanımAğırlıklı olarak yapı kooperatifleri vasıtasıyla uygulamaya konulan sanayisiteleri, “Daha çok tamirat <strong>ve</strong> imalatla uğraşan küçük işletmelerin yer aldığı, altyapıhizmetleri ile idare binası, çırak okulu, satış dükkânı gibi sosyal kurumlarla donatılmışişyeri toplulukları”dır. Amaç sanayi siteleri ile;34
‣ Plansız <strong>ve</strong> denetimsiz bir şekilde yapılaşmış, çevre kirliliği <strong>ve</strong> plansızkentleşmeye neden olan dağınık şekildeki işyerlerini bir araya toplamaksuretiyle, çevre sağlığına <strong>ve</strong> şehrin planlı gelişmesine katkıda bulunulması,‣ Benzer iş kollarında çalışan <strong>ve</strong> birbirini tamamlayıcı üretim yapan işletmelerinaynı site içinde toplanmasıyla, <strong>ve</strong>rimliliğin <strong>ve</strong> kar artışının sağlanması,ihtiyaçların daha ekonomik karşılanması,‣ <strong>Sanayi</strong>nin az gelişmiş bölgelerde yaygınlaştırılması suretiyle, geri kalmışbölgelerin kalkınmalarının teşvik edilmesi,‣ Tarım alanlarının sanayide kullanılmasının önlenmesi,‣ Küçük sanayicilerde, ortak hareket etme, çevresel faktörlerin maliyetinipaylaşma gibi katılımcı yönetim biçiminin geliştirilmesi, sağlanmakta olup,sanayi siteleri içerisinde gelişimlerini tamamlayan işletmelerin büyükişletmelere dönüşmeleri <strong>ve</strong> organize sanayi bölgelerinde yer almalarıhedeflenmektedir. Başlangıçta 60 m2 gibi küçük işyeri talepleri, bugün 2000m2 ye yaklaşan fabrika niteliğindeki boyutlara ulaşmıştır.<strong>Sanayi</strong> Siteleri İş <strong>ve</strong> İşlem Sırası<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı “Yatırım Programında Yer Alan <strong>Sanayi</strong>Sitesi Yapı Kooperatiflerinin Kredi Kullanımına İlişkin Usul <strong>ve</strong> Esaslar HakkındaYönetmelik” kapsamında, Bakanlığımız kredi desteği ile gerçekleşen sanayi siteleri;‣ Tamirat <strong>ve</strong> imalat niteliğindeki meslek gruplarına mensup ortaklardan oluşansanayi sitesi yapı kooperatifinin kurulması,‣ Bilgilendirme raporu, genel ortak listesi <strong>ve</strong> kuruluş yerine ilişkin belgeleri içerenbaşvuru dosyasının Valilikçe Bakanlığa gönderilmesi,‣ Kuruluş yerinin, Bakanlıkça uygun görülmesi <strong>ve</strong> imar planının ruhsatmakamınca onaylanması,‣ <strong>Sanayi</strong> sitesi uygulama projelerinin, ruhsat makamınca onaylanmasınımüteakip kredi şartları açısından Bakanlığımızca vize edilmesi, keşifözetlerinin sanayi sitesi yapı kooperatifi başkanlığınca onaylandıktan sonrakredilendirmeye esas olmak üzere Bakanlığa sunulması,‣ <strong>Sanayi</strong> sitesinin, Bakanlığımız yatırım programına alınması,‣ Yatırım programına göre ödenek tahsis edilen küçük sanayi sitesi yapımihalesinin, Bakanlıkça belirlenen esas <strong>ve</strong> usuller çerçe<strong>ve</strong>sindegerçekleştirilmesi,‣ Yapım aşamasında üstyapı inşaatlarının %70’ine kadar olan kısmı, altyapıinşaatlarının tamamının Bakanlığımız kredi desteği <strong>ve</strong> takibindetamamlanması,‣ Tamamlanan sanayi sitesi işyerlerinin, kooperatif yönetimince kura çekimiyapılarak ortaklara teslim edilmesi,‣ İnşaatının tamamlandığının Bakanlıkça tespit edildiği tarihten iki yıl sonrabaşlamak üzere, Bakanlık kredisinin 11 ila 15 yıl içinde geri ödenmesi,aşamalarının tamamlanması ile hayata geçmektedir.Bakanlığımız kredisi kullanmayan sanayi siteleri, yapı kooperatifleri aracılığı <strong>ve</strong>ortaklarının ekonomik imkânları ile gerçekleşmektedir.35
<strong>Sanayi</strong> Sitelerine Sağlanan Teşvik, Destek Ve MuafiyetlerA. <strong>Sanayi</strong> Sitesi Tüzel Kişiliğine Sağlananlar1. Bakanlık KredisiBakanlığımız Yatırım Programında yer alan sanayi siteleri altyapı inşaatlarınıntamamı, üstyapı inşatlarının ise % 70 ‘ine kadar olan kısmı kredilendirilir.Bu kredi;a) Kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki illerde, üstyapı kredi oranı % 70,kredi faiz oranı % 1 olmak üzere, inşaatın bitiminden itibaren 2 yıl ödemesiz 13 yılödemeli olarak toplam 15 yıl geri ödemeli,b) Normal İllerde, üstyapı kredi oranı % 60, kredi faiz oranı % 3 olmak üzere,inşaatın bitiminden itibaren 2 yıl ödemesiz 11 yıl ödemeli olarak toplam 13 yıl geriödemeli,c) Gelişmiş İllerde, üstyapı kredi oranı % 50, kredi faiz oranı % 6 olmak üzere,inşaatın bitiminden itibaren 2 yıl ödemesiz 9 yıl ödemeli olarak toplam 11 yıl geriödemeli, olarak kullandırılmaktadır.2. Vergi Muafiyetleri‣ <strong>Sanayi</strong> sitesi tüzel kişiliği;İnşaat bitim tarihini takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ileemlak <strong>ve</strong>rgisinden,Arsa <strong>ve</strong> işyeri teslimlerinde kurumlar <strong>ve</strong>rgisi <strong>ve</strong> KDV’den,Bina inşaat <strong>ve</strong> yapı kullanma izni harcından, muaftır.‣ <strong>Sanayi</strong> sitelerinde yer alan işletmeler;Bina inşaat harcı <strong>ve</strong> yapı kullanma izni harcından,Büyükşehir belediye sınırları içinde yer alanlar hariç olmak üzere,kalkınmada öncelikli yöre kapsamındaki illerde bulunan sanayi siteleriile bu yöreler dışındaki nüfusu 5000 ’den az olan belediye sınırlarıiçerisindeki sanayi sitelerinde yer alan işletmeler, çevre temizlik<strong>ve</strong>rgisinden % 50 oranında, muaftır.IV - ENDÜSTRİ BÖLGELERİTanımEndüstri Bölgeleri; “Yatırımları teşvik etmek, yurt dışında çalışan Türkişçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmek <strong>ve</strong> yabancı sermaye girişiniartırmak amacıyla 4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu uyarınca kurulacak üretimbölgeleri” şeklinde tanımlanmaktadır.36
HedefÜlke ekonomisinin gelişmesini <strong>ve</strong> teknoloji transferini sağlamak, üretim <strong>ve</strong>istihdamı artırmak, yatırımları teşvik etmek, yabancı sermaye girişini artırmak <strong>ve</strong> Türkişçilerinin tasarruflarını Türkiye’de yatırıma yönlendirmektir.‣ Endüstri bölgesi (EB) Bakanlığımızın önerisi, koordinasyon kurulunun uygunbulması <strong>ve</strong> Bakanlar Kurulu Kararı ile EB yeri olarak belirlenen alan, hazineadına kamulaştırılır.‣ Kamulaştırma, altyapıya yönelik tüm plan, etüt, proje <strong>ve</strong> altyapı inşaatıgiderleri Bakanlığımız bütçesinden karşılanır.Endüstri Bölgesi TürleriKarma Endüstri Bölgesi‣ Değişik sektör gruplarından yatırımcıların yer aldığı sanayi üretim bölgeleridir.‣ Endüstri bölgelerinin kuruluş <strong>ve</strong> işletmesi ile yararlanılacak teşvikler BakanlarKurulu Kararı ile <strong>ve</strong>rilir. Bu teşvikler diğer endüstri bölgelerinde uygulanan usul<strong>ve</strong> esaslara tabidir.İhtisas Endüstri Bölgesi‣ İleri teknoloji kullanılması <strong>ve</strong> araştırma geliştirmeye imkan tanınması şartıyla,bilişim teknolojisi, tıp teknolojisi <strong>ve</strong> tarımsal endüstri de dahil, ihtisas gerektirenkonularda faaliyet gösteren bölgelerdir.‣ İhtisas endüstri bölgelerinin kuruluş <strong>ve</strong> işletmesi ile yararlanılacak teşviklerBakanlar Kurulu Kararı ile <strong>ve</strong>rilir. Bu teşvikler diğer endüstri bölgelerindeuygulanan usul <strong>ve</strong> esaslara tabidir.Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgelerinden Dönüşen Endüstri Bölgeleri‣ OSB kanunu hükümlerine göre kurulmuş bulunan mevcut organize sanayibölgelerinden, Bakanlıkça uygun görülenler, Bakanlar Kurulunca kısmen ya datamamen endüstri bölgesi olarak ilan edilebilir. Bu bölgeler organize sanayibölgelerinden dönüşen endüstri bölgeleridir.‣ Endüstri bölgelerinin kuruluş <strong>ve</strong> işletmesi ile yararlanılacak teşvikler BakanlarKurulu Kararı ile <strong>ve</strong>rilir. Bu teşvikler diğer endüstri bölgelerinde uygulanan usul<strong>ve</strong> esaslara tabidir.Münferit Yatırım YeriYerli <strong>ve</strong> / <strong>ve</strong>ya yabancı yatırımcılar tarafından talep edilmesi durumunda,kalkınma planlarında belirtilen ileri teknoloji sektörlerinden birini kullanan <strong>ve</strong> bellikriterleri karşılayan yatırımlar için tahsis edilebilecek alanlardır.Özel Endüstri Bölgeleri‣ Üzerinde kurulu sanayi tesisi bulunan, gerçek ya da tüzel kişilere ait <strong>ve</strong> 4737sayılı kanun hükümlerine göre ilan edilebilecek endüstri bölgeleridir.37
‣ Özel endüstri bölgelerinde uygulanacak devlet yardımları, endüstribölgelerinde uygulanacak devlet yardımlarından ayrı olarak Bakanlar Kurulutarafından belirlenir.Endüstri Bölgeleri Koordinasyon KuruluEndüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu;‣ <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> Ve <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Müsteşarı (Kurul Başkanı)‣ Maliye Bakanlığı,‣ Bayındırlık Ve İskân Bakanlığı, (Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı)‣ Tarım Ve Köy işleri Bakanlığı, (Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı)‣ Çevre Ve Orman Bakanlığı, (Orman Ve Su İşleri Bakanlığı)‣ Devlet Planlama Teşkilatı, (Kalkınma Bakanlığı)‣ Hazine Müsteşarlığı,‣ Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği, temsilcilerinden oluşur.Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu (Münferit yatırım yeri için ek olarak)‣ Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Temsilcisi‣ Kültür Ve Turizm Bakanlığı Temsilcisi‣ Sağlık Bakanlığı Temsilcisi‣ Çalışma Ve Sosyal Gü<strong>ve</strong>nlik Bakanlığı Temsilcisi‣ Dış Ticaret Müsteşarlığı (Ekonomi Bakanlığı)TemsilcisiSağlanan Teşvik, Destek Ve MuafiyetlerA- EB Tüzel Kişiliğine SağlananlarEB kurulması için gerekli arsa <strong>ve</strong>ya arazi temini, altyapı ile ilgili mal <strong>ve</strong> hizmetalımları <strong>ve</strong> yapım işleri için gereken harcamalar Bakanlığımız bütçesinden karşılanır.B- EB’lerde Yer Alan İşletmelere Sağlananlar1.5084 <strong>ve</strong> 5350 sayılı kanun kapsamında5084 <strong>ve</strong> 5350 sayılı kanunlar ile, kapsam dâhilinde 49 ildeki EB’lerde yer alanişyerleri ile ilgili olarak;‣ Gelir <strong>ve</strong>rgisi stopajının tamamı terkin edilir.‣ SSK primi iş<strong>ve</strong>ren hissesinin tamamı hazinece karşılanır.‣ Enerji giderlerinin % 50 sine kadar olan kısmı yine hazinece karşılanır.2.Vergi muafiyetleri:Gayrimenkullerin tevhit <strong>ve</strong> ifraz işlem harcından muaftır.3. EB Kanununun Getirdiği Destekler38
‣ Hazine arazilerinde yatırımcı lehine irtifak hakkı tesisi.‣ Yatırıma başlamadan önce yürütülmesi gereken tüm yasal işlemlerin üç ayiçinde tamamlanması.‣ Bakanlar Kurulu tarafından ayrıca belirlenecek teşvikler.39
METROLOJİ VE STANDARDİZASYONGENEL MÜDÜRLÜĞÜMetroloji <strong>ve</strong> Standardizasyon Genel Müdürlüğünün Görev,Yetki <strong>ve</strong> SorumluluklarıGenel Müdürlüğümüzün görevleri, 635 sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ileaşağıdaki şekilde belirlenmiştir.‣ Metroloji politikasını belirlemek <strong>ve</strong> metroloji alanında stratejiler geliştirmek,uygulanmasını sağlamak <strong>ve</strong> izlemek.‣ Yasal metroloji <strong>ve</strong> hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemeler ile ilgilistandart listelerini hazırlamak <strong>ve</strong> uygulamaya koymak, bu alanda piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimi yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.‣ Yasal metroloji kapsamına alınacak <strong>ve</strong>ya kapsamdan çıkartılacak ölçüaletlerini belirlemek, yasal metroloji alanında izlenebilirliği sağlamak içingerekli teknik <strong>ve</strong> idari altyapıyı oluşturmak.‣ Ulusal ölçü etalonlarının bulundurulma <strong>ve</strong> kontrol esaslarını belirlemek,‣ Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan <strong>ve</strong> Bakanlıkça gerekli görülenstandartlara ilişkin düzenlemeler yapmak <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak.‣ Yasal metroloji <strong>ve</strong> hazır ambalajlama alanında teknik düzenlemesi <strong>ve</strong>standardı bulunmayan ürünlerin denetimine esas olacak özellikleri tespitetmek <strong>ve</strong>ya ettirmek.‣ Metroloji, standardizasyon, akreditasyon <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirmesialanlarında stratejiler belirlemek, bunların uygulanmasında ilgili kuruluşlararasında koordinasyonu sağlamak.‣ Laboratuvarlar kurmak <strong>ve</strong>ya kurdurmak, kurulan laboratuvarların belirlenenusul <strong>ve</strong> esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde çalışmalarını sağlamak <strong>ve</strong> kontrol etmek.‣ Yasal metroloji alanında uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek;bu alanda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlara katılmak <strong>ve</strong> işbirliğiyapmak‣ Yasal metroloji alanında yetkilendirilecek uygunluk değerlendirme kuruluşlarıile teknik hizmet kuruluşlarının taşıması gereken nitelikleri belirlemek, bunlarıgörevlendirmek, gerektiğinde görevlendirmeyi geçici olarak durdurmak <strong>ve</strong>yaiptal etmek.‣ Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.Bu görevlere ila<strong>ve</strong>ten, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ile Bakanlığımızarasında yapılan protokol hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde Akaryakıt <strong>ve</strong> LPG piyasasınailişkin denetimler yapılmaktadır.SAYAÇLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Soğuk <strong>ve</strong> sıcak su sayaçları, ısı sayaçları, elektrik sayaçları, akım <strong>ve</strong> gerilimölçü transformatörleri, gaz sayaçları, egzoz gazı analiz cihazları; akaryakıt <strong>ve</strong>likit petrol gazı sayaçları, hacim ölçü kapları, su dışındaki sıvıların ölçümündekullanılan diğer ölçü aletleri ile motorlu taşıtların lastik hava basıncının40
ölçümünde kullanılan cihazların piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarınailişkin işlemleri yürütmek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, değerlendirmek; bunların ülkemizdeuygulanmasını sağlamak,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin muayene <strong>ve</strong> damgalama ücretlerini her yıl yenidenbelirleyerek, Ocak ayı başından geçerli olmak üzere Resmi Gazetede ilanedilmesini sağlamak,‣ Elektrik, su <strong>ve</strong> gaz sayaçlarının tamir <strong>ve</strong> ayar ücretlerini her yıl yenidenbelirleyerek, Ocak ayı başından geçerli olmak üzere Resmi Gazetede ilanedilmesini sağlamak,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin periyodik muayenelerinin yaptırılması konusundailgililerin bilgilendirilmesi amacıyla TRT radyo <strong>ve</strong> televizyonundan yayınlanmaküzere konuyla ilgili Hükümet Bildirisini hazırlamak,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin muayenelerinde kullanılan damgaların yaptırılması <strong>ve</strong>tüm il müdürlüklerine dağıtılmasını sağlamak,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletleri imalatçılarının özel damga yetkisi taleplerinideğerlendirmek; uygun bulunanlara özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Merkez <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı personelinin mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar konusundateorik <strong>ve</strong> pratik olarak eğitilmelerini sağlamak,‣ Bu ölçü aletlerinin tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacak kişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerinisağlamak, yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlara Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tamir<strong>ve</strong> Ayar Yetki Belgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.AKARYAKIT SAYAÇLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Akaryakıt <strong>ve</strong> likit petrol gazı(LPG) sayaçları, hacim ölçü kapları, su dışındakisıvıların ölçümünde kullanılan diğer ölçü aletleri ile motorlu taşıtların lastikhava basıncının ölçümünde kullanılan cihazların piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong>kullanımlarına ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Söz konusu ölçü aletlerinin tamir <strong>ve</strong> ayar ücretleri ile muayene <strong>ve</strong> damgalamaücretlerini her yıl yeniden belirleyerek Ocak ayı başından geçerli olmak üzereResmi Gazetede ilan edilmesini sağlamak,‣ Bu ölçü aletlerinin tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacak kişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerinisağlamak, yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlara Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tamir<strong>ve</strong> Ayar Yetki Belgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Talep edilmesi halinde imalatçılara özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesi ile ilgiliişlemleri yürütmek,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak,Görevlerle ilgili mevzuat;1) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.41
2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun.3)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği.4)Ölçü Aletleri Yönetmeliği ( 2004/22/AT).5)Ölçü Aletleri <strong>ve</strong> Metrolojik Kontrol Yöntemleri HakkındaYönetmelik(2009/34/AT).6)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği.7)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği.8)Su Haricindeki Sıvılar İçin Kullanılan Ölçme Sistemlerine Dair Yönetmelik(77/313/AT).9)Su Haricindeki Sıvılar İçin Kullanılan Sayaçların Yardımcı DonanımlarınaDair Yönetmelik (71/348/AT).10)Su Haricindeki Sıvılar İçin Kullanılan Sayaçlara Dair Yönetmelik(71/319/AT).11)Motorlu Taşıt Lastiklerinin Hava Basıncı Ölçümünde Kullanılan CihazlaraDair Yönetmelik (86/217/AT).GAZ SAYAÇLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Gaz sayaçları <strong>ve</strong> egzoz gazı analiz cihazlarının piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong>kullanımlarına ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Bu cihazlara ilişkin tamir <strong>ve</strong> ayar istasyonlarının yeterlilik muayenelerininyapılarak işletmeye açılmaları <strong>ve</strong> periyodik muayenelerinin yapılmasınısağlamak,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, değerlendirmek; bunların ülkemizdeuygulanmasını sağlamak,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Söz konusu cihazların tamir <strong>ve</strong> ayar ücretleri ile muayene <strong>ve</strong> damgalamaücretlerini her yıl yeniden belirleyerek Ocak ayı başından geçerli olmak üzereResmi Gazetede ilan edilmesini sağlamak,‣ Gaz sayaçları <strong>ve</strong> egzoz gazı analiz cihazlarının tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacakkişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerini sağlamak, yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlaraÖlçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tamir <strong>ve</strong> Ayar Yetki Belgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi<strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Merkez <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı personelinin mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar konusundateorik <strong>ve</strong> pratik olarak eğitilmelerini sağlamak,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Talep edilmesi halinde imalatçılara özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesi ile ilgiliişlemleri yürütmek,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun.3) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği.4) Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT).5)Ölçü Aletleri <strong>ve</strong> Metrolojik Kontrol Yöntemleri Hakkında Yönetmelik(2009/34/AT).42
6) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği.7) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği.8)Gaz Sayaçları Yönetmeliği (71/318/AT).ELEKTRİK SAYAÇLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Elektrik sayaçları ile akım <strong>ve</strong> gerilim ölçü transformatörlerinin piyasaya arzı,muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Bu cihazlara ilişkin tamir <strong>ve</strong> ayar istasyonlarının yeterlilik muayenelerininyapılarak işletmeye açılmaları <strong>ve</strong> periyodik muayenelerinin yapılmasınısağlamak,‣ Elektrik sayaçlarının tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacak kişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerinisağlamak, yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlara elektrik sayaçlarıtamircilerine mahsus yetki belgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi <strong>ve</strong>rilmesinisağlamak,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmalarınısağlamak,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Söz konusu cihazların tamir <strong>ve</strong> ayar ücretleri ile muayene <strong>ve</strong> damgalamaücretlerini her yıl yeniden belirleyerek Ocak ayı başından geçerli olmak üzereResmi Gazetede ilan edilmesini sağlamak,‣ Merkez <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı personelinin mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar konusundateorik <strong>ve</strong> pratik olarak eğitilmelerini sağlamak,‣ Talep edilmesi halinde elektrik sayaçları ile akım <strong>ve</strong> gerilim ölçütransformatörü imalatçılarına özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesi ile ilgili işlemleriyürütmek,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmakGörevlerle ilgili mevzuat;1) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun.3) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği.4) Ölçü Aletleri Yönetmeliği(2004/22/AT).5)Ölçü Aletleri <strong>ve</strong> Metrolojik Kontrol Yöntemleri HakkındaYönetmelik(2009/34/AT).6) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği.7) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği.8) Elektrik Sayaçları Yönetmeliği(76/891/AT).SU SAYAÇLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Soğuk <strong>ve</strong> sıcak su sayaçları ile ısı sayaçlarının piyasaya arzı <strong>ve</strong>muayenelerine ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Bu cihazların tamir <strong>ve</strong> ayar ücretleri ile muayene <strong>ve</strong> damgalama ücretlerini heryıl yeniden belirleyerek Ocak ayı başından geçerli olmak üzere ResmiGazetede ilan edilmesini sağlamak,43
‣ Bu cihazlara ilişkin tamir <strong>ve</strong> ayar istasyonlarının yeterlilik muayenelerininyapılarak işletmeye açılmaları <strong>ve</strong> periyodik muayenelerinin yapılmasınısağlamak,‣ Bu cihazların tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacak kişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerini sağlamak;yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlara su sayaçları tamircilerine mahsus yetkibelgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Talep edilmesi halinde imalatçılara özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesi ile ilgiliişlemleri yürütmek,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin damgalanması işlemlerinde kullanılan damgalarınyaptırılması <strong>ve</strong> tüm il müdürlüklerine dağıtılmasını sağlamak,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Merkez <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı personelinin mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar konusundateorik <strong>ve</strong> pratik olarak eğitilmelerini sağlamak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yerine getirmekGörevlerle ilgili mevzuat;1) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun3) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği4) Ölçü Aletleri Yönetmeliği(2004/22/AT)5)Ölçü Aletleri <strong>ve</strong> Metrolojik Kontrol Yöntemleri Hakkında Yönetmelik(2009/34/AT)6) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği7) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği,8)Soğuk Su Sayaçları Yönetmeliği(75/33/AT)9)Sıcak Su Sayaçları Yönetmeliği(89/830/AT)TARTI ALETLERİ VE HAZIR AMBALAJLI MAMULLER DAİRESİBAŞKANLIĞI (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Otomatik tartı aletleri, otomatik olmayan tartı aletleri, yüksek çekerli vasıtabaskülleri, ağırlıklar, demiryolu yük <strong>ve</strong> sarnıçlı vagonları, hububat ölçmealetleri ile malzeme ölçerlerin piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarınailişkin işlemleri yürütmek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, değerlendirmek; bunların ülkemizdeuygulanmasını sağlamak,‣ Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu oluşturulması işlemleriniyürütmek,‣ Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memur adaylarının sınavlarının yapılmasınısağlamak <strong>ve</strong> yetki belgelerini düzenlemek,‣ Uygunluk değerlendirme kuruluşları ile ilgili işlemleri yürütmek,‣ Uluslararası kuruluşlarla ilgili işlemleri yürütmek,‣ Ulusal Programın hazırlanması <strong>ve</strong> izlenmesi çalışmalarını yürütmek <strong>ve</strong> UlusalPrograma bağlı olarak ilerleme raporlarının hazırlanmasına katkıda bulunmak,44
‣ Ölçü aletleri ile ilgili AB teknik mevzuatı uyumlaştırılması, uygunlukdeğerlendirme işlemlerini yapacak kurum <strong>ve</strong>ya kuruluşların yetkilendirilmesi <strong>ve</strong>AB ile ilgili projeler <strong>ve</strong> bildirim faaliyetlerini takip etmek,‣ Hazır ambalajlı mamuller, ölçü kapları olarak kullanılan ölçü şişeleri, alkoltabloları, alkolmetreler <strong>ve</strong> alkol hidrometreleri, ecza kapları ile ilgilimevzuatların gerektiğinde tadili, revizyon <strong>ve</strong> yayımlanması çalışmalarındabulunmak,‣ Laboratuarlar kurmak <strong>ve</strong>ya kurdurmak, kurulan laboratuarların belirlenen usul<strong>ve</strong> esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde çalışmalarını sağlamak <strong>ve</strong> kontrol etmek.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.TARTI ALETLERİ ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Otomatik tartı aletleri (otomatik kütle belirleme terazisi, otomatik kontrolterazisi, ağırlık etiketleyici, ağırlık/fiyat etiketleyici, otomatik gravimetrik dolumterazisi, kesintili toplayıcı, sürekli toplayıcı <strong>ve</strong> ray kantarı) (2004/22/AT),otomatik olmayan tartı aletleri (2009/23/AT), yüksek çekerli vasıta baskülleri,ağırlıklar, demiryolu yük <strong>ve</strong> sarnıçlı vagonları, hububat ölçme aletleri ilemalzeme ölçerlerin piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkinişlemleri yürütmek, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini gerçekleştirmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, değerlendirmek; bunların ülkemizdeuygulanmasını sağlamak,‣ Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memurluğu oluşturulması işlemleriniyürütmek,‣ Grup Merkezi Belediye Ölçü Ayar Memur adaylarının sınavlarının yapılmasınısağlamak <strong>ve</strong> yetki belgelerini düzenlemek,‣ Ulusal etalonların, Bakanlık tarafından düzenlenen protokol ile TÜBİTAK-Ulusal Metroloji Enstitüsü’nde muhafaza edilmesini sağlamak,‣ Tartı <strong>ve</strong> tartı aletlerinin tamir <strong>ve</strong> ayarının yapılacağı işyerleri ile bu işyerlerindeçalışacak kişilerde aranacak kriterleri belirlemek <strong>ve</strong> mevzuat olarakyayımlamak.‣ Tartı Aletleri Teknik Komitesi (TARTEK) toplantılarını düzenlemek,sekretaryasını yürütmek.Görevlerle İlgili Mevzuat;1)3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun3)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği4)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği5)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği6)Otomatik Olmayan Tartı Aletleri Yönetmeliği (2009/23/AT)7)5 Kg dan 50 Kg'a Kadar <strong>Orta</strong> Doğruluktaki Dikdörtgen Blok Ağırlıklar <strong>ve</strong> 1Kg'dan 10 Kg'a Kadar <strong>Orta</strong> Doğruluktaki Silindirik Ağırlıklara Dair Yönetmelik(71/317/AT)8)1 mg'dan 50 Kg'a Kadar Üst-<strong>Orta</strong> Doğruluktaki Ağırlıklara Dair Yönetmelik(74/148/AT)9)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletlerinin Metrolojik Kontrolleri İçin Genel Esaslara DairYönetmelik (71/316/AT)45
10)Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT) (EK MI-006) (EK MI-008) (EK MI-009)11)Kütle Ölçülerinin İmalat, Muayene <strong>ve</strong> Damgalama Esasları HakkındakiYönetmelik12)Hububat Depolama Birim Hacmi İçin Standart Kütlenin Ölçümüne DairYönetmelik (71/347/AT)HAZIR AMBALAJLI MAMULLER VE LABORATUARLAR ŞUBESİMÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu <strong>ve</strong> 4703 sayılı Ürünlere İlişkin TeknikMevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong> Uygulanmasına Dair Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde; hazırambalajlı mamullerle ilgili yönetmelikler kapsamında denetimlerin yapılmasınısağlamak <strong>ve</strong> denetim faaliyetlerini yürütmek,‣ Hazır ambalajlı mamuller, ölçü kapları olarak kullanılan ölçü şişeleri, alkoltabloları, alkolmetreler <strong>ve</strong> alkol hidrometreleri, ecza kapları ile ilgilimevzuatların gerektiğinde tadili, revizyon <strong>ve</strong> yayımlanması çalışmalarındabulunmak,‣ AB mali yardım programları ile ilgili belirtilen projeler kapsamında HazırAmbalajlı Mamuller Şubesi Müdürlüğü uhdesinde bulunan yönetmelikler ileilgili projeler sunmak, onaylanan projelerin yürütülmesini sağlamak,‣ Uluslararası kuruluşların; Uluslararası Yasal Metroloji Teşkilatı (OIML), AvrupaYasal Metroloji İşbirliği(WELMEC) Teşkilatı seviyesinde ŞubeMüdürlüğümüzün görev kapsamı ile ilgili yapmış oldukları çalışmaların takibi<strong>ve</strong> bu kuruluşların toplantılarına katılım sağlamak,‣ Hazır ambalajlı mamullerle ilgili sektör komite çalışmalarını yürütmek, sektörünsorunlarına çözüm aramak <strong>ve</strong> koordinasyonu sağlamak,‣ İl Müdürlükleri bünyesindeki personele <strong>ve</strong>rilecek hizmet içi eğitim, seminer vb.faaliyetlerde eğitim <strong>ve</strong>rmek.‣ Şube Müdürlüğümüzün görev kapsamı ile ilgili fuar, seminer vb. programlarakatılım sağlamak,‣ Laboratuvarlar kurmak <strong>ve</strong>ya kurdurmak, kurulan laboratuvarların belirlenenusul <strong>ve</strong> esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde çalışmalarını sağlamak <strong>ve</strong> kontrol etmek.‣ Genel Müdürlük Makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle İlgili Mevzuat;1)3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun3)Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık <strong>ve</strong> Hacim Esasına Göre Net MiktarTespitine Dair Yönetmelik (76/211/AT)4)Hazır Ambalajlı Mamullerin Nominal Dolum Miktarı İle İlgili KurallarınBelirlenmesine Dair Yönetmelik (2007/45/AT)5)Ölçü Kapları Olarak Kullanılan Ölçü Şişelerine Dair Yönetmelik (75/107/AT)6)Hazır Ambalaj Teknik Komitesinin Oluşumu <strong>ve</strong> Görevlerine Dair Tebliğ(Tebliğ No: ÖSGM/2005–18)7)Alkol metreler <strong>ve</strong> Alkol Hidrometrelerine Dair Yönetmelik (76/765/EEC)8)Alkol Tablolarına Dair Yönetmelik (76/766/EEC)46
ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE UYGUNLUK DEĞERLENDİRMEKURULUŞLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Genel Müdürlüğümüz sorumluluğunda bulunan uyumlaştırılmamış AB TeknikMevzuatının uyumlaştırma çalışmalarını gerçekleştirmek, uyumlaştırılmış olanmevzuatın takibini yapmak <strong>ve</strong> tadil edilen kısımlarını ilgili şubeylekoordinasyon halinde uyumlaştırmak,‣ AB Teknik Mevzuatı uyum çalışmaları çerçe<strong>ve</strong>sinde uygunluk değerlendirmekuruluşları (onaylanmış kuruluşlar <strong>ve</strong> muayene kuruluşları) ile ilgili çalışmaesaslarını belirleyip, atanmaları ile ilgili faaliyetleri yürütmek,‣ AB Komisyonu Komite Toplantıları ile üyesi olduğumuz Uluslararası YasalMetroloji Teşkilatı(OIML), Uluslararası Ağırlıklar <strong>ve</strong> Ölçüler Bürosu(BIPM),Avrupa Yasal Metroloji İşbirliği(WELMEC) teşkilatı gibi uluslararası kuruluşlartarafından düzenlenen teknik komiteler, çalışma grupları, seminer vb.toplantılara <strong>ve</strong> çalışmalara ilgili birim yetkilileri ile birlikte katılım sağlamak.‣ OIML, BIPM <strong>ve</strong> WELMEC kuruluşlarının komite toplantılarına katılmak, üyelik<strong>ve</strong>cibelerini yerine getirmek, OIML Regülasyonları <strong>ve</strong> WELMECDokümanlarının takibini yapmak <strong>ve</strong> uygulanabilirliği ile ilgili çalışmalardabulunmak,‣ Üyesi olduğumuz Uluslararası Karayolu Taşımacılığı ile İlgili KuruluşlarınKonfederasyonu (CORTE)’nintakograf konusunda yaptığı çalışmalar <strong>ve</strong>toplantılar hakkında ilgili şubeyi bilgilendirmek, gerektiğinde birim yetkilileri ilebirlikte toplantılara katılım sağlamak,‣ WELMEC <strong>ve</strong> CORTE kuruluşlarının ulusal temas noktası görevini yürütmek <strong>ve</strong>ilgili birimlerle gerekli koordinasyonu <strong>ve</strong> bilgilendirmeyi sağlamak,‣ Diğer uluslararası yasal metroloji kuruluşları ile iletişimde <strong>ve</strong> bilgi değişimindebulunmak,‣ Dünya Ticaret Örgütü <strong>ve</strong> AB Teknik Mevzuatı kapsamındaki “BildirimFaaliyetlerini” yürütmek,‣ AB müzakere sürecindeki çalışmaları yürütmek, AB fonları ile ilgili sunulanprojelerin koordinasyonunu yapmak, AB mevzuatı ile ilgili konulardatoplantılara katılım sağlamak,‣ Ulusal Programın hazırlanması <strong>ve</strong> izlenmesi çalışmalarını yürütmek <strong>ve</strong> UlusalPrograma bağlı olarak ilerleme raporlarının hazırlanmasına katkıda bulunmak,ayrıca Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programını İzlemek,‣ Genel Müdürlük Makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle İlgili Mevzuat;1)3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu,2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun,3)29 Nisan 1997 tarihli <strong>ve</strong> 22974 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 97/9196sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,4)01.08.2010 tarihli <strong>ve</strong> 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong>Ticaret Bakanlığınca Onaylanmış Kuruluşların Görevlendirilmelerinde EsasAlınacak Temel Kriterlere Dair Tebliğ (SGM:2010/7).STANDARTLAR VE PETROL PİYASASI DAİRESİ BAŞKANLIĞI(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)47
‣ Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan <strong>ve</strong> Bakanlıkça gerekli görülenstandartlara ilişkin düzenlemeler yapmak <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak.‣ Mecburi uygulamaya konulan standartlardan gerekli görülenlerin revizyonu <strong>ve</strong>tadili ile ilgili işlemleri yürütmek, güncelliğini yitiren standartları mecburiuygulamadan kaldırmak.‣ Bakanlığımız ile EPDK arasında yapılan ”Petrol Piyasası <strong>ve</strong> SıvılaştırılmışPetrol Gazları(LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliğiProtokolü” hükümler çerçe<strong>ve</strong>sinde akaryakıt <strong>ve</strong> LPG istasyonlarında marker,lisans <strong>ve</strong> kalite denetimlerini yapmak.‣ Petrol piyasası denetimlerine ilişkin olarak üçer aylık dönemler itibariyledüzenlenmesi gereken “Akaryakıt Kaçakçılık Raporunu ”hazırlamak <strong>ve</strong> ilgilikurumlara sunmak.‣ Genel Müdürlüğümüz sorumluluğunda bulunan ürünler ile ilgili piyasa gözetimi<strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek, izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.STANDARTLAR ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanan <strong>ve</strong> Bakanlıkça gerekli görülenstandartlara ilişkin düzenlemeler yapmak <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak,‣ Mecburi uygulamaya konulan standartlardan gerekli görülenlerin revizyonu <strong>ve</strong>tadili ile ilgili işlemleri yürütmek, güncelliğini yitiren standartları mecburiuygulamadan kaldırmak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 1705 sayılı “ Ticarette Tağşişin Men’i <strong>ve</strong> İhracatın Murakabesi <strong>ve</strong> KorunmasıHakkında Kanun”2) 132 sayılı “Türk Standardları Enstitüsünün Kuruluş Kanunu”3) Türk Standartlarının Uygulanması Hakkında Tüzük4) 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun5) 3516 sayılı “Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu”PETROL PİYASASI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Bakanlığımız ile EPDK arasında yapılan ”Petrol Piyasası <strong>ve</strong> SıvılaştırılmışPetrol Gazları(LPG) Piyasasında Yapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliğiProtokolü” hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde akaryakıt <strong>ve</strong> LPG istasyonlarında marker,lisans <strong>ve</strong> kalite denetimlerini yapmak,‣ Petrol piyasası denetimlerine ilişkin olarak üçer aylık dönemler itibariyledüzenlenmesi gereken “Akaryakıt Kaçakçılık Raporunu ”hazırlamak <strong>ve</strong> ilgilikurumlara sunmak,‣ Protokol kapsamında yürütülen hizmetlere ilişkin olarak ihtiyaç duyulan hertürlü taşıt, mal <strong>ve</strong> hizmet alımı ile bakım, onarım <strong>ve</strong> kalibrasyon giderlerine dairişlemleri yürütmek; görevlendirilen personelin katılacağı kurs, seminer, eğitim,toplantı vb. hizmetler için yapılacak her türlü mal <strong>ve</strong> hizmet alımı ile harcırah48
giderlerinin Kurum bütçesinden Bakanlık bütçesine aktarılması ile ilgili işlemleriyürütmek.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat:1) 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu.2) 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu.3) Petrol Piyasası <strong>ve</strong> Sıvılaştırılmış Petrol Gazları(LPG) PiyasasındaYapılacak Denetimlere İlişkin İşbirliği Protokolü.4) Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği.5) Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik.6) Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Uygulanacak Teknik Kriterler HakkındaYönetmelik.7) Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Usul <strong>ve</strong> EsaslarHakkında Yönetmelik.8)Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma <strong>ve</strong>Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul <strong>ve</strong> Esaslar Hakkında Yönetmelik.9)Kaçak Petrolün Tespit <strong>ve</strong> Tasfiyesine Dair Usul <strong>ve</strong> Esaslar HakkındaYönetmelik.10)Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliği.DENETİM ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Genel Müdürlüğümüz sorumluluğunda bulunan ürünler ile ilgili piyasa gözetimi<strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek, izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetleriyle ilgili Bakanlığımızca hazırlananuygulama stratejileri <strong>ve</strong> planlarını takip etmek <strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak,‣ PGD <strong>ve</strong>ri tabanını izlemek, yapılan denetimlerin sonuçlandırılmasınısağlamak,‣ Yapılan tüm denetimlere ilişkin istatistikî bilgileri toplamak, değerlendirmek <strong>ve</strong>raporlandırmak,‣ Ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletleri muayene <strong>ve</strong> damgalama ücretleri ile ceza gelirlerine ilişkinistatistikî bilgileri tutmak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun.2) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.3) <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Tarafından Gerçekleştirilecek Piyasa Gözetimi<strong>ve</strong> Denetimine İlişkin Usul <strong>ve</strong> Esaslar Hakkında Yönetmelik.TRAFİKTE KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Takograf cihazları, taksimetreler, naklimetreler, trafikte hız ölçümündekullanılan aletler, taşıtlarda kullanılan hızölçerler, hız sınırlayıcılar, sağlık,gü<strong>ve</strong>nlik <strong>ve</strong> çevrenin korunması hizmetlerinde kullanılan ölçüm cihazları,49
areometreler, basınç, yoğunluk, hız, zaman, sıcaklık ölçü aletleri, alkolmetre<strong>ve</strong> alkol hidrometreleri, gemi tankları <strong>ve</strong> ecza kaplarının piyasaya arzı,muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Merkez <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı personelinin mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar konusundateorik <strong>ve</strong> pratik olarak eğitilmelerini sağlamak,‣ Takograf cihazlarına servis hizmeti <strong>ve</strong>ren kuruluşlar ile bu servislerdeçalışanların belgelendirilmesine ilişkin işlemleri yürütmek <strong>ve</strong> bunlarıdenetlemek,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.TAKOGRAF CİHAZLARI ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Takograf cihazlarının piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkinişlemleri yürütmek,‣ Takograf cihazlarına servis hizmeti <strong>ve</strong>ren kuruluşlar ile bu servislerdeçalışanların belgelendirilmesine ilişkin işlemleri yürütmek <strong>ve</strong> bunlarıdenetlemek,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Takograf cihazı ile ilgili Avrupa Birliği Komisyonunun oluşturacağı çalışmagrubu toplantılarına katılmak,‣ Üyesi bulunduğumuz Uluslararası Karayolları Nakliyeciler Konfederasyonu(CORTE) birliğinin düzenlediği toplantılara katılımda bulunmak -GenelMüdürlük Makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle İlgili Mevzuat;1)3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun3)Karayolları Trafik Kanunu4)Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Araçlarda Kullanılan TakografCihazları Hakkında Yönetmelik.5)Takograf Cihazları Servis Hizmetleri Hakkında Yönetmelik.6)Karayolları Trafik Yönetmeliği7)Takograf cihazlarının istenilen teknik özelliklere <strong>ve</strong> şartlara uygun olarakhazırlanan Teknik Şartname <strong>ve</strong> üretimine ait uygulama esasları Tebliği.8)Takograf Cihazları Muayene <strong>ve</strong> Damgalama YönetmeliğiTAKSİMETRELER VE TRAFİKTE KULLANILAN ÖLÇÜ ALETLERİ ŞUBESİMÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Taksimetreler, naklimetreler, trafikte hız ölçümünde kullanılan aletler,taşıtlarda kullanılan hızölçerler, hız sınırlayıcılar, alkolmetre <strong>ve</strong> alkol50
hidrometrelerinin, piyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkin işlemleriyürütmek,‣ Bu ölçü aletlerinin tamir <strong>ve</strong> ayarını yapacak kişilerin staj <strong>ve</strong> eğitimlerinisağlamak, yeterli bilgi <strong>ve</strong> beceriye sahip olanlara Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tamir<strong>ve</strong> Ayar Yetki Belgesi ile İşyeri Uygunluk Belgesi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek‣ İmalatçılarının özel damga yetkisi taleplerini değerlendirmek; uygunbulunanlara özel damga yetkisi <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu.2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun.3) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Tip Onay Yönetmeliği.4) Ölçü Aletleri Yönetmeliği (2004/22/AT).5)Ölçü Aletleri <strong>ve</strong> Metrolojik Kontrol Yöntemleri Hakkında Yönetmelik(2009/34/AT) .6)Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği.7) Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği.8) Taksimetre Yönetmeliği ( 79/95/AT).ÖLÇÜ ALETLERİ ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Sağlık, gü<strong>ve</strong>nlik <strong>ve</strong> çevrenin korunması hizmetlerinde kullanılan ölçümcihazları, basınç, yoğunluk, hız, zaman, sıcaklık ölçü aletleri, gemi tanklarınınpiyasaya arzı, muayeneleri <strong>ve</strong> kullanımlarına ilişkin işlemleri yürütmek,‣ Konuyla ilgili AB mevzuatını izlemek, bunların ülkemizde uygulanmasınısağlamak,‣ Konuyla ilgili piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek,‣ Konuyla ilgili uluslararası gelişmeleri izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak,Görevlerle İlgili Mevzuat;1)3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu2)4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair KanunYÖNETİM VE BİLİŞİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI(Görev Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Genel Müdürlüğümüze gelen evrakın kayıt işlemlerini yaparak ilgililereiletilmesini sağlamak, işlemi biten evrakı elektronik ortamda kapatarakstandart dosya planına göre dosyalamak, arşivlemek <strong>ve</strong> muhafaza edilmesinisağlamak.51
‣ Bakanlık içi <strong>ve</strong> dışı kurumlardan gelen mevzuat taslakları ile ilgili görüşbildirmek.‣ Strateji Geliştirme Başkanlığınca yürütülen çalışmalar kapsamında; Hükümetprogramı, Stratejik Plan <strong>ve</strong> Tedbirler ile ilgili olarak Genel Müdürlüğümüzeintikal eden konularda gerekli çalışmaları yaparak Strateji GeliştirmeBaşkanlığı’na iletmek.‣ Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu esaslarına göre Genel Müdürlüğümüzbütçesini hazırlamak <strong>ve</strong> Maliye Bakanlığına sunulmak üzere Strateji GeliştirmeBaşkanlığına iletmek.‣ Genel Müdürlüğümüzle ilgili Yatırım Tekliflerini Kalkınma Bakanlığı ile istişareederek hazırlamak.‣ Genel Müdürlüğümüzün ihtiyacı olan mal <strong>ve</strong> hizmetleri temin etmek.‣ Genel Müdürlüğümüzde kullanılmakta olan demirbaşların yılık bakım <strong>ve</strong>onarımlarını yaptırmak.‣ Bakanlık Eğitim Kurulu Başkanlığının kararları doğrultusunda GenelMüdürlüğümüzle ilgili eğitim faaliyetlerini yürütmek.‣ Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde; harcama birimince teminedilen taşınırları teslim almak <strong>ve</strong> muhafaza etmek, taşınırların giriş <strong>ve</strong> çıkışkayıtlarını tutmak, bunlara ilişkin belge <strong>ve</strong> cet<strong>ve</strong>lleri düzenlemek <strong>ve</strong> periyodikolarak ilgili birimlere iletmek.‣ Genel Müdürlük personelinin özlük hakları <strong>ve</strong> sağlık hizmetleri ile ilgiliişlemlerini yürütmek.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.PERSONEL VE İDARİ İŞLER ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ <strong>Personel</strong>in özlük hakları <strong>ve</strong> sağlık hizmetleri ile ilgili işlemlerini yürütmek.‣ <strong>Personel</strong>in geliş-gidiş devam çizelgelerini hazırlamak <strong>ve</strong> kayıtlarını tutmak.‣ Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde; harcama birimince teminedilen taşınırları teslim almak <strong>ve</strong> muhafaza etmek, taşınırların giriş <strong>ve</strong> çıkışkayıtlarını tutmak, bunlara ilişkin belge <strong>ve</strong> cet<strong>ve</strong>lleri düzenlemek <strong>ve</strong> periyodikolarak ilgili birimlere iletmek.‣ Demirbaş <strong>ve</strong> malzeme ihtiyacını belirlemek, tüketime <strong>ve</strong>ya kullanıma sunulantaşınırları ilgililerine teslim etmek,‣ Kullanım ömrünü tamamlamış <strong>ve</strong>ya tamiri mümkün olmayan demirbaşlarınhurdaya ayrılması işlemlerini yapmak.‣ Demirbaşların arızalarını, Arıza Takip Sistemi ile takip ederek Bilgi İşlem <strong>ve</strong>Değerlendirme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığına bildirmek.‣ <strong>Personel</strong>in sosyal gü<strong>ve</strong>nlik aktivasyon işlemlerini yapmak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu <strong>ve</strong> konuyla ilgili Yönetmelik, Genelge<strong>ve</strong> Tebliğler.2) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar <strong>ve</strong> Genel Sağlık Sigortası Kanunu.BÜTÇE <strong>ve</strong> MALİ İŞLER ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)52
‣ Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu esaslarına göre Genel Müdürlüğümüzbütçesini hazırlamak <strong>ve</strong> Maliye Bakanlığına sunulmak üzere Strateji GeliştirmeBaşkanlığına iletmek, bütçe ile ilgili işlemleri yürütmek.‣ <strong>Personel</strong>in özlük hakları <strong>ve</strong> sağlık hizmetleri ile ilgili işlemlerini yürütmek.‣ <strong>Personel</strong>in yurtiçi/yurtdışı yolluk <strong>ve</strong> avanslarını hazırlayarak ödenmesinisağlamak, emekli olanların sürekli görev yolluklarının ödenmesi ile ilgiliişlemleri yapmak.‣ <strong>Personel</strong>in maaşlarını hazırlamak, saymanlıkla koordineli olarak maaşbordolarının çıkartılmasını sağlamak <strong>ve</strong> istenilmesi halinde maaş durumbelgesi <strong>ve</strong>rmek,‣ Sendika üyesi olan personelin sendika aidatları <strong>ve</strong> üyelikten istifaları ile ilgiliişlemleri yapmak.‣ Telefon <strong>ve</strong> faks faturalarının ilgili birimlerce onaylandıktan sonra ödenmesineilişkin işlemleri yapmak.‣ İl Müdürlüklerimizde denetim amacıyla kullanılan hizmet araçlarının trafikcezaları ile ilgili işlemleri yürütmek.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 5510 sayılı Sosyal Gü<strong>ve</strong>nlik Kanunu.2) 5018 sayılı Kamu Kontrol Kanunu.3) 6245 sayılı Harcırah Kanunu.4) Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu.5) Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği.SATIN ALMA ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Bedeli Genel Bütçeden karşılanmak üzere Genel Müdürlüğümüzün ihtiyacıolan mal <strong>ve</strong> hizmetleri mevcut ödenekler dâhilinde, 4734 sayılı Kamu İhaleKanunu hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde temin etmek,‣ Genel Müdürlüğümüzce yapılacak tüm ihale işlerini yürütmek,‣ Genel Müdürlüğümüzde kullanılmakta olan demirbaşların yılık bakım <strong>ve</strong>onarımlarını yaptırmak.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu.2) 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu.3) Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu4) Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri YönetmeliğiEĞİTİM ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Bakanlık Eğitim Kurulu Başkanlığının kararları doğrultusunda GenelMüdürlüğümüzle ilgili eğitim faaliyetlerini yürütmek.‣ <strong>Personel</strong>in eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek <strong>ve</strong> bu ihtiyaçların karşılanmasınısağlamak.‣ <strong>Personel</strong>in; eğitim, seminer, konferans, toplantı <strong>ve</strong> benzeri konulara ilişkintalep <strong>ve</strong> bilgilendirme yazışmalarını yapmak <strong>ve</strong> bunları ilgililere duyurmak.53
‣ Bakanlığımız internet sayfasının izlenerek, Genel Müdürlüğümüz ile ilgilibilgilerin güncellenmesini sağlamak.‣ Sivil savunma hizmetleri konusunda görevlendirilen personelin konuyla ilgilieğitimlere <strong>ve</strong> tatbikatlara katılımlarını sağlamak.‣ Genel Müdürlüğümüzce <strong>ve</strong>rilen eğitimlere katılanların belgelerini düzenlemek<strong>ve</strong> ilgililere iletmek.‣ Eğitici yayınların çıkarılması amacıyla ilgili birimlerle işbirliği yaparakhazırlanacak kitap, broşür, eğitim notu gibi dokümanların basılması <strong>ve</strong>dağıtılmasını sağlamak.‣ Yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdışı eğitimlere katılan personelin aldığı eğitimlere ilişkin bilginotları <strong>ve</strong> raporları muhafaza etmek <strong>ve</strong> ilgili birimlerin istifadesine sunmak.‣ Yeni göre<strong>ve</strong> başlayan personelin, Genel Müdürlüğün kuruluş amacı <strong>ve</strong>görevleri hakkında bilgilendirilmesini sağlamak.‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.EVRAK ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Genel Müdürlüğümüze gelen evrakın kayıt işlemlerini yaparak ilgililereiletilmesini sağlamak, işlemi biten evrakı elektronik ortamda kapatarakstandart dosya planına göre dosyalamak, arşivlemek <strong>ve</strong> muhafaza edilmesinisağlamak.‣ Makamdan gelen Genelge/Talimat <strong>ve</strong> Duyuruların Genel Müdürlüğümüzbirimlerine dağıtılması <strong>ve</strong> duyurulmasını sağlamak.‣ Yılsonu itibariyle arşi<strong>ve</strong> kaldırılacak evrak <strong>ve</strong> eklerini teslim almak, süresigelen evrakları içeriklerini açıklayıcı fihristleriyle beraber birim arşivindenkurum arşivine devretmek,‣ Genel Müdürlüğümüz arşiviyle ilgili olarak arşiv Ayıklama <strong>ve</strong> İmha Komisyonunkurulmasını sağlamak, SEKA’ya gönderilmesi gereken evraklarla ilgili işlemleriyapmak,‣ Makamca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu <strong>ve</strong> ilgili Yönetmelik, Genelge <strong>ve</strong>Tebliğler.2) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar <strong>ve</strong> Genel Sağlık Sigortası Kanunu.MEVZUAT İZLEME VE DEĞERLENDİRME ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ(Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)‣ Genel Müdürlüğümüz mevzuatını izlemek <strong>ve</strong> arşivlemek,‣ Bakanlık içi <strong>ve</strong> dışı kurumlardan gelen mevzuat taslakları ile ilgili görüşbildirmek.‣ Strateji Geliştirme Başkanlığınca yürütülen çalışmalar kapsamında; Hükümetprogramı, Stratejik Plan <strong>ve</strong> Tedbirler ile ilgili olarak Genel Müdürlüğümüzeintikal eden konularda gerekli çalışmaları yaparak Strateji GeliştirmeBaşkanlığı’na iletmek.‣ Bilgi Edinme Kanunu çerçe<strong>ve</strong>sinde Başbakanlık İletişim Merkezi(BİMER)’dengelen başvuruları, ilgili birimlere ileterek cevaplandırılmasını sağlamak.54
‣ İlgili birimlerle işbirliği yaparak Genel Müdürlüğümüz görevleri ile ilgili YıllıkFaaliyet Raporlarının hazırlanmasını sağlamak.‣ Genel Müdürlüğümüz mevzuatını izlemek, arşivlemek <strong>ve</strong> Bakanlık internetsayfasında yayımlayarak, güncel tutulmasını sağlamak,‣ Kamu İç Kontrol Standartları çalışmalarını yürütmek,‣ Genel Müdürlüğümüze ait iç denetim raporları ile ilgili çakışmaları koordineetmek <strong>ve</strong> sonuçlandırılmasını sağlamak.‣ Makamınca <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.Görevlerle ilgili mevzuat;1) Mevzuat Hazırlama Usul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında YönetmelikBAKANLIK MÜŞAVİRLERİ, KONTROLÖRLER, UZMANLAR VEARAŞTIRMACILAR (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)Makamca <strong>ve</strong>rilecek görevleri süresi içerisinde yaparak teslim etmek.SEKRETERLERİN (Görev, Yetki <strong>ve</strong> Sorumlulukları)1)Bağlı bulunduğu makamın iç <strong>ve</strong> dış görüşmelerini sağlamak,2)Verilen talimatların ilgililere iletilmesini sağlamak,3)İmza <strong>ve</strong> havale edilen yazı <strong>ve</strong> diğer evrakı ilgili birim <strong>ve</strong> personeleyönlendirerek, gerekli olanların giriş <strong>ve</strong> çıkış kayıtlarını tutmak,4)Çalıştığı makamın büro hizmetlerinin yapılmasını sağlamak,5)Talep edilen bilgi <strong>ve</strong> dokümanları sağlamak,6)Makamca <strong>ve</strong>rilecek benzer görevleri yapmak55
SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİVE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ1.<strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel MüdürlüğününGörevleri <strong>ve</strong> TeşkilatıBakanlıkların yeniden yapılandırılması çerçe<strong>ve</strong>sinde, 635 sayılı KHK ile <strong>Bilim</strong>,<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının kuruluşu, görevleri <strong>ve</strong> teşkilatı düzenlenmiştir. Bukapsamda, 635 sayılı KHK ile daha önce sanayi ürünlerinin teknik mevzuatına <strong>ve</strong>ürün gü<strong>ve</strong>nliği gereklerine uygunluğunu sağlamak amacıyla <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğütarafından yerine getirilen piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek üzere“<strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü” kurulmuş <strong>ve</strong> görevleritanımlanmıştır. Böylece piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetleri, sanayi politikasıbelirleme <strong>ve</strong> ürün mevzuatı hazırlama yetkisinden bağımsız hale getirilmiştir.AB üyelik sürecinde AB teknik mevzuatının iç hukuka kazandırılmasındaönemli sorumluluklar (tüm mevzuatın yaklaşık %70’ü) üstlenen <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı bünyesinde <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi GenelMüdürlüğü’nün kurulması ile ulusal düzeyde ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi konusundayatay sorunların çözülmesi, etkin bir piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetim kapasitesioluşturulması, sistem geliştirme <strong>ve</strong> benzeri konularda önemli bir kapasiteyeulaşılmıştır.635 sayılı KHK’nin yürürlüğe girmesiyle yapılanmaya başlayan GenelMüdürlük bir yandan idari <strong>ve</strong> teknik kapasitesini geliştirirken, diğer yandan sanayiürünlerinin teknik mevzuatına uygunluğunu <strong>ve</strong> piyasa gü<strong>ve</strong>nliğini sağlamayı, insansağlığını, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğini <strong>ve</strong> çevreyi korumayı, işletmeler arasında haksızrekabeti önlemeyi <strong>ve</strong> ihraç pazarlarında Türk ürünlerinin imajının yükseltilmesiniamaçlamıştır.Ders notu, <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğügörevlerinin tanımlanması <strong>ve</strong> teşkilatlanması hakkında bilgi <strong>ve</strong>rilmesi yanı sıra, GenelMüdürlüğün görev alanında yer alan temel mevzuat alanındaki konuları <strong>ve</strong> temelkavramları kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.I. Hukuki Çerçe<strong>ve</strong>‣ 635 sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun Hükmünde Kararname,‣ 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması <strong>ve</strong>Uygulanmasına Dair Kanun,‣ 5326 sayılı Kabahatler Kanunu,‣ 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu,‣ Ürünlerin Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimine Dair Yönetmelik,‣ “CE” İşareti Yönetmeliği,‣ Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları <strong>ve</strong> Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği,56
‣ <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Yönetmeliği,‣ 2012/9 sayılı “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat DenetimiTebliği (Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Denetimi)”,‣ Ürünlere ilişkin dikey mevzuat (Elektrikli <strong>ve</strong> elektronik ürünler, makineler,sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gazyakan cihazlar, basınçlı kaplar da dahil basınçlı ekipmanlar basit, sıcak sukazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlama, hazır giyim, tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı,diğer makineler, tarım <strong>ve</strong> orman traktörleri).II.SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENELMÜDÜRLÜĞÜ’NÜN GÖREVLERİ1. 635sayılı KHK’nın Bakanlığın görevlerini düzenleyen 2 nci maddesinin (d)bendinde ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.“Ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimine ilişkin politikaların hazırlanmasına yardımcıolmak, sanayi ürünlerinin ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatına uygunluğunayönelik piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak, risk analizleriyapmak, sanayi ürünlerinin denetimine ilişkin usul <strong>ve</strong> esasları belirlemek, ürüngü<strong>ve</strong>nliği bilgi sistemini oluşturmak.”2. 635 sayılı KHK’nın 11 inci maddesi ile düzenlenen <strong>Sanayi</strong> ÜrünleriGü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Genel Müdürlüğü’nün görevleri aşağıda açıklanmıştır:a) Ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak,sanayi ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak <strong>ve</strong>uygulanmasını sağlamak, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.b) Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong>teknik mevzuatına uygunluğunu sağlamak amacıyla piyasa gözetimi <strong>ve</strong>denetimini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak, uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerinalınmasını sağlamak <strong>ve</strong> yaptırım uygulamak, denetime yönelik risk analizleriyapmak, denetim usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek.c) Teknik mevzuata <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliği denetimine ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak, ürüngü<strong>ve</strong>nliği bilgi sistemi oluşturmak, <strong>ve</strong>rileri değerlendirmek, rapor hazırlamak <strong>ve</strong>yayımlamak.ç) Bakanlığın görev <strong>ve</strong> sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetiminde yararlanılacak laboratuarın nitelikleri <strong>ve</strong> hizmetalanlarını belirlemek, laboratuar kurulmasını desteklemek <strong>ve</strong> bu konulardadüzenlemeler yapmak.d) Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.e) Bakanlık Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Komisyonununoluşumunu, görev <strong>ve</strong> yetkileri ile çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek.f) Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.57
III. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİGENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEŞKİLATIGENEL MÜDÜRSekreterÜRÜNGÜVENLİĞİSTRATEJİDAİRESİBAŞKANLIĞISTRATEJİ VEPLANLAMAŞUBESİPİYASAGÖZETİMİ VEDENETİMİDAİRESİBAŞKANLIĞISANAYİÜRÜNLERİBİRİNCİDENETİM ŞUBESİİTHALATDENETİMDAİRESİBAŞKANLIĞIİTHALATDENETİMŞUBESİARAŞTIRMAVEDEĞERLENDİRME ŞUBESİMEVZUATŞUBESİSANAYİÜRÜNLERİİKİNCİ DENETİMŞUBESİEĞİTİM ŞUBESİİTHALATKONTROLSİSTEMGELİŞTİRMEŞUBESİİHBAR, ŞİKAYETVE GERİBİLDİRİMŞUBESİİDARİ VE MALİİŞLER ŞUBESİ58
IV. SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENELMÜDÜRLÜĞÜNÜN YUKARIDA AÇIKLANAN GÖREVLERİ KAPSAMINDAYÜRÜTTÜĞÜ FAALİYETLERİ1.Politika <strong>ve</strong> Planlama Faaliyetleri‣ Ulusal ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi politikalarının hazırlanmasına yardımcıolmak.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin denetimine yönelik stratejiler geliştirmek, uygulamak <strong>ve</strong>uygulanmasını sağlamak, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimine ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslarınıbelirlemek.‣ Bakanlık Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Komisyonununoluşumunu, görev <strong>ve</strong> yetkileri ile çalışma usul <strong>ve</strong> esaslarını belirlemek <strong>ve</strong>düzenlemeler yapmak.‣ Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin Yıllık SektörelDenetim Programını hazırlamak <strong>ve</strong> ilgili kuruluşa sunmak.‣ Yıllık PGD Uygulama Rehberi <strong>ve</strong> Denetim Planlarını hazırlamak <strong>ve</strong>uygulamaya geçirmek, sonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.‣ “Yıllık PGD Faaliyet Raporu”nu hazırlamak <strong>ve</strong> yayımlamak.‣ <strong>Sanayi</strong> Ürünleri Gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> Denetimi Bilgi Sisteminin kurulmasını <strong>ve</strong>işletilmesini sağlamak.2. Denetim Faaliyetleri‣ PGD faaliyetlerine yönelik ortak konularda uygulama <strong>ve</strong> rehber dokümanlarıhazırlamak.‣ Ürün denetimine yönelik risk analizleri yapmak.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknik mevzuatına uygunluğunusağlamak amacıyla piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimini yapmak <strong>ve</strong>ya yapılmasınısağlamak.‣ İthalat aşamasında gümrüklerde sanayi ürünlerinin ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> teknikmevzuatına uygunluk kontrollerini yapmak <strong>ve</strong>ya yapılmasını sağlamak.‣ Denetim sırasında alınan numunelerin testlerini yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.‣ Bakanlık sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin denetim sonuçlarınıBakanlık İnternet sitesinde yayımlamak.‣ PGD faaliyetleri çerçe<strong>ve</strong>sinde test <strong>ve</strong> muayene kuruluşlarının faaliyetlerineyönelik takip mekanizmasını kurmak.3. İdari Tedbirler <strong>ve</strong> Yaptırımlar‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin teknik mevzuatına <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik gereklerine aykırılığıhalinde idari yaptırım (idari para cezası) uygulanmasını sağlamak.‣ Teknik mevzuatına uygun olmayan ürünlerin üretici tarafındandüzeltilebilmesi için faaliyette bulunmak.59
‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin gü<strong>ve</strong>nsizliğinin tespiti halinde piyasaya arzının geçici <strong>ve</strong>sürekli yasaklanması, toplatılması, tamamen <strong>ve</strong>ya kısmen bertaraf edilmesikararlarının <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak.4. Denetime Yardımcı Faaliyetler‣ Teknik mevzuata <strong>ve</strong> ürün gü<strong>ve</strong>nliği denetimine ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak,<strong>ve</strong>rileri değerlendirmek, rapor hazırlamak <strong>ve</strong> yayımlamak.‣ Ürünlerini piyasaya arz eden üretici/ithalatçı/vb. takibine yönelikmekanizmaları kurmak <strong>ve</strong> geliştirmek.‣ AB ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi mevzuatına uyum sağlamak <strong>ve</strong> risk analiziyöntemini PGD sistemine dâhil etmek için AB’de düzenlenen toplantılarakatılım sağlamak (Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Forumu - PROSAFE toplantıları, AvrupaAkdeniz <strong>Orta</strong>klığı - EUROMED toplantıları, AB risk analizi seminerleri).‣ Üretici, ithalatçı, satıcı <strong>ve</strong> kullanıcıların bilinçlendirilmesi için, diğer kamukurum <strong>ve</strong> kuruluşları ile sivil toplum örgütleri <strong>ve</strong> meslek odalarıyla işbirliğihalinde, ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi konularında eğitim <strong>ve</strong> tanıtımfaaliyetlerinde bulunmak.‣ Bakanlığın görev <strong>ve</strong> sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetiminde yararlanılacak laboratuvarların nitelikleri <strong>ve</strong> hizmetalanlarını belirlemek.‣ <strong>Sanayi</strong> ürünlerinin denetimi esnasında yararlanılacak laboratuvarkurulmasını desteklemek <strong>ve</strong> bu konularda düzenlemeler yapmak.‣ Teknik düzenlemesi bulunmayan <strong>ve</strong> denetlenmesi gereken ürün <strong>ve</strong>ya ürüngruplarının denetlenmesi için ilgili kuruluşlara <strong>ve</strong>ya birimlere teknikdüzenleme hazırlanmasını önermek.‣ Bakanlığın sorumluluğunda bulanan sanayi ürünlerinin PGD faaliyetlerikapsamında, Bakanlığı ulusal <strong>ve</strong> uluslar arası toplantılarda temsil etmek.‣ Ulusal Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Koordinasyon Kurulunda Bakanlığıtemsil etmek.‣ Denetimlerin etkinliğinin uluslararası düzeye çıkarılması için yurt içi <strong>ve</strong> yurtdışında PGD alanında faaliyet gösteren kuruluşlarla iyi uygulama örnekleri,danışmanlık, idari <strong>ve</strong> teknik alanlarda ortak projeler geliştirmek.‣ Gümrüklerde teknik mevzuata uygunluk kontrolü yapmak için idari <strong>ve</strong> teknikkapasite oluşturmak.‣ Paydaşların katılımıyla oluşturulan sürekli kurul, komisyon/ komiteleraracılığıyla ürün gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerinde uygulamalarınetkinliğini artırmaya, sonuçları değerlenmeye <strong>ve</strong> tavsiye niteliğinde kararlaralmaya yönelik çalışmalar yürütmek.‣ Denetim personeli arasında mevzuat uygulamasında görüş birliğisağlanması ile bilgi <strong>ve</strong> tecrübelerin paylaşılması için bölgesel düzeydetoplantılar düzenlemek.‣ Gümrüklerde ürünlerin mevzuatına uygunluk kontrolü için sanayi ürünlerininliste <strong>ve</strong> GTİP numaralarını yıllık periyotlarla hazırlayarak ilgili kuruluşabildirmek.60
5. Bakan Tarafından Verilen Benzeri Görevleri YapmakV. SÜGD GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN YÜRÜTTÜĞÜ/ KATILDIĞI PROJELER1.Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi (EVÜ dP)Bakanlığımız Türkiye’de Enerji Verimli Cihazların Piyasa Dönüşümü Projesi(EVÜ dP) paydaşlarından biridir. 2010-2013 dönemini kapsayan bu projenin amacıdaha az enerji tüketen elektrikli ev aletlerinin piyasa dönüşümünü hızlandırarakkonutlardaki elektrik enerjisi tüketimini <strong>ve</strong> buna karşılık gelen oranda sera gazıemisyonlarını azaltmaktır. Proje kapsamına giren ürün grupları buzdolabı, bulaşıkmakinesi, çamaşır makinesi, elektrikli fırın, klima <strong>ve</strong> televizyondur.<strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı proje kapsamına giren ürünlerin tabiolduğu AB Ekotasarım <strong>ve</strong> Enerji Etiketleme direktiflerinin uyumlaştırılması <strong>ve</strong>uygulanmasından <strong>ve</strong> bu mevzuata uygunluk açısından ürünlerin piyasa gözetim <strong>ve</strong>denetiminden sorumludur.Bakanlığımızın piyasa gözetim <strong>ve</strong> denetim (PGD) amacıyla enerji <strong>ve</strong>rimliliğitestleri açısından bazı ürün grupları için sınırlı test imkanları bulunmakta bazı ürüngrupları için ise hiç test imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle EVÜ dP projesikapsamında Türkiye’deki PGD için test <strong>ve</strong> uygunluk değerlendirme altyapısınıngeliştirilmesi amacıyla, 2012 <strong>ve</strong> 2013 yılları için Proaktif PGD Planı oluşturulması <strong>ve</strong>uygulanması, bu Planının uygulanması konusunda BSTB merkez personeline eğitim<strong>ve</strong>rilmesi, seçilen test labortuvarının/ laboratuvarlarının test personeline eğitim<strong>ve</strong>rilmesi <strong>ve</strong> bu laboratuvarlarının test imkânlarının geliştirilmesi planlanan faaliyetlerarasındadır.2. Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi Projesi (TKAG)Ülkemizde “Malların Serbest Dolaşımı” fasılıkriterlerinin karşılanması içindüzenlenen organizasyonlardan bir bölümü de Türkiye ile AB arasında ticaretteteknik engellerin kaldırılması için yapılan çalışmalardır. Bu amaca yönelik olarakyararlanılan AB teknik destek programları çerçe<strong>ve</strong>sinde, AB Komisyonu finansaldesteği ile AB üyesi ülkelerle ortak çalışmalar <strong>ve</strong> projeler hayata geçirilmiştir.Bu kapsamda, finanse edilen önemli projelerden bir tanesi, 2002-2007 yıllarıarasında yürütülen Türkiye’de Kalite Altyapısının Desteklenmesi (TKAD) isimli teknikdestek projesidir. 2007 yılında sona eren TKAD Projesinin ulaştığı başarı üzerine,Türkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi (TKAG) adını taşıyan ikinci bir projehayata geçirilmiştir. 3 yıla yakın bir süre devam eden planlama <strong>ve</strong> ihale aşamasındansonra 3 Mayıs 2010 tarihinde faaliyete geçen Proje, 5.5 milyon Avroluk bütçeye sahipolup, 27 aylık uygulama süresi bulunmaktadır. Projenin bitiş tarihi ise 3 Ağustos2012’dir. Bu proje Ekonomi Bakanlığı <strong>ve</strong> Türkiye Kalite Derneği (KALDER)sorumluluğunda yürütülmektedir.TKAG Projesi, kalite altyapısının dört unsuru olan akreditasyon,standardizasyon, uygunluk değerlendirmesi <strong>ve</strong> metroloji/kalibrasyon alanlarının yanısıra AB teknik mevzuatının uyumlaştırılması, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi ile ithalatdenetimleri alanlarında sorumluluk taşıyan <strong>ve</strong> faaliyet gösteren kamu kuruluşları,üreticiler, ihracatçılar <strong>ve</strong> tüketicilerin desteklenmesini amaçlamaktadır. Bu kapsamdaçalıştay, sempozyum <strong>ve</strong> konferanslar düzenlenmekte, teorik <strong>ve</strong> uygulamalı eğitimlergerçekleştirilmekte, kurumların ihtiyaçları doğrultusunda teknik tavsiyeler61
planlanmakta, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi vb. konularda tarafların farkındalıklarınınartırılması amacıyla çeşitli kampanyalar düzenlenmektedir. Bakanlığımız ise, TKAGProjesinin çıktılarından (eğitim, sempozyum, teknik tavsiye bileşeni vb.) yararlananönemli kuruluşlardan birisidir.VI. YILLARA GÖRE PGD SONUÇLARITABLO 1: 2004 - 2011 YILI TÜRKİYE GENELİ DENETİM SONUÇLARIYIL TOPLAM DENETİM SAYISI UYGUN ÜRÜN AYKIRI ÜRÜN CEZA MİKTARI (TL)2004 17487 17227 260 4,711.00 TL2005 31102 30383 719 193,798.00 TL2006 41704 38785 2919 355,445.00 TL2007 55446 54595 851 502,768.00 TL2008 14401 13054 1347 811,944.00 TL2009 12834 11449 1385 651,858.00 TL2010 62751 58916 3835 1,737,033.00 TL2011 35983 31911 4072 2,404,031.00 TLGENEL TOPLAM 271708 256320 15388 6,661,588.00 TL* Diğer kategorisi uygunun içine dahil edilmiştir.62
ÜRÜN GRUBU AYKIRI UYGUN DİĞERTOPLAMDENETLENENTOPLAM CEZAAERESOL KAPLAR 7 49 0 56 1,232.00 TLASANSÖR 666 927 29 1622 372,623.00 TLATEX ÜRÜNLERİ 59 698 3 760 30,815.00 TLAYAKKABI 127 4744 6 4877 41,823.00 TLBASINÇLI EKİPMAN 143 809 9 961 168,410.00 TLELEKTRİKLİ EKİPMAN 576 10192 49 10817 282,477.00 TLGAZ YAKAN CİHAZLAR 275 1658 24 1957 79,023.00 TLKAZANLAR 18 83 13 114 4,930.00 TLMAKİNELER 748 1335 35 2118 789,018.00 TLOTOMOTİV 311 478 45 834 254,709.00 TLSİVİL PATLAYICILAR 50 203 8 261TAŞINABİLİR BASINÇLIEKİPMANLAR117 1144 17 1278 73,958.00 TLTEKSTİL 812 7722 21 8555 110,229.00 TLTELEFERİK (KABLOLUTAŞIMA TESİSATI)ZORUNLU STANDART-DÜZENLENMEMİŞ ALAN0 3 0 3163 1577 30 1770 194,784.00 TLTOPLAM 4072 31622 289 35983 2,404,031.00 TL64
VII. TEKNİK MEVZUAT UYUMUNDAN VE PGD’DEN SORUMLU KURULUŞLARPiyasa Gözetimi<strong>ve</strong> DenetimiKuruluşu<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong>BakanlığıGümrük <strong>ve</strong> TicaretBakanlığıSağlık BakanlığıGıda, Tarım <strong>ve</strong>HayvancılıkBakanlığıÇevre <strong>ve</strong> ŞehircilikBakanlığıBilgi <strong>Teknoloji</strong>leri<strong>ve</strong> İletişim KurumuÇalışma <strong>ve</strong> SosyalGü<strong>ve</strong>nlikBakanlığıDenizcilikMüsteşarlığıTütün <strong>ve</strong> AlkolPiyasasıDüzenlemeKurumuEnerji PiyasasıDüzenlemeKurumuÜrün GruplarıElektrikli <strong>ve</strong> elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlıpatlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakancihazlar, basınçlı ekipmanlar (basit basınçlı kaplar da dahil),sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlama, hazır giyim,tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı, diğer makineler, tarım <strong>ve</strong> orman traktörleri.Hazır giyim, tekstil <strong>ve</strong> ayakkabı, dekoratif malzemeler,mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi <strong>ve</strong> spor ekipmanları,mutfak/pişirme gereçleri, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocukbakım ürünleri çocuk ekipmanları, gıda görünümlü ürünler.Kozmetikler, oyuncaklar, deterjanlar, tıbbi cihazlar, kimyasalürünler (dövme mürekkebi, temizleme <strong>ve</strong> yıkama ürünleri)Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden materyaller, yem,gübreler, tıbbi ürünlerYapı malzemeleri, katı yakıtlar, pil <strong>ve</strong> akümülatörlerTelsiz <strong>ve</strong> telekomünikasyon terminal ekipmanlarıKişisel koruyucu donanımlarGezi tekneleri, gemi teçhizatıTütün <strong>ve</strong> tütün mamulleri, etil alkolYakıtlar, petrol, gaz65
VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜVERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ VETEŞKİLAT YAPISIİnsanoğlunun kaynakları olabildiğince <strong>ve</strong>rimli kullanma amacı, her dönemde<strong>ve</strong> yaşamın her alanında temel itici güç olmuştur. Kaynakların giderek azalması,buna karşılık mal <strong>ve</strong> hizmet talebinin giderek yoğunlaşması <strong>ve</strong> çeşitlenmesi ise<strong>ve</strong>rimliliği artırmaya yönelik çalışmalarının önemini giderek daha da artırmaktadır.Dünya genelinde gözlenen bu eğilim, doğal olarak ülkemizde de yaşanmış;kaynakların <strong>ve</strong>rimli kullanılmasına katkıda bulunabilecek bilgilerin üretilmesi,tekniklerin geliştirilmesine <strong>ve</strong> kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik eğitim,araştırma, danışmanlık çalışmaları giderek kurumsallaşmış <strong>ve</strong> başlı başına birsektöre dönüşmüştür.Verimlilik Genel Müdürlüğü, 1965 yılında özel bir Yasa ile kurulmuş olan MilliProdüktivite Merkezi’nin (MPM), 17 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan649 sayılı KHK ile <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı’na devredilmesi ilekurulmuştur.<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı’nın merkez birimlerinden biri olarakVerimlilik Genel Müdürlüğü; “Ülke ekonomisinin toplam faktör <strong>ve</strong>rimliliğine dayalıolarak sürdürülebilir büyümesini sağlamak <strong>ve</strong> rekabet gücünü artırmak amacıyla;<strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretimle ilgili alanlarda politika <strong>ve</strong> stratejiler geliştirmek, buçerçe<strong>ve</strong>de <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> rekabet gücünü artırıcı çalışmalar yapmak, sektörel <strong>ve</strong>bölgesel bazda <strong>ve</strong>rimlilik değişimlerini ölçmek, değerlendirmek, <strong>ve</strong>rimlilik bilincinibütün sektörlere <strong>ve</strong> kesimlere yaymak, bu alandaki çalışmaları desteklemek.”şeklinde tanımlanan “Stratejik Amaç” doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir.1.GÖREV VE SORUMLULUKLARI17.08.2011 tarihinde çıkartılan 649 sayılı KHK’nin 11 inci maddesindeVerimlilik Genel Müdürlüğünün görevlerine yer <strong>ve</strong>rilmiştir. Bu maddeye göre VerimlilikGenel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:a) Verimlilik politika <strong>ve</strong> stratejilerini hazırlamak, uygulanmasını izlemek <strong>ve</strong>sonuçlarını değerlendirmek.b) Verimlilikle ilgili konularda inceleme <strong>ve</strong> araştırmalar yapmak, tedbirlergeliştirmek <strong>ve</strong> bu tedbirlerin uygulamaya konulmasına yönelik çalışmalaryapmak.c) İşletmelerin <strong>ve</strong>rimliliğini artırma <strong>ve</strong> geliştirme çalışmalarını desteklemek <strong>ve</strong>teşvik etmek.ç) İşletmelerin temiz üretim program <strong>ve</strong> projeleri hazırlamasına <strong>ve</strong>uygulamasına yönelik faaliyetlerde bulunmak.d) İşletmelerde israfa yol açan sorunları tespit etmek, israfı önleyici, <strong>ve</strong>rimiartırıcı teknik <strong>ve</strong> yöntemleri araştırmak, izlemek, sonuçlarını değerlendirmek <strong>ve</strong>tavsiyelerde bulunmak.66
e) Verimlilikle ilgili konularda teknik yardım sağlamak, araştırma, eğitim <strong>ve</strong>danışmanlık faaliyetlerinde bulunmak.f) Verimliliği ölçmek için çalışmalar yapmak, konu ile ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarlaişbirliği yapmak, elde edilen sonuçları diğer ülkelerin <strong>ve</strong>rimlilik sonuçları ilekarşılaştırmak, bu sonuçları belirli aralıklarla <strong>ve</strong> uygun araçlarla yayımlamak.g) Verimlilik konusunda belgelendirme yapmak.ğ) Verimlilikle ilgili dernek, vakıf, enstitü <strong>ve</strong> eğitim merkezlerinin kurulmasındagerçek <strong>ve</strong> tüzel kişileri yönlendirmek <strong>ve</strong> bunlarla işbirliği yapmak.h) Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.2. İDARİ YAPISI2.1.Fiziki YapıVerimlilik Genel Müdürlüğü, biri kiralık olmak üzere <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>Bakanlığı’nın Ankara/Kavaklıdere semtinde bulunan iki adet hizmet binasındafaaliyetlerini sürdürmektedir.2.2. Organizasyon YapısıVerimlilik Genel Müdürlüğü <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığına bağlı genel bütçelibir idaredir. Organizasyon yapısı, 649 sayılı KHK’da tanımlanan görevleri <strong>ve</strong> kuruluşesasları kapsamında aşağıda Şekil’de ki gibi oluşturulmuştur. Buna göreorganizasyon yapısı Genel Müdür <strong>ve</strong> bağlı 4 adet Daire Başkanlığı ile 1 adet ŞubeMüdürlüğü’nden oluşmaktadır.2.2.İnsan KaynaklarıVerimlilik Genel Müdürlüğünün 16 Mart 2012 tarihi itibariyle personel sayısı160’dır. Bu sayının yüzde 64’ü Verimlilik Uzmanı, yüzde 33’ü hizmet sınıfında <strong>ve</strong>yardımcı hizmet sınıfında İdari Hizmet Sözleşmeli olarak istihdam edilmektedir.Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi 1 Genel Müdür V. ile 2 Mühendis;6191 sayılı Kanuna tabi olarak da 1 Araştırmacı istihdam edilmektedir.<strong>Personel</strong>inin Verimlilik Genel Müdürlüğü’nde çalışma süreleri aşağıdaki Tabloda<strong>ve</strong>rilmiştir.VERİMLİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİRİMLERİNİN GÖREVLERİVerimlilik Genel Müdürlüğü’nün 649 sayılı KHK’da tanımlanmış olangörevlerinin yerine getirilmesi amacıyla oluşturulan organizasyonel yapı, yukarıda“Giriş” bölümünde açıklanan Stratejik Amacın gerçekleştirilmesine yönelik olarak,aşağıda <strong>ve</strong>rilen alt amaçlarla ilişkili 4 adet Daire Başkanlığı <strong>ve</strong> 1 adet ŞubeMüdürlüğü’nden oluşmuştur.‣ Kalıcı <strong>ve</strong> sürdürülebilir <strong>ve</strong>rimlilik politika <strong>ve</strong> stratejilerini oluşturmak <strong>ve</strong> bu yollatüm makro değişkenlerin <strong>ve</strong>rimlilik odaklı yaklaşımlarla yönlendirilmesinisağlamak amacıyla <strong>ve</strong>rimlilik araştırmaları <strong>ve</strong> yayınları yapmak.‣ Kurumsal <strong>ve</strong>rimliliğin <strong>ve</strong> çevresel performansın gelişmesini sağlayıcıdanışmanlık <strong>ve</strong> eğitim hizmetlerini yaygınlaştırmak, <strong>ve</strong>rimlilik alanında67
elgelendirme çalışmaları yapmak <strong>ve</strong> ülke düzeyinde <strong>ve</strong>rimlilik bilgi <strong>ve</strong>bilincinin artırmak.‣ Ekonominin tüm kesimlerinde <strong>ve</strong>rimlilikle <strong>ve</strong> temiz üretimle ilgili göstergeler <strong>ve</strong>resmi istatistikler oluşturmak, ölçümler yapmak, sonuçlarını belirli aralıklarla <strong>ve</strong>uygun araçlarla yayımlamak, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası düzeyde <strong>ve</strong>rimlilikkarşılaştırmaları yapmak.‣ Ülke, bölge, sektör <strong>ve</strong> işletmeler düzeyinde <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim program<strong>ve</strong> projeleri hazırlanmasına <strong>ve</strong> uygulanmasına yönelik faaliyetlerde bulunmak,bu alandaki çalışmaları desteklemek <strong>ve</strong> teşvik etmek, bu projelere desteksağlayabilecek ulusal <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlarla işbirlikleri oluşturmak, ortakprojeler geliştirmek <strong>ve</strong> yürütmek, <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretimle ilgili alanlardaetkinlik gösteren kişi, kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar arasında uluslararası <strong>ve</strong> yurt içiağlar oluşturmak.Mevcut yapıda var olan birimlerin görevleri aşağıda sırayla <strong>ve</strong>rilmiştir:3.1.Verimlilik Politikaları <strong>ve</strong> Araştırma <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim politika <strong>ve</strong> stratejilerinin hazırlanmasını koordineetmek, eylem planlarının hazırlanmasında yönlendirici olmak, uygulamalarıizlemek <strong>ve</strong> sonuçları değerlendirmek; değerlendirmeler doğrultusunda gereklitedbirlerin alınmasına <strong>ve</strong> yasal düzenlemelerin yapılmasına yönelik çalışmalaryürütmek,‣ Ülke, bölge, sektör <strong>ve</strong> işletme düzeylerindeki <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretimdeğişme <strong>ve</strong> gelişmelerini, bunlara yol açan nedenleri, bu bağlamda ortayaçıkan sorunları belirlemek <strong>ve</strong> çözümlenmesine katkıda bulunabilecek önerileringeliştirilmesine yönelik inceleme <strong>ve</strong> araştırmalar yapmak,‣ Kaynakların <strong>ve</strong>rimli kullanılmasına, çevreyle uyumlu üretim ilkelerininbenimsenmesine katkı sağlanmasına yönelik araştırmalar yapmak,‣ Temiz üretimin gündemdeki güncel çevre sorunları <strong>ve</strong> uluslararasıanlaşmalarla bağlantısını kuracak araştırmalar (İklim değişikliği, eko-tasarım,çevre yönetimi, çevre denetlemesi, çevre yönetim sistemleri, işçi sağlığı <strong>ve</strong>gü<strong>ve</strong>nliği, çevre performans değerlendirmesi, çevre maliyet muhasebesi,yaşam döngüsü değerlendirmesi <strong>ve</strong> tasarımı, kurumsal çevre raporlaması,yeşil tedarik zinciri yönetimi, endüstriyel ekoloji vb.) yapmak,‣ Bölgesel <strong>ve</strong> sektörel düzeyde temiz üretim kapasite <strong>ve</strong> ihtiyaçdeğerlendirmeleri yapmak, yapılmasını desteklemek <strong>ve</strong> teşvik etmek,‣ Kurumsal <strong>ve</strong> örgütsel yapılara ilişkin <strong>ve</strong> işletme düzeyinde <strong>ve</strong>rimlilik artışısağlamak üzere araştırmalar <strong>ve</strong> model çalışmaları yapmak,‣ Temiz üretim pilot çalışmalarıyla eşzamanlı olarak sektörel kılavuzlarhazırlamak, geliştirmek <strong>ve</strong>ya uyarlamak; teknik bilgileri yayın, el kitabı,kılavuzlar haline getirerek ilgililerin yararlanmasına sunmak,‣ Gerçekleştirilen çalışmalara ilişkin dış uzman havuzu oluşturmak,güncellemek, görev alacak uzmanların teknik kapasitelerinin geliştirilmesineyönelik programlar hazırlamak <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Yapılan araştırma <strong>ve</strong> çalışmaların sonuçlarını süreli <strong>ve</strong> süresiz yayınlarlayararlanıcıların kullanımına sunmak,‣ Genel Müdürlüğün dokümantasyon <strong>ve</strong> kütüphane hizmetlerini yönlendirmek,68
‣ İlgili bilimsel literatürün izlenmesine <strong>ve</strong> geliştirilmesine yönelik kongre,konferans, panel, çalıştay vb. etkinlikler düzenlemek, desteklemek <strong>ve</strong> bu türetkinliklere katılım sağlamak.3.2. İzleme <strong>ve</strong> Değerlendirme <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Ekonominin tüm kesimlerinde, sektörlerden işletme düzeyine kadar uzanan birkapsam içinde <strong>ve</strong>rimlilikle <strong>ve</strong> temiz üretimle ilgili göstergelerin oluşturulmasınayönelik çalışmalar yapmak,‣ Resmi İstatistik Programında yer alan <strong>ve</strong>rimlilik istatistiklerini oluşturmak,‣ Ulusal <strong>ve</strong> uluslararası düzeyde <strong>ve</strong>rimlilik karşılaştırmaları yapmak, sonuçlarınıbelirli aralıklarla <strong>ve</strong> uygun araçlarla yayımlamak,‣ Başta TÜİK, Merkez Bankası, Kalkınma Bakanlığı olmak üzere ilgili kurum <strong>ve</strong>kuruluşlarla <strong>ve</strong>rimlilik göstergelerine yönelik işbirliği yapmak <strong>ve</strong> ortakçalışmalar yürütmek,‣ İşletme düzeyinde <strong>ve</strong>rimlilik analizleri yapmak, geliştirilecek performans ölçümsistemleri doğrultusunda, ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliği içinde <strong>ve</strong>ritabanları oluşturarak kıyaslama çalışmaları yürütmek, sonuçları yayımlamak,‣ İlgili bilimsel literatürün izlenmesine <strong>ve</strong> geliştirilmesine yönelik kongre,konferans, panel, çalıştay vb. etkinlikler düzenlemek, desteklemek <strong>ve</strong> bu türetkinliklere katılım sağlamak.3.3. Danışmanlık <strong>ve</strong> Eğitim <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ İşletme, kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarda <strong>ve</strong>rimlilik sorunlarının belirlenmesi, <strong>ve</strong>rimliliğiartırma <strong>ve</strong> temiz üretim tekniklerinin yaygın <strong>ve</strong> etkin kullanımını sağlamakamacıyla danışmanlık hizmetleri sunmak,‣ Mevcut <strong>ve</strong> yeni kurulmakta olan işletmelerin temiz üretim program <strong>ve</strong> projelerihazırlamasına <strong>ve</strong> uygulamasına yönelik çalışmalara teknik destek <strong>ve</strong>rmek,‣ İşletmelerde <strong>ve</strong>rimliliğin <strong>ve</strong> çevresel performansın artırılmasına yönelik olarakBakanlık tarafından uygulanabilecek finansal destek mekanizmalarındayönlendirici fonksiyon üstlenmek; bu kapsamda ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarlaişbirliği içinde çalışmak, belirlenen kriterler <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya standartlar doğrultusundabelge/sertifika <strong>ve</strong>rmek görüş <strong>ve</strong> değerlendirmeler yapmak,‣ Gerçekleştirilen çalışmalara ilişkin dış uzman havuzu oluşturmak,güncellemek, havuzda görev alacak uzmanların teknik kapasiteleriningeliştirilmesine yönelik programlar hazırlamak <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Temiz üretim uygulamaları konusunda işletme, kurum <strong>ve</strong> kuruluşların mevcutfinansman kaynaklarına yönlendirilmesini sağlamak,‣ Hedef sektörlerin öngörülebilir ihtiyaçları doğrultusunda, çevreye duyarlıteknolojilerin geliştirilmesi, ticarileştirilmesi <strong>ve</strong> pazara sunulması süreçlerinidestekleyecek çalışmaları, ilgili taraflarla işbirliği içinde yürütmek,‣ Eğitim programları aracılığıyla işletme, kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar ile toplumsaldüzeyde <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim konularında bilgi desteği sağlamak,‣ Ülke genelinde <strong>ve</strong>rimli, insana <strong>ve</strong> doğaya saygılı ürün <strong>ve</strong> hizmet üretmekültürünün oluşmasına <strong>ve</strong> yaygınlaşmasına yönelik bilinçlendirme etkinliklerigerçekleştirmek,‣ İlgili taraflarla işbirliği içinde, <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim bilincini yaymaya yönelikprogram <strong>ve</strong> projeler planlamak <strong>ve</strong> uygulamak,69
‣ VGM’nin özellikle temiz üretime ilişkin görevlerini istenen nitelikte yerinegetirebilmesi için kurumsal kapasitenin geliştirilmesine yönelik olarakpersonelin eğitim <strong>ve</strong> ilgili etkinliklere katılım programlarını hazırlamak, gereklidüzenlemeleri yapmak,‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim konularında danışmanlık, eğitim <strong>ve</strong> araştırmaçalışmaları yapabilecek uzman kişi <strong>ve</strong> kurumların kapasitelerini düzenlenecekeğitim programları aracılığıyla geliştirmek,‣ İlgili bilimsel literatürün izlenmesine <strong>ve</strong> geliştirilmesine yönelik kongre,konferans, panel, çalıştay vb. etkinlikler düzenlemek, desteklemek <strong>ve</strong> bu türetkinliklere katılım sağlamak.3.4. Program Uygulama <strong>ve</strong> Destekler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ İlgili sektörlerde yürütülen <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim uygulama projeleri içinfinansal destek mekanizmaları oluşturmak, ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarla işbirliğiiçinde söz konusu mekanizmaların işletilmesine katkı sağlamak,‣ Finansal destek sağlayabilecek ulusal <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlarla (UNIDO,UNDP, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK, KOSGEB vb.) işbirlikleri oluşturmak,iletişimi güçlendirmek, ortak projeler geliştirmek <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim faaliyetleri çerçe<strong>ve</strong>sinde TSO’lar, OSB’ler vb. yapılarbünyesinde <strong>ve</strong>ya desteğiyle irtibat noktalarının oluşturulmasını sağlamak,‣ Temiz üretim pilot projelerinin yapılmasını sağlamak,‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim alanlarında faaliyet gösteren ulusal kurum <strong>ve</strong>kuruluşlar, özel sektör kuruluşları (danışmanlık, mühendislik firmaları vb.),akademisyenler <strong>ve</strong> diğer uzmanlardan oluşan bir işbirliği ağını <strong>ve</strong> “TemizÜretim Portalı”nı oluşturmak <strong>ve</strong> geliştirerek sürekliliğini sağlamak,‣ Ulusal düzeyde ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşların mevcut kurumsal kapasitelerinietkin biçimde kullanmaya yönelik olarak etkileşimli bir işbirliği ağını geliştirmek,‣ Yurt dışındaki ilgili alanlarda faaliyet gösteren ulusal kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarlailişkileri geliştirmek,‣ Uluslararası temiz üretim bilgi ağlarına üye olmak, Türkiye içinde bu ağlardanyararlanma düzeyini yaygınlaştırmak,‣ Yurtdışından transfer edilebilecek temiz üretim teknolojilerinin kullanılmasınayönelik önerilerin geliştirilmesinde, denetim <strong>ve</strong> yaptırım mekanizmalarınınoluşturulmasında <strong>ve</strong> işletilmesinde görev almak,‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretimle ilgili alanlarda etkinlik gösteren kişi, kurum <strong>ve</strong>kuruluşların denetlenmesine <strong>ve</strong> belgelendirilmesine yönelik mekanizmalaroluşturmak, bu mekanizmaları yaşama geçirmek,‣ Verimlilik <strong>ve</strong> temiz üretim alanında burs, proje desteği vb. destekleri sunmak,‣ İlgili bilimsel literatürün izlenmesine <strong>ve</strong> geliştirilmesine yönelik kongre,konferans, panel, çalıştay vb. etkinlikler düzenlemek, desteklemek <strong>ve</strong> bu türetkinliklere katılım sağlamak,‣ Verimlilikle ilgili dernek, vakıf, enstitü <strong>ve</strong> eğitim merkezlerinin kurulmasındagerçek <strong>ve</strong> tüzel kişileri yönlendirmek <strong>ve</strong> bunlarla işbirliği yapmak.3.5. Destek Hizmetleri Şubesi‣ Genel Müdürlük personelinin atama, nakil, terfi, emeklilik <strong>ve</strong> benzeri özlükişlemlerine ilişkin hizmetleri yürütmek,‣ Genel Müdürlük bütçesini hazırlamak, tahakkuk iş <strong>ve</strong> işlemlerini yürütmek,70
‣ Genel Müdürlüğün hizmet sunumunda ihtiyacı olan bilgi teknolojilerine ilişkindestek hizmetleri sunmak,‣ Genel Müdürlüğün dokümantasyon, kütüphane, yayın basım <strong>ve</strong> dağıtım,tanıtım <strong>ve</strong> paydaş ilişkileri hizmetlerinin sunumu,‣ Genel Müdürlük için gerekli mal <strong>ve</strong> hizmet alımları ile yapım işlerinigerçekleştirmek,‣ Genel Müdürlüğün taşınırları ile ilgili iş <strong>ve</strong> işlemleri ilgili hizmet birimi ilekoordineli olarak yürütmek,‣ Genel Müdürlük direktif <strong>ve</strong> emirlerini ilgililere duyurmak <strong>ve</strong> işlemlerini takipetmek,‣ Genel Müdürlük evraklarının zamanında işleme konulmasını sağlamak,‣ Genel evrak <strong>ve</strong> arşiv hizmetlerini düzenlemek, yürütmek, devlet arşivleriyönetmeliğine göre evrak <strong>ve</strong> dosyalama işlemlerini yürütmek.71
AVRUPA BİRLİĞİ VE DIŞ İLİŞKİLERGENEL MÜDÜRLÜĞÜAvrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün Görevleri <strong>ve</strong>Teşkilat YapısıAvrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün görevleri, Bakanlığımızteşkilat <strong>ve</strong> görevlerini yeniden düzenleyen <strong>ve</strong> 08.06.2011 tarihli <strong>ve</strong> 27958 (Mükerrer)sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan 635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname(KHK) ile düzenlenmiştir.Söz konusu KHK’nin 12. Maddesinde Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler GenelMüdürlüğünün temel görevleri;a) Bakanlığın görev <strong>ve</strong> faaliyet alanına giren, Avrupa Birliği ile ilgili konulardamüzakerelere ilişkin hazırlıkları yapmak, toplantılara katılmak, Avrupa Birliği –Türkiye ortaklık organlarında alınan kararlarla ilgili olarak uyum <strong>ve</strong> uygulamaçalışmalarını yürütmek, Bakanlık birimleri arasında koordinasyonu sağlamak,b) Bakanlığın yabancı ülkeler <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlar ile ilişkilerini yürütmek,koordinasyonu sağlamak, iki <strong>ve</strong> çok taraflı bilimsel, sınaî <strong>ve</strong> teknik işbirliğianlaşmaları ile bölgesel işbirliği anlaşmaları <strong>ve</strong> protokollerinin hazırlanmasınayardımcı olmak,c) Bakanlığın Avrupa Birliği, diğer yabancı ülkeler <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlarlayürüttüğü projelerin <strong>ve</strong> programların hazırlanmasını, koordinasyonunu,yürütülmesini <strong>ve</strong> kontrolünü sağlamak,d) Bakanlığın görev <strong>ve</strong> faaliyet alanına giren dış ilişkilerle ilgili konulardaprotokol faaliyetlerini düzenlemek <strong>ve</strong> yürütmek,e) Bakanlığın görev <strong>ve</strong> faaliyet alanına giren dış ilişkilerle ilgili konulardakongre, konferans <strong>ve</strong> toplantılar düzenlemek <strong>ve</strong>ya düzenlenmesini sağlamak,Bakanlıkça düzenlenecek uluslararası organizasyonları koordine etmek,f) Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak orak belirlenmiştir.Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama Merkezi20.09.2011 tarihli <strong>ve</strong> 3 sayılı Makam Oluru ile "Bölgesel Rekabet Edebilirlik ProgramıKoordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı" olarak Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkilerGenel Müdürlüğü altında teşkilatlanmıştır.Bu çerçe<strong>ve</strong>de, Genel Müdürlüğün görevleri;‣ İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Politikaları <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı,‣ Teknik Uyum <strong>ve</strong> Tek Pazar <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı,‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Politikaları <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı <strong>ve</strong>‣ Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama <strong>Dairesi</strong>Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.Söz konusu Daire Başkanlıkları tarafından yürütülen çalışmalar temel olarakdört başlık altında toplanmaktadır:72
‣ Avrupa Birliği ile ilişkiler,‣ Çok taraflı ilişkiler,‣ İkili ülke ilişkileri <strong>ve</strong>‣ Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı çalışmaları.Avrupa Birliği <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıKatılım MüzakereleriTürkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkiler 10–11 Aralık 1999 tarihliHelsinki Zir<strong>ve</strong>sinde Türkiye’nin adaylık statüsünün teyit edilmesi ile yeni bir dönemegirmiş <strong>ve</strong> 3 Ekim 2005 tarihinde Lüksemburg'ta yapılan HükümetlerarasıKonferansta, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılım müzakerelerinin başlatılması kararıalınmıştır.3 Ekim 2005 tarihinde ayrıca, AB ile Türkiye arasında yürütülecek olanmüzakerelerin usul <strong>ve</strong> esaslarını belirleyen Müzakere Çerçe<strong>ve</strong> Belgesi kabuledilmiştir. Söz konusu Belgeye göre, AB Müktesebatı 33’ü müzakerelere konu olan35 fasıldan oluşmaktadır.Türkiye'nin AB Müktesebatını ne kadar sürede kendi iç hukukuna aktarıp,yürürlüğe koyacağının <strong>ve</strong> etkili bir şekilde uygulayacağının belirlendiği süreç olankatılım müzakereleri, ilk aşama olan tarama süreciyle 20 Ekim 2005 tarihindebaşlamış <strong>ve</strong> 13 Ekim 2006 tarihinde tamamlanmıştır.Bugüne kadar on üç fasıl -<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Araştırma, İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Politikası,İstatistik, Mali Kontrol, Trans-Avrupa Ağları, Tüketicinin <strong>ve</strong> Sağlığın Korunması, FikriMülkiyet Hukuku, Şirketler Hukuku, Bilgi Toplumu <strong>ve</strong> Medya, Sermayenin SerbestDolaşımı, Vergilendirme, Çevre, Gıda Gü<strong>ve</strong>nliği, Veterinerlik <strong>ve</strong> Bitki SağlığıPolitikası- müzakereye açılmış olup, bunlardan biri (<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Araştırma) geçici olarakkapatılmıştır.Katılım müzakereleri ile ilgili olarak, 8 Fasıl, Genel İşler <strong>ve</strong> Dış İlişkilerKonseyinin 11 Aralık 2006’da almış olduğu karar çerçe<strong>ve</strong>sinde "Türkiye'ninlimanlarını <strong>ve</strong> havaalanlarını Kıbrıs Rum Kesimine açmasına ilişkin Ek Protokolüntam olarak uygulanması şartına bağlı olarak" müzakerelere açılmamaktadır. Aynısebeple hiçbir fasıl geçici olarak kapatılamamaktadır. Ülkemiz tarafından fasıllarınher an açılabileceği göz önünde tutularak AB Müktesebatına uyum <strong>ve</strong> uygulamaçalışmaları devam etmektedir.Bakanlığımız, ülkemizin 33 başlıkta yürüttüğü Avrupa Birliği’ne katılımmüzakereleri çerçe<strong>ve</strong>sinde 14 fasılla ilgili çalışmalara katılım sağlamaktadır.Müzakerelere açılmış olan fasıllardan “İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Politikası Faslı”nda eşbaşkanlık görevini yürüten Bakanlığımız, Malların Serbest Dolaşımı <strong>ve</strong> BölgeselPolitika <strong>ve</strong> Yapısal Araçların Koordinasyonu Fasıllarında da önemli görevlerüstlenmiş bulunmaktadır.Türkiye-AT <strong>Orta</strong>klık Konseyi'nde alınan 11 Nisan 2000 tarihli 3/2000 sayılıkarar uyarınca, AB Müktesebatına uyum çalışmalarını izlemek üzere sekiz alt komitekurulmuştur. Bakanlığımızca, söz konusu alt komitelerden, Bakanlığımızın görev <strong>ve</strong>73
faaliyetleri ile ilgili olan; 2 No’lu İç Pazar <strong>ve</strong> Rekabet, 3 No’lu Ticaret, <strong>Sanayi</strong>, AKÇTÜrünleri, 5 No’lu <strong>Teknoloji</strong>k Yenilik, Eğitim <strong>ve</strong> Araştırma, 6 No’lu Ulaştırma, Çevre,Enerji <strong>ve</strong> Trans-Avrupa Ağları ile 7 No’lu Bölgesel Kalkınma, İstihdam <strong>ve</strong> SosyalPolitika Alt Komiteleri’nin Avrupa Birliği Bakanlığı koordinasyonunda, AvrupaKomisyonu ile yürütülen çalışmalarına katılım sağlanmaktadır. Avrupa Komisyonu ilefasıllar bazında kaydedilen gelişmelerin görüşüldüğü alt komite toplantıları, her yıldönüşümlü olarak Brüksel <strong>ve</strong> Ankara’da düzenlenmektedir.AB müzakere süreci kapsamında kaydedilen gelişmeleri değerlendirmek üzereAvrupa Birliği Bakanı <strong>ve</strong> Başmüzakereci Egemen Bağış başkanlığında ilgili bakanlık<strong>ve</strong> kurumların AB Daimi Temas Noktalarının katılımı ile Avrupa Birliği Bakanlığıkoordinasyonunda İç Koordinasyon <strong>ve</strong> Uyum Komitesi (İKUK) toplantılarıdüzenlenmektedir. İKUK toplantılarına Bakanlığımızca üst düzeyde katılımsağlanmaktadır.Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı,31 Aralık 2008 tarih <strong>ve</strong> 27097 (5. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarakyürürlüğe girmiştir. Ulusal Programda Bakanlığımız sorumluluğunda yer alan hukuki,idari <strong>ve</strong> kurumsal düzenlemelere ilişkin kaydedilen gelişmeler, üçer aylık dönemleritibarıyla Avrupa Birliği Bakanlığı’na iletilmekte <strong>ve</strong> mevzuatla ilgili güncellemelerUlusal Veri tabanına işlenmektedir.Avrupa Komisyonu tarafından her yıl Ülkemizin AB’ye katılım yolundakaydettiği gelişmeleri değerlendirmek üzere ilerleme raporları yayınlanmaktadır.İlerleme raporları ile ilgili Türkiye katkısının oluşturulması sürecinde, Bakanlığımızkatkı <strong>ve</strong> değerlendirmeleri ilgili birimlerimizle işbirliği içinde hazırlanarak Avrupa BirliğiBakanlığı’na iletilmektedir.Avrupa Birliği Rekabet Edebilirlik <strong>ve</strong> Yenilik Çerçe<strong>ve</strong> Programı (CIP) <strong>ve</strong>Çerçe<strong>ve</strong> Programın Birinci Bileşeni Olan Girişimcilik <strong>ve</strong> Yenilik Programı (EIP)Avrupa Birliği Rekabet Edebilirlik <strong>ve</strong> Yenilik Çerçe<strong>ve</strong> Programı (CIP-Competiti<strong>ve</strong>nessandInnovation Framework Programme) Avrupa Birliği’nin 2007–2013 yılları için öngörülen büyüme <strong>ve</strong> istihdam hedeflerine ulaşılması içinoluşturulmuş bir uygulama aracıdır.Program aşağıda yer alan 3 alt bileşenden oluşmaktadır:Girişimcilik <strong>ve</strong> Yenilik Programı(EIP EntrepreneurshipandInnovation Programme)Bütçesi 2.17 milyar Avro’dur. Bu alt bileşen Bakanlığımız tarafındanyürütülmektedir. Ülkemizin EIP’e katılımına yönelik Mutabakat Zaptı 20/01/2009tarihli <strong>ve</strong> 27116 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Bakanlığımız tarafından söz konusu programa katılım için ödenen miktar, 2011 yılıitibarıyla toplam 14.740.571 Avro’dur.Bilgi <strong>ve</strong> İletişim <strong>Teknoloji</strong>leri Politika Destek Programı(ICT PolicySupportProgramme)74
Bütçesi 728 milyon Avro’dur. Bu alt bileşen Kalkınma Bakanlığı tarafındanyürütülmekte olup katılımcı ülkelerde, bilgi <strong>ve</strong> iletişim teknolojilerinin kullanılmalarınıyaygınlaştırarak yenilikçilik <strong>ve</strong> rekabet gücüne katkıda bulunmayı hedeflemektedir.Avrupa Akıllı Enerji <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Programı(IEE- IntelligentEnergy Europe Programme)Bütçesi 727 milyon Avro’dur. Bu alt bileşen Enerji <strong>ve</strong> Tabii Kaynaklar Bakanlığıalanına girmekte olup yenilenebilir enerji kaynakları, gü<strong>ve</strong>nli, sürdürülebilir enerjiarzının sağlanması, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi vb. gibi konularıkapsamaktadır.Bakanlığımız sorumluluğunda yürütülen Girişimcilik <strong>ve</strong> Yenilik Programı (EIP)alanındaki faaliyetler, 3 temel başlık altında yürütülmektedir:KOBİ İş <strong>ve</strong> Yenilik Destek Ağları:Ülkemizden, kamu kuruluşları, üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Odalarınınortaklığıyla oluşturulan 7 konsorsiyum, 81 ilimizdeki küçük <strong>ve</strong> orta büyüklüktekiişletmelere (KOBİ) ücretsiz bilgi <strong>ve</strong> danışmanlık hizmetleri ile işletmeler arası ticariişbirlikleri <strong>ve</strong> uluslararasılaştırma ile teknoloji alanında destek sağlamaktadır.Mali Araçlar:Program kapsamında yüksek büyüme potansiyeli olan yenilikçi KOBİ’lereülkemizde Avrupa Yatırım Fonu tarafından atanmış üç mali aracı kurum tarafından(Kredi Garanti Fonu, Finansbank, Ziraat Bankası) teminat desteği sağlanmaktadır.Yenilik (Innovation) Projeleri:Girişimcilik <strong>ve</strong> Yenilik Programı (EIP) kapsamında Avrupa Komisyonutarafından yayımlanan proje teklif çağrısı duyuruları takip <strong>ve</strong> tercüme edilerek ilgilitaraflara duyurulmakta, Program hakkında bilgilendirme <strong>ve</strong> farkındalığın arttırılmasınayönelik seminerler <strong>ve</strong> illerimizde bilgilendirme etkinlikleri düzenlenmekte ayrıcatanıtıcı doküman, kitap <strong>ve</strong> broşürler bastırılmaktadır.Bunların yanı sıra, EIP Programına ülkemizin katılımına yönelik her yıl GenelMüdürlüğümüz bütçesinden karşılanan katkı payı ödemelerine ilişkin işlemleryürütülmekte <strong>ve</strong> Ülkemiz KOBİ’lerinden çağrılara yönelik olarak gelen tüm sorular e-posta, telefon <strong>ve</strong> birebir görüşmeler aracılığı ile cevaplandırılmaktadır.İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Politikası Faslı29 Mart 2007 tarihinde müzakerelere açılmış olan İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> PolitikasıFaslı’nın eş başkanlığı <strong>ve</strong> ulusal koordinasyonu Bakanlığımızca yürütülmektedir.Fasıl kapanış kriterleri; Türk sanayisinin rekabet edebilirliğini güçlendirmeyihedefleyen revize bir sanayi politikası stratejisi hazırlanması <strong>ve</strong> limanların Kıbrıs Rumkesimine açılmasıdır.75
Bu çerçe<strong>ve</strong>de, İşletme <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Politikası Faslı’nın kapanış kriterinin yerinegetirilmesini teminen Bakanlığımız tarafından “Türkiye <strong>Sanayi</strong> Stratejisi Belgesi2011–2014 (AB Üyeliğine Doğru)” hazırlanmış <strong>ve</strong> 27/01/2011 tarihli <strong>ve</strong> 27828 sayılımükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Strateji Belgesinin, sözkonusu Faslın teknik kapanış kriterini karşıladığı Avrupa Komisyonu tarafından teyitedilmiş olup nihai karar, Avrupa Konseyi tarafından <strong>ve</strong>rilecektir.Öte yandan, Avrupa Birliği (AB) tarafından 2008 yılında benimsenen AvrupaKüçük İşletmeler Yasası’nın ülkemizde uygulanmasına yönelik olarak "BalkanÜlkeleri <strong>ve</strong> Türkiye'de Küçük İşletmeler Yasasının Uygulanmasının İzlenmesiProjesi”ne taraf olunmuştur. Ayrıca, KOBİ Stratejisi <strong>ve</strong> Eylem Planı’nın (2007–2009)yerine geçmek üzere Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Ölçekli İşletmeleri Geliştirme <strong>ve</strong> Desteklemeİdaresi Başkanlığı (KOSGEB) koordinatörlüğünde <strong>ve</strong> ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarınkatılımıyla, “2011–2013 KOBİ Stratejisi <strong>ve</strong> Eylem Planı (KSEP)” hazırlanmış <strong>ve</strong>15/07/2011 tarihli <strong>ve</strong> 27995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Genel Müdürlüğümüzce, <strong>Sanayi</strong> Stratejisi Belgesi, KOBİ Stratejisi <strong>ve</strong> EylemPlanı ile Türkiye'de Küçük İşletmeler Yasasının Uygulanmasının İzlenmesi Projesiçalışmalarına katılım sağlanmakta olup ayrıca hazırlık çalışmaları sırasında KOBİStratejisi <strong>ve</strong> Eylem Planı’na Genel Müdürlüğümüzce eklenmiş olan “2.1.7. KOBİ’lerinCIP - EIP Programı hakkında farkındalığının artırılması amacıyla bilgilendirmefaaliyetleri düzenlenecektir.” ile “3.1.8. KOBİ’leri etkileyen uygulamalarda KOBİihtiyaçlarının göz önünde bulundurulmasının sağlanması amacıyla Avrupa Birliğitarafından benimsenen ‘Önce küçüğü düşün’ prensibi tanıtılacak <strong>ve</strong> ilgili kuruluşlarınuygulamalarında KOBİ’lerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmaları sağlanacaktır.”başlıklı eylemler ile ilgili çalışmalar, Genel Müdürlüğümüzün katkılarıylayürütülmektedir.Bunlara ila<strong>ve</strong>ten, AB’de, Avrupa 2020 Stratejisi, sanayi <strong>ve</strong> KOBİ’ler alanındayürütülen çalışmalar, Bakanlığımız faaliyetlerinin AB ile uyumlu olarakyürütülebilmesini teminen Genel Müdürlüğümüzce izlenmekte <strong>ve</strong> söz konusualanlarda hazırlanan bilgiler ilgili birimlerimizin yararlanabilmelerini teminen GenelMüdürlüğümüz internet sitesinde yayımlanmaktadır. Genel Müdürlüğümüzce ayrıca,AB İşletme Politikası Grubu (EPG) faaliyetlerine <strong>ve</strong> YOİKK KOBİ Teknik Komitesi ileAr-Ge Teknik Komitesi çalışmalarına iştirak edilmektedir.<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Araştırma Faslı<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Araştırma Faslı kapsamında, bilim, Ar-Ge, yenilikçilik politikaları <strong>ve</strong>kümelenme ile AB’nin araştırma <strong>ve</strong> teknolojik geliştirme aracı olan 7. Çerçe<strong>ve</strong>Program alanında Avrupa Birliği’nde gerçekleştirilen çalışmalar Genel Müdürlüğümüztarafından takip edilmekte bu alanlarda Bakanlığımızda yürütülen çalışmalara katkısağlanmaktadır.Bu çerçe<strong>ve</strong>de son dönemde, Avrupa Küme Birliği’ne ilişkin bilgi notu ile 7.Çerçe<strong>ve</strong> Programa ilişkin tanıtıcı broşür hazırlanarak Genel Müdürlüğümüz internetsitesine konulmuş, Avrupa Küme Birliği’ne katılımımız konusunda başvuru belgesihazırlanmış, teknoloji transfer ofisleri ile ilgili çalışmalar yürütülmüş <strong>ve</strong> GenelMüdürlüğümüz girişimiyle “<strong>Teknoloji</strong> Transfer Ofislerine İlişkin Farkındalık YaratılmasıEğitimi'' 26-27 Aralık 2011 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Küresel Yer76
Gözlem Grubu (GEO) 8. Genel Kurul Toplantısı ile ICTURKEY 2011 UluslararasıProje Pazarı Etkinliği’ne katılıma yönelik faaliyetler gerçekleştirilmiştir.Malların Serbest Dolaşımı FaslıTürkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında Gümrük Birliğini tesis eden 1/95 sayılı<strong>Orta</strong>klık Konseyi Kararının (OKK) 8. maddesi ile AB’nin ticarette teknik engellerinkaldırılmasına ilişkin mevzuatının ülkemiz iç yasal düzenlemelerine dâhil edilmesiöngörülmüştür. Ticarette teknik engellerin kaldırılması konusundaki Topluluk araçlarıise 2/97 sayılı OKK ile belirlenmiş, bilahare 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ilebu araçları uyumlaştıracak olan kamu kuruluşları <strong>ve</strong> bu kurumların sorumlulukalanları tespit edilmiştir.Malların Serbest Dolaşımı Faslı Bakanlığımızın en fazla sorumluluğununolduğu fasıllardan olup Bakanlığımız, sorumluluk alanına giren mevzuat uyumunubüyük ölçüde tamamlamıştır. Bununla birlikte, AB tarafından, mevzuatın, teknikgelişmeler doğrultusunda yeniden düzenlenmesine paralel olarak, Bakanlığımızın ABteknik mevzuatına uyum çalışmaları da süreklilik arz etmektedir. Mevzuat uyumununyanı sıra, uyumlaştırılan mevzuatın uygulanabilmesini sağlayacak onaylanmışkuruluşların görevlendirilmesi <strong>ve</strong> piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi (PGD) konusundakifaaliyetler de Bakanlığımızca yoğun olarak yürütülmektedir.Malların Serbest Dolaşımı Faslı askıya alınan fasıllardandır <strong>ve</strong> altı adet açılış kriteribulunmaktadır.Malların Serbest Dolaşımı Faslı kapsamındaki Bakanlığımız çalışmalarının ABpolitikalarına uygun biçimde gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetler, GenelMüdürlüğümüz koordinasyonunda yürütülmektedir. Bu çerçe<strong>ve</strong>de, Fasıl açılışkriterleri kapsamında piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimine (PGD) ilişkin AB müktesebatınınuygulanması için gerekli olan idari kapasitenin iyileştirilmesi amacıyla 2010 yılındaEkonomi Bakanlığı’nca hazırlanan <strong>ve</strong> daha sonra revize edilen “Ulusal PiyasaGözetimi <strong>ve</strong> Denetimi (PGD) Strateji Belgesi (2012–2013)” kapsamında, 3 çalışmagrubuna Bakanlığımız tarafından başkanlık edilmektedir. Anılan çalışma grupları;“<strong>Orta</strong>k uygulama prosedürlerinin geliştirilmesi, müeyyidelerin riskin derecesine görebelirlenmesi, etkin takibi”, “Mevcut laboratuar altyapısının kullanımındaki engellerinkaldırılması”,“Üreticilerin <strong>ve</strong> ithalatçıların mevzuat <strong>ve</strong> uygulamalar hakkındabilgilendirilmesi”dir.Ayrıca; AB ülkelerinin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi sonucu tespit ettikleri ciddirisk taşıyan tüketici ürünlerini diğer üye ülkelere bildirdiği Avrupa Hızlı Alarm Sistemi-RAPEX bildirimleri, Bakanlığımızın RAPEX temas noktası olan GenelMüdürlüğümüzce takip edilmekte <strong>ve</strong> RAPEX bildirimlerine ilişkin Bakanlığımızcaalınan önlemler, Avrupa Komisyonuna iletilmek üzere Ekonomi Bakanlığı’nabildirilmekte,‣ Üye ülkelerin, tecrübelerini <strong>ve</strong> en iyi uygulama örneklerini birbirleriylepaylaşarak, daha etkin piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi gerçekleştirmeleriniamaçlayan Avrupa Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği Forumu (PROSAFE) tarafındanyürütülen çalışmalar Bakanlığımızca takip edilmekte <strong>ve</strong> toplantılara katılımsağlanmakta,77
‣ Türkiye ile AB arasında malların serbest dolaşımına <strong>ve</strong> iki taraf arasındaticaretteki teknik engellerin kaldırılmasına katkıda bulunmayı amaçlayanTürkiye’de Kalite Altyapısının Güçlendirilmesi (TKAG) Projesi kapsamındaBakanlığımızın görev alanına giren çalışmaların (eğitim, teknik tavsiye <strong>ve</strong>raporlama, seminer, konferans, vb.) koordinasyonu sağlanmakta,‣ Gümrük Birliği’nin düzgün işleyişinin temini amacıyla oluşturulan Türkiye–AB Gümrük Birliği <strong>Orta</strong>k Komitesi’ne ilişkin çalışmalar koordineedilmektedir.Bunların yanı sıra, “Teknik Mevzuatın <strong>ve</strong> Standartların Türkiye ile ABArasında Bildirimine Dair Yönetmelik Kapsamında” bir ürünün ülke genelinde <strong>ve</strong>yaülkenin belirli bir bölümünde piyasaya arzı <strong>ve</strong>ya kullanımına ilişkin mevzuat bilgileri ileBakanlığımızca değerlendirilmelerini takiben atanmalarına karar <strong>ve</strong>rilen “onaylanmışkuruluş adayları” <strong>ve</strong> “PGD Tutanağı Usul <strong>ve</strong> Esaslarına İlişkin Dış TicaretteStandardizasyon Tebliği” uyarınca, Bakanlığımızca önlem uygulanan gü<strong>ve</strong>nsizürünlere ilişkin, ilgili Genel Müdürlüklerimiz tarafından Genel Müdürlüğümüze iletilenbilgiler, Avrupa Komisyonuna iletilmelerini teminen Ekonomi Bakanlığı’nagönderilmektedir.Çevre Faslı <strong>ve</strong> İklim Değişikliği21 Aralık 2009 tarihinde müzakerelere açılan “Çevre Faslı”nın geçici olarakkapatılabilmesi için yapılması gereken faaliyetlerin büyük bir kısmı doğrudan <strong>ve</strong>yadolaylı olarak Bakanlığımızın görev <strong>ve</strong> sorumluluk alanlarını ilgilendirmektedir. Buçerçe<strong>ve</strong>de, Çevre Faslı kapsamında başta, 6 No.lu Ulaştırma, Çevre, Enerji <strong>ve</strong>Trans-Avrupa Şebekeleri Alt Komitesi <strong>ve</strong> Sektörel Uyum Stratejileri çalışmaları olmaküzere, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası çalışma <strong>ve</strong> toplantılara katılım sağlanarak faslınilerlemesine gerekli katkılar <strong>ve</strong>rilmektedir. Öte yandan ülkemizin de taraf olduğu BMİklim Değişikliği Çerçe<strong>ve</strong> Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında, Bakanlığımız görev <strong>ve</strong>sorumlulukları kapsamında yer alan faaliyetlere iştirak edilmektedir.Avrupa-Akdeniz <strong>Sanayi</strong> İşbirliğiAvrupa Birliği ile Akdenizli ülkeler arasında yürütülen <strong>ve</strong> ülkemizin de tarafolduğu Avrupa-Akdeniz <strong>Orta</strong>klığı’nın (EUROMED) sanayi işbirliği alanındakiçalışmaları ülkemizde Bakanlığımız tarafından koordine edilmektedir. Bu çerçe<strong>ve</strong>de,11–12 Mayıs 2011 tarihlerinde Malta’da düzenlenen <strong>ve</strong> Genel Müdürlüğümüzkoordinasyonunda Bakanlığımızdan üst düzey katılım sağlanan 8. Avrupa-Akdeniz<strong>Sanayi</strong> Bakanları Konferansı’nda onaylanan 2011–2012 Avrupa–Akdeniz <strong>Sanayi</strong>İşbirliği Çalışma Programı hakkında ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşların bilgilendirilmesine <strong>ve</strong>Programın uygulanmasına yönelik çalışmalar Genel Müdürlüğümüz tarafındanyürütülmektedir.Proje <strong>ve</strong> Teknik Destek ÇalışmalarıAB müktesebatının uygulanmasına ilişkin Bakanlığımız proje <strong>ve</strong> teknik destekçalışmaları, Avrupa Birliği Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Katılım ÖncesiYardım Aracı’nın (IPA) “Geçiş Dönemi Desteği <strong>ve</strong> Kurumsal Yapılanma” başlıklıbirinci bileşeni kapsamındaki proje faaliyetleri ile AB Teknik Yardım <strong>ve</strong> Bilgi DeğişimAracı (TAIEX), AB Entegrasyon Sürecinin Desteklenmesi Faaliyetleri Finansman78
Projesi (SEI) <strong>ve</strong> ikili işbirliği çerçe<strong>ve</strong>sinde Hollanda Hükümeti tarafından sağlananMATRA <strong>ve</strong> G2G.NL Programları çerçe<strong>ve</strong>sinde yürütülmektedir.ÇOK TARAFLI İLİŞKİLERBakanlığımızın görev <strong>ve</strong> sorumluluk alanındaki ilişkilerimizin etkin bir şekildesürdürülmesi amacıyla, üyesi bulunduğumuz uluslararası kuruluşlarla ilgilifaaliyetlerin koordinasyonu gerçekleştirilmekte <strong>ve</strong> bu kuruluşlar bünyesinde ulusal <strong>ve</strong>uluslararası projelere katılım sağlanmaktadır.Söz konusu uluslararası kuruluşlar:‣ Birleşmiş Milletler (BM) BM Rio+20 Zir<strong>ve</strong>si BM En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı (EAGÜ) BM Sınaî Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) BM Kalkınma Programı (UNDP) BM Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)‣ İktisadi İşbirliği <strong>ve</strong> Kalkınma Teşkilatı (OECD)‣ Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ)‣ Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT)‣ İslam Ülkeleri Ekonomik <strong>ve</strong> Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK)‣ Gelişen Sekiz Ülke (D–8) Örgütü‣ Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)‣ Arap Ligi (Türkiye Burada Gözlemci Statüsünde)‣ EXPO İzmir 2020Birleşmiş Milletler Rio+20 Zir<strong>ve</strong>si20–22 Haziran 2012 tarihleri arasında Brezilya’nın Rio De Janerio kentindedevlet başkanları, hükümet temsilcileri düzeyinde gerçekleştirilecek olan BMSürdürülebilir Kalkınma Konferansı (Rio+20) temel olarak 1992’de Brezilya’nın RioDe Janerio kentinde aynı amaçla düzenlenen toplantından bu yana ülkelerin nekadar yol aldığını değerlendirmelerini kapsayacaktır.Ülkemizin Rio+20 Zir<strong>ve</strong>sine katılımına yönelik ulusal hazırlık süreci BMKalkınma Programı bünyesinde bir proje olarak Kalkınma Bakanlığı tarafındankoordine edilmektedir. Bu çerçe<strong>ve</strong>de;‣ Sürdürülebilir kalkınma alanında ülkemizdeki mevcut durumun ortayakonulması,‣ Yeşil büyümeye ilişkin kapasite geliştirme faaliyetleri gerçekleştirilmesi,‣ Türkiye’deki iyi uygulama örneklerinin belirlenmesi,‣ Bu bağlamda, Rio+20 Zir<strong>ve</strong>sinde sunulmak üzere bir ulusal raporunhazırlanması çalışmaları yürütülmekte olup Genel Müdürlüğümüzce sözkonusu çalışmalara katkıda bulunulmaktadır.79
Birleşmiş Milletler En Az Gelişmiş Ülkeler KonferansıEn Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ), Birleşmiş Milletlerin (BM) 1971'de yaptığı birtanımlamadır <strong>ve</strong> bu çerçe<strong>ve</strong>de, BM, uluslararası toplumun bu ülkelere özel biryaklaşım gösterilmesini öngören bir program izlemektedir.BM En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) 4. Konferansı 9–13 Mayıs 2011tarihlerinde ülkemiz ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlenmiş olup Bakanlığımız sözkonusu konferansa üst düzey katılım sağlamıştır. BM 4. EAGÜ Konferansında SayınBaşbakanımız tarafından açıklanan EAGÜ’lere yönelik teknik <strong>ve</strong> ekonomik işbirliğidestek paketinin hayata geçirilmesine ilişkin 5 Ocak 2012 tarihli Resmi Gazete’deyayımlanan 2012/1 Sayılı Başbakanlık Genelgesi çerçe<strong>ve</strong>sinde Bakanlığımızsorumluluğundaki faaliyetler takip edilmektedir. Bu kapsamda, İstanbul’da EAGÜ’lereyönelik olarak bir teknoloji bankası işlevi de görecek <strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> YenilikMerkezi kurulmasına yönelik çalışmalar yürütülmekte olup Bakanlığımızın dakurulacak çalışma grubunda yer alması düşünülmektedir.Birleşmiş Milletler Sınaî Kalkınma Teşkilatı (UNIDO)Bakanlığımız, BM ihtisas kuruluşlarından UNIDO ile teknik işbirliği içerisinde,gelişmekte olan ülkelere yönelik teknik destek <strong>ve</strong> eğitim hizmetleri <strong>ve</strong>rmektedir.Genel Müdürlüğümüz <strong>ve</strong> BM Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) işbirliğinde,Türkiye’nin sahip olduğu teknik <strong>ve</strong> kurumsal kapasiteyi, geçiş ekonomisi ülkeleri,gelişmekte olan bölge ülkeleri ile az gelişmiş ülkelere aktarmak amacıyla düzenlenenprojeler;‣ 3 Yıllık Entegre Tekstil Projesi,‣ Gıda Üretimi, Paketlemesi <strong>ve</strong> Gıda Maddelerinde Mikotoksinlerin KontrolüBaşlıklı 5 Yıllık Entegre Gıda Projesi <strong>ve</strong>‣ Nanoteknolojide “temiz oda kullanımı” projesidir.Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile Genel Müdürlüğümüzkoordinatörlüğünde yürütülen projeler;‣ Türkiye’de <strong>Sanayi</strong>de Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi,‣ Türkiye’de Enerji Verimli Elektrikli Ev Aletlerinin Piyasa Dönüşümü Projesi(2010–2013),‣ Türkiye’nin Tekstil Sektöründeki KOBİ’ler İçin Sürdürülebilir Ağlar <strong>ve</strong> İlişkilerZinciri Oluşturulması <strong>Orta</strong>k Programı MDG-F 2067’dir.Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK)BM Avrupa Ekonomik Komisyonu (AEK) İç Ulaşım Komitesi’ne (ITC) bağlıolarak faaliyet gösteren “Karayolu Araçları Yönetmeliklerinin Uyumlaştırılması DünyaForumu’na bağlı, Karayolu Ulaştırma Grubu, Tehlikeli Maddelerin Taşınması ÇalışmaGrubu <strong>ve</strong> Aydınlatma <strong>ve</strong> Aydınlatma-Sinyal Çalışma Grubu faaliyetlerinin Bakanlık içikoordinasyonu yapılmaktadır.80
İktisadi İşbirliği <strong>ve</strong> Kalkınma Teşkilatı (OECD)OECD ülkemizin üyesi olduğu en önemli uluslararası kuruluşlardan birisidir. Bunedenle Bakanlık olarak, OECD’ye <strong>ve</strong> OECD bünyesinde yürütülen çalışmalarabüyük önem <strong>ve</strong>rilmektedir.Bakanlığımızca, OECD bünyesinde yer alan;‣ <strong>Sanayi</strong>, İnovasyon <strong>ve</strong> Girişimcilik Komitesi (CIIE),‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Politikaları Komitesi (CSTP),‣ Çelik Komitesi,‣ Çevre Politikaları Komitesi (EPOC),‣ <strong>Sanayi</strong>, İnovasyon <strong>ve</strong> Girişimcilik Komitesi (CIIE)’ne bağlı <strong>Sanayi</strong> AnalizleriÇalışma Grubu (WPIA),‣ <strong>Sanayi</strong>nin Küreselleşmesi Çalışma Grubu (WPGI) <strong>ve</strong> KOBİ’ler <strong>ve</strong> GirişimcilikÇalışma Grubu (WPSMEE),‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Politikaları Komitesi’ne (CSTP) bağlı <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> YenilikPolitikaları Çalışma Grubu (TIP), Nanoteknoloji Çalışma Grubu (WPN),Biyoteknoloji Çalışma Grubu (WPB), Araştırma Enstitüleri <strong>ve</strong> İnsan KaynaklarıÇalışma Grubu (RIHR), <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Göstergelerine Dair UlusalUzmanlar Çalışma Grubu (NESTI), Küresel Sorunlarda <strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong>Yenilik Uluslararası İşbirliğinin Yönetimi Yönlendirme Grubu (STIG)faaliyetlerine iştirak edilmektedir <strong>ve</strong>ya Bakanlığımızın yeniden yapılandırılmasıkapsamında önümüzdeki dönemde iştirak edilmesi planlanmaktadır.24 Mart 2008 tarih <strong>ve</strong> 3506 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Bakanlığımız,OECD bünyesinde <strong>Sanayi</strong>, İnovasyon <strong>ve</strong> Girişimcilik Komitesi (CIIE) Ulusal EşgüdümBirimi olarak görevlendirilmiştir. Söz konusu görevi Bakanlığımız adına Avrupa Birliği<strong>ve</strong> Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü yürütmektedir.Genel Müdürlüğümüz tarafından OECD bünyesinde yer alan komiteler <strong>ve</strong>komitelerin alt çalışma gruplarının toplantılarına etkin bir şekilde katılımsağlanmaktadır. Çalışma grupları, diğer ülkelerin yaptıkları çalışmalara dair bilgiedinilmesi <strong>ve</strong> bu çalışmaların ülkeye faydalı olabilecek biçimde aktarılmasıbakımından önem taşımaktadırlar.Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ)Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ), ülkemizin girişimleri ile 25 Haziran1992 tarihinde İstanbul Zir<strong>ve</strong>si sırasında yayımlanan Deklarasyonla kurulmuştur.KEİ'nin hâlihazırda başta ticaret <strong>ve</strong> ekonomik kalkınma, bankacılık <strong>ve</strong> finans,ulaştırma, enerji, haberleşme, bilim <strong>ve</strong> teknoloji, küçük <strong>ve</strong> orta büyüklükteki işletmeler(KOBİ), çevre koruma, turizm <strong>ve</strong> doğal afetler olmak üzere çeşitli çalışma gruplarıfaaliyet göstermektedir. Çalışma grubu faaliyetlerine etkinlik <strong>ve</strong> ivme kazandırılmasınıteminen belirli alanlarda her üye ülke en çok iki yıllık dönemler halinde koordinatörülke görevini üstlenmektedir.KEİ üyesi ülkelerde, serbest pazar ekonomisine geçiş sürecinde KOBİ’lerinönemli bir role sahip olmaları görüşünden hareketle Bakanlığımız, görev <strong>ve</strong> faaliyet81
alanına giren konularda, KEİ çalışmalarına aktif katılım sağlamakta, Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong>Ölçekli İşletmeleri Geliştirme <strong>ve</strong> Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB)aracılığıyla teknoloji, Ar-Ge, elektronik ticaret, girişimciliği geliştirme, ihracatıgeliştirme <strong>ve</strong> bölgesel kalkınma alanlarında bilgi <strong>ve</strong> deneyimlerini KEİ üyesi ülkeler ilepaylaşmaktadır.Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT)Türkiye, İran, Pakistan arasında bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirmekamacıyla 1964 yılında kurulmuş olan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), 1992 yılındaAfganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan <strong>ve</strong>Türkmenistan’ın katılımlarıyla, on üyeli bir örgüt haline gelmiştir. EİT bünyesindesanayi alanında aşağıda belirtilen çalışmalara, ana yürütücü <strong>ve</strong>ya katılımcı olarakkatkı sağlanmaktadır:‣ KOBİ’lerin geliştirilmesi,‣ <strong>Teknoloji</strong> transferi merkezi,‣ <strong>Sanayi</strong> ile ilgili fikri mülkiyet hakları,‣ Bölgesel Standardizasyon, Akreditasyon, Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu(RISCAM).İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik <strong>ve</strong> Ticari İşbirliği Daimi Komitesi(ISEDAK)İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik <strong>ve</strong> Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (ISEDAK)1981 yılında Mekke <strong>ve</strong> Taif’de düzenlenen üçüncü İslam Zir<strong>ve</strong> Konferansındakurulmuş olan üç Daimi Komiteden biridir. 1984 yılı başında Kazablanka’da yapılanDördüncü İslam Zir<strong>ve</strong> Konferansında, Türkiye Cumhurbaşkanının Başkanlığınaseçilmesi üzerine ISEDAK, aynı yıl Kasım ayında İstanbul’da yapılan birincitoplantısı ile faaliyetlerine başlamıştır. İSEDAK hazırlık toplantıları ile daimi komitetoplantıları Bakanlığımız adına Genel Müdürlüğümüzce takip edilmektedir.Gelişen Sekiz Ülke (D-8) ÖrgütüTürkiye’nin önderliğinde Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya<strong>ve</strong> Pakistan’ın üye olduğu D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü, 15 Haziran 1997 tarihindeİstanbul’da yapılan Zir<strong>ve</strong> Toplantısında Devlet <strong>ve</strong> Hükümet Başkanlarınınimzaladıkları İstanbul Deklarasyonu ile kurulmuştur.D–8 <strong>Sanayi</strong> Çalışma Grubunun faaliyetleri Bakanlığımızca koordineedilmektedir. D-8 II. <strong>Sanayi</strong> Bakanları Toplantısı <strong>ve</strong> VI. <strong>Sanayi</strong> Çalışma GrubuToplantısı 4-6 Ekim 2011 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilmiş olup, toplantınınhazırlık faaliyetleri <strong>Sanayi</strong> Genel Müdürlüğü ile birlikte Genel Müdürlüğümüztarafından yerine getirilmiştir.Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) çok taraflı bir müzakere platformu olarakglobal ekonomik <strong>ve</strong> ticari ilişkilerin düzenlenmesi bakımından oynadığı kapsamlı rol,üye yelpazesinin genişlemesi, dünya ekonomisi <strong>ve</strong> ticareti bakımından önem taşıyan82
irçok ülkenin üyeliği <strong>ve</strong>ya üyelik sürecinde ilerlemesi, DTÖ’nün etkinliğiniartırmaktadır.Bakanlığımızca, DTÖ kapsamında Doha Kalkınma Raundu ile müzakereyeaçılan sanayi ürünlerinde pazara giriş, ileri tarım, hizmetler, ticaretle bağlantılı FikriMülkiyet Hakları (TRIPs), ticaret <strong>ve</strong> çevre müzakereleri ile ticaretin kolaylaştırılmasıvb. ilişkin ulusal toplantılara katılım sağlanmaktadır.Arap LigiArap Birliği (Ligi) 22 Arap Ülkesinin üye olduğu milletlerarası bir örgüttür. Mısır,Irak, Ürdün, Lübnan, Suudi Arabistan <strong>ve</strong> Suriye tarafından 22 Mart 1945’dekurulmuştur. Birliğin merkezi Kahire’dedir. Türkiye örgüt içerisinde gözlemcistatüsündedir.Birincisi 6-7 Aralık 2011 tarihlerinde Bakanlığımız ev sahipliğinde İstanbul'dayapılan Türk Arap <strong>Sanayi</strong> İşbirliği Konferansı’nın 2012 yılının Mayıs ayında Libya'dayapılacak ikinci konferansına yönelik hazırlık çalışmaları Bakanlığımız <strong>Sanayi</strong> GenelMüdürlüğü ile birlikte koordineli olarak yürütülmektedir.EXPO 2020 İzmir2013 yılında Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) Genel Kurulu'nda yapılacakseçimlerde İzmir ilinin ülkemiz adına sürdürdüğü adaylığın başarıya ulaşması içinihdas edilmiş bulunan EXPO 2020 İzmir Yönlendirme Kurulu’nun ayda bir yapılantoplantılarına katılım sağlanmakta <strong>ve</strong> bu çerçe<strong>ve</strong>de Bakanlığımız görev alanında yeralan çalışmalar yürütülmektedir.Serbest Ticaret AnlaşmalarıTürkiye ile AB arasında Gümrük Birliğinin tamamlanması <strong>ve</strong> Gümrük Birliğidöneminde uygulanacak usul, esas <strong>ve</strong> süreleri belirleyen 1/95 <strong>ve</strong> 2/95 sayılı KararlarÇerçe<strong>ve</strong>sinde, <strong>Orta</strong>klık Konseyi 36. Dönem Toplantısında Türkiye’nin AB’nin üçüncüülkelerle gerçekleştirmiş olduğu serbest ticaret anlaşmalarını, söz konusu ülkelerleyapması kararı alınmıştır.Serbest ticaret anlaşmalarına ilişkin çalışmalar, Ülkemizde Ekonomi Bakanlığıkoordinatörlüğünde yürütülmekte olup serbest ticaret anlaşmaları çalışmalarına <strong>ve</strong>söz konusu anlaşmaların uygulanmasından kaynaklanan sorunların çözümüne ilişkinolarak oluşturulan ortak komite toplantılarına katılım sağlanmaktadır.İKİLİ ÜLKE İLİŞKİLERİİkili ülke ilişkileri alanında gerçekleştirilen faaliyetler <strong>ve</strong> hizmetler temel olarak4 grupta toplanmaktadır:‣ Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantıları <strong>ve</strong> diğer üst düzey uluslararasıtoplantılar (Stratejik İşbirliği Konseyleri vb.),‣ <strong>Orta</strong>k <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Çalışma Grupları,‣ Diğer ülkelerin muhatap Bakanlıkları ile imzalanacak bilimsel, sınai, teknik <strong>ve</strong>teknolojik işbirliği anlaşmaları <strong>ve</strong>83
‣ Bakanlık Makamının yurtdışı ziyaretleri ile yabancı heyetlerin BakanlıkMakamını ziyaretleri.Karma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantılarıKarma Ekonomik Komisyon (KEK) toplantıları, ülkemizin belirli ülkeler ile ikiliticari <strong>ve</strong> ekonomik işbirliğinin geliştirilmesini amaçlayan <strong>ve</strong> birçok farklı alana ilişkinkonuların ele alındığı <strong>ve</strong> her KEK toplantısında Türk heyeti başkanlığının birbakanımız tarafından deruhte edildiği platformdur.Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda gerçekleştirilen KEK toplantılarınailişkin, Bakanlığımız görev <strong>ve</strong> faaliyet alanlarına yönelik konularla ilgili koordinasyonçalışmaları Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülmektedir. Bakanlığımızı temsilenbu toplantılara katılım sağlanarak bilim, sanayi <strong>ve</strong> teknoloji alanındaki Bakanlığımızfaaliyetlerine ilişkin konular muhatap ülke yetkilileri ile müzakere edilmektedir.6/08/2011 tarihli <strong>ve</strong> 28017 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/10 sayılıGenelgeye göre Güney Kore, Etiyopya, Dominik Cumhuriyeti, Kamboçya <strong>ve</strong>Komorlar ülkeleriyle gerçekleştirilecek KEK toplantılarının eşbaşkanlığı SayınBakanımız tarafından yürütülecektir.<strong>Orta</strong>k <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Çalışma Grubu ToplantılarıBakanlığımız ile Rusya, Belarus, Romanya, Macaristan, İtalya, Suriye <strong>ve</strong> Mısırmuhatap bakanlıkları arasında ortak sanayi <strong>ve</strong> teknoloji çalışma grupları tesisedilmiştir (Toplam 7 ülke ile).Bu grupların amacı, ülkemiz ile diğer ülkeler arasında sanayi <strong>ve</strong> teknolojialanında işbirliğini daha ileri bir seviyeye çıkarmak, karşılıklı bilgi <strong>ve</strong> tecrübealış<strong>ve</strong>rişini gerçekleştirmektir.<strong>Bilim</strong>sel, Sınaî, Teknik <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k İşbirliği AnlaşmalarıÜlkemizin, bilim, sanayi <strong>ve</strong> teknoloji alanında diğer ülkelerle işbirliği geliştirmek<strong>ve</strong> somut adımlar atmak üzere Bakanlığımız ile diğer ülke muhatap bakanlıklarıarasında imzalanan anlaşmaların tüm koordinasyon çalışmaları GenelMüdürlüğümüz tarafından gerçekleştirilmektedir.Bakanlık Makamının Yurtdışı Ziyaretleri İle Yabancı Heyetlerin BakanlıkMakamını ZiyaretleriBakanlık Makamının yurtdışı ziyaretlerine <strong>ve</strong> yabancı heyetlerin bakanlıkmakamını ziyaretlerine ilişkin koordinasyon çalışmaları ile Bakanlık Makamıtarafından gerçekleştirilen yurtdışı ziyaretleri <strong>ve</strong> Bakanlık Makamına yabancı misyontarafından yapılan ziyaretler esnasındaki protokol hizmetleri Genel Müdürlüğümüztarafından yerine getirilmektedir.84
Uluslararası Fuarcılık HizmetleriHer yıl düzenli olarak açılan İzmir Uluslararası Fuarının uluslararası ilişkilerinedair çalışmalar Bakanlığımız adına Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülmektedir.Fuar açılışı için tüm ülkelerin sanayi <strong>ve</strong> teknolojiden sorumlu olan bakanları SayınBakanımız tarafından da<strong>ve</strong>t edilmektedir. Bu münasebetle İzmir’e gelen bakan <strong>ve</strong> üstdüzey yetkililer ile Sayın Bakanımız <strong>ve</strong> Bakanlık yetkililerimiz arasında ikiligörüşmeler yapılmakta, konuk heyetlere ait karşılama, konaklama, ağırlama gibifaaliyetler ile protokol hizmetleri Genel Müdürlüğümüz tarafından yerinegetirilmektedir.BÖLGESEL REKABET EDEBİLİRLİK PROGRAMI ÇALIŞMALARIAvrupa Birliği (AB), 2007–2013 dönemi için aday <strong>ve</strong> potansiyel aday ülkeleresağlanacak tüm katılım öncesi mali yardımları Katılım Öncesi Yardım Aracı(InstrumentforPre-Accession Assistance-IPA) olarak adlandırılan tek bir programçerçe<strong>ve</strong>sinde birleştirmiştir. IPA kapsamında, mali yardımlar, AB üyesi ülkelerdeuygulanan yaklaşıma uygun olarak kullandırılarak, aday ülke, yapısal fonlarınprogramlama, yönetim <strong>ve</strong> uygulaması ile üyelik sonrası uyuma hazırlanmaktadır.Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) adı altında AB tarafından sağlanan fonlar beş anabileşen çerçe<strong>ve</strong>sinde kullandırılmaktadır:1.Geçiş Dönemi Desteği <strong>ve</strong> Kurumsal Yapılanma,2.Bölgesel <strong>ve</strong> Sınır Ötesi işbirliği,3.Bölgesel Kalkınma,4.İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi,5.Kırsal Kalkınma.Her biri farklı kamu kurumları eliyle yürütülmekte olan bu bileşenlerden“Bölgesel Kalkınma” başlığı, kendi içinde; Bölgesel Rekabet Edebilirlik, Çevre <strong>ve</strong>Ulaştırma olmak üzere üç ayrı alt bileşene ayrılmaktadır.<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın (IPA)“Bölgesel Kalkınma”ya ilişkin üçüncü bileşeni kapsamında yer alan “BölgeselRekabet Edebilirlik” alt bileşeninde Program Otoritesidir <strong>ve</strong> Bölgesel RekabetEdebilirlik Operasyonel Programını (BROP) hazırlamak, yönetmek, uygulamak <strong>ve</strong>izlemekten sorumludur. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı (BROP),AB üyesi ülkelerin görüşüne sunularak Avrupa Komisyonu tarafından 29 Kasım 2007tarihinde kabul edilmiştir.1. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programının KapsamıBölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı (BROP) kapsamında yapılanmali yardımın amacı, AB ekonomisine yakınsamasını teminen, Türkiye ekonomisininrekabet edebilirliğinin artırılması <strong>ve</strong> bölgesel sosyo-ekonomik farklılıklarınazaltılmasıdır. Bu hedeflere ulaşmak amacıyla BROP kaynaklarını, programınetkisinin <strong>ve</strong> katkısının en yüksek düzeyde olacağı belirli sayıdaki sektörlere, bölgelere<strong>ve</strong> önceliklere yoğunlaştırmaktadır. Program, sektörel olarak imalat sanayi <strong>ve</strong> turizmsektöründe faaliyet gösteren küçük <strong>ve</strong> orta büyülükte işletmeler (KOBİ) ile bilgitoplumu, araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> yenilikçilik alanlarında yoğunlaşmaktadır.85
2007–2013 dönemini kapsayan Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programıçerçe<strong>ve</strong>sinde, Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Türkiye katkısı dâhil toplam 565,1 milyon Avro’luk birkaynak yönetilmektedir. Bu bütçe Avrupa Birliği’nin belirlediği kriter uyarınca, kişi başımilli geliri Türkiye ortalamasının yüzde 75’inin altında kalan Düzey II bölgelerindekullandırılmaktadır. Bu kapsama <strong>Orta</strong> Anadolu, <strong>Orta</strong> <strong>ve</strong> Doğu Karadeniz, DoğuAnadolu <strong>ve</strong> Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunan 43 il (12 Düzey II Bölgesi)girmektedir.Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı kapsamında, 3 öncelikaltında yer alan 8 tedbir kapsamındaki proje önerileri desteklenmektedir.Söz konusu öncelik <strong>ve</strong> tedbirler:Öncelik 1 - İş <strong>Orta</strong>mının İyileştirilmesiTedbir 1.1- <strong>Sanayi</strong> Altyapısının GeliştirilmesiTedbir 1.2-Yeni Finansal Araçların Oluşturulması <strong>ve</strong> GeliştirilmesiTedbir 1.3-Ar-Ge, İnovasyon, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Bilgi İletişim <strong>Teknoloji</strong>leriAltyapısının GeliştirilmesiTedbir 1.4-Turizm Altyapısı ile Tanıtım <strong>ve</strong> Pazarlama FaaliyetlerininGeliştirilmesiÖncelik 2 - İşletme Kapasitesinin Arttırılması <strong>ve</strong> Girişimciliğin DesteklenmesiTedbir 2.1-İşletmelere Temel Bilgi <strong>ve</strong> Danışmanlık Desteği SağlanmasıTedbir 2.2-<strong>Sanayi</strong> Alanında İşbirliğinin GüçlendirilmesiÖncelik 3- Teknik YardımTedbir 3.1-OP’nin Yönetimi, Uygulanması, İzlenmesi, Kontrolü <strong>ve</strong>Değerlendirilmesine DestekTedbir 3.2-OP Tedbirlerinin TanıtılmasıBölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı kapsamında sunulanyardımdan, merkezi <strong>ve</strong> yerel kamu kurumları/kuruluşları/birlikleri, kar amacıgütmeyen şemsiye iş dünyası kurumları/kuruluşları <strong>ve</strong> sivil toplum kuruluşlarıfaydalanabilmektedir.2. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı -Proje Paketleri2007–2011 döneminde Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı’naayrılan Türkiye katkısı dâhil toplam 352,5 milyon Avro’luk bir fon <strong>ve</strong> söz konusu fonuharcamak üzere 55 proje <strong>ve</strong> bu projeler altında yer alan yaklaşık 220 sözleşmeninprogramlaması, teknik uygulaması <strong>ve</strong> izlemesi Bölgesel Rekabet Edebilirlik ProgramıKoordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.2007–2013 döneminde BROP’a tahsis edilen fonların, 4 ayrı proje paketikapsamında kullandırılması öngörülmektedir. Söz konusu proje paketleri aşağıda yeralmaktadır:86
I. Proje Paketi: Merkezi kamu kurumlarının stratejik projeleri ile BölgeselRekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama Daire Başkanlığı’na aitteknik yardım <strong>ve</strong> tanıtım projelerinden oluşmaktadır (Toplam 11 proje).II. Proje Paketi: “Proje Teklif Çağrısı” sonucunda hedef bölgede faaliyetgösteren <strong>ve</strong> kar amacı gütmeyen ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşların sunduğu projeler(Toplam 42 proje).III. Proje Paketi: Operasyonel Programın 1.2 nolu “Finansal AraçlarınOluşturulması <strong>ve</strong> Geliştirilmesi” başlıklı tedbiri kapsamında finanse edilmesiöngörülen projeler (Toplam 2 proje).IV. Proje Paketi: 2012–13 döneminde Operasyonel Program’a aktarılacak IPAfonlarının hazmedilmesini teminen oluşturulan proje paketi.3. Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı Koordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama<strong>Dairesi</strong> Başkanlığı29 Kasım 2007 tarihinde Bölgesel Rekabet Edebilirlik OperasyonelProgramı’nın Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmasını takiben, 3 Aralık 2007tarihli 62 Sayılı Makam Oluru ile “Bölgesel Rekabet Edebilirlik ProgramıKoordinasyon <strong>ve</strong> Uygulama Merkezi” kurulmuştur. 635 sayılı Kanun HükmündeKararname ile Bakanlığın yeniden yapılandırılması akabinde, 20 Eylül 2011 tarihli <strong>ve</strong>3 sayılı Makam oluru ile Merkez, faaliyetlerini Avrupa Birliği <strong>ve</strong> Dış İlişkiler GenelMüdürlüğü bünyesinde Daire Başkanlığı olarak yürütmektedir.Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı’nın yönetimi <strong>ve</strong>uygulanması çerçe<strong>ve</strong>sinde Daire Başkanlığının temel görevleri; Bölgesel RekabetEdebilirlik Operasyonel Programı’nın hazırlanması, revizyonu, izlenmesi, BölgeselRekabet Edebilirlik Operasyonel Programı Sektörel İzleme Komitesi çalışmalarınınyönlendirilmesi, ilgili taraflara raporlamaların yapılması, Projelerin Bölgesel RekabetEdebilirlik Operasyonel Programı’nda öngörülen kriterler <strong>ve</strong> mekanizmalara uygunolarak seçilmesi, ihale prosedürlerinin AB ihale kuralları doğrultusunda uygulanaraksözleşmelerin yapılması, ödemelerin gerçekleştirilmesi, muhasebe sistemininoluşturması, sistemin kalitesinin sağlanması <strong>ve</strong> kontrolü, usulsüzlüklerinraporlanmasının sağlanması şeklinde sıralanabilir.Söz konusu görevlerin yerine getirilmesini teminen Daire Başkanlığı altında;Programlama, Finans <strong>ve</strong> İhale, İzleme <strong>ve</strong> Değerlendirme <strong>ve</strong> Kalite Gü<strong>ve</strong>nce <strong>ve</strong>Kontrol olmak üzere dört bölüm faaliyet göstermektedir.87
REHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKANLIĞIREHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKANLIĞININ YAPISI VE GÖREVLERİI- TARİHÇE<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığı Cumhuriyetöncesine dayanan köklü bir geçmişe sahiptir. Başkanlık 1917 tarihli Bakanlar KuruluKararı ile Ticaret Nezareti Teftiş Müdürlüğü olarak faaliyete geçmiştir. Bugünküyapısına ise 27/05/1939 tarihli <strong>ve</strong> 3614 sayılı Kanunla kurulan Ticaret Vekâleti ilekavuşmuştur.1950 yılında İşletmeler Bakanlığı, 1957 yılında <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı TicaretVekâleti’nden ayrılmışlardır. Daha sonra 1971 yılında <strong>Sanayi</strong> Bakanlığı ile TicaretBakanlığı birleştirilmişse de aynı yılın sonunda “Ticaret Bakanlığı” <strong>ve</strong> “<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı” şeklinde yeniden ayrılmışlardır.Daha sonra, 1983 yılında <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı, son olarak ise08/06/2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 635 sayılı KHK ile <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı adı altında bugünkü halini almıştır.Öte yandan tarihi süreç içerisinde bu iki Bakanlığın bünyesinden; Tarım <strong>ve</strong>Köy işleri Bakanlığı, Enerji <strong>ve</strong> Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı gibiidari yapılar doğmuştur.II- BAZI TANIMLAR1-Denetim; bir kuruluşun faaliyet <strong>ve</strong> işlemlerinin önceden belirlenmiş kriterlere(mevzuata) uygunluk derecesini belirlemek amacıyla yapılan çalışmalar bütünüdür.Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlıkları tarafından yerine getirilen denetim çalışmalarıgenellikle nitelik <strong>ve</strong> kapsamlarına göre; teftiş, inceleme <strong>ve</strong> soruşturma olmak üzere üçgruba ayrılmaktadır.a)Teftiş: Genel olarak, bir şeyin aslını, doğrusunu <strong>ve</strong>ya işlerin iyi yürütülüpyürütülmediğini anlamak için yapılan inceleme anlamında kullanılmaktadır.Başkanlıkça yerine getirilen teftiş faaliyetini ise Bakanlık teşkilatı içinde yeralan birimlerin çalışmalarını geliştiren <strong>ve</strong> değer katan, birimlere <strong>ve</strong>rilen kaynaklarınekonomiklik, etkililik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğinideğerlendiren, yapılan işlemlerin mevzuata uygun şekilde yerine getirilipgetirilmediğini tespit eden <strong>ve</strong> görevlerin etkin bir şekilde yürütülmesine yöneliköneriler getiren çalışmalar bütünü olarak tanımlamak mümkündür.b)İnceleme: Gözden geçirmek, tekrar bakmak <strong>ve</strong> teşhis etmek gibi anlamlartaşımaktadır. İnceleme, daha önce yapılmış olan işlemlerin kanıtlayıcı belgeleredayandırılmak yoluyla sonradan eleştirel bir görüşle yeniden ele alınıp analizedilmesidir.88
Teftiş çalışmalarında, bir birimin tüm faaliyet <strong>ve</strong> işlemleri değerlendirilmekteiken, incelemede belirli işlemlerin mevzuata (anayasa, kanun, kanun hükmündekararname, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge vb.) uyumları değerlendirilmektedir.c)Soruşturma: Belli bir konuda ilgililerin bilgisine başvurmak, araştırmayapmak suretiyle gerçeği bulmak <strong>ve</strong>ya bir kanıya varmak için yapılan çalışmadır.Bir olayı aydınlatmak, suç işlediği sanılan bir personelin suçla olan ilgiderecesini ortaya koymak, suçlu varsa cezasını belirlemek, özetle gerçeği saptamaksoruşturmanın amacını oluşturur.2-Müfettiş: Kurum <strong>ve</strong> kuruluşların faaliyetlerini hukuk düzenine uygun şekildeyürütüp yürütmediklerini inceleyen, kuruluşların açıkladıkları bilgilerin doğru <strong>ve</strong>gü<strong>ve</strong>nilir olup olmadığını araştıran, yöneticilerin topluma <strong>ve</strong> devlete hesap <strong>ve</strong>rmeyükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlayan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nabağlı, hukukun üstünlüğünü savunan, adil, tarafsız <strong>ve</strong> bağımsız kişiye denir.III-REHBERLİK VE TEFTİŞ BAŞKANLIĞININ YAPISIRehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığı, Bakanın emri <strong>ve</strong>ya onayı üzerine Bakan adına,Bakanlık Teşkilatı ile Bakanlığa bağlı <strong>ve</strong> ilgili kuruluşların her türlü faaliyet <strong>ve</strong>işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme <strong>ve</strong> soruşturma işlerini yürüten, özelkanunlarla <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yerine getiren Bakanlığın danışma <strong>ve</strong> denetimbirimleri arasındaki en üst denetim birimidir.Başkanlık, doğrudan Bakana bağlıdır. Müfettişler, teftiş, inceleme <strong>ve</strong>soruşturmalarını Bakan adına yaparlar <strong>ve</strong> Bakan ile Başkan dışında hiçbir makam <strong>ve</strong>merciden emir almazlar.Başkanlık, müfettiş nitelik <strong>ve</strong> yetkilerine sahip bir Başkan ile başmüfettişler,müfettişler <strong>ve</strong> müfettiş yardımcılarından oluşur. Başkanlığın büro işleri Başkanlığabağlı bir şube müdürlüğünce yürütülür.Merkezi Ankara’da bulunan Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş Başkanlığının İstanbul <strong>ve</strong>İzmir’de Grup Merkezleri bulunmaktadır.1- Müfettiş YardımcılarıMüfettişlik mesleğine müfettiş yardımcısı olarak girilir. Müfettiş yardımcılığınaatanabilmek için;A)Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde yazılı genel koşullarıtaşımak,B)Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat, İşletme, İktisadi <strong>ve</strong> İdari <strong>Bilim</strong>ler <strong>ve</strong>Mühendislik Fakülteleri <strong>ve</strong>ya dengi en az dört yıl eğitim <strong>ve</strong>ren yükseköğretimkurumlarından ya da bunlara denkliği, yetkili makamlar tarafından kabulolunan yurtdışı öğretim kurumlarından birini bitirmiş olmak,89
C)Sınavın açıldığı yılın Ocak ayının birinci gününde otuz beş yaşınıdoldurmamış bulunmak,D)Yönetmeliğe göre yapılacak giriş sınavını başarmak,E)Sağlık durumu, iklim değişikliklerine <strong>ve</strong> her türlü yolculuk koşullarına el<strong>ve</strong>rişliolmak,F)Başkanlıkça yapılacak inceleme sonucunda müfettişliğe engel bir durumubulunmamak,G)Kamu <strong>Personel</strong> Seçme Sınavına girmek <strong>ve</strong> sınav sonucunda Başkanlıkçabelirlenen taban puanın üzerinde KPSS puanı almış olmak, şartlarını haizolmalıdır.2- MüfettişlerMüfettişliğe, Yönetmeliğe göre yapılacak müfettişlik yeterlik sınavını başaranmüfettiş yardımcıları atanır.Müfettişlik yeterlik sınavına girebilmek için;A) Müfettiş yardımcılığı görevinde eylemli olarak en az üç yıl çalışmış olmak,B)Yönetmelikte düzenlenen yöntem <strong>ve</strong> esaslara göre yanında çalıştığımüfettişlerce <strong>ve</strong>rilen raporlarla müfettişliğe yeterliliği saptanmış bulunmak,C)Yönetmelik gereğince yaptığı çalışma <strong>ve</strong> hazırladığı raporlara göre yeterligörülmek, gerekmektedir.Müfettiş yardımcılarından; yeterlik sınavında başarı gösterememesi üzerineyeterlik sınavından itibaren bir yıllık süre içerisinde kendisine <strong>ve</strong>rilen ikinci sınavhakkında başarı gösteremeyenler, geçerli bir mazereti olduğunu belgeleyenlerdışında yeterlik sınavına girmeyenler <strong>ve</strong> yeterlik sınavında başarılı olmasına rağmenyabancı dil belgesini ibraz edememeleri üzerine yeterlik sınavından itibaren tanınanbir yıllık süre sonunda yabancı dil belgesini ibraz edemeyenler Başkanlık dışındadurumlarına uygun diğer kadrolara atanırlar.3- BaşmüfettişlerBaşmüfettişliğe; meslek kıdemi yanında müfettişlikte gösterilen başarı da gözönünde tutularak en az 10 yıl görev yapan Müfettişler atanır.4- Rehberlik <strong>ve</strong> Teftiş BaşkanlığıBaşkan, Bakanlık Başmüfettişi unvanını almış olanlar arasından atanır.Başkan, kendisine yardımcı olmak üzere yeterli sayıda müfettişi Bakan onayıile Başkan Yardımcısı (Refakat Müfettişi) olarak görevlendirebilir.90
IV-BAŞKANLIĞIN GÖREV VE YETKİLERİBaşkanlık, Bakanın emri <strong>ve</strong>ya onayı üzerine, Bakan adına aşağıdaki görevleriyapar:a) Bakanlık teşkilatı ile mevzuat gereği Bakanlığa bağlı <strong>ve</strong> ilgili kuruluşların hertürlü faaliyet <strong>ve</strong> işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme <strong>ve</strong> soruşturma işleriniyürütmek,b) Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmesini, mevzuata, plan <strong>ve</strong>programa uygun çalışmasını sağlamak için gerekli önerileri hazırlamak <strong>ve</strong>gerektiğinde Bakana sunmak, kanun, tüzük <strong>ve</strong> yönetmelik taslaklarını inceleyipgörüş bildirmek, Bakanlıkça gerçekleştirilen taslak hazırlama çalışmalarınakatılmak,c) Denetimi Bakanlığa ait organize sanayi bölgelerini, teknoloji geliştirmebölgelerini, küçük sanayi sitelerini <strong>ve</strong> endüstri bölgelerini denetlemek,ç) Mevzuatla <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.V- SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI MÜFETTİŞLERİNİN GÖREV VEYETKİLERİMüfettişler, Bakanın emir <strong>ve</strong>ya onayı üzerine, Bakan adına aşağıdaki görevleriyaparlar:a) Bakanlık teşkilatıyla bağlı <strong>ve</strong> ilgili kuruluşların <strong>ve</strong> Bakanlığın denetimialtındaki kuruluşların <strong>ve</strong> personelinin çalışma, hesap <strong>ve</strong> işlemlerinin teftiş,inceleme, soruşturma işlerini yürütmek,b) Gördükleri yanlışlık, eksiklik <strong>ve</strong> usulsüzlükleri saptayarak işlerin daha iyiyürütülmesi için alınması gereken önlemlerle birlikte Başkanlığa bildirmek,c) Mevzuatın uygulanmasından doğan aksaklıklar üzerinde incelemeleryaparak önerilerini bir raporla Başkanlığa sunmak,ç)Teftiş, inceleme, ön inceleme <strong>ve</strong>soruşturma çalışmaları sırasında öğrenmiş oldukları <strong>ve</strong> görev emrinin dışındakalan yolsuzluk <strong>ve</strong>ya soruşturma açılmasını gerektiren konularda, gecikmedenhadiseye el koyabilmek üzere durumu Başkanlığa bildirmek, gecikmesindezarar umulan <strong>ve</strong>ya delillerin kaybına meydan <strong>ve</strong>rebilecek hallerde delilleritoplamak,d) 19/4/1990 tarihli <strong>ve</strong> 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile ilgili suçların soruşturulmasında buKanunun hükümleri ile ilgili usul <strong>ve</strong> esaslar uyarınca hareket etmek, görev<strong>ve</strong>rilmesi halinde 2/12/1999 tarihli <strong>ve</strong> 4483 sayılı Memurlar <strong>ve</strong> Diğer Kamu91
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında ön incelemeyapmak,e) Teftiş, inceleme, ön inceleme <strong>ve</strong> soruşturma görevlerinin gerektirdiğihallerde, Bakanlığın merkez <strong>ve</strong> taşra üniteleri ile bağlı <strong>ve</strong> ilgili birimlerindekigörevlilerin muhafazasına <strong>ve</strong>rilmiş olan ayni, nakdi, menkul <strong>ve</strong> gayrimenkul hertürlü varlıklara ilişkin sayım yapmak, bunlara ait gizli olsun <strong>ve</strong>ya olmasın hertürlü evrak, dosya, <strong>ve</strong>sika <strong>ve</strong> elektronik, manyetik <strong>ve</strong> benzeri bilgi işlemortamındaki <strong>ve</strong>rileri tetkik etmek <strong>ve</strong>ya almak, gerektiğinde tasdikli örnek <strong>ve</strong>yafotokopilerini bırakmak suretiyle belgelerin asıllarını almak,f) Teftiş, inceleme, ön inceleme <strong>ve</strong> soruşturma çalışmaları neticesinde raporlardüzenleyerek Başkanlığa intikal ettirmek,g) Refakatlerine <strong>ve</strong>rilecek müfettiş yardımcılarının meslekte yetiştirilmelerinisağlamak, liyakat, temsil, çalışma azmi <strong>ve</strong> başarıları hakkındakideğerlendirmeleri düzenleyecekleri raporla Başkanlığa intikal ettirmek,ğ) Bakanlığı ilgilendiren konularda yurt içinde <strong>ve</strong> dışında inceleme <strong>ve</strong>araştırmalar yapmak, görevlendirildikleri komisyon, kurs, seminer <strong>ve</strong>toplantılara katılmak,h) Mevzuat çerçe<strong>ve</strong>sinde ilgilileri görevden uzaklaştırmak,ı) Mevzuatla <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.Müfettiş yardımcıları bu yetkileri refakatinde bulundukları müfettişin gözetimialtında kullanabilirler. Ancak, eğitim programı çerçe<strong>ve</strong>sindeki başarı dereceleri <strong>ve</strong>refakatinde çalışmış oldukları müfettişlerin eğitim raporları dikkate alınarak, Bakanınonayıyla Başkanlıkça yetkili kılınmaları halinde müfettişlerin görev, yetki <strong>ve</strong>sorumluluklarına sahip olarak görev yaparlar.VI- BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI MÜFETTİŞLERİTARAFINDAN YAPILAN DENETİMLER635 sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının Teşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçe<strong>ve</strong>sinde,-Bakanlığın merkez teşkilatındaki birimlerini,-81 il merkezinde bulunan <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüklerini,-Bakanlığın bağlı, ilgili <strong>ve</strong> ilişkili kuruluşlarını (TPE, KOSGEB, TSE, TÜRKAK,TÜBİTAK, TÜBA <strong>ve</strong> Şeker Kurumu),-3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu uygulamasında her türlü imalatçı,ithalatçı, mağaza vb. yerler ile standartlar <strong>ve</strong> ürünlerin teknik denetimiyle ilgiliişler (3516 sayılı Kanun),92
-Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri (4562 sayılı Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri Kanunumd. 23)-Endüstri Bölgeleri (4737 sayılı Endüstri Bölgeleri Kanunu md. 3),-<strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgelerini (4691 sayılı <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme BölgeleriKanunu md.6 ),Ayrıca Bakanlık Müfettişleri yukarıda sayılan bu görevlerinin yanında, 657sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 4483 sayılı Memurlar <strong>ve</strong> Diğer KamuGörevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde inceleme, öninceleme <strong>ve</strong> disiplin soruşturması yapmakla da yetkilidirler.ETİK DAVRANIŞ İLKELERİA. ETİK NEDİR?Etik kavramı Yunanca “ethos’’ sözcüğünden gelmekte olup karakter, alışkanlıkanlamları taşımaktadır. Felsefenin ‘ödev’, ‘yükümlülük’, ‘sorumluluk’ <strong>ve</strong> ‘erdem’ gibikavramlarını analiz eden, ‘doğruluk’ <strong>ve</strong>ya ‘yanlışlık’ ile ‘iyi’ <strong>ve</strong>ya ‘kötü’yle ilgili ahlakiyargıları ele alan, ‘ahlaki eylem’in doğasını soruşturan <strong>ve</strong> iyi bir yaşamın nasıl olmasıgerektiğini açıklamaya çalışan dalıdır.B. KAMU ETİK KURULU1. Görev <strong>ve</strong> Yetkisi‣ Etik davranış ilkelerini belirlemek,‣ Hediye alma yasağının kapsamını belirlemek,‣ Etik Davranış ilkelerinin ihlali halinde re’sen <strong>ve</strong>ya başvurular üzerine gerekliinceleme <strong>ve</strong> araştırmayı yapmak,‣ Kamuda etik kültürünü yerleştirmek üzere çalışmalar yapmak/yaptırmak <strong>ve</strong>bu konuda yapılacak çalışmalara destek olmak amacıyla Kamu Etik Kurulukurulmuştur.2. Etik Kurulunun Yetki Alanı Dışındakiler‣ Cumhurbaşkanı‣ TBMM Üyeleri‣ Bakanlar Kurulu Üyeleri‣ Türk Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tleri‣ Yargı Mensupları‣ Üni<strong>ve</strong>rsiteler3. Yetki Alanındaki Görevliler‣ En az Genel Müdür <strong>ve</strong>ya‣ Eşiti seviyedeki Kamu Görevlileri (Genel Müdür-Müsteşar),‣ Kimlerin Genel Müdür eşiti sayılacağı Kurul tarafından belirlenir.93
4. Bilgi <strong>ve</strong> Belge İstenmesi‣ Bakanlıklar <strong>ve</strong> diğer kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları, Kurulun başvuru konusuile ilgili olarak istediği bilgi <strong>ve</strong> belgeleri <strong>ve</strong>rmek zorundadırlar.‣ Kurul, bu kanunun kapsamındaki kuruluşlardan <strong>ve</strong> özel kuruluşlardan ilgilitemsilcileri çağırıp bilgi alma yetkisine sahiptir.5. YaptırımKurul, başvuruya konu işlem <strong>ve</strong>ya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisinin, etikdavranış ilkelerine aykırı işlem <strong>ve</strong>ya eylemi olduğunu tespit etmesi <strong>ve</strong> bu kararınkesinleşmesi halinde, bu durumu Başbakanlık, Kurul kararı olarak resmi gazetearacılığıyla kamuoyuna duyurur.C. KAMU ETİK İLKELERİ1. GÖREVİN YERİNE GETİRİLMESİNDE KAMU HİZMETİ BİLİNCİKamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli gelişimi,katılımcılığı, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap<strong>ve</strong>rebilirliği, öngörülebilirliği, hizmette yerindeliği <strong>ve</strong> beyana gü<strong>ve</strong>ni esas alırlar.2. HALKA HİZMET BİLİNCİKamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; halkın günlükyaşamını kolaylaştırmayı, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli biçimde karşılamayı,hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini artırmayı, hizmettenyararlananların ihtiyacına <strong>ve</strong> hizmetlerin sonucuna odaklı olmayı hedeflerler.3.HİZMET STANDARTLARINA UYMAKamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarının yöneticileri <strong>ve</strong> diğer personeli, kamu hizmetlerinibelirlenen standartlara <strong>ve</strong> süreçlere uygun şekilde yürütürler, hizmettenyararlananlara iş <strong>ve</strong> işlemlerle ilgili gerekli açıklayıcı bilgileri <strong>ve</strong>rerek onları hizmetsüreci boyunca aydınlatırlar.4.AMAÇ VE MİSYONA BAĞLILIKKamu görevlileri, çalıştıkları kurum <strong>ve</strong>ya kuruluşun amaçlarına <strong>ve</strong> misyonunauygun davranırlar. Ülkenin çıkarları, toplumun refahı <strong>ve</strong> kurumlarının hizmet idealleridoğrultusunda hareket ederler.5. DÜRÜSTLÜK VE TARAFSIZLIKKamu görevlileri; tüm eylem <strong>ve</strong> işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik <strong>ve</strong>dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket ederler, görevlerini yerine getirirken <strong>ve</strong>hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet <strong>ve</strong>benzeri sebeplerle ayrım yapamazlar, insan hak <strong>ve</strong> özgürlüklerine aykırı <strong>ve</strong>yakısıtlayıcı muamelede <strong>ve</strong> fırsat eşitliğini engelleyici davranış <strong>ve</strong> uygulamalardabulunamazlar.94
Kamu görevlileri, takdir yetkilerini, kamu yararı <strong>ve</strong> hizmet gerekleridoğrultusunda, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık <strong>ve</strong> eşitlik ilkelerine uygun olarakkullanırlar.Kamu görevlileri, gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı <strong>ve</strong> eşitlikilkesine aykırı muamele <strong>ve</strong> uygulama yapamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi <strong>ve</strong>yazümrenin yararını <strong>ve</strong>ya zararını hedef alan bir davranışta bulunamazlar, kamumakamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını <strong>ve</strong> eylemleriniengelleyemezler.6. SAYGINLIK VE GÜVENKamu görevlileri, kamu yönetimine gü<strong>ve</strong>ni sağlayacak şekilde davranırlar <strong>ve</strong>görevin gerektirdiği itibar <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>ne layık olduklarını davranışlarıyla gösterirler.Halkın kamu hizmetine gü<strong>ve</strong>n duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan <strong>ve</strong> adaletilkesine zarar <strong>ve</strong>ren davranışlarda bulunmaktan kaçınırlar.Kamu görevlileri, halka hizmetin kişisel <strong>ve</strong>ya özel her türlü menfaatin üzerindebir görev olduğu bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmettenyararlananlara kötü davranamaz, işi savsaklayamaz, çifte standart uygulayamaz <strong>ve</strong>taraf tutamazlar.Yönetici <strong>ve</strong>ya denetleyici konumunda bulunan kamu görevlileri, keyfidavranışlarda, baskı, hakaret <strong>ve</strong> tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, açık <strong>ve</strong> kesinkanıtlara dayanmayan rapor düzenleyemez, mevzuata aykırı olarak kendileri içinhizmet, imkân <strong>ve</strong>ya benzeri çıkarlar talep edemez <strong>ve</strong> talep olmasa dahi sunulanıkabul edemezler.7. NEZAKET VE SAYGIKamu görevlileri, üstleri, meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmettenyararlananlara karşı nazik <strong>ve</strong> saygılı davranırlar <strong>ve</strong> gerekli ilgiyi gösterirler, konuyetkilerinin dışındaysa ilgili birime <strong>ve</strong>ya yetkiliye yönlendirirler.8. YETKİLİ MAKAMLARA BİLDİRİMKamu görevlileri, etik davranış ilkeleriyle bağdaşmayan <strong>ve</strong>ya yasadışı iş <strong>ve</strong>eylemlerde bulunmalarının talep edilmesi halinde <strong>ve</strong>ya hizmetlerini yürütürken bu türbir eylem <strong>ve</strong>ya işlemden haberdar olduklarında ya da gördüklerinde durumu yetkilimakamlara bildirirler. Kurum <strong>ve</strong> kuruluş amirleri, ihbarda bulunan kamu görevlilerininkimliğini gizli tutar <strong>ve</strong> kendilerine herhangi bir zarar gelmemesi için gerekli tedbirlerialırlar.9. ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇINMAÇıkar çatışması; kamu görevlilerinin görevlerini tarafsız <strong>ve</strong> objektif şekilde icraetmelerini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken <strong>ve</strong> kendilerine, yakınlarına,arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişi ya da kuruluşlara sağlanan her türlü95
menfaati <strong>ve</strong> onlarla ilgili mali ya da diğer yükümlülükleri <strong>ve</strong> benzeri şahsi çıkarlarasahip olmaları halini ifade eder.Kamu görevlileri, çıkar çatışmasında şahsi sorumluluğa sahiptir <strong>ve</strong> çıkarçatışmasının doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişiler oldukları için,herhangi bir potansiyel ya da gerçek çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır,çıkar çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar, çıkar çatışmasının farkınavarır varmaz durumu üstlerine bildirir <strong>ve</strong> çıkar çatışması kapsamına girenmenfaatlerden kendilerini uzak tutarlar.10. GÖREV VE YETKİLERİN MENFAAT SAĞLAMAK AMACIYLAKULLANILMAMASIKamu görevlileri; görev, unvan <strong>ve</strong> yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları <strong>ve</strong>yaüçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamaz <strong>ve</strong> aracılıkta bulunamazlar, akraba, eş,dost <strong>ve</strong> hemşeri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık <strong>ve</strong>ya herhangi bir nedenleayrımcılık <strong>ve</strong>ya kayırmacılık yapamazlar.Kamu görevlileri, görev, unvan <strong>ve</strong> yetkilerini kullanarak kendilerinin <strong>ve</strong>yabaşkalarının kitap, dergi, kaset, cd <strong>ve</strong> benzeri ürünlerinin satışını <strong>ve</strong> dağıtımınıyaptıramaz; herhangi bir kurum, vakıf, dernek <strong>ve</strong>ya spor kulübüne yardım, bağış <strong>ve</strong>benzeri nitelikte menfaat sağlayamazlar.Kamu görevlileri, görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin sonucu olarakelde ettikleri resmi <strong>ve</strong>ya gizli nitelikteki bilgileri, kendilerine, yakınlarına <strong>ve</strong>ya üçüncükişilere doğrudan <strong>ve</strong>ya dolaylı olarak ekonomik, siyasal <strong>ve</strong>ya sosyal nitelikte birmenfaat elde etmek için kullanamazlar, görevdeyken <strong>ve</strong> görevden ayrıldıktan sonrayetkili makamlar dışında hiçbir kurum, kuruluş <strong>ve</strong>ya kişiye açıklayamazlar.Kamu görevlileri, seçim kampanyalarında görev yaptığı kurumun kaynaklarınıdoğrudan <strong>ve</strong>ya dolaylı olarak kullanamaz <strong>ve</strong> kullandıramazlar.11. HEDİYE ALMA VE MENFAAT SAĞLAMA YASAĞIKamu görevlisinin tarafsızlığını, performansını, kararını <strong>ve</strong>ya göreviniyapmasını etkileyen <strong>ve</strong>ya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya daolmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul edilen her türlü eşya <strong>ve</strong> menfaathediye kapsamındadır.Kamu görevlilerinin hediye almaması, kamu görevlisine hediye <strong>ve</strong>rilmemesi <strong>ve</strong>görev sebebiyle çıkar sağlanmaması temel ilkedir.Kamu görevlileri, yürüttükleri görevle ilgili bir iş, hizmet <strong>ve</strong>ya menfaat ilişkisiolan gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilerden kendileri, yakınları <strong>ve</strong>ya üçüncü kişi <strong>ve</strong>ya kuruluşlariçin doğrudan doğruya <strong>ve</strong>ya aracı eliyle herhangi bir hediye alamazlar <strong>ve</strong> menfaatsağlayamazlar.Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye <strong>ve</strong>remez, resmi gün,tören <strong>ve</strong> bayramlar dışında, hiçbir gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiye çelenk <strong>ve</strong>ya çiçek96
gönderemezler; görev <strong>ve</strong> hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru <strong>ve</strong> anma ilanları<strong>ve</strong>remezler.Uluslararası ilişkilerde nezaket <strong>ve</strong> protokol kuralları gereğince, yabancı kişi <strong>ve</strong>kuruluşlar tarafından <strong>ve</strong>rilen hediyelerden, 3628 sayılı Kanunun 3. maddesihükümleri saklı kalmakla birlikte, söz konusu maddede belirtilen sınırın altındakalanlar da beyan edilir.12. KAMU MALLARI VE KAYNAKLARININ KULLANIMIKamu görevlileri, kamu bina <strong>ve</strong> taşıtları ile diğer kamu malları <strong>ve</strong> kaynaklarınıkamusal amaçlar <strong>ve</strong> hizmet gerekleri dışında kullanamaz <strong>ve</strong> kullandıramazlar, bunlarıkorur <strong>ve</strong> her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar.13. SAVURGANLIKTAN KAÇINMAKamu görevlileri, kamu bina <strong>ve</strong> taşıtları ile diğer kamu malları <strong>ve</strong> kaynaklarınınkullanımında israf <strong>ve</strong> savurganlıktan kaçınır; mesai süresini, kamu mallarını,kaynaklarını, işgücünü <strong>ve</strong> imkânlarını kullanırken etkin, <strong>ve</strong>rimli <strong>ve</strong> tutumlu davranırlar.14. BAĞLAYICI AÇIKLAMALAR VE GERÇEK DIŞI BEYANKamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıklarıkurumlarını bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat <strong>ve</strong>ya girişimlerde bulunamazlar, aldatıcı<strong>ve</strong> gerçek dışı beyanat <strong>ve</strong>remezler.15. BİLGİ VERME, SAYDAMLIK VE KATILIMCILIKKamu görevlileri, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına yardımcı olurlar.Gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerin talep etmesi halinde istenen bilgi <strong>ve</strong>ya belgeleri, 4982 sayılıBilgi Edinme Hakkı Kanununda belirlenen istisnalar dışında, usulüne uygun olarak<strong>ve</strong>rirler.Üst yöneticiler, ilgili kanunların izin <strong>ve</strong>rdiği çerçe<strong>ve</strong>de, kurumlarının ihalesüreçlerini, faaliyet <strong>ve</strong> denetim raporlarını uygun araçlarla kamuoyunun bilgisinesunarlar.Kamu görevlileri, kamu hizmetleri ile ilgili temel kararların hazırlanması,olgunlaştırılması, alınması <strong>ve</strong> bu kararların uygulanması aşamalarından birine, birkaçına <strong>ve</strong>ya tamamına, aksine yasal bir hüküm olmadıkça, o karardan doğrudan yada dolaylı olarak etkilenecek olanların katkıda bulunmasını sağlamaya dikkatederler.16. YÖNETİCİLERİN HESAP VERME SORUMLULUĞUKamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında sorumlulukları<strong>ve</strong> yükümlülükleri konusunda hesap <strong>ve</strong>rebilir <strong>ve</strong> kamusal değerlendirme <strong>ve</strong> denetimeher zaman açık <strong>ve</strong> hazır olurlar.97
Yönetici kamu görevlileri, kurumlarının amaç <strong>ve</strong> politikalarına uygun olmayanişlem <strong>ve</strong>ya eylemleri engellemek için görev <strong>ve</strong> yetkilerinin gerektirdiği önlemlerizamanında alırlar.Yönetici kamu görevlileri, yetkisi içindeki personelin yolsuzluk yapmasınıönlemek için gerekli tedbirleri alırlar. Bu tedbirler; yasal <strong>ve</strong> idari düzenlemeleriuygulamayı, eğitim <strong>ve</strong> bilgilendirme konusunda uygun çalışmalar yapmayı,personelinin karşı karşıya kaldığı mali <strong>ve</strong> diğer zorluklar konusunda dikkatlidavranmayı <strong>ve</strong> kişisel davranışlarıyla personeline örnek olmayı kapsar.Yönetici kamu görevlileri, personeline etik davranış ilkeleri konusunda uyguneğitimi sağlamak, bu ilkelere uyulup uyulmadığını gözetlemek, geliriyle bağdaşmayanyaşantısını izlemek <strong>ve</strong> etik davranış konusunda rehberlik etmekle yükümlüdür.17. ESKİ KAMU GÖREVLİLERİYLE İLİŞKİLERKamu görevlileri, eski kamu görevlilerini kamu hizmetlerinden ayrıcalıklı birşekilde faydalandıramaz, onlara imtiyazlı muamelede bulunamaz.Kamu görevlerinden ayrılan kişilere, ilgili kanunlardaki hükümler <strong>ve</strong> sürelersaklı kalmak kaydıyla, daha önce görev yaptıkları kurum <strong>ve</strong>ya kuruluştan, doğrudan<strong>ve</strong>ya dolaylı olarak herhangi bir yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik, bilirkişilik,aracılık <strong>ve</strong>ya benzeri görev <strong>ve</strong> iş <strong>ve</strong>rilemez.18. MAL BİLDİRİMİNDE BULUNMAKamu görevlileri, kendileriyle eşlerine <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>layeti altındaki çocuklarına aittaşınır <strong>ve</strong> taşınmazları, alacak <strong>ve</strong> borçları hakkında, 3628 sayılı Mal BildirimindeBulunulması, Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong> Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca, yetkilimakama mal bildiriminde bulunurlar.D. ETİK KOMİSYONUKurum <strong>ve</strong> kuruluşlarda, etik kültürünü yerleştirmek <strong>ve</strong> geliştirmek, personelinetik davranış ilkeleri konusunda karşılaştıkları sorunlarla ilgili olarak tavsiyelerde <strong>ve</strong>yönlendirmede bulunmak <strong>ve</strong> etik uygulamaları değerlendirmek üzere kurum <strong>ve</strong>yakuruluşun üst yöneticisi tarafından kurum içinden en az üç kişilik bir etik komisyonuoluşturulur.DİLEKÇE HAKKININ KULLANILMASINA DAİR KANUN1-TanımSözlük anlamı olarak dilekçe, bir isteği üst makama ulaştıran yazı, talepname,istida <strong>ve</strong> arzuhal şeklinde tanımlanmaktadır.Dilekçe hakkı ise Anayasa’nın 74. maddesinde <strong>ve</strong> 3071 sayılı DilekçeHakkının Kullanılmasına Dair Kanunun 3. maddesinde, “Vatandaşlar <strong>ve</strong> karşılıklılıkesası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar kendileriyle <strong>ve</strong>ya kamuile ilgili dilek <strong>ve</strong> şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara <strong>ve</strong> Türkiye Büyük Millet98
Meclisine yazı ile başvurma hakkıdır.” 5237 sayılı TCK’nın 121.maddesiningerekçesinde ise,“Toplu <strong>ve</strong>ya münferiden, ancak bireyler tarafından kullanılabilen <strong>ve</strong>kişilerin taleplerini resmi makamlara iletmek olanağını elde ettikleri sübjektif kamusalbir haktır.” Şeklinde tanımlanmaktadır. Öte yandan Dilekçe Hakkı;-Temel hak <strong>ve</strong> özgürlüklerin kullanılması bağlamında vazgeçilmez temel birinsan hakkıdır. Sübjektif kamusal bir hak olması yanında, devlete karşı kullanılan birhak olması, yönetilenlerin yönetime katılma <strong>ve</strong> onu denetlemelerine olanak <strong>ve</strong>rmesiaçısından “aktif statü hakkı”, bir başka ifadeyle tarihi süreç içerisinde birinci kuşakhaklar içinde yer alan siyasi bir hak niteliğindedir.-Devlet kademeleriyle vatandaşlar arasındaki iletişim yöntemlerinden birisidir.-İnsan haklarının korunmasında önemli bir araç olan “hak arama özgürlüğü <strong>ve</strong>başvuru yollarından” biridir.-Hak arama özgürlüğü, genel olarak mevzuat tarafından tanınmış hakların önşartı <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>ncesi olarak anlaşılır. Hak arama özgürlüğü, başvuru hakkı <strong>ve</strong> başvuruyollarının tanınmasıyla kullanılır.-Bilgi edinme hakkının da öncüsü <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>ncesidir.2- 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun AmacıTürk vatandaşlarının <strong>ve</strong> Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileriyle <strong>ve</strong>yakamu ile ilgili dilek <strong>ve</strong> şikâyetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisine <strong>ve</strong> yetkilimakamlara yazı ile başvurma haklarının kullanılma biçimini düzenlemektir.3- Dilekçe Hakkından Yararlanacak Olanlar3071 sayılı Kanunun 3. maddesi, “Türk vatandaşları kendileriyle <strong>ve</strong>ya kamu ileilgili dilek <strong>ve</strong> şikâyetleri hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisine <strong>ve</strong> yetkili makamlarayazı ile başvurma hakkına sahiptirler. Türkiye’de ikamet eden yabancılar karşılıklılıkesası gözetilmek <strong>ve</strong> dilekçelerinin Türkçe yazılması kaydıyla bu haktanyararlanabilirler.” Hükmünü taşımaktadır.Bu maddeden de anlaşılacağı üzere, dilekçe hakkından yararlanacak olanlar“Türk vatandaşları” ile karşılılık esası gözetilmek <strong>ve</strong> dilekçelerin Türkçe yazılmasıkaydı ile “Türkiye’de ikamet eden yabancılardır”.4- Dilekçede Bulunması Zorunlu ŞartlarTürkiye Büyük Millet Meclisine <strong>ve</strong>ya yetkili makamlara <strong>ve</strong>rilengönderilen dilekçelerde,<strong>ve</strong>ya‣ Dilekçe sahibinin adı-soyadı <strong>ve</strong> imzası,‣ Dilekçe sahibinin iş <strong>ve</strong>ya ikametgâh adresinin bulunması gerekmektedir.5- Dilekçenin Şekil Şartları99
Yazılı olarak başvurulması, dilekçenin Türkçe olarak hazırlanması <strong>ve</strong> 3071sayılı Kanunun 4. maddesinde belirtilen zorunlu şartları taşıması (Dilekçe sahibininadı soyadı, imzası, adresi) gerekmektedir.Dilekçenin şekil şartlarından olan “yazılı olması” hususu, dilekçe hakkınınamacına <strong>ve</strong> özüne uygun olarak yorumlanmalıdır. Bunun sonucunda; “yazılı” olmakoşulunun, dilek <strong>ve</strong>ya şikâyette bulunan kişinin sözlü olarak <strong>ve</strong>ya telefonla yetkilimakama başvurması durumunda dilek ya da şikâyetin bir “tutanak” ile tespit edilmesişeklinde anlamak gerekir. Zira 24/01/2004 tarih <strong>ve</strong> 25356 sayılı Resmi Gazetedeyayımlanan “Dilekçe <strong>ve</strong> Bilgi Edinme Hakkının Kullanılması” konulu 2004/12 sayılıBaşbakanlık Genelgesinde; “Ayrıca; dilek <strong>ve</strong> şikayetlerini kamu <strong>ve</strong> kurumkuruluşlarına gelerek sözlü olarak ileten başvuru sahipleri, hoşgörü <strong>ve</strong> güler yüzlekarşılanarak kendilerine yardımcı olunacaktır. Başvuru sahiplerinin talepleri anındaincelenerek, sorunlarının mümkün olduğu oranda mahallinde çözümlenmesine özengösterilecektir.” Hükmü mevcuttur. Yine aynı Genelgede; “Ad, soyad <strong>ve</strong> adresbulunmayan, imza taşımayan, belli bir konuyu içermeyen ya da yargı mercileriningörevine giren konularla ilgili dilekçeler cevaplandırılmayacaktır. Ancak, bu unsurlarıihtiva etmemekle birlikte, başvurulan olayla ilgili inandırıcı mahiyette bilgi <strong>ve</strong> belgelereklenmiş <strong>ve</strong>ya somut nitelikte bilgi, bulgu ya da olaylara dayanılıyorsa bu hususlarihbar kabul edilerek idarece işlem yapılabilecektir.” denilmektedir.6- İncelenemeyecek DilekçelerTürkiye Büyük Millet Meclisine <strong>ve</strong>ya yetkili makamlara <strong>ve</strong>rilen <strong>ve</strong>ya gönderilendilekçelerden;a) Belli bir konuyu ihtiva etmeyenler,b) Yargı mercilerinin görevine giren konularla ilgili olanlar,c) Dilekçede bulunması zorunlu şartlardan ( dilekçe sahibinin adı, soyadı,imzası ile iş <strong>ve</strong>ya ikametgâh adresi) herhangi birini taşımayanlarincelenemezler.Bu itibarla “Belli konuyu içermeme” kavramından incelenmeye, araştırılmaya,soruşturulmaya değer anlamda herhangi bir konuyu ya da cevaplandırılması gerekenbir istemi <strong>ve</strong>ya bir dileği içermeyen dilekçeleri anlamak gerekir. Belli bir konuyuiçermeyen, herhangi bir dilek <strong>ve</strong>ya şikayet ihtiva etmeyen sadece düşünce <strong>ve</strong>tasarruflar ifade eden (Örneğin bir makamı ö<strong>ve</strong>n <strong>ve</strong>ya ona sadakatini ortaya koyan)dilekçeler Anayasanın 74. maddesindeki dilekçe hakkı kapsamında değildir.Yargı mercilerin görevine giren konularla ilgili dilekçeler ise kanun kapsamıdışındadır. Bu kapsama giren dilekçeler hakkında yetkili makamlar <strong>ve</strong>ya TBMMtarafından herhangi bir inceleme, araştırma, soruşturma yapılamaz. Bu kapsamagiren dilekçeyi alan yetkili makamlar <strong>ve</strong>ya TBMM Dilekçe Komisyonu durumu dilekçesahibine yazılı olarak bildirir <strong>ve</strong> dilekçeyi yargı merciine bir yazı ekinde intikal ettirir.Ayrıca 3071 sayılı Kanunun 6. maddesindeki “incelenemez” ibaresindendilekçeler hakkında işlem yapılamayacağını anlamak gerekir. İncelenemez ibaresi100
dilekçenin alınmaması, kayıtlara geçirilmemesi anlamına gelmemektedir. TBMM <strong>ve</strong>yetkili makamlar kendilerine sunulan dilekçeleri almak zorundadır.7- Dilekçe Hakkının KonusuDilekçe hakkının kullanılabilmesi için, dilekçe konusu ile dilekçe sahibi <strong>ve</strong>yakamu menfaatleri ya da her ikisi arasında bir bağlantı bulunması gerekmektedir. Aksitakdirde ilgi şartının yokluğu sebebiyle dilekçe reddedilecektir. Bu kuralın tabii sonucukişilerin başkaları adına dilekçe hakkı kullanmayacağıdır.8- Dilekçe Hakkının MuhatabıDilekçe hakkının muhatabı, dilekçede netice kimden talep ediliyorsa omakamdır. Bir başka ifadeyle, bütün insan haklarında olduğu gibi dilekçe hakkının damuhatabı Devlettir.Anayasanın 74. maddesi <strong>ve</strong> 3071 sayılı Kanuna göre muhatap “yetkilimakamlar” <strong>ve</strong> “Türkiye Büyük Millet Meclisi”dir. Bu çerçe<strong>ve</strong>de, bireyler dilekçe hakkıkapsamında ancak “yetkili makamlar” <strong>ve</strong> “Türkiye Büyük Millet Meclisi”ne müracaatedebilir.Yetkili makamlardan kasıt, organik açıdan, TBMM <strong>ve</strong> yargı organlarınındışında kalan, Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilatı içerisinde yer alan bütün kurum <strong>ve</strong>kuruluşlardır. 2004/12 sayılı Başbakanlık Genelgesine göre dilekçe hakkıkapsamındaki yetkili makamlar, Başbakanlık <strong>ve</strong> Bakanlıkların merkez <strong>ve</strong> taşrateşkilatları, valilikler, kaymakamlıklar <strong>ve</strong> mahalli idareler ile diğer kamu kurum <strong>ve</strong>kuruluşlarıdır.Dilekçe, dilek <strong>ve</strong> şikâyet hangi kurum <strong>ve</strong> kuruluş ile ilgiliyse ona sunulabilir.Bununla birlikte, isteme konu olan kurum <strong>ve</strong> kuruluş dışında başka bir kurum <strong>ve</strong>kuruluşa <strong>ve</strong>rilmişse, bu durum dilekçenin reddi için bir sebep oluşturmayacaktır.Çünkü 3071 sayılı Kanunun 5. maddesine göre dilekçenin, konusu ile ilgili olmayanbir idari makama <strong>ve</strong>rilmesi durumunda, bu makam dilekçeyi kabul etmek durumundaolup dilekçeyi yetkili idari makama gönderir <strong>ve</strong> durumdan da dilekçe sahibinihaberdar eder.9- Dilekçenin İncelenmesi <strong>ve</strong> Sonucunun BildirilmesiTürk vatandaşlarının <strong>ve</strong> Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileri <strong>ve</strong>kamu ile ilgili dilek <strong>ve</strong> şikâyetleri konusunda yetkili makamlara yaptıkları başvurularınsonucu <strong>ve</strong>ya yapılmakta olan işlemin safahatı hakkında dilekçe sahiplerine en geçotuz gün içinde gerekçeli olarak cevap <strong>ve</strong>rilir.Öte yandan dilekçe, konusuyla ilgili olmayan bir idari makama <strong>ve</strong>rilmesidurumunda, bu makam tarafından yetkili idari makama gönderilir <strong>ve</strong> ayrıca dilekçesahibine de bilgi <strong>ve</strong>rilir. Otuz günlük cevap süresi dilekçenin yetkili makamaulaşmasıyla başlar.Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderilen dilekçeler ise, DilekçeKomisyonunda incelenir <strong>ve</strong> altmış gün içinde karara bağlanılır. İlgili kamu kurum101
<strong>ve</strong>ya kuruluşları, Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonunca gönderilendilekçeleri otuz gün içinde cevaplandırır.10- Dilekçe Hakkının Kullanım SüresiDilekçe hakkının kullanılma süresi konusunda mevzuatta herhangi bir hükümbulunmamaktadır. Yasa koyucu Anayasadan kaynaklanan bu hakkın kullanımınayönelik süre sınırlaması getirmemiştir.11- Dilekçe Sahibinin SorumluluğuAnayasanın “Temel Hak <strong>ve</strong> Hürriyetlerin Kötüye Kullanılmaması” başlıklı 14.maddesinin 1. fıkrasında yer alan temel hak <strong>ve</strong> özgürlüklerin kötüyekullanılmamasına yönelik sınırlamalar dilekçe hakkı için de geçerlidir. Zira hiçbirtemel hak sınırsız değildir. Bu konuda en önemli sınırlama bir hakkın başkasınınaleyhine olarak kötüye kullanılamayacağı ilkesidir. Kişinin, kendi hak <strong>ve</strong> özgürlükalanından taşarak başkalarının hak <strong>ve</strong> özgürlük alanlarına girmesi mümkün değildir.Çünkü hürriyetlerin hududunu, başkalarının hürriyeti tayin eder.Uygulamada dilekçe hakkının başkaları aleyhine kullanılabilmesi ihtimali herzaman için mümkündür. Zira çıkarları zedelenen bazı kişiler çıkarlarına engel olanşahısları <strong>ve</strong>ya yöneticileri çeşitli iftiralarla yıpratmak isteyebilirler. Böylece bu kişilerhakkında en azından soruşturma yaptırmak suretiyle bu şahısları etkisiz halegetirmeye çalışabilirler. Böylece özellikle yöneticilerin pasifize olmalarına <strong>ve</strong>görevlerini yaparken çekingen davranmalarına yol açabilirler. Bu durumunönlenebilmesi için dilekçe hakkının kullanılmasına bazı sınırlamalar getirilmesi sonderece doğal bir uygulamadır.Bundan dolayı dilekçe hakkı Anayasa <strong>ve</strong> 3071 sayılı Kanunda açıkçabelirtilmemiş olmakla birlikte, niteliği <strong>ve</strong> doğası gereği salt iftira (yanıltıcı yakınma),hakaret, sövme, şantaj, tehdit, başkalarının onur <strong>ve</strong> şerefini ihlal etmek kastıylakullanılamaz. Ancak dilek <strong>ve</strong> şikayet hakkı paravan olarak kullanılarak kişi <strong>ve</strong>kurumlara yönelik yukarıda sayılan suçlar işlenmişse, bu durum dilekçe hakkınınkötüye kullanılmasını teşkil eder.Dilekçe hakkının kullanımı esnasında dilekçe sahipleri tarafından en çokişlenen suçlar hakaret <strong>ve</strong> sövme suçlarıdır. Şikayetçi, dilekçesi ile muhataba <strong>ve</strong>yaüçüncü bir şahsa hakaret etmiş <strong>ve</strong>ya sövmüş ise bunun cezai sorumluluğu vardır(TCK md. 125).Dilekçelerde, (yanıltıcı yakınma), hakaret <strong>ve</strong> sövme suçları dışında, şantaj(TCK md. 107), tehdit (TCK md. 106), sırrı ifşa (TCK md. 239), özel hayatın gizliliğiniihlal (TCK md. 134), suç işlemeyi tahrik (TCK md. 214) <strong>ve</strong> teşvik gibi suçlar daişlenebilir.Dilekçe sahibi dilekçesi ile bir başkasının zararına sebebiyet <strong>ve</strong>rmiş ise bununhukuki sorumluluğu da bulunmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 24.maddesi <strong>ve</strong> Borçlar Kanununun 41. <strong>ve</strong> 49. maddeleri dilekçe hakkınınkullanılmasından kaynaklanan hukuki sorumluluğun yasal temelini oluşturmaktadır.102
12-Yetkili Makamın Sorumluluğu3071 sayılı Kanunda dilekçe hakkının kullanılmasının engellenmesi,vatandaşın kendisiyle <strong>ve</strong>ya kamuyla ilgili dilek <strong>ve</strong> şikayetlerini ilgili kamu makamlarına<strong>ve</strong> TBMM’ye iletmesinin önüne geçilmesi ile ilgili olarak cezai bir müeyyideöngörülmemiştir.Bununla birlikte, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 121. maddesinde dilekçehakkının kullanılmasının engellenmesine ilişkin yeni bir suç tipi oluşturulmuştur.5237 sayılı Türk Ceza Kanununun “Dilekçe Hakkının KullanılmasınınEngellenmesi” başlıklı 121 inci maddesi; “Kişinin belli bir hakkı kullanmak için yetkilikamu makamlarına <strong>ve</strong>rdiği dilekçenin hukukî bir neden olmaksızın kabul edilmemesihâlinde, fail hakkında altı aya kadar hapis cezasına hükmolunur.” Hükmünü haizdir.Ancak Türk Ceza Kanununun 121. maddesinde, dilekçe hakkının hukuki birneden olmaksızın kabul edilmemesi cezai yaptırıma bağlanmasına rağmen,dilekçenin kabul edilmekle birlikte dilekçeye herhangi bir işlem yapılmaması <strong>ve</strong>yacevap <strong>ve</strong>rilmemesi durumunda uygulanacak yaptırım düzenlenmemiştir.MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI, RÜŞVET VE YOLSUZLUKLARLAMÜCADELE KANUNUKanun koyucu, mal bildiriminde bulunulması ile rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong> yolsuzluklarlamücadele hususunu 04/05/1990 tarihLİ <strong>ve</strong> 20508 sayılı Resmi Gazete’deyayımlanarak yürürlüğe giren 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 15/11/1990 tarih <strong>ve</strong> 20696 sayılı ResmiGazete’de yayımlanan Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelikçerçe<strong>ve</strong>sinde düzenlemiştir.3628 sayılı Kanunun amacı;‣ Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong> yolsuzluklarla mücadele etmek,‣ 3628 sayılı Kanunda sayılanların mal bildiriminde bulunmalarını, bildirimlerinyenilenmesini, mal edilmelerin denetimi sağlamak,‣ Haksız mal edinme <strong>ve</strong>ya gerçeğe aykırı bildirimde bulunma hallerindeuygulanacak hükümleri <strong>ve</strong> 3628 sayılı Kanunda belirlenen suçlarla bazısuçlardan dolayı kamu görevlileri <strong>ve</strong> suç ortakları hakkında takip <strong>ve</strong>muhakeme usulünü düzenlemektir.A- 3628 SAYILI KANUNA GÖRE MAL BİLDİRİMİNDE BULUNULMASI1- Kanuna Göre Mal Bildiriminde Bulunacaklar‣ Her tür seçimle iş başına gelen kamu görevlileri <strong>ve</strong> dışarıdan atanan BakanlarKurulu üyeleri (Muhtarlar <strong>ve</strong> ihtiyar heyeti üyeleri hariç),‣ Noterler,‣ Türk Hava Kurumunun genel yönetim <strong>ve</strong> merkez denetleme kurulu üyeleri ilegenel merkez teşkilatında <strong>ve</strong> Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay103
Derneğinin merkez kurullarında <strong>ve</strong> Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar<strong>ve</strong> bunların şube başkanları,‣ Genel <strong>ve</strong> katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler <strong>ve</strong> bunlara bağlıkuruluş <strong>ve</strong>ya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (İktisadi devletteşekkülleri <strong>ve</strong> kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese, bağlıortaklık <strong>ve</strong> işletmelerde, özel kanunlarla <strong>ve</strong>ya özel kanunların <strong>ve</strong>rdiği yetkiyedayanılarak kurulan <strong>ve</strong> kamu hizmeti gören kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar ile bunların altkuruluşlarında <strong>ve</strong>ya komisyonlarında aylık, ücret <strong>ve</strong> ödenek almak suretiylekamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ileyönetim <strong>ve</strong> denetim kurulu üyeleri,‣ Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alanlar,kooperatiflerin <strong>ve</strong> birliklerinin başkanları, yönetim kurulu üyeleri <strong>ve</strong> genelmüdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan dernek yönetici <strong>ve</strong>deneticileri,‣ Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim <strong>ve</strong> denetimkurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları <strong>ve</strong> fıkra yazarları, Malbildiriminde bulunmak zorundadırlar.Ayrıca Özel Kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar da3628 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.1.1 Eşlerin Mal BildirimiMal bildiriminde bulunacakların eşleri <strong>ve</strong> kendileri için ayrı ayrı bildirimdebulunma zorunluluğu vardır. Bu takdirde, eşlerden her biri, eşi ile <strong>ve</strong>layeti altındakiçocuklarının da mallarını bildirirler.2- Bildirimlerin Konusu3628 sayılı Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine <strong>ve</strong><strong>ve</strong>layetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılanaylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece DevletMemurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri içinayrı olmak üzere, para, hisse senetleri <strong>ve</strong> tahviller ile altın, mücevher <strong>ve</strong> diğer taşınırmalları, hakları, alacakları <strong>ve</strong> gelirleriyle bunların kaynakları, borçları <strong>ve</strong> sebepleri malbildiriminin konusunu teşkil eder.3- Bildirimin ZamanıMal bildirimlerinin;a) Kanun kapsamındaki görevlere atanmada, göre<strong>ve</strong> giriş için gereklibelgelerle (Bu bildirim <strong>ve</strong>rilmedikçe göre<strong>ve</strong> atanma yapılamaz.),b) Bakanlar Kurulu üyeliğine atanmalarda, atamayı izleyen bir ay içinde,c) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen iki ayiçinde,d) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,104
e) Yönetim <strong>ve</strong> denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine seçim <strong>ve</strong>atamalarda göre<strong>ve</strong> başlama tarihini izleyen bir ay içinde,f) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,g) Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim <strong>ve</strong> denetimkurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri, başyazarları <strong>ve</strong> fıkrayazarları bu işe <strong>ve</strong>ya görevlerine başlama tarihini izleyen bir ay içinde,<strong>ve</strong>rilmesi zorunludur.4- Bildirimin Yenilenmesi3628 sayılı Kanun kapsamındaki görevlere devam edenler, sonu (0) <strong>ve</strong> (5) ilebiten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilemek zorundadırlar.5- Ek Mal BildirimiKanunda sayılan görevlerde bulunanlar, eşleri, <strong>ve</strong>layeti altındaki çocukları <strong>ve</strong>kendilerinin şahsi mal varlıklarında önemli bir değişiklik olduğunda, değişikliğiizleyen bir ay içinde yeni edindikleri mal, hak, gelir, alacak <strong>ve</strong> borçlara münhasırolmak üzere ek mal bildirimi <strong>ve</strong>rmek zorundadırlar.6- Bildirimlerin Verileceği MercilerBildirimlerin <strong>ve</strong>rileceği merciiler şunlardır:‣ Türkiye Büyük Millet Meclisi <strong>ve</strong> Bakanlar Kurulu Üyeleri için Türkiye BüyükMillet Meclisi Başkanlığı,‣ Kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarında görevli personel için özlük işleriyle ilgili sicil <strong>ve</strong>belge raporlarının bulunduğu makam <strong>ve</strong>ya merci,‣ Kurum, teşebbüs, teşekkül <strong>ve</strong> kuruluşların Genel Müdürleri, yönetim <strong>ve</strong>denetim kurulu için ilgili Bakanlık,‣ Yüksek mahkemelerin daire başkan <strong>ve</strong> üyeleri için mahkemenin başkanı,‣ Noterler için Adalet Bakanlığı,‣ Diğer kurum <strong>ve</strong> kuruluşların memur <strong>ve</strong> hizmetlileri için atamaya yetkili makam<strong>ve</strong>ya merci,‣ Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için kurum <strong>ve</strong>dernek genel başkanlığı,‣ Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken bildirimlerinin <strong>ve</strong>rmelerigereken makam <strong>ve</strong>ya merci,‣ Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,‣ Kooperatifler <strong>ve</strong> birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri <strong>ve</strong> genelmüdürleri için kooperatiflerin <strong>ve</strong> birliklerin denetimlerinin yapıldığı kuruluşlar,‣ Yeminli mali müşavirler için Maliye Bakanlığı,‣ Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin <strong>ve</strong> kamu yararına sayılanderneklerin genel yönetim <strong>ve</strong> merkez denetleme kurulu üyeleri için İçişleriBakanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,‣ İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis Üyeleri için BelediyeBaşkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,105
‣ Mal bildirimi <strong>ve</strong>recek son merciler için, kendi kuruluşlarının özlük işleri ile ilgilimakam <strong>ve</strong>ya merci,‣ Gazete sahibi gerçek kişiler ile gazete sahibi şirketlerin yönetim <strong>ve</strong> denetimkurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları <strong>ve</strong> fıkra yazarları bulunduklarıyer en büyük mülki amirliği,‣ Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar Genel Müdürlüğü,Görevleri sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması gerekenler asligörevlerinden dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.7- SorumlulukBildirimlerin <strong>ve</strong>rileceği merciler, mal bildirimlerinin süresi içinde <strong>ve</strong>rilmesinisağlamakla sorumludurlar. Bu merciler mal bildirimlerinin <strong>ve</strong>rilmesini izlemek içinbirim <strong>ve</strong>ya personel görevlendirirler.8- Bildirimlerin GizliliğiMal bildirimleri, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bildirimdebulunanın özel dosyasında saklanır. Bildirimlerin içeriği hakkında, 3628 sayılıKanunun 20. maddesi hükmü dışında hiçbir şekilde açıklama yapılamaz <strong>ve</strong> bilgi<strong>ve</strong>rilemez. Ayrıca mal bildirimlerindeki bilgiler <strong>ve</strong> kayıtlar esas alınarak içeriğihakkında yayında bulunulamaz.Ancak, Kamu Görevlileri Etik Kurulu mal bildirimlerini gerektiğinde incelemeyetkisine sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgilikişi <strong>ve</strong> kuruluşlar (bankalar <strong>ve</strong> özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri en geçotuz gün içinde Kurula <strong>ve</strong>rmekle yükümlüdürler.B- 3628 SAYILI KANUN KAPSAMINA GİREN SUÇLAR1-Mal Bildiriminde BulunmamaKamu hizmetinde bulunanların mal bildirimine tabi tutulmaları Anayasanın 71.maddesi hükmü gereğidir. Anılan maddede; “Kamu hizmetine girenlerin malbildiriminde bulunmaları <strong>ve</strong> bu bildirimlerin tekrarlanma süreleri kanunla düzenlenir.Yasama <strong>ve</strong> yürütme organında yer alanlar bundan istisna edilemezler.”denilmektedir. Söz konusu madde hükmü gereğince çıkarılan 3628 sayılı Kanunun10. maddesi, “Kanunda belirtilen sürelerde mal bildiriminde bulunmayana bildirimlerin<strong>ve</strong>rileceği mercilerce ihtarda bulunulur. İhtarın kendisine tebliğinden itibaren otuz güniçinde mazeretsiz olarak bildirimde bulunmayana üç aya kadar hapis cezası <strong>ve</strong>rilir.”şeklindedir.Dolayısıyla, 3628 sayılı Kanuna uygun olarak mal bildiriminde bulunmayanlar,ilgili merciinin ihtarına rağmen 30 gün içinde de mazeretsiz olarak mal bildirimindebulunmazlar ise cezai yaptırımla karşı karşıya kalacaklardır.Bunun yanında, 2628 sayılı Kanun hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde yürütülensoruşturmalar ile ilgili olarak <strong>ve</strong>rilen süre zarfında mal bildiriminde bulunmayanlara daüç aydan bir yıla kadar hapis cezası <strong>ve</strong>rilir (3628 md. 10/2).106
Öte yandan, 3628 sayılı Kanunun 2. maddesinde belirtilen kişilerden 657 sayılıDMK’ya tabi olan kişiler, eşlerinin, reşit olmayan <strong>ve</strong>ya mahcur olan çocuklarınınkazanç getiren sürekli faaliyetlerini belirlenen durum <strong>ve</strong> sürelerde bildirmezlerse,Kanunda belirtilen yetkili merciin talebine bakılmaksızın 657 sayılı DMK’nın 125/Bmadde hükmü uyarınca “Kınama” cezası ile; belirlenen durum <strong>ve</strong> sürelerde malbildiriminde bulunmayan kamu görevlileri ise 657 sayılı DMK’nın 125/D maddehükmü çerçe<strong>ve</strong>sinde “Kademe İlerlemesinin Durdurulması” cezası ile tecziyeedilirler.2-Gerçeğe Aykırı Açıklama3628 sayılı Kanunun 11. maddesinde; “Mal bildiriminin muhtevası hakkında 9uncu maddeye aykırı davranan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.Bu fiilin basın yoluyla işlenmesi halinde <strong>ve</strong>rilecek ceza yarı oranında artırılır.”Denilmektedir.Kanunun 9. maddesi ise; “Mal bildirimleri, özel kanunlardaki hükümler saklıkalmak kaydıyla bildirimde bulunanın özel dosyasında saklanır. Bildirimlerin içeriğihakkında, 20. madde hükmü dışında hiçbir şekilde açıklama yapılamaz <strong>ve</strong> bilgi<strong>ve</strong>rilemez. Ayrıca mal bildirimlerindeki bilgiler <strong>ve</strong> kayıtlar esas alınarak içeriğihakkında yayında bulunulamaz.” Hükmünü ihtiva etmektedir.3628 sayılı Kanunun 11. maddesi hükmü uyarınca cezalandırılanlara ayrıcaceza süresi kadar kamu hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur. Bu maddekapsamında <strong>ve</strong>rilen ceza tecil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlar para <strong>ve</strong>yatedbire çevrilemez <strong>ve</strong> failleri hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 75. madde hükmüuygulanmaz.3-Gerçeğe Aykırı Bildirimde Bulunma3628 sayılı Kanunun 12. maddesi uyarınca, kanunen daha ağır bir cezayıgerektirmediği takdirde gerçeğe aykırı bildirimde bulunduğu tespit edilene 6 aydan 3yıla kadar hapis cezası <strong>ve</strong>rilir.Gerçeğe aykırı bildirim, bir ihbar sonucu yapılan soruşturma neticesinde tespitedilebileceği gibi, önceki bildirimlerin, Kanunun 7. maddesi uyarınca yetkili merciilertarafından daha önceki mal bildirimleri ile yapılacak karşılaştırma neticesinde deanlaşılabilir.3628 sayılı Kanunun 12. maddesinde ifade edilen “yetkili merci” kavramındanKanunun 8. maddesinde sayılan bildirimlerin <strong>ve</strong>rileceği mercileri anlamak gerekir.Kanunun 12. maddesi hükmü uyarınca cezalandırılanlar ayrıca, ceza süresikadar kamu hizmetlerinden yasaklanır. Bu madde kapsamında <strong>ve</strong>rilen ceza teciledilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlar para <strong>ve</strong>ya tedbire çevrilemez, faillerihakkında TCK 75.madde hükmü uygulanmaz.4-Haksız Mal Edinme, Mal Kaçırma <strong>ve</strong>ya Gizleme“Haksız mal edinme” ibaresi 3628 sayılı Kanunun 4. maddesinde; “Kanuna<strong>ve</strong>ya genel ahlaka uygun olarak sağlandığı ispat edilmeyen mallar <strong>ve</strong>ya ilgilinin107
sosyal yaşantısı bakımından geliriyle uygun olduğu kabul edilemeyecek harcamalarşeklinde ortaya çıkan artışlar, bu Kanunun uygulanmasında haksız mal edinmesayılır.” Şeklinde tanımlanmış,Kanunun 13. maddesinde ise; Kanunen daha ağır bir cezayı gerektirmediğitakdirde haksız mal edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası <strong>ve</strong> para cezası<strong>ve</strong>rileceği, haksız edinilen malı kaçıran <strong>ve</strong> gizleyene de aynı ceza <strong>ve</strong>rileceğihususuna yer <strong>ve</strong>rilerek suçun yaptırımı ortaya konulmuştur.Ayrıca; Kanunun 14. maddesi uyarınca haksız edinilmiş olan malların zoralımına hükmolunur. Bu malların elde edilememesi <strong>ve</strong>ya bir malın tümünün haksızmal edinme konusu teşkil etmemesi sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığıhallerde haksız edinilen değere eşit bedelinin Hazineye ödenmesine karar <strong>ve</strong>rilir. Bubedel, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinegöre tahsil olunur.3628 sayılı Kanun’un 15. maddesi uyarınca, 13. madde hükmüne görecezalandırılanlara, müebbeten kamu hizmetlerinden yasaklanma cezası hükmolunur.Bu madde kapsamında <strong>ve</strong>rilen ceza tecil edilemez, şahsi hürriyeti bağlayıcı olanlarpara <strong>ve</strong>ya tedbire çevrilemez, failleri hakkında TCK 75. madde hükmü uygulanmaz.5-3628 Sayılı Kanun Kapsamında Yetkili Soruşturmacılara BilgiVermeme3628 sayılı Kanunun 20. maddesinde; “Özel kanunlarında aksine bir hükümbulunsa bile ilgili gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiler <strong>ve</strong>ya kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları; buKanuna göre takip, soruşturma <strong>ve</strong> kovuşturmaya yetkili kişi, Maliye Bakanlığı BaşHukuk Müşavirliği <strong>ve</strong> Muhakemat Genel Müdürlüğü <strong>ve</strong>ya temsilcisi <strong>ve</strong> bu Kanundakidiğer mercilerce istenen bilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz <strong>ve</strong>rmekzorundadır. Aksine davranan kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası<strong>ve</strong>rilir.” denilmektedir.Bu çerçe<strong>ve</strong>de; takip, soruşturma <strong>ve</strong> kovuşturmaya yetkili kişi, MaliyeBakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği <strong>ve</strong> Muhakemat Genel Müdürlüğü <strong>ve</strong>ya temsilcisi <strong>ve</strong>Kanundaki diğer mercilerce talep edilen bilgileri <strong>ve</strong>rmeyenler hapis cezasıyla tecziyeedilecektir.C-3628 SAYILI KANUNDA BAZI SUÇLAR İÇİN ÖNGRÜLENSORUŞTURMA USULÜSoruşturma usulü bakımından 3628 sayılı Kanuna tabi suçlar, Kanun’un 17. <strong>ve</strong>takip eden maddelerinde düzenlenmiştir.Buna göre; 3628 sayılı Kanunda <strong>ve</strong> 5411 sayılı Bankacılık Kanununda yazılısuçlar ile irtikap, rüş<strong>ve</strong>t, zimmet, görev sırasında <strong>ve</strong> görevinden dolayıkaçakçılık, resmi ihale <strong>ve</strong> alım satımlara fesat karıştırma <strong>ve</strong> devlet sırlarınınaçıklanması <strong>ve</strong>ya açıklanmasına sebebiyet <strong>ve</strong>rme suçlarının failleri <strong>ve</strong> bu suçlaraiştirak edenler hakkında 02/12/1999 tarihli <strong>ve</strong> 4483 sayılı Memurlar <strong>ve</strong> Diğer KamuGörevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.108
4483 sayılı Memurlar <strong>ve</strong> Diğer Kamu Görevlilerin Yargılanması HakkındaKanun, memurların <strong>ve</strong> diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işlediklerisuçlardan dolayı özel bir soruşturma usulü getirmiş, böylece ilgilileri için bir teminatöngörürken, aynı zamanda da kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlamayıamaçlamıştır.Bunun yanında, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüş<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong>Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’nun 17. maddesinde sayılan suçlarda böyle birteminatı gerekli görmeyen kanun koyucu, sözü edilen suçlarla ilgili hallerdememurları genel takip usulüne tabi tutmuş, anılan maddede sayılan suçlarıişleyenlerin doğrudan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturulmalarına imkansağlamıştır.Bu itibarla 3628 sayılı Kanunun soruşturma usulüne ilişkin 17. maddesindesayılan zimmet, irtikâp, rüş<strong>ve</strong>t gibi suçlar ile anılan Kanun’da düzenlenen malbildiriminde bulunmama, gerçeğe aykırı açıklama, gerçeğe aykırı bildirimde bulunma,haksız mal edinme, mal kaçırma <strong>ve</strong>ya gizleme suçları sanıkları hakkında 4483 sayılıKanun hükümleri uygulanmaz.Bahsi geçen maddede istisnaya da yer <strong>ve</strong>rilmiş olup, anılan maddede sayılansuçları işleyen müsteşarlar, valiler <strong>ve</strong> kaymakamlar hakkında 3628 sayılı Kanunun17. maddesi değil, 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır.3628 sayılı Kanunun 17. maddesi kapsamındaki suçlara ilişkin ihbarlardoğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılır. İhbar üzerine derhal bir ihbar tutanağıdüzenlenir <strong>ve</strong> bir örneği muhbire <strong>ve</strong>rilir. Acele <strong>ve</strong> gecikmesinde sakınca umulanhallerde tutanak düzenlenmesi sonraya bırakılabilir. Muhbirlerin kimlikleri, rızalarıolmadıkça açıklanmaz. İhbar asılsız çıktığında aleyhine takibat yapılanın istemiüzerine muhbirin kimliği açıklanır.Ayrıca müfettiş <strong>ve</strong> muhakkikler de soruşturma neticesinde delil <strong>ve</strong>ya emareelde ettikleri takdirde, işi yetkili <strong>ve</strong> görevli Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar ederekevrakı tevdi ederler. Şayet anılan Kanun kapsamında yapılan soruşturmada delil<strong>ve</strong>ya emare elde eden müfettiş <strong>ve</strong> muhakkikler durumu yetkili <strong>ve</strong> görevli CumhuriyetBaşsavcılığına ihbar <strong>ve</strong> evrakı tevdi etmedikleri takdirde bunlar hakkında dayapılacak takibattan dolayı 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.Cumhuriyet Savcısı 17. maddede yazılı suçların işlendiğini öğrendiğindesanıklar hakkında doğrudan doğruya <strong>ve</strong> bizzat soruşturmaya başlamakla beraberdurumu ilgilinin atamaya yetkili amirine <strong>ve</strong>ya 3628 sayılı Kanunun 8. maddesindesayılan mercilere bildirir.Cumhuriyet Savcısı soruşturmaya başladığında ihbarı doğrulayan emarelerbulduğu takdirde sanıktan, haksız edinilen malın kaçırıldığı yolunda delil <strong>ve</strong> emareelde edildiği takdirde sanığın ikinci dereceye kadar kan <strong>ve</strong> sıhri hısımları ile gelini <strong>ve</strong>damadından mal bildiriminde bulunmalarını ister. Bu istemin sanığa <strong>ve</strong> diğer ilgililereulaştığı tarihten itibaren yedi gün içinde Cumhuriyet Savcısına mal bildiriminin<strong>ve</strong>rilmesi zorunludur. Soruşturmanın müfettiş <strong>ve</strong>ya muhakkik tarafından yapılmasıhalinde müfettiş <strong>ve</strong>ya muhakkik de sanıktan <strong>ve</strong> yukarıda sayılan ilgililerden mal109
ildirimi isteminde bulunurlar. Bu istemin sanık <strong>ve</strong> ilgililere ulaştığı tarihten itibarenyedi gün içinde müfettiş <strong>ve</strong>ya muhakkike mal bildiriminin <strong>ve</strong>rilmesi keza zorunludur.Özel kanunlarında aksine bir hüküm bulunsa bile ilgili gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişiler<strong>ve</strong>ya kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları; 3628 sayılı Kanuna göre takip, soruşturma <strong>ve</strong>kovuşturmaya yetkili kişi, Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği <strong>ve</strong> MuhakematGenel Müdürlüğü <strong>ve</strong>ya temsilcisi <strong>ve</strong> anılan Kanundaki diğer mercilerce istenenbilgileri gecikmeksizin makul sürede eksiksiz <strong>ve</strong>rmek zorundadır.4483 SAYILI MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİNYARGILANMASI HAKKINDA KANUNI. KANUNUN GENEL DEĞERLENDİRMESİTBMM’de 02.11.1999 tarihinde kabul edilen <strong>ve</strong> 87 yıllık geçmişe sahip“Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat”i yürürlükten kaldıran 4483 sayılı“Memurlar <strong>ve</strong> Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun”, ResmiGazetenin 4.12.1999 tarihli <strong>ve</strong> 23896 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğegirmiştir.II. KANUNUN AMACI4483 sayılı Kanunun amacı, memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlilerinin görevlerisebebiyle işledikleri suçlarından dolayı yargılanmaları için izin <strong>ve</strong>rmeye yetkilimercileri belirtmek <strong>ve</strong> izlenecek usulü düzenlemektir.III. KANUNUN KAPSAMI4483 sayılı Kanunun kimlere uygulanacağı “Kapsam” başlıklı 2. maddedebelirtilmiştir. Kanun metninde “Devletin <strong>ve</strong> diğer kamu tüzel kişilerinin genel idareesaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli <strong>ve</strong> sürekli görevleri ifaeden memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri” ifadesi kullanılmış <strong>ve</strong> bunlar hakkındaKanunun uygulanacağı belirtilmiştir.IV. KANUNUN UYGULAMA ALANI VE KAPSAMA GİREN MEMURLAR VEDİĞER KAMU GÖREVLİLERİKanunun 2. maddesine göre memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri, Devletin <strong>ve</strong>diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamuhizmetlerinin gerektirdiği asli <strong>ve</strong> sürekli görevleri ifa edenler olarak tanımlanmıştır. BuKanuna “diğer kamu görevlileri” dâhil edilerek kapsamın genişletildiğini söylemekmümkündür.Bu tanımlar çerçe<strong>ve</strong>sinde;‣ Kamu görevi, Devletin, devlet olma özelliğinden doğan <strong>ve</strong> devlet eliyleyürütülmesi zorunlu bulunan, devlete ait iktidar <strong>ve</strong> yetkinin kullanılmasısuretiyle gerçekleştirilen <strong>ve</strong> imtiyaz yolu ile fertlere devredilemeyen, genelidare esaslarına göre yürütülen asli <strong>ve</strong> sürekli faaliyetlerinin (yasama, yürütme<strong>ve</strong> yargı) tümüdür.110
‣ Asli <strong>ve</strong> sürekli görevler, genel idare esaslarına göre kamu gücü kullanılarakyürütülür.‣ Kamu gücünü, bu görevleri yerine getirirken kamu görevlileri kullanabilirler.‣ Kamu görevlileri, kamu hizmetinin gerektirdiği asli <strong>ve</strong> sürekli görevlerdeyönetime kamu hukuku ilişkisi ile bağlı olarak çalışan, kendilerine kadro tahsisedilen, bütçeden ödeme yapılan <strong>ve</strong> haklarında yasalarda belirtilen özel kurallaruygulanan memurlar ile diğer kamu görevlileridir.‣ Asli <strong>ve</strong> sürekli görevleri yapan kurumların hangilerinin olduğu BakanlarKurulunun 26.11.1975 tarih <strong>ve</strong> 7/10986 sayılı “Kurumlardan HangilerininDevlete Verilmiş Asli <strong>ve</strong> Sürekli Bir Kamu Hizmetini Genel İdare EsaslarınaGöre Yükümlü Olduklarının, Hangilerinin Bu Nitelikte BulunmadıklarınınTespitine Dair Karar”ında belirtilmiştir.V. KANUNUN UYGULANMAYACAĞI KAMU PERSONELİMaddeler halinde şöyle sıralanabilir:‣ Bakanlar Kurulu üyeleri <strong>ve</strong> TBMM üyeleri (Kovuşturma TBMM İç Tüzüğünegöre yapılır).‣ Hâkimler <strong>ve</strong> Savcılar (Kovuşturma 2802 sayılı Hâkimler <strong>ve</strong> Savcılar Kanununagöre yapılır).‣ Türk Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tleri <strong>Personel</strong>i (926 sayılı Türk Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tleri <strong>Personel</strong>Kanununa göre yargılanırlar. Sadece 2803 sayılı Kanunun 15. maddesi ileJandarma Genel Komutanlığı mensuplarının yönetim hizmetlerinden doğansuçların kovuşturulmasında MMHK’ya atıf yapıldığından, soruşturma 4483sayılı Kanuna göre yapılmaktadır)‣ Üni<strong>ve</strong>rsite Öğretim Üyeleri <strong>ve</strong> Yardımcıları ile Diğer <strong>Personel</strong> (Kovuşturma2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53. maddesine göre yapılır).‣ Adli Görevi Olan Memurlar (Kovuşturma CMK’ ya göre yapılır, Adli Tabiplikgörevi de adli görev sayıldığından bu görevle ilgili olarak işlenen suçlar 4483sayılı Kanun kapsamında değerlendirilemez).‣ Yüksek Mahkeme Başkan <strong>ve</strong> Üyeleri (Kovuşturma 2949 sayılı AnayasaMahkemesinin Kuruluşu <strong>ve</strong> Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, 2797 sayılıYargıtay Kanunu, 2575 sayılı Danıştay Kanunu, 832 Sayıştay Kanununa göreyapılır).‣ Kamu İktisadi Kuruluşları <strong>ve</strong> İktisadi Devlet Teşekkülleri <strong>Personel</strong>i (Ancak4483 sayılı Kanunun 17. maddesiyle teşebbüs genel müdürleri <strong>ve</strong> yönetimkurulu üyeleri hakkında 4483 sayılı Kanunun uygulanması öngörülmüştür)‣ Kredi <strong>ve</strong> Yurtlar Kurumu personeli.‣ Rekabet Kurumu <strong>Personel</strong>i (4054 sayılı Rekabet Kurumu Kanununun60.maddesinde kovuşturmaların genel hükümlere göre yürütüleceğininbelirtilmiştir).‣ Kamu idaresinde görevli yardımcı hizmetler sınıfında olan personel, işçiler.VI. SUÇUN NİTELİĞİ SEBEBİYLE 4483 SAYILI KANUNUNUYGULANMAYACAĞI SUÇLARSuçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma <strong>ve</strong> kovuşturmausullerine ilişkin hükümler saklı tutulmuştur. Bu hükümler aşağıya alınmıştır.A.Özel Kanunlarda Gösterilen Suçlar111
‣ 3628 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Suçlar (3628 sayılı Kanunun 17.maddesinde; sözkonusu Kanunda <strong>ve</strong> 5411 sayılı Bankacılık Kanunundasayılan suçlarla irtikâp, rüş<strong>ve</strong>t, basit <strong>ve</strong> nitelikli zimmet, görev sırasında <strong>ve</strong>yagörevinden dolayı kaçakçılık, resmi ihale <strong>ve</strong> alım <strong>ve</strong> satımlara fesat karıştırma,Devlet sırlarının açıklanması <strong>ve</strong>ya açıklanmasına sebebiyet <strong>ve</strong>rme suçlarından<strong>ve</strong>ya bu suçlara iştirak etmekten sanık olanlar hakkında 02/12/1999 tarihli <strong>ve</strong>4483 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.)‣ 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu kapsamına giren suçlar,‣ 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun kapsamına girensuçlar,‣ 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar,‣ 5237 sayılı Memurlar <strong>ve</strong> Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması HakkındaKanunun 94 <strong>ve</strong> 95. maddeleri ile 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanununun161. maddesi kapsamında açılacak soruşturma <strong>ve</strong> kovuşturmalar,B. Adli Görevlerden Doğan SuçlarC. Özelliği Nedeniyle Kapsam Dışı Bırakılan Suçlar‣ Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Hali‣ Disiplin HükümleriVII. SORUŞTURMA İZNİ VE İZİN VERMEYE YETKİLİ MERCİLERSoruşturma izni yetkisi;a) İlçede görevli memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkında kaymakam,b) İlde <strong>ve</strong> merkez ilçede görevli memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkındavali,c) Bölge düzeyinde teşkilatlanan kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarda görev yapan memurlar<strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkında görev yaptıkları ilin valisi,d) Başbakanlık <strong>ve</strong> bakanlıkların merkez <strong>ve</strong> bağlı <strong>ve</strong>ya ilgili kuruluşlarındagörev yapan diğer memur <strong>ve</strong> kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üstidari amiri,e) Bakanlar Kurulu kararı ile <strong>ve</strong>ya Başbakanlık <strong>ve</strong> bakanlıklar ile bağlıkuruluşların merkez teşkilâtında görevli olup, ortak kararla atanan memurlar <strong>ve</strong>diğer kamu görevlileri hakkında ilgili bakan <strong>ve</strong>ya Başbakan,f) Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevli memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlilerihakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Türkiye Büyük MilletMeclisi Genel Sekreteri <strong>ve</strong> yardımcıları hakkında Türkiye Büyük Millet MeclisiBaşkanı,g) Cumhurbaşkanlığında görevli memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkındaCumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterihakkında Cumhurbaşkanı,h) Büyükşehir belediye başkanları, il <strong>ve</strong> ilçe belediye başkanları; Büyükşehir, il<strong>ve</strong> ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleriBakanı,i) İlçelerdeki belde belediye başkanları <strong>ve</strong> belde belediye meclisi üyelerihakkında kaymakam, merkez ilçelerdeki belde belediye başkanları <strong>ve</strong> beldebelediye meclisi üyeleri hakkında bulundukları ilin valisi,112
j) Köy <strong>ve</strong> mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren diğer memurlar <strong>ve</strong>kamu görevlileri hakkında ilçelerde kaymakam, merkez ilçede vali,VIII. SORUŞTURMA İZNİNİN BİZZAT VEYA VEKİL TARAFINDANKULLANILMASI4483 sayılı Kanunun 3. maddesinde, bu yetkinin soruşturma izni <strong>ve</strong>rmeyeyetkili olanlar tarafından, bunların yokluklarında ise <strong>ve</strong>killeri tarafından bizzatkullanılacağı hükmüne yer <strong>ve</strong>rilmiştir.IX. YETKİLİ MERCİİN SAPTANMASINDA ESAS UNSUR4483 sayılı Kanunun 3. maddesinin ikinci fıkrasında, yetkili mercilerinsaptanmasında, memur <strong>ve</strong>ya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevinin esasalınacağı hükme bağlanmıştır.X. AST MEMUR İLE ÜST MEMURUN AYNI FİİLİ İŞLEMESİ HALİNDESORUŞTURMA İZNİ YETKİLİSİKanunun 3. maddesinin son fıkrası, ast memur ile üst memurun aynı fiileiştiraki halinde, soruşturma izninin üst memurun bağlı olduğu merciden isteneceğiniaçıklamıştır. Astın üste tabi olması kuralı da denen bu husus, kıyasen mülgaKanunun 15. maddesinden esinlenerek hazırlanmıştır. Yeni Kanun, soruşturma iznikonusunda bu hükme benzer bir düzenleme getirerek, birlikte işlenen görevsuçlarında, soruşturma izninin üst memurun bağlı olduğu merci tarafından <strong>ve</strong>rilmesiesasını getirmiştir.XI. SUÇUN YETKİLİ MERCİİE İLETİLMESİCumhuriyet başsavcıları, memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlilerinin 4483 sayılıKanun kapsamına giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar <strong>ve</strong>ya şikâyet aldıklarında<strong>ve</strong>ya böyle bir durumu öğrendiklerinde i<strong>ve</strong>dilikle toplanması gerekli <strong>ve</strong> kaybolmaihtimali bulunan delilleri tespitten başka hiçbir işlem yapmayarak <strong>ve</strong> hakkında ihbar<strong>ve</strong>ya şikâyette bulunulan memur <strong>ve</strong>ya diğer kamu görevlisinin ifadesinebaşvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili makama göndererek soruşturma izni isterler.Diğer makam <strong>ve</strong> memurlarla kamu görevlileri de, 4483 sayılı Kanunkapsamına giren bir suç işlendiğini ihbar, şikâyet, bilgi, belge <strong>ve</strong>ya bulgularadayanarak öğrendiklerinde durumu izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili mercie iletirler.Cumhuriyet başsavcılıkları ile izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merciler ihbar <strong>ve</strong> şikâyetlerkonusunda daha önce sonuçlandırılmış bir ön inceleme olması halinde müracaatıişleme koymazlar. Ancak ihbar <strong>ve</strong>ya şikâyet eden kişilerin konu ile ilgili olarak dahaönceki ön incelemenin neticesini etkileyecek yeni belge sunması halinde müracaatıişleme koyabilirler.4483 sayılı Kanuna göre memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkındayapılacak ihbar <strong>ve</strong> şikâyetlerin soyut <strong>ve</strong> genel nitelikte olmaması, ihbar <strong>ve</strong>yaşikâyetlerde kişi <strong>ve</strong>ya olay belirtilmesi, iddiaların ciddî bulgu <strong>ve</strong> belgelere dayanması,113
ihbar <strong>ve</strong>ya şikâyet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad <strong>ve</strong> imzası ile iş<strong>ve</strong>ya ikametgâh adresinin bulunması zorunludur.Belirtilen şartları taşımayan ihbar <strong>ve</strong> şikâyetler Cumhuriyet başsavcıları <strong>ve</strong> izin<strong>ve</strong>rmeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz <strong>ve</strong> durum, ihbar <strong>ve</strong>ya şikâyettebulunana bildirilir. Ancak iddiaların, sıhhati şüpheye mahal <strong>ve</strong>rmeyecek belgelerleortaya konulmuş olması halinde ad, soyad <strong>ve</strong> imza ile iş <strong>ve</strong>ya ikametgâh adresinindoğruluğu şartı aranmaz. Başsavcılar <strong>ve</strong> yetkili merciler ihbarcı <strong>ve</strong>ya şikâyetçininkimlik bilgilerini gizli tutmak zorundadır.XII. ÖN İNCELEME EMRİ VEYA GÖREVLENDİRMEİzin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merci, Kanun kapsamına giren bir suçun işlendiğini hangişekilde olursa olsun öğrenmesi halinde ön incelemeyi başlatmakla yükümlükılınmıştır. Birinci fıkranın sonu "... öğrendiğinde bir ön inceleme başlatır." şeklindebağlanmıştır. Bu ibare, ön soruşturmanın başlatılmasının zorunlu olduğunu ortayakoymaktadır.Ön inceleme, izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi,görevlendireceği bir <strong>ve</strong>ya birkaç denetim elemanı <strong>ve</strong>ya hakkında inceleme yapılanınüstü konumundaki memur <strong>ve</strong> kamu görevlilerinden biri <strong>ve</strong>ya birkaçı eliyle deyaptırılabilir. İnceleme yapacakların, izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merciin bulunduğu kamukurum <strong>ve</strong>ya kuruluşunun içerisinden belirlenmesi esastır. İşin özelliğine göre bumerci, anılan incelemenin başka bir kamu kurum <strong>ve</strong>ya kuruluşunun elemanlarıylayaptırılmasını da ilgili kuruluştan isteyebilir. Bu isteğin yerine getirilmesi, ilgilikuruluşun takdirine bağlıdır. Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar <strong>ve</strong>askerler, başka mercilerin ön incelemelerinde görevlendirilemez. Ön inceleme ilegörevlendirilen kişiler birden fazla ise içlerinden biri başkan olarak belirlenir.Soruşturmanın görevlendirilecek bir başkası <strong>ve</strong>ya kurul tarafından yapılması,usulüne uygun olarak <strong>ve</strong>rilecek bir inceleme emri ile mümkündür. İnceleme emrininaçık <strong>ve</strong> net olması zorunludur. Hangi suçun <strong>ve</strong>ya suçların inceleneceğinin net birşekilde ortaya konulması gerekmektedir.XIII. ÖN İNCELEME RAPORUNUN DÜZENLENMESİÖn inceleme ile görevlendirilen kişi <strong>ve</strong>ya kişiler, bakanlık müfettişleri ilekendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini haizdir. Kanunda geçen “... bütünyetkileri...” ibaresi, yetkili merciin <strong>ve</strong>ya müfettişlerin, ön soruşturma ile ilgili yasalolarak sahip oldukları, örneğin, görevden uzaklaştırma, bilirkişi <strong>ve</strong> tanık dinlemek,savunma almak, suçun kanıtı olan belgelere el koymak, keşif yapmak gibi tümyetkilerini ifade etmek için kullanılmıştır.Ön inceleme ile görevlendirilen kişi <strong>ve</strong>ya kişiler, 4483 sayılı Kanunda hükümbulunmayan hususlarda Ceza Muhakemesi Kanununa göre işlem yapabilirler;hakkında inceleme yapılan memur <strong>ve</strong>ya diğer kamu görevlisinin ifadesini de almaksuretiyle yetkileri dâhilinde bulunan gerekli bilgi <strong>ve</strong> belgeleri toplayıp, görüşleriniiçeren bir rapor düzenlerler. Bu rapora eski uygulamada "fezleke" adı <strong>ve</strong>rilmekteydi.XIV. SORUŞTURMA İZNİ KARARI4483 sayılı Kanunda, soruşturma izni <strong>ve</strong>rmeye yetkili merciin, ön incelemesonunda düzenlenen rapor üzerine soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmesine <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>rilmemesinekarar <strong>ve</strong>receği, bu kararda gerekçe gösterilmesinin zorunlu olduğu belirtilmiştir.114
Yapılan ön inceleme sonunda düzenlenen raporda, hakkında inceleme yapılanmemur <strong>ve</strong>ya diğer kamu görevlisinin isnat edilen suçu işlediğinin sübut bulduğudelilleriyle ortaya konulduğu takdirde, yetkili merciin soruşturma izni <strong>ve</strong>rmesigerekmektedir. Ancak, burada yetkili merciin takdir hakkı, suçun işlendiğine ilişkinortaya konulan deliller karşısında daralmaktadır. Hazırlanan raporda, hakkında öninceleme yapılanların isnat edilen suçu işlediklerine ilişkin yeterli delil bulunamaması<strong>ve</strong>ya işlemediğinin anlaşılması halinde, yetkili merci soruşturma izni <strong>ve</strong>rmeyecektir.Yetkili merciin izin <strong>ve</strong>rme konusundaki yetkisi mutlak bir yetki değildir. Ancak,yetkili amir, ön inceleme yapanlar tarafından düzenlenen raporda yer alan kanaat <strong>ve</strong>düşüncelere katılmak zorunda da değildir. Bu itibarla, yasa koyucu, soruşturma izni<strong>ve</strong>rilmesine <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>rilmemesine ilişkin kararların gerekçeli olmasını şart koşmuştur.XV. SORUŞTURMA İZNİ KARARINI VERME SÜRESİYetkili merci, soruşturma izni konusundaki kararını, suçun öğrenilmesindenitibaren, ön inceleme dâhil en geç otuz gün içinde <strong>ve</strong>rir. Bu süre, zorunlu hallerde,on beş günü geçmemek üzere bir defa uzatılır. Kanunda, soruşturma iznikararının, suçun öğrenilmesinden itibaren <strong>ve</strong>rileceği belirtilmiştir. Suçun öğrenilmesitarihi, izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merciin öğrenme tarihidir.XVI. SORUŞTURMA İZNİNİN KAPSAMISoruşturma izni, şikâyet, ihbar <strong>ve</strong>ya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlıolarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsar. Soruşturmasırasında izin <strong>ve</strong>rilen olay <strong>ve</strong> konudan tamamen ayrı <strong>ve</strong>ya farklı bir suç olaraknitelendirilebilecek bir fiil ortaya çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur. Suçunhukuki niteliğinin değişmesi, yeniden izin alınmasını gerektirmez.<strong>Orta</strong>ya çıkan yeni suç sebebiyle izin talebinde bulunulması halinde, 30 + 15günlük süre bu yeni suçun ön incelemesi için yeniden başlar. Bu suçun önceki suçlabir bağlantısı bulunmadığından, 30 günlük süre, izin talebinin yetkili mercieiletilmesinden itibaren başlayacaktır.XVII. SORUŞTURMA İZNİ KARARINA İTİRAZ VE HAZIRLIKSORUŞTURMASIYetkili merci, soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmesine <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>rilmemesine ilişkin kararınıCumhuriyet başsavcılığına, hakkında inceleme yapılan memur <strong>ve</strong>ya diğer kamugörevlisine <strong>ve</strong> varsa şikâyetçiye bildirir. Soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmesine ilişkin kararakarşı hakkında inceleme yapılan memur <strong>ve</strong>ya diğer kamu görevlisi; soruşturma izni<strong>ve</strong>rilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı <strong>ve</strong>ya şikâyetçi itirazyoluna gidebilir.İtiraz süresi, izin <strong>ve</strong>rmeye yetkili merciin kararının tebliğinden itibaren 10gündür. Yetkili merciin soruşturma açılmasına ilişkin kararına karşı, süresi içerisindeitiraz edilmediği takdirde söz konusu karar kesinleşir.115
Sürenin hesabında tebligatın yapıldığı gün hesaba katılmaz <strong>ve</strong> sürenin songünü tatile rastlarsa, tatilin ertesi günü mesai saati bitimine kadar uzar. Ancak, tatillersürenin içinde kalırsa bu arada süre işlemeye devam eder.İtiraz etme süresinin adli tatile rastlaması durumunda, iptal davalarında olduğugibi, süreler adli tatilin sonuna kadar uzamaz. Çünkü adli tatilde sürenin uzaması,2577 sayılı Kanuna(İdari Yargılama Usulü Kanunu) göre açılmış davalar içingeçerlidir. 4483 sayılı Kanun ise süreleri ayrıca düzenlemiştir. Bu nedenle, itirazsüresi adli tatile rastlasa bile, 10 günlük itiraz süresi içinde itiraz edilmesi gerekir. Aksihalde, itirazın reddine karar <strong>ve</strong>rilir.İtiraza, Kanunun 3. maddesinin (e), (f), (g) (Cumhurbaşkanınca <strong>ve</strong>rilen izinhariç) <strong>ve</strong> (h) bentlerinde sayılanlar için Danıştay İkinci <strong>Dairesi</strong>, diğerleri için yetkilimerciin yargı çevresinde bulunduğu bölge idare mahkemesi bakar. İtirazlar, öncelikleincelenir <strong>ve</strong> en geç üç ay içinde karara bağlanır. Verilen kararlar kesindir. Dolayısıyla,bu kararlar aleyhine bir üst mercie itirazda bulunma hakkı tanınmamıştır.Danıştay <strong>ve</strong> Bölge İdare Mahkemeleri yaptıkları inceleme sonucunda,soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmesi/<strong>ve</strong>rilmemesi kararına karşı yapılan itirazın reddine <strong>ve</strong>yakabulüne karar <strong>ve</strong>rir. Ön inceleme raporu <strong>ve</strong> eklerinden oluşan dosyanın bazıbelgelerinin <strong>ve</strong>ya bazı işlemlerinin eksik kalması nedeniyle, bu eksiklerintamamlattırılması için yargı yerince dosyanın geri gönderilmesine karar <strong>ve</strong>rilir.Örneğin, kararın sanığa, Cumhuriyet Savcısı <strong>ve</strong>ya şikâyetçiye tebliğ edilmemesi,itiraz dilekçesinin olmaması <strong>ve</strong>ya dilekçelerin <strong>ve</strong>rildiği tarihin tespiti bakımındanhavale kaydının olmaması, soruşturma iznini yetkili merciin imzalamamış olması, öninceleme raporlarının onaysız dosyaya konulması gibi. Bu eksiklikler tamamlandıktansonra, dosya yeniden yetkili yargı yerine gönderilir.Yetkili <strong>ve</strong> görevli idari yargı yerlerince, soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmesine dairkararlara karşı yapılan itirazın reddine <strong>ve</strong>ya soruşturma izni <strong>ve</strong>rilmemesine ilişkinkarara karşı yapılan itirazın kabulüne karar <strong>ve</strong>rilmesi durumunda, kararın bir örneği<strong>ve</strong> dosya gereği yapılmak üzere yetkili <strong>ve</strong> görevli Cumhuriyet Başsavcılığınagönderilir.Hazırlık soruşturması Kanunda gösterilen istisnalar dışında genel hükümleregöre yetkili <strong>ve</strong> görevli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılır.XVIII. CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINCA RE’SEN DAVA AÇILACAKHALLERMemurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkındaki ihbar <strong>ve</strong> şikâyetlerin ihbar <strong>ve</strong>yaşikâyet edileni mağdur etmek amacıyla <strong>ve</strong> uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığıhazırlık soruşturması sonucunda anlaşılır <strong>ve</strong>ya yargılama sonucunda sabit olursahaksız isnatta bulunanlar hakkında yetkili <strong>ve</strong> görevli Cumhuriyet başsavcılığıncare'sen soruşturmaya geçilir.Memurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlilerinin yukarıdaki fıkrada belirtilen durumlardakamu davası açılması için Cumhuriyet başsavcılığına başvurma <strong>ve</strong> haksız isnattabulunanlar hakkında genel hükümlere göre tazminat davası açma hakları saklıdır.116
İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞIİÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT YAPISI VE GÖREVLERİDenetim sistemi 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu’nda yenibir oluşum olarak düzenlenmiş olup, değer katma çabası, gü<strong>ve</strong>nce <strong>ve</strong>rmesi,danışmanlık hizmeti <strong>ve</strong> etik kodları ile klasik teftiş sisteminin uzağında olan birdenetim motifidir. Kısaca amaçları, kapsamı, ilkeleri <strong>ve</strong> uluslar arası geçerliliğe sahipstandartları olan bir denetim sistemidir. Ayrıca iç denetim; idarenin hesap <strong>ve</strong>rmesorumluluğunu güçlendirmek amacıyla, kurumsal yapının <strong>ve</strong> yönetim süreçlerininetkililiğini değerlendirir. İdarenin, hedeflerine ulaşmasını engelleyecek riskleribelirleyerek alınması gereken önlemleri tespit eder. Yönetim <strong>ve</strong> kontrol yapılarını,kaynakların <strong>ve</strong>rimli, etkin <strong>ve</strong> ekonomik kullanılıp kullanılmadığını değerlendirir,harcama sonrası yasal uygunluk denetimi yapar, idarenin mali işlemlere ilişkintasarruflarının plan, program <strong>ve</strong> politikalara uygunluğunu denetler, iyileştirmelereyönelik önerilerde bulunur, soruşturma açılmasını gerektirecek bir durumarastladığında (iç denetim birimi başkanlığı aracılığıyla) üst yöneticiye bilgi <strong>ve</strong>rir.Bir başka açıdan bakıldığında iç denetim; kurumun olası yolsuzlukları, hataları<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimsiz uygulamalarını en aza indirmek için sistem <strong>ve</strong> prosedürleri üzerindeyapılan gözden geçirme işlemi olup, kurumda yürütülen iş <strong>ve</strong> işlemlerin yönetimdenfarklı bir gözle değerlendirilmesidir.Özetle iç denetim, işleyişteki aksaklıkları tespit ederek bunların düzeltilmesini,görevlilerin daha iyi çalışmasını sağlamaya yönelik eylemleri kapsayan bir denetimanlayışıdır.İç denetimin yaklaşımı ise kurumun faaliyetlerine değer katmak <strong>ve</strong>geliştirmektir. Kurumun yönetim süreçlerindeki önemli riskleri değerlendirmeksuretiyle, yönetim sürecinin iyileştirilmesi yönünde faaliyet gösterir. Gelecek odaklıolup, insanların hatalarından ziyade sistemlerin <strong>ve</strong> süreçlerin hataları ile ilgilenir.Sistem koruyucu hekimlik anlayışına sahiptir. Risk odaklı yeni bir denetim anlayışıolup, kurum karşı karşıya olduğu riskleri biliyor mu? Bu riski yönetmek için neleryapıyor? Alınan tedbirler yeterli midir? Gibi soruların cevaplarını arar. Mevzuatauygunsuzluk, hata, hile ile <strong>ve</strong>rimsiz uygulamaları, önleyici <strong>ve</strong> tespit edici bir sistemdir.Kurumun amaç <strong>ve</strong> hedeflerine ulaşmasına engel olabilecek risklerin tespitedilmesi <strong>ve</strong> yönetilmesini sağlar. Hata <strong>ve</strong> suistimallerden kaynaklanan <strong>ve</strong>rimsizlikleriönler, birimin faaliyetlerinin etkinliğini artırır. İşin doğru yapılması yanında doğru işinyapılmasını sağlar. Dolayısıyla birimin amaç <strong>ve</strong> hedefleriyle iç denetimin amaç <strong>ve</strong>hedefleri aynıdır.Mevzuat çerçe<strong>ve</strong>sinde bakıldığında, kamu kurumlarında iç denetçilerinistihdam edilmesi, iç denetim birimlerinin kurulması, iç denetçilerin görev, yetki <strong>ve</strong>sorumluluklarının neler olduğu hususları, 24/12/2003 tarih <strong>ve</strong> 25326 sayılı ResmiGazete’de yayımlanan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu’ndadüzenlenmiştir.117
Anılan Kanun’un 63-67 arası maddeleri İç Denetim Sistemi ile ilgilidir. Bukanuna dayanılarak çıkarılması gereken yönetmelikler (İç Denetçilerin Çalışma UsulEsasları Hakkında Yönetmelik, İç Denetçi Adaylarını Belirleme, Eğitim <strong>ve</strong> SertifikaYönetmeliği <strong>ve</strong> İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul <strong>ve</strong> EsaslarıHakkında Yönetmelik) muhteliftarihli resmi gazetelerde yayımlanarak yürürlüğekonulmuştur.Bu ikincil mevzuatlardan; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> KontrolKanunu’nun 65’ inci maddesine dayanılarak hazırlanan İç Denetçilerin ÇalışmaUsul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında Yönetmelik, 12/07/2006 tarih <strong>ve</strong> 26226 sayılı ResmiGazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.5018 sayılı Kanun’un 63’ üncümaddesi <strong>ve</strong> İç Denetçilerin Çalışma Usul <strong>ve</strong>Esasları Hakkında Yönetmelik’in 5’ inci maddesi birlikte değerlendirildiğinde, içdenetim faaliyetinin temel amacı; kamu idarelerinin faaliyetlerinin amaç <strong>ve</strong>politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara, performansprogramlarına <strong>ve</strong> mevzuata uygun olarak planlanmasını <strong>ve</strong> yürütülmesini;kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılmasını; bilgilerin gü<strong>ve</strong>nilirliğini,bütünlüğünü <strong>ve</strong> zamanında elde edilebilirliğini sağlamaktır.İç Denetim faaliyetinin kapsamını belirleyen anılan Yönetmelik’in 6’ncımaddesine göre, kamu idarelerinin yurt dışı <strong>ve</strong> taşra dâhil tüm birimlerinin işlem<strong>ve</strong> faaliyetleri, risk esaslı denetim plan <strong>ve</strong> programları kapsamında sistematik,sürekli <strong>ve</strong> disiplinli bir yaklaşımla denetim standartlarına uygun olarak iç denetimetabidir.alanı;Söz konusu yönetmeliğin 7’nci maddesine göre “İç Denetim Faaliyeti”nina) Kamu idaresinin iç kontrol sisteminin yeterliliği <strong>ve</strong> etkinliğinin incelenmesi <strong>ve</strong>değerlendirilmesi,b) Risk yönetimi için öneriler geliştirilmesi ile risk değerlendirme <strong>ve</strong> risk yönetimmetotlarının uygulama <strong>ve</strong> etkinliğinin incelenmesi,c) Kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılmasını sağlama amaçlıperformans değerlendirmelerinin yapılması <strong>ve</strong> idarelere önerilerdebulunulması,d) İdarenin faaliyet <strong>ve</strong> işlemlerinin mevzuata, belirlenen hedef <strong>ve</strong> politikalarauygunluğunun denetlenmesi,e) Muhasebe kayıtları ile mali tabloların, doğruluğu <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilirliğininincelenmesi,f) Üretilen bilgiler ile kamuoyuna açıklanan her türlü rapor, istatistik <strong>ve</strong> malitabloların doğruluğu, gü<strong>ve</strong>nilirliği <strong>ve</strong> zamanındalığının sınanması,g) Elektronik bilgi sistemi <strong>ve</strong> e-Devlet hizmetlerinin yönetim <strong>ve</strong> sistemgü<strong>ve</strong>nilirliğinin gözden geçirilmesi, konularından oluşur.Aynı yönetmelik’in 8’ inci maddesine göre, kamu idarelerinde yapılacak içdenetim faaliyetinin denetim uygulamaları aşağıdaki gibidir:a) Uygunluk Denetimi: Kamu idarelerinin faaliyet <strong>ve</strong> işlemlerinin ilgili kanun,tüzük, yönetmelik <strong>ve</strong> diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir.118
) Performans Denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilenfaaliyet <strong>ve</strong> işlemlerin planlanması, uygulanması <strong>ve</strong> kontrolü aşamalarındakietkililiğin, ekonomikliğin <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliliğin değerlendirilmesidir.c) Mali Denetim: Gelir, gider, varlık <strong>ve</strong> yükümlülüklere ilişkin hesap <strong>ve</strong> işlemlerindoğruluğunun; mali sistem <strong>ve</strong> tabloların gü<strong>ve</strong>nilirliğinin değerlendirilmesidir.d) Bilgi <strong>Teknoloji</strong>si Denetimi: Denetlenen birimin elektronik bilgi sistemlerininsürekliliğinin <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilirliğinin değerlendirilmesidir.e) Sistem denetimi: Denetlenen birimin faaliyetlerinin <strong>ve</strong> iç kontrol sisteminin;organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi,eksikliklerinin tespit edilmesi, kalite <strong>ve</strong> uygunluğunun araştırılması, kaynakların<strong>ve</strong> uygulanan yöntemlerin yeterliliğinin ölçülmesi suretiyle değerlendirilmesidir.İç denetim, yukarıda açıklanan denetim uygulamalarından bir <strong>ve</strong>ya birkaçınıkapsayacak şekilde risk odaklı olarak yapılır. Ayrıca, bir faaliyet <strong>ve</strong>ya konu tümbirimlerde denetim kapsamına alınabilir.Öte yandan, 5018 sayılı Kanun’un 64. maddesi <strong>ve</strong> İç Denetçilerin ÇalışmaUsul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında Yönetmelik’in 15. maddesi birlikte değerlendirildiğinde “İçDenetçilerin Görevleri” aşağıdaki gibidir;a) Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim <strong>ve</strong> kontrolyapılarını değerlendirmek.b) Kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılması bakımından incelemeleryapmak <strong>ve</strong> önerilerde bulunmak.c) Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.d) İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar <strong>ve</strong> tasarruflarının, amaç <strong>ve</strong>politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara <strong>ve</strong> performansprogramlarına uygunluğunu denetlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.e) Malî yönetim <strong>ve</strong> kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak <strong>ve</strong> bukonularda önerilerde bulunmak.f) Denetim sonuçları çerçe<strong>ve</strong>sinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak <strong>ve</strong>bunları takip etmek.g) Denetim sırasında <strong>ve</strong>ya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasınıgerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.h) Kamu idaresince üretilen bilgilerin doğruluğunu denetlemek.i) Üst yönetici tarafından gerekli görülen hallerde performans göstergelerinibelirlemede yardımcı olmak, belirlenen performans göstergelerininuygulanabilirliğini değerlendirmek.j) Suç teşkil eden durumlara ilişkin tespitlerini üst yöneticiye bildirmek.Anılan Yönetmelik’in 16’ncı maddesine göre “İç Denetçilerin Yetkileri”aşağıdaki gibidir;a) Denetim konusuyla ilgili elektronik ortamdakiler dahil her türlü bilgi, belge <strong>ve</strong>dokümanlar ile nakit, kıymetli evrak <strong>ve</strong> diğer varlıkların ibrazını <strong>ve</strong>gösterilmesini talep etmek.b) Denetlenen birim çalışanlarından, iç denetim faaliyetlerinin gereği olarakyardım almak, yazılı <strong>ve</strong> sözlü bilgi istemek.c) Denetim faaliyetinin gerektirdiği araç, gereç <strong>ve</strong> diğer imkanlardan yararlanmak.119
d) Denetimi engelleyici tutum, davranış <strong>ve</strong> hareketleri üst yöneticinin bilgisineintikal ettirmek.İç Denetçilerin Sorumlulukları da aynı Yönetmelik’in 17’nci maddesinde tektek sayılmıştır. Buna göre, İç Denetçiler, görevlerini yerine getirirken aşağıdakihususlara riayet ederler:a) Mevzuata, belirlenen denetim standartlarına <strong>ve</strong> etik kurallara uygun hareketetmek.b) Mesleki bilgi <strong>ve</strong> becerilerini sürekli olarak geliştirmek.c) İç denetim faaliyetlerinde yetki <strong>ve</strong> ehliyetini aşan durumlarda iç denetimbirimini haberdar etmek.d) Verilen görevin tarafsız <strong>ve</strong> bağımsız olarak yapılmasına engel olan durumlarınbulunması halinde, durumu iç denetim birimine bildirmek.e) Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak <strong>ve</strong> değerlendirmelerinde objektifolmak.f) Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak.5018 sayılı Kanun’un 64/4’ üncü maddesi <strong>ve</strong> Yönetmeliğin “İç DenetçilerinGü<strong>ve</strong>ncesi” başlıklı 27’nci maddesine göre; iç denetçi, görevinde bağımsızdır <strong>ve</strong> içdenetçiye asli görevi dışında hiçbir görev <strong>ve</strong>rilemez <strong>ve</strong> yaptırılamaz.Yine anılan Kanun’un 64/5’ inci maddesine göre; iç denetçiler, raporlarınıdoğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmeksuretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine <strong>ve</strong>rilir. İç denetim raporlarıile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İçDenetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir.İç Denetim Birimi, Bakanlığımızın danışma <strong>ve</strong> denetim birimi olup, 5018 SayılıKamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu (Md.63) gereği doğrudan Müsteşara bağlıdır.Faaliyetlerini Bakanlık merkez binasının 10 uncu katında toplam 10 (on) odadasürdürmektedir.İç Denetim Biriminin Bakanlığımız Teşkilat Yapısındaki Yeriİç Denetim Birimi BaşkanlığıMüsteşarİç Denetçilerİç Denetim BürosuMüsteşar Yardımcıları120
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi idarelerin iç denetçi kadroları,06/08/2006 tarihli 26251 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2006/10809 sayılıBakanlar Kurulu kararıyla belirlenmiş olup; bu bağlamda Bakanlığımıza toplam 15 içdenetçi kadrosu tahsis edilmiş olup, halen 7 iç denetçi Bakanlığımızda görevyapmaktadır.İç Denetçilerin Bakanlık Makamı tarafından atanmasını müteakip, 5018 sayılıKanun’un 63/2’nci maddesi <strong>ve</strong> İç Denetçilerin Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları HakkındaYönetmelik’in 13/1’ inci maddesi doğrultusunda, yine Bakanlık Makamının04/05/2007 tarih <strong>ve</strong> 8 sayılı Onayları ile İç Denetim Birimi Başkanlığı kurulmuş<strong>ve</strong>Birim Başkanı atanmıştır.İç denetim sisteminin en önemli özelliklerinden birisi de, sadece denetim birideğil aynı zamanda danışma birimi olmasıdır. Ancak, klasik denetim birimlerinden enönemli farkı, bu danışmanlık hizmetinin ilkeler <strong>ve</strong> sistem bazındagerçekleştirilmesidir.İç denetim, sertifikalı bir denetim türü olup, 5018 sayılı Kanun’a göre ancaksertifikalı iç denetçiler tarafından yapılabilmektedir.Öte yandan, İç Denetçi Adaylarını Belirleme, Eğitim <strong>ve</strong> Sertifika Yönetmeliği08/10/2005 tarih <strong>ve</strong> 25960 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.Anılan yönetmelikte, iç denetçilik mesleğine nasıl girileceği, ne tür eğitimlerinalınması gerektiği <strong>ve</strong> hangi şartlarda iç denetçilik sertifikasının <strong>ve</strong>rileceği açık birşekilde ortaya konulmuştur.İç denetçilik sisteminin en belirgin özelliği, iç denetçilerin, mevcut bilgi, beceri<strong>ve</strong> diğer mesleki yetkinliklerini sürekli bir şekilde geliştirmeleri <strong>ve</strong> güçlendirmelerigerektiği hususudur.Nitekim İç Denetçilerin Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında Yönetmelik’in 28-35 arası maddeleri, iç denetçilerin ne tür eğitimleri alacakları, iç denetçilerin sertifikaderecelendirilmesinin <strong>ve</strong> bu derecelendirmedeki puanlamanın nasıl olacağı ile ilgilidir.Anılan yönetmeliğe göre, iç denetçiler mesleki yeterliliğe sahip olmak <strong>ve</strong> bunusürdürmek zorundadırlar. Bu bağlamda, gerek yurt içi <strong>ve</strong> gerekse yurt dışı eğitimprogramlarını takip ederek kendilerini geliştirmek zorundadırlar.Yönetmelik’in 31’ inci maddesinin son fıkrasına göre, üst yönetici <strong>ve</strong> iç denetimbirimi yöneticisi, iç denetçilerin mesleki yönden gelişmesi, yenilikleri izlemesi <strong>ve</strong>çalışma isteğini artırması için gerekli tedbirleri almakla sorumludur.5018 sayılı Kanun’un 65’ inci maddesinin 2’nci fıkrasına göre; kamu idarelerineiç denetçi olarak atanacaklar, İç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğündeMaliye Bakanlığınca iç denetim eğitimine tabi tutulur.121
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞITEŞKİLAT YAPISI VE GÖREVLERİA- Yetki, Görev <strong>ve</strong> Sorumluluklar<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının kurulması; 6/4/2011 tarihli <strong>ve</strong> 6223sayılı Kanunun <strong>ve</strong>rdiği yetkiye dayanılarak, Bakanlar Kurulu'nca 3/6/2011 tarihinde635 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kararlaştırılmıştır.Anılan KHK ile görevlerimiz;a) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu, 22/12/2005 tarihli <strong>ve</strong> 5436sayılı Kanun’un 15’inci maddesi <strong>ve</strong> diğer mevzuatla strateji geliştirme <strong>ve</strong> malihizmetler birimlerine <strong>ve</strong>rilen görevleri yapmak.b) Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak şeklinde belirlenmiştir.Strateji Geliştirme Başkanlığı, 22/12/2005 tarihli <strong>ve</strong> 5436 sayılı Kamu MalîYönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğişiklikYapılması Hakkında Kanunun 15’inci maddesinde yer alan “Teşkilât kanunlarında,Strateji Geliştirme Başkanlığı, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı <strong>ve</strong> stratejigeliştirme <strong>ve</strong> malî hizmetlere ilişkin hizmetlerin yerine getirildiği Müdürlük birimlerineilişkin düzenleme yapılıncaya kadar ikinci fıkrada belirtilen görevler ile kanunlarla<strong>ve</strong>rilen diğer görevleri de yürütmek üzere; a) Başbakanlık <strong>ve</strong> bakanlıklarda (MillîSavunma Bakanlığı hariç) Strateji Geliştirme Başkanlığı kurulmuştur.” hükmü gereği01/01/2006 tarihinden itibaren kurulmuştur.Strateji Geliştirme Başkanlığının görevleri; 5018 sayılı Kanunun 60’ıncımaddesinde, 5436 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde <strong>ve</strong> 18/02/2006 tarihli ResmiGazetede yayımlanan Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul <strong>ve</strong> EsaslarıHakkında Yönetmeliğin 5’inci maddesinde düzenlenmiş olup aşağıdaki şekildedir.a) Ulusal kalkınma strateji <strong>ve</strong> politikaları, yıllık program <strong>ve</strong> hükümet programıçerçe<strong>ve</strong>sinde idarenin orta <strong>ve</strong> uzun vadeli strateji <strong>ve</strong> politikalarını belirlemek,amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak.b) İdarenin görev alanına giren konularda performans <strong>ve</strong> kalite ölçütlerigeliştirmek <strong>ve</strong> bu kapsamda <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yerine getirmek.c) İdarenin yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi <strong>ve</strong> performansla ilgili bilgi <strong>ve</strong><strong>ve</strong>rileri toplamak, analiz etmek <strong>ve</strong> yorumlamak.d) İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleriincelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini <strong>ve</strong>tatmin düzeyini analiz etmek <strong>ve</strong> genel araştırmalar yapmak.e) Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmek.f) İdarede kurulmuşsa Strateji Geliştirme Kurulunun sekretarya hizmetleriniyürütmek.g) idarenin stratejik plan <strong>ve</strong> performans programının hazırlanmasını koordineetmek <strong>ve</strong> sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek.h) İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan <strong>ve</strong>yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak <strong>ve</strong> idare faaliyetlerinin122
unlara uygunluğunu izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek.i) Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke <strong>ve</strong> esasları çerçe<strong>ve</strong>sinde, ayrıntılıharcama programı hazırlamak <strong>ve</strong> hizmet gereksinimleri dikkate alınaraködeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak.j) Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak,değerlendirmek <strong>ve</strong> bütçe kesin hesabı ile malî istatistikleri hazırlamak.k) İlgili mevzuatı çerçe<strong>ve</strong>sinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir <strong>ve</strong>alacaklarının takip <strong>ve</strong> tahsil işlemlerini yürütmek.l) Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetleriniyürütmek.m) Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esasalarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak.n) İdarenin mülkiyetinde <strong>ve</strong>ya kullanımında bulunan taşınır <strong>ve</strong> taşınmazlara ilişkinicmal cet<strong>ve</strong>llerini düzenlemek.o) İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulamasonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak.p) İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş <strong>ve</strong> işlemlerini yürütmek<strong>ve</strong> sonuçlandırmak.q) Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye<strong>ve</strong> harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak <strong>ve</strong> danışmanlık yapmak.r) Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek.s) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması <strong>ve</strong> geliştirilmesikonularında çalışmalar yapmak; üst yönetimin iç denetime yönelik işlevininetkililiğini <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları yapmak.t) Bakan <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya üst yönetici tarafından <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.B- İdareye İlişkin Bilgiler1- Fiziksel YapıStrateji Geliştirme Başkanlığı, Bakanlığımız merkez binasının 3. katında, 1adedi Strateji Geliştirme Başkanı, 4 adedi Daire Başkanı <strong>ve</strong> 15 adedi servis odası, 1adedi toplantı odası olmak üzere 21 adet odada faaliyet göstermektedir.2- Örgüt Yapısı5436 sayılı Kanunun 16’ncı maddesi ile bir adet Strateji Geliştirme Başkanı <strong>ve</strong>4 adet Daire Başkanı kadrosu ihdas edilmiş olup, organizasyon şeması aşağıdakigibidir.123
STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI ORGANİZASYON ŞEMASISTRATEJİGELİŞTİRMEBAŞKANISEKRETERYASTRATEJİK YÖNETİMVE PLANLAMADAİRE BAŞKANIYÖNETİM BİLGİSİSTEMİ,PERFORMANS VEKALİTE ÖLÇÜTLERİGELİŞTİRME DAİREBAŞKANIİÇ KONTROLDAİRE BAŞKANIBÜTÇE, KESİNHESAP VERAPORLAMADAİRE BAŞKANIİDARİ İŞLER BÜROSUC- Daire Başkanlıklarının GörevleriStratejik Yönetim <strong>ve</strong> Planlama Daire Başkanlığı‣ Ulusal kalkınma strateji <strong>ve</strong> politikaları, yıllık program <strong>ve</strong> hükümet programıçerçe<strong>ve</strong>sinde idarenin orta <strong>ve</strong> uzun vadeli strateji <strong>ve</strong> politikalarını belirlemek,amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak,‣ İdarenin stratejik planlama çalışmalarına yönelik bir hazırlık programı oluşturmak,idarenin stratejik planlama sürecinde ihtiyaç duyulacak eğitim <strong>ve</strong> danışmanlıkhizmetlerini <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong>ya <strong>ve</strong>rilmesini sağlamak <strong>ve</strong> stratejik planlama çalışmalarınıkoordine etmek,‣ Stratejik planlamaya ilişkin diğer destek hizmetlerini yürütmek,‣ Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarakidarenin faaliyet raporunu hazırlamak,‣ İdarenin misyonunun belirlenmesi çalışmalarını yürütmek,124
‣ İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleriincelemek,‣ Yeni hizmet fırsatlarını belirlemek, etkililik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliliği önleyen tehditlere tedbirleralmak,‣ Kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini <strong>ve</strong> yararlanıcımemnuniyetini analiz etmek <strong>ve</strong> genel araştırmalar yapmak,‣ İdarenin üstünlük <strong>ve</strong> zayıflıklarını tespit etmek,‣ İdarenin görev alanıyla ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yürütmek,‣ İdare faaliyetleri ile ilgili bilgi <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rileri toplamak, tasnif etmek, analiz etmek,‣ Strateji Geliştirme Başkanınca <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.Yönetim Bilgi Sistemi, Performans <strong>ve</strong> Kalite Ölçütleri Geliştirme DaireBaşkanlığı‣ Performans programı hazırlıklarının koordinasyonunu sağlamak,‣ İdarenin görev alanına giren konularda performans <strong>ve</strong> kalite ölçütleri geliştirmek<strong>ve</strong> bu kapsamda <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yerine getirmek,‣ İdarenin yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi <strong>ve</strong> performansla ilgili bilgi <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rileritoplamak, analiz etmek <strong>ve</strong> yorumlamak,‣ İdarenin <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya birimlerin belirlenen performans <strong>ve</strong> kalite ölçütlerine uyumunudeğerlendirerek üst yöneticiye sunmak,‣ Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri varsa ilgili birimlerle işbirliği içindeyerine getirmek,‣ İstatistikî kayıt <strong>ve</strong> kalite kontrol işlemlerini yapmak,‣ Performans <strong>ve</strong> İdari İşlerle ilgili faaliyetleri yürütmek,‣ Strateji Geliştirme Başkanınca <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.Bütçe, Kesin Hesap <strong>ve</strong> Raporlama Daire Başkanlığı‣ İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan <strong>ve</strong> yıllıkperformans programına uygun olarak hazırlamak <strong>ve</strong> idare faaliyetlerinin bunlarauygunluğunu izlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke <strong>ve</strong> esasları çerçe<strong>ve</strong>sinde, ayrıntılıharcama programını hazırlamak,‣ Bütçe işlemlerini gerçekleştirmek <strong>ve</strong> kayıtlarını tutmak,‣ Ödenek gönderme belgesi düzenlemek,‣ Bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin <strong>ve</strong>rileri toplamak <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ İlgili mevzuatı çerçe<strong>ve</strong>sinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir <strong>ve</strong> alacaklarıntakip <strong>ve</strong> tahsil işlemlerini yürütmek,‣ İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulamasonuçlarını izlemek <strong>ve</strong> yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak,‣ Bütçe uygulama sonuçlarını raporlamak; sorunları önleyici <strong>ve</strong> etkililiği artırıcıtedbirler üretmek,‣ İdare faaliyetlerinin stratejik plan, performans programı <strong>ve</strong> bütçeye uygunluğunuizlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Bütçe kesin hesabını hazırlamak,‣ İdarenin mülkiyetinde <strong>ve</strong>ya kullanımında bulunan taşınır <strong>ve</strong> taşınmazlara ilişkinicmal cet<strong>ve</strong>llerini düzenlemek,‣ Mali istatistikleri hazırlamak,‣ Strateji Geliştirme Başkanınca <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.125
İç Kontrol Daire Başkanlığı‣ İç kontrol sisteminin kurulması, standartların uygulanması <strong>ve</strong> geliştirilmesikonularında çalışmalar yapmak,‣ İdarenin görev alanına ilişkin konularda standartlar hazırlamak,‣ Ön malî kontrol görevini yürütmek,‣ Amaçlar <strong>ve</strong> sonuçlar arasındaki farklılığı giderici <strong>ve</strong> etkinliği artırıcı tedbirlerönermek, Malî konularla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üstyöneticiye <strong>ve</strong> harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak <strong>ve</strong> danışmanlıkyapmak,‣ Üst yönetimin iç denetime yönelik işlevinin etkinliğini <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliliğini artırmak içingerekli hazırlıkları yapmak,‣ Strateji Geliştirme Başkanınca <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yapmak.6245 SAYILI HARCIRAH KANUNUHARCIRAHIN TANIMI <strong>ve</strong> KAPSAMI“Harcırah: bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol masrafı, gündelik, aile masrafı <strong>ve</strong>yer değiştirme masrafından birini, birkaçını <strong>ve</strong>ya tamamını ifade eder.”TANIMLARHarcırah: Bu Kanuna göre ödenmesi gereken yol gideri, gündelik, aile gideri <strong>ve</strong> yerdeğiştirme giderinden birini, birkaçını <strong>ve</strong>ya tamamını;Kurum: 1 inci maddede sayılan daire, idare, banka, teşekkül <strong>ve</strong> müesseseleri;Memur: <strong>Personel</strong> kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri (Yardımcıhizmetler sınıfına dâhil personel hariç);Hizmetli: <strong>Personel</strong> kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dâhil personeli,kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlarla kurumlarda çalıştırılan tarım <strong>ve</strong>orman işçilerini <strong>ve</strong> iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri;Aile fertleri: Memur <strong>ve</strong> hizmetlinin, harcırah <strong>ve</strong>rilmesini gerektiren olay sırasındaevlilik bağıyla bağlı olduğu eşi ile bakmakla yükümlü olduğu usul <strong>ve</strong> füruu <strong>ve</strong> erkek <strong>ve</strong>kız kardeşlerini;Bagaj: Memur <strong>ve</strong> hizmetlinin mensup olduğu kuruma <strong>ve</strong>ya şahsına ait olup, resmivazife için kullanılabilecek eşya ile yolcunun bu seyahati için ihtiyacı bulunan şahsieşyasından mutat surette taşınması mümkün olanları;Memuriyet mahalli: Memur <strong>ve</strong> hizmetlinin asıl görevli olduğu <strong>ve</strong>ya ikametgâhınınbulunduğu şehir <strong>ve</strong> kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile bumahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir <strong>ve</strong>kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü <strong>ve</strong>yakurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri;Başka yer: Yukarıda (g) fıkrasında yazılı memuriyet mahalli dışındaki yerleri; ifadeetmektedir.126
KAPSAM1-Kurumlar AçısındanKanunun kapsamını belirleyen 1 inci maddesi, kapsamı belirlemede harcırahı<strong>ve</strong>ren kurum <strong>ve</strong> kuruluşların bütçelerini, kuruluş biçimlerini <strong>ve</strong> sermaye yapılarınıesas almış <strong>ve</strong> bunları 3 grup halinde belirtmiştir. Buna göre;‣ Genel bütçeye dahil dairelerKatma bütçeli idarelerÖzel bütçeli idareler (Belediye <strong>ve</strong> İl Özel İdareleri) (Köy bütçeleri hariç)Bunlara bağlı sabit <strong>ve</strong> döner sermayeli müesseseler‣ Özel kanunlarla kurulmuş banka <strong>ve</strong> teşekküller (Denizcilik Bankası TürkAnonim <strong>Orta</strong>klığı, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim <strong>Orta</strong>klığı <strong>ve</strong> TürkHava Yolları Anonim ortaklığı hariç),‣ Yukarıdaki daire, idare, banka, teşekkül <strong>ve</strong> müesseselerin sermayesininyarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül <strong>ve</strong> müesseseler, 6245 sayılıKanun kapsamında yer almaktadır.Ayrıca, 2006 yılından itibaren yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi<strong>ve</strong> Kontrol Kanunuyla birlikte merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri yani;genel bütçeli, özel bütçeli idareler <strong>ve</strong> düzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurumlar, sosyalgü<strong>ve</strong>nlik kurumları <strong>ve</strong> köy idareleri hariç mahalli idareler de 6245 sayılı kanunkapsamındadır.2-<strong>Personel</strong> AçısındanKanunun 4 üncü maddesinde, harcırah <strong>ve</strong>rilecek kimseler toplu olaraksayılmıştır. Buna göre aşağıda sayılanlara bu Kanunda belirtilen hallerde harcırah<strong>ve</strong>rilebilmektedir.1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur <strong>ve</strong> hizmetliler ile ailefertlerine <strong>ve</strong> aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara;2. Memur <strong>ve</strong>ya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ilegörevlendirilenlere;3. Kadrosuzluk dolayısıyla açıkta kalan memurlara <strong>ve</strong> bunların aile fertlerine;4. Hizmetlilerden cezaen olmamak üzere vazifelerine son <strong>ve</strong>rilenlere <strong>ve</strong>bunların aile fertlerine;5. Memur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin <strong>ve</strong>fatında aile fertlerine, çocuklara refakat ettirilecekmemur <strong>ve</strong> hizmetlilere;6. Hükümlü, tutuklu <strong>ve</strong>ya gözetim altında bulundurulanların sevkinde ya darefakatle görevlendirilen erbaş <strong>ve</strong> erlere;7. Milli <strong>ve</strong> resmi spor temasları dolayısıyla seyahat edecek sporcu <strong>ve</strong>idarecilere;8. Birlik halinde yabancı memleketlere gönderilecek Türk Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tlerimensuplarına <strong>ve</strong> bunların Türkiye'de bırakacakları aile fertlerine;9. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerdeki askeri şahısların ailefertlerine;10. Bu Kanunda belirtilen özel hallerde askeri öğrenciler ile erbaş <strong>ve</strong> erlere;harcırah <strong>ve</strong>rilir.127
3-Cumhurbaşkanı6245 sayılı Kanunun 2. maddesine göre, Cumhurbaşkanının yurtiçi <strong>ve</strong>yurtdışındaki yolculuklar dolayısıyla yapacağı her türlü giderler bu Kanunhükümlerine tabi olmaksızın ödenmektedir.Memur <strong>ve</strong> hizmetli olmayanlar ile sözleşmeli personel6245 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde düzenlenmiştir.“Memur <strong>ve</strong>ya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici birgörev ile görevlendirilenlere <strong>ve</strong>rilecek yol masrafı <strong>ve</strong> gündelik, bunların bilgi seviyeleri<strong>ve</strong> faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4’ncü dereceye kadar olanmemurlardan herhangi birine <strong>ve</strong>rilen yol masrafı <strong>ve</strong> gündeliğe kıyasen ilgili kurumcatakdir olunur.Ancak, ilgili Bakanlığın teklifi <strong>ve</strong> Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine, bugibi kimselerden icabedenlere 4. dereceden daha yüksek memurlara ödenebilecekyol masrafı <strong>ve</strong> gündelik <strong>ve</strong>rilebilir.”Sözleşmeli personele de harcırahın unsurlarından sadece yol gideri <strong>ve</strong>gündeliklerin sözleşmedeki esaslara göre ödenmesi gerekmektedir.HARCIRAHIN UNSURLARIHarcırah dört unsurdan oluşur.1) Yol gideri2) Gündelik3) Aile gideri4) Yer değiştirme gideriYOL GİDERİYol gideri bir görevin yapılması amacıyla bulundukları yerden (memuriyetmahallinden) başka bir yere sürekli <strong>ve</strong>ya geçici görevle gönderilen memur <strong>ve</strong>yahizmetlilerin gerçekleştirdikleri seyahate ilişkin giderlerden meydana gelmektedir.Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun <strong>ve</strong> kullanılması mutatolan yol <strong>ve</strong> taşıt araçları üzerinden <strong>ve</strong>rilir. Takip edilmesi gereken yolun dışında biryoldan <strong>ve</strong>ya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculukyapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde, bu yol <strong>ve</strong> taşıt aracına ilişkinmasrafların kabulü merkezde ita amiri <strong>ve</strong>ya bu durumda olan amirlerin, taşradamemur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri durumunda olan kimsenin<strong>ve</strong>ya mahallin en büyük askeri <strong>ve</strong> mülki amirinin önceden <strong>ve</strong>rilmiş yazılı bir emribulunmasına bağlıdır. Ayrıca hamal <strong>ve</strong> bagaj giderleri de yol gideri içerisinde kabuledilmektedir.Yurt içi yol gideriYurt içinde yol gideri, muayyen tarifeli taşıtlar ile seyahatte, bu Kanuna bağlı(1) sayılı cet<strong>ve</strong>lin ikinci sütununda yazılı mevkiin tarife üzerinden bilet parası,128
muayyen tarifeli olmayan taşıtlar ile seyahatte ise aynı cet<strong>ve</strong>lin üç numaralısütununda gösterilen taşıtlara göre yapılacak gerçek gider üzerinden <strong>ve</strong>rilmesigerekmektedir.Harcırah hesabında esas tutulacak yol <strong>ve</strong> taşıt aracı, 6 ncı maddede belirtilenesaslara göre belirlendikten sonra, ödenecek yol giderleri, (1) sayılı cet<strong>ve</strong>lin iki <strong>ve</strong>yaüç numaralı sütunları ile aynı cet<strong>ve</strong>lin açıklama bölümlerindeki esas <strong>ve</strong> usullere göreyapılmaktadır.Memuriyet mahalleri içinde yol gideriMemuriyet mahalli içinde taşıt ile gidilmesi gereken bir yere görevlegönderilenlere ( 48 inci madde kapsamına girenler hariç) mutat olan taşıta göreyapacakları gerçek gider kendilerine yol gideri olarak ödenmektedir.Acele <strong>ve</strong> zorunlu hallerde, daire amirlerinin onayı ile mutat taşıt dışındakitaşıtlarla gidilmesi halinde bu taşıt için yapılan gider de yol gideri olaraködenebilmektedir.Yurt dışı yol gideriYurtdışına yapılacak sürekli <strong>ve</strong>ya geçici görev yolculuklarında, ekspres <strong>ve</strong>yataklı vagon ücreti dahil olmak üzere tren, vapur <strong>ve</strong>ya uçak bileti ücreti yol gideriolarak ödenmektedir. Ayrıca, buna istasyon, liman <strong>ve</strong>ya terminal ile ikamet yeriarasındaki taşıt <strong>ve</strong> hamal ücreti ila<strong>ve</strong> olunur.Uçakla yapılacak yolculuklarda ise, maddede unvanı sayılanlara birinci sınıfüzerinden, diğerlerine ise turist sınıfı üzerinden yol gideri ödeneceği hükmebağlanmıştır.GÜNDELİKHarcırahın dört unsurundan biri olan gündelik, ilgilinin memuriyet mahallidışında görevlendirilmesinden dolayı yapmak zorunda kaldığı bir takım giderlerekarşılık olarak <strong>ve</strong>rilmektedir.A-Yurt içi gündelikler6245 sayılı Kanuna göre <strong>ve</strong>rilecek yurt içi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçekanununa bağlı (H) cet<strong>ve</strong>li ile belirlenmektedir.Bu cet<strong>ve</strong>ldeki yurt içi gündelikler, ilgililerin unvan, ek gösterge <strong>ve</strong> aylık/kadrodereceleri dikkate alınarak tespit edilmektedir.Buna göre; görev merkezi, mıntıka merkezi <strong>ve</strong> grup merkezi dışına teftiş,denetim, inceleme <strong>ve</strong>ya soruşturma görevi ile gönderilen <strong>ve</strong> bu bentte unvanlarısayılan denetim elemanlarından;1- Türkiye düzeyinde teftiş, denetim <strong>ve</strong> inceleme yetkisine haiz bulunanlar,birinci derece kadrolu memur için tespit edilen gündeliğin 1,3 katını,2- Bölge düzeyinde teftiş, denetim <strong>ve</strong> inceleme yetkisine haiz bulunanlar,birinci derece kadrolu memur için tespit edilen gündeliğin 1,1 katını,129
3- İl düzeyinde teftiş, denetim <strong>ve</strong> inceleme yetkisine haiz bulunanlar, birinciderece kadrolu memur için tespit edilen gündeliğin 0,9 katını, gündelik olarakalmaktadırlar.Yine bu bent hükmüne göre, yukarıdaki şekilde gündelik ödenenlerden,yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamaküzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenmektedir. Dolayısıyla,yurt içinde yatacak yer temini için yapılan giderlerin ödenmesinde denetimelamanlarına belli bir süreyle bağlı kalınmaksızın yatacak yer için ödedikleri ücretlerialabilmelerine imkan tanıyan istisnai bir düzenleme yapılmıştır.Yurt içinde yatacak yer temini için yapılan giderlerin ödenmesinde denetimelamanları dışındakilere bu giderler için ayrıca bir ödeme yapılmamaktaydı. Ancak,5335 sayılı Kanunla Harcırah Kanununun 33 üncü maddesine eklenen (d) bendi ile33 üncü maddenin (b) fıkrasına göre gündelik ödenenler hariç olmak üzere, HarcırahKanununa göre gündelik ödenenlerden yatacak yer temini için ödedikleri ücretleribelgelendirenlere, gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenecektir.Ancak yatacak yer temini için, müstahak olunan gündeliklerin tamamına kadarödenebilecek miktar, belge bedelini aşamayacak <strong>ve</strong> her defasında sadece ilk on günile sınırlı olacaktır.a)Yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdışında kurslara katılanlara <strong>ve</strong>rilecek gündelikKanunun 37 nci maddesinde düzenlenmiştir. Yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışında kurslarakatılanlara <strong>ve</strong>rilecek gündelik için geçici görev gündeliği esas alınmış bulunmaktadır.Yurtiçinde kurslara katılan kursiyerlerin yeme <strong>ve</strong> yatmaları kurumlarınca sağlansa bile<strong>ve</strong>rilecek gündeliklerden herhangi bir indirim yapılması sözkonusu değildir.c) Memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliğiMemuriyet mahalli dışına geçici görev amacıyla gönderilenlere öğle <strong>ve</strong> akşam(öğle saat 13.00, akşam saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3,ikisini geçirenlere 2/3 oranında <strong>ve</strong> geceyi de geçirenlere tam gündelik <strong>ve</strong>rilmektedir.e) Seyahat günleri için <strong>ve</strong>rilecek gündelikMaddeye göre, yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışı geçici <strong>ve</strong> sürekli görev yolculuklarına aitgündelikler, yolculuk yapılan vasıtanın hareket saatinden gidilecek yere varış saatinekadar geçen her 24 saat için hesaplanır.Ancak yurtdışı görev yolculuklarında, 54 üncü madde hükmünün de göz önünealınması gerekmektedir.B-Yurtdışı gündeliklerBu Kanun gereğince <strong>ve</strong>rilecek yurt dışı gündeliklerinin miktarı, gidilecekülkeye, memur <strong>ve</strong> hizmetlilerin aylık <strong>ve</strong>ya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göremali yıl itibarıyla Maliye Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kuruluncabelirlenmektedir.130
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine yapılacak sürekli <strong>ve</strong> geçici görevlendirmelerdeödenecek gündelikler ise aynı Bakanlar Kurulu Kararında ayrı bir karar ilebelirlenmektedir.AİLE GİDERİAile gideri, aile fertlerinden her biri için memur <strong>ve</strong>ya hizmetlilerin bu kanunagöre müstahak oldukları taşıt ücretiyle gündeliklerden oluşur.YER DEĞİŞTİRME GİDERİYer değiştirme gideri, memur <strong>ve</strong>ya hizmetliler ile bunların aile fertlerinin sürekligörevle yer değiştirmeleri nedeniyle taşıtmak zorunda kalacakları ev eşyalarınınnakliye giderleri ile yeni görev yerinde yerleşme sırasında yapacakları diğer giderlerekarşılık <strong>ve</strong>rilmektedir.Yurt içi yer değiştirme giderinin hesaplanmasıYurtiçinde yer değiştirme gideri memur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin;a) Kendisi için yurtiçi gündeliğinin yirmi katı,b) Harcıraha müstahak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin on katı (bumiktar yurtiçi gündeliğinin kırk katını geçemez),c) Her kilometre <strong>ve</strong>ya deniz mili başına, yalnız kendisi için yurtiçi gündeliğininyüzde beşi, olarak hesaplanır.Aynı memuriyet mahallinde görev yapmakta olan eşlerin, başka yere aynı <strong>ve</strong>yafarklı zamanlarda atanmaları halinde, her kilometre <strong>ve</strong>ya deniz mili başına ödenecekmiktar memur <strong>ve</strong>ya hizmetli olan eşlerden birine tam, diğerine yarım olaraködenecektir.Yurt dışı yer değiştirme giderinin hesaplanmasıYurtdışında yer değiştirme gideri memur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin;a) Kendisi için yurtdışı gündeliğinin yirmi katı,b) Harcıraha müstehak aile fertlerinin her biri için yurtdışı gündeliğinin sekizkatı (bu miktar yurtdışı gündeliğinin 32 katını aşamaz),c) Her kilometre <strong>ve</strong>ya deniz mili başına, yalnız kendisi için yurtdışı gündeliğininbinde yedisi, olarak hesaplanır.Yabancı ülkelerden dönüşlerde <strong>ve</strong>rilecek yer değiştirme gideri, aynı şehirdeikamet eden her ikisi de memur <strong>ve</strong>ya hizmetli olan eşlerden yalnız birisi içinhesaplanıp ödenir.HARCIRAHIN VERİLMESİNİ GEREKTİREN HALLERA-İki unsurun birlikte <strong>ve</strong>rildiği haller131
“Geçici görev harcırahı” da denilen <strong>ve</strong> sadece yol gideri ile gündelik <strong>ve</strong>rilmesinigerektiren haller 6245 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde düzenlenmekle beraber,iki unsurun <strong>ve</strong>rildiği başka bazı maddeler de anılan Kanunda mevcut bulunmaktadır.İki unsurun <strong>ve</strong>rildiği baçlıca durumlar şunlardır:a)Geçici görev harcırahıGeçici görevlendirmelerde harcırahın unsurlarından sadece yol gideri <strong>ve</strong>gündelik <strong>ve</strong>rilir. Geçici görevlendirmelerde memur <strong>ve</strong> hizmetlilere ödenmekte olan yolgideri <strong>ve</strong> gündelikten başka sadece gidişte <strong>ve</strong> dönüşte ikamet-terminal, terminalgörevyeri arası taksi ücreti ile hamal <strong>ve</strong> bagaj giderlerinin ödenmesi mümkünbulunmaktadır. Ancak, görev esnasında faydalanılan taksi <strong>ve</strong> mutat taşıt ücretininödenmesi ise mümkün bulunmamaktadır.Buna göre;‣ Geçici görevle başka yere gönderilenlere,‣ Yeni <strong>ve</strong> eski memuriyetlerine ilişkin bir meseleden dolayı bu kanuna tabikurumlarca açılan bir dava sebebiyle sanık <strong>ve</strong>ya davalı olarak başka bir yeregönderilenlerden lehinde sonuç alınanlara,‣ Memuriyet merkezlerinin bulunduğu yer dışındaki bir göre<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>kaletengönderilenlere,‣ Fiilen oturduğu yerden başka bir yere açıktan <strong>ve</strong>kaleten gönderilenlere (yalnızgidiş <strong>ve</strong> dönüşleri için),‣ Geçici yargı yetkisi ile gönderilenlere, geçici görev yolluğu <strong>ve</strong>rilmesigerekmektedir.b)Yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdışında kurslara katılanlara <strong>ve</strong>rilecek gündelikMesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs<strong>ve</strong>ya okullara gönderilenlere, geçici görev gündeliği <strong>ve</strong>rilecektir.Bu maksatla yabancı memleketlere gönderilenlere özel anlaşmaları gereğince,yabancı devlet, uluslararası kuruluş <strong>ve</strong>ya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödemeyapıldığı takdirde bu ödemelerin gündeliklerinden indirilmesi gerekmektedir.Yurtiçinden <strong>ve</strong>ya yurtdışından sağlanan burslara dayanılarak <strong>ve</strong>ya aylıklarıtransfer edilmek suretiyle staj <strong>ve</strong> öğrenim amacıyla yurtdışına gönderilenlere bumadde hükmü uygulanmaz. Bunlara ilgili kanun hükümlerine (657 s. Kanun Md.78,79, 80, Ek Md.38) göre müstahak oldukları ödeme yapılır.Geçici görev gündeliğinin <strong>ve</strong>rilebileceği azami süre‣ Yurtiçinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için <strong>ve</strong> aynı şahsa 180günden fazla <strong>ve</strong>rilemez. İlk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3oranında ödenir.‣ Yurtdışında ilk 180 gün tam <strong>ve</strong> müteakip günler için 2/3 oranında ödenir.132
BÜTÜN UNSURLARIN BİRLİKTE VERİLDİĞİ HALLERSürekli görev yolluğuHarcırahın bütün unsurlarının yani; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı <strong>ve</strong> yerdeğiştirme masrafının birlikte <strong>ve</strong>rildiği durumlardır.Harcırahın dört unsurunun da <strong>ve</strong>rildiği ilk durum; yurt içinde <strong>ve</strong> dışında naklenataması yapılanlara <strong>ve</strong>rilen sürekli görev yolluğudur.Sürekli görev yolluğu, memur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin görev yeri <strong>ve</strong> dolayısıylaikametgâhının değişmesi nedeniyle, personel <strong>ve</strong> aile fertlerinin ev<strong>ve</strong>lce yerleşmişbulundukları yerden yeni yerleşecekleri yere gitmelerine <strong>ve</strong> aynı zamanda kendilerine<strong>ve</strong> aile fertlerine ait ev eşyalarının taşıtılmasına ilişkin bir takım zorunlu giderlerikarşılamak amacıyla <strong>ve</strong>rilmektedir. Ancak ilk defa <strong>ve</strong>ya yeniden ataması yapılanlarasürekli görev yolluğu ödenmemektedir. Yine daha önceden emeklilik <strong>ve</strong> benzeridurumlarda <strong>ve</strong>rilmekte olan sürekli görev yolluğu da kaldırılmıştır.Vekâleten atananlara sürekli görev yolluğu <strong>ve</strong>rilebilmesi için, <strong>ve</strong>kâletin asilindönüşüyle sınırlı olmaması, <strong>ve</strong>kâletin asaleten yapılmış olması <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>kâlet süresininbelli olmaması gerekmektedir.Sürekli görev yolluğunun başlangıç noktasıSürekli görev yolluğu eski memuriyet mahallinden itibaren hesaplanır.Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklarHarcırahın <strong>ve</strong>rilmesinde, memurun fiilen almakta olduğu aylık derecesininesas alınır. Bununla birlikte, kurumların 1-4 üncü derecelerdeki kadrolarına, DevletMemurları Kanununun 68 inci maddesinin (B) bendine göre atanmış olanlarınkazanılmış hak aylık dereceleri, kadro derecelerinden daha düşük olsa bile bunlarınlehine olmak üzere işgal etmekte oldukları kadro derecelerinin esas alınacağıöngörülmüştür.Terfi suretiyle yapılacak atamalarda ise, harcırah <strong>ve</strong>rilmesini gerektiren olaysırasında henüz atandığı derecenin aylığını almamış olsalar bile ilgililere, terfi ettikleriderece üzerinden harcırah ödenecektir.Hizmetlilerin harcırahı ise, aldıkları aylık ücret <strong>ve</strong>ya ödeneklerine, gündelik ileçalışanların harcırahları da gündeliklerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarıüzerinden hesaplanacaktır. Ancak ödenek mukabili çalışanlar hariç, hizmetlilereödenecek harcırahların miktarı 4 üncü derecedeki memurlara <strong>ve</strong>rilen miktarı aşamaz.Harcırah alabilmek için başvuru süresia) Açıkta kalan <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>kâlet emrine alınan memurlara görevlerinden ayrıldıkları;b) İşten el çektirilmek (görevden uzaklaştırılmak) suretiyle <strong>ve</strong>kalet emrine alınanmemurlardan men'i muhakeme (yargılamanın kaldırılması) kararı alan <strong>ve</strong>yaberaat edenler <strong>ve</strong>yahut haklarındaki takibat afla ortadan kaldırılanlara,haklarında <strong>ve</strong>rilen kararın kesinleştiği; tarihten itibaren 6 ay içinde müracaat133
edenlere bu Kanuna göre müstahak oldukları harcırah <strong>ve</strong>rilir. Müracaata engelbir durumun meydana gelmesi halinde bu süre söz konusu engelin kalktığıtarihten itibaren başlar. Bu sürelerin geçmesinden sonra müracaat edilmesihalinde harcırah <strong>ve</strong>rilmez.Harcırahın ödenme şekliHarcırah hizmetin ilgili bulunduğu kurum bütçesinden ödenir.Harcırahın ödenmesi <strong>ve</strong> mahsup şekliHarcırah, memur <strong>ve</strong> hizmetlinin gidişinde <strong>ve</strong> ailenin nakli sırasında peşinolarak ödeneceği gibi, miktarının tam olarak tespitinin mümkün olmadığı hallerdeavans olarak da <strong>ve</strong>rilebilir.Sürekli görevle bir başka yere gönderilenler, gidecekleri yere varış tarihinden;geçici görevle gönderilenler de memuriyet mahallerine dönüş tarihlerinden itibaren biraylık süre içinde harcırah beyannamelerini gerekli belgeleri ile birlikte ilgili daireamirlerine <strong>ve</strong>rmekle yükümlüdürler. Memurun kendisinden sonra hareket eden ailefertleri için avans <strong>ve</strong>rilmişse, bir aylık süre, bunların memur <strong>ve</strong>ya hizmetlininbulunduğu yere varışları tarihinden başlayarak hesaplanır.Gerçekleşen gider, <strong>ve</strong>rilen avanstan fazla ise bu fark ilgililere ödenir, az isefazla olan miktar geri alınır. Ayrıca harcırahlarını kesin ya da avans olarak alanlardan,özel nedenlerle sürekli <strong>ve</strong>ya geçici görev yerine hareket etmeyenlerin aldıkları parayıhemen iade etmeleri gerekmekte olup, bu şekilde harcırah aldıkları halde, görevyerlerine 15 gün içinde hareket etmeyenlerle; yolluk karşılığı avans alanlardanyukarıda belirtilen süreler içinde bildirim <strong>ve</strong>rmeyenlerin aldıkları paralar, alındıklarıtarihten itibaren yasal faizleriyle birlikte bu kimselere aylık, ücret gibi haczi mümkünalacaklarının yarısı oranında <strong>ve</strong> borçları kapanıncaya kadar kesilecek <strong>ve</strong> süresiiçinde yolluk bildiriminde bulunmayanlardan sonradan usulüne uygun bildirimdebulunanlara ise hak kazandıkları harcırah ayrıca ödenecektir.Gerçeğe aykırı beyanname <strong>ve</strong>renlerHarcırah ödemeleri <strong>ve</strong> avans mahsup işlemlerinde aksi sabit oluncaya kadarmemur <strong>ve</strong>ya hizmetlinin bildirimi esas alınır. Maddi hatalar hariç gerçeğe aykırıbeyanname <strong>ve</strong>renler hakkında, mensup oldukları kurumların disiplin komisyonları gibiyetkili komisyon <strong>ve</strong> makamlarının kararı ile <strong>ve</strong> işlenen suçun özelliği <strong>ve</strong> kapsamınagöre halen yürürlükte bulunan personel kanunlarının ilgili maddelerinde sayılandisiplin cezaları ile özel kanun <strong>ve</strong> statüleri gereğince belirlenen cezalar uygulanır.Ayrıca, gerçek dışı bildirimle harcırah alanlardan Amme Alacaklarının TahsilUsulü Hakkında Kanun uyarınca gecikme zammı ile birlikte harcırahın tahsili yolunagidilecektir.Diğer taraftan suçlu hakkında idarece <strong>ve</strong>rilmiş olan disiplin cezaları cezaitakibata engel olmayıp, bu gibiler hakkında kamu davası açılabilmektedir.134
Harcırahın haczedilememesiHarcırah borç için haczedilemez. Ayrıca, bu ödemelerden damga <strong>ve</strong>rgisi hariç<strong>ve</strong>rgi kesilmez.Harcırah beyannamelerine eklenecek belgelerHarcırah ödenmesinde <strong>ve</strong> avansların mahsubu işlemlerinde aksi sabitoluncaya kadar memurun bildiriminin esas alınmasının bir diğer sonucu, ilgililerinbildirimlerine (harcırah beyannamelerine) “kanıtlayıcı belgeler” eklemek zorundabırakılmamasıdır. Harcırah Kanununda söz konusu bildirimlere yolculuk edilen taşıtlarile ilgili belgelerin ekleneceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.Ancak, bu genel kuralın istisnalarına Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin22-27’nci maddelerinde yer <strong>ve</strong>rilmiştir. Bununla birlikte kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarınbeyanları konusunda araştırma yapma yetkileri de bulunmaktadır.5018 SAYILI KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNUBilindiği üzere ülkemizde “Devletin bütün mallarının yönetim <strong>ve</strong> muhasebesi”1927 yılından beri 1050 Sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu hükümlerine göreyürütülmekteydi Buradaki devlet kavramının tanımlanmaması, bu kavramın daranlamıyla düşünülmesini <strong>ve</strong> merkezi hükümet teşkilatı olarak uygulanmasınıgerektirmiştir.1999 yılından itibaren oluşan Avrupa Birliği üyelik sürecinde mer’i normlarınüye ülke normlarına uygun hale getirilebilmesi için “Ulusal Program” hazırlanması <strong>ve</strong>yapılması gerekli değişikliklerin belirlenmesi mali mevzuatların da bu kapsamaalınmasını sağlamıştır. Bu çerçe<strong>ve</strong>de, başta ihale mevzuatı olmak üzere mali usul <strong>ve</strong>esasların da yeniden düzenlenmesini zorunlu kılmıştır. 1050 Sayılı Yasayı tamamenmülga eden “Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Mali Kontrol Kanunu genel olarak Devletkavramından, kamu kavramına geçilmesini, mali sistemde üniter bir yapınınoluşmasını sağlamaktadır. Kanunun bütün kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarının maliyönetim <strong>ve</strong> kontrol işlemlerini kapsaması yapısal anlamda büyük bir reformdur.Harcama öncesi mali kontrol kavramı, kanunun temel taşını oluşturmaktadır.Diyebiliriz ki, yapısal reform kanunun “kapsamında” <strong>ve</strong> “harcama öncesi mali kontrol”alanında yapılmak istenmektedir. 1050 Sayılı Kanunda “harcama öncesi malikontrolün” tanımı, uygulanmasının esas <strong>ve</strong> usulleri belirtilmemiş ise de; maliyememurlarının katılımıyla oluşan ihale komisyonları, ita amirinin gözetim yükümlülüğü,mal <strong>ve</strong> hizmet alımında görevli olanlar, gerçekleştirme görevlileri(tahakkukmemurları) tarafından harcama öncesi yapılması gereken ödenek kontrolü,ödeneklerin zamanında <strong>ve</strong> yerinde kullanılması, ihtiyaçların gerçek gereksinmekarşılığı olması hususları gerek ihale mevzuatı <strong>ve</strong> gerekse 1050 Sayılı Muhasebe-iUmumiye Kanun hükümlerine göre merkezde Bütçe <strong>Dairesi</strong> Başkanlıkları <strong>ve</strong>Saymanlıklar, taşra teşkilatında ise Saymanlıklar marifetiyle kontrol edilerek azamidikkat gösterilmekte idi. Ancak sorun neredeydi ki bir değişiklik ihtiyacı hasıl oldu.Eski uygulamamızda en büyük eksiklik “performans denetiminin” bulunmaması <strong>ve</strong>sorumlulukların açık <strong>ve</strong> net belirlenmemesi <strong>ve</strong> mali <strong>ve</strong> hukuki müeyyidelerinuygulanamamasından kaynaklanmaktaydı. Taahhüt edilen bir giderin ihale işlem135
sürecinden sonra tahakkuku <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rile emrine bağlanarak ödenmesi işleminde bütünmali <strong>ve</strong> cezai sorumluluğun tahakkuk memuruna <strong>ve</strong> saymana müteselsilenyüklenmesi bütün olumsuzlukları beraberinde getirmiştir. Oysa yeni yapıda harcamayetkilisine(ita amiri) bir takım mali <strong>ve</strong> cezai müeyyideler getirilerek sorumlukapsamına alınmıştır.5018 Sayılı Kanunun Getirdiği Yenilikler‣ Mali yönetim <strong>ve</strong> bütçenin kapsamı genişletilmektedir.‣ Hesap <strong>ve</strong>rebilirlik <strong>ve</strong> mali saydamlık sağlanmaktadır.‣ Kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılması ilkesi getirilmektedir.‣ İdarelerin inisiyatifi arttırılmaktadır.‣ Stratejik planlama <strong>ve</strong> performans esaslı bütçelemeye geçilmektedir.‣ <strong>Orta</strong> vadeli harcama programı çerçe<strong>ve</strong>sinde çok yıllı bütçelemeyegeçilmektedir.‣ Kamuda muhasebe birliği sağlanmakta <strong>ve</strong> mali istatistiklerin yayımlanmasıöngörülmektedir.‣ İç kontrol sistemi kurulmaktadır.‣ İç denetim sistemi kurulmaktadır.‣ Sayıştay’ın denetim kapsamı genişletilmektedir.1050 <strong>ve</strong> 5018 Sayılı Kanunlardaki Kavramların Karşılaştırması1050 Sayılı Kanun 5018 Sayılı Kanunİta AmiriHarcama YetkilisiTahakkuk MemuruGerçekleştirme Gör.SaymanMuhasebe YetkilisiÖdeme EmriÖdenek Gönderme Bel.Tahakkuk Müzekkeresi <strong>ve</strong> Verile EmriÖdeme Emri BelgesiSaymanlık İşlem FişiMuhasebe İşlem FişiAmaçBu Kanunun amacı, kalkınma planları <strong>ve</strong> programlarda yer alan politika <strong>ve</strong>hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli bir şekilde eldeedilmesi <strong>ve</strong> kullanılmasını, hesap <strong>ve</strong>rebilirliği <strong>ve</strong> malî saydamlığı sağlamak üzere,kamu malî yönetiminin yapısını <strong>ve</strong> işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını,uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını <strong>ve</strong> malîkontrolü düzenlemektir.KapsamBu Kanun, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal gü<strong>ve</strong>nlikkurumları <strong>ve</strong> mahallî idarelerden oluşan genel yönetim kapsamındaki kamuidarelerinin malî yönetim <strong>ve</strong> kontrolünü kapsar.Avrupa Birliği fonları ile yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışından kamu idarelerine sağlanankaynakların kullanımı <strong>ve</strong> kontrolü de uluslararası anlaşmaların hükümleri saklı kalmakkaydıyla, bu Kanun hükümlerine tâbidir.136
Düzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurumlar, bu Kanunun sadece 3, 7, 8, 12, 15, 17,18, 19, 25, 42, 43, 44, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 68, 76 <strong>ve</strong> 78’ci maddelerinetâbidir.İdareler İtibariyle Kanunun KapsamıGENELYÖNETİMSOSYAL GÜVENLİKKURUMLARI(IV) sayılı cet<strong>ve</strong>lMERKEZİYÖNETİMMAHALLİ İDARELERGENEL BÜTÇE(I) Sayılı Cet<strong>ve</strong>lDiyanet İşleri BaşkanlığıÖZEL BÜTÇE(II) Sayılı Cet<strong>ve</strong>lDÜZENLEYİCİDENETLEYİCİKURUMLAR(III) Sayılı Cet<strong>ve</strong>lKapsama Dâhil İdarelerin Hazırlayacakları BütçelerMerkezî yönetim bütçesi, bu Kanuna ekli (I), (II) <strong>ve</strong> (III) sayılı cet<strong>ve</strong>llerde yeralan kamu idarelerinin bütçelerinden oluşur.Genel bütçe, Devlet tüzel kişiliğine dâhil olan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (I) sayılıcet<strong>ve</strong>lde yer alan kamu idarelerinin bütçesidir.Özel bütçe, bir bakanlığa bağlı <strong>ve</strong>ya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetiniyürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi<strong>ve</strong>rilen, kuruluş <strong>ve</strong> çalışma esasları özel kanunla düzenlenen <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (II)sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesidir.Düzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurum bütçesi, özel kanunlarla kurul, kurum <strong>ve</strong>yaüst kurul şeklinde teşkilatlanan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (III) sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her birdüzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurumun bütçesidir.Sosyal gü<strong>ve</strong>nlik kurumu bütçesi, sosyal gü<strong>ve</strong>nlik hizmeti sunmak üzere,kanunla kurulan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (IV) sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her bir kamuidaresinin bütçesidir. Mahallî idare bütçesi, mahallî idare kapsamındaki kamuidarelerinin bütçesidir.STRATEJİK PLANStratejik PlanlamaKamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat <strong>ve</strong> benimsedikleritemel ilkeler çerçe<strong>ve</strong>sinde geleceğe ilişkin misyon <strong>ve</strong> vizyonlarını oluşturmak,stratejik amaçlar <strong>ve</strong> ölçülebilir hedefler saptamak, performanslarını önceden137
elirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek <strong>ve</strong> bu sürecin izleme <strong>ve</strong>değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlarlar.Stratejik plan hazırlamakla yükümlü olacak kamu idarelerinin <strong>ve</strong> stratejikplanlama sürecine ilişkin takvimin tespitine, stratejik planların kalkınma planı <strong>ve</strong>programlarla ilişkilendirilmesine yönelik usul <strong>ve</strong> esasların belirlenmesine DevletPlanlama Teşkilatı Müsteşarlığı yetkilidir.SORUMLULUKLARHesap Verme SorumluluğuHer türlü kamu kaynağının elde edilmesi <strong>ve</strong> kullanılmasında görevli <strong>ve</strong> yetkiliolanlar, kaynakların etkili, ekonomik, <strong>ve</strong>rimli <strong>ve</strong> hukuka uygun olarak eldeedilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından <strong>ve</strong>kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur <strong>ve</strong> yetkilikılınmış mercilere hesap <strong>ve</strong>rmek zorundadır.Bakanların SorumluluğuBakanlar, hükümet politikasının uygulanması ile bakanlıklarının <strong>ve</strong>bakanlıklarına bağlı, ilgili <strong>ve</strong> ilişkili kuruluşların stratejik planları ile bütçelerininkalkınma planlarına, yıllık programlara uygun olarak hazırlanması <strong>ve</strong>uygulanmasından, bu çerçe<strong>ve</strong>de diğer bakanlıklarla koordinasyon <strong>ve</strong> işbirliğinisağlamaktan sorumludur. Bu sorumluluk, Yükseköğretim Kurulu, üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong>yüksek teknoloji enstitüleri için Millî Eğitim Bakanına, mahallî idareler için İçişleriBakanına aittir.Bakanlar, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılması ilehukuki <strong>ve</strong> mali konularda Başbakana <strong>ve</strong> Türkiye Büyük Millet Meclisine karşısorumludurlar. Bakanlar; idarelerinin amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları,yükümlülükleri <strong>ve</strong> yıllık performans programları konusunda her malî yılın ilk ayı içindekamuoyunu bilgilendirirler.Üst YöneticiBakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özelidarelerinde vali <strong>ve</strong> belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, MillîSavunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının <strong>ve</strong> bütçelerinin kalkınmaplanına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan <strong>ve</strong> performans hedefleri ilehizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması <strong>ve</strong> uygulanmasından,sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli şekilde eldeedilmesi <strong>ve</strong> kullanımını sağlamaktan, kayıp <strong>ve</strong> kötüye kullanımınınönlenmesinden, malî yönetim <strong>ve</strong> kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi,izlenmesi <strong>ve</strong> bu Kanunda belirtilen görev <strong>ve</strong> sorumlulukların yerinegetirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşısorumludurlar.138
Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetlerbirimi <strong>ve</strong> iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.BÜTÇE NEDİR VE BÜTÇE HAZIRLAMA SÜRECİBütçe: Belirli bir dönemdeki gelir <strong>ve</strong> gider tahminleri ile bunlarınuygulanmasına ilişkin hususları gösteren <strong>ve</strong> usulüne uygun olarak yürürlüğe konulanbelgeyi,Bütçe türleri <strong>ve</strong> kapsamıGenel yönetim kapsamındaki idarelerin bütçeleri; merkezî yönetim bütçesi,sosyal gü<strong>ve</strong>nlik kurumları bütçeleri <strong>ve</strong> mahallî idareler bütçeleri olarak hazırlanır <strong>ve</strong>uygulanır. Kamu idarelerince bunlar dışında herhangi bir ad altında bütçeoluşturulamaz.Merkezî yönetim bütçesi, bu Kanuna ekli (I), (II) <strong>ve</strong> (III) sayılı cet<strong>ve</strong>llerde yeralan kamu idarelerinin bütçelerinden oluşur.Genel bütçe, Devlet tüzel kişiliğine dâhil olan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (I) sayılıcet<strong>ve</strong>lde yer alan kamu idarelerinin bütçesidir.Özel bütçe, bir bakanlığa bağlı <strong>ve</strong>ya ilgili olarak belirli bir kamu hizmetiniyürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirlerden harcama yapma yetkisi<strong>ve</strong>rilen, kuruluş <strong>ve</strong> çalışma esasları özel kanunla düzenlenen <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (II)sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her bir kamu idaresinin bütçesidir.Düzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurum bütçesi, özel kanunlarla kurul, kurum <strong>ve</strong>yaüst kurul şeklinde teşkilatlanan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (III) sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her birdüzenleyici <strong>ve</strong> denetleyici kurumun bütçesidir.Sosyal gü<strong>ve</strong>nlik kurumu bütçesi, sosyal gü<strong>ve</strong>nlik hizmeti sunmak üzere,kanunla kurulan <strong>ve</strong> bu Kanuna ekli (IV) sayılı cet<strong>ve</strong>lde yer alan her bir kamuidaresinin bütçesidir.Mahallî idare bütçesi, mahallî idare kapsamındaki kamu idarelerinin bütçesidir.BÜTÇE HAZIRLAMA SÜRECİMerkezî yönetim bütçe kanununun kapsamıMerkezî yönetim bütçe kanunu, merkezî yönetim kapsamındaki kamuidarelerinin gelir <strong>ve</strong> gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına <strong>ve</strong>yürütülmesine yetki <strong>ve</strong> izin <strong>ve</strong>ren kanundur.Merkezî yönetim bütçe kanununda; yılı <strong>ve</strong> izleyen iki yılın gelir <strong>ve</strong> gidertahminleri, varsa bütçe açığının <strong>ve</strong>ya fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı <strong>ve</strong>yafazlanın nasıl kullanılacağı, <strong>ve</strong>rgi muafiyeti, istisnası <strong>ve</strong> indirimleri ile benzeriuygulamalar nedeniyle vazgeçilen <strong>ve</strong>rgi gelirleri, borçlanma <strong>ve</strong> garanti sınırları,bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler, bağlı cet<strong>ve</strong>ller, malî yıl içinde gelir <strong>ve</strong>139
giderlere yönelik olarak uygulanacak <strong>ve</strong> kısmen <strong>ve</strong>ya tamamen uygulanmayacakhükümler yer alır. Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin her birinin gelirgidertahminleri, merkezî yönetim bütçe kanununda ayrı bölüm <strong>ve</strong>ya cet<strong>ve</strong>llerdegösterilebilir.Merkezî yönetim bütçesinin hazırlanma süreci, Bakanlar Kurulunun en geçEylül ayının ilk haftası sonuna kadar toplanarak kalkınma planları, stratejik planlar <strong>ve</strong>genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef<strong>ve</strong> gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde DevletPlanlama Teşkilatı Müsteşarlığınca hazırlanan orta vadeli programı kabul etmesiylebaşlar. <strong>Orta</strong> vadeli program, aynı süre içinde Resmî Gazetede yayımlanır. <strong>Orta</strong> vadeliprogram ile uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir <strong>ve</strong> gidertahminleri ile birlikte hedef açık <strong>ve</strong> borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenekteklif tavanlarını içeren <strong>ve</strong> Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan orta vadeli malîplan, en geç Eylül ayının onbeşine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından kararabağlanır <strong>ve</strong> Resmî Gazetede yayımlanır. Bu doğrultuda, kamu idarelerinin bütçetekliflerini <strong>ve</strong> yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere; BütçeÇağrısı <strong>ve</strong> eki Bütçe Hazırlama Rehberi Maliye Bakanlığınca, Yatırım Genelgesi <strong>ve</strong>eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi ise Devlet Planlama TeşkilatıMüsteşarlığınca hazırlanarak en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazetedeyayımlanır.Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Programı Hazırlama Rehberi, bütçetekliflerinin hazırlanmasına esas olmak üzere, kamu idarelerince uyulması gerekengenel ilkeleri, nesnel <strong>ve</strong> ölçülebilir standartları, hesaplama yöntemlerini, bunlarailişkin olarak kullanılacak cet<strong>ve</strong>l <strong>ve</strong> tablo örneklerini <strong>ve</strong> diğer bilgileri içerir.Merkezi Yönetim Bütçesinin HazırlanmasıKamu idareleri, merkez <strong>ve</strong> merkez dışı birimlerinin ödenek taleplerini dikkatealarak gider tekliflerini hazırlar.Genel bütçe gelir teklifi Maliye Bakanlığınca, diğer bütçelerin gelir teklifleri ilgiliidarelerce hazırlanır.Kamu idareleri, stratejik planları ile Bütçe Hazırlama Rehberinde yer alanesaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde, bütçe gelir <strong>ve</strong> gider tekliflerini gerekçeli olarak hazırlar <strong>ve</strong>yetkilileri tarafından imzalanmış olarak Eylül ayı sonuna kadar Maliye Bakanlığınagönderir. Kamu idarelerinin yatırım teklifleri, değerlendirilmek üzere aynı süre içindeDevlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına <strong>ve</strong>rilir.Bütçe teklifleri Maliye Bakanlığına <strong>ve</strong>rildikten sonra, kamu idarelerininyetkilileriyle gider <strong>ve</strong> gelir teklifleri hakkında görüşmeler yapılabilir.Makroekonomik göstergeler <strong>ve</strong> bütçe büyüklüklerinin en geç Ekim ayının ilkhaftası içinde Yüksek Planlama Kurulunda görüşülmesinden sonra, MaliyeBakanlığınca hazırlanan merkezî yönetim bütçe kanun tasarısı ile millî bütçe tahminraporu, malî yılbaşından en az yetmiş beş gün önce Bakanlar Kurulu tarafındanTürkiye Büyük Millet Meclisine sunulur.140
Türkiye Büyük Millet Meclisi, merkezî yönetim bütçe kanun tasarısının metninimaddeler, gider <strong>ve</strong> gelir cet<strong>ve</strong>llerini kamu idareleri itibarıyla görüşür <strong>ve</strong> bölümlerhalinde oylar.Merkezî yönetim bütçe kanunu malî yılbaşından önce Resmî Gazetedeyayımlanır.BÜTÇENİN UYGULANMASIÖdeneklerin Kullanımı‣ Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, ayrıntılı harcama programlarınıhazırlar <strong>ve</strong> vize edilmek üzere Maliye Bakanlığına gönderir.‣ Bütçe ödenekleri, Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde,nakit planlaması da dikkate alınarak vize edilen ayrıntılı harcama programları<strong>ve</strong> serbest bırakma oranlarına göre kullanılır.‣ Bütçeyle <strong>ve</strong>rilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda yılı içindeyaptırılan iş, satın alınan mal <strong>ve</strong> hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasındakullanılır.‣ Ait olduğu mali yılda ödenemeyen <strong>ve</strong> emanet hesabına alınamayanzamanaşımına uğramamış geçen yıllar borçları (duyun) ile ilama bağlı borçlarcari yıl bütçesinden ödenir.‣ Kamu idareleri, bütçelerinde yer alan ödeneklerin üzerinde harcama yapamaz.‣ Cari yılda kullanılmayan ödenekler yılsonunda iptal olunur.Ödenek AktarmalarıMerkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçeleri arasındaki ödenekaktarmaları kanunla yapılır.Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, aktarma yapılacak tertiptekiödeneğin, yılı bütçe kanununda farklı bir oran belirlenmedikçe yüzde beşine (YılıBütçe Kanununda bu oran %20 olarak belirlenmiştir) kadar kendi bütçeleri içindeödenek aktarması yapabilirler.Bu şekilde yapılan aktarmalar, yedi gün içinde Maliye Bakanlığına bildirilir.<strong>Personel</strong> giderleri tertiplerinden, aktarma yapılmış tertiplerden <strong>ve</strong> yedeködenekten aktarma yapılmış tertiplerden, diğer tertiplere aktarma yapılamaz.Merkez Dışı Birimlere Ödenek GöndermeKamu idarelerinin merkez teşkilatı harcama yetkilileri, merkez dışı birimlere,ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Ödenek Gönderme Belgesi düzenlemek suretiyleödenek gönderirler.İdarelerin teşkilat yapısında yer almayan birimler ile yurtdışı teşkilatına tahsisedilen ödeneklerin harcama yetkilileri üst yöneticiler tarafından belirlenir <strong>ve</strong> bunlarmali hizmetler birimi ile muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilir.141
Yüklenmeye GirişilmesiYüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına <strong>ve</strong>yakanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal <strong>ve</strong>ya hizmet alınması karşılığındageleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez.Yüklenme süresi malî yılla sınırlıdır. Bu ilkenin istisnası olarak ertesi yılageçen yüklenme ile gelecek yıllara yaygın yüklenmeyi gösterebiliriz.Harcama yetkilileri, tahsis edilen ödenekler dâhilinde yüklenmeye girebilirler.Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması,mal <strong>ve</strong>ya hizmet alınması için kullanılamaz.Ertesi Yıla Geçen Yüklenmeye Girişme Şartları‣ Niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayacak‣ Sürekliliği bulunacak‣ 5018 Sayılı Kanunda sayılan işlerle sınırlı olacak‣ Her bir iş için bütçede öngörülen ödeneğin yüzde ellisini geçmeyecek‣ Yüklenme süresi izleyen yılın Haziran ayını <strong>ve</strong> on iki ayı geçmeyecek‣ Üst yöneticinin onayı alınacakErtesi Yıla Geçen Yüklenmeye Girişilebilecek İşler‣ Türk Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tlerinin yapım, onarım, etüt <strong>ve</strong> proje işleri, araştırmageliştirmeprojeleri, giyecek <strong>ve</strong> yiyecek alımları, makine-teçhizat, silahmühimmat-teçhizatalımlarıyla bunların bakım, onarım <strong>ve</strong> imalat işleri.‣ Yiyecek, yakacak, akaryakıt <strong>ve</strong> madeni yağ ihtiyaçları.‣ Temini <strong>ve</strong> korunması güç olan ilaç, aşı, serum <strong>ve</strong> tıbbi sarf malzemeleri.‣ Süreli yayın alımı, taşıma, koruma <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik, temizlik <strong>ve</strong> yemek hizmetleri.‣ Taşıtların malî sorumluluk sigortası ile yurt dışından tedariki yapılan silah,silah-teçhizat <strong>ve</strong> mühimmat sevkinin her türlü riske karşı sigortalanmasıamacıyla yaptırılan nakliyat sigortası.‣ Makine-teçhizat, yol <strong>ve</strong> otoyol, bilgisayar <strong>ve</strong> haberleşme sistemlerinin bakımişleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri.‣ Emniyet Genel Müdürlüğünün giyecek alımları ile silah, mühimmat <strong>ve</strong> teçhizatalımları.‣ Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının etüt <strong>ve</strong> proje işleri, araştırma-geliştirmeprojeleri, makine, silah-mühimmat, teçhizat <strong>ve</strong> sistem alımlarıyla bunlarınbakım, onarım <strong>ve</strong> imalat işleri.‣ Ancak (d) bendinde sayılan işler için bütçelerinde ödeneklerin yüzde ellisininaşılmayacağı hükmü Millî Eğitim Bakanlığı için aranmaz.142
Gelecek Yıllara Yaygın YüklenmelerMerkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, bir malî yıl içindetamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygınyüklenmeye girişebilir.Yılı bütçesinde ödeneği bulunması <strong>ve</strong> merkezî yönetim kapsamındaki idareleriçin Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşünün alınması kaydıyla; satın alma suretiyleedinilmesi ekonomik olmayan her türlü makine-teçhizat, cihazlar <strong>ve</strong> taşıtlar ile havaambulansı <strong>ve</strong> yangınla mücadele amacıyla hava <strong>ve</strong> deniz araçlarının kiralanması<strong>ve</strong>ya finansal kiralama suretiyle temini; temizlik, yemek, koruma <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nlik ilepersonel taşıma hizmetleri, 16/6/2005 tarihli <strong>ve</strong> 5369 sayılı Kanuna göre sağlanansabit <strong>ve</strong> ankesörlü telefon hizmetleri ile acil yardım çağrıları hizmetleri <strong>ve</strong> okullarasağlanan internet erişim hizmetleri, harita, plan, proje, etüt <strong>ve</strong> müşavirlik hizmetleri,orman ağaçlandırma <strong>ve</strong> amenajman işleri, kit karşılığı cihaz, aşı <strong>ve</strong> anti-serum alımıiçin; süresi üç yılı geçmemek, finansal kiralama suretiyle temin edileceklerde ise dörtyıl olmak üzere üst yöneticinin onayıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir.Harcama Yetkisi <strong>ve</strong> YetkilisiBütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisiharcama yetkilisidir.Kurumsal sınıflandırmanın üçüncü <strong>ve</strong> dördüncü düzeyinde yer alan birimler,bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerini, bu birimlerin en üst yöneticileri deharcama yetkililerini ifade etmektedir.Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek göndermebelgesiyle kendisine ödenek <strong>ve</strong>rilen harcama yetkilileri ise tahsis edilen ödenektutarında harcama yapabilir.Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinde Harcama YetkilileriBütçeyle Ödenek TahsisEdilen Harcama BirimiKurul BaşkanlığıGenel MüdürlükBaşkanlıkMüstakil Daire BaşkanlığıMüşavirlikÖzel Kalem MüdürlüğüHarcama YetkilisiKurul BaşkanıGenel MüdürBaşkanDaire BaşkanıMüşavirÖzel Kalem MüdürüMerkez Dışı Birimlerde Harcama Yetkilileri5018 sayılı Kanunun 22’nci maddesi uyarınca kamu idarelerinin merkezteşkilatı harcama yetkilileri, merkez dışı birimlere, ihtiyaçlarında kullanılmak üzereödenek gönderme belgesi düzenlemek suretiyle ödenek gönderirler. Ödenekgönderme belgesiyle ödenek gönderilen merkez dışı birimlerin en üst yöneticisiharcama yetkilisidir.143
Merkez dışı birimlerde harcama yetkilileri görev unvanları itibarıyla aşağıdakigibi belirlenmiştir:Ödenek Gönderme Belgesiyle ÖdenekGönderilen BirimBölge Müdürlükleri <strong>ve</strong>ya eşdeğere birimlerİl Müdürlükleri <strong>ve</strong>ya eşdeğer birimlerİlçe Müdürlükleri <strong>ve</strong>ya eşdeğer birimlerHarcama YetkilisiBölge Müdürü <strong>ve</strong>ya eşdeğeryetkiliİl Müdürü <strong>ve</strong>ya eşdeğer yetkiliİlçe Müdürü <strong>ve</strong>ya eşdeğer yetkiliHarcama Yetkisinin BirleştirilmesiTeşkilat yapısında üst yönetici ile harcama birimleri arasında yönetimkademesi yer almak şartıyla bütçeyle ödenek tahsisi edilen harcama birimlerininharcama yetkisi harcama türleri itibariyle kısmen <strong>ve</strong>ya tamamen Maliye Bakanlığı’nınuygun görüşü <strong>ve</strong> üst yöneticinin onayıyla bir üst yönetim kademesinde birleştirilebilir.Üst yönetici <strong>ve</strong> yardımcılarına harcama yetkisinin birleştirilmesi suretiyleharcama yetkisi <strong>ve</strong>rilemez.Harcama Yetkisinin Devri‣ Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısıolmayanlar hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere,‣ Merkez dışı birimlerinde ise bölge müdürleri <strong>ve</strong>ya eşdeğer yetkililer, ilmüdürleri <strong>ve</strong>ya eşdeğer yetkililer ile nüfusu 50.000’i aşan ilçelerin ilçemüdürleri <strong>ve</strong>ya eşdeğer yetkililer harcama yetkilerini yardımcılarına,‣ Belediye <strong>ve</strong> il özel idareleri ile bunlara bağlı idarelerin harcama yetkilileri buyetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir altkademedeki yöneticilere,‣ Mahalli idare birliklerinde birlik başkanı harcama yetkisini birlik genel sekreteri,birlik müdürü <strong>ve</strong>ya birim amirlerine, kısmen <strong>ve</strong>ya tamamen devredebilirler.‣ Her bir harcama işlemi itibarıyla, mal <strong>ve</strong> hizmet alımlarında iki yüz elli bin YeniTürk Lirasını, yapım işlerinde ise bir milyon Yeni Türk Lirasını aşanharcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde devredilemez.Harcama Yetkisinin Devir Şartları‣ Yetki devri yazılı olmak zorundadır.‣ Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş olmalıdır.‣ Merkez teşkilatında harcama yetkisinin devri <strong>ve</strong> bu yetkinin geri alınması üstyöneticiye, mali hizmetler birimine <strong>ve</strong> muhasebe yetkilisine; merkez dışıbirimlerde ise mali hizmetler birimine <strong>ve</strong> muhasebe yetkilisine yazılı olarakbildirilmelidir.‣ Harcama yetkisinin devredilmesi yetkiyi devredenin idari sorumluluğunuortadan kaldırmaz.144
Harcama TalimatıBütçelerden bir giderin yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı<strong>ve</strong>rmesiyle mümkündür. Harcama talimatlarında;‣ Hizmet gerekçesi,‣ Yapılacak işin konusu <strong>ve</strong> tutarı,‣ Süresi,‣ Kullanılabilir ödeneği,‣ Gerçekleştirme usulü,‣ Gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır.Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke <strong>ve</strong> esaslarına, kanun,tüzük <strong>ve</strong> yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili,ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılmasından <strong>ve</strong> bu Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde yapmaları gerekendiğer işlemlerden sorumludur.‣ Harcama Talimatı; kamu ihale mevzuatına tabi olmayan bir giderin idare adınageçici <strong>ve</strong>ya kesin olarak ödenebilmesi için düzenlenen belgeyi,‣ Onay Belgesi; ihale usulüyle yapılacak alımlarla ilgili olarak ihale mevzuatındastandart form olarak belirlenen belgeyi doğrudan temin suretiyle <strong>ve</strong>ya kamuihale mevzuatında belirtilen istisnai alımlarda ise alım konusu işin nevi, niteliği,varsa proje numarası, miktarı, gereken hallerde yaklaşık maliyeti, kullanılabilirödeneği <strong>ve</strong> tertibi, alımda uygulanacak usulü, avans <strong>ve</strong> fiyat farkı <strong>ve</strong>rilecekseşartlarını gösteren <strong>ve</strong> harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi ifade ederGiderin GerçekleştirilmesiBütçelerden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal <strong>ve</strong>ya hizmetin belirlenmiş usul<strong>ve</strong> esaslara uygun olarak alındığının <strong>ve</strong>ya gerçekleştirildiğinin, belirlenmiş kişi <strong>ve</strong>yakomisyonlarca onaylanması <strong>ve</strong> gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olmasıgerekir. Giderlerin gerçekleştirilmesi; harcama yetkililerince belirlenen görevlitarafından düzenlenen ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince imzalanması <strong>ve</strong>tutarın hak sahibine ödenmesiyle tamamlanır.Gerçekleştirme görevlileri, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal <strong>ve</strong>yahizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi <strong>ve</strong>ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütürler.Gerçekleştirme görevlileri, bu Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde yapmaları gereken iş <strong>ve</strong>işlemlerden sorumludurlar.Ön Ödeme (Avans-Kredi)Harcama yetkilisinin uygun görmesi <strong>ve</strong> karşılığı ödeneğin saklı tutulmasıkaydıyla; ilgili kanunlarında öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinintamamlanması beklenilemeyecek i<strong>ve</strong>di <strong>ve</strong> zorunlu giderler için avans <strong>ve</strong>rilmek <strong>ve</strong>yakredi açılmak suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkeziyönetim bütçe kanunlarında gösterilir. Sözleşmesinde belirtilmek <strong>ve</strong> yüklenmetutarının yüzde otuzunu geçmemek üzere, yüklenicilere, teminat karşılığında bütçe145
dışı avans ödenebilir. İlgili kanunların bütçe dışı avans ödenmesine ilişkin hükümlerisaklıdır.Ön Ödeme Yapılacak Kişiler‣ Avans, işi yapacak, mal <strong>ve</strong>ya hizmeti sağlayacak olan kişi <strong>ve</strong>ya kuruluşaödenmek üzere, doğrudan mutemede <strong>ve</strong>rilir.‣ Yurtdışı teşkilatının ihtiyaçları için <strong>ve</strong>rilen avanslar mutemetler adınamahallindeki banka hesaplarına transfer edilir.‣ İlgili kanunlarına göre, görevlilere yolluk <strong>ve</strong> diğer giderleri karşılığı ödenecekavanslar kendilerine <strong>ve</strong>ya şahsi mutemetlerine <strong>ve</strong>rilebilir.‣ Sözleşmesinde belirtilmek <strong>ve</strong> yüklenme tutarının yüzde otuzunu geçmemeküzere, yüklenicilere teminat karşılığında bütçe dışı avans <strong>ve</strong>rilebilir.‣ Kredi, mutemetler adına banka <strong>ve</strong>ya aynı idareye hizmet <strong>ve</strong>ren muhasebebirimi nezdinde açtırılabilir.Avans Verilebilecek Gider Türleri‣ Yılları merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen tutara kadar olan yapımişleri, mal <strong>ve</strong> hizmet alımları, yabancı konuk <strong>ve</strong> heyetlerin ağırlanmasına ilişkingiderler ile benzeri giderler için avans <strong>ve</strong>rilebilir.‣ İlgili kanunlarında hüküm bulunması halinde, görevlilere yolluk <strong>ve</strong> diğergiderleri karşılığı avans <strong>ve</strong>rilebilir.‣ Yetkili mercilerce ödeme gününden önce ödenmesine karar <strong>ve</strong>rilen maaş <strong>ve</strong>ücretler avans olarak <strong>ve</strong>rilebilir.Kredi Açılmak Suretiyle Gerçekleştirilecek Gider Türleri‣ <strong>Dairesi</strong>nin göstereceği lüzum <strong>ve</strong> harcama yetkilisinin onayı ile mutemetleradına banka <strong>ve</strong>ya muhasebe birimi nezdinde kredi açtırılabilir.‣ Kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarınca yabancı ülkelerdeyapılacak satın almalar için, mutemetler adına gerektiğinde yerel bankalardanbirinde kredi açtırılabilir.‣ Yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için, dairesinin göstereceği lüzumüzerine, ilgili mevzuatı gereğince Türkiye’de bankacılık faaliyetine izin <strong>ve</strong>rilenbanka <strong>ve</strong>ya özel finans kuruluşları nezdinde akreditif karşılığı kredi açtırılır.Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde akreditif karşılığı krediler merkezbirimlerince açılır.Bütçe Dışı Ön ÖdemelerMal <strong>ve</strong> hizmet alımlarında yüklenme tutarının yüzde 10’una, yapım işlerindeise yüklenme tutarının yüzde 15’ine kadar bütçe dışı avans <strong>ve</strong>rilebilir. Bu oranlarınüzerinde avans <strong>ve</strong>rilmesini zorunlu kılan durumlarda, genel bütçeli idareler için MaliyeBakanlığının uygun görüşü ile aşan kısım için T.C. Merkez Bankasının kısa vadeliavanslara uyguladığı oranda faiz alınmak kaydıyla, yüklenme tutarının % 30’unuaşmamak üzere belirlenecek oranda bütçe dışı avans <strong>ve</strong>rilebilir.Özel kanunlarında hüküm bulunması durumunda bütçe dışı avans <strong>ve</strong>ya kredişeklinde ön ödeme yapılabilir.146
Özel kanunlarında öngörülen hükme göre peşin ödenmesi gereken maaş,ücret <strong>ve</strong> benzeri giderler için bütçe dışı avans <strong>ve</strong>rilebilir.Ön Ödemeler Hesap Grubu‣ İş Avans <strong>ve</strong> Kredileri‣ <strong>Personel</strong> Avansları‣ Bütçe Dışı Avans <strong>ve</strong> Krediler‣ Akreditifler‣ Mahsup Dönemine Aktarılan Avans <strong>ve</strong> Krediler‣ Proje Özel Hesabından Verilen Avans/Akreditifler‣ Doğrudan Dış Proje Kullanımları Avans/AkreditiflerMutemet GörevlendirilmesiKamu idarelerinin bütçesinde kendisine ödenek tahsis edilen her bir merkezharcama birimi için yalnızca bir mutemet görevlendirilir.Ödenek gönderme belgesiyle ödenek <strong>ve</strong>rilen harcama yetkilileri ise kendilerinebağlı her bir birim için birer mutemet görevlendirebilir.Ön Ödemenin MahsubuHer mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, ilgilikanunlarda ayrıca belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde ise üç ayiçinde (her halükarda mali yılsonunda) muhasebe yetkilisine <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong> artan tutarıiade ederek hesabını kapatmakla yükümlüdür.Mutemetlerce süresi içinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılıAmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Kanunengeçerli bir mazereti olmaksızın avanslarını süresinde mahsup etmeyen mutemetlerhakkında, ayrıca tabi oldukları personel mevzuatının disiplin hükümlerine göre deişlem yapılır. Kurum içi <strong>ve</strong>ya kurum dışından görevlendirilenlere yolluk <strong>ve</strong> diğergiderleri karşılığı <strong>ve</strong>rilen avanslardan süresinde mahsup edilmeyenler hakkında özelkanunlarındaki hükümler uygulanır.İÇ KONTROLİç kontrol, idarenin amaçlarına ulaşmasını sağlamak üzere oluşturulan;‣ organizasyon,‣ yöntem,‣ süreç,‣ iç denetim,‣ mali <strong>ve</strong> mali olmayan kontroller‣ bütünüdür.İç kontrol bir süreçtir. İç kontrol bir amaç değil, idareyi hedeflerine ulaştırmaamacını taşıyan bir yönetim aracıdır. İç kontrol kişiler tarafından uygulanır. İç kontrol147
sadece form, belge, el kitabı <strong>ve</strong> prosedür değil, bunların yanı sıra organizasyonu,personeli <strong>ve</strong> yönetim tarzını da kapsayan bir sistemdir.İç Kontrolün Amaçları‣ Kaynakların etkili <strong>ve</strong> etkin bir şekilde <strong>ve</strong> idarenin amaçlarına uygun olarakkullanımını sağlamak,‣ Mevzuata uygunluğu sağlamak,‣ İdarenin faaliyetleri hakkında düzenli, zamanında <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir bilgi sağlamak,‣ İdarenin varlıklarını korumak, yolsuzluk <strong>ve</strong> usulsüzlüğü önlemek.İç Kontrolün Özellikleri‣ İç kontrol, yönetim sorumluluğu çerçe<strong>ve</strong>sinde sürekli <strong>ve</strong> sistematik bir şekildeyürütülür.‣ İç kontrol bir yönetim aracıdır.‣ İç kontrol risk esasına dayalıdır. Kontrol faaliyetleri gerekli yer <strong>ve</strong> zamanda <strong>ve</strong>gerektiği kadar yapılmalıdır.‣ İç kontrol idarenin bütün görevlilerini kapsar.‣ İç kontrol mali alanla sınırlı olmayıp, mali <strong>ve</strong> mali olmayan kontrollerbütünüdür.‣ İç kontrol sistemi her yıl değerlendirmeye tabi tutulur.‣ İç kontrol düzenleme <strong>ve</strong> uygulamalarında iyi mali yönetim ilkeleri esas alınır.Ön Mali Kontrolİdarelerin gelir, gider, varlık <strong>ve</strong> yükümlülüklerine ilişkin mali karar <strong>ve</strong> işlemlerin;idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama programı,finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu <strong>ve</strong> diğer mali mevzuathükümlerine uygunluğu <strong>ve</strong> kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli bir şekildekullanılması yönlerinden yapılan kontroldür. Ön mali Kontrol‣ Mali karar <strong>ve</strong> işlemler üzerinde gerçekleştirilen bir kontroldür.‣ Mali mevzuata uygunluk ile ekonomiklik, <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> etkinlik esaslarınauygunluk yönlerinden gerçekleştirilir.‣ Ön mali kontrol, mali karar <strong>ve</strong> işlemlerin hazırlanması, yüklenmeye girişilmesi,iş <strong>ve</strong> işlemlerin gerçekleştirilmesi <strong>ve</strong> belgelendirilmesinden oluşur.Sorumlu birimlerÖn mali kontrol, harcama birimleri <strong>ve</strong> mali hizmetler birimi tarafındangerçekleştirilirHarcama Birimlerinde;Harcama birimlerinde süreç kontrolü yapılır. Süreç kontrolünde, her bir işlemdaha önceki işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde tasarlanır <strong>ve</strong> uygulanır.Harcama birimlerinde ödeme emri belgesi <strong>ve</strong> eki belgeler üzerinde ön malîkontrol görevi, Harcama yetkilileri tarafından ödeme emri belgesi düzenlemeklegörevlendirilen gerçekleştirme görevlileri tarafından yerine getirilir.148
Mali Hizmetler Biriminde;İç Kontrol <strong>ve</strong> Ön Mali Kontrole İlişkin Esas <strong>ve</strong> Usullerde belirtilen mali karar <strong>ve</strong>işlemler ile idarenin düzenlemelerinde yer alan mali karar <strong>ve</strong> işlemler ön mali kontroletabidir.Malî hizmetler biriminde ön malî kontrol yetkisi malî hizmetler birimiyöneticisine aittir. Bu yetkisini sınırlarını açıkça belirtmek şartıyla yazılı olarakyardımcısına <strong>ve</strong>ya birimin iç kontrol alt birim yöneticisine devredebilir.Ön Mali Kontrolün Niteliği:Ön malî kontrol sonucunda <strong>ve</strong>rilen görüş danışma <strong>ve</strong> önleyici niteliği haiz olup,malî karar <strong>ve</strong> işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcıdeğildir.Uygun görüş <strong>ve</strong>rilmediği halde harcama yetkilileri tarafından gerçekleştirilenişlemlerin malî hizmetler birimince kayıtları tutulur <strong>ve</strong> aylık dönemler itibariyle üstyöneticiye bildirilir. Söz konusu kayıtlar iç <strong>ve</strong> dış denetim sırasında denetçilere desunulur.Kontrol Usulü:Malî karar <strong>ve</strong> işlemin uygun görülmesi halinde, dayanak belgenin üzerine“Kontrol edilmiş <strong>ve</strong> uygun görülmüştür” şerhi düşülür <strong>ve</strong>ya yazılı görüş düzenlenir.Malî karar <strong>ve</strong> işlemin uygun görülmemesi halinde ise nedenleri açıkça belirtilenbir görüş yazısı yazılır.Mevzuatına uygun olarak giderilebilecek nitelikte eksiklikleri bulunan malîkarar <strong>ve</strong> işlemlerde, bu eksiklikler <strong>ve</strong> nasıl düzeltilebileceği hususları belirtilmek <strong>ve</strong>bunların düzeltilmesi kaydıyla işlemin uygun görüldüğü şeklinde yazılı görüşdüzenlenebilir.Görevler Ayrılığı:Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini yürütenler mali karar <strong>ve</strong> işlemsüreçlerinde görev alamazlar. İhale komisyonu <strong>ve</strong> muayene <strong>ve</strong> kabul komisyonubaşkan <strong>ve</strong> üyesi olamazlar.MUHASEBE HİZMETİMuhasebe hizmeti; gelirlerin <strong>ve</strong> alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerineödenmesi, para <strong>ve</strong> parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması,saklanması, ilgililere <strong>ve</strong>rilmesi, gönderilmesi <strong>ve</strong> diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarınınyapılması <strong>ve</strong> raporlanması işlemleridir. Bu işlemleri yürütenler muhasebe yetkilisidir.149
Muhasebe Yetkililerinin Kontrol YetkisiMuhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi <strong>ve</strong> eki belgelerüzerinde;‣ Yetkililerin imzasını,‣ Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,‣ Maddi hata bulunup bulunmadığını,‣ Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri, kontrol etmekle yükümlüdür.Muhasebe yetkilileri, ilgili mevzuatında düzenlenmiş belgeler dışında belgearayamaz. Yukarıda sayılan konulara ilişkin hata <strong>ve</strong>ya eksiklik bulunması halindeödeme yapamaz. Belgesi eksik <strong>ve</strong>ya hatalı olan ödeme emri belgeleri, düzeltilmek<strong>ve</strong>ya tamamlanmak üzere en geç bir iş günü içinde gerekçeleriyle birlikte harcamayetkilisine yazılı olarak gönderilir. Hataların düzeltilmesi <strong>ve</strong>ya eksikliklerin giderilmesihalinde ödeme işlemi gerçekleştirilir.İÇ DENETİMİç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak <strong>ve</strong> geliştirmek içinkaynakların ekonomiklik, etkililik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğinideğerlendirmek <strong>ve</strong> rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel gü<strong>ve</strong>ncesağlama <strong>ve</strong> danışmanlık faaliyetidir.Bu faaliyetler, idarelerin yönetim <strong>ve</strong> kontrol yapıları ile malî işlemlerinin riskyönetimi, yönetim <strong>ve</strong> kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek <strong>ve</strong> geliştirmekyönünde sistematik, sürekli <strong>ve</strong> disiplinli bir yaklaşımla <strong>ve</strong> genel kabul görmüşstandartlara uygun olarak gerçekleştirilir.İç Denetçinin Görevleri‣ Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim <strong>ve</strong> kontrolyapılarını değerlendirmek.‣ Kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılması bakımından incelemeleryapmak <strong>ve</strong> önerilerde bulunmak.‣ Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.‣ İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar <strong>ve</strong> tasarruflarının, amaç <strong>ve</strong>politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara <strong>ve</strong> performansprogramlarına uygunluğunu denetlemek <strong>ve</strong> değerlendirmek,‣ Malî yönetim <strong>ve</strong> kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak <strong>ve</strong> bukonularda önerilerde bulunmak,‣ Denetim sonuçları çerçe<strong>ve</strong>sinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak,‣ Denetim sırasında <strong>ve</strong>ya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasınıgerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.İç Denetim Alanı‣ Kamu idaresinin iç kontrol sisteminin yeterliliği <strong>ve</strong> etkinliğinin incelenmesi <strong>ve</strong>değerlendirilmesi,150
‣ Risk yönetimi için öneriler geliştirilmesi ile risk değerlendirme <strong>ve</strong> risk yönetimmetotlarının uygulama <strong>ve</strong> etkinliğinin incelenmesi,‣ Kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılmasını sağlama amaçlıperformans değerlendirmelerinin yapılması <strong>ve</strong> idarelere önerilerdebulunulması,‣ İdarenin faaliyet <strong>ve</strong> işlemlerinin mevzuata, belirlenen hedef <strong>ve</strong> politikalarauygunluğunun denetlenmesi,‣ Muhasebe kayıtları ile mali tabloların, doğruluğu <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilirliğininincelenmesi,‣ Üretilen bilgiler ile kamuoyuna açıklanan her türlü rapor, istatistik <strong>ve</strong> malitabloların doğruluğu, gü<strong>ve</strong>nilirliği <strong>ve</strong> zamanındalığının sınanması,‣ Elektronik bilgi sistemi <strong>ve</strong> e-Devlet hizmetlerinin yönetim <strong>ve</strong> sistemgü<strong>ve</strong>nilirliğinin gözden geçirilmesi.DIŞ DENETİMSayıştay tarafından yapılacak harcama sonrası dış denetimin amacı, genelyönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap <strong>ve</strong>rme sorumluluğu çerçe<strong>ve</strong>sinde,yönetimin malî faaliyet, karar <strong>ve</strong> işlemlerinin; kanunlara, kurumsal amaç, hedef <strong>ve</strong>planlara uygunluk yönünden incelenmesi <strong>ve</strong> sonuçlarının Türkiye Büyük MilletMeclisine raporlanmasıdır.Dış Denetimin KapsamıKamu idaresi hesapları <strong>ve</strong> bunlara ilişkin belgeler esas alınarak, malî tablolarıngü<strong>ve</strong>nilirliği <strong>ve</strong> doğruluğuna ilişkin malî denetimi ile kamu idarelerinin gelir, gider <strong>ve</strong>mallarına ilişkin malî işlemlerinin kanunlara <strong>ve</strong> diğer hukuki düzenlemelere uygunolup olmadığının tespiti,Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli olarak kullanılıpkullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet sonuçlarının ölçülmesi <strong>ve</strong> performansbakımından değerlendirilmesi konularını kapsar.Ödenek Üstü HarcamaKamu zararı oluşturmamakla birlikte ödenek gönderme belgelerindeki ödenekmiktarını aşan harcama talimatı <strong>ve</strong>ren harcama yetkililerine, her türlü aylık, zam <strong>ve</strong>tazminat dâhil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar paracezası <strong>ve</strong>rilir.Kamu ZararıKamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur <strong>ve</strong>ya ihmallerinden kaynaklananmevzuata aykırı karar, işlem <strong>ve</strong>ya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışaengel <strong>ve</strong>ya eksilmeye neden olunmasıdır. Kamu zararının belirlenmesinde;‣ İş, mal <strong>ve</strong>ya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,‣ Mal alınmadan, iş <strong>ve</strong>ya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,‣ Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla <strong>ve</strong>ya yersiz ödemede bulunulması,‣ İş, mal <strong>ve</strong>ya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması <strong>ve</strong>yayaptırılması,151
‣ İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk <strong>ve</strong>ya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun birşekilde yapılmaması,‣ Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması esas alınır.Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama <strong>ve</strong>ya yargılama sonucundatespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına görehesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir.Alınmamış para, mal <strong>ve</strong> değerleri alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış;yapılmamış inşaat, onarım <strong>ve</strong> üretimi yapılmış <strong>ve</strong>ya bitmiş gibi gösteren gerçek dışıbelge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel <strong>ve</strong>ya bir eksilmeyeneden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış <strong>ve</strong>yaonaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu <strong>ve</strong>ya diğer kanunların bu fiillereilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam,tazminat dâhil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası<strong>ve</strong>rilir.Kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden <strong>ve</strong>ya diğer gerçek<strong>ve</strong> tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar, Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerineBakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.Yetkisiz tahsil <strong>ve</strong> ödemeKanunların öngördüğü şekilde yetkili kılınmamış hiçbir gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişi,kamu adına tahsilât <strong>ve</strong>ya ödeme yapamaz.Yetkisiz tahsilât <strong>ve</strong>ya ödeme yapılması, kamu hizmeti karşılığında <strong>ve</strong>ya kamuhizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış <strong>ve</strong>ya yardım toplanması <strong>ve</strong>ya başka adlarlatahsilât <strong>ve</strong>ya ödeme yapılması hallerinde; söz konusu tutarlar, yetkisiz tahsilât <strong>ve</strong>yaödeme yapılanlardan alınarak, ilgisine göre bütçeye gelir kaydedilir <strong>ve</strong>ya ilgililerineiade edilmek üzere emanet hesaplarına kaydedilir. Ayrıca, bunlar hakkında ilgilikanunları uyarınca adli <strong>ve</strong> idari yönden gerekli işlemler yapılır.Para cezaları <strong>ve</strong> yetkili mercilerBu Kanunda belirtilen para cezaları, ilgili kamu idaresinin üst yöneticisitarafından <strong>ve</strong>rilir. Para cezaları, karar <strong>ve</strong>rilmesini izleyen aybaşından başlamak üzere<strong>ve</strong> herhangi bir hüküm almaya gerek kalmaksızın; ilgililerine yapılan her türlü aylık,ödenek, zam, tazminat dâhil bir aylık net ödemelerin dörtte biri oranında kesilerektahsil olunur.ZamanaşımıKamu zararının meydana geldiği <strong>ve</strong> bu Kanunda belirtilen para cezalarının<strong>ve</strong>rilmesini gerektiren fiilin işlendiği yılı izleyen malî yılın başından başlamak üzere(zamanaşımını kesen <strong>ve</strong> durduran genel hükümler saklı kalmak kaydıyla) onuncuyılın sonuna kadar tespit <strong>ve</strong> tahsil edilemeyen kamu zararları ile para cezalarızamanaşımına uğrar.152
Kamu alacaklarının silinmesiİdare hesaplarında kayıtlı olup, zaruri <strong>ve</strong>ya mücbir sebeplerle takip <strong>ve</strong> tahsilimkânı kalmayan kamu alacaklarından merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilentutara kadar olanların kayıtlardan çıkarılmasına genel bütçe kapsamındaki kamuidarelerinde Maliye Bakanı, diğer kamu idarelerinde üst yöneticiler yetkilidir. Bu tutarıaşan kamu alacaklarından silinmesi öngörülenler merkezî yönetim bütçe kanununaekli cet<strong>ve</strong>lde gösterilir.153
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİI.MÜŞAVİRLİĞİN TANITIMII.1. Kuruluşu1982 tarihli Anayasanın 123’üncü maddesinde, idarenin kuruluş <strong>ve</strong>görevleriyle bir bütün olduğu <strong>ve</strong> kanunla düzenleneceği hükmü getirilmiştir. Buçerçe<strong>ve</strong>de Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, mevcut bakanlıkların bölünmesi<strong>ve</strong>ya birleştirilmesi, bakanlıkların görevleri, yetkileri <strong>ve</strong> teşkilatı 27/9/1984 tarihli <strong>ve</strong>3046 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir.Bakanlığımızın teşkilat <strong>ve</strong> görevleri ise 3/6/2011 tarihli <strong>ve</strong> 635 sayılı KanunHükmünde Kararnameyle düzenlenmiştir. Kararnamenin 15’inci maddesinde HukukMüşavirliğinin görevleri sayılmıştır.Hukuk Müşavirliği; Kararnamenin 15 inci maddesi <strong>ve</strong> diğer kanunlarla <strong>ve</strong>rilengörevleri hukuk devletine, genel hukuk ilkelerine uygun olarak yerine getirmek üzere,Müsteşara bağlı Birinci Hukuk Müşaviri başkanlığında <strong>ve</strong> yönetimi altında müşavirler,avukatlar <strong>ve</strong> şube müdürlüğü personelinden oluşan, muhakemat hizmetleri ile hukukdanışmanlığına ilişkin her türlü iş <strong>ve</strong> işlemleri yapıldığı Bakanlık birimidir.I.2. GörevleriYukarıda da belirtildiği üzere Müşavirliğin görevleri 635 sayılı KHK’desayılmıştır. Ayrıca genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri <strong>ve</strong> özel bütçeli idarelerinhukuk hizmetlerinin etkili, <strong>ve</strong>rimli <strong>ve</strong> usul ekonomisine uygun şekilde yerinegetirilmesine <strong>ve</strong> bu hizmetlerin yürütülmesinde uygulama birliğinin sağlanmasınayönelik usul <strong>ve</strong> esasların belirlenmesi amacıyla 26/9/2011 tarihli <strong>ve</strong> 659 sayılı GenelBütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri <strong>ve</strong> Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk HizmetlerininYürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname 2/11/2011 tarihli <strong>ve</strong> 28103 sayılıResmi Gazetede yayımlanmıştır.Yukarıda anılan Kararnameler dikkate alınarak 2/3/2012 tarihindeOnaylanarak yürürlüğe giren <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Hukuk MüşavirliğiYönetmeliği hazırlanmıştır. Bu yönetmelikte Müşavirliğin teşkilat, görev, yetki,sorumluluk, çalışma usul <strong>ve</strong> esasları ile Hukuk Müşavirliği personelinin görev, yetki<strong>ve</strong> sorumlulukları, atanma şartları <strong>ve</strong> imza yetki dağılımı düzenlenmiştir. Yönetmeliğin6’ncı maddesinde görevler tek, tek sayılmıştır. Bu görevleri muhakemat hizmetleri,danışmanlık hizmetleri <strong>ve</strong> hukuki uyuşmazlık değerlendirme komisyonuna ilişkingörevler olarak üç ana başlık altında toplayabiliriz.Muhakemat hizmetleri; İdarenin taraf olduğu adli <strong>ve</strong> idari davalarda, tahkimyargılamasında, icra işlemlerinde <strong>ve</strong> yargıya intikal eden diğer her türlü hukukiuyuşmazlıklarda idareyi temsil etmek, dava <strong>ve</strong> icra işlemlerini <strong>ve</strong>kil sıfatı ile takipetmek.154
Hukuk danışmanlığı; İdare hizmetleriyle ilgili olarak diğer kamu kurum <strong>ve</strong>kuruluşları tarafından hazırlanan mevzuat taslaklarını, idare birimleri tarafındanhazırlanan mevzuat taslakları ile düzenlenecek her türlü sözleşme <strong>ve</strong> şartnametaslaklarını, idare ile üçüncü kişiler arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin işleri <strong>ve</strong>idare birimlerince sorulacak diğer işleri inceleyip hukuki mütalaa bildirmek.Anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, uyuşmazlıklarınsulh yoluyla çözümü konusunda mütalaa <strong>ve</strong>rmek.İdarenin amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan <strong>ve</strong> programauygun çalışmalarını temin etmek amacıyla gerekli hukuki teklifleri hazırlamak.Hukuki uyuşmazlık Değerlendirme Komisyonu; 659 sayılı Genel BütçeKapsamındaki Kamu İdareleri <strong>ve</strong> Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk HizmetlerininYürütülmesine İlişkin KHK ile kamu idarelerinin taraf olduğu uyuşmazlıkların yargıyoluna başvurmadan önce çözülmesine imkân tanıyan “sulh” mekanizmasıöngörülmüş, hukuk birimleri bu alanda görevlendirilmiştir. Hukuk birimleri, hukukiuyuşmazlık değerlendirme komisyonunun sekretarya hizmetleri <strong>ve</strong> diğer görevlerinimevzuat çerçe<strong>ve</strong>sinde yerine getirir.I.3. Teşkilat şeması155
I.4. <strong>Personel</strong> durumuHukuk Müşavirliğinde; halen I. Hukuk Müşaviri başkanlığında fiilen görevyapan dokuz hukuk müşaviri ile bir avukat bulunmaktadır. Ayrıca, kadrosu HukukMüşavirliğinde olup başka genel müdürlüklerde görevli olan iki hukuk müşavirimevcuttur. Bilindiği üzere 635 sayılı KHK ile Bakanlığımız merkez teşkilatına iki, taşrateşkilatına yedi olmak üzere toplan dokuz adet avukatlık kadrosu ihdas edilmiştir.Ancak bu kadrolar henüz boş bulunmaktadır.Hukukçular dışında Müşavirlik büro hizmetlerinde fiilen görev yapan memurkadrosunda beş, bilgisayar işletmeni kadrosunda iki, iki tane de <strong>ve</strong>ri hazırlama <strong>ve</strong>kontrol işletmeni kadrosunda görev yapan eleman mevcuttur. Şef kadrosu boşbulunmaktadır. Şube Müdürlüğü kadrosuna Yönetmelikte yer <strong>ve</strong>rilmiş olup henüz bukadro Müşavirliğimize tahsis edilmemiştir.II. MÜŞAVİRLİĞİN FAALİYETLERİII.1. Davalara ilişkin faaliyetler‣ Yargı organlarından, icra dairelerinden <strong>ve</strong> noterlerden yapılan tebligatlarıBakanlık adına tebellüğ ederek hukuki gereklerinin yerine getirilmesinisağlamak.‣ Bakanlığın taraf olduğu davalarda (adli, idari yargıda), tahkim yargılamasında,icra işlemlerinde <strong>ve</strong> yargıya intikal eden diğer her türlü uyuşmazlıklarda, dava<strong>ve</strong> icra işlemlerini <strong>ve</strong>kil sıfatıyla takip etmek. Davalarda, davaya cevap, itiraz,ara kararına cevap, temyiz, temyize cevap, kararın tashihi, kararın tashihinecevap dilekçelerini hazırlamak <strong>ve</strong> yargı yerlerine intikalini, davanın takibini <strong>ve</strong>sonuçlanmasını sağlamak,‣ Bakanlık teşkilatından Müşavirliğe gönderilen ceza kovuşturması gerektirenkonuları Cumhuriyet Başsavcılıklarına intikal ettirmek,‣ Anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, uyuşmazlıklarınsulh yoluyla çözümü konusunda mütalaa <strong>ve</strong>rmek.‣ Müşavirler <strong>ve</strong> avukatlar aracılığıyla mahkemelerde Bakanlığı temsilen keşiflere<strong>ve</strong> duruşmalara katılmak.‣ Merkez <strong>ve</strong>ya taşra birim amirlerince, görev alanları ile ilgili olarak yapılanBakanlık adına dava açma <strong>ve</strong>ya icra takibine başlama taleplerini incelemek;kamu menfaati bulunmadığının tespiti halinde konuyu Müsteşarın talimatınasunmak.‣ Bakanlık adına dava açılmasını <strong>ve</strong> icra takibine başlanmasını sağlamak‣ Uyuşmazlığın sulh yoluyla halli <strong>ve</strong> vazgeçme suretiyle sonlandırılmasına ilişkinolarak görüş <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong> gerektiğinde onaylarını hazırlamak <strong>ve</strong> makamasunmak.‣ Bakanlık teşkilatından Müşavirliğe gönderilen ceza soruşturması <strong>ve</strong>kovuşturması gerektiren konuları Cumhuriyet Başsavcılıklarına intikal ettirmek,takibini <strong>ve</strong> sonuçlanmasını sağlamak‣ Mahkemelerce <strong>ve</strong>rilen kararları gereği için ilgili hizmet birimine göndermek.‣ Bakanlığın taşra teşkilatında görev yapan avukatlarla iletişim <strong>ve</strong> işbirliği içindeolmak, iş <strong>ve</strong> işlemlerini izlemek, gerektiğinde talimat <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong> taşra teşkilatıavukatlarınca gönderilen raporları inceleyip, varsa gereğini yapmak.156
‣ Bakanlıkça hizmet satın alma yoluyla <strong>ve</strong>ya Maliye Bakanlığı <strong>ve</strong> bağlı kuruluşlararacılığıyla temsil ettirilecek dava <strong>ve</strong> icra takipleri <strong>ve</strong> tahkim ile ilgili işlemlerikoordine etmek, izlemek <strong>ve</strong> denetlemek.II.2. Mevzuat faaliyetleri‣ Bakanlık teşkilatınca hazırlanan mevzuat taslaklarını hukuki açıdaninceleyerek görüş bildirmek.‣ Başbakanlıktan <strong>ve</strong> diğer kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları tarafından gönderilenmevzuat taslaklarını, ilgili birimlerin görüşlerini alarak hukuki açıdaninceleyerek Bakanlık görüşünü bildirmek.‣ Bakanlık teşkilatınca <strong>ve</strong> diğer kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarınca yürütülenmevzuat çalışması toplantılarına katılmak.‣ Bakanlık teşkilatınca hazırlanan kanun tasarısı taslaklarını <strong>ve</strong> kanunhükmünde kararname taslaklarını Başbakanlığa sevk etmek.‣ Kanun tasarı <strong>ve</strong> tekliflerinin TBMM Komisyonlarında <strong>ve</strong> Genel Kurulda, tüzüktasarılarının Danıştay’da incelenip görüşülmesi sırasında ilgili birim temsilcileriile birlikte Bakanlık adına çalışmalara katılmak.‣ Bakanlık birimleri tarafından düzenlenecek her türlü sözleşme <strong>ve</strong> şartnametaslaklarını inceleyip hukuki görüş bildirmek.‣ Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan <strong>ve</strong> programauygun çalışılmasını temin etmek amacıyla mevzuat güncelleştirme çalışmalarıyapmak, gerekli hukukî teklifleri hazırlayıp Bakana sunmak.II.3. Görüş oluşturma faaliyetleri‣ Bakanlık ile üçüncü kişiler arasında çıkan her türlü uyuşmazlıklara ilişkin işleri<strong>ve</strong> Bakanlık birimlerince sorulacak diğer işleri inceleyip hukuki görüş bildirmek.‣ Bakanlık Makamının talimatı ile hukuki konularda birimler arası uygulamaöngören onayları hazırlamak <strong>ve</strong> makama sunmak.‣ İdari işlemlerin hukuka uygunluğunu sağlamak için teşebbüste bulunmak,uyuşmazlıkları önceden önlemek yoluyla Bakanlık aleyhine açılacak davalarınen aza indirilmesini sağlamak.‣ Bakanlık Makamına hukuki konularda danışmanlık yapmak.II.4. Diğer faaliyetler‣ Hukuki uyuşmazlık değerlendirme komisyonunun sekretarya hizmetleriniyürütmek.‣ Yüksek Disiplin Kurulu, Hukuki Uyuşmazlık Değerlendirme Komisyonu <strong>ve</strong>Disiplin Kurulu toplantılarına katılmak.‣ Bakanlığı <strong>ve</strong>kil sıfatıyla temsile yetkili olan Birinci Hukuk Müşaviri, müşavir <strong>ve</strong>avukatların bir listesinin hazırlanmasını <strong>ve</strong> ilgili mercilere gönderilmesinisağlamakIII. HEDEFLERİMİZ‣ Bakanlığımızın iş hacminde <strong>ve</strong> iş çeşitliliğinde yaşanan artış ile düzenleyicialanda yaşanan reformların getirdiği yeni durumlar dikkate alınarak, HukukMüşavirliği’nin idari kapasitesinin artırılmasını sağlamak,157
‣ Bakanlıkta düzenleme ortamının iyileştirilmesini sağlamak <strong>ve</strong> mevzuatönerilerinin kalitesini yükseltmek,‣ Bakanlığın tüm birimleri ile işbirliği içinde çalışarak tesis edilen işlemlerinhukuka uygunluğunu sağlamak,‣ Bakanlığın hizmet <strong>ve</strong>rdiği toplum kesimlerinin sorunlarının, hukukun üstünlüğüprensibi çerçe<strong>ve</strong>sinde çözülmesi için Bakanlık idari kapasitesiningeliştirilmesine katkı sağlamak.158
PERSONEL DAİRESİ BAŞKANLIĞIPERSONEL DAİRESİ BAŞKANLIĞI GÖREVLERİ635 sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Teşkilat <strong>ve</strong> Görevleri HakkındaKanun Hükmünde Kararnamenin 16’ncı maddesiyle <strong>Personel</strong> <strong>Dairesi</strong> Başkanlığına;‣ Bakanlığın insan gücü politikası <strong>ve</strong> planlaması ile insan kaynakları sisteminingeliştirilmesi <strong>ve</strong> performans ölçütlerinin oluşturulması konusunda çalışmalaryapmak <strong>ve</strong> tekliflerde bulunmak,‣ Bakanlık personelinin atama, nakil, terfi, emeklilik vb. özlük işlemleriniyürütmek,‣ Bakanlığın eğitim planını hazırlamak uygulamak <strong>ve</strong> değerlendirmek.‣ Eğitim faaliyetleri ile ilgili dokümantasyon, yayım <strong>ve</strong> arşiv hizmetleriniyürütmek,‣ Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak,Anılan kararname ile Başkanlığımıza <strong>ve</strong>rilen görevler 8 Şube Müdürlüğütarafından yürütülmektedir.1)KADRO VE TAYİN ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Kadro işlemleri,‣ Atama işlemleri,‣ Asalet tasdik işlemleri,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,2) ÖZLÜK İŞLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Emeklilik, izin, askerlik, hizmet borçlanması <strong>ve</strong> diğer özlük işlemleri,‣ Özlük <strong>ve</strong> gayri faal dosyalarının düzenlenmesi <strong>ve</strong> muhafaza edilmesi işlemleri,‣ Kimlik kartı düzenlenmesi işlemleri,‣ Sendikalı personel işlemleri,‣ 3628 sayılı mal bildirimi kanunu kapsamındaki işlemler,‣ Başarı, üstün başarı değerlendirmesi <strong>ve</strong> ödül işlemleri,‣ Görevden ayrılan <strong>ve</strong>ya diğer kurumlarda görevlendirilen personele ilişkinişlemler,‣ Pasaport işlemleri,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,3) İDARİ VE MALİ İŞLER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Bakanlık makamı, özel kalem müdürlüğü, basın <strong>ve</strong> halkla ilişkiler müşavirliği,‣ <strong>Personel</strong> dairesi başkanlığı personeli ile bakanlık müşavirleri <strong>ve</strong> iç denetçilerinaylık <strong>ve</strong> diğer mali işlemleri,‣ Bu birimlere ait bütçe, harcırah, geçici <strong>ve</strong>ya sürekli görev yolluğu işlemleri,‣ Başkanlık bütçesinden yapılacak her türlü harcama işlemleri,‣ 5018 sayılı kanun kapsamındaki diğer mali işlemler,‣ Mal <strong>ve</strong> hizmet satın alma işlemleri ile demirsbaş kayıtlarının tutulmasıişlemleri,‣ Birim arşivi işlemleri,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,159
4) MEVZUAT VE PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Mevzuat işlemleri,‣ Araştırma, planlama <strong>ve</strong> koordinasyon işlemleri,‣ Bakanlık stratejik planı çerçe<strong>ve</strong>sinde yürütülen işlemler,‣ 5018 sayılı kanun kapsamındaki diğer işlemler,‣ Brifing <strong>ve</strong> rapor hazırlama işlemleri,‣ İstişari toplantılarla ilgili işlemler,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,5) TERFİ İŞLERİ VE KURULUŞLAR ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Terfi işlemleri,‣ İntibak işlemleri,‣ Hizmet değerlendirmesi işlemleri,‣ BİK personeli ile ilgili atama, görevlendirme, yurtdışı geçici görev, kadrodeğişikliği,‣ Dava, disiplin <strong>ve</strong> teftiş işlemleri,‣ Ek görevlerle ilgili işlemler (631 sayılı khk 12. Md. Kapsamındaki),‣ Sözleşmeli personel işlemleri (657 sayılı dmk 4/b md. Kapsamındaki),‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,6) EĞİTİM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Hizmetiçi eğitimlerle ilgili işlemler,‣ Yurtdışı eğitim kontenjanlarının tahsisine ilişkin işlemler,‣ Uzmanlık Tezi İşlemleri‣ Eğitim faaliyetleri ile ilgili dokümantasyon, yayım <strong>ve</strong> arşiv hizmetleri,‣ E-kütüphanede yayımlanacak eserlerin belirlenmesi,‣ Staj işlemleri,‣ Diğer eğitim işleri,‣ Etik komisyonu sekreterya işlemleri,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,7) HUKUK VE DİSİPLİN İŞLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Adli <strong>ve</strong> idari davalarla ilgili işlemler,‣ Disiplin işlemleri,‣ 4483 sayılı kanun kapsamındaki işlemler,‣ Teftiş, inceleme, soruşturma <strong>ve</strong> ön inceleme raporları ile ilgili işlemler,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,8) SINAVLAR VE BİLGİ İŞLEM ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ‣ Açıktan personel alımına ilişkin sınavlar,‣ Görevde yükselme <strong>ve</strong> unvan değişikliği sınavları,‣ Başkanlık internet sitesinin yönetimi <strong>ve</strong> güncellenmesi,‣ <strong>Sanayi</strong>.net programı ile ilgili işlemler,‣ Evrak, Doküman Ve Arşiv Bilgi Sistemi (EDAYS) İşlemleri‣ E-kütüphane portalinin yönetimi <strong>ve</strong> güncellenmesi,‣ İstatistiki çalışmalar,‣ Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilen benzeri görevler,160
DESTEK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞIBaşkanlığın Yetki, Görev <strong>ve</strong> Sorumlulukları‣ 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde,kiralama <strong>ve</strong> satın alma işlerini yürütmek, temizlik, gü<strong>ve</strong>nlik, aydınlatma,onarım, taşıma <strong>ve</strong> benzeri hizmetleri yapmak <strong>ve</strong>ya yaptırmak.‣ Bakanlığın taşınır <strong>ve</strong> taşınmazlarına ilişkin işlemleri ilgili mevzuat çerçe<strong>ve</strong>sindeyürütmek,‣ Genel evrak <strong>ve</strong> arşiv faaliyetlerini düzenlemek <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Bakanlık sivil savunma <strong>ve</strong> seferberlik hizmetlerini planlamak <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak,‣ Bakanlığımız Çalışma Esasları <strong>ve</strong> İmza Yetkileri Yönergesi çerçe<strong>ve</strong>sinde<strong>ve</strong>rilen görevleri yapmak.Şube Müdürlüklerinin Yetki, Görev <strong>ve</strong> Sorumlulukları1) Bütçe Takip <strong>ve</strong> Taşra Koordinasyon Şube Müdürlüğü: 5018 sayılı Kanunhükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde açılacak avans <strong>ve</strong> kredi işlemlerini takip etmek,mahsubunu yapmak, başkanlığın bütçe taslağını <strong>ve</strong> yatırım programınıhazırlamak, elektrik, su, havagazı ile telefon ücretlerinin ilgili yerlere ödenmesinisağlamak, ödeneklerin serbest bırakılması ile ilgili yazışmaları gerçekleştirmek,kullanılan <strong>ve</strong> kullanılabilir ödenek miktarlarını takip etmek, başkanlık personelininmaaş, yolluk vs. gibi ödemelerini yapmak, bütçe ödeneklerinin il müdürlüklerine iş<strong>ve</strong> personel potansiyeline göre dağılımını sağlamak <strong>ve</strong> kiralamaya yönelikişlemleri İnşaat İşleri Şube Müdürlüğü ile birlikte sonuçlandırmak. ilmüdürlüklerinin Başkanlık birimleri ile koordinasyonunu sağlamak, ihtiyaçlarınıbelirlemek <strong>ve</strong> ilgili birimlere intikalini sağlamak <strong>ve</strong> Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek diğergörevleri yapmak.2) Satınalma Şube Müdürlüğü: Başkanlık için satın alınacak mal <strong>ve</strong> hizmetler içinihale iş <strong>ve</strong> işlemlerine yerine getirmek, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleriyapmak.3) Yemekhane Şube Müdürlüğü: Yemek servisi komisyonu ile birlikte öğle yemeğiiçin ihtiyaç duyulan malzeme, araç <strong>ve</strong> gereci temin etmek, yemek dağıtımınıdüzenlemek, yemek listesini hazırlamak <strong>ve</strong> ilan etmek, yemekhaneyi temiz <strong>ve</strong>çalışır durumda tutmak, bütçe <strong>ve</strong> personelden alınan yemek ücretlerinin ekonomikşekilde kullanılmasını sağlamak, ek hizmet binalarında bulunan personelin yemekhizmetlerini yürütmek <strong>ve</strong> Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.4) Sosyal İşler Şube Müdürlüğü: Yardımcı hizmet personelinin sevk <strong>ve</strong> idaresi ilehizmet binalarının temizlik <strong>ve</strong> bakımını yapmak, Bakanlığı ilgilendiren toplantı,brifing <strong>ve</strong> görüşmeler için uygun ortamları hazır bulundurmak, çay ocaklarınındüzenli hizmet <strong>ve</strong>rmesini sağlamak, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleriyapmak.5) Genel Evrak <strong>ve</strong> Arşiv Şube Müdürlüğü: Bakanlığa gelen yazı <strong>ve</strong> mesajlardanilgili olanlarını Bakan <strong>ve</strong> Müsteşar’a sunmak, süreli evrakın işleme konulmasını161
sağlamak, gelen – giden evrakın ilgili yerlere ulaşmasını sağlamak, arşivhizmetlerini düzenlemek <strong>ve</strong> kontrolünü yapmak <strong>ve</strong> Bakanlık genelinde idareceuygun görülen ilan <strong>ve</strong> duyuruları yapmak, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleriyapmak.6) Lojman İşleri Şube Müdürlüğü: Başkanlık lojmanlarının tahsis <strong>ve</strong> bakımı içinsekreterya görevini yapmak. Bakanlık personelinin lojman taleplerinin toplanması,puan sıralamasının yapılması, yapılan sıralamanın Bakanlık internet sayfasındayayınlanması, tahsis kararlarının Bakanlık Lojman Tahsis Komisyonunun onayınasunulması, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tebliğleri uyarınca kirabedellerinin hesaplanması, duyurulması, Bakanlığa ait lojmanların tahsisi yapılanpersonele teslim edilmesi <strong>ve</strong> boşalan lojmanların teslim alınmasını sağlamak <strong>ve</strong>Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.7) Ulaştırma Şube Müdürlüğü: Bakanlığın ulaştırma hizmetlerini, 237 sayılı TaşıtKanunu, genelge <strong>ve</strong> bütçe uygulama talimatları doğrultusunda gerçekleştirmekaraçların bakım, onarım <strong>ve</strong> ikmalini yapmak, yaptırmak Bakanlığın personel servishizmetlerini yürütmek, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.8) Teknik Hizmetler Şube Müdürlüğü: Bakanlık hizmet binalarının elektrik, telefon,kalorifer tesisatı, sıhhi tesisat, asansör <strong>ve</strong> diğer demirbaş eşyanın bakım <strong>ve</strong>onarım hizmetlerini yürütmek, boya, marangozhane, kaynak atölyeleriçalışmalarını düzenlemek, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.9) Levazım <strong>ve</strong> Ambar Şube Müdürlüğü: Başkanlığın mal <strong>ve</strong> malzeme ihtiyaçlarınıTaşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine göre temin etmek, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecekbenzeri görevleri yapmak.10) <strong>Personel</strong> <strong>ve</strong> İdari İşler Şube Müdürlüğü: Başkanlık ile ilgili mevzuatınderlenmesi, takibi <strong>ve</strong> diğer şube müdürlüklerine duyurulmasını sağlamak, daire içiyazışmaları koordine etmek, iç evrak akışını sağlamak, Başkanlığın yazışmalarınıgerçekleştirmek <strong>ve</strong> dosyalamak, başkanlık personelinin özlük işlerini yürütmek,Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.11) Sağlık İşleri Şube Müdürlüğü: Bakanlık Merkez Teşkilatı personeli ilebakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin sağlık hizmetlerini yürütmek.Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek benzeri görevleri yapmak.12) Tandoğan Ek Bina Sevk <strong>ve</strong> İdare Şube Müdürlüğü: Bakanlık Tandoğan ekhizmet binasında bulunan birimler ile Bakanlık Merkez Binasında bulunanBaşkanlık şube müdürlükleri arasındaki koordinasyonu sağlamak, gereken bakımonarım, ulaşım, yemek ihtiyacı v.s. hizmetleri koordine etmek <strong>ve</strong> Başkanlıkça<strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.13) TOBB Ek Bina Sevk <strong>ve</strong> İdare Şube Müdürlüğü: Bakanlık T.O.B.B. ekbinasında bulunan birimler ile Bakanlık Merkez Binasında bulunan Başkanlık şubemüdürlükleri arasında koordinasyonu sağlamak, gereken bakım <strong>ve</strong> onarım,ulaşım, yemek ihtiyacı v.s. hizmetleri koordine etmek <strong>ve</strong> Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecekdiğer görevleri yapmak.162
14) Basım İşleri Şube Müdürlüğü: Bakanlık matbaasında yapılabilecek işlerinzamanında <strong>ve</strong> eksiksiz yapılabilmesi için gereken koordinasyonu sağlamak,basım işleri ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgileri diğer birimlere <strong>ve</strong>rmek <strong>ve</strong> Başkanlıkça<strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.15) İnşaat Ve Emlak İşleri Şube Müdürlüğü: Merkez <strong>ve</strong> taşra teşkilatının mevcutbinalarının inşaat işlerini (bakım, onarım, proje v.s. gibi) yürütmek, Ayrıcayapılacak inşaat işleri ile ilgili keşif özetleri <strong>ve</strong> kesin hesaplarını çıkarmak, yapılanişlerin kontrol <strong>ve</strong> kabulünü yapmak, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlük hizmetbinaları için tip bina projeleri geliştirilmek, Bakanlık merkez <strong>ve</strong> taşra teşkilatındabulunan gayri menkullerin envanter <strong>ve</strong> sicillerini güncelleştirmek, Başkanlıkça<strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.16) Sivil Savunma Ve Gü<strong>ve</strong>nlik Şube Müdürlüğü: Bakanlığın topyekûn savunma<strong>ve</strong> milli seferberlik hizmet, görev <strong>ve</strong> yükümlülüklerine ait çalışmaları <strong>ve</strong> planlarıilgili mevzuat çerçe<strong>ve</strong>sinde “seferberlik <strong>ve</strong> savaş hali hazırlıkları” direktifine görehazırlanmasını sağlanmak. Sivil olağanüstü hal <strong>ve</strong> savaş hazırlıkları planlamasıiçine giren milli <strong>ve</strong> NATO tatbikatlarının bakanlık bünyesinde yürütülmesinisağlamak. Bakanlığın sivil olağanüstü hal <strong>ve</strong> savaş hazırlıkları planlama <strong>ve</strong>koordinasyon kurulunun çalışmalarının hazırlanması <strong>ve</strong> yürütülmesini sağlamak.Başbakanlık milli alarm sistemine uygun olarak bakanlık içinde alarm talimatınıdüzenlemek <strong>ve</strong> bu talimatı yürürlüğe koyarak gerekli önlemlerin alınmasını teminetmek. Bakanlığın koruyucu gü<strong>ve</strong>nlik hizmetlerini planlamak, birimler arasındaişbirliğini temin etmek <strong>ve</strong> kontrolünü sağlamak. Sivil savunma hizmetlerinin ilgilimevzuat gereğince Bakanlık bünyesinde yerine getirilmesini sağlamak.Bakanlığımızın bağlı, ilgili <strong>ve</strong> ilişkili kuruluşları ile <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İlMüdürlüklerinin topyekun savunma <strong>ve</strong> seferberlik görevlerini mevcut mevzuat,direktif, emir <strong>ve</strong> talimat ile plan <strong>ve</strong> prensiplere uygun olarak yapıp yapmadıklarınıizlemek, incelemek <strong>ve</strong> denetleyerek; bu amaçla, bağlı bulunduğu makamın onayıile ilgili ünite <strong>ve</strong> kurumlardan raporlar istemek, yerinde incelemek, lüzum gösterenkonularda, Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı <strong>ve</strong> sivil savunma uzmanlarıaracılığıyla, bağlı bulunduğu makam adına denetlemek <strong>ve</strong> incelemeler yapmak,özel kanunlarla <strong>ve</strong>rilen görevleri yapmak, Başkanlıkça <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleriyapmak.Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı Uygulanmakta Olan MevzuatKanunlarRESMİ GAZETENİNNO KANUNUN ADITARİHİ SAYISI1 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu 22.01.2002 246482 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu 24.12.2003 253623 832 Sayılı Sayıştay Kanunu 27.02.1967 125384 6400 Sayılı Devlet Malzeme Ofisi Kanunu 01.03.1962 110485 237 Sayılı Taşıt Kanunu 12.01.1961 107056 2946 Sayılı Kamu Konutları Kanunu 11.11.1983 182187 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 23.07.1965 120568 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 24.10.2003 252699 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 22.01.2002 2464810 5902 Sayılı Afet <strong>ve</strong> Acil Durum Yönetimi BaşkanlığınınTeşkilatları <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun17.06.2009 27261163
11 2941Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali Kanunu 08.11.1983 1821512 3634 Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu 16.06.1939 423413 711 Nöbetçi Memurluğu Kurulması <strong>ve</strong> Olağanüstü Hal29.01.1966 12213Tatbikatlarında Mesainin 24 Saat Devamını SağlayanKanun14 7126 Sivil Savunma Kanunu 13.06.1958 993115 1111 Askerlik Kanunu 12-17.07.1927 631–63516 5188 Özel Gü<strong>ve</strong>nlik Hizmetlerine Dair Kanun 26.06.2004 2550417 93/4965 Milli Alarm Sistemi Yönetmeliği25.10.1993 4965Bakanlar Kurulu Kararı18 6/7337 Nöbetçi Memurlarının Görev <strong>ve</strong> Sorumluluklarıyla 20.12.1966 12482Çalışma Şekillerini Gösterir Yönetmelik19 RG-99/23750 Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Halinde29.07.2008 26951Uygulanacak İnsan Gücü Planlaması Esasları HakkındaYönetmelik20 200/12937 Binaların Yangında Korunması Hakkındaki26.07.2002 24822Yönetmelik21 88/13543 Sabotajlara Karşı Koruma Yönetmeliği 28.12.1988 2003322 MYNT82-3RG–26540 02.06.2007 Yedek <strong>Personel</strong> Erteleme 03.01.1992 21100Yönetmeliği23 RG–12306 (24.05.1966) Sivil Savunma Hizmetlerinde24.05.1966 12306Askeri İşbirliği Yönetmeliği24 RG–12325 (17.06.1966) Sivil Savunma Bakımından17.06.1966 12325Halk Tarafından Yapılacak Teşkilat <strong>ve</strong> AlınacakTedbirler Hakkında Yönetmelik25 19 Afet <strong>ve</strong> Acil Durum Yönetim Merkezi YönetmeliğiBakanlar Kurulu Kararı31.01.2011 2011/1377Kanun Hükmünde Kararname1635 Sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> BakanlığınınTeşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun HükmündeKararname08.06.2011 27958Mülga Mevzuat13143 Sayılı <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Teşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun2 Savunma Sekreterliği 3143 Sayılı <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret BakanlığıTeşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında KanunYerine Geçen635 Sayılı <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> BakanlığınınTeşkilat <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun HükmündeKararname5902 Sayılı Afet <strong>ve</strong> AcilDurum YönetimiBaşkanlığının Teşkilat <strong>ve</strong>Görevleri Hakkında Kanun3 1050 Sayılı Muhasebe-1 Umumiye Kanunu 5018 Sayılı Kamu MaliYönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu4 Ayniyat Yönetmeliği 01.06.1939 ( Yürürlük Tarihi ) Taşınır Mal Yönetmeliği18.01.2007 tarihli <strong>ve</strong> 26407sayılı Resmi GazeteYönetmelikler1 Devlet Muhasebesi Genel Yönetmeliği 19.11.2003 252942 Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği 14.10.1991 210213 Kamu Konutları Yönetmeliği 23.09.1984 185244 Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik 16.05.1988 19816164
5 Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulamasına İlişkin27.04.2004 25445Usul <strong>ve</strong> Esaslar Hakkında Yönetmelik6 Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği 11.12.1986 193087 Kamu Kurum <strong>ve</strong> Kuruluşlarında Çalışan <strong>Personel</strong>in25.10.1982 17849Kılık, Kıyafetine Dair Yönetmelik8 Disiplin Kurulları <strong>ve</strong> Disiplin Amirleri Hakkında24.10.1982 17848Yönetmelik9 <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Çalışma Esasları<strong>ve</strong> İmza Yetkileri Yönetmeliği10 <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı <strong>Personel</strong>i Atama, Görevde 06.12.2010 27777Yükselme <strong>ve</strong> Unvan Değişikliği Yönetmeliği11 Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile29.10.2011 28099Hastalık <strong>ve</strong> Refakat İznine İlişkin Usul <strong>ve</strong> EsaslarıHakkında Yönetmelik12 Resmi Mühür Yönetmeliği 12.09.1984 1851313 Taşınır Mal Yönetmeliği 18.01.2007 2640714 Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin02.10.2006 26307Yönetmelik15 Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında30.12.2009 27448Yönetmelik16 Devlet Memurları Giyecek Yardım Yönetmeliği 09.10.1991 21016Yönerge <strong>ve</strong> Tüzükler1 91/1434 Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali Hazırlıkları Direktifi31.01.1991Bakanlar Kurulu Kararı2 90/500 Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali Tüzüğü 16.07.1990 205763 6/3150-I Sivil Savunma ile ilgili Şahsi Mükellefiyet,Tahliye <strong>ve</strong> Seyrekleştirme, Planlama <strong>ve</strong> DiğerHizmetler Tüzüğü18.07.1964 117574 6/3150-II Sivil Savunma ile ilgili Teşkil <strong>ve</strong> TedbirlerTüzüğü5 6/3048 Gizlilik Dereceli Evrak <strong>ve</strong> Gerecin Gü<strong>ve</strong>nliği HakkındaEsaslar6 7/372 Tahliye Ana Planı <strong>ve</strong> EsaslarıBakanlar Kurulu Kararı7 MY–5/1A Ekonomik / Stratejik Tesislerin Tahrip /Koruma Yönergesi8 73/7/7551 Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli <strong>ve</strong> ZararlıMaddelerle Çalışan İşyerlerinde <strong>ve</strong> İşlerde AlınacakTedbirler Hakkında Tüzük9 MY-5/3 (1990) Savaş Hasar Onarım PlanlarınıHazırlama Yönergesi10 MY-82-3 Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali ErtelemeYönergesi18.07.1964 1175713.04.1990 2049117.03.1970 7/372GİZLİ24.12.1973 14752GİZLİGİZLİ11 MY–82–5 İl-İlçe Kaynak Sayımı Yönergesi GİZLİ12 Hükümet Harekat Merkezi Yönergesi GİZLİ13 RG–27379 (17.10.2009)MSB Sevk Tehiri İşlemleri yönetmeliği 17.10.2009 27379Genelgeler <strong>ve</strong> Tebliğler1 Başbakanlık Genelgeleri2 Maliye Bakanlığı Genelgeleri3 İç İşleri Bakanlığı Genelgeleri4 Milli Savunma Bakanlığı Genelgeleri5 Diğer Bakanlık Genelgeleri165
DESTEK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞITEŞKİLAT ŞEMASIBAŞKANSEKRETERYABASIMİŞLERİ ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜBÜTÇE TAKİP VETAŞRAKOORDİNASYONŞUBEMÜDÜRLÜĞÜGENELEVRAKVE ARŞİVŞUBEMÜDÜRLÜĞÜİNŞAAT VEEMLAK ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜLEVAZIM VEAMBAR ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜLOJMANİŞLER ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜPERSONEL VEİDARİİŞLER ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜSAĞLIK İŞLERİŞUBEMÜDÜRLÜĞÜSATINALMAŞUBEMÜDÜRLÜĞÜSİVİL SAVUNMAVE GÜVENLİKŞUBEMÜDÜRLÜĞÜSOSYALİŞLER ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜTANDOĞANEK BİNASEVKVE İDAREŞUBEMÜDÜRLÜĞÜTEKNİKHİZMETLERŞUBEMÜDÜRLÜĞÜTOBB EK BİNASEVK VEİDARE ŞUBEMÜDÜRLÜĞÜULAŞTIRMAŞUBEMÜDÜRLÜĞÜYEMEKHANEŞUBEMÜDÜRLÜĞÜ166
BİLGİ İŞLEM VEDEĞERLENDİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞIGörevleri <strong>ve</strong> Hukuki Dayanak635 Sayılı KHK ile Daire Başkanlığımızın görevi Madde 18’de tanımlanmıştır;Madde 18: (1)Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığının görevleri şunlardır:‣ Bakanlık projelerinin Bakanlık bilişim altyapısına uygun olarak tasarlanmasını<strong>ve</strong> uygulanmasını sağlamak, teknolojik gelişmeleri takip etmek <strong>ve</strong> Bakanlıkotomasyon stratejilerini belirlemek, bilgi gü<strong>ve</strong>nliği <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilirliği konusunungerektirdiği önlemleri almak, politikaları <strong>ve</strong> ilkeleri belirlemek, kamu bilişimstandartlarına uygun çözümler üretmek.‣ Bakanlığın bilgi işlem hizmetlerini yürütmek.‣ Bakanlığın internet sayfaları, elektronik imza <strong>ve</strong> elektronik belge uygulamalarıile ilgili teknik çalışmaları yapmak.‣ Bakanlık hizmetleriyle ilgili bilgileri toplamak <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ri tabanları oluşturmak.‣ Bakanlığın mevcut bilişim altyapısının kurulumu, bakımı, ikmali, geliştirilmesi<strong>ve</strong> güncellenmesi ile ilgili işleri yürütmek, haberleşme gü<strong>ve</strong>nliğini sağlamak <strong>ve</strong>bu konularda görev üstlenen personelin bilgi teknolojilerindeki gelişmelerepareler olarak düzenli şekilde hizmet içi eğitim almalarını sağlamak.‣ Bakan tarafından <strong>ve</strong>rilen benzeri görevleri yapmak.”Daire Başkanlığımız yukarıda yazılı hizmetleri yerine getirmek için merkez <strong>ve</strong>taşra hizmet binalarımızda çalışmalarını sürdürmektedir.Daire Başkanlığımızın İdari YapısıDaire Başkanlığımız bünyesinde dört adet Şube Müdürlüğü bulunmaktadır.Daire Başkanlığımız personelleri uzmanlık alanlarına göre Şube Müdürlerine bağlıolarak çalışmalarını yürütmektedir.167
İdari İşler <strong>ve</strong> <strong>Personel</strong> Şube MüdürlüğüBaşkanlığının Bütçesi işlemlerini, mevzuat hizmetlerini, ödemelerini, ihaleişlemlerini, personelin özlük <strong>ve</strong> maaşları ile evrak gibi idari işlerinin takibini yapar.Proje Geliştirme <strong>ve</strong> İşletme Şube MüdürlüğüBakanlığımızın ihtiyaç duyduğu yazılım projelerinin geliştirilmesini <strong>ve</strong>yayazılımların temin edilmesini sağlar. Mevcut yazılımların devamlılığının sağlanmasıda bu şube müdürlüğümüz aracılığı ile devam ettirilir.Uygulama Yazılım Projelerimiz:‣ <strong>Sanayi</strong>.Net‣ Taşınır Mal Yönetmeliği Bilgi Sistemi‣ Piyasa Gözetim Denetim Bilgi Sistemi‣ Yeni Binek Otomobillerin Yakıt Ekonomisi Ve Co2 Emisyonu Konusunda OnayBelgeleri Bilgi Sistemi‣ <strong>Sanayi</strong>.gov.tr‣ Ar-Ge Web Portalı‣ Evrak Doküman Arşiv <strong>ve</strong> Süreç Yönetim Bilgi Sistemi (EDASYS)1)<strong>Sanayi</strong>.Net<strong>Sanayi</strong>. Net’in gelişimi gerçekleştirilen yazılım uygulama projeleri <strong>ve</strong> bilişim altyapısı ile birlikte yıllar itibariyle bakıldığında; geliştirilen uygulamada yer alan;<strong>Personel</strong> Bilgi Sistemi; Bakanlığımız Merkez <strong>ve</strong> Taşra teşkilatında görevlitüm personelin; Bütün kadro hareketleri, atamalar, tenkis-tahsis, iptal-ihdas işlemleri,kişinin tüm geçmiş görevleri derece-kademeleri intibak işlemleri, SGK’nagönderilecek hizmet çizelgesi vb. Tüm listeler sistemden otomatik olaraküretilebilmektedir.<strong>Sanayi</strong> Sicil Bilgi Sistemi; 6948 Sayılı <strong>Sanayi</strong> Sicil Kanunu gereği; <strong>Sanayi</strong>Sicil Belgesi alan bütün işletmelerin; üretim alanları, kapasiteleri, kullandıkları enerjitürü <strong>ve</strong> miktarı, bildirdikleri eleman sayısı <strong>ve</strong> elemanların görevlerinin tutulduğu <strong>ve</strong>gerekli bütün dokümanların sistemden alındığı bir yapıya sahiptir. <strong>Sanayi</strong> sicil bilgisistemi, şirket bilgilerini, şirket bilgi sistemi ile <strong>Sanayi</strong>.Net üzerinde entegreçalışmaktadır. Yıllık işletme cet<strong>ve</strong>llerinin web üzerinden firma yetkilileri tarafındanonline girişine olanak sağlamıştır.KSS-OSB Bilgi Sistemi; Türkiye’deki KSS (Küçük <strong>Sanayi</strong> Siteleri), OSB(Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri) <strong>ve</strong> EB (Endüstri Bölgeleri)’ye ait yer seçimi, ihale, hakediş, alt yapı, üst yapı, plan program, mali ödeme bilgileri, genel kurullar, fuar <strong>ve</strong>sergi bilgileri <strong>ve</strong>ri tabanında tutulmaktadır.168
Teftiş Bilgi Sistemi; Teftiş Kurulu Başkanlığına ait iş süreçleri elektronikortama taşınmıştır. Müfettişlere ait hak ediş bilgileri, bir denetime ait konu, başlama<strong>ve</strong> bitiş tarihleri, denetimin aşamaları, konu ile ilgili yapılan yazışmalara ait evraklar,yapılan teftişe ait müfettiş tarafından yazılan rapor, teftiş için görevlendirilen müfettişbilgileri, yargı süreci, hazırlık soruşturma bilgileri, mahkeme bilgileri tutulmaktadır.Hukuk Bilgi Sistemi; Bakanlığın menfaatlerini koruyucu anlaşmazlıklarıönleyici hukuki tedbirlerin zamanında alınmasına, anlaşma <strong>ve</strong> sözleşmelerin buesaslara uygun olarak yapılmasının, Bakanlık teşkilatınca hazırlanan kanun, tüzük,yönetmelik <strong>ve</strong> tebliğ tasarı taslaklarını hukuki açıdan incelenmesinin dijital ortamdatakibine imkân sağlamaktadır.Özel Kalem Bilgi Sistemi; Özel Kalem Müdürlüğü evrak işlemleri ile Sn.Bakanımızın randevu sisteminin elektronik ortamda yürütülmesi sağlanmıştır.Arıza Takip Bilgi Sistemi; Bakanlık Merkez birimlerin bilgi işlem alt yapısındakullanılan malzemelerin (Bilgisayar, Monitör, Yazıcı vb.) takibi ile garanti <strong>ve</strong>kontrollerinin yapılması, birimlerce arıza bildiriminin on-line yapılması <strong>ve</strong> arızaişlemlerinin takip edilebilmesine imkân sağlanmıştır.Ayrıca bu proje ile Her yıl 2941 Sayılı Seferberlik <strong>ve</strong> Savaş Hali Kanunu <strong>ve</strong>Tüzüğü gereği; Milli Gü<strong>ve</strong>nlik Kurulu’nca istenilen Kaynak Katalogunun <strong>Sanayi</strong> Sicilbilgilerinden dijital ortamda sunulması sağlamıştır.1- Taşınır Mal Yönetmeliği Bilgi SistemiBakanlığımız envanterine kayıtlı Tüketim Malzemeleri, Dayanıklı Taşınırlar <strong>ve</strong>tüm malzemelerin ilgili yönetmelik kapsamında; kayıt, takip işlemlerinin <strong>ve</strong> ilgiliraporların alınarak hesapların yılsonunda Muhasebe Müdürlükleri ile kontrolününyapılarak ilgili mercilere gönderilmesi işlemidir.Bu uygulama üzerinden Taşınır İşlem Fişi, Taşınır İstek Belgesi <strong>ve</strong> Zimmet Fişiotomatik olarak oluşturulabilmektedir.2- Piyasa Gözetim Denetim Bilgi SistemiBilindiği üzere Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi, ürüne ilişkin teknik mevzuatıhazırlamaya <strong>ve</strong> yürütmeye yasal olarak yetkili bulunan kamu kuruluşlarının, ürününpiyasaya arzı <strong>ve</strong>ya dağıtımı aşamasında <strong>ve</strong>ya ürün piyasada iken ilgili teknikdüzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğini, gü<strong>ve</strong>nli olup olmadığınıdenetlemesi <strong>ve</strong>ya denetlettirmesi faaliyetidir.Bu kapsamda Başkanlığımız tarafından hazırlanan PGD Bilgi Sistemi ile;‣ Bakanlığımız Merkez <strong>ve</strong> İl Müdürlükleri denetçilerinin yaptıkları tüm piyasagözetimi <strong>ve</strong> denetimi sonuçları tek bir yerde toplanmaktadır.‣ Yazışmalar en aza indirgenmektedir.‣ İllerin <strong>ve</strong> denetçilerin denetim performansı izlenebilmektedir.169
‣ Uygulamada yeknesaklık sağlanmaktadır. Bütün denetçiler aynı kriterlerikullanacaklarından <strong>ve</strong>riler anlamlı hale gelmekte <strong>ve</strong> denetim sonuçlarınıBakanlık bazında değerlendirmek çok daha kolay olmaktadır. Böylece etkindenetim stratejileri oluşturulabilmektedir.‣ İstatistikî <strong>ve</strong>ri <strong>ve</strong> raporlara kısa sürede ulaşılacağından, günceldeğerlendirmeleri hızla <strong>ve</strong> birçok değişik acıdan yapmak mümkünolabilecektir.Veri Tabanı, 7 ana bölümden oluşmaktadır:1- Ürünle ilgili genel bilgiler (Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimi Ürün Girişi)2- Ürünle ilgili adres bilgileri (Adres Bilgileri)3- Denetimle ilgili genel bilgiler (Denetim Bilgileri)4- Denetçi <strong>ve</strong> Denetim sonucuyla ilgili bilgiler (Denetçi <strong>ve</strong> Denetime ait Bilgiler)5- Test <strong>ve</strong> numune alımına dair bilgiler (Test <strong>ve</strong> Numune Bilgileri)6- Resim <strong>ve</strong> Test Raporu Yükleme Bölümü7- Sevk <strong>ve</strong> Kapatma İşlemleri3-Yeni Binek Otomobillerin Yakıt Ekonomisi Ve Co2 EmisyonuKonusunda Onay Belgeleri Bilgi SistemiOtomotiv Firmaları tarafından piyasaya çıkarılacak olan yeni araçların emisyon<strong>ve</strong> yakıt bilgileri ile ürüne ait fotoğrafları,‣ Araç Tip Onay Belgesi,‣ 80/1268/AT(EC) Onay Belgesi,‣ 70/157/AT (EC) Onay Belgesi,‣ 70/220/AT (EC) Onay Belgesi,‣ Yakıt Tüketimi <strong>ve</strong> CO2 Emisyonu Etiketi Belgesigibi onaylı belgelerin Bakanlık sistemlerine yüklenmesi <strong>ve</strong> Bakanlık Uzmanlarıtarafından incelenerek onaylanması <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya reddedilmesi işlemlerine ilişkinuygulama.4-<strong>Sanayi</strong>.gov.trWeb sayfamızın yeni hali 2010 yılında hizmete açılmıştır. Kurumsal yapıyıyansıtması amacıyla birimlere <strong>ve</strong> İl Müdürlüklerine yer <strong>ve</strong>rilerek eski sayfadakidağınık yapı engellenmeye çalışılmıştır. Birimlerimiz <strong>ve</strong> İl Müdürlüklerimiz kendisayfalarını <strong>ve</strong>rilen yetkiler dâhilinde yönetebilmektedir.5-Ar-Ge Web Portalı<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğütarafından 5746, 4691 <strong>ve</strong> 5593 Sayılı Kanunla <strong>ve</strong>rilen görevlerini etkin, <strong>ve</strong>rimli <strong>ve</strong>gü<strong>ve</strong>nli biçimde yerine getirebilmesini sağlamak amacıyla;‣ San-Tez Programı,‣ <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgeleri,‣ Ar-Ge Merkezleri,‣ Tekno Girişim Sermayesi Desteği programları170
ile ilgili faaliyetlerin birbirleriyle bütünleşik çalışmasını sağlayacak portalın hizmetiamaçlanmıştır.Bakanlığımız <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen projebazlı faaliyetler <strong>ve</strong> diğer hizmetlerin web ortamında yapılması amacıyla önceliklekişiler, firmalar, Bakanlık personeli ile üni<strong>ve</strong>rsite birimleri tarafından yapılançalışmaları web ara yüzleri ile <strong>ve</strong>ri tabanlarına erişerek işlemler yapmasını, bilgikaydetmesini, bu bilgilerden raporlar üretmesini sağlamaktadır.Portal; Akademisyen Modülü, San-Tez Modülü, Ar-Ge Merkezi Modülü,Teknogirişim Modülü <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Geliştirme Bölgeleri Modüllerinden oluşmaktadır.6-Evrak Doküman Arşiv <strong>ve</strong> Süreç Yönetim Bilgi Sistemi (EDASYS)EDAYS, kâğıt ortamında bulunan dokümanları elektronik belge halinedönüştürmek, dönüştürülen belgelerin <strong>ve</strong> mevcut belgelerin tanımlanan iş akışları iledolaşımını yönetmek, bu belgeleri doküman ambarları içerisinde gü<strong>ve</strong>nli bir şekildesaklamak <strong>ve</strong> belge/bilgi kaynaklarına hızlı <strong>ve</strong> etkin ulaşım sağlamak amacı ilekurulmuştur.Elektronik Doküman, Arşiv <strong>ve</strong> Süreç Yönetim Sistemi Bileşenleri:‣ Evrak Yönetimi‣ İş Akış Yönetimi‣ Arşiv Yönetimi‣ Mesaj Yönetimi‣ Doküman Yönetimi‣ Karakter Tanıma‣ E-İmza‣ Görüntü İşlemeYürütülmekte Olan Projelerimiz2012-2013 Yıllarında gerçekleştirilecek projelerimiz ise;171
1.Girişimci Bilgi Sistemi (Şirketler Bilgi Sistemi)Bakanlığımızın bilim, sanayi <strong>ve</strong> teknoloji politika <strong>ve</strong> stratejilerinin belirlenmesisürecinde kullanılmak üzere sanayi <strong>ve</strong> teknoloji envanterini içeren bilgi sistemininoluşturulması <strong>ve</strong> oluşturulan sistemdeki bilgilerin ilgili kurumlarla paylaşımınınsağlanması hedeflenmektedir.2.BST.NetBakanlığımızın hizmet <strong>ve</strong>rmekle yükümlü olduğu her noktada var olabilmek <strong>ve</strong>kaliteli hizmet sunabilmek en büyük hedefimizdir. Bakanlık iş <strong>ve</strong> işlemleri ile ilgiliolarak oluşturulan <strong>Sanayi</strong>.NET uygulamalarının güncel teknoloji <strong>ve</strong> altyapıkullanılarak yenilenmesi <strong>ve</strong> normal kullanıcı, yönetici olarak kullanıcı profillerininayrılarak raporlama yeteneğinin güçlendirilmesi ile hizmet kalitesinin arttırılmasıamaçlanmaktadır.Teknik Destek Şube MüdürlüğüSon kullanıcı desteği, son kullanıcı eğitimleri, bilgisayar arızalarının tespitini <strong>ve</strong>takibini yapar.Sistem <strong>ve</strong> İşletim Şube MüdürlüğüYazılım Şube Müdürlüğünün sorumluluğunda bulunan yazılımlarınperformanslı bir şekilde çalışması için gerekli ağ altyapısını hazırlar <strong>ve</strong> çalışmasınısağlar. Bakanlık personelinin ihtiyaç duyduğu e-posta hizmetinin yönetimini sağlar.Bakanlığımız bilişim altyapısının gü<strong>ve</strong>nliğini sağlamak için merkez <strong>ve</strong> taşrada gerekliönlemleri alır.172
BASIN VE HALKLA İLİŞKİLER MÜŞAVİRLİĞİBasın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müşavirliği, basın <strong>ve</strong> halkla münasebetlerle ilgilifaaliyetleri planlama <strong>ve</strong> bu faaliyetlerin belirlenen usul <strong>ve</strong> ilkelere göre yürütülmesinisağlayan danışma <strong>ve</strong> denetim birimlerinden birisidir. Müşavirliğimizde; 1 Basın <strong>ve</strong>Halkla İlişkiler Müşaviri, 2 Şube Müdürü, 6 İdari <strong>Personel</strong> olmak üzere toplam 9personel görev yapmaktadır.BASIN <strong>ve</strong> HALKLAİLİŞKİLERMÜŞAVİRİŞUBEMÜDÜRÜŞUBEMÜDÜRÜMEDYAİLİŞKİLERTBMMİLİŞKİLERBİLGİ EDİNMEBİRİMİBİMERİDARİ İŞLERMALİ İŞLERBasın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müşavirliği’nin görevleri‣ TBMM İlişkiler‣ Yazılı <strong>ve</strong> Sözlü Soru Önergeleri: TBMM <strong>ve</strong> Başbakanlıktan Bakanlığımızayönlendirilen yazılı <strong>ve</strong> sözlü soru önergeleri titizlikle takip edilerek <strong>ve</strong> süresidâhilinde (15 gün) cevaplandırılmaktadır.‣ Medya ile İlişkiler: Basın Toplantıları, yazılı <strong>ve</strong> görsel medya talepleri, SayınBakanımız adına medya ile ilgili gönderilen mesajlar, il müdürlüklerinin yerelbasın faaliyetleri‣ Web Haberleri: Başta Sayın Bakanımız olmak üzere bakanlığımız faaliyetleriniihtiva eden <strong>ve</strong> sitemizde yayımlanan haberler, medyada çıkan haberler.(basındosyası)‣ Bilgi Edinme: Bilgi edinme kanunu kapsamında yapılan başvuruları birimlereiletmek.173
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu;Kanun No: 4982Kabul Tarihi: 09.10.2003Resmi Gazete Tarihi: 24.10.2003Resmi Gazete Sayısı: 25269Amaç: Madde 1 - Bu Kanunun Amacı; Demokratik Ve Şeffaf Yönetimin GereğiOlan Eşitlik, Tarafsızlık Ve Açıklık İlkelerine Uygun Olarak Kişilerin Bilgi EdinmeHakkını Kullanmalarına İlişkin Esas Ve Usulleri Düzenlemektir.Kapsam: Merkezi idare kapsamındaki kamu idareleri ile bunların bağlı, ilgili<strong>ve</strong>ya ilişkili kuruluşlarının, köyler hariç olmak üzere mahalli idareler <strong>ve</strong> bunların bağlı<strong>ve</strong> ilgili kuruluşları ile birlik <strong>ve</strong>ya şirketlerinin, T.C. Merkez Bankası, İMKB <strong>ve</strong>üni<strong>ve</strong>rsiteler de dâhil olmak üzere kamu tüzel kişiliğini haiz olarak enstitü, teşebbüs,teşekkül, fon <strong>ve</strong> sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarının <strong>ve</strong>kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinde uygulanır.BİLGİ EDİNME HAKKININ SINIRLARIYargı Denetimi Dışında Kalan İşlemlerMadde 15 - Yargı denetimi dışında kalan idari işlemlerden kişinin çalışmahayatını <strong>ve</strong> mesleki onurunu etkileyecek nitelikte olanlar, bu Kanun kapsamınadahildir. Bu şekilde sağlanan bilgi edinme hakkı işlemin yargı denetimine açılmasısonucunu doğurmazDevlet Sırrına İlişkin Bilgi Veya BelgelerMadde 16-Açıklanması halinde Devletin emniyetine, dış ilişkilerine, millisavunmasına <strong>ve</strong> milli gü<strong>ve</strong>nliğine açıkça zarar <strong>ve</strong>recek <strong>ve</strong> niteliği itibarıyla Devlet sırrıolan gizlilik dereceli bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır.174
Ülkenin Ekonomik Çıkarlarına İlişkin Bilgi Veya BelgelerMadde 17 - Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması halinde, ülkeninekonomik çıkarlarına zarar <strong>ve</strong>recek <strong>ve</strong>ya haksız rekabet <strong>ve</strong> kazanca sebep olacakbilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadırİstihbarata İlişkin Bilgi Veya BelgelerMadde 18 - Sivil <strong>ve</strong> askeri istihbarat birimlerinin görev <strong>ve</strong> faaliyetlerine ilişkinbilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır. Ancak, bu bilgi <strong>ve</strong> belgeler kişilerinçalışma hayatını <strong>ve</strong> meslek onurunu etkileyecek nitelikte ise, istihbarata ilişkin bilgi <strong>ve</strong>belgeler bilgi edinme hakkı kapsamı içindedir.İdari Soruşturmaya İlişkin Bilgi Veya BelgelerMadde 19 - Kurum <strong>ve</strong> kuruluşların yetkili birimlerince yürütülen idarisoruşturmalarla ilgili olup, açıklanması <strong>ve</strong>ya zamanından önce açıklanması halinde;a-)Kişilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu doğuracak,b) Kişilerin <strong>ve</strong>ya soruşturmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da gü<strong>ve</strong>nliğinitehlikeye sokacak,c)Soruşturmanın gü<strong>ve</strong>nliğini tehlikeye düşürecek,d) Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak <strong>ve</strong>yasoruşturma ile ilgili benzeri bilgi <strong>ve</strong> bilgi kaynaklarının temin edilmesinigüçleştirecek, Bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadırAdli Soruşturma Ve Kovuşturmaya İlişkin Bilgi Veya BelgelerMadde 20 - Açıklanması <strong>ve</strong>ya zamanından önce açıklanması halinde;a) Suç işlenmesine yol açacak,b) Suçların önlenmesi <strong>ve</strong> soruşturulması ya da suçluların kanuni yollarlayakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye düşürecek,c) Yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek,d) Hakkında dava açılmış bir kişinin adil yargılanma hakkını ihlal edecek,Nitelikteki bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır.04/04/1929 tarihli <strong>ve</strong> 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, 18/06/1927tarihli <strong>ve</strong> 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 06/01/1982 tarihli <strong>ve</strong> 2577sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu <strong>ve</strong> diğer özel kanun hükümleri saklıdır.Özel Hayatın GizliliğiMadde 21 - Kişinin izin <strong>ve</strong>rdiği haller saklı kalmak üzere, özel hayatın gizliliğikapsamında, açıklanması halinde kişinin sağlık bilgileri ile özel <strong>ve</strong> aile hayatına, şeref<strong>ve</strong> haysiyetine, mesleki <strong>ve</strong> ekonomik değerlerine haksız müdahale oluşturacak bilgi<strong>ve</strong>ya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır.Kamu yararının gerektirdiği hallerde, kişisel bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, kurum <strong>ve</strong> kuruluşlartarafından, ilgili kişiye en az yedi gün önceden haber <strong>ve</strong>rilerek yazılı rızasıalınmak koşuluyla açıklanabilir.Haberleşmenin GizliliğiMadde 22 - Haberleşmenin gizliliği esasını ihlal edecek bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, buKanun kapsamı dışındadır.175
Ticari SırMadde 23 - Kanunlarda ticari sır olarak nitelenen bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler ile, kurum<strong>ve</strong> kuruluşlar tarafından gerçek <strong>ve</strong>ya tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlananticari <strong>ve</strong> mali bilgiler, bu Kanun kapsamı dışındadır.Fikir Ve Sanat EserleriMadde 24 - Fikir <strong>ve</strong> sanat eserlerine ilişkin olarak yapılacak bilgi edinmebaşvuruları hakkında ilgili kanun hükümleri uygulanır.Kurum İçi DüzenlemelerMadde 25 - Kurum <strong>ve</strong> kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen <strong>ve</strong> sadecekendi personeli ile kurum içi uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi<strong>ve</strong>ya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz konusudüzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır.Kurum İçi Görüş, Bilgi Notu Ve TavsiyelerMadde 26 - Kurum <strong>ve</strong> kuruluşların faaliyetlerini yürütmek üzere, elde ettiklerigörüş, bilgi notu, teklif <strong>ve</strong> tavsiye niteliğindeki bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, kurum <strong>ve</strong> kuruluştarafından aksi kararlaştırılmadıkça bilgi edinme hakkı kapsamındadır.<strong>Bilim</strong>sel, kültürel, istatistik, teknik, tıbbi, mali, hukuki <strong>ve</strong> benzeri uzmanlık alanlarındayasal olarak görüş <strong>ve</strong>rme yükümlülüğü bulunan kişi, birim ya da kurumların görüşleri,kurum <strong>ve</strong> kuruluşların alacakları kararlara esas teşkil etmesi kaydıyla bilgi edinmeistemlerine açıktır.Tavsiye <strong>ve</strong> Mütalaa TalepleriMadde 27 - Tavsiye <strong>ve</strong> mütalaa talepleri bu Kanun kapsamı dışındadır.Gizliliği Kaldırılan Bilgi Veya BelgelerMadde 28 - Gizliliği kaldırılmış olan bilgi <strong>ve</strong>ya belgeler, bu Kanunda belirtilendiğer istisnalar kapsamına girmiyor ise, bilgi edinme başvurularına açık hale gelir.Ceza HükümleriMadde 29 - Bu Kanunun uygulanmasında ihmali, kusuru <strong>ve</strong>ya kastı bulunanmemurlar <strong>ve</strong> diğer kamu görevlileri hakkında, işledikleri fiillerin genel hükümlerçerçe<strong>ve</strong>sinde ceza kovuşturması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, tabioldukları mevzuatta yer alan disiplin cezaları uygulanır.Bu Kanunla erişilen bilgi <strong>ve</strong> belgeler ticari amaçla çoğaltılamaz <strong>ve</strong> kullanılamaz.Bilgi Veya Belgeye Erişim SüreleriMadde 20- Kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi <strong>ve</strong>ya belgeyeerişimi on beş iş günü içinde sağlarlar. Ancak istenen bilgi <strong>ve</strong>ya belgenin, başvurulankurum <strong>ve</strong> kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgiliolarak bir başka kurum <strong>ve</strong> kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi <strong>ve</strong>yabaşvuru içeriğinin birden fazla kurum <strong>ve</strong> kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi<strong>ve</strong>ya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması <strong>ve</strong>bunun gerekçesi başvuru sahibine on beş iş günlük sürenin bitiminden öncebildirilir.176
Gizli Bilgileri Ayırarak Bilgi Veya Belge VermeMadde 21- İstenen bilgi <strong>ve</strong>ya belgelerde, gizlilik dereceli <strong>ve</strong>ya açıklanmasıyasaklanan bilgiler ile açıklanabilir nitelikte olanlar birlikte bulunuyor <strong>ve</strong> bunlarbirbirlerinden ayrılabiliyorsa, söz konusu bilgi <strong>ve</strong>ya belge, gizlilik dereceli <strong>ve</strong>yaaçıklanması yasaklanan bilgiler çıkarıldıktan sonra başvuranın bilgisine sunulur.Ayırma gerekçesi başvurana yazılı olarak bildirilirİtiraz UsulüMadde 24 - Bilgi edinme istemi Kanunun 16 <strong>ve</strong> 17. maddelerinde öngörülensebeplerle reddedilen başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce kararıntebliğinden itibaren on beş gün içinde Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna itirazedebilir. İtiraz yazılı olarak yapılır. Kurul, bu konudaki kararını otuz iş günü içinde<strong>ve</strong>rir. www.bedk.gov.trÜCRETİlk on sayfasından sonraki sayfalar için ortaya çıkacak araştırma, inceleme, yazma,tarama, kopyalama <strong>ve</strong> diğer maliyet unsurları ile sair giderler, kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarcatespit <strong>ve</strong> tahsil edilecektir.Bilgi <strong>ve</strong>ya belgelere erişim için gereken maliyet tutarının idare tarafından başvurusahibine bildirilmesiyle on beş iş günlük süre kesilir. Başvuru sahibi on beş iş günüiçinde ücreti ödemezse talebinden vazgeçmiş sayılır.ÜCRET TALEP FORMU;T.C. <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı.....Genel Müdürlüğü / BaşkanlıkSayı: B 14. 0. BHİ 04-Konu: Bilgi <strong>ve</strong> Belgeye Erişim Ücreti hk.Ek-1Sayın…………..Bakanlığımızdan istemiş olduğunuz bilgi <strong>ve</strong> belgelerin, erişim maliyeti esasolan tutar…………olup, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı Merkez SaymanlıkMüdürlüğü’nün Vakıflar Bankası <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı bürosu nezdindeki00158007286186190 no’lu hesabına yatırdığınız takdirde istemiş olduğunuz bilgi <strong>ve</strong>belgeler tarafınıza gönderilecektir.Bilgilerinize rica ederim.BAŞBAKANLIK BİMER(BAŞBAKANLIK İLETİŞİM MERKEZİ )ALO 150177
BİMER BAŞVURULARI‣ Başbakanlığımız bilgi işlem sistemi tarafından yürütülen <strong>ve</strong> bu link üzerindenbakanlıklar, valilikler <strong>ve</strong> belediyelere yönlendirilen BİMER başvuruları,müşavirliğimize bağlı BİMER birimimizce değerlendirilmektedir.‣ Başbakanlık Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı’nca aylık yayınlanan kamukurumları “BİMER işlem raporları”na göre, başvurularını aynı gün işleme alanbakanlıklar arasında <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı ilk sırada yer almaktadır.178
BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ İL MÜDÜRLÜĞÜ1- <strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğü Teşkilat Yapısıİl Müdürlüğünde İl Müdürüne bağlı şubeler bulunmaktadır. Bunlar:-<strong>Sanayi</strong> Şube Müdürlüğü-Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetim Şube Müdürlüğü-<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Şube Müdürlüğü-<strong>Personel</strong> <strong>ve</strong> Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğüİhtiyaç duyulması halinde aynı şubenin görev alanında faaliyet göstermeküzere bakanlık oluru ile şube ismi aynı kalmak şartı ile şube isminin sonuna rakamkonularak yeni şube ya da şubeler kurulur.2- <strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğü Görevleri<strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğü 03/06/2011 tarihli <strong>ve</strong> 635 sayılı <strong>Bilim</strong><strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Teşkilat <strong>ve</strong> Görevleri Hakkında Kanun HükmündeKaranamenin 22. <strong>ve</strong> 27. maddelerine dayanılarak hazırlanan Taşra TeşkilatıYönetmeliği <strong>ve</strong> 5442 sayılı İller İdaresi Kanunu çerçe<strong>ve</strong>sinde görevlerini yürütmekteolup, İl Müdürlüğü 635 Sayılı Karaname çerçe<strong>ve</strong>sinde Bakanlığımızın StratejikPlanındaki vizyon <strong>ve</strong> misyonuna uygun olarak merkez teşkilatı ile işbirliği içerisindeaşağıdaki görevleri yapar:1. Türkiye <strong>Sanayi</strong> Stratejisi Belgesi <strong>ve</strong> sektörel stratejilere yönelik olaraksanayiciler, kamu kurum/kuruluşları <strong>ve</strong> yerel yönetimler başta olmak üzere,kamuoyunda bilinç oluşturulması amacıyla, tanıtım <strong>ve</strong> işbirliği faaliyetleriniyürütmek,2. İlde, Bakanlığın görev <strong>ve</strong> sorumluluk alanları içerisindeki sanayiye yönelikteknoloji, araştırma, geliştirme, yenilikçilik, girişimcilik, <strong>ve</strong>rimlilik, ürüngü<strong>ve</strong>nliği, metroloji <strong>ve</strong> zorunlu standartlar <strong>ve</strong> diğer ilgili konularda düzenlenenfuar, kongre, seminer, toplantı <strong>ve</strong> benzeri etkinliklere katılmak, izlemek,gerektiğinde sonuçlarını görüş <strong>ve</strong> önerileri ile birlikte Bakanlığa bildirmek,3. İldeki yarım kalmış <strong>ve</strong>ya tamamlandığı halde üretim yapmayan sanayiyatırımlarını tespit etmek <strong>ve</strong> önerilerini Bakanlığa bildirmek,4. İlin sanayisini geliştirmeye yönelik olarak; kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları, yerelyönetimler, bölgesel kalkınma idareleri, kalkınma ajansları, üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong>ilgili taraflarla işbirliği içerisinde, ilin sanayi sorunlarının <strong>ve</strong> çözüm önerilerininde içinde yer aldığı “İl <strong>Sanayi</strong> Durum Raporu”nu hazırlamak,5. İlin sanayide çalışan işgücünü tespit etmek, sanayinin nitelikli işgücü ihtiyacınıbelirlemek, sanayicinin ihtiyacına göre nitelikli işgücünün yetiştirilmesi için İlİstihdam <strong>ve</strong> Mesleki Eğitim Kurulu ile işbirliği yapmak, gerektiğinde Kurulunfaaliyetleri hakkında görüş <strong>ve</strong> önerilerini Bakanlığa bildirmek,179
6. <strong>Sanayi</strong> ürünleri, yasal metroloji kapsamındaki ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletleri ile hazırambalajlı mamullere ilişkin teknik düzenlemelere yönelik olarak sanayiciler,kamu kurum/kuruluşları <strong>ve</strong> yerel yönetimler başta olmak üzere kamuoyundabilinç oluşturulması amacıyla tanıtım <strong>ve</strong> işbirliği faaliyetlerini yürütmek,7. İlgili teknik düzenlemelere ilişkin olarak Bakanlıkça yapılan yetkilendirmeçerçe<strong>ve</strong>sinde yeterlilik belgesi <strong>ve</strong>rmek, vize etmek <strong>ve</strong> bu kapsamda denetimyapmak,8. 17/04/1957 tarihli <strong>ve</strong> 6948 sayılı <strong>Sanayi</strong> Sicil Kanunu gereği, kamu kurum <strong>ve</strong>kuruluşları ile gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilere ait sanayi kuruluşlarını sanayi sicilinekayıt etmek, sanayi sicil belgesi düzenlemek, işletmelerin bir önceki yılla ilgilifaaliyetlerinin yer aldığı yıllık işletme cet<strong>ve</strong>llerini almak, <strong>ve</strong>ri girişini sağlamak<strong>ve</strong> denetimler yapmak, yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyenlerhakkında idari para cezası uygulanması işlemlerini yapmak, sanayi sicilişlemleri ile ilgili Bakanlığa bilgi <strong>ve</strong>rmek,9. İlin sanayi, bilim, teknoloji, <strong>ve</strong>rimlilik, temiz üretim <strong>ve</strong> diğer alanlardakiaraştırma, geliştirme, yenilikçilik <strong>ve</strong> girişimcilik potansiyeliyle politikalarınınbelirlenmesi amacıyla sanayi kuruluşları, üni<strong>ve</strong>rsiteler, araştırma merkezleri <strong>ve</strong>enstitüler, sivil toplum kuruluşları <strong>ve</strong> benzeri kurum, kuruluşlar ile işbirliğiiçerisinde çalışmalar yapmak, Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde Ar-Gedestek programları kapsamında yürütülen projeleri izlemek, görüş <strong>ve</strong>önerilerini Bakanlığa bildirmek,10. <strong>Teknoloji</strong> geliştirme bölgeleri ile ilgili olarak Bakanlık tarafından <strong>ve</strong>rilengörevleri yapmak,11. Bakanlıkça kredi desteğinden yararlandırılacak sanayi siteleri ile ilgili Bakanlıktarafından <strong>ve</strong>rilen görevleri yapmak,12. Organize sanayi bölgelerinin tüzel kişilik kazanmasından <strong>ve</strong> endüstribölgelerinin ilanından önce yürütülecek çalışmalarda Bakanlıkça <strong>ve</strong>rilengörevleri yapmak, bu çerçe<strong>ve</strong>de ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar arasındakoordinasyonu sağlamak, yatırımları organize sanayi bölgelerine, endüstribölgelerine yönlendirmek, bu konuda gerekli tedbirleri almak, sanayialanlarının belirlenmesi ile ilgili olarak çevre düzeni planı <strong>ve</strong> alt ölçekli planlarınhazırlanmasında görüş bildirmek,13. Yasal metroloji kapsamındaki ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin muayene <strong>ve</strong> damgalamaişlemlerini yapmak, piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimi faaliyetlerini yürütmek <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ritabanına işlemek,14. 11/01/1989 tarihli <strong>ve</strong> 3516 sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu kapsamında idariyaptırım kararları almak,15. Hazır ambalajlı mamuller ile Bakanlık sorumluluğunda olan zorunlustandartlarla ilgili denetimleri yapmak,180
16. Tamir <strong>ve</strong> ayar istasyonları ile ölçü <strong>ve</strong> ölçü aletlerinin tamir, ayar <strong>ve</strong> servishizmetlerini yürütecek işyerleri <strong>ve</strong> bu işyerlerinde çalışan kişilerinbelgelendirilmesiyle ilgili işlemleri yürütmek,17. İl müdürlüğünde bulunan etalon <strong>ve</strong> diğer ekipmanların kayıtlarını tutmak,bunların izlenebilirliğini sağlamak, ayrıca bölge laboratuvarı bulunan ilmüdürlüklerince izlenebilirlik açısından diğer il müdürlüklerinin taleplerinikarşılamak <strong>ve</strong> bölge laboratuvarlarının belirlenen usul <strong>ve</strong> esaslar çerçe<strong>ve</strong>sindeçalışmalarını sağlamak,18. Grup merkezi belediye ölçüler <strong>ve</strong> ayar memurlarının çalışmalarını izlemek <strong>ve</strong>denetlemek, bunların <strong>ve</strong>rimli bir şekilde çalışmasını sağlamak, bunlartarafından yapılan denetim sonuçlarının <strong>ve</strong>ri tabanına kaydedilmesinisağlamak,19. Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin piyasa gözetimini <strong>ve</strong>denetimini yapmak, teknik düzenlemesine uygun olmayan ürünlerinuygunsuzluğunun giderilmesi için faaliyette bulunmak, denetlenen ürününgerektiğinde numunelerinin muayene <strong>ve</strong> testinin yapılmasını sağlamak, teknikdüzenlemesine uygun olmayan ürünler ile gü<strong>ve</strong>nsiz olduğu tespit edilenürünlerin üreticilerine idari para cezası <strong>ve</strong> gerekli diğer idari yaptırımlarınuygulanmasını sağlamak,20. Bakanlığın sorumluluğunda bulunan sanayi ürünlerinin gümrüklerde mevzuatauygunluk kontrollerini yapmak <strong>ve</strong> uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerinuygulanmasını sağlamak,21. Piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimine ilişkin bilgileri Bakanlık Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong>Denetimi Veri tabanına girmek, il düzeyinde piyasa gözetimi <strong>ve</strong> denetimisonuçlarına ilişkin analizler <strong>ve</strong> değerlendirmeler yapmak <strong>ve</strong> Bakanlığabildirmek,22. Verimlilik, temiz üretim <strong>ve</strong> ilgili konularda Bakanlık tarafından yapılacakaraştırmalarda <strong>ve</strong> ilgili göstergelerin oluşturulması çalışmalarında kullanılmaküzere talep edildiğinde ile ait bilgi <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rileri temin etmek <strong>ve</strong> Bakanlığa iletmek,23. Bakanlığın ilde <strong>ve</strong>rimliliği <strong>ve</strong> çevresel performansı artırmak amacıyladüzenleyeceği eğitim, bilinçlendirme <strong>ve</strong> danışmanlık programları ile projelerinuygulanma sürecinde gerekli işbirliği, koordinasyon <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>ri temini çalışmalarınıyürütmek,24. Bakanlık tarafından talep edildiğinde, ilde bulunan kamu kurumları ile özelsektör işletmelerinin <strong>ve</strong>rimlilik sorunlarını <strong>ve</strong> bunların giderilmesi için ihtiyaçduydukları hizmetleri araştırmak <strong>ve</strong> Bakanlığa bilgi <strong>ve</strong>rmek,25. Bakanlığın, <strong>ve</strong>rimliliği artırmaya <strong>ve</strong> temiz üretim uygulamalarınıyaygınlaştırmaya yönelik program <strong>ve</strong> projeleri kapsamında; üni<strong>ve</strong>rsiteler, diğerbilimsel kuruluşlar, ilgili kamu kurumları, kamu kurumu niteliğindeki meslekkuruluşları, organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri <strong>ve</strong> ilgili sivil181
toplum kuruluşları arasında işbirliği ağlarının oluşturulmasına yönelikçalışmalar yürütme <strong>ve</strong> gerekli koordinasyonu sağlamak,26. İl müdürlüğünün görev <strong>ve</strong> faaliyet alanlarına giren konularda, Bakanlıkça görev<strong>ve</strong>rilmesi halinde, uluslararası kuruluşlar, Avrupa Birliği <strong>ve</strong> yabancı ülkelerleyürütülen projelerin <strong>ve</strong> programların koordinasyonunu sağlamak,27. Bakanlık tarafından yetki <strong>ve</strong>rildiği takdirde, il müdürlüğü işlemlerindenkaynaklanan <strong>ve</strong> taraf olunan adli <strong>ve</strong> idari davalar, tahkim yargılaması ile icraişlemlerini takip etmek,28. Bilgi sistemlerinin kurulumu, bakımı, ikmali, yürütülmesi, geliştirilmesi işlerini<strong>ve</strong> bilgi gü<strong>ve</strong>nliğini Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı ile işbirliği içinde yürütmek,29. İl müdürlüğünün tahmini bütçesini hazırlamak, evrak, arşiv <strong>ve</strong> taşınır mallaraait işlemleri ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda yürütmek, ayrıca ilmüdürlüğü hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla kullanılacak bina <strong>ve</strong> diğeryapıların alınması, tahsis <strong>ve</strong> kiralanması işlemlerini Bakanlığın bilgisi dâhilindeyapmak,30. Afet <strong>ve</strong> acil durum, seferberlik <strong>ve</strong> savaş halleri ile sivil savunma <strong>ve</strong> koruyucugü<strong>ve</strong>nlik hizmetlerinin ilgili mevzuatlara göre düzenli <strong>ve</strong> etkin bir şekildeyürütülmesini sağlamak,31. İl müdürlüğü personelinin maaş, disiplin, izin <strong>ve</strong> benzeri özlük işleriniyürütmek, personel hakkında açılan soruşturmalar ile ilgili davaları Bakanlığabildirmek,32. İl müdürlüğünde görevli personelin eğitim ihtiyaçlarını belirlemek, eğitim plan<strong>ve</strong> programlarını yapmak, uygulamak <strong>ve</strong>ya uygulanmasını sağlamak, görevyapan aday memurların temel <strong>ve</strong> hazırlayıcı eğitimleri ile sınavlarını yapmak,33. Bakanlık müfettişlerinin <strong>ve</strong> iç denetçilerinin denetimlerini sağlıklı <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliolarak yapabilmeleri için denetimle ilgili taleplerini yerine getirmek,34. Bakanlık görevleri ile ilgili olarak il müdürlüğü ile bağlı, ilgili <strong>ve</strong> ilişkili kuruluştemsilcileri arasında koordinasyonu sağlamak,35. Bakanlıkça <strong>ve</strong> valilikçe <strong>ve</strong>rilecek diğer görevleri yapmak.3. <strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> İl Müdürlüğünün Hizmetleri<strong>Bilim</strong> <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yönetmeliğinde belirtilengörevlerimizden İl Müdürlüğü mesaisinin büyük bölümünü kapsayan hizmetlerimizözetle;1. <strong>Sanayi</strong> Kuruluşlarının <strong>Sanayi</strong> Siciline kaydı <strong>ve</strong> <strong>Sanayi</strong> Sicil Belgesi <strong>ve</strong>rilmesi,vize edilmesi.2. CE Muafiyet yazısının <strong>ve</strong>rilmesi, (<strong>Sanayi</strong> Siciline Kayıtlı Firmalara182
<strong>ve</strong>rilmektedir.)3. 4077 Sayılı Tüketici <strong>ve</strong> Rekabetin Korunması hakkındaki Kanun ile 4703 sayılıürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması <strong>ve</strong> uygulanmasına dair kanunuyarınca Piyasa Gözetimi <strong>ve</strong> Denetimlerinin yapılması, ürünlerle ilgiliLaboratuar incelemesinin yaptırılarak aykırı ürün <strong>ve</strong> aykırı işletmeler hakkındaİdari Para Cezasının uygulanması.4. Organize <strong>Sanayi</strong> Bölgeleri <strong>ve</strong> Küçük <strong>Sanayi</strong> Siteleri İşlemleri ile ilgili iş <strong>ve</strong>işlemlerin yürütülmesi.5. 3516 Sayılı Ölçüler <strong>ve</strong> Ayar Kanunu uyarınca Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü AletlerininMuayene <strong>ve</strong> Damgalama işleri <strong>ve</strong> denetimlerinin yapılması.6. Ölçü <strong>ve</strong> Ölçü aletlerinin Tamirine ait tamirci <strong>ve</strong> işyeri uygunluk belgelerinin<strong>ve</strong>rilmesi, vizelenmesi.7. Ölçü Aletlerinin İthal <strong>ve</strong> İhracı ile ilgili Gümrük yazılarının <strong>ve</strong>rilmesi,8. Belediye Grup Ölçü Ayar Memurlarının Çalışmalarının takibi.9. Yapılan denetimlerde 3516 sayılı kanuna aykırı olduğu belirlenen ölçü aletleriiçin, idari para cezasının uygulanması, takibi, bunlarla ilgili mahkemeleresavunma yapılması.10. Basınçlı Gaz Tüplerinin Periyodik Muayene, Deney, Bakım <strong>ve</strong> Tamir YeterlilikBelgesi <strong>ve</strong>rilmesi işlemleri.11. Basınçlı LPG Tüplerinin Periyodik Muayene, Deney, Bakım <strong>ve</strong> Tamir YeterlilikBelgesi <strong>ve</strong>rilmesi işlemleri.12. 5015 sayılı petrol piyasası kanunu uyarınca Akaryakıt <strong>ve</strong> MarkerDenetimlerinin yapılması Akaryakıt İstasyonlarının denetimi,13. <strong>Sanayi</strong> Alanlarının belirlenmesi ile ilgili olarak çevre düzeni planı <strong>ve</strong> nazımimar planlarının hazırlanmasında görüş bildirmek.14. İşyeri Açma <strong>ve</strong> Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmeliğin 15. maddesine göreoluşturulacak inceleme kurulunda görev yapmak.15. Gayri sıhhi müesselerin ruhsatlandırılması aşamasında müdürlük görüşübildirmek.16. Bakanlığımız <strong>ve</strong> Valiliğimizce <strong>ve</strong>rilen diğer görevler.183
TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜTeşkilat Yapısı <strong>ve</strong> GörevleriKüresel rekabetin bilginin kullanımı üzerinden çok yoğun bir biçimdeyaşandığı, bilgi toplumunda, sınai mülkiyet hakları işletme stratejilerinin en önemliunsurlarından biri haline gelmiştir.Ülkemizde 1871 tarihli Alamet-i Farika Nizamnamesiyle başlayan sınaîmülkiyet haklarına ilişkin süreç. 1994 yılında Türk Patent Enstitüsünün kurulmasıylakayda değer bir dinamizm kazanmıştır. Özellikle 2000’li yıllardan itibaren Enstitününgerek ulusal gerekse uluslararası düzlemde sınai mülkiyet haklarının tanınmasına,üretilmesine, korunmasına <strong>ve</strong> işletilmesine ilişkin gerçekleştirdiği projeler, etkinliklerTürk Sınai Mülkiyet Sistemini iyi bir konuma getirmiştir.Dünya piyasalarındaki rekabeti üst seviyelere çıkaran teknolojik gelişmeler,varlığını önemli ölçüde, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmaya başlayan sınaîmülkiyet sistemlerine borçludur. Zira ortaya konulan teknolojik yeniliklerin, özgüntasarımların <strong>ve</strong> bunların sonucunda ortaya çıkan <strong>ve</strong> gelişen markaların korunmasıancak sınaî mülkiyet sistemleri sayesinde mümkün olmaktadır.Bu amaçla kurulan, Türk Patent Enstitüsü (TPE) Türkiye’de sınai mülkiyethaklarının geliştirilmesi, tanıtımı <strong>ve</strong> korunması amacıyla kurulmuş özel bütçeye sahip<strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığına bağlı bir kamu kuruluşudur. Taşra teşkilatıbulunmamaktadır.Türk Patent Enstitüsü, Türkiye’nin fikri sermayesinin <strong>ve</strong> inovasyonkapasitesinin artırılmasına katkı sağlayan, sınai mülkiyet alanında ulusal <strong>ve</strong>uluslararası politikalara yön <strong>ve</strong>ren öncü bir kurum olmak vizyonu <strong>ve</strong> sınai mülkiyetbilincini yaygınlaştırarak <strong>ve</strong> sınai mülkiyet haklarının etkin korunmasına katkısağlayarak, ülkemizin rekabet gücünün geliştirilmesine <strong>ve</strong> inovasyona dayalıekonomik gelişimine katkıda bulunmak, uluslararası platformlarda yönlendirici olmakmisyonu ile faaliyetlerini sürdürmektedir.Temel Değerlera) Gü<strong>ve</strong>nilirlikb)Tarafsızlıkc)Müşteri odaklılıkd)Kaliteli <strong>ve</strong> hızlı hizmete)Çözüm odaklılıkf)Değişime <strong>ve</strong> yeniliğe açıklıkg)Çalışan odaklılıkh)Paydaşlarla işbirliğine açıklıki)Uluslararası ilişkilerde etkinlik184
Stratejik Amaçlara)Sınai mülkiyet haklarına ilişkin hizmetleri hızlı <strong>ve</strong> kaliteli bir biçimdeyürütmek.b)Sınai mülkiyet kültürünü toplumun bütün kesimlerine yaymak <strong>ve</strong> sınaimülkiyetin ekonomik faydaya dönüşmesini sağlamak.c)Sınai mülkiyet alanında ulusal <strong>ve</strong> uluslararası platformlarda yönlendiriciolmak.d)Kurumsal kapasiteyi sistematik olarak güçlendirmek.HedeflerHedef 1.1: Hizmet sunumunda <strong>ve</strong>rimliliği, kaliteyi <strong>ve</strong> müşteri memnuniyetiniartıracak önlemler alınacaktır.Hedef 1.2: Plan Dönemi sonuna kadar patent araştırma <strong>ve</strong> incelemeraporlarının tamamının Enstitü bünyesinde düzenlenebilmesi sağlanacaktır.Hedef 1.3: Marka tescil başvurularının inceleme <strong>ve</strong> tescil sürecinin 6 ay içindetamamlanması sağlanacaktır.Hedef 1.4: Patent, marka, endüstriyel tasarım <strong>ve</strong> coğrafi işaret konularınailişkin Enstitü kararlarında tutarlılık artırılacaktır.Hedef 1.5: Enstitü kararları ile yargı kararları arasındaki uyum artırılacaktır.Hedef 1.6: Kağıtsız ofise geçilecek <strong>ve</strong> çevrimiçi sunulan hizmetlerartırılacaktır.Hedef 1.7: Vekillik sisteminin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır.Hedef 2.1: Toplumda patent, marka <strong>ve</strong> endüstriyel tasarıma ilişkin bilinirlik <strong>ve</strong>farkındalık düzeyi yükseltilecektir.Hedef 2.2: Coğrafi işaretler konusunda her düzeyde bilinç artırılacaktır.Hedef 2.3: Sınai mülkiyetin etkin korunmasına <strong>ve</strong> taklidin önlenmesine yönelikbilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.Hedef 2.4: İnovasyon kapasitesinin artırılması <strong>ve</strong> yeniliklerin üretimedönüştürülmesi teşvik edilecektir.Hedef 2.5: Yöresel <strong>ve</strong> kentsel markalaşmanın teşviki yönünde çalışmalaryapılacaktır.Hedef 2.6: Özgün tasarımlar teşvik edilerek “Türk Tasarımı” imajınıngelişmesine katkı sağlanacaktır.Hedef 2.7: Sınai mülkiyet alanında akademik çalışmalar teşvik edilecektir.Hedef 3.1: Dünyadaki sınai mülkiyet konularına ilişkin gelişmeler takipedilecek <strong>ve</strong> stratejiler geliştirilecektir.Hedef 3.2: Uluslararası kuruluşlarla yeni işbirliği alanları oluşturulacak <strong>ve</strong>mevcut işbirlikleri etkin hale getirilecektir.Hedef 3.3: Ulusal sınai mülkiyet ofisleriyle yeni işbirliği alanları oluşturulacak<strong>ve</strong> mevcut işbirlikleri etkin hale getirilecektir.Hedef 3.4: Kamu kurumları <strong>ve</strong> STK’lar arasındaki mevcut platformlaretkinleştirilerek yapılacak çalışmaların sonuçları politikalara aktarılacaktır.Hedef 3.5: Yöresel ürünlerimizin uluslararası düzeyde coğrafi işaret tescilialmasına <strong>ve</strong> bilinirliğinin artırılmasına katkı sağlanacaktır.Hedef 3.6: Genetik kaynaklar <strong>ve</strong> geleneksel bilgi konusunda ilgili taraflarlaişbirliği içinde ulusal <strong>ve</strong> uluslararası düzeyde çalışmalar yapılacaktır.Hedef 3.7: AB Müzakerelerinde sınai mülkiyet haklarına ilişkin faslın kapanışkriterlerine yönelik çalışmalar yürütülecektir185
Hedef 4.1: Enstitü çalışmalarının <strong>ve</strong> sınai mülkiyet haklarının gerektirdiği yasaldüzenlemeler hazırlanacak <strong>ve</strong> organizasyonel yapı güncellenecektir.Hedef 4.2: <strong>Personel</strong>in niteliği <strong>ve</strong> niceliği artırılacaktır.Hedef 4.3: Fiziksel <strong>ve</strong> teknolojik altyapı gereksinimler doğrultusundagüçlendirilecektir.Hedef 4.4: Planlı çalışma kültürünün oluşmasına <strong>ve</strong> mali kaynakların etkinkullanılmasına yönelik sistematik bir yapı oluşturulacaktır.Hedef 4.5: Kurum içi ortak çalışma kültürü <strong>ve</strong> iletişim güçlendirilecek, <strong>ve</strong>rimlilikartırılacaktır.Hedef 4.6: Patent Akademisi kurulacaktır.Türk Patent Enstitüsü Yönetimi; Yönetim Kurulu, Danışma Kurulu <strong>ve</strong>Başkanlıktan, ana hizmet birimleri; Patent, Markalar, Endüstriyel Tasarımlar <strong>ve</strong>Uluslararası ilişkiler <strong>Dairesi</strong> Başkanlıklarından, danışma <strong>ve</strong> denetim birimleri iseHukuk Müşavirliği, Strateji Geliştirme Müdürlüğü, İç Denetim Koordinatörlüğü,yardımcı hizmet birimleri; <strong>Personel</strong>, İdari <strong>ve</strong> Mali İşler <strong>ve</strong> EnformasyonDokümantasyon <strong>ve</strong> Bilgi işlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlıklarından oluşmakta olup TPE teşkilatşeması ekte yer almaktadır.Türk Patent Enstitüsünün (TPE) görevleri, 6 Kasını 2003 tarih <strong>ve</strong> 5000 sayılıKanun’da aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:‣ Kanunlarla koruma altına alınmış olan sınai mülkiyet haklarının tescilini <strong>ve</strong> buhakların korunması ile ilgili işlemleri yapmak,‣ Lisans işlemlerinde arabuluculuk faaliyetlerinde bulunmak <strong>ve</strong> mahkemelerdebilirkişilik yapmak,‣ Lisans <strong>ve</strong> devir anlaşmalarını tescil etmek,‣ Buluşların kullanımını takip etmek, yeni teknolojilerin değerlendirilmesi ileteknoloji transferlerinin yönlendirilmesi <strong>ve</strong> arşivlenmesi işlemlerini yapmak,‣ Yurtdışında benzer kuruluşlar <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlarla işbirliğindebulunmak,‣ Türkiye’yi sınaî mülkiyet hakları konusunda uluslararası kuruluşlar nezdindetemsil etmek,‣ Sınaî Mülkiyet hakları ile ilgili uluslararası anlaşmaların hazırlanmasına ülkeçıkarlarını koruyarak katkıda bulunmak <strong>ve</strong> bu anlaşmaların Türkiye’deuygulanmasını sağlamak,‣ Yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdışında teknoloji <strong>ve</strong> araştırma - geliştirme ile ilgili kurum <strong>ve</strong>kuruluşlarla <strong>ve</strong> bilgi bankalarıyla işbirliği yapmak, dokümantasyon merkezlerikurmak, bu bilgileri kamunun istifadesine sunmak,‣ Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili olarak çeşitli yayınları yapmak <strong>ve</strong> Türk SınaîMülkiyet Hakları Gazetesini periyodik olarak yayınlamak,‣ Sınaî mülkiyet hakları konularında yurt içinde kişi <strong>ve</strong> kuruluşlarınbilgilendirilmesi <strong>ve</strong> yönlendirilmesi için gerekil çalışmaları yapmaktır.Türk Patent Enstitüsünün Organ <strong>ve</strong> Birimleria) Yönetim Kurulu.b) Danışma Kurulu.c) Başkanlık.d) Yeniden İnceleme <strong>ve</strong> Değerlendirme Kurulu.186
e) Ana Hizmet Birimleri.f) Yardımcı Hizmet Birimleri.g) Danışma Birimlerinden oluşmaktadır.Yönetim KuruluYönetim Kurulu; Adalet Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından birer üye, <strong>Bilim</strong>,<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığının belirleyeceği üç üye, Enstitü Başkanı <strong>ve</strong> bir BaşkanYardımcısı olmak üzere yedi üyeden oluşur.Yönetim Kurulu, Enstitünün en yüksek düzeyde yönetim <strong>ve</strong> karar organıdır.Enstitü Başkanı aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanıdır. Yönetim Kurulununçalışma usul <strong>ve</strong> esasları Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.Yönetim Kurulu 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş <strong>ve</strong> GörevleriHakkında Kanun <strong>ve</strong> diğer mevzuatla Enstitü’ye <strong>ve</strong>rilen görevlerin yerine getirilmesinisağlar.Danışma KuruluEnstitünün Danışma Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur: Adalet, MillîSavunma, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Sağlık, Tarım <strong>ve</strong> Köyişleri, Ulaştırma, Çevre<strong>ve</strong> Orman, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret, Kültür <strong>ve</strong> Turizm bakanlıklarından birer üye, DevletPlanlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı,Gümrük Müsteşarlığı, Türkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Araştırma Kurumundan birer üye,üni<strong>ve</strong>rsitelerden Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek beş üye, en fazla üyeye sahipİşçi <strong>ve</strong> İş<strong>ve</strong>ren Sendikaları Konfederasyonlarından birer üye, Türkiye Atom EnerjisiKurumu, Millî Prodüktivite Merkezi, Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Ölçekli <strong>Sanayi</strong> Geliştirme <strong>ve</strong>Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Birliği, Türk Mühendis <strong>ve</strong>Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği <strong>ve</strong> TürkEczacıları Birliğinden birer üye’den oluşmaktadır.5000 sayılı Kanun hükümlerine göre Danışma Kurulu yılda en az bir keztoplanmaktadır.5000 sayılı Kanun hükümlerine göre Danışma Kurulu yukarıdaki şekilde teşkiledilmiş olmasına rağmen yukarıdaki listede yer alan bazı Bakanlık <strong>ve</strong> kuruluşlarınisimleri yeni KHK’lar ile değiştirilmiştir.Yeniden İnceleme <strong>ve</strong> Değerlendirme KuruluSınaî mülkiyet haklarının tescil işlemleri ile ilgili Enstitünün almış olduğukararlara karşı başvuru sahipleri <strong>ve</strong>ya üçüncü kişiler tarafından yapılacak itirazlarınincelenmesi <strong>ve</strong> değerlendirilmesi işlemleri Yeniden İnceleme <strong>ve</strong> DeğerlendirmeKurulunca yürütülürTPE’nin Ana Hizmet Birimlerinin Sunduğu HizmetlerPatent <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı187
‣ Patent <strong>ve</strong> Faydalı Model başvurularının tescili işlemlerinin yapılması,‣ Araştırma <strong>ve</strong> inceleme raporlarının hazırlanması,‣ Başvuru <strong>ve</strong>ya belgelere ilişkin lisans, devir, unvan, adres değişikliği işlemlerininyapılması,‣ Rehin haciz, ihtiyati tedbir işlemlerin <strong>ve</strong> yıllık ücretlerin sicile işlenmesiişlemlerinin yapılması,‣ Mahkemeler; İcra Müdürlükleri, Bakanlıklar vb. resmi kurumlar ile Özel kurum<strong>ve</strong> kişilerden gelen bilgi <strong>ve</strong> belge taleplerine cevap <strong>ve</strong>rilmesi.Patent <strong>ve</strong> Faydalı Model Başvuru İstatistikleriYıllar Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam Yerli Yabancı Toplam2000 277 3156 3433 454 17 471 731 3173 39042001 337 2877 3214 631 14 645 968 2891 38592002 414 1460 1874 914 18 932 1328 1478 28062003 490 662 1152 1206 16 1222 1696 678 23742004 685 1577 2262 1479 18 1497 2164 1595 37592005 935 2526 3461 1896 28 1924 2831 2554 53852006 1090 4075 5165 2424 32 2456 3514 4107 76212007 1838 4351 6189 2972 44 3016 4810 4395 92052008 2268 4869 7137 2949 37 2986 5217 4906 101232009 2588 4653 7241 2842 40 2882 5430 4693 101232010 3250 5093 8343 2994 39 3033 6244 5132 113762011 4087 6154 10241 3175 67 3242 7262 6221 13483Markalar <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Marka tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre kayıt, dosyalama,araştırma, inceleme, değerlendirme <strong>ve</strong> tescil işlemlerinin yapılması,‣ Tescilli markaların <strong>ve</strong> marka tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerinegöre lisans, devir vb. değişikliklerle ilgili işlemlerin yapılması,‣ Markaların ilan, tasnif <strong>ve</strong> sicil işlemlerinin yapılması,‣ İlgili mevzuat hükümlerine göre, belirli nitelikleri haiz işaret <strong>ve</strong> ibarelerin korumaaltına alınması, markaların tanınmışlık düzeyleri ile ilgili esasların belirlenmesi<strong>ve</strong> uygulamaya konulması işlemlerinin yapılması,‣ Coğrafi işaretlerle ilgili işlemlerin yürütülmesi,188
Coğrafi İşaret BaşvuruİstatistikleriYıllar Başvuru Sayısı2000 102001 132002 102003 222004 122005 152006 172007 122008 142009 132010 412011 74Marka Başvuru İstatistikleriYıllar Yerli Yabancı Toplam2000 21188 8195 293832001 20289 8816 291052002 28534 7895 364292003 30507 8207 387142004 38524 8935 474592005 48981 11436 604172006 54788 12067 668552007 58713 13920 726332008 60597 14394 749912009 59838 11766 716042010 72686 11979 846652011 103736 13960 117696Endüstriyel Tasarımlar <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Endüstriyel tasarımların tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine görekayıt, dosyalama, araştırma, inceleme, değerlendirme <strong>ve</strong> tescil işlemlerininyapılması,‣ Tasarımların lisans, devir gibi hukuki işlemleri ile süresi dolan tescillerinyenilenmesi vb. değişikliklerle ilgili işlemlerin yapılması.‣ Tasarım tescili ile ilgili konularda yurtiçinde kişi <strong>ve</strong> kuruluşların bilgilendirilmesi<strong>ve</strong> yönlendirilmesi için gerekli çalışmaların yapılması.189
Endüstriyel Tasarım Başvuru İstatistikleriYıllar Yerli Yabancı Toplam2000 10030 592 106222001 13312 539 138512002 19667 635 203022003 21461 702 221632004 23211 1108 243192005 26716 1209 279252006 28237 1247 294842007 29109 1289 303982008 28749 1205 299542009 26312 847 271592010 29467 974 304412011 35451 1127 36578Uluslararası İlişkiler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Enstitünün görev alanına giren uluslararası anlaşmaların izlenmesi,incelenmesi <strong>ve</strong> yükümlülüklerin yerine getirilmesi için gereken çalışmalarınyürütülmesi,‣ Uluslararası anlaşmalardan iştirak edilmesi gerekenlere katılmak için 5-5-1969tarihli <strong>ve</strong> 1173 sayılı Milletlerarası Münasebetlerin Yürütülmesi <strong>ve</strong>Koordinasyonu Hakkında Kanun çerçe<strong>ve</strong>sinde işlemlerin yürütülmesi,‣ Gerekli hallerde mevzuatta düzenlemeler yapmak üzere Başkanlığa önerilerdebulunulması,‣ Yabancı mevzuatın izlenmesi <strong>ve</strong> temin edilmesi.Danışma <strong>ve</strong> Denetim Birimlerinin Sunduğu HizmetlerHukuk Müşavirliği‣ Sınai mülkiyet hakları ile ilgili mevzuatın günün koşullarına uygun halegetirilmesi için çalışmaların yapılması,‣ Hukuki konularda Yönetim Kuruluna <strong>ve</strong> Başkanlığa danışmanlık yapılması,‣ Sınai mülkiyet haklarına ait ulusal <strong>ve</strong> uluslararası hukukla ilgili anlaşmalar,kanunlar, yönetmelikler, diğer mevzuat, rapor makale <strong>ve</strong> benzeridüzenlemelerin hizmete hazır tutulması,‣ Mahkemelerde Enstitü’nün temsil edilmesi.Strateji Geliştirme Müdürlüğü‣ İdarenin stratejik plan <strong>ve</strong> performans programı hazırlanması çalışmalarınınkoordine edilmesi <strong>ve</strong> sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarınınyürütülmesi,‣ İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesinin, stratejik plan <strong>ve</strong>yıllık performans programına uygun olarak hazırlanması <strong>ve</strong> idare faaliyetlerininbunlara uygunluğunun izlenmesi <strong>ve</strong> değerlendirilmesi.190
‣ Mevzuat uyarınca belirlenecek bütçe <strong>ve</strong> esasları çerçe<strong>ve</strong>sinde, ayrıntılıharcama programı hazırlanması <strong>ve</strong> hizmet gereksinimleri de dikkate alınaraködeneğin ilgili birimlere gönderilmesinin sağlanması.‣ Bütçe kayıtlarının tutulması, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin <strong>ve</strong>rilerintoplanması, değerlendirilmesi <strong>ve</strong> bütçe kesin hesabı ile mali istatistiklerinhazırlanması,‣ Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlan esas alınarakidarenin faaliyet raporunun hazırlanması,‣ İdarenin yatırım programı hazırlanma çalışmalarının koordine edilmesi,uygulama sonuçlarının izlenmesi <strong>ve</strong> yıllık yatırım değerlendirme raporununhazırlanması,‣ Mali kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye <strong>ve</strong>harcama yetkililerine gerekli bilgilerin sağlanması <strong>ve</strong> danışmanlık yapılması,‣ Ön mali kontrol faaliyetinin yürütülmesi,‣ İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması <strong>ve</strong> geliştirilmesikonularında çalışmalar yapılması,‣ 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş <strong>ve</strong> Görevleri HakkındaKanununun7’nci maddesi gereğince kamu kuruluşları <strong>ve</strong> özel sektörtemsilcilerinin oluşturduğu 31 üyeli TPE Danışma Kumlu toplantılarınınkoordinasyonu <strong>ve</strong> sekreterya işlemlerinin yapılması,‣ Türk Patent Enstitüsü’nün <strong>ve</strong>receği hizmetler karşılığı alacağı ücretlere ilişkintebliğin hazırlanması,‣ Hükümet programında yer ajan <strong>ve</strong> Enstitümüzün sorumlu kuruluş olarakbelirlendiği eylemlerle ilgili çalışmaların koordinasyonu <strong>ve</strong> eylemlerle ilgiligelişmelerin Bakanlığa <strong>ve</strong> Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığına bildirilmesi,‣ Üst yönetici tarafından <strong>ve</strong>rilen diğer görevlerin yerine getirilmesiİç Denetim Koordinatörlüğü‣ Risk analizlerine dayak iç denetim plan <strong>ve</strong> programlarını hazırlamak,geliştirmek <strong>ve</strong> üst yöneticinin onayına sunmak,‣ Onaylanan denetim plan <strong>ve</strong> programlarının uygulamasını sağlamak denetim <strong>ve</strong>danışmanlık faaliyetlerini yürütmek üst yönetici tarafından talep edilen <strong>ve</strong> görevalanına giren program dışı görevleri gerçekleştirmek,‣ Enstitünün risk yönetimi, iç kontrol <strong>ve</strong> yönetim süreçlerinin etkinlik <strong>ve</strong>yeterliliğini değerlendirmek,‣ İç denetim faaliyetleri sırasında tespit edilen <strong>ve</strong>ya iç denetime intikal edeninceleme <strong>ve</strong>ya soruşturma yapılmasına gerek duyulan hususların üstyöneticinin bilgisine sunmak,‣ İç denetim faaliyetlerinin sonuçlarını izlemek‣ İç denetim faaliyetlerinin değerlendirilmesi, kamu iç denetim standartları <strong>ve</strong>meslek ahlak kurallarına uygun olarak yürütülmesi <strong>ve</strong> iç denetin, faaliyetleriningeliştirilmesi için kalite gü<strong>ve</strong>nce <strong>ve</strong> geliştirme programını oluşturmak,uygulamak <strong>ve</strong> geliştirmek,‣ Kalite gü<strong>ve</strong>nce <strong>ve</strong> geliştirme programı çerçe<strong>ve</strong>sinde yapılan değerlendirmesonuçlarının üst yöneticiye sunmak‣ Yıllık iç denetim faaliyet raporunu hazırlamak <strong>ve</strong> üst yöneticiye sunmak,‣ İç denetim görevlerinin etkin bir şekilde yerine getirilebilmesini sağlayacak bilgi,yetenek, tecrübe <strong>ve</strong> mesleki yeterliliğe sahip iç denetçi kadrosunu Enstitünün191
insan kaynakları politikaları ile uyumlu olarak oluşturmak <strong>ve</strong> bunun için gerekliprosedürleri gerçekleştirmek‣ İç denetim yönergesini <strong>ve</strong> işlem süreçlerinin İç Denetim KoordinasyonKurulunun düzenlemelerine uygun olarak hazırlamak <strong>ve</strong> geliştirmek,‣ İç denetim faaliyetlerinin sonuçları hakkında üst yöneticiye belirli aralıklarla bilgisunmak, iç denetim alanındaki gelişmeler <strong>ve</strong> en iyi uluslararası uygulamalarkonusunda bilgilendirmek,‣ Denetim raporlarının, raporlama standartları ile belirlenen usul <strong>ve</strong> esaslarauygunluğunu kontrol etmek <strong>ve</strong> bir örneğini muhafaza etmek,‣ İç denetim faaliyeti <strong>ve</strong> iç denetçilerle ilgili diğer işlemleri yürütmek.Yardımcı Hizmet Birimlerinin Sunduğu Hizmetler<strong>Personel</strong> <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ TPE hizmetlerinin en iyi bir biçimde yürütülebilmesi için ihtiyaç duyulankadroların temin edilmesinde, personel seçiminde, birimlere dağıtılmasında,eğitimle ilgili faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde, istihdam şekli <strong>ve</strong> şartlarınınbelirlenmesinde uyulacak esasların tespit edilmesi,‣ Tüm personelin atama, terfi, istifa, emeklilik, sicil, izin, tedavi vb, her türlü özlükhaklarıyla ilgili işlemleri ile bunların iş akitleri, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim<strong>ve</strong> Kontrol Kanunu hükümleri çerçe<strong>ve</strong>sinde tüm birimlerin maaş yan ödeme,özel gider indirimi, sözleşme ücretleri, yönetim kurulu ücretleri, fazla çalışmaücretleri, ikramiye, yolluk, sağlık gibi işlemlerin gerçekleştirme görevininyapılması, özlük, sicil <strong>ve</strong> sağlık dosyalarının tutulması, hizmet içi eğitimihtiyaçlarının belirlenmesi,‣ Eğitim plan <strong>ve</strong> programlarının hazırlanması,‣ Görevde yükselme eğitimleri ile kurumlar arası seminerlere personelinkatılımının sağlanması,‣ TPE’nin hedef, politika <strong>ve</strong> stratejileri doğrultusunda, çalışanların performans <strong>ve</strong>memnuniyetlerini arttırmak için gerekli çalışmaların yapılması, bu doğrultudapolitikalar üretilmesi, etkin bir şekilde uygulanması <strong>ve</strong> gelişmesinin sağlanması.İdari <strong>ve</strong> Mali İşler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Enstitü tarafından yapılması gerekli harcamaların, toplanacak gelirlerin <strong>ve</strong> satınalmaların ilgili kanun <strong>ve</strong> mevzuat çerçe<strong>ve</strong>sinde yürütülmesi,‣ Enstitünün temizlik, bakım <strong>ve</strong> onanım hizmetler i ile Enstitünün ihtiyaçları içintaşınır <strong>ve</strong> taşınmaz malların satın alınması <strong>ve</strong>ya kiralanması, bunlarıngerektiğinde satılması <strong>ve</strong>ya kimya <strong>ve</strong>rilmesi işlerinin Yönetim Kurulunasunulması <strong>ve</strong> bu işlerin Yönetim Kumlunun onay’ ile yürütülmesi,‣ Evrak giriş <strong>ve</strong> çıkışları ile arşiv hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesi,‣ Demirbaş <strong>ve</strong> diğer kayıtların tutulması.Enformasyon, Dokümantasyon <strong>ve</strong> Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Enstitünün görevleri ile ilgili olarak eğitici <strong>ve</strong> bilgi <strong>ve</strong>rici kitap, broşür, dergiyayınlanması,‣ Sınai mülkiyet hakları ile ilgili yurt iğne <strong>ve</strong> yurt dışına yönelik dokümanlarınyayınlanması,192
‣ Sınai Mülkiyet Kütüphanesi ile ilgili hizmetlerin yürütülmesi,‣ İlgili mevzuda yurt içinde <strong>ve</strong> yurt dışında tescil edilmiş patentler <strong>ve</strong> markalaraait bilgi <strong>ve</strong> belgelerin toplanması <strong>ve</strong> bunların Enstitünün <strong>ve</strong> kamununistifadesine sunulması,‣ Resmi Sınai Mülkiyet Gazetesinin yayınlanması,‣ Sınai mülkiyet haklan ile ilgili her türlü eğitim <strong>ve</strong> tanıtım faaliyetlerininyürütülmesi,‣ Yönetim Kurulu kararı ile uygun görülen yerlerde enformasyon birimlerininfaaliyette bulunması için gerekli işbirliği çalışmalarının yürütülmesi,‣ Enstitü bünyesinde bilgi işlem sisteminin kurulması, donanım <strong>ve</strong> yazılımlarınişletilmesi <strong>ve</strong> geliştirilmesi,‣ Sınai mülkiyet hakları ile ilgili olarak bilgi <strong>ve</strong> belgelerin bilgisayar ortamınaaktarılması <strong>ve</strong> saklanması‣ Bilgisayar ortamındaki bilgilerin Enstitünün ilgili birimleri tarafından en hızlıbiçimde kullanılabilmeleri için gerekli çalışmaların yapılması.Yönetim <strong>ve</strong> İç kontrol Sistemi5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi <strong>ve</strong> Kontrol Kanunu ile Türk kamu mali sistemiyeniden yapılandırılmıştır. Bu kanunla, kamu mali yönetiminde saydamlık <strong>ve</strong> hesap<strong>ve</strong>rebilirliği artırmak, iç kontrol, iç <strong>ve</strong> dış denetim sistemlerini uluslararası standartlarauygun hale getirmek, parlamentonun bütçe üzerindeki etkinliğini arttırmak içinkurumların stratejik planlarının <strong>ve</strong> bütçelerinin yıllık programlara, belirlenmiş usul <strong>ve</strong>esaslara göre hazırlanması <strong>ve</strong> uygulanması, tüm mali işlemlerinmuhasebeleştirilmesi, raporlanması <strong>ve</strong> mali kontrolün düzenlenmesi hedeflenmiştir.Bu amaçla, ‘iç kontrol <strong>ve</strong> ön mali kontrole ilişkin usul <strong>ve</strong> esaslar” çerçe<strong>ve</strong>sinde kamuidarelerinin, iç kontrol sistemlerinin Kamu İç Kontrol Standartlarına uyumunusağlamak üzere; yapılması gereken çalışmaların belirlenmesi, bu çalışmalar içineylem planı oluşturulması, gerekli prosedürler <strong>ve</strong> ilgili düzenlemelerin hazırlanmasıhususu Maliye Bakanlığı tarafından 27/12/2007 tarih <strong>ve</strong> 26738 sayılı ResmiGazetede yayımlanan tebliğ ile duyurulmuştur. Enstitümüzde “Türk Patent Enstitüsüİç Kontrol Standartları Eylem Planı” hazırlanmış <strong>ve</strong> 07/07/2009 tarihi itibariyleyürürlüğe konulmuştur. Eylem planının uygulanması, izlenmesi, koordinasyonu <strong>ve</strong>sekreterya hizmetlerini Strateji Geliştirme Müdürlüğü yerine getirmektedirBu planın uygulanması Enstitüye stratejik planında yer alan hedefleringerçekleştirilmesi, kaynakların etkili, ekonomik <strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimli kullanılmasının sağlanması,zamanında <strong>ve</strong> doğu karar alma olanağının yaratılması, Enstitünün hizmetönceliklerinin belirlenmesinde sistematik bir yaklaşım getirilmesi, hizmetlerinmevzuata uygun olarak yürütülmesinin sağlanması, mali yada mali olmayan gü<strong>ve</strong>nilirraporlar üretilmesi, iş süreçlerinin iyileştirilmesi <strong>ve</strong> çıktı odaklı çalışılması, sorumluluk<strong>ve</strong> görevlerin açıkça tanımlanması, ,risk yönetimi oluşturulması <strong>ve</strong> iç denetim olanağısağlanması <strong>ve</strong> katılımcı yönetim anlayışının yerleşmesi gibi yararlar sağlayacaktır.Ayrıca Enstitünün tüm mali karar <strong>ve</strong> işlemleri Strateji Geliştirme Müdürlüğünün önmali kontrolüne tabi tutulmaktadır.Türk Patent Enstitüsü, “Sınai mülkiyetin etkin <strong>ve</strong> yaygın kullanımını sağlayarakTürk sanayi <strong>ve</strong> teknolojisini küresel rekabette öne çıkarmak; Avrupa’da örnek <strong>ve</strong> öncükurum olmak” ‘vizyonuyla, sınai mülkiyet sisteminin bütün unsurlarına yönelikprojeleriyle sanayicimizin <strong>ve</strong> girişimcimizin hizmetinde olmaya devam edecektir.193
TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİTürkiye <strong>Bilim</strong>ler Akademisi Görevleri <strong>ve</strong> Teşkilat YapısıAkademi, 2 Eylül 1993’te, 497 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (R.G.02/09/1993 tarih <strong>ve</strong> 21686 sayı) ile kurulmuştur.Kurucu üyelerin Başbakan tarafından atanması, ilk genel kurulunoluşturulması, Başkan <strong>ve</strong> Akademi Konseyi'nin seçilmesi, Başkanın atanmasısonuçlandırıldıktan sonra Akademi, 7 Ocak 1994'te çalışmalarına başlamıştır.Amaç Türkiye’de tüm bilim alanlarındaki araştırmaları, bilimci kişiliğini <strong>ve</strong>araştırıcılığı özendirmek <strong>ve</strong> bu alanlarda emeği geçenleri onurlandırmak; gençleribilim <strong>ve</strong> araştırma alanına yöneltmektir. Türkiye'deki bilimcilerin <strong>ve</strong> araştırıcılarıntoplumsal statülerinin yükseltilmesi <strong>ve</strong> korunmasına çalışmak; bilim <strong>ve</strong> araştırmastandartlarının uluslararası düzeye çıkarılmasına yardım etmek amacıyla, <strong>Bilim</strong><strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanına bağlı tüzel kişiliğe, bilimsel, idari <strong>ve</strong> mali özerkliğesahip Türkiye <strong>Bilim</strong>ler Akademisi (kısa adı TÜBA) kurulmuştur.Akademinin Görevleri‣ <strong>Bilim</strong>sel konularda <strong>ve</strong> bilimsel önceliklerin saptanması amacıyla incelemeler <strong>ve</strong>danışmanlık yapmak,‣ Toplumda bilimsel yaklaşım <strong>ve</strong> düşüncenin yayılmasını sağlamak,‣ Hükümete, Türk bilimcileri <strong>ve</strong> araştırıcılarının toplumsal statüleri, yaşamdüzeyleri, gelirleri <strong>ve</strong> bu tür faaliyetlerin gereği olan özel kolaylık <strong>ve</strong>ayrıcalıklara ilişkin mevzuat değişiklikleri önermek,‣ <strong>Bilim</strong>in öneminin ülke kamuoyunca takdir <strong>ve</strong> kabulünü sağlamak <strong>ve</strong> bilimadamlığını özendirmek için ödüller <strong>ve</strong>rmek,‣ Yukarıda belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi <strong>ve</strong> görevlerin yerinegetirilebilmesi ile ilgili her türlü faaliyette bulunmak.Akademi Üyeliği‣ Akademi'de; Asli üye, Asosye üye <strong>ve</strong> Şeref üyesi olmak üzere üç tür üyebulunur.‣ Aslî <strong>ve</strong> Asosye üye sayısı, her birinden yüzelli olmak üzere toplam üçyüzdür.‣ Şeref üyeliği sayısı herhangi bir sınırlamaya tabi değildir.Üyeliğe Seçilme Şartları‣ Asli Üye; Aşağıda belirlenen şartları taşıyan T.C. uyruklu seçkin bilim adamlarıarasından seçilir.‣ Ulusal <strong>ve</strong>ya uluslararası saygın kuruluşlardan ödül <strong>ve</strong>ya madalya almış olmak‣ Kendi adıyla anılan keşif, icat, teori <strong>ve</strong> modellere sahip olmak <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya adıklasik kitaplara <strong>ve</strong>ya derleme makalelerine geçmiş olmak;‣ Uluslararası bilim atıfları kataloglarında genel kabul görmüş yüksek sayıda atıfalmış olmak,194
Asosye Üye; Asli üye olmaya aday T.C. uyruklu yetenekli genç bilim adamları(45 yaşını geçmemiş) arasından seçilir.Şeref Üyesi; Asli üye olma şartlarına sahip, ancak yaş haddi sebebiyle asliüyeliğe seçilemeyen T.C. uyruklu bilim adamları, Türkiye ile ilgisi olan <strong>ve</strong> işbirliğiyapan <strong>ve</strong> asli üyelerde aranan şartları taşıyan yabancı bilim adamları arasındanseçilir.Üye seçimiAslî <strong>ve</strong> Asosye üyelerin, üçte biri TÜBİTAK <strong>Bilim</strong> Kurulu, üçte biriYükseköğretim Kurulu <strong>ve</strong> üçte biri Aslî üyeler tarafından seçilir.Aslî üyeler tarafından seçilecek Aslî, Asosye <strong>ve</strong> Şeref üyeleri için; bir Aslî üyetarafından Akademi Konseyine yazılı olarak başvurulması <strong>ve</strong> aday gösterilen kişinin,aday gösteren üye dışında iki Genel Kurul üyesi tarafından da yazılı olarakdesteklenmesi gerekir. Adaylık, Akademi Konseyi tarafından kabul gördükten sonraGenel Kurulun onayına sunulur.Üyelik SüreciAslî üyelik altmış yedi yaşına kadar sürer. Yaş haddi nedeniyle Aslî üyelikstatüsü sona eren üyeler, otomatik olarak Şeref üyesi olurlar.yıldır.Asosye üyeler üç yıl için seçilirler. Asosye üyelik süresi toplam en çok dokuzAkademi'nin Organları‣ Akademi Genel Kurulu‣ Akademi Konseyi‣ Akademi BaşkanıAKADEMİ GENEL KURULUAkademi Genel Kurulu, Aslî <strong>ve</strong> Asosye üyeler ile Şeref üyelerinden oluşur.Akademi Genel Kurulunun Görevleri‣ Akademi Konseyi'nce hazırlanacak bilim politikasına ilişkin temel dokümanlarlafaaliyet raporu, bilanço <strong>ve</strong> bütçe önerisini görüşerek onaylamak,‣ Aslî üyeler tarafından önerilecek üyelikleri karara bağlamak,‣ Süresi dolan Akademi Konseyi üyeleri yerine çoğunluk esasıyla yeni üyelerseçmek,‣ Akademi Konseyinin temel bilimler alanında enstitü kurulmasına <strong>ve</strong>yakaldırılmasına ilişkin önerilerini karara bağlamak,‣ TÜBİTAK <strong>Bilim</strong> Kurulu için önerilecek adayları belirlemek.AKADEMİ KONSEYİAkademi Konseyi, Genel Kurulca üç yıl için seçilen on Aslî üye ile AkademiBaşkanından oluşur. Aslî üyelerle birlikte aynı usûle göre aynı sayıda yedek üyelerde seçilir. Görev süreleri dolan üyeler en fazla bir dönem daha yeniden seçilebilir.195
Konsey üyeliğinin herhangi bir sebeple boşalması hâlinde boşalan üyeliğe, kalansüreyi tamamlamak üzere yedek üye da<strong>ve</strong>t edilir.Akademi Konseyinin Görevleri‣ Akademiye ilişkin faaliyetleri düzenlemek <strong>ve</strong> yürütmek,‣ Çeşitli danışmanlık <strong>ve</strong>ya etüd konuları için Akademi içinden <strong>ve</strong>ya dışındankomisyonlar kurmak,‣ Bütçe teklifi hazırlamak,‣ Temel bilimler alanında enstitü kurulmasını <strong>ve</strong>ya kaldırılmasını önermek,‣ Kurulmasına karar <strong>ve</strong>rilen enstitülerin malî yönden desteklenmesine karar<strong>ve</strong>rmek.AKADEMİ BAŞKANIAkademi Başkanı, Aslî üyeler içinden Akademi Genel Kurulunca belirleneceküç aday arasından Başbakan tarafından üç yıl için atanır.Akademi Başkanlığının herhangi bir sebeple boşaldığı tarihten itibaren otuzgün içinde Genel Kurulca adaylar belirlenir.Genel Kurulun süresi içinde toplanamaması <strong>ve</strong>ya Genel Kurulca süresi içindeherhangi bir sebeple uygun nitelikte <strong>ve</strong> yeterli sayıda üye seçimi yapılmamasıdurumunda, Başbakan Aslî üyeler arasından re’sen atama yapar. Aynı kişi ikidönemden fazla Başkanlığa atanamaz. Akademi Başkanı, Akademi'nin amaçlarıdoğrultusunda faaliyet göstermesinden sorumludur. Başkan, Akademi'nin ita amiridir.Akademi ÖdülleriAkademi tarafından bilimsel araştırmaları teşvik <strong>ve</strong> bilimin öneminin ülkekamuoyunca takdir <strong>ve</strong> kabulünü sağlamak için bilimsel araştırmalarıyla dünyaçapında emsallerine nazaran üstün başarı gösteren bilim adamlarına ödül <strong>ve</strong>rilebilir.Araştırma DesteğiAkademi üyelerine ulusal <strong>ve</strong> uluslararası araştırma <strong>ve</strong> geliştirme faaliyetlerinisürdürebilmeleri için, yılda, Devlet Memurları Kanununa göre en yüksek DevletMemuru brüt aylığının yıllık tutarının üç katına kadar araştırma desteği sağlanabilir.TÜBA Destek <strong>ve</strong> Ödül Programları‣ Üstün Başarılı Genç <strong>Bilim</strong> İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP)-2000‣ TÜBA Üni<strong>ve</strong>rsite Ders Kitapları Telif <strong>ve</strong> Çeviri Eser Ödülleri - 2007‣ Açık Ders Malzemeleri Programı - 2007‣ Bütünleştirilmiş Doktora Programı‣ Doktora Sonrası Araştırma ProgramıAraştırma Giderleri Desteği (belgelenen/faturalandırılan masraflar)196
Araştırma Desteğinin üst sınırı, bugüne kadar ödenebilen, “En Yüksek DevletMemuru Brüt Aylığının Yıllık Toplamı” nın Üç Katı olarak ödenmeye devametmektedir.Üstün Başarılı Genç <strong>Bilim</strong> İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP)‣ Bu program ile 37 yaşın altındaki genç <strong>ve</strong> üstün başarılı bilim insanlarınınaraştırmalarının desteklenmesi amaçlanmaktadır.‣ 2001’de başlayan bu program çerçe<strong>ve</strong>sinde, toplam 1599 başvuru yapılmış;266 genç <strong>ve</strong> üstün başarılı bilim insanının çalışmaları desteklenmiştir.‣ Her yıl bir üni<strong>ve</strong>rsitenin da<strong>ve</strong>ti üzerine gerçekleştirilen GEBİP değerlendirmetoplantılarında genç bilim insanları, danışmanlarına, çalışmalarına ilişkinsunum yapmaktadır.‣ GEBİP Ödülü’nden faydalanan genç bilimciler, gelecekte Akademi üyeliği içinönemli bir kaynak olarak bakılan Genç Akademi’yi oluşturmaktadır. Bugünedek 16 GEBİP Ödülü sahibi genç bilim insanı TÜBA üyesi seçilmiştir.TÜBA Üni<strong>ve</strong>rsite Ders Kitapları Telif <strong>ve</strong> Çeviri Eser Ödül ProgramıAkademi, 2007 yılında, üni<strong>ve</strong>rsitelerde Türkçe ders kitaplarının düzgün,anlaşılır <strong>ve</strong> güzel Türkçe kullanarak yazılmasını <strong>ve</strong> çevrilmesini özendirmek amacıylabu programı başlatmıştır.‣ 2008 yılında, doğa, mühendislik, sağlık <strong>ve</strong> sosyal bilimler alanında 11 kitabaödül, 14 kitaba mansiyon <strong>ve</strong>rilmiştir.‣ 2009 yılında da yine aynı alanlarda 13 telif <strong>ve</strong> çeviri eser ödüle, 12 esermansiyona layık görülmüştür.‣ 2010 yılında 11 kitaba ödül, 7 kitaba mansiyon <strong>ve</strong>rilmiştir.‣ 2011 yılında 17 kitaba ödül, 11 kitaba da mansiyon <strong>ve</strong>rilmiştir.Bütünleştirilmiş Doktora Programı‣ TÜBA, bu program çerçe<strong>ve</strong>sinde, üni<strong>ve</strong>rsitelerimizde doktora programınakayıtlı olan öğrencilere, yurtiçinde <strong>ve</strong> yurtdışındaki doktora çalışmalarınadevam ettikleri süre boyunca destek sağlamaktadır.‣ TÜBA- BDP, birbirleri ile bütünleşik nitelik taşıyan, ancak bağımsız olarakyürütülecek olan iki aşamadan meydana gelmektedir.‣ Programın ilk aşamasını, doktora öğrencilerinin yeterlik sınavı öncesindeyararlanabilecekleri Bütünleştirilmiş Doktora Hazırlık Programı (BDHP)oluşturmaktadır.‣ İkinci aşamada, yeterlik sınavını başarı ile tamamlamış <strong>ve</strong> bilimsel araştırmaçalışmalarına başlamaya hak kazanmış doktora öğrencilerininyararlanabileceği Bütünleştirilmiş Doktora Araştırma Programı (BDAP)uygulanmaktadır.Doktora Sonrası Araştırma ProgramıBu program, yurtiçinde ya da yurtdışında doktorasını <strong>ve</strong>ya tıpta uzmanlıkeğitimini (mecburi hizmet, askerlik gibi yasal görevlendirmeler hariç olmak üzere) son197
iki yılda üstün başarıyla tamamlamış <strong>ve</strong>ya tamamlama aşamasına gelmiş tüm gençaraştırıcılara açıktır.Doktora sonrası araştırma desteğinin süresi 2 yıldır. Bu sürenin tamamıyurtiçinde <strong>ve</strong>ya bir yılı yurtiçinde, en fazla 1 yıla kadar bölümü yurtdışındadeğerlendirilir.AKADEMİ ÇALIŞMALARI‣ Bilgi Toplumuna Geçiş Projesi‣ Bilgi Toplumu (2023)‣ Gelecek 15-20 Yıl‣ Demografik Fırsat Penceresi‣ Eğitim – Üni<strong>ve</strong>rsite – <strong>Bilim</strong>‣ Nitelikli İş Gücü‣ <strong>Bilim</strong> Kurumlarının Geleceği Yaratma Gücü <strong>ve</strong> SorumluluğuAkademi Programları, Projeleri <strong>ve</strong> Etkinlikleri (BİLGİ TOPLUMU PROJESİ)‣ Türkçe <strong>Bilim</strong> Terimleri Sözlüğü‣ <strong>Bilim</strong> Eğitimi‣ <strong>Bilim</strong> Etiği – <strong>Bilim</strong>i Aydınlatanlar‣ Üni<strong>ve</strong>rsite Ders Kitapları‣ Açık Ders Malzemeleri‣ Genç Akademi (GEBİP) Açık Ders Malzemeleri Open Course-ware Portal (<strong>Bilim</strong> İnsanları Biyografileri) Türkiye Kültür Sektörü: Kültür Mirası <strong>ve</strong> Kültür Ekonomisi Envanteri <strong>Bilim</strong> Kültür Merkezi/ Müzesi Kurma Çalışmaları (Râbi Medrese)Akademi Programları, Projeleri <strong>ve</strong> Etkinlikleri‣ <strong>Bilim</strong>sel Toplantılar‣ Akademi Konferansları (Ankara – İstanbul)‣ Üni<strong>ve</strong>rsite Konferansları (Tüm Türkiye)‣ TÜBA Ormanı‣ Çevre <strong>ve</strong> Sürdürülebilirlik Kanser Araştırma Politikaları ile İlgili Çalışmalar Kök Hücre Konusunda Yapılan Çalışmalar İnsan Hakları Çalışmaları Uluslararası İlişkilerAçık Ders Malzemeleri Projesi: ULUSAL AÇIK DERS MALZEMELERİKONSORSIYUMU (UADMK) GELİŞİMİ‣ 25 Mayıs 2007'de 45 üni<strong>ve</strong>rsitenin katılımıyla UADMK kuruldu‣ YÖK, TÜBİTAK-ULAKBİM Desteği‣ 2011 Temmuz 62 üni<strong>ve</strong>rsite UADMK üyesi oldu‣ 2010 yılı başında 2 yıl süreli olarak DPT proje desteği198
‣ MassachussetsInstitute of Technology-Open Courseware (MIT-OCW)programı ile işbirliği. 2010 MIT-OCW çalıştayı‣ 31 Aralık 2010 itibariyle 35 ders internet sayfamızda yayınlanmaya başladı‣ 1 Nisan 2011 çalıştayı 32 dersin Türkçe çevirisi için çevirmenlerle sözleşmeimzalanması‣ 2012 yılında 80 dersin yayınına başlanmıştır. (www.acikders.org.tr )Akademi’nin programları, proje <strong>ve</strong> etkinlikleri ile ilgili detay bilgilerewww.tuba.gov.tr adresinden ulaşılabilir.Türkçe <strong>Bilim</strong> Terimleri Sözlüğü ProjesiGenel DurumSosyal <strong>Bilim</strong>ler, Doğa <strong>Bilim</strong>leri, Tıp <strong>ve</strong> Mühendislik Terimleri Sözlüklerininçalışmalarının internet üzerinden yürütülebilmesi için bir <strong>ve</strong>ri tabanı yazılımıoluşturulmuş <strong>ve</strong> geliştirilmeye devam edilmektedir.Tüm terim sözlüklerine ait bilgilerin yer alması <strong>ve</strong> çalışması tamamlanansözlüklerin arama motoru ile kullanılması için www.tubaterim.gov.tr adresindeprojenin internet sayfası açılmıştır. Bu şekilde alınan geri bildirimler <strong>ve</strong> kullanıcılartarafından eklenmesi istenen yeni terimlerle sözlüğün sürekli geliştirilmesiamaçlanmaktadır.199
Sosyal <strong>Bilim</strong>ler Terimleri Sözlüğü ’nün yayına hazırlık çalışmaları 2010 yılısonunda tamamlanmış olup projenin internet sayfasından kullanıma açılmıştır. Martayında tüm rektörlüklere poster gönderilerek duyurusu yapılmıştır. Bu tarihten itibarenüye sayısı hızla artmakta <strong>ve</strong> alınan yorumlarla sözlüğün sürekli geliştirilmesisağlanmaktadır. Tüm bu geri bildirimler <strong>ve</strong> iyileştirmeler sonucunda Aralık 2011’debasımı yapılmış <strong>ve</strong> ilgili kurumlara dağıtımı gerçekleştirilmiştir.Doğa <strong>Bilim</strong>leri Terimleri Sözlüğü kapsamında ilgili alan uzmanlarından oluşanYayına Hazırlık Kurulu üyeleri <strong>ve</strong>ritabanı üzerinden terim seçimi, Türkçe terimönerimi, tanımlarda anlam <strong>ve</strong> bütünlüğün sağlanması gibi yayına hazırlıkçalışmalarınıyürütmektedirler. Bazı alanların çalışmaları tamamlanmış olup YürütmeKurulu Üyelerinin incelemeleri sonucu internet üzerinden kullanıma sunulmasıplanlanmaktadır.Tıp <strong>ve</strong> Mühendislik Terimleri Sözlüğü kapsamında ilgili alan uzmanlarındanoluşan Yayına Hazırlık Kurulu üyeleri <strong>ve</strong>ritabanı üzerinden terim seçimi, Türkçe terimönerimi,tanımlarda anlam <strong>ve</strong> bütünlüğünün sağlanmagibi yayına hazırlık çalışmalarınıyürütmektedirler.200
<strong>Bilim</strong> Eğitimi ProjesiEtkinlikler:2007: Okul uygulama toplantıları2008: Okul uygulama toplantıları, çalıştaylar (Ankara-İstanbul-Zonguldak),Prof. Y<strong>ve</strong>sQuere konferansı, AASA ScienceEducation Conference2009: Okul uygulama toplantıları, çalıştay (Ankara), Uluslararası kurs(Ankara-İstanbul), Prof. Pierre Lena Konferansları2010: Okul etkinlik hazırlama toplantıları, çalıştaylar (Gaziantep, Antalya)Fransa’da Eğitim (8 Öğretmen ile)FIBONACCI – Ankara Öğretmen Kursu2011: Ankara Fransa Büyükelçiliği Charles De Gaulle Lisesi ortaklaşauygulama toplantısıFIBONACCI-Berlin Toplantısı <strong>ve</strong> Danimarka Semineri’ne katılım <strong>Bilim</strong>Eğitimi ProjesiFIBONACCI Projesi:‣ Avrupa Birliği 7. Çerçe<strong>ve</strong> Programı dâhilinde‣ Sorgulamaya-Dayalı Fen <strong>ve</strong> Matematik Eğitimi‣ 36 partner kurum / kuruluş‣ TÜBA-Türkiye adına, İkiz Merkez-2‣ Referans Merkezi, FreeUni<strong>ve</strong>rsity of Berlin201
<strong>Bilim</strong> Eğitimi Projesi:Portal <strong>ve</strong> Stüdyo: www.bilimegitimi.tv.tr (Yaşayan <strong>ve</strong> Büyüyen Proje)Kenan Okan deneyleri (Mutfakta Çocuk)Kitap, Marie Curie – 29 Temel Kavram Çalıştay, konferans <strong>ve</strong> okul uygulamatoplantıları sunumlarıSınıf uygulama örnekleri<strong>Bilim</strong>i Aydınlatanlar: Örnek <strong>Bilim</strong> İnsanları BiyografileriTürkiye Kültür Envanteri (TÜKSEK®) İstanbul Kültür Mirası <strong>ve</strong> KültürEkonomisi Envanteri ProjesiBu projede İstanbul’un 38 ilçesi kapsamında 500.000 evrak taranmış <strong>ve</strong>38.292 adet tescilli envanterin 28.000’i fiş sistemi ile değerlendirilerek aktarılmıştır.İstanbul Deniz Surları ilk kez kayda girmiştir. 60.000 fotoğraf, 150.000 web sayfasıiçinde sisteme alınmış <strong>ve</strong> değerlendirilmiştir.1970 – 2010 yılları arasındaki İstanbul Arkeoloji Müzelerinin 40 yıllık taşınmazarşivi sayısallaştırılmıştır.1776 – 2010 yılları arasında İstanbul için yapılmış olan 800 harita dijital olarakkullanılabilecek <strong>ve</strong>ri haline getirilmiştir.1923’den bu yana İstanbul hakkında yazılan kitap <strong>ve</strong> tezlerin künyesiçıkarılmıştır.202
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜStandardlar yaşamımızda her gün karşılaştığımız bir kavramdır. En basittanımıyla standard, "Yapılışta, anlayışta, ölçmede, denemede birlik <strong>ve</strong> beraberlik”tir.Yeni teknolojiler insana yardım etmek üzere geliştirilmektedir. Standardlar,yeni teknolojilerin geliştirilmesinde insan sağlığı, ekonomik kullanım <strong>ve</strong> çevreninkorunmasını amaçlamaktadır. Standardlar, kullanımda gü<strong>ve</strong>nliği, gü<strong>ve</strong>nirliliği, diğerürünlerle teknolojik uyumu, öngörülen amaca uygunluğu, kaliteyi sağlarken çevreninkorunmasında da önemli bir rol üstlenmektedir. Bizler standardları hayatımızın birparçası olarak görmeli <strong>ve</strong> kabul etmeliyiz.Ülkemizde standardları hazırlama görevi Türk Standardları Enstitüsütarafından yerine getirilmektedir. Türk Standardları Enstitüsü’nün hazırladığıstandardlar, can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğinin korunmasına hizmet yanında ekonomimizinkorunmasına da hizmet etmektedir.Standardlar teknik belgeler halinde hazırlanırlar. Standardların temel amacı,insan hayatını kolay <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir hale getirmektir. Standardlar ortak bir dil oluşturur <strong>ve</strong>ürünlerin uluslararası piyasada pazarlanmasını kolaylaştırır.Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye ekonomisinin gelişmesi <strong>ve</strong> dünyaekonomileri ile rekabet edebilmesi için vardır.Kaliteli <strong>ve</strong> ekonomik ürün kullanmanın önemini unutmayalım. Kalitesiz ürünkullanmak ulusal ser<strong>ve</strong>te zarar <strong>ve</strong>rir. Bu nedenle satın aldığımız ürünlerin üzerindeTSE <strong>ve</strong>ya TSEK markası bulunmasına dikkat edilmesi gerektiğini her fırsattavurgulayalım. Ulusal tüketici <strong>ve</strong> üretici bilinci oluşturmak için çalışalım.TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ’NÜN KURULUŞUTürk Standardları Enstitüsü, her türlü madde <strong>ve</strong> mamuller ile usul <strong>ve</strong> hizmetstandardlarını hazırlamak gayesiyle Türkiye Ticaret Odaları, <strong>Sanayi</strong> Odaları, TicaretBorsaları Birliği (TOBB) bünyesinde 1954 yılında kurularak çalışmalarına başlamıştır.Kısa adı TSE olan Enstitü, 22 Kasım 1960 tarihinde 132 sayılı Kanun ile bugünkütüzel kişiliği haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen kamu kurumu niteliğinikazanmıştır. Enstitü’nün ilgili olduğu bakanlık <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı’dır.Yalnız Türk Standardlardları Enstitüsü tarafından kabul edilen standardlar"Türk Standardı" adını alır.TSE’NİN GÖREVLERİTürk Standardları Enstitüsü’ne Kuruluş Kanunu <strong>ve</strong> daha sonra bu Kanunadeğişiklik getiren hükümler ile <strong>ve</strong>rilen görevler şunlardır:203
‣ Her türlü standardları hazırlamak <strong>ve</strong> hazırlatmak,‣ Enstitü bünyesinde <strong>ve</strong>ya hariçte hazırlanan standardları tetkik <strong>ve</strong> uygunbulduğu takdirde Türk Standardı olarak kabul etmek,‣ Kabul edilen standardları yayınlamak <strong>ve</strong> ihtiyari olarak uygulanmalarını teşviketmek, mecburi olarak yürürlüğe konmalarında fayda görülenleri ilgiliBakanlığın onayına sunmak,‣ Özel <strong>ve</strong> resmi sektörün talebi üzerine standardları <strong>ve</strong>ya projelerini hazırlamak<strong>ve</strong> mütalaa <strong>ve</strong>rmek,‣ Standardlar konusunda her türlü ilmi <strong>ve</strong> teknik incelemelerle araştırmalardabulunmak, yabancı ülkelerdeki benzer çalışmaları takip etmek, uluslararasıstandard kurumlar ile münasebetler kurmak <strong>ve</strong> bunlarla işbirliğinde bulunmak,‣ Üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> diğer ilmi, teknik kurum <strong>ve</strong> müesseselerle işbirliği sağlamak,standardizasyon konularında yayın yapmak, ulusal <strong>ve</strong> uluslararasıstandardlardan arşivler meydana getirmek <strong>ve</strong> ilgililerin faydalanmalarınasunmak,‣ Standardlarla ilgili araştırmalar maksadıyla <strong>ve</strong> ihtiyari standardlarıntatbikatında kontrol için laboratuvarlar kurmak, resmi <strong>ve</strong>ya özel sektörün talepedeceği teknik çalışmalar yapmak <strong>ve</strong> rapor <strong>ve</strong>rmek,‣ Yurtta standard anlayışını yerleştirmek <strong>ve</strong> geliştirmek için elemanlaryetiştirmek <strong>ve</strong> bu maksatla kurslar açmak <strong>ve</strong> seminerler tertiplemek,‣ Standardlara uygun <strong>ve</strong> kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmalarıyapmak <strong>ve</strong> bunlarla ilgili belgeleri tanzim etmek,‣ Metroloji <strong>ve</strong> Kalibrasyon ile ilgili araştırma <strong>ve</strong> geliştirme çalışmaları yapmak <strong>ve</strong>gerekli laboratuvarları kurmak.‣ Ayrıca Türk Standardları Enstitüsü’ne <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> Ticaret Bakanlığı ile DışTicaret Müsteşarlığı’nca çıkarılan "Tebliğ"lerle de ila<strong>ve</strong> görevler <strong>ve</strong>rilmiştir.STANDARDİZASYON NEDİR?Standardizasyon, Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO) tarafındanşöyle tarif edilmektedir:"Standardizasyon; belirli bir faaliyetle ilgili olarak ekonomik fayda sağlamaküzere bütün ilgili tarafların yardım <strong>ve</strong> işbirliği ile belirli kuralları koyma <strong>ve</strong> bu kurallarıuygulama işlemidir."Standardizasyon, aslında toplumun kalite <strong>ve</strong> ekonomikliği aramaçalışmalarının sonucu olarak ortaya çıkan bir faaliyettir.Standardizasyon, esas itibariyle mal <strong>ve</strong> hizmet üretiminde aranacak özellikleriortaya koymakla beraber, diğer alanlarda da (hukuk, yöntem vb.) kullanılabilmektedir.Standardizasyon, bütün ilgili tarafların yardımları, iştirakleri <strong>ve</strong> karşılıklı işbirliğiile gerçekleştirilmeli, genel kabul görmelidir.Standardizasyon, toplumun her kesiminde genel fayda sağlamasının yanı sırayine insan için hayati önemi haiz olan çevreyi tahrip etmeme <strong>ve</strong> yaşanabilir birçevrenin muhafazası yönünde çok büyük faydalar ihtiva eder. Bunlardan bazılarınıana başlıklar itibariyle şöyle sıralamak mümkündür:204
Üreticiye Faydaları‣ Üretimin belirli plan <strong>ve</strong> programlara göre yapılmasına yardımcı olur.‣ Uygun kalite <strong>ve</strong> seri imalata imkân sağlar.‣ Kayıp <strong>ve</strong> artıklar en az seviyeye iner.‣ Verimliliği <strong>ve</strong> hâsılayı artırır.‣ Depolamayı <strong>ve</strong> taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar.‣ Maliyeti düşürür.Ekonomiye Faydaları‣ Kaliteyi teşvik eder, kalite seviyesi düşük üretimle meydana gelecek emek,zaman <strong>ve</strong> hammadde israfını ortadan kaldırır.‣ <strong>Sanayi</strong>ciyi belirli hedeflere yöneltir. Üretimde kalitenin gelişmesine yardımcıolur.‣ Ekonomide arz <strong>ve</strong> talebin dengelenmesine yardım eder.‣ Yanlış anlamaları <strong>ve</strong> anlaşmazlıkları ortadan kaldırır.‣ İhracatta <strong>ve</strong> ithalatta üstünlük sağlar.‣ Yan sanayi dallarının kurulmasını <strong>ve</strong> gelişmesini sağlar.‣ Rekabeti geliştirir.‣ Kötü malı piyasadan kovar.Tüketiciye Faydaları‣ Can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğini korur.‣ Karşılaştırma <strong>ve</strong> seçim kolaylığı sağlar.‣ Fiyat <strong>ve</strong> kalite yönünden aldanmaları önler.‣ Ucuzluğa yol açar.‣ Ruh sağlığını korur, stresi önler.‣ Tüketicinin bilinçlenmesinde etkin rol oynar.STANDARD NEDİR?Standardizasyon çalışması sonucu ortaya çıkan belge, doküman <strong>ve</strong>ya eserestandard adı <strong>ve</strong>rilmektedir. Standardlar bilimsel, teknik <strong>ve</strong> deneysel çalışmalarınkesinleşmiş sonuçlarını esas alır. Yalnız günümüzün şartlarını belirlemekle yetinmezaynı zamanda geleceğin gelişme imkânlarını da göz önünde bulundurur <strong>ve</strong>gelişmelere ayak uydurur. Kısaca,Standard; İmalatta, anlamda, ölçmede <strong>ve</strong> deneyde birlik <strong>ve</strong> beraberlikmanasına gelmektedir.205
Türk Standardları Enstitüsü ulusal standard hazırlama kuruluşu olarak,ülkemizde kullanıma sunulan yaklaşık 30.000 Standardın hazırlanması <strong>ve</strong> satışındansorumlu tek kuruluştur. Ev aletlerinden mobilyaya; diş fırçasından kontak lenslere,gözlüklere, trafik işaretlerinden merdi<strong>ve</strong>nlere, asansörlere, inşaat malzemelerine,otomobil yakıtından asfalta, trafolardan iş makinelerine, beden ölçülerinden koruyucukıyafetlere, içme suyundan her türlü gıda maddesine, çocuklarımızınoyuncaklarından biberonlara kadar her yerde karşımıza standardlar çıkıyor.ISO, IEC, ITU gibi Uluslararası Standardlar, CEN, CENELEC <strong>ve</strong> ETSI gibibölgesel standardizasyon kuruluşları tarafından yayınlanan Avrupa BirliğiStandardları (EN) <strong>ve</strong> Direktifleri gibi bölgesel Standardlar, Almanya (DIN), AmerikaBirleşik Devletleri (ASTM, IEEE, UL, ANSI, ASME, SAE vb.), Avusturalya (AS),Avusturya (OENORM), Belçika (NBN), Çek Cumhuriyeti (CSN), Danimarka (DS),Fransa (NF), Güney Afrika Cumhuriyeti (SABS), Hollanda (NEN), İngiltere (BS),İspanya (UNE), İsviçre (SN), Japonya (JISC), Nor<strong>ve</strong>ç (NSF), Polonya (PKN),Slovakia (STN) <strong>ve</strong> Türkiye'de (TS) uygulamadaki bütün Ulusal Standardlar, StandardTasarıları <strong>ve</strong> Teknik Regülâsyonlar hakkındaki bibliyografik bilgileri abone olarakaylık temin edebilir ya da telif hakları yasası kapsamında değerlendirilen standardlarinternet üzerinden satın alınabilir. www.tse.org.tr adresinden üye olunarak hemstandardlar elektronik ortamda satın alınabilir, hem de Standard tasarılarına görüş<strong>ve</strong>rilebilir.TS işareti <strong>ve</strong> yanında yer alan sayı, örneğin TS 4600, o ürünün TSE tarafındanbelgelendirilmiş olduğunu değil, o ürünün ilgili Türk Standardına uygun üretildiğinedair, üretici tarafından beyanını ifade eder.206
TSE Markası olmaksızın kullanılan bu beyan, Türk Standardları Enstitüsütarafından herhangi bir garantiyi içermez.ENSTİTÜMÜZÜN BELGELENDİRME FAALİYETLERİBir malın kaliteli olması, hem can <strong>ve</strong> mal gü<strong>ve</strong>nliğimizi korur, hem de aldığımızbu mallardan memnun kalmamızı sağlar. Türk Standardları Enstitüsü üretilen mal <strong>ve</strong>hizmetler ile sistemleri inceler <strong>ve</strong> bu incelemeler sonucu standadlara uygunluğubelgelemektedir.Belgelendirme hizmetlerine ürün belgelendirme çalışmaları ile başlayanEnstitümüz bugün belgelendirme faaliyetlerini üç ana grupta yürütmektedir:1.ÜRÜN/HİZMET YERİ BELGELENDİRMESİTürk Standardlarına Uygunluk Belgesi;Satın alınan ürünlerin üzerinde gördüğümüz bu marka oürünün Türk Standardlarına uygun olarak üretildiğini gösterir. Ayrıcabu marka, o ürünün Türk Standardları Enstitüsü’nce garanti edilmişolduğu anlamına gelir.Ailemizin <strong>ve</strong> bizim aldığımız tüm ürünlerde bu markanın olupolmadığını kontrol etmeliyiz. Hem böylece o ürüne <strong>ve</strong>rdiğimiz paraboşa gitmemiş olur, hem de aldığımız ürün ihtiyaçlarımızı tam olarakkarşılar.Kalite Uygunluk Belgesi;Türk Standardları bulunmayan konularda İmalata YeterlilikBelgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgiliuluslararası standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerinmilli standardları, teknik literatür esas alınarak Türk StandardlarıEnstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör <strong>ve</strong> Değerlerineuygunluğunu belirten <strong>ve</strong> aktedilen sözleşme ile TSEK Markasıkullanma hakkı <strong>ve</strong>rilen firma adına düzenlenen <strong>ve</strong> üzerinde TSEKMarkası kullanılacak ürünlerin ticari markası, cinsi, sınıfı, tipi <strong>ve</strong>türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.TSE Belgesi tüketici için ne ifade etmektedir?TSE tarafından <strong>ve</strong>rilen ürün belgeleri tüketiciler lehine bir teknik sigorta teşkiletmektedir. Başka bir deyişle, yasal hakların yanında tüketiciler için artı bir hak <strong>ve</strong>gü<strong>ve</strong>nce oluşturmaktadır.Zira üretici firma ile yapılan belge sözleşmesinde tüketicinin aldığı malınimalattan (Malzeme, işçilik, montaj) kaynaklanan bir kusur taşıması halinde firma;malı ücretsiz tamir etmek, tamiri mümkün değilse yenisini <strong>ve</strong>rmek, o da mümkündeğilse bedelini iade etmekle yükümlü tutulmaktadır.207
Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi;Hizmet yerinin imkânlarının ilgili Türk Standardı <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>yaTürk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanmış olan kritereuygunluğunu gösteren <strong>ve</strong> geçerliliği bir yıl olan belgedir.Laboratuvar Yeterlilik Belgesi;Laboratuvarın bağlı› bulunduğu laboratuvar yetkilisi <strong>ve</strong>yayetkilileri ile Türk Standardları Enstitüsü arasında varılan sözleşmeçerçe<strong>ve</strong>sinde laboratuvarın teknik yeterliliğinin belirlenen teknikkritere uygunluğunu onaylayan, laboratuvar <strong>ve</strong>ya bağlı bulunduğulaboratuvar adına düzenlenen <strong>ve</strong> söz konusu laboratuvara, belirlenenkapsam çerçe<strong>ve</strong>sinde yeterli deney yapabileceğini gösteren, üçüncüşahıslara yönelik, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.2.YÖNETİM SİSTEMLERİNİN BELGELENDİRİLMESİKalite Yönetim Sistem Belgesi“Kalite Yönetim Sistem Belgesi” firma ile Enstitüarasında yapılan sözleşme çerçe<strong>ve</strong>sinde firma adınadüzenlenen, firmanı›n Kalite Yönetim Sisteminin incelenerekTS EN ISO 9001:2008 serisi sistem standardına uygunbulunduğunu gösteren belgedir.Çevre Yönetim Sistem BelgesiKuruluşun Çevre Yönetim Sisteminin incelenerek TSEN ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi standardına uygunbulunduğunu gösteren belgedir.İş Sağlığı <strong>ve</strong> Gü<strong>ve</strong>nliği Yönetim Sistem BelgesiTS 18001 İş Sağlığı <strong>ve</strong> Gü<strong>ve</strong>nliği Yönetim Sistemi, işkazası <strong>ve</strong> meslek hastalıklarını en aza indirmek, işçi sağlığı<strong>ve</strong> iş gü<strong>ve</strong>nliği ile ilgili yasal yükümlülüklerin yerinegetirilmesini sağlamak için geliştirilen bir yönetim sistemidir.Bu sistem iş yerlerindeki riskleri belirleyerek, bu riskleriazaltıcı planlar geliştirerek <strong>ve</strong> kazaları engelleyici bir dizitedbir aldırarak, iş yerinde çalışanların, taşeronların <strong>ve</strong>ziyaretçilerin sağlığını <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nliğini koruma altına alır.Gıda Gü<strong>ve</strong>nliği Yönetim Sistem BelgesiGGYS, gü<strong>ve</strong>nilir ürünlerin tüketiciye sunulması amacıyladüzgün işleyen bir sistemin oluşturulması <strong>ve</strong> korunmasıtemeline dayalı bir gıda gü<strong>ve</strong>nliği kavramıdır. Bu sistem, birgıda zincirinde hammadde temininden başlayarak gıdahazırlama, işleme, üretim, ambalajlama, depolama <strong>ve</strong> nakliye208
gibi gıda zincirinin her aşamasında <strong>ve</strong> noktasında tehlike analizleri yaparak gerekliyerlerde kritik kontrol noktalarını <strong>ve</strong> operasyonel ön gereksinim programlarınıbelirleyen <strong>ve</strong> bu noktaları izleyen, herhangi bir problemi henüz oluşmadan önleyen,sistemin korunmasını sağlayarak belirli normlara uygun gü<strong>ve</strong>nilir gıdalarınüretilmesini sağlayan, gıda zincirinde yer alan yem üreticileri, hasatçılar, çiftçiler, gıdabileşeni üreticileri, gıda satıcıları, gıda servisleri, hazır yemek firmaları, temizlik <strong>ve</strong>sanitasyon hizmetleri <strong>ve</strong>ren kuruluşlar, ambalaj malzemesi üreticileri vb. her ölçektekikuruluşa uygulanabilen bir gıda gü<strong>ve</strong>nliği sistemidir.TS EN ISO 22000 Standardı, uluslararası kabul görmüş HACCP prensiplerinedayalı olup yönetim sorumluluğu, kaynak yönetimi, gü<strong>ve</strong>nli ürün planlama <strong>ve</strong>gerçekleştirme <strong>ve</strong> sistemin geçerli kılınması, doğrulanması <strong>ve</strong> iyileştirilmesi içinkurallar tanımlamaktadır.Helal Gıda BelgesiTS OIC/SMIIC 1: 2011 Helal Gıda Genel Klavuzubelgelendirmeye esas standarddır. Denetimde kullanılacakşartları değerlendirmek üzere belgelendirmeye tabi ürüngruplarının her biri için hem üretim yeri hem de ürünle ilgiliolarak belgelendirme föyleri hazırlanmıştır. Et <strong>ve</strong> EtMamulleri ürün grubunda Kırmızı Et, Kanatlı Hayvan Eti <strong>ve</strong> Et Mamulleri (İşlemgörmüş ürünler) bu belgelendirme föylerine örnek olarak <strong>ve</strong>rilebilir.Et <strong>ve</strong> Et Ürünleri ile ilgili Helal Gıda Belgelendirmesi incelemelerindestandardda belirtilen şartlardan; kesilecek hayvanda olması gereken şartlar, kesimişlemini yapacak olan kasabın taşıması gereken özellikler, kesimde kullanılacak araç<strong>ve</strong> gereçler, kesimhanelerin özellikleri, kesim öncesi <strong>ve</strong> sonrası kontroller,sersemletme kuralları, kesim işlemleri, et mamullerinde kullanılan katkı maddeleri,enzimler, mikroorganizmalar, ambalaj malzemeleri, üretimde kullanılan tüm girdiler,depolama, taşıma vb. tüm hususlar İslami kurallara uygunluk <strong>ve</strong> gıda gü<strong>ve</strong>nliğiyönüyle ele alınmaktadır.Bilgi Gü<strong>ve</strong>nliği Yönetim SistemiGünümüzde, sadece çalışanlarıyla değil, müşterileri, işortakları <strong>ve</strong> hissedarlarıyla birlikte tanımlanan kurumlarda,bilginin gizliliği, bütünlüğü <strong>ve</strong> ulaşılabilirliğine ilişkin gü<strong>ve</strong>nortamının yaratılması, stratejik bir önem taşımaktadır. Bilgigü<strong>ve</strong>nliğini sağlamak, teknolojik çözümlerle birlikte sağlam birgü<strong>ve</strong>nlik yönetim sisteminin kurulması ile mümkün olabilmektedir.Merkezi gü<strong>ve</strong>nlik sisteminde gerçek anlamda gü<strong>ve</strong>nliğin oluşturulabilmesi içinflşirketler, TS ISO IEC 27001 standardında belirtilen bilgi gü<strong>ve</strong>nliği yönetim sisteminikurarak gerçek risklerini saptayabilir <strong>ve</strong> bu risklerin giderilmesi için gereken teknoloji,politika <strong>ve</strong> prosedürleri devreye alabilirler. Bu sayede gü<strong>ve</strong>nlik yönetim sistemi olarakoluşturulan <strong>ve</strong> yalnızca teknoloji ile değil aynı zamanda tüm şirket çalışanlarının dauyguladığı iş süreçleri ile de devamlılık sağlıklı bir şekilde sağlanabilir.209
Tıbbi Cihazlar Kalite Yönetim SistemiAvrupa Birliğine uyum süreci içerisinde tüm tıbbi cihazüreticileri mevcut yasal zorunlulukları karşılamak, müşteribeklentilerini karşılayabilmek, <strong>ve</strong>rimliliklerini artırabilmek <strong>ve</strong>yasal bir gü<strong>ve</strong>nce oluşturabilmek için kalite sistemi kurmak<strong>ve</strong> bu kalite sistemini belgelendirmeyi hedeflemektedirler. TSEN ISO 13485 Standardına göre kalite sistem belgelendirmesi, tıbbi cihazüreticilerinin ürünleri üzerinde CE işaretini kullanabilmeleri için bir adımdır.TS EN ISO 13485 Standard›ı, medikal sektörde faaliyet gösteren kuruluşlariçin kalite sistemi şartlarını ortaya koymaktadır. TS EN ISO 13485 Standardı; EN ISO13485:2003 standardı esas alınarak hazırlanmıştır. Bu standardın temel amacı; kaliteyönetim sistemleri için uyumlaştırılmış tıbbi mevzuat şartlarını kolaylaştırmaktır.Müşteri Memnuniyeti Yönetim SistemiGünümüzde global ticaretin yaygınlaşması <strong>ve</strong> benzerkuruluşların artması rekabet şartlarının daha dasertleşmesine sebep olmuştur. Bu durum, kuruluşların enönemli varlık sebebi olan müşteri kavramını daha da önemlikılmıştır. Kuruluşlar açısından müşterimizin beklenti <strong>ve</strong>şikâyetlerine kayıtsız kalmak gibi bir lüks kalmamıştır. Müşteri beklentilerinin kişidenkişiye değişmesi bu durumu kontrol etmeyi zorlaştırmakta <strong>ve</strong> sistematik bir yaklaşımışart koşmaktadır.Müşteri şikâyetlerinin bir sistematik dâhilinde yürütülmesi ile ilgili çalışmalardünyada 1990’lı yılların başlarında başlamıştır. 2004 yılında Dünya StandardlarTeşkilatı (ISO) ISO 10002 standardını yayınlamış <strong>ve</strong> 2006 yılında ülkemizde TS ISO10002-2006 olarak yürürlüğe girmiştir.Enerji Yönetim SistemiEnerjinin giderek daha da büyük önem taşıdığıgünümüzde, enerjinin <strong>ve</strong>rimli kullanılması esasına dayananEN 16001 Enerji Yönetim Sistemi, her sektörde küçüktenbüyüğe her türlü işletmeye uygulanabilecek, tek başınaolabileceği gibi diğer yönetim sistemleriyle entegre olarak dayürütülebilecek bir Yönetim Sistemidir. EYS, Kuruluşlarınenerji politikalarını belirlemesi, amaç <strong>ve</strong> hedefleri doğrultusunda oluşturduğu enerjiyönetim programları çerçe<strong>ve</strong>sinde enerji tüketimini yönetmesi <strong>ve</strong> enerji yönetimsisteminin performansını değerlendirerek iyileştirmelerin sağlanmasınadayanmaktadır.3.PERSONEL BELGELENDİRMEHazırlanan Meslek Standardlarına göre yapılan <strong>Personel</strong> BelgelendirmeHizmetleri şunlardır:‣ EOQ Kapsamındaki Belgeler‣ Kaynakçı+Tahribatsız Muayene Belgeli210
Kaynakçı Tahribatsız Muayene‣ Meslek Standardları Belgeleri‣ Polis (10 Branşta)‣ Sekreter‣ GBF Hazırlayıcısı (Tehlikeli kimyasalların taşınması için Gü<strong>ve</strong>nlik Bilgi Formu)‣ İyi Tarım Uygulamaları Kontrolörü‣ Organik Tarım Uygulamaları KontrolörüLABORATUVARLARTürk Standardları Enstitüsü kurulduğu günden itibaren laboratuvar konusundahizmet <strong>ve</strong>rmektedir.Başlangıçta Ankara Merkez’den <strong>ve</strong>rilen hizmet bugün itibariyle AnkaraMerkez, Gebze Kalite Kampusü, İzmir <strong>ve</strong> Kayseri Laboratuvar Kompleksleri <strong>ve</strong>Denizli, Çorum, Gaziantep, Manisa illeri ile Turgutlu’daki ihtisas laboratuvarlarıniteliğindeki laboratuvarlar ile <strong>ve</strong>rilmektedir.TSE Laboratuvarlarının TÜRKAK’tan akreditasyonları bulunmaktadır. TSELaboratuvarlarında yılda ortalama 40.000 adet test raporu düzenlenmektedir.KALİBRASYONYaşam kalitesinin yükseltilmesi için bilim <strong>ve</strong> teknoloji alanında yoğun çabalarsarf edilmektedir. Değer ölçülebilir oldukça bu amaca ulaşılabilinecektir. Çünkü“Ölçülemeyen hiçbir değer kontrol edilemez.” Bu ise kalibrasyon ile mümkündür.TSE, şu alanlarda kalibrasyon hizmeti <strong>ve</strong>rmektedir:‣ Elektriksel Kalibrasyon‣ Mekanik Kalibrasyon‣ Sıcaklık Kalibrasyonu‣ Malzeme Test Makineleri Kalibrasyonu‣ Alçak <strong>ve</strong> Yüksek Frekans Kalibrasyonu‣ Basınç Kalibrasyonu‣ Biyomedikal Kalibrasyon‣ Boyut KalibrasyonuGÖZETİM VE MUAYENE HİZMETLERİTürk Standardları Enstitüsü, yurt çapında teşkilatlı birimleri vasıtasıylayürüttüğü gözetim <strong>ve</strong> muayene hizmetlerini şunlardır:‣ Üçüncü taraf tarafsız kuruluş olarak gözetim hizmetlerinin gerçekleştirilmesi,‣ İthalat <strong>ve</strong> ihracat için yükleme öncesi gözetim,‣ Piyasa gözetimi,‣ Şartnameye/Standardlara/Direktiflere, diğer ülke standartlarına (SASO vb)uygunluk açısından gözetim hizmetleri.211
TSE, Uluslararası Gözetim Şirketi statüsünü haizdir. Bu statüsüne dayanarakuluslararası gözetim faaliyetlerini yürütmektedir.TSE, A Tipi Muayene Kuruluşu olarak Türkiye’de asansörlerin tam <strong>ve</strong>periyodik kontrollerini yapmaktadır.TSE, Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğleri kapsamında yer alan ürünlerinithalatta uygunluk değerlendirmesi faaliyetlerini yürütmektedir.ONAYLANMIŞ KURULUŞ ÇALIŞMALARIOnaylanmış kuruluş; Test, muayene <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>yabelgelendirme kuruluşları arasından bir <strong>ve</strong>ya birdenfazla teknik düzenleme çerçe<strong>ve</strong>sinde uygunlukdeğerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere, yetkilikuruluş tarafından belirlenerek, 4703 sayılı Kanun, ilgili Yönetmelik <strong>ve</strong> teknikdüzenlemede belirtilen esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde yetkilendirilen özel <strong>ve</strong>ya kamukuruluşudur.Enstitümüz şu kapsamda onaylanmış kuruluş olarak görev yapmaktadır:‣ Onaylanmış Kuruluş Tetkiki/Avrupa Akreditasyon Kurumu (EA),‣ 97/23/EC Basınçlı Ekipmanlar‣ 90/396/EEC Gaz Yakan Cihazlar‣ 95/16/EC Asansörler‣ 89/106/EEC İnşaat Malzemeleri‣ 1999/36Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar‣ 90/384/EEC Otomatik Olmayan Tartı Aletleri‣ 92/42/EEC Yeni Sıcak Su Kazanları‣ 88/378/EEC Oyuncaklar‣ Kapsam genişletme (Diğer direktifler)Sonuç olarak;‣ Ürün Gü<strong>ve</strong>nliği için‣ Ürün Kalitesi için‣ Süreç Kalitesi için‣ <strong>Personel</strong> Yeterliliği içinCE BelgesiTSE/TSEK BelgesiYönetim Sistemleri Belgeleri<strong>Personel</strong> BelgelendirmeTSE BELGESİ İLE CE İŞARETİ ARASINDAKİ FARK NEDİR?TSE BELGESİ;‣ TSE ürün belgesi, o ürünün standarda uygun olduğunun <strong>ve</strong> istenilen şartlardaüretildiğinin göstergesidir.‣ TSE Belgeli bir ürün gü<strong>ve</strong>nli olmanın yanı sıra performans <strong>ve</strong> kalite açısındanda tüketiciye gü<strong>ve</strong>nce <strong>ve</strong>rir.‣ TSE belgeli bir üründe imalat kaynaklı olan bir kusurun tespit edilmesi halindeo malın ücretsiz tamir edilmesi, mümkün değilse yenisi ile değiştirilmesi <strong>ve</strong>yasatın alma bedelinin tüketiciye iadesi sağlanır.212
CE İŞARETİ;‣ CE işareti üzerine iliştirildiği ürünlerin gü<strong>ve</strong>nliğine yöneliktir. CE, üreticininuygunluk beyanıdır. Kalite anlamına gelmez.‣ Ürünün Avrupa Birliği içerisinde serbest dolaşımını amaçlar. AB <strong>ve</strong> diğergelişmiş ülkelerde üründe CE işaretinin yanı sıra kendi Standard kuruluşlarınında kalite markası bulunuyor.‣ CE işareti konusunda mutlaka onaylanmış, bu işi hakkıyla yapan TSE gibikuruluşlardan destek alın.‣ CE işaretinin yanında TSE belgenizin de olması gücünüze güç katar!EĞİTİMLERTürk Standardları Enstitüsü’nce Bilgi <strong>Teknoloji</strong>si, Yönetim Sistemleri,Tahribatsız Muayene, Kalibrasyon <strong>ve</strong> Laboratuvar Eğitimleri yıllık programlardâhilinde <strong>ve</strong>rilmektedir.14 EKİM DÜNYA STANDARDLAR GÜNÜ VE TÜRKİYE STANDARDLARHAFTASIHayatımız için büyük önem taşıyan standardları tekrar vurgulamak için 14Ekim günü Dünya Standardlar Günü <strong>ve</strong> bugünle başlayan hafta Türkiye StandardlarHaftası olarak kutlanmaktadır.14 Ekim aynı zamanda <strong>ve</strong> Türk Standardları Enstitüsü’nün KuruluşYıldönümüdür. Türkiye’nin bu günü daha anlamlı kutlamasının nedeni ise 14 Ekim’inDünya Standardlar Günü olarak uluslararası takvime girişinin ülkemizin girişimiylegerçeklemiş olmasıdır. Türk Standardları Enstitüsü tarafından 14 Ekim, UluslararasıStandardizasyon Teşkilatı (ISO)’na "Dünya Standardlar Günü" olarak önerilmiştir. Buteklifin kabulü ile 1970 yılından itibaren ISO’ya bağlı bütün ülkelerde DünyaStandardlar Günü kutlanmaya başlamıştır.213
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİDESTEKLEME VE GELİŞTİRMEİDARESİ BAŞKANLIĞI (KOSGEB)TEŞKİLAT YAPISI VE GÖREVLERİ1.KOSGEB’İN KURULUŞUKüçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Ölçekli İşletmeleri Geliştirme <strong>ve</strong> Destekleme İdaresi Başkanlığı,3624 sayılı kanun ile 12 Nisan 1990 tarihinde kurulmuştur. KOSGEB; <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong><strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı ile ilgili bir kamu kuruluşu olup, tüzel kişiliği haiz <strong>ve</strong> bütünişlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir.2.KURULUŞ AMACIKOSGEB, ülkenin ekonomik <strong>ve</strong> sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük <strong>ve</strong>orta ölçekli işletmelerin payını <strong>ve</strong> etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini <strong>ve</strong> düzeyleriniyükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimdegerçekleştirmek amacıyla kurulmuştur.3.TEŞKİLAT YAPISI VE ORGANLARKOSGEB’in organları; Genel Kurul, İcra Komitesi <strong>ve</strong> Başkanlıktır.3.1. Genel KurulGenel Kurul, Başbakan’ın görevlendireceği bir Devlet Bakanı’nınbaşkanlığı’nda, 3624 sayılı kanunun 6’ncı maddesinde belirtilen üyelerden oluşur.Genel Kurul’un görevleri; Kalkınma Plan <strong>ve</strong> programları doğrultusunda,politikalar, amaçlar, hedefler <strong>ve</strong> ilkeler belirlemek, işletmelerin teknolojik gelişmelere<strong>ve</strong> serbest rekabet ortamına uyumunu sağlamak maksadıyla, işletmelere ilişkingeliştirme <strong>ve</strong> destekleme kararlarının alınması, uygulamaların plânlanması <strong>ve</strong>koordinasyonunun sağlanması bakımından tedbirler almak, düzenleyici direktifler<strong>ve</strong>rmek, Başkanlığın yıllık faaliyet raporlarını incelemek <strong>ve</strong> önerilerde bulunmaktır.3.2. İcra Komitesiİcra Komitesi, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanı’nın başkanlığında, KalkınmaBakanlığı Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, Maliye Bakanlığı Müsteşarı, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı Müsteşarı, Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Birliği Yönetim KuruluBaşkanı, Türkiye Esnaf <strong>ve</strong> Sanatkârlar Konfederasyonu Başkanı, Genel Kuruldatemsil edilen Teknik Üni<strong>ve</strong>rsite Rektörü, Türkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k AraştırmaKurumu Başkanı ile KOSGEB İdaresi Başkanından oluşur.İcra Komitesi’nin görevleri; Genel Kurulun belirlediği politikalar, amaçlar,hedefler <strong>ve</strong> ilkeler istikametinde işletmelerin geliştirilmesi <strong>ve</strong> desteklenmesine ilişkin214
uygulama kararlarını almak, Başkanlıkça hazırlanan bütçeyi, personel kadrolarını,geçici nitelikteki danışman sayılarını <strong>ve</strong> personele ödenecek gündelik miktarlarınıonaylamak, Başkanlığın ihtiyacı olan taşınmazların edinilmesi, idaresi <strong>ve</strong> gerektiğindeGenel Kurulun tasvibinden sonra satılması hakkında kararlar <strong>ve</strong>rmektir.3.3. BaşkanlıkBaşkanlık, KOSGEB’in yürütme organıdır. Başkanlığın merkezi Ankara'dadır.Başkanlık; Merkez Teşkilatı <strong>ve</strong> Taşra Teşkilatı’ndan oluşur.Taşra Teşkilatı, Hizmet Merkezi Müdürlüklerinden oluşur. Halen KOSGEB,68 ilde 75 adet Hizmet Merkezi Müdürlüğü ile hizmet <strong>ve</strong>rmektedir.3.3.1.1. Merkez TeşkilatıMerkez Teşkilatı aşağıdaki birimlerden oluşur:3.3.1.2. Ana Hizmet Birimleri:‣ KOBİ Araştırmalar <strong>ve</strong> Proje Koordinasyon <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ KOBİ Finansman <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Hizmet Merkezleri Koordinasyon <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destekleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ AB <strong>ve</strong> Dış İlişkiler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı3.3.1.3. Danışma <strong>ve</strong> Denetim Birimleri:‣ Rehberlik <strong>ve</strong> Denetim Kurulu Başkanlığı‣ İç Denetim Birim Başkanlığı‣ Hukuk Müşavirliği‣ Strateji Geliştirme <strong>ve</strong> Mali Hizmetler <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Bilgi Yönetimi <strong>ve</strong> Karar Destek <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Basın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Müdürlüğü3.3.1.4. Yardımcı Hizmet Birimleri:‣ İnsan Kaynakları <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> Başkanlığı‣ Özel Kalem Müdürlüğü4.PERSONEL REJİMİBaşkanlığın asli personeli, idari hizmet sözleşmesi ile sözleşmeli olarakistihdam edilir. Başkanlığın daimi <strong>ve</strong> aslilik arz eden görevleri ile bunların unvan <strong>ve</strong>adetleri, bu görevlerde çalışacak personelin tabi olacakları idari, sosyal <strong>ve</strong> ücrethükümleri, Başkanlığın hazırlayıp İcra Komitesinin onayı ile yürürlüğe konacakyönetmelik ile düzenlenir. <strong>Personel</strong>e ilişkin disiplin hükümleri 657 sayılı DevletMemurları Kanununun disiplin hükümlerine uygun olarak düzenlenir.Sözleşmeli personel, istekleri halinde Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler.5.BÜTÇEBaşkanlık bütçesi aşağıdaki gelirlerden oluşur:‣ <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekler,215
‣ 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun HükmündeKararnameye tabi teşekkül, Müessese <strong>ve</strong> Bağlı <strong>Orta</strong>klıkların Yıllık <strong>ve</strong> KurumlarVergisi matrahına esas karlarının binde biri nispetinde ödeyecekleri aidatlar;‣ Sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşlarına aitbankaların kurumlar <strong>ve</strong>rgisine matrah olan yıllık karlarının yüzde 2'sinispetinde ödeyecekleri aidatlar,‣ Türkiye Esnaf <strong>ve</strong> Sanatkarlar Konfederasyonunun yıllık gelirinin yüzde ikisinispetinde ödeyeceği aidat,‣ Türkiye Ticaret, <strong>Sanayi</strong>, Deniz Ticaret Odaları <strong>ve</strong> Ticaret Borsaları Birliğininyıllık gelirinin yüzde ikisi nispetinde ödeyeceği aidat,‣ Başkanlık tarafından <strong>ve</strong>rilecek hizmetler karşılığında alınacak ücretler,‣ Organize sanayi bölgeleri müteşebbis heyetlerince yapılan arsa satışhasılatlarının yüzde 1'i oranında ayrılacak pay,‣ Dış kaynaklardan sağlanan krediler.6.KOSGEB DESTEKLERİKOSGEB Desteklerinden;‣ 18.11.2005 tarih, 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren“Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri <strong>ve</strong> SınıflandırılmasıHakkında Yönetmelik” hükümlerine göre “Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Büyüklükte İşletme(KOBİ)” statüsünde bulunan,‣ 18.09.2009 tarih, 27353 sayılı Resmi Gazete’de yayımlarak yürürlüğe giren,Bakanlar Kurulu’nun 2009/15431 sayılı “KOSGEB Tarafından VerilecekHizmetler <strong>ve</strong> Desteklerden Yararlanacak Küçük <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong> Büyüklüktekiİşletmelere İlişkin Sektörel <strong>ve</strong> Bölgesel Önceliklerin Belirlenmesi HakkındaKarar”ı kapsamında yer alan sektörlerde faaliyet gösteren işletmeleryararlanabilir.KOSGEB Destekleri; 7 destek programı ile KOSGEB Kredi Faiz Desteği’ndenoluşmaktadır. Bunlar;1. KOBİ Proje Destek Programı2. Tematik Proje Destek Programı3. İşbirliği Güçbirliği Destek Programı4. AR-GE, İnovasyon <strong>ve</strong> Endüstriyel Uygulama Destek Programı5. Genel Destek Programı6. Girişimcilik Destek Programı7. Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı <strong>ve</strong> Kredi Faiz DesteğiProgramları.216
KOSGEB GENEL KURULUKOSGEB İCRA KOMİTESİBAŞKANBaşkan Başmüşavirleri <strong>ve</strong> BaşkanMüşavirleriHukuk MüşavirliğiHukuk İşleri MüdürlüğüÖzel Kalem Md.Rehberlik <strong>ve</strong> Denetim Kurulu BaşkanlığıRehberlik <strong>ve</strong> Denetim Bürosuİç Denetim Birim BaşkanlığıBAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISI BAŞKAN YARDIMCISIKOBİ Finansman <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıKOBİ Finansal Araştırmalar Md.KOBİ Kredi Yönetimi <strong>ve</strong> İzleme Md.AB <strong>ve</strong> Dış İlişkiler <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıAB Koordinasyon Md.Uluslar Arası İlişkiler Md.Strateji Geliştirme <strong>ve</strong> Mali Hizmetler<strong>Dairesi</strong> Başkanlığıİç Kontrol Md.Bütçe <strong>ve</strong> Performans Md.Strateji Geliştirme Md.Ankara Muhasebe Md.İstanbul Muhasebe Md.İzmir Muhasebe Md.Destek Hizmetleri <strong>Dairesi</strong> Başkanlığıİdari İşler Md.Satınalma Md.Evrak <strong>ve</strong> Arşiv İşleri Md.KOBİ Araştırmalar <strong>ve</strong> ProjeKoordinasyon <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıEğitim <strong>ve</strong> Danışmanlık Md.Girişimciliği Geliştirme Md.Bölgesel <strong>ve</strong> Yerel Kalkınma Md.Pazar Araştırma <strong>ve</strong> İhracatıGeliştirme Md.Proje Koordinasyon Md.Bilgi İşlem <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıTeknik İşler Md.Bilgi İşlem Md.Bilgi Yönetimi <strong>ve</strong> Karar Destek<strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıHizmet Merkezleri Koordinasyon<strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıHİZMET MERKEZİ MÜDÜRLÜKLERİİnsan Kaynakları <strong>Dairesi</strong> BaşkanlığıTahakkuk <strong>ve</strong> Özlük İşleri Md.İnsan Kaynakları Planlama Md.Hizmet İçi Eğitim Md.BAŞKANLIK MÜŞAVİRLERİBasın <strong>ve</strong> Halkla İlişkiler Md.<strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destekleri<strong>Dairesi</strong> Başkanlığı217
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİKARAŞTIRMA KURUMU (TÜBİTAK)TÜBİTAK Hakkında Genel BilgiTürkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), toplumumuzunyaşam kalitesinin artmasına <strong>ve</strong> ülkemizin sürdürülebilir gelişmesine hizmetetmektedir.TÜBİTAK, bilim <strong>ve</strong> teknoloji alanlarında yenilikçi, yönlendirici, katılımcı <strong>ve</strong>paylaşımcı bir kurum olma vizyonunu benimsemiştir.TÜBİTAK, akademik <strong>ve</strong> endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını <strong>ve</strong>yenilikleri desteklemektedir. Ayrıca ulusal öncelikler doğrultusunda Araştırma-<strong>Teknoloji</strong>-Geliştirme çalışması yürüten Ar-Ge enstitülerini işletmektedir. Buişlevlerinin yanı sıra, ülkemizin bilim <strong>ve</strong> teknoloji politikalarını belirleyen kurumTÜBİTAK’tır.TÜBİTAK toplumun her kesiminde bu farkındalığı artırmak üzere çeşitli kitaplar<strong>ve</strong> dergiler yayınlamaktadır.TÜBİTAK tarafından bilim insanlarının yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışı akademik faaliyetleriburs <strong>ve</strong> ödüller ile desteklenmekte, özendirilmekte, üni<strong>ve</strong>rsitelerimizin, kamukurumlarımızın <strong>ve</strong> sanayimizin projeleri fonlanarak, ülkemizin rekabet gücününartırılması hedeflenmektedir.TarihçeTÜBİTAK 1963 yılında kurulmuştur. Kuruluş aşamasında ilk etapta temelbilimler, mühendislik, tıp, tarım <strong>ve</strong> hayvancılık alanlarında dört araştırma grubu ile<strong>Bilim</strong> Adamı Yetiştirme Grubu oluşturulmuştur. Bu aşamadan sonra yapılanmasınahızla devam etmiş <strong>ve</strong> bugün çok sayıda destek birimi, merkez <strong>ve</strong> enstitü ile ülkemizinönde gelen kurumları arasında yerini almıştır.TÜBİTAK, Türkiye’nin bilim <strong>ve</strong> teknoloji politikalarının belirlenmesindeHükümete yardımcı olmak sorumluluğunu, ilk kez “Türk <strong>Bilim</strong> Politikası; 1983-2003”dokümanını hazırlama görevini üzerine alarak üstlenmiştir.<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Yüksek Kurulu’nun (BTYK) 1983 yılında kurulması <strong>ve</strong> bukurulun sekretarya görevinin TÜBİTAK’a <strong>ve</strong>rilmesi, bu sorumluluğu belirgin <strong>ve</strong> somutbir görev haline getirmiştir. Bu görevle bağlantılı olarak, TÜBİTAK önümüzdekidönemde uygulanacak bilim <strong>ve</strong> teknoloji politikalarının belirlenmesine yönelik olarak“Vizyon 2023” adlı kapsamlı bir proje gerçekleştirmiştir.Ayrıca 2005-2010 Ulusal <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Politikaları Uygulama Planı, 2008-2010 Ulusal Yenilik Stratejileri Uygulama Planı <strong>ve</strong> 2007-2010 Uluslararası BTYStratejileri Planının hazırlanmasında koordinasyonu TÜBİTAK sağlamıştır.218
<strong>Sanayi</strong> kuruluşlarının <strong>ve</strong> özel kesimin teknoloji geliştirme <strong>ve</strong> yenilikfaaliyetlerini teşvik etmek için <strong>ve</strong>rilecek devlet yardımlarının düzenlenmesine yöneliktebliğ kapsamında, destek <strong>ve</strong>rilecek Ar-Ge projelerinin değerlendirilmesi görevi DışTicaret Müsteşarlığı (DTM) ile beraber TÜBİTAK’a <strong>ve</strong>rilmiştir. Hibe olarak <strong>ve</strong>rilen budestekler daha önce tamamen DTM mali kaynaklarından karşılanırken, 2005 yılındanitibaren bu desteklerin %25’i DTM, %75’i TÜBİTAK kaynaklarından karşılanmayabaşlanmıştır.TÜBİTAK, kuruluş kanunu gereği, uluslararası ikili <strong>ve</strong> çok taraflı bilimsel <strong>ve</strong>teknolojik işbirliği faaliyetlerinde Türkiye’yi temsil etmekte <strong>ve</strong> bu alandakikoordinasyonu sağlamaktadır. TÜBİTAK, Türkiye’nin 2003 yılından itibaren ABÇerçe<strong>ve</strong> Programlarına tam katılımı nedeniyle bu programların ulusalkoordinasyonunu da yürütmektedir.Toplumda bilimsel, teknolojik <strong>ve</strong> yenilik faaliyetlerine yönelik farkındalığın <strong>ve</strong>bilim okuryazarlığının artırılmasına yönelik etkinliklerin gerçekleştirilmesi, TÜBİTAK’ıngörevleri arasındadır. Bu kapsamda kurulduğu ilk yıllardan itibaren, yayınladığı dergi<strong>ve</strong> kitaplar, gerçekleştirdiği yarışma <strong>ve</strong> şenlikler aracılığı ile bu görevleri yerinegetirmektedir.TÜBİTAK 2007 yılından bu yana, bu alanda yapılan “<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> ToplumProjeleri”ne destek <strong>ve</strong>rmeye başlamıştır.Daha önce “Türkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> Teknik Araştırma Kurumu” olan TÜBİTAK ismi,2005 yılında “Türkiye <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k Araştırma Kurumu” olarak değişmiş,sosyal <strong>ve</strong> beşeri bilimler de Kurumun görev alanına dâhil edilmiştir. Ayrıca üni<strong>ve</strong>rsitesanayiişbirliğini geliştirecek etkin mekanizmaların kullanımına olanak <strong>ve</strong>recekdüzenlemeler de yapılmıştır.Temel İşlevlerTÜBİTAK’ın faaliyet alanları şöyledir:‣ Türkiye’nin bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik (BTY) politikalarının oluşturulmasındahükümete destek olmak,‣ BTY araştırmalarını desteklemek <strong>ve</strong> özendirmek,‣ BTY araştırmaları yapmak,‣ BTY için gerekli insan kaynağının gelişmesini desteklemek,‣ Uluslararası BTY işbirliklerini oluşturmak <strong>ve</strong> yönetmek,‣ Toplumun genelinde BTY kültürünün gelişmesini <strong>ve</strong> yerleşmesini desteklemek<strong>ve</strong> özendirmek,‣ BTY altyapısının gelişmesine katkı sağlamak,‣ BTY bilgilerine erişimi kolaylaştırmak.Misyon-VizyonTÜBİTAK vizyonu, "<strong>Bilim</strong>, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik yoluyla, paylaşımcı, yönlendirici<strong>ve</strong> katılımcı yaklaşımlarla, toplumumuzun ekonomik, sosyal <strong>ve</strong> çevresel yaşamkalitesinin çağdaş uygarlık düzeyine kavuşmasına hizmet eden, alanında uluslararasıetkinliğe sahip bir kurum olmak";219
Misyonu da, "Ülkemizin rekabet gücünü <strong>ve</strong> refahını artırmak <strong>ve</strong> sürekli kılmakiçin toplumun her kesimi <strong>ve</strong> ilgili kurumlarla işbirliği içinde, ulusal önceliklerimizdoğrultusunda bilim <strong>ve</strong> teknoloji politikaları geliştirmek, bunları gerçekleştirecekaltyapı <strong>ve</strong> araçları oluşturmaya katkı sağlamak, araştırma <strong>ve</strong> geliştirme faaliyetlerinidesteklemek <strong>ve</strong> yürütmek, bilim <strong>ve</strong> teknoloji kültürü oluşturmakta öncü roloynamak"tır.Yapı <strong>ve</strong> İşleyişTÜBİTAK, bilimsel <strong>ve</strong> teknolojik alanlarda araştırma <strong>ve</strong> teknolojik gelişmeyi,ulusal ekonomik kalkınma hedeflerine göre düzenlemek, koordine etmek <strong>ve</strong>özendirmekle görevli, idari <strong>ve</strong> mali özerkliğe sahip bir kuruluştur. TÜBİTAK, <strong>Bilim</strong>,<strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı’nın "ilgili" kuruluşlarından olup özel hukuk hükümlerinetabidir.220
221
BAŞKANLIK BİRİMLERİ‣ <strong>Bilim</strong> Kurulu‣ Başkanlık İç Denetim Birimi Başkanlığı <strong>Bilim</strong>,<strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı – BTYPDBo <strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong>, Yenilik Politikaları <strong>ve</strong> Stratejileri Müdürlüğü Özel Kalem Müdürlüğü DanışmanlarBaşkan Yardımcısıo <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destek Programları Başkanlığı - TEYDEB• Makine İmalat <strong>Teknoloji</strong>leri Grubu• Malzeme, Metalurji <strong>ve</strong> Kimya Tekn. Grubu• Elektrik, Elektronik <strong>Teknoloji</strong>leri Grubu• Bilişim <strong>Teknoloji</strong>leri Grubu• Biyoteknoloji, Tarım, Çevre <strong>ve</strong> Gıda Tekn. Grubuo <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destekleme Programları Başkan Yardımcılığı• Mali Denetleme <strong>ve</strong> Sözleşmeler Müd.• Projeler Geliştirme Birimi,o <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire Başkanlığı• Popüler <strong>Bilim</strong> Yayınları Müdürlüğü• Akademik Yayınlar Müdürlüğü• Sözleşmeler Müdürlüğü• <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Programları MüdürlüğüBaşkan Yardımcısıo Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı• İkili <strong>ve</strong> Çoklu İlişkiler Müdürlüğü• AB Çerçe<strong>ve</strong> Programları Müdürlüğüo Merkez <strong>ve</strong> Enstitüler Eşgüdüm Birimio Bilişim MüdürlüğüBaşkan Yardımcısıo Araştırma Destek Programları Başkanlığı - ARDEB• Temel <strong>Bilim</strong>ler Araştırma Destek Grubu - TBAG• Sağlık <strong>Bilim</strong>leri Araştırma Destek Grubu - SBAG• Elektrik, Elektronik <strong>ve</strong> Enformatik Araştırma Destek Grubu - EEEAG• Mühendislik Araştırma Destek Grubu - MAG• Çevre, Atmosfer, Yer <strong>ve</strong> Deniz <strong>Bilim</strong>leri Araştırma Destek Grubu -ÇAYDAG• Tarım, Ormancılık <strong>ve</strong> Veterinerlik Araştırma Destek Grubu - TOVAG• Sosyal <strong>ve</strong> Beşeri <strong>Bilim</strong>ler Araştırma Destek Grubu - SOBAG• Savunma <strong>ve</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik <strong>Teknoloji</strong>leri Araştırma Destek Grubu -SAVTAG• Uzay Araştırma Destek Grubu-UZAG• Kamu Araştırmaları Destek Grubu - KAMAG• Mali Denetleme <strong>ve</strong> Sözleşmeler Müdürlüğü - MADES222
o <strong>Bilim</strong> İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı - BİDEB• Yurt Dışı Burslar Müdürlüğü• Yurt İçi Burslar Müdürlüğü• Sözleşmeler MüdürlüğüBaşkan Yardımcısıo Genel Sekretero Kurumsal İletişim Müdürlüğüo Genel Sekreter Yardımcısı• İdari Hizmetler Daire Başkanlığı— İnsan Kaynakları Müdürlüğüo Sağlık Hizmetleri— Yapım Bakım <strong>ve</strong> İşletme Müdürlüğü— Satınalma Müdürlüğü— Genel Evrak <strong>ve</strong> Arşiv Müdürlüğü— Koruma <strong>ve</strong> Gü<strong>ve</strong>nlik Müdürlüğü— Ayniyat <strong>ve</strong> Stok Kontrol Müdürlüğü— İdari <strong>ve</strong> Sosyal İşler Müdürlüğü— TÜBA Sekreterya Ofisi— <strong>Bilim</strong> Kurulu Sekreterya Birimi— Seyahat İşleri Birimi• Hukuk Müşavirliği• Bilgi Edinme Birimi• Mali Hizmetler Daire Başkanlığı— Muhasebe <strong>ve</strong> Kesin Hesap Müdürlüğü— Bütçe <strong>ve</strong> Performans Müdürlüğü— İç Kontrol Müdürlüğü<strong>Bilim</strong> Kurulu<strong>Bilim</strong> Kurulu, 14 üye ile Başkan <strong>ve</strong> iki Başkan Yardımcısı dâhil 17 üyedenoluşmaktadır. Kurumun en üst karar organıdır. Başkan, Kurumun <strong>ve</strong> <strong>Bilim</strong> Kurulu’nunBaşkanıdır.Üye kompozisyonu <strong>ve</strong> <strong>Bilim</strong> Kurulu üyelerinin seçimi1)<strong>Bilim</strong> Kurulunun sekiz üyesi, bilimsel <strong>ve</strong> teknolojik alanlarda eser, araştırma<strong>ve</strong> buluşlarıyla temayüz etmiş <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya araştırma <strong>ve</strong> teknoloji yönetimi konusundayetkinliği bulunan, bilimsel <strong>ve</strong> teknolojik sistem, kurum <strong>ve</strong> birimleri başarı ile kurmuş<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya yönetmiş olanlar arasından belirlenir. Bu üyelerin; mühendislik <strong>ve</strong> teknikbilimler alanından bir, fen bilimleri <strong>ve</strong>ya sağlık bilimleri alanından bir, sosyal <strong>ve</strong> beşerîbilimler alanından bir olmak üzere üçü Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulutarafından; mühendislik <strong>ve</strong> teknik bilimler alanından bir, fen bilimleri <strong>ve</strong>ya sağlıkbilimleri alanından bir, sosyal <strong>ve</strong> beşerî bilimler alanından bir olmak üzere üçü <strong>Bilim</strong>Kurulu tarafından; mühendislik <strong>ve</strong> teknik bilimler alanından bir, fen bilimleri <strong>ve</strong>yasağlık bilimleri alanından bir olmak üzere ikisi TÜBA tarafından her bir alan için boşkontenjan sayısının iki katı önerilen aday arasından Bakanın teklifi üzerine Başbakantarafından seçilir.223
2)<strong>Bilim</strong> Kurulu’nun altı üyesi, lisans öğreniminden sonra kamu kurum <strong>ve</strong>kuruluşlarında <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya özel sektörde en az on yıl deneyim sahibi olmuş, mesleğindetemayüz etmiş <strong>ve</strong> üstün nitelikli hizmetleriyle tanınmış kişiler arasından belirlenir.Bu üyelerin ikisi Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Birliği, dördü Bakanlık tarafından her birboş kontenjan sayısının iki katı önerilen aday arasından, Bakanın teklifi üzerineBaşbakan tarafından seçilir.BaşkanlıkBaşkan, Başkan, Kurumun <strong>ve</strong> <strong>Bilim</strong> Kurulu’nun Başkanıdır.Başkan Yardımcıları Başkana yardımcı olmak üzere belirlenir, Başkanınönerisi <strong>ve</strong> Bakanın teklifi üzerine Başbakan tarafından atanır. Başbakan, BaşkanYardımcılarından ikisini <strong>Bilim</strong> Kurulu Üyesi olarak seçer. Başkan Yardımcıları,Başkan tarafından <strong>ve</strong>rilen görevleri yapar.Başkanlık Birimlerinin Yapısı <strong>ve</strong> Görevleri<strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı (BTYPD)BTYPD, Ülkemizin rekabet gücünü, refahını arttırmak <strong>ve</strong> sürekli kılmak içingösterilen ulusal çabada, ülkemizdeki gelişmeleri <strong>ve</strong> dünyadaki <strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong>Yenilik (BTY) politikalarını yakından izleyip, değerlendirerek; çeşitli politika oluşturmayöntemleriyle ilgili araştırmaları yaparak/yaptırarak; ulusal BTY politika önerilerinioluşturmak <strong>ve</strong> mevcut politikaların gerçekleştirilmesine yönelik araçların belirleme <strong>ve</strong>önerme çalışmalarını yürütmektir.Ülkemizin rekabet gücünde <strong>ve</strong> refahında istenen sıçramayı yapabilmesi içinönemli katkılarda bulunacak güçlü bir ulusal bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik politikalarıağının oluşmasını sağlamak <strong>ve</strong> bu ağın odak noktasında bulunmak vizyonuylaçalışmalarını sürdürmektedir.<strong>Bilim</strong>, <strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı’nın; ulusal düzeydeizlenecek bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik politikalarının (BTY) tasarımı, OECD, AvrupaBirliği gibi uluslararası <strong>ve</strong> ulusal bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik politikası çalışmalarınınizlenmesi <strong>ve</strong> değerlendirilmesi biçiminde özetlenebilecek olan ana görev alanlarıvardır.Bu görev alanı itibarıyla BTYPD, TÜBİTAK’ın BTY politikaları konusuna ilişkingörevlerini yerine getirebilmesi için gerekli olan çalışmaları yürüten birimidir.TÜBİTAK’ın misyonu çerçe<strong>ve</strong>sinde, BTYPD’nin görevleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:‣ Hükümete BTY alanında izlenecek politikalar konusunda üst düzeydedanışmanlık yapmak;‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong> Yüksek Kurulu’nun (BTYK) Sekretarya hizmetini yürütmek;‣ Ulusal BTY politikasına ilişkin uygulamayı stratejik düzeyde izlemek,değerlendirmek <strong>ve</strong> makro düzeyde yönlendirici öneriler üretmek <strong>ve</strong>‣ Ulusal BTY politikasını geliştirici çalışmalar / stratejik araştırmalar yapmak.224
BTY politikaları, başta özel sektör olmak üzere bütün ekonomik <strong>ve</strong> toplumsalfaaliyet kesimlerinin, araştırma çevrelerinin, her kademeden eğitim-öğretimçevresinin, bürokrasinin, siyaset <strong>ve</strong> devlet adamlarının ilgi alanındadır <strong>ve</strong> sonçözümlemede de onlar tarafından hayata geçirilir. Bu bakımdan, BTY politikalarınıntasarımında, BTYPD konunun ilgili taraflarının <strong>ve</strong> farklı disiplinlerden uzmanlarınkatılımını sağlayan ortamların yaratılmasına özen gösterir.<strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)<strong>Teknoloji</strong>nin toplumsal faydaya dönüşme sürecini hızlandırmak amacıyla,ülkemiz özel sektör kuruluşlarının araştırma-teknoloji geliştirme <strong>ve</strong> yenilikfaaliyetlerini desteklemek amacıyla kurulmuştur. Böylelikle, ülkemiz kuruluşlarınınaraştırma-teknoloji geliştirme yeteneğinin, yenilikçilik kültürünün <strong>ve</strong> rekabetgücününün artırılması hedeflenmektedir. TEYDEB, bahsedilen hedeflerdoğrultusunda, destek programları tasarlamakta <strong>ve</strong> yürütmektedir.TÜBİTAK-TEYDEB bünyesinde yürütülen destek programlarına yapılacakproje başvuruları <strong>ve</strong> destek talebine yönelik dönemsel başvuruları elektronik ortamdahttp://eteydeb.tubitak.gov.tr adresindeki PRODİS (Proje Değerlendirme <strong>ve</strong> İzlemeSistemi) üzerinden alınmaktadır.<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire BaşkanlığıToplumumuzda bilimsel düşünce <strong>ve</strong> merakın farklı sosyal, kültürel <strong>ve</strong>ekonomik altyapıdaki vatandaşımızda oluşmasının sağlanması amacıyla TÜBİTAK,bilim <strong>ve</strong> toplum faaliyetlerini <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire Başkanlığı çatısı altındasürdürmektedir. Daire Başkanlığında;‣ Toplumumuzdaki bireylere düşünme, gözlemleme, sorgulama, araştırma, <strong>ve</strong>ri<strong>ve</strong> bilgiye dayalı kararlar <strong>ve</strong>rme yetilerini kazandırmak,‣ <strong>Bilim</strong>i anlaşılır düzeyde anlatmak <strong>ve</strong> bilimin yalnızca karmaşık denklemlerdenoluşmadığını, çevremizde geçen her olayın bilimsel bir açıklamasınınolduğunu vurgulamak,‣ Toplumumuz bireylerinin bilimi anlamasını, uygulamasını, çağın teknolojisiniyakalamaya çalışmasını <strong>ve</strong> ülkesinin geleceğinin bilimsel <strong>ve</strong> teknolojikgelişmelerde olduğunu görmesini sağlamak amaçlanmaktadır.Bu birim altında faaliyet göstermekte olan birimler şunlardır:‣ Akademik Yayınlar Müdürlüğü‣ Popüler <strong>Bilim</strong> Yayınları Müdürlüğü‣ <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Programları Müdürlüğü‣ Sözleşmeler MüdürlüğüUluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı (UİDB)<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> teknolojide rekabet edebilir bir Türkiye için uluslararası alandasürdürülebilir ortak fayda sağlanmasında öncü, uluslararası düzeyde tanınan, saygın<strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>nilir bir TÜBİTAK yaratmak vizyonunu benimsemiştir.225
UİDB, Türkiye’nin bilim <strong>ve</strong> teknoloji yeteneğini ulusal önceliklerimiz <strong>ve</strong> dışpolitikamız doğrultusunda geliştirmek <strong>ve</strong> sürdürülebilir kılmak amacıyla,‣ Uluslararası işbirliği <strong>ve</strong> projeler geliştirmek, uygulamak <strong>ve</strong> desteklemek;‣ <strong>Bilim</strong> insanı değişimi yapmak;‣ Bu kapsamda gerekli politika <strong>ve</strong> stratejilerin oluşturulmasında hükümeteyardımcı olmak görevlerini yürütmektedir.UİDB bünyesinde Çerçe<strong>ve</strong> Programları Müdürlüğü (ÇPM) ile İkili <strong>ve</strong> Çokluİlişkiler Müdürlüğü (İÇİM) bulunmaktadır.Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB)Ülkemizdeki tüm bilim insanlarına ulaşan, dünya standartlarında, çağdaşdestek <strong>ve</strong> teşvik yöntemleri uygulayan Ar-Ge destek <strong>ve</strong> teşvikleri alanında ülkede ilkakla gelen <strong>ve</strong> tercih edilen bir birim olmak vizyonuyla çalışmalarını sürdürmektedir.Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) araştırma geliştirmefaaliyetlerinin kurum içi <strong>ve</strong> kurum dışı işbirliğini sağlayan birimdir. ARDEB, araştırmadestek grupları ile kamu Ar-Ge enstitülerinden, temel <strong>ve</strong> uygulamalı araştırma yapanözel sektör kuruluşlarından <strong>ve</strong> üni<strong>ve</strong>rsitelerden gelen araştırma projelerine destek<strong>ve</strong>rmektedir. 2010 yılında ARDEB’in sekiz ulusal destek programının yanı sıraAvrupa Birliği Çerçe<strong>ve</strong> Programları kapsamında desteklenen ERA-NET <strong>ve</strong>EUROCOURSE projeleri bulunmaktadır.<strong>Bilim</strong> İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB)BİDEB, bilim <strong>ve</strong> teknoloji üretebilen; ürettiği bilim <strong>ve</strong> teknolojiyi toplumsal <strong>ve</strong>ekonomik faydaya dönüştürebilen; dünya bilim <strong>ve</strong> teknolojisine katkıda bulunansaygın bir Türkiye’nin yaratılması için vazgeçilmez bir öneme sahip olan biliminsanlarının sayı <strong>ve</strong> niteliğinin artmasına yardımcı olmak amacıyla, bu kesime yönelikdestekleyici <strong>ve</strong> teşvik edici çeşitli programları <strong>ve</strong> etkinlikleri yürüten TÜBİTAKbirimidir.<strong>Bilim</strong> insanlarının, araştırmacıların yetiştirilmeleri <strong>ve</strong> geliştirilmeleri içinolanaklar sağlamak; bu amaçla ödüller <strong>ve</strong>rmek, öğrenim <strong>ve</strong> öğrenim sonrasındaüstün başarısıyla kendini gösteren gençleri izleyerek onların yetişme <strong>ve</strong> gelişmelerineyardım etmek <strong>ve</strong> bu amaçla burslar <strong>ve</strong>rmek, yarışmalar düzenlemek <strong>ve</strong> yayınlaryapmak, BİDEB’in ana görevleridir.MERKEZ VE ENSTİTÜLERÜlkemizin çeşitli şehirlerindeki TÜBİTAK’a bağlı enstitüler, araştırma <strong>ve</strong>teknoloji geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri yürütmektedir. Bu enstitülerin temel görevi,kamuya <strong>ve</strong> özel sektör kuruluşlarına pozitif bilimler alanında, temel <strong>ve</strong> uygulamalıaraştırma yapmaktır. Projelerin pek çoğu üni<strong>ve</strong>rsitelerle işbirliği halindeyürütülmektedir. Ayrıca fonksiyon bakımından Ar-Ge faaliyetlerine kolaylık sağlayanbirimler bulunmaktadır.226
Ar-Ge BirimleriMarmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM)1972 yılında kurulan TÜBİTAK MAM, çalışmalarını Kocaeli Gebze’deki 7800dönümlük “TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi”nde sürdürmektedir. Vizyonu, “uygulamalıaraştırmalar alanında önder bilim <strong>ve</strong> teknoloji merkezleri içinde yer almak”; misyonu,“Türkiye’nin küresel rekabet gücünün geliştirilmesine bilim <strong>ve</strong> teknolojiyi kullanarakkatkıda bulunmak”tır. TÜBİTAK MAM, bu görevini yerine getirmek için sanayi ileyakın işbirliği yapmaktadır. Gerçekleştirdiği proje <strong>ve</strong> endüstriyel hizmetçalışmalarında müşteri odaklılık ile kalite en fazla önem <strong>ve</strong>rdiği değerlerdir. Bunun birsonucu olarak TÜBİTAK MAM’ın tüm enstitü <strong>ve</strong> birimleri 2001 yılında ISO 9001:2000Kalite Yönetim Sistemi Belgesini <strong>ve</strong> ISO 14001:2004 Çevre Yönetim SistemiBelgesini almıştır. TÜBİTAK MAM uluslararası geçerliliği olan çalışmalarını, 2002yılında DAR/DAP tarafından EN ISO/IEC 17025:2000 Deney <strong>ve</strong> KalibrasyonLaboratuvarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar standardına göre akredite edilmişlaboratuvarlarda gerçekleştirmektedir. Toplam Kalite Yönetimi yaklaşımınıbenimseyen TÜBİTAK MAM, tüm bu çalışmaların sonucunda 2003 yılında, kamudalında Ulusal Kalite Başarı Ödülü almıştır.TÜBİTAK MAM bünyesinde yedi enstitü bulunmaktadır:‣ Enerji Enstitüsü (EE)‣ Gıda Enstitüsü (GE)‣ Kimya Enstitüsü (KE)‣ Çevre Enstitüsü (ÇE)‣ Malzeme Enstitüsü (ME)‣ Yer <strong>ve</strong> Deniz <strong>Bilim</strong>leri Enstitüsü (YDBE)‣ Gen Mühendisliği <strong>ve</strong> Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE)Bilişim <strong>ve</strong> Bilgi Gü<strong>ve</strong>nliği İleri <strong>Teknoloji</strong>ler Araştırma Merkezi(TÜBİTAK BİLGEM)40 yıla yaklaşan bilgi birikimi <strong>ve</strong> tecrübesiyle BİLGEM, ülke ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere çok daha büyük ölçekli projelerle Türkiye’nin ufkunu genişleten, bukapsamda da gü<strong>ve</strong>n <strong>ve</strong>ren bir teknoloji merkezidir. 04/09/2010 tarihli TÜBİTAK <strong>Bilim</strong>Kurulu kararıyla BİLGEM, çalışma alanlarındaki proje <strong>ve</strong> başarılarıyla Türkiyesınırlarını aşan Ulusal Elektronik <strong>ve</strong> Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) <strong>ve</strong> Bilişim<strong>Teknoloji</strong>leri Ensitüsü (BTE) enstitülerini bünyesinde birleştirerek, dünya çapındateknolojiye yön <strong>ve</strong>ren bir mükemmeliyet merkezi olma hedefiyle, Türkiye’nin gururkaynakları arasındaki yerini alarak hayata geçmiştir.UEKAE <strong>ve</strong> BTE’nin faaliyet alanları <strong>ve</strong> gerçekleştirdikleri projeler; elektronik,elektromanyetik, optik, akustik sistemler, kriptoloji, elektronik harp, sensör sistemleri,benzetim <strong>ve</strong> modelleme, platform entegrasyon teknolojileri, yazılım <strong>ve</strong> yazılımmimarileri, doğrulama <strong>ve</strong> geçerleme teknikleri, <strong>ve</strong>ri madenciliği, gü<strong>ve</strong>nlik kritik yazılımgeliştirme, bilgi <strong>ve</strong> ağ teknolojileri, bilgi <strong>ve</strong> ağ gü<strong>ve</strong>nliği gibi alanlardaodaklanmaktadır.Söz konusu enstitüler <strong>ve</strong> bölümleri günümüze kadar gelen süreçte yukarıdaanılan alanlarda savunma sektörü, kamu kurumları <strong>ve</strong> özel sektör firmaları için227
önemli sayıda <strong>ve</strong> büyük ölçekte projeler gerçekleştirmiş <strong>ve</strong> gerçekleştirmektedirler.Bu enstitülerin projelerinde geliştirmiş oldukları birçok ürün NATO <strong>ve</strong> dost ülkelertarafından da kullanıma sokulmuştur.BTE, UEKAE <strong>ve</strong> bağlı bölümlerinin çalışmalarındaki ortak paydaları “gü<strong>ve</strong>nlik”<strong>ve</strong> “bilişim teknolojileri” anahtar sözcükleri olarak betimlenebilir. Birbirini tamamlayıcınitelikte faaliyet gösteren bu enstitüler <strong>ve</strong> bağlı bölümleri, hali hazırda birçok projedeortak çalışmalar yürütmüş <strong>ve</strong> yürütmektedirler. Söz konusu enstitülerin tek bir merkezaltında birleşmeleri ile çalışmaların ivme kazanması <strong>ve</strong> dolayısıyla ülkemizin Ar-Ge’sinin kazançlı çıkması hedeflenmektedir. Tek bir çatı altında 1.200 kişiyi aşaninsan kaynağıyla, gü<strong>ve</strong>nlik <strong>ve</strong> bilişim teknolojileri alanlarında Türkiye’nin en büyük <strong>ve</strong>en yetkin Ar-Ge yapılanması hayata geçirilmiş oldu.1996 yılında kurulan Temel <strong>Bilim</strong>ler Araştırma Enstitüsü de, temel bilimlerde,özellikle teorik fizik <strong>ve</strong> matematik dallarında, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası bilim camiasındakabul <strong>ve</strong> önem gören orijinal çalışmalar vasıtasıyla bilgi üretmek, bu çalışmalarınüretilmesine destek, yardımcı <strong>ve</strong> aracı olmak misyonuyla TÜBİTAK BİLGEM çatısıaltında faaliyetlerini sürdürmektedir.TÜBİTAK BİLGEM Enstitüleri‣ Ulusal Elektronik <strong>ve</strong> Kriptoloji Araştırma Enstitüsü‣ Bilişim <strong>Teknoloji</strong>leri Enstitüsü‣ Temel <strong>Bilim</strong>ler Araştırma EnstitüsüSavunma <strong>Sanayi</strong>i Araştırma <strong>ve</strong> Geliştirme Enstitüsü(TÜSİTAK SAGE) –AnkaraSavunma <strong>Sanayi</strong>i Araştırma <strong>ve</strong> Geliştirme Enstitüsü (SAGE) 1972 yılındakurulmuştur. Faaliyetlerine ODTÜ Güdüm Kontrol Laboratuvarı, Ankara RüzgarTüneli <strong>ve</strong> Ankara şehir merkezine 30 km uzaklıktaki Lalahan Yerleşkesinde devametmektedir. Enstitü, savunma sanayii alanında uzmanlaşmıştır.SAGE'nin temel görevi, savunma sistemlerinin temel araştırmasından <strong>ve</strong>kavramsal tasarımından başlayarak, bu sistemlerin mühendislik <strong>ve</strong> prototipüretimlerini içeren araştırma <strong>ve</strong> geliştirme faaliyetlerini yürütmektir. Projelerin çoğuilgili sanayi kuruluşları ile ortak olarak yürütülmektedir.SAGE ulusal ortaklıklar kadar uluslararası işbirliğinin önemine de inanmaktadır<strong>ve</strong> dost ülkelerden çeşitli ortaklarla bilgi alış<strong>ve</strong>rişi yapmayı hedeflemektedir.Uzay <strong>Teknoloji</strong>leri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAK UZAY) –Ankara1985 yılında kurulmuş olan Uzay <strong>Teknoloji</strong>leri Araştırma Enstitüsü (TÜBİTAKUZAY), uzay teknolojileri, elektronik, bilgi teknolojileri <strong>ve</strong> ilgili alanlarda Ar-Geprojeleri yürütmektedir.Enstitünün amacı, araştırma alanında ulusal çapta öncü bir rol almak <strong>ve</strong>uzmanlık alanlarında ülke sanayiinin sistem tasarımı, seçimi, kullanımı <strong>ve</strong> ürüngeliştirilmesi konularındaki teknik problemlerinin çözümüne yardımcı olmaktır.228
TÜBİTAK UZAY, küçük uyduların tasarımı, üretimi <strong>ve</strong> test edilmesi alanındakiyeteneklerin geliştirilmesine, Ulusal Uzay Programı'na öncülük etmeye <strong>ve</strong> uzayteknolojilerinde uluslararası işbirliğinin oluşturulmasına öncelik <strong>ve</strong>rmektedir.Ulusal Metroloji Enstitüsü (TÜBİTAK UME) –GebzeTÜBİTAK UME’nin temel görevi; ulusal ölçüm standartlarını oluşturmak <strong>ve</strong>uluslararası izlenebilirliğini sağlamak, ülkemizde yapılan ölçümleri gü<strong>ve</strong>nce altınaalmak, Türkiye’nin bilimsel <strong>ve</strong> teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, ölçümteknikleri, kalibrasyon yöntemleri <strong>ve</strong> temel metroloji alanlarında uluslararası düzeydearaştırma <strong>ve</strong> geliştirme çalışmalarına katılmak, yeni ölçüm teknikleri geliştirmek,metroloji konusunda uluslararası kuruluşlar nezdinde Türkiye’yi temsil etmek, Türkendüstriyel ürünlerinin kalitesini artırmak için gerekli Ulusal Metroloji Sistemi’ninkurulmasına katkıda bulunmak <strong>ve</strong> uluslararası ticarette karşılaşılan teknik engellerinaşılmasında sanayimize gerekli teknik desteği sağlamaktır.Enstitü, bugünkü yapısı itibarıyla Fizik, Elektrik, Mekanik, Kimyasal <strong>ve</strong>Biometroloji alanında ölçümleri gerçekleştiren beş gruptan oluşmaktadır. TÜBİTAKUME, yapmakta olduğu yeni yatırımlarla ülkemizde yoğun olarak kullanılan kimyasal,çevre, biyo-metroloji <strong>ve</strong> çevresel deneyler (titreşim, sıcaklık, nem, basınç, güneşenerjisi panelleri ile ilgili deneyler vb.) alanında alanda ölçümlerin izlenebilirliklerini,uluslararası ölçüm sistemine entegrasyonunu sağlamayı <strong>ve</strong> uluslararası düzeyde sözsahibi bir kurum haline gelmiştir. TÜBİTAK UME <strong>ve</strong> Türk Akreditasyon Kurumu(TÜRKAK), 2009 yılında imzaladıkları bir protokolle, kalibrasyon <strong>ve</strong> deneylaboratuvarlarının akreditasyonu <strong>ve</strong> bu laboratuvarlarda yapılan ölçümlerin izlenebilirsağlanması konusunda işbirliği yapmaktadır.Türkiye <strong>Sanayi</strong> Sevk <strong>ve</strong> İdare Enstitüsü (TÜBİTAK TÜSSİDE) –Gebze1986 yılında kurulan Türkiye <strong>Sanayi</strong> Sevk <strong>ve</strong> İdare Enstitüsü’nün misyonu;kurum <strong>ve</strong> kuruluşlara sürekli gelişim sağlamaları için, ileri yönetim yaklaşım <strong>ve</strong>yöntemleri kazandırmak amacıyla, bilgi <strong>ve</strong> teknolojiye dayalı yaklaşımlarla <strong>ve</strong> etkinyöntemler uygulayarak, eğitim, danışmanlık, araştırma <strong>ve</strong> yayın hizmetleri sunmaktır.TEKSEB <strong>ve</strong> TEKNOPARK –GebzeTÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi bünyesinde başlayan <strong>Teknoloji</strong> Parkıfaaliyetlerinin gelişim sürecinde, <strong>Teknoloji</strong> Serbest Bölgesi (TEKSEB) <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>Geliştirme Bölgesi (TEKGEB) ünvanları ile, hukuki statüleri birbirinden farklı iki bölgekurulmuş olup, ülkemizde mevcut 43 teknopark içinde "<strong>Teknoloji</strong> Serbest Bölgesi"tanım <strong>ve</strong> avantajlarına sahip yegane Teknokent TÜBİTAK MAM Teknokent'idir.Toplam 60 hektar alan sahip TÜBİTAK MAM Teknokent'inin 24 hektarı "<strong>Teknoloji</strong>Geliştirme Bölgesi"(TEKGEB) olup, 36 hektarı <strong>Teknoloji</strong> Serbest Bölgesi" (TEKSEB)olarak ayrılmıştır.Bölgenin kurulup işletilmesine TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM)yetkili kılınmış olup, konuya ilişkin kuruluş <strong>ve</strong> işletme sözleşmesi Marmara AraştırmaMerkezi (MAM) ile T.C Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı arasında 27.01.2000tarihinde akdedilmiştir.229
Bölgenin gayesine uygun şekilde işletilmesi, yönetilmesi <strong>ve</strong> bölgede faaliyetgösteren firma <strong>ve</strong> bölge çalışanlarına ihtiyaç duyulan destek <strong>ve</strong> hizmetlerinsağlanması için "Anonim Şirket" statüsünde bir işletici şirket kurulması uygungörülmüş <strong>ve</strong> bu doğrultuda "Marmara Teknokent A.Ş."(MARTEK) tüzel kişiliğikurulmuştur.MARTEK A.Ş, faaliyetlerini yukarıda kısaca mahiyeti açıklanan mevzuatçerçe<strong>ve</strong>sinde yürütmekte olup, gerçekleştirdiği faaliyetlerle kısa süre içindeTürkiye'nin önde gelen etkili "Teknokent"leri arasında yerini almıştır.Ar-Ge Kolaylık BirimleriUlusal Akademik Ağ <strong>ve</strong> Bilgi Merkezi (TÜBİTAK ULAKBİM) –Ankara1996 yılında TÜBİTAK’a bağlı bir Ar-Ge Kolaylık Merkezi olarak kurulanULAKBİM’in misyonu; üni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> araştırma arasında araştırma <strong>ve</strong> eğitim amaçlıağlar kurmak, işletmek, bu ağların yurt içi <strong>ve</strong> yurt dışındaki ağlarla bağlantısınısağlamak <strong>ve</strong> bu ağ üzerinden <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya geleneksel yollarla ülkemizdeki bilimsel bilgiüretimine yardımcı olacak şekilde akademik bilgi <strong>ve</strong> belge hizmetleri sunmak <strong>ve</strong>ülkenin bilgi birikimini yansıtacak bilgi ürünleri geliştirmektir.TÜBİTAK ULAKBİM; Ulusal Akademik Ağ Altyapısı’nı (UlakNET) işleterek, ağiçin araştırma yaparken aynı zamanda ağ üzerinden sunduğu yeni servislerle ağınAr-Ge amaçlı kullanılmasını sağlayan “Ağ <strong>Teknoloji</strong>leri Birimi” <strong>ve</strong> ülke çapında bilgi<strong>ve</strong> belge hizmetleri <strong>ve</strong>rmek üzere faaliyet gösteren “Cahit Arf Bilgi Merkezi”bölümlerinden oluşmaktadır.Bursa Test <strong>ve</strong> Analiz Laboratuvarı (TÜBİTAK BUTAL)TÜBİTAK BUTAL; ülkemizin rekabet gücünün artırılması <strong>ve</strong> sürekli kılınmasıiçin sanayi kuruluşları, kamu <strong>ve</strong> özel sektör araştırma kurum <strong>ve</strong> kuruluşları, hizmetsektörü, bilim insanları <strong>ve</strong> diğer ilgililere test <strong>ve</strong> analiz, eğitim, danışmanlık <strong>ve</strong> Ar-Gedestek hizmetlerinin yanı sıra, resmi <strong>ve</strong>ya özel kuruluşlar adına ürün, hizmet <strong>ve</strong>proseslerin kontrolü ile uluslararası gözetim hizmetleri sunmaktadır. Test, analiz <strong>ve</strong>ürün belgelendirmede uluslararası düzeyde referans bir kurum olma vizyonu ilehareket eden TÜBİTAK BUTAL; EN ISO/IEC 17025 Uluslararası AkreditasyonBelgesi, ISO 9001: 2008 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi, EN ISO/IEC 17020 A TipiMuayene Kuruluşu Akreditasyon Belgesi <strong>ve</strong> EFQM Mükemmellikte KararlılıkBelgelerine sahip olup, Malzeme-Tekstil, Kimya-Çevre <strong>ve</strong> Gıda-Tarım Kimyasılaboratuvarları ile hizmet <strong>ve</strong>rmektedir.TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TÜBİTAK TUG) -Antalya1995 yılında kurulan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi, Antalya’nın batısında, 2500m. yükseklikteki Saklıkent Bakırlıtepe’de yer almaktadır. “Astronomi <strong>ve</strong> Uzay <strong>Bilim</strong>lerialanında ülkemizde öncü <strong>ve</strong> yönlendirici, dünyada tanınan <strong>ve</strong> söz sahibi bir kuruluşolmak” vizyonuna sahip olan TUG’un misyonu; gözlemevi donanımını teknolojikolarak güncel tutmak <strong>ve</strong> geliştirmek, ulusal <strong>ve</strong> uluslararası kuruluşlarla işbirliğiyaparak ülkemizde astronomi <strong>ve</strong> astrofizik araştırmalarını teşvik edip yönlendirmek,öncelikli araştırma alanlarını belirlemek, üni<strong>ve</strong>rsitelerimize ileri gözlem <strong>ve</strong> araştırma230
olanakları sağlamak, genç astronomların üstün düzeyde yetişmelerine yardımcıolmaktır.DESTEKLERTÜBİTAK’ın sanayi, üni<strong>ve</strong>rsite <strong>ve</strong> kamu kuruluşlarına sağladığı hibe destekmekanizmalarından daha detaylı bahsedecek olursak; destekleri destek <strong>ve</strong>rilenaktörlere göre özel sektöre yönelik destekler; kamu <strong>ve</strong> üni<strong>ve</strong>rsitelere yönelikdestekler ile bilim insanlarına sağlanan destekler <strong>ve</strong> bilim-toplum destekleri şeklindesınıflandırabiliriz.Özel Sektör Ar-Ge <strong>ve</strong> Yenilik Destekleri“<strong>Bilim</strong>-<strong>Teknoloji</strong>-Yenilik (BTY) politika karmasının en önemli boyutlarından biriyenilikçi girişimciliğin <strong>ve</strong> özel sektörde yenilik eksenli araştırmaların teşvik edilmesidir.Özel sektörde teknoloji geliştirme kapasitesinin, yenilikçi kültürün <strong>ve</strong> firmalarınrekabetçiliğinin artırılması amacıyla sürdürülen destek programları TÜBİTAK<strong>Teknoloji</strong> <strong>ve</strong> Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) tarafındanyürütülmektedir.TÜBİTAK TEYDEB Programları kapsamında, bilimsel <strong>ve</strong> teknolojik bilgiyiürüne, sürece, yönteme <strong>ve</strong>ya sisteme dönüştürme aşamalarında yapılacak, teknoloji<strong>ve</strong> yenilik odaklı araştırma, geliştirme <strong>ve</strong> iyileştirme faaliyetlerine ilişkin proje önerileri,değerlendirilmekte, izlenmekte <strong>ve</strong> geri ödemesiz olarak desteklenmektedir.Özel sektöre yönelik yürütülen Ar-Ge destek programlarına teknoloji geliştirme <strong>ve</strong>yenilikçiliğe yönelik Ar-Ge faaliyetleri için yapılan proje başvurularında proje hedefleriolarak;‣ Yeni ürün geliştirilmesi,‣ Ürün kalitesi <strong>ve</strong>ya standardının yükseltilmesi,‣ Maliyet düşürücü <strong>ve</strong> standart yükseltici yeni tekniklerin geliştirilmesi,‣ Yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi, beklenmekte <strong>ve</strong> bu kapsamdaki Ar-Ge projeleri desteklenmektedir.Özel Sektör Ar-Ge Proje Destekleri‣ 1501 - TÜBİTAK <strong>Sanayi</strong> Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı‣ 1503 - TÜBİTAK Proje Pazarları Destekleme Programı‣ 1505 - TÜBİTAK KOBİ Yararına <strong>Teknoloji</strong> Transferi Destek Programı‣ 1507 - TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı‣ 1509 - TÜBİTAK Uluslararası <strong>Sanayi</strong> Ar-Ge Projeleri Destekleme ProgramıAkademik Ar-Ge DestekleriÜni<strong>ve</strong>rsiteler <strong>ve</strong> araştırma enstitüleri, bilgi tabanlı ekonomilerde insankaynağının yetiştirilmesi için önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle TÜBİTAK <strong>ve</strong> DPTgibi kuruluşlar Türkiye’de yeniliğin sürdürülebilir hale getirilmesi için meraka dayalıakademik Ar-Ge’yi de kapsayacak şekilde kaliteli, hedef odaklı araştırmalara fonsağlamaktadır.231
TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB); ülkemizdekiaraştırma altyapısının geliştirilmesi, akademik araştırma faaliyetlerinin desteklenmesi<strong>ve</strong> uygun araştırma ortamının sağlanabilmesi için üni<strong>ve</strong>rsitelere, özel <strong>ve</strong> kamu Ar-Gekuruluşlarına <strong>ve</strong>rilmekte olan TÜBİTAK desteklerini yürütmektedir.Akademik Ar-Ge Destekleri‣ 1001 - <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k Araştırma Projelerini Destekleme Programı‣ 1002 - Hızlı Destek Programı‣ 1007 - Kamu Kurumları Araştırma <strong>ve</strong> Geliştirme Projelerini DesteklemeProgramı‣ 1008 - Patent Başvurusu Teşvik <strong>ve</strong> Destekleme Programı‣ 1010 - Evrensel Araştırmacı (EVRENA) Programı‣ 1011 - Uluslararası <strong>Bilim</strong>sel Araştırma Projelerine Katılma Programı‣ 1301 - <strong>Bilim</strong>sel <strong>ve</strong> <strong>Teknoloji</strong>k İşbirliği Ağları <strong>ve</strong> Platformları Kurma GirişimiProjeleri (İŞBAP) Destekleme Programı‣ 3501 - Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı (KariyerProgramı)<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Proje Destekleri<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire Başkanlığı tarafından 2007 yılında başlatılan <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong>Toplum Projeleri Destekleme Programı ile bilginin mümkün olduğuncagörselleştirilerek etkileşimli uygulamalarla desteklenmesi <strong>ve</strong> bu yolla topluma anlaşılırbir biçimde aktarılmasını amaçlayan projeler desteklenmektedir.<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Proje Destekleri‣ 4004 - Doğa Eğitimi <strong>ve</strong> <strong>Bilim</strong> Okulları Destekleme Programı‣ 4003 - <strong>Bilim</strong> Merkezi Kurulması Destek ProgramıAB Çerçe<strong>ve</strong> Programları DestekleriAB Çerçe<strong>ve</strong> Programları, Avrupa Birliği’nde çok uluslu araştırma <strong>ve</strong> teknolojigeliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programı’dır. İlki 1984 yılındabaşlayan Çerçe<strong>ve</strong> Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı <strong>ve</strong> programaayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir.Çerçe<strong>ve</strong> Programları’nın başlıca amaçları arasında, Avrupa’nın bilimsel <strong>ve</strong>teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi <strong>ve</strong> ülkelerarası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB’nin Mart 2000’de yapılan Zir<strong>ve</strong>Toplantısı’nda belirtilen <strong>ve</strong> Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamındaise, AB’nin "dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi" olmasıhedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen <strong>ve</strong>2002-2006 döneminde yürürlükte olan 6. Çerçe<strong>ve</strong> Programı (6.ÇP) <strong>ve</strong> 2007-2013yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçe<strong>ve</strong> Programı (7.ÇP) AB’nin bu hedefe ulaşmasıamacıyla şekillendirilmiştir.232
İkili <strong>ve</strong> Çoklu İşbirlikleri Destekleri<strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> teknoloji alanında çeşitli ülkelerle hükümetlerarası <strong>ve</strong>ya kurumlararasıdüzeyde imzalanan ikili işbirliği anlaşmaları çerçe<strong>ve</strong>sinde ortak araştırma projeleridesteklenmekte <strong>ve</strong> izlenmekte, ortak bilimsel toplantılar, uzman değişimleri, çalışmaziyaretleri vb. gibi etkinliklere maddi destek sağlanmaktadır.Burslar/<strong>Bilim</strong> İnsanı DestekleriTÜBİTAK bünyesinde yer alan bir diğer kritik birim de ülkemizin bilim <strong>ve</strong>teknoloji alanında gelişmesinde en önemli rolü oynayan insan gücününyetiştirilmesini destekleyen <strong>Bilim</strong> İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı’dır (BİDEB).BİDEB tarafından, bilim <strong>ve</strong> teknoloji üretebilen, ürettiği bilim <strong>ve</strong> teknolojiyi toplumsal<strong>ve</strong> ekonomik faydaya dönüştürebilen bir Türkiye'nin yaratılması için vazgeçilmez biröneme sahip olan bilim insanlarının sayı <strong>ve</strong> niteliğinin artmasına yardımcı olmakamacıyla, bu kesime yönelik destekleyici <strong>ve</strong> teşvik edici çeşitli programlar <strong>ve</strong>etkinlikler yürütülmektedir.Bu kapsamda BİDEB’in ana faaliyet alanları arasında; bilim insanlarının,araştırmacıların yetiştirilmeleri <strong>ve</strong> geliştirilmeleri için olanaklar sağlamak, bu amaçlaödüller <strong>ve</strong>rmek, öğrenim <strong>ve</strong> öğrenim sonrasında üstün başarısıyla kendini gösterengençleri izleyerek onların yetişme <strong>ve</strong> gelişmelerine yardım etmek <strong>ve</strong> bu amaçlaburslar <strong>ve</strong>rmek, yarışmalar düzenlemek <strong>ve</strong> yayınlar yapmak yer almaktadır. TÜBİTAKBİDEB bünyesinde;‣ İlk <strong>ve</strong> <strong>Orta</strong>öğretim Öğrencilerine Yönelik Programlar;‣ Lisans Öğrencilerine Yönelik Programlar‣ <strong>Bilim</strong>sel Etkinlikleri Desteklemeye Yönelik Programlar‣ Lisans Öğrencilerine Yönelik Programlar‣ Lisansüstü Öğrencilere Yönelik Programlar‣ Doktora Sonrası Araştırmacıları Desteklemeye Yönelik Programlar‣ Lisansüstü Öğrencilere Yönelik Programlar‣ Doktora Sonrası Araştırmacıları Desteklemeye Yönelik Programlar‣ <strong>Bilim</strong>sel Etkinliklere Katılımı Desteklemeye Yönelik Programlar‣ Uluslararası <strong>Bilim</strong>sel Anlaşmalar Çerçe<strong>ve</strong>sinde Yürütülen Programlaryürütülmektedir.TÜBİTAK YayınlarıTÜBİTAK, bilimin popülerleştirilmesi işlevini yerine getirmek amacıyla, üç taneaylık popüler bilim dergisi <strong>ve</strong> yılda yirmi kadar popüler bilim kitabı yayımlamaktadır.Bunun yanı sıra, TÜBİTAK tarafından yayımlanan 12 değişik alandaki uluslararasıakademik dergiye yurt içinden <strong>ve</strong> yurt dışından makaleler kabul edilmektedir.<strong>Bilim</strong> okuryazarlığını yaygınlaştırarak toplumun her kesimine ulaşmasınısağlamak <strong>ve</strong> bu sayede toplumsal bir farkındalık <strong>ve</strong> özgü<strong>ve</strong>nin oluşmasına destekolarak toplumun bilim, teknoloji <strong>ve</strong> yenilik kültürünü özümsemesini sağlamakTÜBİTAK’ın başta gelen görevlerinden biridir. TÜBİTAK, bu amaca hizmet eden bilim<strong>ve</strong> toplum faaliyetlerini <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire Başkanlığı çatısı altındasürdürmektedir.233
TÜBİTAK <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Toplum Daire Başkanlığı bünyesinde; halkımızın yakındantanıdığı üç popüler bilim dergisi yayımlanmaktadır. 1967’den bu yana aylık olarakyayımlanan <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Teknik dergisi, 31.000 civarında net satışı ile 13 yaş <strong>ve</strong> üzeriherkese hitap ederken; <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Çocuk dergisi ise 7-12 yaş ilköğretim öğrencilerinihedeflemekte <strong>ve</strong> aylık ortalama 175.000’i aşan tirajı <strong>ve</strong> 140.000’i aşan net satışıyla,Türkiye’de tüm dergiler arasında en çok satan dergidir. Okul öncesi yaş grubunayönelik yayımlanan Meraklı Minik dergisi de 40.000 civarındaki net satışı ile yineminikler tarafından ilgiyle takip edilmektedir.Popüler bilim dergilerine ek olarak, TÜBİTAK 1993 yılında bilimiyaygınlaştırmak <strong>ve</strong> geniş kitleler tarafından okunur kılmak amacıyla Popüler <strong>Bilim</strong>Kitapları yayımlanmaya başlamış <strong>ve</strong> kitap sayısı 342’ye ulaşmıştır. Daire bünyesindefaaliyet gösteren Akademik Yayınlar Müdürlüğü’nde ise uluslararası indekslercetaranan 12 farklı dalda akademik dergi yayımlanmaktadır.Popüler <strong>Bilim</strong> KitaplarıPopüler <strong>Bilim</strong> Kitapları insanları bilimle tanıştırmak, bilimi sevdirmek, bilimsel<strong>ve</strong> teknolojik yenilik <strong>ve</strong> gelişmeleri okuyucunun bilgisine sunmak <strong>ve</strong> bilim <strong>ve</strong> teknolojikültürü oluşturmada öncü rol oynamak amacıyla 1993 yılında yayımlanmayabaşlamıştır. Okurlardan büyük ilgi gören TÜBİTAK Popüler <strong>Bilim</strong> Kitapları, bugünekadar yayımlanan 425 kitapla 12.500.000’u aşan toplam baskı adedine ulaşmıştır.TÜBİTAK <strong>Bilim</strong> <strong>ve</strong> Teknik DergisiTürkiye’de en çok satılan aylık dergiler arasında ilk sıralarda yer alan <strong>ve</strong> 1967yılından beri yayımlanan TÜBİTAK BİLİM <strong>ve</strong> TEKNİK dergisi 13 yaş üstü okuyucukitlesine hitap etmekte <strong>ve</strong> ayda ortalama 45.000 kişiye ulaşmaktadır.TÜBİTAK <strong>Bilim</strong> Çocuk Dergisi1998 yılından itibaren yayımlanmaya başlayan TÜBİTAK BİLİM ÇOCUKDergisi, her ayın 15’inde okurlarıyla buluşuyor. Okuyucuları, 7-12 yaş grubuilköğretim öğrencileri. Bunun dışında, okulöncesi yaşlardan okuyucuları olduğu gibi,pek çok yetişkinin de çocuklarıyla birlikte izlediği bir dergi.TÜBİTAK Meraklı Minik DergisiOcak 2007’de yayın hayatına başlayan TÜBİTAK MERAKLI MİNİK dergisi, herayın 1’inde okurlarıyla buluşan 3-6 yaşa yönelik bir bilim dergisi. Dergi, içindekibirbirinden renkli çizim <strong>ve</strong> fotoğraflar, etkileyici yazılar, ilginç bilgiler <strong>ve</strong> eğlencelietkinliklerle çocukları bilim dünyasında bir yolculuğa çıkarıyor.Akademik DergilerTÜBİTAK tarafından yayımlanan 12 değişik alandaki uluslararası bilimseldergilere yurtiçi <strong>ve</strong> yurtdışından makaleler kabul edilmektedir. Yayımlanandergilerimiz çok sayıda uluslararası index tarafından taranmaktadır.234
ŞEKER KURUMUŞeker Kurumu’nun Kuruluşu, Teşkilat Yapısı <strong>ve</strong> Görevleri1.4634 sayılı Şeker Kanunu’nun Amacı <strong>ve</strong> Şeker Kurumunun Kuruluşu4634 sayılı Şeker Kanunu’ndan önce Türkiye’de Şeker Sektörü, zamanınihtiyaçlarına cevap <strong>ve</strong>rmekte yetersiz kalan 6747 sayılı Şeker Kanunu iledüzenlenmekte idi. Bu nedenle;‣ Şeker üretiminde istikrarın sağlanması <strong>ve</strong> korunması,‣ Sektörün iç piyasada rekabet kurallarına göre yönlendirilmesi,‣ Avrupa Birliği düzenlemeleri yanı sıra, Dünya Ticaret Örgütü <strong>ve</strong> diğeruluslararası taahhütlere uyum sağlanması,‣ Özelleştirmeye olanak sağlayacak hukukî alt yapının hazırlanması, gibiihtiyaçları karşılaması amacıyla, 4 Nisan 2001 tarihli <strong>ve</strong> 4634 sayılı ŞekerKanunu çıkarılmıştır.Şeker Kanunu’nun amacı,1 inci maddesinde “Yurt içi talebin yurt içi üretimlekarşılanmasına <strong>ve</strong> gerektiğinde ihracata yönelik olarak Türkiye’de şeker rejimini,şeker üretimindeki usul <strong>ve</strong> esaslar ile fiyatlandırma, pazarlama şart <strong>ve</strong> yöntemlerinidüzenlemektir.” şeklinde tanımlanmış olup, Şeker Kanununun 7’nci maddesi ile;Kanun <strong>ve</strong> ilgili diğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek <strong>ve</strong>sonuçlandırmak, Kanunda <strong>ve</strong>rilen yetkiler çerçe<strong>ve</strong>sinde düzenlemeler yapmak <strong>ve</strong>Kanunla <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yerine getirmek <strong>ve</strong> yetkileri kullanmak üzere, kamutüzel kişiliğine sahip Şeker Kurumu kurulmuştur.2.Şeker Kurumunun Teşkilatı <strong>ve</strong> GörevleriŞeker Kurumu’nun kuruluş <strong>ve</strong> teşkilatına ilişkin hususlar, 4634 sayılı ŞekerKanunu’nun Üçüncü Bölümünde “Teşkilat” başlığı altında 7, 8, 9 <strong>ve</strong> 10’uncumaddelerle düzenlenmiştir. Şeker Kurumu’nun teşkilatı <strong>ve</strong> görevleri Kanunun 7’ncimaddesinde, Şeker Kurulu’nun teşekkülü <strong>ve</strong> görevleri 8 <strong>ve</strong> 9 uncu maddelerde <strong>ve</strong>hizmet birimlerinin teşekkülü <strong>ve</strong> görevleri 10 uncu maddede hüküm altına alınmıştır.2.1- Kurumun Teşkilatı:Şeker Kurumu, kamu tüzel kişiliğine sahiptir. Kurumun merkezi Ankara’dadır.Kurumun organları, Şeker Kurulu <strong>ve</strong> hizmet birimlerinden oluşur. Kurum, ŞekerKurulu tarafından yönetilir. Kurumun ilişkili olduğu bakanlık, <strong>Bilim</strong>, <strong>Sanayi</strong> <strong>ve</strong><strong>Teknoloji</strong> Bakanlığı’dır.2.2- Kurumun Görevleri:Kanunun 7’nci maddesinde Şeker Kurumu’nun görevleri, “Bu Kanun <strong>ve</strong> ilgilidiğer mevzuatın uygulanmasını sağlamak, uygulamayı denetlemek <strong>ve</strong>sonuçlandırmak, Kanunda <strong>ve</strong>rilen yetkiler çerçe<strong>ve</strong>sinde düzenlemeler yapmak <strong>ve</strong>235
Kanunla <strong>ve</strong>rilen diğer görevleri yerine getirmek <strong>ve</strong> yetkileri kullanmak” şeklindesayılmıştır.2.3-Şeker Kurulunun Teşekkülü <strong>ve</strong> GörevleriKurul, Kurumun karar organı niteliğinde olup, bu Kanun kapsamındakikonularda her türlü kararları almak <strong>ve</strong> uygulamak üzere, biri Başkan <strong>ve</strong> biriBaşkan<strong>ve</strong>kili olarak toplam yedi üyeden oluşur.Kurul Başkanı, Kurumun da Başkanıdır. Kurumu, idare <strong>ve</strong> yargı mercilerinde<strong>ve</strong> üçüncü kişilere karşı Başkan temsil eder. Bu sorumluluk; Kurulun işleri ile ilgiliolarak kamuya bilgi <strong>ve</strong>rilmesi görevini de kapsar. Başkan<strong>ve</strong>kili, Başkanın yokluğundaBaşkanın tüm görevlerini <strong>ve</strong> yetkilerini üstlenir.2.3.1- Kurulun Teşekkülü:Bakanlar Kurulu; Bakanlık, Tarım <strong>ve</strong> Köyişleri Bakanlığı ile Müsteşarlığınbağlı olduğu Bakanlık, sakaroz kökenli şeker üreten <strong>ve</strong> sermayesi kamuya ait olanŞirket ile pancar kooperatiflerinin oluşturduğu üst birliğin göstereceği ikişer aday,sakaroz <strong>ve</strong> nişasta kökenli şeker üreten şirketlerin her grubundan Türkiye'dekifabrikalarından nominal üretim kapasitesinin son üç yıl ortalama üretimi en fazla olaniki şirketin ayrı ayrı önerecekleri ikişer aday arasından birer üye olmak üzere birBaşkan <strong>ve</strong> altı üye seçer <strong>ve</strong> atar. Başkan<strong>ve</strong>kilini, Kurul üyeleri kendi aralarındanseçer.2.3.2- Kurulun GörevleriKanunun 9’uncu maddesinde Şeker Kurulu’nun görev <strong>ve</strong> yetkileri şu şekildesayılmaktadır:‣ A <strong>ve</strong> B kotalarının tespiti, iptal <strong>ve</strong> transferleri hakkında kararlar alır <strong>ve</strong>uygular.‣ Kurum harcamaları <strong>ve</strong> işlemleri, depolama primi, araştırma geliştirmefaaliyetleri ile benzeri idarî giderler için kullanılmak üzere, faaliyettekişirketlerin cari pazarlama yılına ait, yeni kurulan şirketlerin ise ilkpazarlama yılına ait A kotaları karşılığı şeker miktarının ilgili pazarlama yılıbaşındaki fabrika satış fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarının binde beşiniaşmamak üzere katılım paylarını belirler, bu konuda karar alır <strong>ve</strong> uygular.Her bir pazarlama yılı için Kurulca hesaplanarak Eylül ayının ilk haftasındaşirketlere bildirilecek olan katkı payı tutarının on ikide biri Eylül ayındanbaşlamak <strong>ve</strong> takip eden takvim yılının Ağustos ayında tamamlanmaküzere, her ay sonunu takip eden yedi iş günü içinde Kurum özel hesabınaaktarılır. Katılım paylarını yeniden belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.‣ Şeker için depolama kesintisinin yapılıp yapılmaması, prim ödenipödenmemesi hususunda karar alır <strong>ve</strong> uygular. Yurt içi üretim <strong>ve</strong> pazarişleyişlerinde bu Kanunun amaçlarına uygun olarak düzenleme yapmaya,depolama kesintisini almaya, depolama prim miktarlarını tayin, sarf <strong>ve</strong>mahsuba ilişkin kararlar alır.236
‣ İç fiyat, arz talep dengesi <strong>ve</strong> spekülatif etkileri dikkate alarak şekerticaretinde yapılması istenen düzenlemeler konusundaki görüşleriniMüsteşarlığa bildirir.‣ Bu Kanunda öngörülen idarî para cezalarını uygular.‣ Sektörle ilgili araştırma-geliştirme faaliyetlerini yönlendirerek organizasyonsağlar <strong>ve</strong> gerekli olduğu hallerde kaynak tahsis eder.‣ Bu Kanunun kendisine <strong>ve</strong>rdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğüher türlü bilgiyi; kamu kurum <strong>ve</strong> kuruluşları ile piyasada mal <strong>ve</strong>ya hizmetüreten, pazarlayan, satan gerçek <strong>ve</strong> tüzel kişilerle, bunların her türlübirliklerinden isteyebilir. Kurul tarafından istenen bilgiler tam <strong>ve</strong> doğruolarak, talep edilen süre dâhilinde ilgili kurum <strong>ve</strong> kuruluşlar tarafındanKurula <strong>ve</strong>rilir.‣ Şirket <strong>ve</strong> bünyesindeki fabrikalarda, görevleri ile ilgili konularda araştırma<strong>ve</strong> denetimde bulunabilir. Bu amaçla gerektiğinde ilgili kurum, kuruluş <strong>ve</strong>kişilerden yararlanabilir.‣ Bu Kanunun amaçlarına uygun olarak sektörle ilgili diğer hususlardakararlar alır <strong>ve</strong> uygular.‣ Yurt içinde <strong>ve</strong> dışında konusu ile ilgili kuruluşlarla işbirliği yapabilir,gerektiğinde bu kuruluşlara üye olabilir.2.4- Hizmet Birimlerinin Teşkilatı <strong>ve</strong> Görevleri2.4.1- Hizmet Birimlerinin Teşkilatı:Şeker Kanunu’nun 10’uncu maddesinde, “Kurum hizmetlerinin gerektirdiğigörevler, hizmet birimleri tarafından yürütülür. Bu Kanuna ekli cet<strong>ve</strong>lde yer alanpersonel, 1475 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilir. Söz konusu eklicet<strong>ve</strong>lde yer alan kadrolarda toplam sayı aşılmamak üzere unvan <strong>ve</strong> statü değişikliğiyapmaya, söz konusu sayının altında personel istihdam etmeye Kurul yetkilidir.”denilerek Kurum hizmetlerinin hizmet birimleri tarafından yürütüleceği <strong>ve</strong> bubirimlerde istihdam edilecek personelin İş Kanunu hükümlerine göre çalıştırılacağıhüküm altına alınmaktadır.Hizmet birimlerinin teşkilatına ilişkin hususlar ise Kanun’un 12 nci maddesigereğince hazırlanan <strong>ve</strong> 14.02.2002 tarih <strong>ve</strong> 24671 sayılı Resmi Gazetedeyayımlanan Şeker Kurumu Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında Yönetmelik iledüzenlenmiştir. Söz konusu Yönetmelik çerçe<strong>ve</strong>sinde, Genel Sekreter tarafındansevk <strong>ve</strong> idare edilen hizmet birimleri aşağıdaki şekilde teşkilatlanmıştır:a) Planlama <strong>ve</strong> Değerlendirme Koordinatörlüğü (Grup Başkanlığı),b) İzleme <strong>ve</strong> Denetleme Koordinatörlüğü (Grup Başkanlığı),c) Sektörel Araştırmalar Koordinatörlüğü (Grup Başkanlığı),ç) <strong>Personel</strong>, İdari <strong>ve</strong> Mali İşler Koordinatörlüğü (Grup Başkanlığı),d) Hukuk Müşavirliği.2.4.2- Hizmet Birimlerinin Görevleri:Genel Sekreter ile birlikte, yukarıda sayılan hizmet birimlerinin görev <strong>ve</strong>yetkileri, Şeker Kurumu Çalışma Usul <strong>ve</strong> Esasları Hakkında Yönetmeliğin 23, 23A,23B, 23C, 23Ç <strong>ve</strong> 23D maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.237
Change language