2. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

yapılmıştır. Burada kilisenin ilk kazıldığı yıllarda etrafında bulunmuş olanyazıtlı bloklar ve çeşitli mimarî parçalardan, kiliseye ait olanlar içeride,diğerleri ise kilise dışına düzenli bir şekilde yerleştirilmiştir. Ayrıca narteksteyer alan sütunların ikisinin üzerine başlıkları konmuştur. Kilisenin apsisindebulunan toprak dolgu da temizlenmiştir.2. ANTROPOLOJİK ÇALIŞMALAR2003 yılından beri Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Prof.Dr. Yılmaz Selim Erdal başkanlığındaki bir ekip tarafından, Batı Nekropoliskazılarında bulunan iskeletler üzerine yapılan antropolojik incelemelerdi 3 ,2007 kazı sezonunda 2002 ve 2004 yıllarında gün ışığına çıkarılan M.6.1,M.6.2 ve M.6.4 numaralı mezar odalarından elde edilen insan iskeletkalıntıları incelenmiştir. Söz konusu iskelet kalıntılarının temizlik ve onarımişlemleri yapılmış; mezarların çoklu gömülere ait olmasından dolayı bireylerolabildiğince birbirlerinden ayrılarak antropolojik verileri toplanmıştır.M.6.1 numaralı mezarda A, B ve C lahitlerinden ele geçirilen iskeletkalıntılarının birbirleriyle birleşmeleri nedeniyle birlikte değerlendirilmiştir.Bu mezar odasında en fazla tekrar eden uyluk kemikleri (femur) dikkate alınarakyapılan ayrımda, en az 51 bireyin gömülü olduğu saptanmıştır. Bu bireylerden13’ü kadın 8’i erkektir. 15 erişkin bireyin ise cinsiyeti belirlenememiştir.İskelet kalıntıları arasında yaralanma izi son derece sınırlıdır. Yaralamalarıniskelet üzerindeki dağılımları ve boyutları, bunların genellikle gündelikaktiviteler esnasında vurma, çarpma, düşme ve burkulma gibi süreçlersonucunda ya da sistematik olmayan bireysel kavgalar sonucunda meydanageldikleri belirlenmiştir.M.6.1 numaralı mezarda dikkati çeken bir diğer durum, insanlarınalt bacaklarında gelişen enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar, kemik zarıiltihaplanması biçiminde olup bunların önemli bir kısmı hafif düzeydegelişim göstermektedir.M.6.2 numaralı mezar odasından en az 21 bireye ait insan iskelet kalıntısı elegeçirilmiş olup bu mezar odası M.6 numaralı mezar kompleksinin içerisinde3 2003 yılından itibaren devam eden antropolojik incelemeler için bkz.: H. Abbasoğlu, “2004Yılı Perge Kazı ve Onarım Çalışmaları”, ANMED 3, 2005: 70-71; “Perge 2005”, ANMED 4,2006: 49. Ayrıca bkz.: Y.S. Erdal, “Perge’den bir Trepanasyon: Olası Nedenleri”, Euergetes:421-434.491