2. Cilt - Kültür ve Turizm Bakanlığı

1. Evre Çanak ÇömleğiAna toprağının hemen üzerinde tespit edilen 1. evrede, bol miktarda iritaneli mineral katkı içeren ve yüzeyi açkılı çanak çömlek, en büyük grubuteşkil etmektedir. Kap biçimlerinin oldukça basit olup derin ve kapalıbiçimler daha yaygın olarak görülmektedir. Ağız kenarı altında yerleştirilmişyatay tutamaklar önemli öğelerden bir tanesidir, ancak herhangi bir bezemeliparçaya rastlanmamıştır. Bu gibi özelliğe sahip olan çanak çömlek, sonyıllarda Fırat havzasından Khabur ovasına kadar olan bölgede tespit edilen eneski çanak çömlek grubuna oldukça yakınlık gösterdiği söylenebilir (Harita:2). Buna örnek olarak Akarçay Tepe, Mezraa Teleilat, Tell Halula, Tell SabiAbyad I ve Tell Seker al-Aheimar’ı gösterebilir.1022. Evre Çanak ÇömleğiBunu takip eden 2. evrede ise, çanak çömlekte büyük değişiklik meydanagelmiştir. Mineral katkılı açkılı malın yerine, bol miktarda bitkisel katkı içerenkaba mal, en yaygın grubu olarak karşmıza çıkmaktadır. Kap kenarlarınıngenellikle kalın olup belirgin biçimde siyah öz görülmektedir. Açkısızbırakılan yüzeyinin rengi, kırmızımsı kahverengi ile devetüyü arasındadeğişmektedir.Ancak kap biçimlerinin hâlâ basit olduğu söylenebilir. Tutamaklar dadevamlı olarak görülmektedir. Yine bezemeli parçalara hiç rastlanmamıştır.Bazı ağız ve dip parçalarından, oval ve dikdörtgen biçimli kapların da mevcutolduğu anlaşılmaktadır.Bu bitkisel katkılı kaba mallar arasında, kabın nasıl şekilde biçimlendirildiğihakkında ip ucu veren ilginç parçalara rastlanmıştır (Resim: 1). İlk bakıştabezemeli parçalar gibi gözüken bu örneklerin, kabın kırılmasıyla meydana gelenekleme yüzeyine, yani kil halkasının ağza ait olduğu anlaşılmıştır. Bir kere bukapların temel olarak halka yöntemiyle biçimlendirildiği söylenebilir ve kilindaha sıkı yapışmasını sağlamak amacıyla, kil halkasının ağzı baş parmaklabastırılarak derin bir çöküntü oluşturulmuştur. Bunun üstüne eklenenbaşka kil halkası ise, onun alt kısmı bu çöküntülerini doldurulacak şekildeyapıştırılmıştır (Resim: 2). Ancak bu tür örnekler pek yaygın olmadığından,bütün kapların aynı yöntem ile biçimlendirilmiş olduğu söylenemez. Buparçaların büyük boydaki ağır kaplara ait olduğunu düşünürsek, sadece butür kaplara uygulanan özel teknik olarak ele alınmalıdır.