voleybolcularda yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik ...

TEŞEKKÜRYüksek lisans eğitimim sürecinde bilgilerinden ve tecrübelerindenfaydalandığım, yüksek lisans tezimin hazırlanmasında katkılarını esirgememiş olantez danışmanım ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Spor Bilimleri Bölüm başkanı Doç. Dr.Fatih KILINÇ’aİngilizce makalelerin çevirisinde yardımcı olan Mahmut ALP’eTez çalışmama yardımlarından ve katkılarından dolayı Mehmet AKGÜL’eTeşekkür ederim.Mustafa Umut UYSALIsparta – 2011iii

2.9.2. Dayanıklılık ...................................................................................................... 172.9.3 Sürat .................................................................................................................. 182.9.4. Hareketlilik (Esneklik)..................................................................................... 182.9.5. Beceri (Koordinasyon)..................................................................................... 183. GEREÇ VE YÖNTEM ........................................................................................ 193.1. Araştırmaya Katılan Sporcular ............................................................................ 193.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan Araçlar .............................................................. 193.3. Ölçüm ve Test Metotları ..................................................................................... 193.3.1. Boy-Vücut Ağırlık Ölçümü.............................................................................. 193.3.2. Dikey Sıçrama Testi ......................................................................................... 203.3.4. Esneklik Testi ................................................................................................... 213.3.5. 30 Metre Sprint Testi ....................................................................................... 213.3.6. 1RM Maksimal Testi ....................................................................................... 213.4. Uygulanan Antrenman Metodu ........................................................................... 223.5. İstatistik Analiz ................................................................................................... 244. BULGULAR ......................................................................................................... 254.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .................................. 254.2. Kontrol Grubu Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları........................................ 264.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları. ....................... 284.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test Karşılaştırmaları ....................... 305. TARTIŞMA .......................................................................................................... 326. SONUÇ VE ÖNERİLER ..................................................................................... 37ÖZET ......................................................................................................................... 38SUMMARY .............................................................................................................. 39KAYNAKLAR ......................................................................................................... 40v

ŞEKİLLER DİZİNİSayfaŞekil 1. Voleybol oyun sahası ..................................................................................... 5Şekil 2. Pliometrik antrenman modelleri ..................................................................... 7Şekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ............................................................................ 13Şekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ......................................................................... 13Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları ................................................................. 15vii

RESİMLER DİZİNİResim 1. Yerinde sıçrama ............................................................................................ 8Resim 2. Ayakta sıçrama ............................................................................................. 8Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar ................................................................... 9Resim 4. Sekmeler ....................................................................................................... 9Resim 5. Kasa Drilleri ............................................................................................... 10Resim 6. Derinlik Sıçramaları ................................................................................... 10Resim 7. Dikey Sıçrama Testi ................................................................................... 20Resim 8. Yatay Sıçrama Testi ................................................................................... 20Resim 9. Esneklik Testi ............................................................................................. 21Resim 10. 30 Metre Sprint Testi ................................................................................ 21viii

TABLOLAR DİZİNİSayfaTablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması ..................................................................... 16Tablo 2. Aylık Antrenman Planı ............................................................................... 22Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman Planı ................................................................. 23Tablo 4. Haftalık antrenman planı…………………………………………………..24Tablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son TestKarşılaştırmaları .......................................................................................... 25Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son TestKarşılaştırmaları .......................................................................................... 25Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son TestKarşılaştırmaları .......................................................................................... 26Tablo 8. Kontrol Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son TestKarşılaştırmaları .......................................................................................... 26Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .. 26Tablo 10. Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test Karşılaştırmaları .... 27Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 28Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Ön TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 28Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Ön TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 29Tablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 30Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik Ve Sürat Son TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 30Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son TestKarşılaştırmaları. ......................................................................................... 31ix

1. GİRİŞTüm spor branşlarında amaç ilgili sporun gerektirdiği biyomotor özelliklerinkronik metabolik adaptasyon sağlanarak geliştirilmesi yolu ile sporcununperformansını arttırmaktır. Performansın artırılmasında bir çok yöntem olmaklabirlikte kombine antrenmanlar önem kazanmış (Kılınç, 2008) ve bunların içperiyotlamasında da değişik yöntemler kullanılmaktadır.Günümüzde yüzyılı aşkın bir geçmişe sahip olan voleybol sporu, dinamik,sürekli değişen pozisyonlarla kompleks hareketler içeren, çok yönlü sportif becerilergerektiren bir takım oyunudur. Voleybolda sporcunun sahip olması gereken verimöğelerine baktığımızda, genel ve özel dayanıklılık, reaksiyon sürati, patlayıcı kuvvet,özel çabuk kuvvet, çabuk kuvvette devamlılık gibi önemli biyomotor özellikler önplana çıkmaktadır (Wulf 2007).Voleybol, kısa süreli maksimal yüklenme ve uygun dinlenme periyotlarınınardışık biçimde uygulandığı ‘interval özellikli’ bir spor dalıdır. Dikey sıçrama da, buspor dalında hücum ve savunma performansını etkileyen önemli motor becerilerinbasında yer alır. Voleybol temel tekniği içinde yer alan, blok, smaç ve file hareketleriani patlayıcı gücü gerektirir (Ergun ve ark. 1994).Voleybolda antrenman alıştırmaları içinde sıçrama yüksekliğini geliştirmekçoğu antrenörün ana hedeflerinden biridir. Bu nedenle gerek antrenman bilimciler,gerekse de antrenörler sıçrama yüksekliğini geliştirici çalışma modellerigeliştirmişlerdir. Bu çalışma modellerinin içerisinde yaygın olarak kullanılanantrenman metodu pliometrik antrenmanlardır.Pliometrik antrenmanının diğer güç antrenmanlarından farkı çalışmaların doğalolarak yapılmasıdır. Sporcu ek bir dış yük kullanmadan kendi vücut ağırlığı ilehareketin verimliliğinden bir şey kaybetmeden hareketi yapar (Brittenham 1992).Pliometrik çalışmalar, iskelet kaslarının doğuştan var olan germekarakterlerinin nörolojik modüllerinin kullanımını gerektirir. Germe ve kısalmaeksantrik, pliometrik ve konsantrik kas hareketlerini içerir. Gerilme hızlı bir şekildemeydana geldiği zaman birikmiş olan elastik enerji, myo-statik refleks hareketinintoplamı ile güçlü bir konsantrik hareket oluşturur.1

Pliometrik çalışmalarda kullanılan alıştırmalarda genellikle vücut ağırlığı veyerçekimi gibi fonksiyonlar ön plandadır. Pliometrik çalışmaları içeren alıştırmalarardışık olarak uygulanan sıçramaları (yerinde ve ayakta), atlamaları (kısa ve uzunsüreli), sekmeleri (kısa ve uzun süreli) ve derinlik sıçramalarını içermektedir (Foran2001).Pliometrik çalışma içinde yer alan egzersizler: durarak sıçrama, çoklu sıçrama,kutu drilleri gibi bireyin farklı özelliklerini geliştirirken, DS(dikey sıçrama)sporcunun spor branşlarına yönelik olarak başlangıç hızlarını dikey sıçramalarını veyön geliştirme özeliklerini geliştirir (Chu 1992).2

2. GENEL BİLGİLER2.1. Voleybol TanımıVoleybol, file ile ikiye bölünmüş bir oyun alanı üzerinde iki takım tarafındanoynanan bir spordur. Oyunun çok yönlülüğünün herkese sunulabilmesi amacıyla özeldurumlar için farklı uyarlamalar bulunmaktadır. Oyunun amacı, topu fileninüzerinden göndererek rakip takımın oyun alanında yere değmesini sağlamak ve rakiptakımında aynı amaca ulaşmasını önlemektir. Takımların rakip alana gönderirkentopa üç kez vurma hakkı vardır (blok teması dışında).Top oyuna servis ile sokulur, servisi atan oyuncu topu filenin üzerinden rakipalana gönderir. Rally, topun oyun alanına değmesi, harice gitmesi veya bir takımınhata yapmasına kadar devam eder.Voleybolda bir rally kazanan takım bir sayı alır (Rally Sayı Sistemi). Servisikarşılayan takım rallyi kazandığında bir sayı ve servis kullanma hakkı kazanır veoyuncuları saat yönünde bir pozisyon dönerler (www.tvf.org.tr. 2011).2.2. Voleybolun Tarihçesi ve ÖzellikleriTürkiye’ de voleybol ilk defa YMCA İstanbul Müdürü Dr. Deaves tarafından1919 yılında oynatılmıştır. Burada oynatılan bu oyuna ilgi duyan Selim Sırrı Tarcanbeden eğitimi öğretmenliği yaptığı öğretmen okulu’ndaki öğrencilerine voleyboluöğreterek ülkede yayılmasına önderlik etmiştir. (www.vedatsenturk.com 2011).Her takım; Antrenör, Yardımcı Antrenör, Doktor, Masör ve 12 oyuncudanoluşur. Her takımın 12 oyuncudan oluşan listesinde bir ‘ Libero’ belirtme hakkıvardır. (Libero: Takımdaki diğer oyunculara göre farklı forma giyerek servis atma,hücum yapma hakkı olmayan ve her hangi bir geri hat oyuncusunun yerini alabilir)(Vurat 2000).Altı ile sekiz hakemle yönetilen voleybol müsabakaları, 5 set üzerindenoynanır. Bütün müsabaka boyunca hata yapan takımın sayı ve servis kaybettiği ilk 4set en az iki fark olmak koşuluyla 25. sayıda sonuçlanır. Son set ise yine iki farkolmak koşulu ile 15. sayıda son bulur. Takımlar ilk 4 sette 8 ve 16. sayıda olmaküzere 90 sn lik iki teknik mola ve antrenörün aynı set içerisinde alacağı 30 sn lik ikimola hakkı bulunur (Vurat 2000).3

18’ e 9 metrelik sahayı ortasından bir file ile ikiye böler. Servis kazanan takımsaat yönünde, bir tur döner, sonra topu servis atışıyla oyuna sokar. Oyuncular arkada3 pozisyon, önde de 3 pozisyon oynamak zorundadır. Oyuncular oyun anında servis,manşet pas, parmak pas, hücum, blok, defans tekniklerini kullanırlar (Vurat 2000).Voleybol filesi yüksekliği büyük erkeklerde, gençlerde ve yıldızlarda 2.43 m,bayanlarda ise 2.24 m. dir (Vurat 2000).Beden eğitimi öğretmeni William G. Morgan çok sayıda insanın yapması içinfazla yorucu olmayan, grupla oynanan, zevkli bir oyun tasarladı. Tenis ağını 1.80-1.90 metre yüksekliğe gerdi. Basketbol topu iç lastiğini top olarak kullandı. Fileniniki yanına geçen oyuncular bu topu kendi sahalarında yere düşürmeden karsı sahayaatmaya çalışıyorlardı. Topa vuruşta kural yoktu. Bir süre sonra bu oyuna uygun özelbir top yaptırdı. Bu top dışı deri içi lastik daha hafif ve daha küçüktü. Oyunda nesaha sınırı vardı, ne de oyuncu sayısı. Oyuncular ikiye ayrılıyor, oyun alanınıistedikleri gibi belirliyor ve oyuna başlıyorlardı. Genç beden eğitimi öğretmenitehlikesi az, yoruculuğu ise oyuncu sayısını azaltıp çoğaltarak veya oyun alanınıküçültüp büyüterek ayarlanabilen, son derece eğlenceli bir oyun bulmuştur (Vurat2000).I. Dünya Savası’ nda voleybol, Amerikan ordusunun önemli bir eğlence sporuolmuştur. Dünyanın çeşitli ülkelerine dağıtılan Amerikan birlikleri yanlarındavoleybol fileleri ve voleybol toplarını götürmüşlerdir. Böylece, voleybolun dünyayayayılmasına misyonerlerden sonra askerlerinde büyük katkısı olmuştur (Vurat 2000).Türkiye’de voleybol önceleri bir okul sporu olarak görülüyordu. İlk voleyboltakımı 1927’de Fenerbahçe tarafından kuruldu. Voleybol Federasyonu 1936’daoluşturuldu. İlk Türkiye Voleybol Şampiyonası 1948-1949’da düzenlendi. Millivoleybol takımı ilk maçını 1953’te Yugoslavya ile yaptı. Bağımsız bir voleybolfederasyonunun oluşturulmasından (1958) sonra 1960’larda voleybola ilgi arttı ve1971’de Türkiye deplasmanlı voleybol ligi kuruldu. Voleybol liginin ilkşampiyonları Galatasaray ve İETT oldu. En fazla şampiyonluğu ise Eczacıbaşıkazandı. Eczacıbaşı dokuz yıl üst üste lig birinciliğini elinde tuttu. Milli voleyboltakımının uluslararası alanda aldığı en iyi dereceler 1975 Akdeniz Oyunları’nda ve1984 Balkan Voleybol Şampiyonası’nda üçüncülük oldu (Anonim 2007,Topuz2008).4

Şekil 1. Voleybol Sahası (www.vedatsenturk.com 2011).2.3. PliometrikPliometrik Latince kökenli olup bileşik bir kelimedir ve Plyo + metrics =ölçülebilir artış anlamına gelmektedir (Bompa 2001).Kasın mümkün olan en kısa zamanda maksimum kuvvetele kasılmasınısağlayan antrenmanlar olarak tanımlanmaktadır. Pliometrik, kuvvetli kas kasılmasınacevap olarak, hızlı, dinamik yüklenme veya içerilen kasta gerilim egzersizleri olarak5

nitelendirilebilir. Pliometrik hareketler, kuvvetin kullanıldığı sporlarda geniş birşekilde yer almaktadır (Chu 1992, Tınazcı 1996).Pliometrik, bireyin maksimal kuvvet, sürat ve patlayıcı gücünü geliştiren birantrenman metodudur. Diğer bir deyişle, pliometrik antrenmanlar kısa bir zamaniçinde, kuvvetli bir hareket üretmek için eksantrik kasılmadan konsantrik kasılmayageçerken kasın hızlı gerilmesini içeren direnç antrenmanlarıdır (Şimşek 2002).2.4. Pliometrik Antrenmanın Genel YapısıBir kutunun üzerine çıkar, daha sonra iner ve tekrar çıkıp sıçrama yapılabilecekkadar sıçranırsa pliometrik bir hareket gerçekleştirilmiş olur. Ayaklar sıçramadansonra yere değdiği anda quadriceps ve kalça kaslarının gerilmesiyle sonuçlanacakolan bir diz esnemesi söz konusudur. Dış merkezli ve dışta olan bu ani hareketlenmeortak merkezli fakat zıt yöne olan bir kasılmayla devam eder. İste bu olay pliometrikhareketlerin ana yapısını yani temelini oluşturur (Thomas et al 1994).2.5. Pliometrik Antrenmanların Fizyolojik YapısıPliometrinin fizyolojisini, açılamak için ilk olarak kasılma çeşitlerinibelirmekte fayda vardır. Dört temel kasılma türü vardır.2.5.1. Kasılma Çeşitleri• Konsantrik (İzotonik) Kasılma: Kontraktil element kısalırken, elastikielement bir düzen içerisinde belli bir gerilimi ve uzunluğu korur. Ancak kasıntümünde bir kısalma olur. Örneğin dambul kaldırma hareketinde biceps kası(Karadeniz 1998).• İzometrik (Statik) Kasılma: Gerilim artar fakat kasın uzunluğunda birdeğişiklik olmaz. İç ve dış kuvvetler birbirine eşittir. Örneğin duvarı itmehareketi (Karadeniz 1998).• Eksantrik Kasılma: Gerilim artarken kas uzar. Örneğin tepeden aşağıya inmehareketi (Karadeniz 1998).6

• İzokinetik Kasılma: Tekrar eden bir hareket esnasındaki eşzamanlıkasılmadır. Örneğin serbest stil yüzmede kulaç hareketi (Karadeniz 1998).Pliometrik bir hız-güç çalışmasıdır ve bu iki faktörün kombinasyonundanoluşur. Pliometrik metodun temeli eksantrik ve konsantrik kasılmaların değişimhızında yatmaktadır. Burada önemli olan kasın esneme pozisyonunda kasılmapozisyonuna geçme hızıdır. Burada vurgulanan kasılma oranı ile hareketi sağlayankasın esnemesi ve gerilmesidir ki bu durum pliometrik çalışmalarda önemli yer tutar.Kasların gerilim refleksi kısa süreli gerilim düzeninden oluşur (Stojanoviç et al.2002).2.6. Pliometrik Antrenman ModelleriŞekil 2. Pliometrik antrenman modelleri (Baktaal 2008).2.7. Pliometrik Antrenman Çesitleriİki farklı bölge pliometrik antrenman uygulamaları bulunmaktadır. Bunlar altekstremite için sıçrama egzersizleri ile üst ekstremite için sıçrama egzersizleri olarakadlandırılır (Mann 1986 ; Radcliffe 1988 Chu 1992).2.7.1. Alt Ekstremite Antrenmanları1. Yerinde sıçrama (jumps in place) : Sporcu olduğu yerde sıçrar ve aynınoktaya düşer. Bu egzersizler düşük şiddette yapılan ve amortizasyon süresinikısaltma uyarısını geliştirmeyi amaçlayan egzersizlerdir.7

Resim 1. Yerinde sıçrama (www.myfitnessdepot.com)2. Ayakta sıçrama (standing jumps) : Maksimum eforla yatay ve dikeydoğrularak yapılan egzersizlerdir.Resim 2. Ayakta sıçrama (www.speedpowerstability.com)3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (multiple hops and jumps): Duraraksıçramayla ayakta sıçramanın kombinasyonu olan bu egzersizler 30 metreden azmesafede yapılır. Bu egzersizin en ileri sekli kasa drilleridir.8

Resim 3. Çok yönlü atlama ve sıçramalar (www.biggerfasterstronger.mobil)4. Sekmeler (bounds) : Adım uzunluğu ve sıklığını geliştiren egzersizlerdir.30 metreden fazla mesafelerde yapılır.Resim 4. Sekmeler (www.brianmac.co.uk)5. Kasa Drilleri (box drills) : Çok yönlü atlama ve sıçramalar ile derinliksıçramalarının kombinasyonudur. Egzersizin şiddeti kasa yüksekliğine göreayarlanır.9

Resim 5. Kasa Drilleri (www.coachrobbrogers.com)6. Derinlik Sıçramaları (depth jumps) : Belirli yükseklikteki bir kasadan yeredüşüş ve hemen ardından yine yüksek kasaya sıçrayış yapılır. Derinlik sıçramalarısporcunun hızını ve gücünü arttıran egzersizlerdir (Mann 1986; Radcliffe 1988; Chu1992).Resim 6. Derinlik Sıçramaları (www.coachrobbrogers.com)Derinlik Sıçramalarında Yüksekliğin Belirlenmesi: Öncelikli olaraksporcunun olduğu yerde, squat pozisyonunda adım almadan çıkabildiği kadar yukarısıçraması istenir ve sonra sporcunun ulaştığı yükseklik belirlenir. Daha sonra sporcu45 cm’lik kasadan aşağı atlar ve tekrar çıkabildiği kadar yükseğe sıçrayarak ilkdenemede elde ettiği skora ulaşmaya çalışır. Eğer aynı skora başarılı bir şekildeulaşırsa daha yüksek bir kasaya geçer ve yeni kasanın yüksekliği bir öncekinden 15cm yüksek olur. Yeni kasa yüksekliğinde işlem tekrarlanır. Bu sayede sporcunun10

derinlik sıçraması için maksimum yüksekliği saptanır. Ancak eğer sporcu 45 cm’likilk yükseklikte başarısız olursa, bu durum sporcunun kassal gücünün yetersizolduğunun ve derinlik sıçramasına henüz hazır olmadığının bir göstergesi olur(Letzelter, 1986; Maarten, 1990).2.7.2. Üst Ekstremite Antrenmanları1. Kolları değiştirerek potaya sıçrama2. Kasadan yere yerden potaya sıçrama3. Sağlık topu ile mekik4. Sağlık topu ile kasadan yere yerden potaya sıçrama5. Sağlık topu ile tek ayak kasaya çıkma6. Alçak post driliPliometrik antrenman esnasında kullanılabilecek olan araçlar; plastik huniler,kasalar, engeller, bariyerler, merdivenler ve sağlık toplarıdır. Yıllık planlamadapliometrik antrenman, anatomik adaptasyon sürecinden ve maksimal kuvvetantrenmanlarından sonra gerçekleştirilmelidir (Chu, 1992).2.8. Pliometrik çalışmalarda göz önünde bulunması gereken noktalar• Pliometrikler dereceli bir şekilde ilerlemelidir. İlk olarak kolay sıçramaegzersizlerini, sonra daha yüksek mesafeden sıçramalar ve en son olarakderinlik sıçramaları gelmektedir.• Güce ilişkin bir antrenman programı, pliometrik egzersizlerden önce gelmedir.• Pliometrik kasların yüksekliği ilk olarak 70 cm veya daha altında olmalıdır.• Ağırlıklı yelekler, kemerler veya kum torbaları ile derinlik sıçramalarıorganizmada çok fazla baskıya neden olurlar ve çok büyük dikkatleyapılmalıdır (Dolu 1994).2.9. Biyomotorik ÖzelliklerHemen hemen bütün fiziksel hareketler belirli bir yere kadar; hareketingenişliği, çabukluğu, süresi ile karmaşıklığı gibi öğeleri ile belirlenir. Ayrıca kişihareketlerin uygulamasında, bireysel özelliklerin yanında kuvvet, hız, dayanıklılık ve11

koordinasyon (eşgüdüm) gibi işlevsel bileşenleri de ayırımlaştırabilmektedir.Antrenmana yönelik bakış açısından ele alırsak; kişi, hareketi kendiliğindenyetkinleştirmek yerine, daha çok Biyomotor yetenekler olarak tanımlanan işlevselöğeler yoluyla yetkinlikleştirmekle ilgilenmektedir. (Bompa 2007)Bir alıştırmayı gerçekleştirmek için bireyin sahip olduğu yetenek, nedensayılırken hareketin görünümü ise sonuç olarak değerlendirilmektedir. Bu açıdankişinin başarılı bir sonuç yaratabilmesi için nedeni denetleyebilecek yeteneğegereksinimi olduğu açıktır. Bir nedenin temellerini oluşturan biyomotor yeteneklerdaha çok genetik ya da kalıtıma bağlı yeteneklerdir. Bu yaklaşımın ışığında bubölümde, kişinin bir alıştırmayı gerçekleştirmek için sahip olduğu temeller, doğalyetenekler ile belirli biyomotor yeteneklerinin birleşimlerinin bir sonucu olarak kabuledilecektir. Esneklik, doğal olarak bir yetenekten çok hareket (lokomotor) aygıtınınanatomik bir niteliğidir. Buna karşın antrenmanda büyük öneme sahip olduğu içinesneklik de doğal bir yetenek gibi değerlendirilerek incelenecektir (Bompa 2007).Bir biyomotor yetenek önemli ölçüde kendi nicel alanına bağlıdır. Bu nicelalan; kuvvet, sürat ve dayanıklılık gibi bir fiziksel çalışmanın niteliğini belirleyenözelliklerin büyüklük düzeyini belirlemektedir (Bompa 2007).2.9.1. KuvvetBir dirençle karşı karşıya kalan kasların, kasılabilme ya da direnç karşısındabelirli bir ölçüde dayanabilme yeteneğidir ( Sevim 2002).Fizyolojik yaklaşımla Kuvvet, kas kasılması sırasında ortaya çıkan gerilimi(tension) anlatır (Muratlı 2005).Kuvvet biyolojik bir yaklaşımla bir kitleyi hareket ettirebilme, bir direnciyenebilme ya da kas çalışması ile etkileme yeteneği olarak tanımlanır. Kas kuvveti;sinir sistemi, endokrin sistem, yaş ve cinsiyet gibi çevresel faktörlerle yakındanilişkilidir (Blimkie 1992).Spor bilimi açısından ele alındığında ise kuvvet, bir kaldıraç sistemi gibidüşünülen kemik, eklem ve kas yapısıyla oluşturulur. Kuvvet, kas kütlesiyle bu kaskütlesinin ortaya koyduğu hızın bir bileşkesidir (Kale 1993).12

Sevim “Sporda verimi belirleyen motorsal yeteneklerinden biridir. Genelolarak bir dirence karsı koyabilme yeteneği ya da bir direnç karsısında belirli birölçüde dayanabilme yeteneği” olarak tanımlar (Sevim 1995).Akgün (1989) kas kuvvetini “Bir kas veya grubunun uygulayabileceğimaksimal kuvvet” olarak tanımlamaktadır (Akgün 1989).Teorik açıdan kuvvet hem mekanik karakteristik hem de insan yeteneği olaraktarif edilir (Ziyagil, Tamer, Zorba 1993).2.9.1.1. Kuvvetin SınıflandırılmasıŞekil 3. Kuvvetin sınıflandırılması ( Sevim 2002).2.9.1.2. Kuvvet AntrenmanlarıŞekil 4. Kuvvet Antrenman Çeşitleri ( Sevim 1995).13

2.9.1.3. Genel Kuvvet AntrenmanıTüm kasların üretmiş olduğu kuvvettir. Yapılacak olan kuvvet antrenmanındabu doğrultuda bütün kaslara hitap etmesi amaçlanır. Özel kuvvet çalışmalarının altyapısını oluşturmalıdır. Bu çalışmalarda dikkat edilecek hususlardan bir tanesi dekişilere göre ağırlığın ayarlanmasıdır. Genel kuvvet antrenmanları için tavsiye edilenistasyon çalışmalarıdır. Bütün grupla çalışılabilir, ekonomik ve çok yönlü çalışmaimkânı sağlar. Prensip olarak;*8–10 istasyon olmalıdır. İstasyonların yerleşimi, daire, dikdörtgen veya “U”düzenlerinde çalışabilinir.*Yüklenme yoğunluk olarak % 40–60 olmalı.*Tekrar sayısı her istasyonda 8–12 veya süre açısından 25–30 sn. sürmeli.*Her istasyon arası dinlenme 40–50 sn. verilmeli.*3–5 set çalışılmalı.*Setler arası dinlenme 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).2.9.1.4. Özel Kuvvet AntrenmanıBranşın tekniğine paralel çalışmaları kapsamalıdır. İstasyon veya dairesel(circuit) çalışmalar yapılabilir. Genel kuvvet çalışmalarında 8–12 istasyonbulunurken özel kuvvet çalışmalarında 3–4 istasyon bulunur. Biraz daha spesifikdiyebiliriz. Prensip olarak;*3–4 istasyon olmalı,*Maksimalin % 50–60 bir yoğunlukta olmalı,*8–10 tekrar,*Tekrarlar arası 40–50 sn. dinlenme verilmeli,*3–5 set,*Setler arası 4–5 dk. Dinlenme verilmelidir ( Sevim 2002).2.9.1.5. Dinamik ve Statik Kuvvet AntrenmanlarıDinamik kuvvet antrenmanları hareketli çalışmaları gerektireceğinden istasyonveya dairesel çalışmalarla bağdaştırılabilir. Statik çalışmalar da izometrik çalışmaformunda düzenlenebilir ( Sevim 2002).14

2.9.1.6. Maksimal Kuvvet AntrenmanlarıBireyin istemli olarak en yüksek düzeyde ürettiği kas kuvveti olarakbelirtilmiştir. Maksimal kuvvet antrenmanları, çabuk kuvvetin ve kuvvettedevamlılığın alt yapısını oluşturacak şekilde organize edilmesi gerekmektedir.Maksimal kuvvet liflerin sayısı ve kalınlıkları ile paraleldir. Yani sporcunun kas lifsayısı ne kadar çok ve hipertrofiye uğramış ise o denli maksimal kuvveti yüksektir.Maksimal kuvvet antrenmanlarının amacı kas liflerini hipertrofiye uğratmaktır.Maksimal kuvvet antrenmanların da hipertrofinin gerçekleşmesi de iki temel özelliğibağlıdır ( Sevim 1995).• Supramaksimal (maksimalin üstü) ile maksimal arasında bir kas kontraksiyonuve uzun süreli bir gerilimi gerektirmektedir.• Yüklenme şekli kısa süreli, patlayıcı ve yüksek yoğunlukta olmalıdır.• Dr. Harre ve Feser’e göre maksimal kuvvet antrenman yoğunluğu % 80–100arasında olduğu görüşündedirler (Sevim, 1995). Maksimal kuvvet antrenmanmetotlarını dört ana grupta toplayabiliriz.Şekil 5. Maksimal Kuvvet Antrenmanları (Sevim 1995).Tekrar Metodu; Kasların hipertrofiye uğramasını ve intramusculerkoordinasyonun gelişmesini sağlar. Hazırlık dönemlerinde ve yeni antrene olacakkişilerde tercih edilir.Prensip olarak;*Maksimalin % 50–60*8–10 tekrar*5–6 set15

Tekrarlar ve setler arası dinlenme sporcunun durumuna ve uygun dinlenmemetoduna göre ayarlanır (Muratlı 2005).Kısa Süreli Maksimal Yüklenme Metodu; Yüklenme yoğunluğu çok yüksektutulur. Genel de üst düzey sporcular için kullanılan bir metottur. Hipertrofiylebirlikte nöromusculer gelişimde sağlar. Prensip olarak;*% 80–100 yoğunlukta* 1–5 tekrar* 5–6 set*Tekrarlar arası ve setler arasındaki dinlenmeler tam verilir.Piramidal Metod; Yüklenme yoğunluğu orantılı olarak artırılırken tekrarsayısı azalmaktadır. Set sayısı çalışmanın dönemine ve amacına göre ayarlanabilir(Sevim 1995). Prensip olarak;* % 100–1 tekrar* % 95–2 tekrar* % 90 – 3 tekrar* % 85–4 tekrar* % 80–1 tekrar* Dinlenme yoğunluğun artması ile paralel seyreder,* 3–5 set,* Setler arası tam dinlenme verilir.Tablo 1. İki Değişik Piramit Çalışması (Dündar 1994).%100…...1 Tekrar%95.........2 Tekrar%90.........3 Tekrar%85........5 Tekrar%75–80...7 Tekrar140 kg.....2 Tekrar130 kg ....3 Tekrar120 kg ....5 Tekrar110 kg ....5 Tekrar100 kg ....6 Tekrar70 kg .....6 Tekrar16

İzometrik Yüklenme Metodu; Statik bir kuvvet antrenman özelliği gösterir vetamamlayıcı bir niteliktedir. Organizasyonu kolay ve az zaman alır. Dezavantajolarak M.S.S (Merkezi sinir sistemi) yorgunluğu ve kalp-göğüs de basınç yapmaihtimali bulunur.2.9.1.7. Çabuk Kuvvet AntrenmanlarıÇabuk kuvvet antrenmanlar kombine bir antrenman ve sportif oyunlarda etkinolması nedeniyle önemlidir. Bu antrenmanlar da reaksiyon ve hareket hızı önemli birunsurdur. Bu nedenle çabuk kuvvet antrenmanlarının organizasyonu maksimalkuvvete, sürate, iradeye ve tekniğe bağlı olarak dizayn edilmelidir. Çalışmalareksiksiz ve mümkün olduğunca düzgün bir ritim içinde yapılmalıdır.Prensip olarak;• İstasyon veya dairesel (Circuit) metotlardan istifade edilebilir,• Hafif ve orta yükler seçilmelidir,• Yüklenme yoğunluğu maksimalin % 40–60 arasında olmalı• Yüklenme dinlenme ilişkisine göre dinlenmeler verilmelidir,• 3–5 set çalışılabilir.2.9.1.8. Kuvvette Devamlılık AntrenmanıBu antrenman iki temel biyomotorik özelliğin bileşkesidir (Kuvvet vedayanıklılık). Kassal dayanıklılık; uzun süre devam eden kassal çalışmada kaslarınyorgunluğa direnç göstermesidir. Prensip olarak; yüklenme yoğunluğu düşük olacak% 20-40 arası, tekrar sayısı 20-40 veya süre olarak 40-60 sn., dinlenme geneldeverimsel dinlenme verilir. Set sayısı da 5–6 arasında değişebilir. Metot olarakistasyon, circuit veya piramidal metotlardan istifade edilebilir. (Sevim 2002).2.9.2. DayanıklılıkOrganizmanın maruz kaldığı bir yüke, istenilen sürede karsı koyabilmesi vedevam ettirebilmesi, sportif performans açısından en üst düzeyde verimgösterebilmesidir (Özbek 2008).Bir dinamik çalışma sırasında sabit çalışma şiddetiyle laktik asit düzeyindeyükselme olmadan yapılabilen bir çalışmanın, tüm organizmanın yorgunluğuna karsıçalışabilme yeteneğine dayanıklılık denir (Dündar 1995).17

2.9.3 SüratSporda verimi belirleyen motorsal yetilerden biridir, fakat diğer yetilere göregeliştirilmesi en sınırlı olan genellikle bireyin kalıtımsal olarak getirdiği fizyolojikpotansiyel üzerine çalışılıp iyileştirilebilen bir özelliktir. Gundlanch’a göre sürat, “enbüyük hızla ilerleyebilme yetisi” olarak, Zaciorskij ise sürati, motorik bir aksiyonumevcut bir ortamda en kısa süre içerisinde tamamlayabilme yetisi” olarak, Grosserise, sporda sürati “bir uyaran sonucu en kısa zamanda reaksiyon gösterebilme yetisiolarak tanımlamışlardır (Dündar, 1996).Bompa’ya göre sürat, sporcunun kendisini en yüksek hızda bir yerden bir yerehareket ettirebilme yeteneği yada hareketlerin mümkün olduğu kadar yüksek birhızla uygulanması yeteneği olarak tanımlanabilir (Bompa, 1998).2.9.4. Hareketlilik (Esneklik)Hareketlilik; sporcunun hareketlerini eklemler aracılığı ile mümkün olan birgenişlik içerisinde, bütün yönlere uygulayabilme yeteneğidir (Sevim, 2003).Spor biliminde hareketlilik kavramı ya da hareket genişliği Bompa’ya göre,hareketleri büyük bir genlikte uygulama yetisi esneklik çoğu zamanda hareketlilikolarak tanımlanmaktadır. Bir kimsenin becerileri büyük açılarda ve kolay olarakgerçekleştirilmesinde önde gelen temel gerekliliktir. Böyle hareketlerin başarılıolarak gerçekleştirilmesi gerek duyulandan daha yüksek olması gereken eklem açısıve hareket genliğine bağlıdır (Bompa 1998).2.9.5. Beceri (Koordinasyon)Beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla is yapma olanağı sağlamaktadır.Beceri ile değişik kas grupları arasında iyi bir koordinasyon sağlanmaktadır.Sporcunun hareketlerini doğru hedefli ve daha az bir efor ile uygulayabilmesini, yenive her an değişkenlik gösteren oyun akısı içerisinde en uygun çözüm yolunubulabilmesi yeni hareketlerin en kısa zaman içerisinde öğrenilmesini mümkün kılanbir özelliktir. Başka bir deyişle beceri, sporcunun daha az efor ile daha fazla isyapma olanağı sağlamaktadır (Sevim, 2003).18

3. GEREÇ VE YÖNTEM3.1. Araştırmaya Katılan SporcularAraştırmaya Türkiye Erkekler Voleybol Birinci Liginde oynayan 24profesyonel sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Sporculardan bir kısmı antrenman(n=12) grubunu oluşturmuş; diğer sporcular ise kontrol (n=12) grubunu meydanagetirmiştir. Testler öncesinde sporculara araştırma ve testlerle ilgili genel bilgileraktarıldı.Araştırmaya katılan sporcuların fiziksel özellikleri AG (antrenman grubu) yaşortalaması 28.2±4.4 yıl, KG (kontrol grubu) yaş ortalaması 27.6±4 yıl, AGantrenman yaşı 16±3.7 yıl, KG antrenman yaşı 15.2±3.4 yıl, AG boy ortalaması195.9±6.5 cm, KG boy ortalaması 192.8±3.9 cm, AG vücut ağırlığı ortalaması89.7±10.1 kg, KG vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg bulundu.3.2. Ölçüm ve Testlerde Kullanılan AraçlarTestlere katılan sporcuların; boy uzunluk ölçümleri Holtain Ltd. UK. markastadiometre duvara monte edilerek ölçüldü. Vücut ağırlık ölçümleri Tanita TBF 401A Japon marka baskül ile ölçüldü. Dikey sıçrama testleri duvara monte edilenmezura ile ölçüldü. Durarak uzun atlama testleri zemine monte edilen mezura ileölçülmüştür. 30 metre sürat testleri New Test Fotosel Kronometre kullanılarakölçülmüştür. Bir 1 RM maksimal testleri (Jimsa) ve serbest ağırlık materyallerikullanılarak test edildi.3.3. Ölçüm ve Test Metotları3.3.1. Boy-Vücut Ağırlık ÖlçümüDeneklerin boyları çıplak ayak ile Holtain Ltd. UK. marka ölçüm aleti ile cm.cinsinden ölçülmüştür. Vücut ağırlıkları ise, Tanita TBF 401 A Japon marka baskülile üzerlerinde sadece şort ve tişört kalacak şekilde kg. cinsinden kaydedilmiştir.19

3.3.2. Dikey Sıçrama TestiBu ölçümde deneğin ayakta uzanabildiği yükseklik ile sıçrayarakdokunabileceği nokta arasındaki mesafe cm cinsinden ölçülmüştür.Resim 7. Dikey Sıçrama Testi (Örnekleme)3.3.3. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama): Sporcular işaretlenmişçizginin arkasından çift ayak ile ulaşabildiği en uzak noktaya sıçramıştır. Başlangıççizgisi ile sporcunun çizgiye en yakın bıraktığı iz arasındaki mesafe (cm) cinsindenkaydedilmiştir.Resim 8. Yatay Sıçrama Testi (Durarak Uzun Atlama) (Örnekleme)20

3.3.4. Esneklik TestiDeneklerin üst gövde esneklik değerlerini belirlemek için uzan eriş testiuygulanmış ve değerleri kaydedilmiştir.Resim 9. Esneklik Testi (Örnekleme)3.3.5. 30 Metre Sprint TestiDeneklere New Test Fotosel Kronometre kullanılarak 2’şer deneme içeren 30metre sprint koşuları yaptırılmıştır ve yapılan ölçümler kaydedilmiştir.Resim 10. 30 Metre Sprint Testi (Örnekleme)3.3.6. 1RM Maksimal TestiDeneklerin kuvvetlerini ölçmek için maksimum ağırlık ile 1 tekrar yapabildiğilimit alınarak kaydedilmiştir.21

3.4. Uygulanan Antrenman MetoduTablo 2. Aylık Antrenman Planı1 PERIOD PERIOD I PERIOD II PERIOD III2 AY AĞUSTOS EYLÜL EKİM3 HAFTA 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 45SAĞLIKKONTROLÜ1 - - - 1 - - - 1 - - -6PERFORMANSTEST1 - - - 1 - - - 1 - - -78HAFTALARA GÖRE YÜKLEMEŞİDDETİGÜNLERE GÖRE YÜKLEME ŞİDDETİ100908070605040100906050409101112131415HAFTALIK ANTRENMANPLANITOPLAMBİOMOTORİKYÜKLENMEDAĞILIMI (%)PZT. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1SALI 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 Son Test M-IÇRŞ. İlk Test 1 2 1 2 1 2 1 2 2 2 2 M-IIPRŞ. 2 2 1 2 1 2 1 2 1 1 1 1 M-IIICUMA 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Son Test M-IVCMRTS. İlk-Test R R R R R R 1 1 1 1 R R1PAZAR R P.M. R P.M. R P.M. R P.M. P.M. P.M. P.M. R R2ANT. GÜNÜ 6 6 5 6 6 6 6 7 7 7 7 5 75MAÇNO0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 10DİNLENMENO1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 2 9ANTRENMANNOANT.SÜREKUVVET %5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 5 6510 14 12 14 12 14 12 14 12 21 21 10 16620 30 50 20 50 30 30 30 20 30 30 20SÜRAT (%) 10 40 10 20 10 10 20 10 10 10 20 10DAYANIKLIK% 50 10 20 40 20 20 20 20 30 20 20 30TEKNİK (%) 10 10 10 10 10 20 10 20 20 20 10 10TAKTİK (%) 10 10 10 10 10 20 20 20 20 20 20 30MÜSABAKA16 TOPLAM % 100 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% TOPLAM22

Çalışmada sporculara, 12 haftalık periyotlanmış pliometrik antrenmanprogramı uygulandı. Bu uygulamada kasa, engel, sürat, kuvvet, sıçrama dereceleriyapılan testlerle belirlendi.12 haftalık bu yüklenmeler sonucunda bu yüklenmelerinyatay ve dikey sıçrama, ,esneklik, sürat, kuvvet özelliklerine etkileri araştırıldı.Tablo 3. Birim (Mikro) Antrenman PlanıSüreIsınma 10' 5Streching 5' 5Günlük Antrenman PlanıYoğunluk(%) SıklıkTekrarSayısıSıçramalar Pliometri 30' 40 3 Set 4 TekrarDinlenmeStreching 3' 5 2'Isınmalar(Top'lu) 10' 10Teknik, Taktik 60' 15Jogging 2' 10 10'Streching 10' 10 10'23

Tablo 4. Haftalık antrenman planıPazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi PazarKuvvetAntrenmanı%80–100yoğunlukta1–5 tekrar5–6 setTam dinlenmeDİNLENMEKuvvetAntrenmanıMaksimalin% 50–608–10 tekrar5–6 setSetler arasıdinlenme 3’SABAHDİNLENMEKuvvetAntrenmanı%100–1 tekrar% 95–2 tekrar% 90 –3 tekrar% 85–4 tekrar% 80–1tekrar3-5 setTam dinlenmeDİNLENMEDİNLENMEVoleybolAntrenmanıTeknikAntrenmanlarParmakpas,manşetpas,hücumsavunmaPliometriantrenmanlarıDeep jump(derinlik)çalışması% 70-805 tekrar3 setsetler arası 3’dinlenmeTeknikAntrenmanlarParmakpas,manşetpas,hücumsavunma , takımçalışmasıVoleybolAntrenmanıSürat çalışmaları4x10m4x20m4x30mTam dinlenmeTeknikAntrenmanlarParmak pas,manşet pas,hücumsavunma,takımçalışması,serviskarşılamaAKŞAMPliometriantrenmanlarıEngel çalışmaları% 70-805 tekrar3 setsetler arası 3’dinlenmeTeknikAntrenmanlarParmakpas,manşetpas,hücumsavunma , takımçalışmasıVoleybolAntrenmanıTeknikAntrenmanlarParmak pas,manşet pas,hücumsavunma,takımçalışmasıPliometriantrenmanlarıSıçramalarKangurusıçraması sağ-solbacak 3x10Durarak uzunatlama 3x10İp atlama 2x1’Tam dinlenmeTeknikAntrenmanlarParmakpas,manşetpas,hücumsavunma , takımçalışmasıDİNLENME3.5. İstatistik AnalizElde edilen verilerin istatistiki analizlerinin yapılmasında SPSS 13 paketprogramı kullanıldı. Elde edilen verileri grup içi ve gruplar arası ön-test son-testdeğerlerini karşılaştırmak için Bağımlı (Paired Sample) ve Bağımsız Örneklem(Independent Sample) t-testleri kullanıldı24

4. BULGULAR4.1. Antrenman Grubu Ön Test ve Son Test KarşılaştırmalarıTablo 5. Antrenman Grubu Fiziksel Parametrelerin Ön Test ve Son TestKarşılaştırmalarıPARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PYaş(yıl)AntrenmanYaşı(yıl)Boy(cm)Vücut Ağırlığı(kg)Ön Test 28.2±4.4Son Test 28.2±4.4Ön Test 16±3.7Son Test 16±3.7Ön Test 195.91±6.5Son Test 195.91±6.5Ön Test 89.7±10.1Son Test 85.6.9±9.34.1 7.9 0.000Tablo 5'e bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerindenyaş, antrenman yaşı ve boy uzunluklarının istatistiksel önemli fark bulunamadı(p>0.05).Tablo 6. Antrenman Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test KarşılaştırmalarıPARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PEsneklik (cm)Ön Test 15.8±6.3Son Test 19.9±5.34.1 -5.7 0.00030m Sürat (sn)Ön Test 4.2±0.2Son Test 4.1±0.10.1 5.5 0.000Tablo 6'ya bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerindenesneklik,30 m.sürat ve vücut ağırlıkları istatistiksel anlamlılık düzeyi P

Tablo 7. Antrenman Grubu Kuvvet (1 RM) Ön Test ve Son Test KarşılaştırmalarıPARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PBiceps Curl(kg)Triceps Press(kg)Shoulder Press(kg)Squat (kg)Bench Press(kg)Dikey Sıçrama(cm)Ön Test 53.0±7.5Son Test 71.5±8.7Ön Test 48.0±7.0Son Test 70.08±8.0Ön Test 67.1±8.3Son Test 89.7±8.9Ön Test 186.2±22.3Son Test 209.2±22.8Ön Test 80.0±8.5Son Test 102.0±8.4Ön Test 73.0±8.6Son Test 83.0±11.218.5 -4.3 0.00022.08 -4.9 0.00022.5 -56.7 0.00023.0 -29.5 0.00022.08 -70.6 0.00010 -9.8 0.000Durarak Uzun Ön Test 2.48±25.216.5 -4.0 0.001Atlama (m) Son Test 2.65±23.8Tablo 7'ye bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerinden;Biceps curl, triceps, omuz press, squat, dikey sıçrama, durarak uzun atlama ve benchpress istatistiksel anlamlılık düzeyi P

Tablo 9. Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön Test ve Son Test KarşılaştırmalarıPARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T PEsneklik (cm)30 m Sürat (sn)Ön Test 12.9±5.2Son Test 14.4±4.9Ön Test 4.3±0.2Son Test 4.4±0.21.5 -4.0 0.0000.1 -5.5 0.000Tablo 9'a bakıldığında, antrenman grubu sporcuların ön ve son test değerlerindenesneklik ve 30 m.sürat istatistiksel anlamlılık düzeyi P

4.3. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Ön Test Karşılaştırmaları.Tablo 11. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreleri Ön TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PYaş (yıl)AntrenmanYaşı (yıl)Boy (cm)Vücut Ağırlığı(kg)AntrenmanGrubu28.2±4.4Kontrol Grubu 27.6±4.0AntrenmanGrubu16.0±3.7Kontrol Grubu 15.2±3.4AntrenmanGrubu195.9±6.5Kontrol Grubu 192.8±3.9AntrenmanGrubu89.7±10.1Kontrol Grubu78.4±6.10.6 0.3 0.8700.8 0.5 0.8043.1 1.4 0.13511.3 3.3 0.429Tablo 11’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön testdeğerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıklarıkarşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.Tablo 12. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Ön TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PEsneklik (cm)30m Sürat (sn)AntrenmanGrubu15.8±6.3Kontrol Grubu 12.9±5.2AntrenmanGrubu4.2±0.2Kontrol Grubu 4.3±0.22.9 1.2 0.2330.1 -1.2 0.212Tablo 12’ye bakıldığında antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön testdeğerlerinden esneklik ve 30 m. sürat testleri karşılaştırıldığında istatistikselanlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.28

Tablo 13. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1RM) Ön TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T PBiceps Curl(kg)TricepsPress(kg)Shoulder Press(kg)Squat (kg)Bench Press(kg)Dikey Sıçrama(cm)Durarak UzunAtlama (m)AntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubuAntrenmanGrubuKontrolGrubu53.0±7.542.3±4.248.0±7.046±3.667.1±8.352.5±5.4186.2±22.3161.6±11.780.0±8.557.6±4.973.0±8.668.0±5.92.48±25.22.16±11.910.7 4.2 0.0002 0.8 0.00014.6 5.0 0.00024.6 3.3 0.00322.3 7.8 0.0005 1.6 0.11232.4 4.0 0.001Tablo 13’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların ön testdeğerlerinde biceps curl, triceps, omuz press, squat, durarak uzun atlama bench presistatistiksel anlamlılık düzeyi P

4.4. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Son Test KarşılaştırmalarıTablo 14. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Fiziksel Parametreler Son TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T PYaş (yıl)AntrenmanYaşı (yıl)Boy (cm)Vücut Ağırlığı(kg)AntrenmanGrubu28.2±4.4Kontrol Grubu 27.6±4.0AntrenmanGrubu16.0±3.7Kontrol Grubu 15.2±3.4AntrenmanGrubu195.9±6.5Kontrol Grubu 192.8±3.9AntrenmanGrubu85.6±9.3Kontrol Grubu78.9±6.20.6 0.3 0.7400.8 0.5 0.6193.1 1.4 0.1765.7 2.0 0.429Tablo 14’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son testdeğerlerinden yaş, antrenman yaşı, boy uzunlukları ve vücut ağırlıklarıkarşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi P>0,05 ' den büyük bulundu.Tablo 15. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Esneklik ve Sürat Son TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK T PEsneklik (cm)30 m Sürat (sn)AntrenmanGrubu19.9±5.3Kontrol Grubu 14.4±4.9AntrenmanGrubu4.1±0.1Kontrol Grubu 4.4±0.25.5 2.5 0.2330.3 -3.5 0.017Tablo 15’e bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son testdeğerlerinden esneklik istatistiksel anlamlılık düzeyi p>0.05, 30 m. sürat testlerikarşılaştırıldığında istatistiksel anlamlılık düzeyi p

Tablo 16. Antrenman Grubu ile Kontrol Grubu Kuvvet (1 RM) Son TestKarşılaştırmaları.PARAMETRE GRUP ART.ORT±S.S ART.ORT.FARK t PBiceps Curl(kg)Triceps Press(kg)Shoulder Press(kg)Squat (kg)Bench Press(kg)Dikey Sıçrama(cm)Durarak UzunAtlama (m)AntrenmanGrubu71.5±8.7Kontrol Grubu 45.0±4,1AntrenmanGrubu70.8±8.0Kontrol Grubu 48.3±4.0AntrenmanGrubu89.7±8.9Kontrol Grubu 53.7±4.6AntrenmanGrubu209.2±22.8Kontrol Grubu 161.8±11.5AntrenmanGrubu102.0±8.4Kontrol Grubu 60.4±7.9AntrenmanGrubu83.0±11.2Kontrol Grubu 69.1±5.4AntrenmanGrubu2.65±23.8Kontrol Grubu 2.16±14.326.5 9.5 0.00822.5 8.3 0.00036 12.4 0.00047.4 6.5 0.00041.6 12.4 0.00013.9 3.8 0.17248.8 6.0 0.001Tablo 16’ya bakıldığında, antrenman grubu ile kontrol grubu sporcuların son testdeğerlerinin karşılaştırmalarında; Triceps, durarak uzun atlama, omuz pres, squat vebench pres p0.05 bulundu.31

5. TARTIŞMAAraştırmaya katılan 24 sporcu, Türkiye erkekler voleybol birinci ligioyuncularından oluşmaktadır. Sporcuların yaş ortalamaları, antrenman grubu (AG);28,2±4.4 yıl, kontrol grubu (KG);27.6±4 yıl, spor yaşları; AG;16±3.7 yıl KG;15.2±3.4 yıl, boy ortalamaları, AG;195.9±6.5 cm KG;192.8±3.9 cm, kiloortalamaları, AG; 89.7±10.1 kg, KG; 78.4±6.1 kg’dır. Voleybolcuların fizikselözellikleri homojendir.Biyomotorik özellikler açısından bu çalışmada; esneklik ölçümlerinde ön test15.8 cm son test 19.9 cm, 30 m sürat ölçümlerinde ön test 4.2 son test 4.1 saniye,kuvvet ölçümlerinde; Biceps ölçümleri ön test 53.0 kg, son test 71.5 kg, Tricepsölçümleri ön test 48.0 kg, son test 70.0 kg, Omuz pres ölçümlerinde ön test 67.1 kg,son test 89.7 kg, Squat ölçümlerinde ön test 186.2 kg, son test 209.2 kg,Bench presölçümlerinde ön test 80.0 kg,son test 102.0 kg, dikey sıçrama ölçümlerinde ön 73.0cm, son test 83.0 cm, durarak uzun atlama ölçümlerinde ön test 2.48 m, son test 2.65m bulunmuştur.Bu çalışmada elde edilen bulgulara göre, sporcuların 12 haftalıkpiramidal kuvvet ve pliometrik antrenman sonucunda, esneklik ölçümleri,antrenmanlarda yapılan esneme ve germe egzersizlerinin yoğunluğu sonucu oldukçagelişmiştir. Pliometrik antrenmanlarda yapılan sıçrama egzersizlerinin ve kuvvetçalışmalarının sonucu olarak deneklerin sıçrama değerleri, patlayıcı kuvvetleri vehızlanma süreleri oldukça gelişmiştir.12 haftalık antrenman ve müsabaka süresincekuvvet artışına bağlı olarak vücut yağ yüzdesi azalmış kas kütlesi artmıştır. Bununsonucunda deneklerde kas tonusu ve kuvvet artışı gözlenmiş olup verilerin istatistikîsonuçları önceden yapılan çalışmalara paralel olarak oldukça anlamlı bulunmuştur(p

Çalışmamızda 12 haftalık antrenman sonucunda durarak uzun atlamaölçümleri ön test 2.48 m, son test 2.65 m bulunarak (p

Durarak uzun atlama ön test; 247.7 cm, son test 265.2 cm olarak ölçülmüştür. Busonuçlar istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. P

Costello (1981) kısa mesafe koşusunun ve engelli koşunun pliometrikantrenmanla ne kadar geliştiğini incelemiştir. İncelemeye göre, derin sıçramaegzersizleri yapan sporcuların bacak gücü, fırlamaları ve ayak çabukluğu anlamlışekilde artış gösterdiğini bildirmiştir.Çavdar yaptığı çalışmada, düzenli yapılan pliometrik antrenmanların, deri altıyağ oranları üzerinde anlamlı sayılabilecek düzeyde etkili olmadığını; ancak sıçrama,kuvvet ve esneklik verilerini yüksek oranda anlamlı olarak etkilediğini göstermiştir(Çavdar 2006).Savucu araştırmasında, 3 ay süreyle klasik basketbol antrenmanlarına ilavetenyapılan pliometrik antrenmanın genç basketbolcuların bacak kuvvetleri, anaerobikgüçleri ve vücut kompozisyonları üzerinde olumlu bir değişim ve gelişmeye nedenolduğunu bildirmiştir ( Savucu 2001).Akgün (1989); Elde edilen bulgulardan, 8 hafta süre ile düzenli uygulananpliometrik antrenman programının, voleybolcu gençlerin bacak güç gelişimleriüzerinde anlamlı düzeyde katkısı olduğu belirlenmiştir. Sağ ve sol bacak sıçramabecerilerine göre özel hazırlanmış 14 haftalık antrenman uygulamasına katılanvoleybolcuların çift bacak sıçrama dereceleri daha fazla gelişme göstermiştir.Diallo et al. (2001); pliometrik antrenmanın sıçrama performansı üzerindekietkilerini araştırmak amacı yaptıkları çalışma sonucunda deney grubunun dikeysıçrama, hareket halinde dikey sıçrama, tekrarlayan sekme ve uzun atlamadeğerlerinde anlamlı artışlar bulmuşlardır.Stojanovic and Kostic (2002) ; sekiz haftalık pliometrik egzersizinvoleybolcuların smaç sıçraması, blok sıçraması ve yatay sıçrama üzerine etkisininaraştırıldığı çalışmasında kontrol grubu ile çalışma grubunun sıçrama değerlerikarsılaştırıldığında çalışma grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılıklarbulmuştur.Luebbers et al. (2003) ; çalışmasında 4 ve 7 haftalık olarak uygulananpliometrik çalışmanın dikey sıçrama yüksekliği, dikey sıçrama gücü ve anaerobikperformans üzerinde istatiksel olarak anlamlı fark yaratmadığı sonucunaulaşmışlardır. Ancak her iki sürecinde dikey sıçrama üzerine olumlu etkisi olduğunusaptamışlardır.35

Koçak (1991), 17-18 yas grubu antrenmanlı ve antrenmansız askeri erkeköğrenciler ile yaptığı 6 haftalık pliometrik antrenman sonucunda anaerobik kuvvetüzerindeki değişimi araştırmıştır. Çalışma sonucunda deneklerin dikey sıçramadeğerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı fark bulunmuştur.Turner et al. ( 2003) ; altı haftalık pliometrik antrenmanın etkisi üzerineyaptıkları çalışmada denek grubunda sıçrama yüksekliği açısından istatistikselanlamda bir farklılık bulamamışlardır.Messner et al. (1999) ; pliometrik çalışmaların bayan voleybolcular üzerindekietkilerini araştırmak amacıyla yaptıkları çalışma sonucunda dikey sıçramaperformanslarında anlamlı artışlar bulamamışlardır. Bunun sebebi olarak sporcularınsezon içerisinde maksimum seviyede dikey sıçrama yapmış olduklarından dolayıolabileceğini öne sürmüşlerdir.36

6. SONUÇ VE ÖNERİLERBu doğrultuda çalışmamızda elde edilen ön-test ve son-test verilerinedayanarak yaptırılan yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özelliklerüzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturduğu ortaya konmuştur. Özelliklehazırlık dönemi ve müsabaka dönemi ilk periyotlarında yoğun olarak yapılanpliometrik antrenmanların voleybolcuların performanslarını olumlu etkilediğigörülmüştür. Bu çalışma sonuçlarıyla pliometrik antrenman çalışmalarının,biyomotorik özelliklere etkinliğini incelemek ve voleybolcuların güçperformanslarının gelişiminde spor bilimlerine katkı sağlamak amacıyla kullanılmasıtavsiye edilebilir.Ayrıca pliometrik antrenmanlar ile ilgili araştırmalara yardımcı olacağıdüşünülebilir.37

ÖZETVoleybolcularda yoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özelliklerüzerine etkisinin araştırılması.Bu çalışmanın amacı voleybolcularda dikey sıçramaya yönelik olarak yapılanyoğun pliometrik antrenmanların biyomotorik özellikler üzerine etkileriniaraştırılmasıdır.Araştırmaya katılan 24 erkek sporcudan 12 si Türkiye Erkekler VoleybolBirinci Liginde yer alan MEF (Modern Eğitim Fen) Okulları Spor Kulübü, diğer 12erkek voleybolcu ise Galatasaray Spor Kulübü oyuncularından seçildi. Antrenman vekontrol grubu olmak üzere iki grup oluşturuldu. Antrenman grubunun ortalama yaş28.2±4.4 yıl, spor yaşı 16.0±3.7 yıl, vücut ağırlığı 89.7±10.1 kg ve boyları da195.9±6.5 cm.dir. Kontrol grubu ortalama yaş 27.6±4.0 yıl, spor yaşı 15.2±3.4 yıl,boy 192.8±3.9 cm ve vücut ağırlığı ortalaması 78.4±6.1 kg dır. Araştırma 8 haftaboyunca genel voleybol antrenmanının yanı sıra periyotlanmış pliometrik antrenmanprotokolü olarak düzenlendi.İstatistiki analizler de SPSS 13 paket programı kullanıldı. Elde edilen verilerigrup içi ve gruplar arası ön-test son-test değerlerini karşılaştırmak için bağımlı(Paired Sample) ve bağımsız Örneklem (Independent Sample) t-testleri kullanıldı.Anahtar sözcük: Pliometrik , biyomotor özellik , voleybol38

SUMMARYBeing researched of effects on heavy plyometrical tranings’ biomotoricalfeatures for volleyball players.The aim of this study to be searched that effects of heavy plyometric trainingsthat be done intenden for vertical skipping for volleyball players.12 of 24 male sporters attended attended to the researching from ModernEducation Science (MEF) Schools Sports club taking part Turkey Man VolleyballFirst League, another 12 man volleyball players from Galatasaray Sports Club arechoosed. Two groups are put together that are training group and control group.Average age of the training group is 28.2±4.4 years,sport age is 16.0±3.7 years, bodyweight is 89.7±10.1 kg and also height is 195.9±6.5 cm. Average age of the controlgroup is 27.6±4.0 years, sport age is 15.2±3.4 years, height is 192.8±3.9 cm. andalso average body weight is 78.4±6.1 kg. The researching was holded as periodizedplyometrical training protocol alongside general volleyball training during the 8weeks.It is used toSPSS 13 package programme in statistical analysis To compare theprocured datas, in-group and intergroup pretest-posttest values, Paired Sample andIndepented Sanple t-tests are used.Key Words: Plyometric, Biomotoric Features, Volleyball.39

KAYNAKLARAKGÜN, N. (1989), Egzersiz Fizyolojisi, 4. Baskı, Gökçe Ofset Matbaacılık,Ankara.AKGÜN N.(1989), Egzersiz Fizyolojisi Başbakanlık Gençlik Ve Spor GenelMüdürlüğü AnkaraANONİM.( 2007), Dünya Voleybol Tarihçesi [http://www.ödevindir.net], ErişimTarihi:20.05.2007.ATES M., ATESOĞLU U.(2007), Pliometrik Antrenmanın 16-18 Yas Grubu erkekFutbolcuların Üst ve Alt Ekstremite Kuvvet Parametreleri Üzerine Etkisi: SpormetreBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,BAKTAAL, DEVRİM GÖKMEN.(2008), ÇÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek LisansTezi AdanaBAYRAKTAR B.(2008), Voleybolcularda sağ ve sol bacak sıçrama derecesifarklılıklarına göre periyotlanmış pliometrik antrenmanın çift bacak sıçramaperformansına etkisi [The effect of plyometric training planned via left and right legjumping skill differences on double-leg jumping performance of volleyball players]Ankara Üniversitesi Sağlık bilimleri enstitüsü Yüksek Lisans TeziBEREKET, S. (1994), Pliometrik antrenman programının yarışmacı bayanvoleybolcuların dikey sıçrama ve 20m koşu zamanlarına etkisi. Orta DoğuÜniversitesi Yüksek Lisans TeziBEREKET S, TUNCEL F. ( 1994), Pliometrik antrenman programının yarısmacıbayan voleybolcuların dikey sıçrama ve 20 m kosu zamanlarına etkisi. III. UlusalSpor Bilimleri Kongresi, AnkaraBLİMKİE CJR. (1992), Resistance Training During Prand Early Puberty: Efficacy,Trainability, Mechanisms, and Persistance. Can J Sport SciBOMPA T.O. (2007), Antrenman Kuramı ve Yöntemi ”Dönemleme” Spor Yayınevive Kitapevi AnkaraBOMPA, T.O. (2001), Sporda Çabuk Kuvvet Antrenmanı. Bağırgan Yayımevi.BOMPA T.O. (1998), Antrenman Kuramı ve Yöntemi AnkaraBRİTTENHAM.G.(1992), Plyometrik exercise: a world of caution joperd januaryBROWN M.E.,MA YHEW,Y.H BOLEACH,L.W. (1986), Effect of PlyometricTraining of Vertical jump Performance in Hıgh Schooll Basketball Players”.Thejournal of Sports Medicine and Phsyical FitnessBRUCE-LOW S, SMITH D. (2007), Explosive Exercises In Sporrt Training:Acritical Rewiew. JEP onlineCHU.(1992), Jumping into plyometrics champaing il leisure pres London40

CİCİOĞLU, İ, GÖKDEMİR, K, EROL, E. (1996), Pliometrik antrenman 14-15 yaşgrubu basketbolcuların dikey sıçrama performansı ile bazı fiziksel ve fizyolojikparametreler üzerine etkisi. Spor Bilimleri DergisiCOSTELLO F. ( 1981), Drills and weight training flexibility and plyometric forsprinters and hurdler, Track and Field Quarterly Review.ÇAVDAR K.(2006), Pliometrik antrenman yapan öğrencilerin sıçramaperformanslarının incelenmesi [A study on jumping performances of the studentsperforming plyometric exercises] Marmara üni.salık bili.ens.y.lisans tezi.İstanbulDOLU, E. (1994), ‘’ Yüksek Antrenmanın Sıçrama Evresi ve Pliometrikler’’.Atletizm Bilim ve Teknoloji DergisiDÜNDAR, U. (1995), Antrenman Teorisi ,2.Baskı Bagırgan Yayınevi, Ankara.DÜNDAR U.( 1996), Antrenman Bilgisi AnkaraERGUN N,BALTACI G, YILMAZ D.( 1994), ‘ Elit bir voleybol takımının fizikselyapı, uygunluk ve performansdüzeyinin analizi’ , Voleybol bilim ve teknoloji dergisi,Ankara,FORAN BİLL.(2001), Hıgh Performance Sports Condıtıonıng. Human KineticsGÜNAY, M., SEVİM Y., SAVAŞ, S., EROL, E. (1994) Pliometrik çalışmalarınsporcularda vücut yapısı ve sıçrama özelliklerine etkisi. H.Ü. Spor Bilimleri DergisiGÜR ERCAN.(2001), Özel Düzenlenmiş Plyometrik Antrenmanların GençFutbolcuların Anaerobik Güçlerine Etkisi F. Ü. Sağ. BiL Ens. Yüksek Lisans TeziELAZIĞKALE R. (1993), Sporda Dayanıklılık, Sağlık Antrenman ve BiyofizyolojikTemeller. istanbul, Alai Ofset LtdKARADENİZ, Ç. (1998), Yarışmacı erkek voleybolcularda polimetrik çalışmaprogramının dikey sıçrama ve belirlenmiş model çalışma süresine etkisininaraştırılması. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Yüksek Lisans Bitirme Tezi.KILINÇ, F (2008), An Intensive Combined Training Program Modulates Physical,Physiological, Biom)otoric And Technical Parameters in Basketball Player Women,The Journal of Strength and Conditioning Research, November, Volume 22, Issue 6.KOÇAK S. ( 1991), The Effect of Plyometric Training Program on Anaerobic Powerof 17-18 Years Old Trained and Untrained Male Students. ODTÜ Yüksek LisansTezi. AnkaraKOTZAMANİDİS, C. (2006), Effects of plyometric training on runningperformance and vertical jumping in prepubertal boys. Journal of Strength andConditioning ResearchLETZELLER H. (1986) Kraft TrainingMAAN R ( 1986) Plyometrics, Northern Arizona UniversityMAARTEN FB. (1990) Durpo jumping as a training methot for jumping abiliyt.Sports Medicine41

MARKOVİC, GORAN. (2007)b. Does plyometric training improve vertical jumpheight? A metaanalytical review. British Journal of Sports MedicineMESSNER B., GUYER S., HOLDER J., SKELTON M.( 1999), Effect of PlyometricTraining on Strength, Vertical Jump, Flexibility and Range of Motıon ın VolleyballPlayers.:Medicine and Science In Sportsand ExerciseMURATLI S.\ŞAHİN G.\KALYONCU O.( 2005) Antrenman ve Müsabaka –Yaylım Yayıncılık İstanbulMYER, G.D, K.R. FORD, J.L. BRENT, T.E. (2006), HEWENT. The effects ofplyometric vs. dynamic stabilization and balance training on power, balance andlanding force in female athletes. Jorunal of Strength and ConditioningResearchO.DİALLO, E. DORE, P. DUCHE, E. VAN PRAAGH.( 2001), Effects ofPlyometric Training Followed by a reduced training programme on physicalperformance in prepubescent soccer players: Journal Sports Medicine PhysicalFitnessONAY M. ( 1993) Artırmalı Direnç Antrenman Metodu ile Maksimal KuvvetAntrenman Metodunun Kuvvet Gelişimine Etkileri ve Metotları ArasındakiFarklılıklar. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora TeziÖZBEK,SALİH. 15 -17 Yas Grubu Erkek Basketbolcularda Hazırlık Dönemi ve ÜstEkstremite Kuvvet Antrenmanlarının Bazı Parametrelere ve Sut isabetine Etkisi.Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans TeziPAUL E. LUEBBERS, JEFFREY A. POTTEIGER, MATHEW W. HULVER,JOHN P.THYFAULT, MICHAEL J. CARPER AND ROBERT H.LOCKWOOD.(2003), Effects of Plyometric Training and Recovery on VerticalJump Performance and Anaerobic Power.Journal of Strength and ConditioningResearchPAUL, E., JEFFREY, A., MATHEW, W., JOHN, P., MICHAEL, J. & ROBERT, H.(2003), Effects of plyometric training and recovery on vertical jump performanceand anaerobic power, Journal of Strength and Conditioning ResearchRADCLIFFE J. ( 1988), Producing power through plyometrics, Sport ScienceRIMMER, E, SLIEVERT, G.(2000), Effect of a plyometrics intervention program onsprint performance, Journal of Strength and Conditioning ResearchSAGIROGLU İ.(2008), Genç basketbolcularda pliyometrik antrenmanlarınanaerobik performans ve dikey sıçrama yüksekliğine etkisi [Effect of plyometrictraining on vertical jump hight and anaerobic performance in young basketballplayers] DEÜ İzmirSAVUCU Y.(2001), Özel düzenlenmiş plyometrik antrenmanların gençbasketbolcuların anaerobik güç performansına etkisi [Effects of regular specificplyometric training on anaerobic power of young basketball players], F. Ü. Sağ. Bil.Ens. Yüksek Lisans Tezi, ElazığSEVİM, Y. (2003), Basketbolda Kondisyon Antrenmanı, 1. baskı, Nobel Yayınevi,Ankara.42

SEVİM Y.( 2002), Antrenman Bilgisi - Nobel Yayın AnkaraSEVİM, Y. (1995), Antrenman Bilgisi, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.SPURRS R. W, MURPHY A.J, WATSFORD M.L.( 2003), The Effect ofPlyometric Training on Distance Runnıng Performance: European Journal of AppliedPhysiologySTOJANOVİC T, KOSTİC R.( 2002), Effect of Plyometric Training Model on theDevelopment of Vertical jump Voleyball Players.Facta Universtatıs Series:PhysicalEducation and SportŞİMŞEK, B.(2002), Bayan voleybol oyuncularının sıçramada etkili alt ekstremiteparametrelerinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması. Ankara üniversitesi. Yükseklisans bitirme tezi.TINAZCI, C. (1996), Çoklu Sıçrama Testinin Güvenirliliği ve Geçerliliği. Ankara:Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı TeziTHOMAS R. BAECHLE, END, CSCS.(1994), Essentials of Strength Training andConditioningTOPUZ F 2008 Özel Pliometrik Çalışmaların Genç Voleybolcuların Bacak GüçGelişimine Etkisi Kırıkkale üniversitesi yüksek lisans teziTOUMI H., BEST, T. M., MARTIN, A., POUMARAT G., (2004). Muscle plasticityafter weight and combined (weight + jump) training. Medicine and Science in SportExerciseTRİCOLİ V., LAMAS L., CARNEVALE R., UGRİNOWİTSCH.(2005), Short-termeffects on lower-body functional power development: weightlifting vs vertical jumptraining programmes. Journal Strength and Conditioning ResearchTURNER A.M., OWINGS M., SCHWANE J. A.(2003) Dmprovement in RunnıngEconomy After 6 Weeks of Plyometric Training: Journal of Strength andConditioning ResearchVURAT M ( 2000) Voleybol Teknik, Bağırgan Yayınevi, AnkaraWULF, G.(2007), Attention and motor learning, Human Kinetics, Champaign, ILYESSİS M, HATTIELD F ( 1986) Plyometric training, achieving explosive power insports, fitness system, Scholastic CoachYÜKTAŞIR, B., ŞİMŞEK, Ö., ÇOKNAZ, H., MİRZEOĞLU, D., MİRZEOĞLU.,N.(2000), A-2 liginde oynayan bir bayan voleybol takımının sezon öncesi hazırlıkdönemi antrenmanlarının, voleybol oyuncularının fiziksel ve fizyolojik özelliklerineetkisi. Voleybol ve Teknoloji DergisiZİYAGİL, M., TAMER, K., ZORBA, E.(1993), Beden Egitimi ve Sporda TemelMotorik özelliklerin ve Esnekligin Gelistirilmeli, Ankara.www.vedatsenturk.com/voleybol/voleyboun kısa tarihi Erişim tarihi:25.05.2011www.tvf.org.tr Erişim tarihi 25.05.2011www.myfitnessdepot.com Erişim tarihi 25.05.201143

www.speedpowerstability.com Erişim tarihi 25.05.2011www.biggerfasterstronger.Mobil Erişim tarihi 25.05.2011www.brianmac.co.uk Erişim tarihi 25.05.2011www.coachrobbrogers.com Erişim tarihi 25.05.201144

ÖZGEÇMİŞ16.08.1978 yılında Aydın’da doğdu. İstanbul’da ikametgâh etmekte.İlköğretimini Dr. Reşit Galip İlkokulu’nda; Ortaöğretimini Hürmüz Ayaydın OrtaOkulu’nda; Lise öğrenimini İncirliova Lisesi’nde tamamladı. Lisans öğreniminiSelçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Okulu Antrenörlük Bölümü’ndebitirdi.2008 yılında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri Anabilim Dalı’ndayüksek lisansa başladı. Halen öğrenime devam etmektedir. Voleybol Erkekler 1. LigiGalatasaray Spor Kulübünde yardımcı antrenör olarak görev yapmaktadır.45