{PAGE } Bilgisayar Nedir? Mikroişlemci veya CPU (Central ...

PGA370 tipinde 370 iğneli Celeron işlemciler için PGA soketleri, AMD K6-2 ve K6-3işlemciler için AGP ve 100 MHz sistem veriyolu desteği bulunan Super 7 soketleri,Cyrix (K6-2 ve eski Pen-tium MMX işlemciler için) 66 MHz destekleyen Socket 7 tipisoketler bulunabilmektedir. Günümüzde ise Pentium 4 ler ve Pentium 5 ler çıkmıştır.Bunlar 478 pin ve 748 pin kullanmaktadır.Slot ise, genişleme yuvalarına benzer, uzun ince dikdörtgen şeklindeki işlemciyuvalarına verilen isimdir. Pentium II, slot tipi Celeron ve Pentium III işlemciler içinSlot 1, Xeon işlemciler için Slot 2 adı verilen modelleri bulunur. Artık slot işlemcilerkullanılmamaktadır.ÖNBELLEK: Bugün PC'lerde kullanılan tüm donanımlar 15 yıl öncesine göre çokdaha hızlı. Ama her bir donanım bileşeninin hızı eşit ölçüde artmadı. Örneğinişlemcilerdeki performans gelişimi, sabit disktekilerden kat kat daha fazladır. Hani birPC'nin gücü en zayıf halkası kadardır derler ya, işlemci ve bellek çok hızlı olsa dayavaş kalan bir sabit disk ile bu performans artışını tam anlamı ile yaşamanızmümkün değildir. İşlemci boş boş oturup kendisine bilgi gelmesini bekler. Tabii bunuönlemek için bazı ara çözümler geliştirildi. Örneğin yakın zamanda kullanılan bilgilerisabit diskten önbellek (cache) adı verilen bir birime aktarılması, işlemcinin ihtiyaçduyduğunda sık kullanılan bilgileri bu önbellek alanından alması. İşteönbelleklemenin esası budur. Bir PC'de çeşitli bellek kademeleri vardır: birincilönbellek (L1 cache); ikincil önbellek (L2 cache); sistem belleği (RAM) ve sabit diskveya CD-ROM. Diyelim ki işlemci bir bilgiye ihtiyaç duyuyor. Önce gider, en hızlıbellek türü olan L1 önbelleğe bakar. Bilgi orada varsa gecikme olmaksızın bu bilgilerialır ve işler. L1 önbellekte yoksa L2'ye bakar ve buradaysa nispeten küçük birgecikme ile bilgileri alır. Orada da yoksa önbelleğe göre daha yavaş kalan sistembelleğine, yine yoksa en yavaşları olan sabit diske veya CD-ROM vb. bilginin geldiğicihazlara bakar.L1 önbellek en hızlısıdır ve günümüz PC'lerinde doğrudan işlemci üzerindeyer alır.Bu önbellek genelde küçüktür (genelde 64K'ya kadar; Pentium III, Pentium II veCeleron işlemcilerde 32K; AMD K6-2 ve K6-3 işlemcilerde 64K). L2 önbellek birazdaha yavaş ama biraz daha büyük olabilir. Pentiım 4 lerde 512-1024 K ,Pentium II veIII'lerde boyutu 512K'dır ve işlemci ile işlemci hızının yarı hızında haberleşir. İlkCeleron'larda yoktur; günümüz Celeron'larında boyutu 256K'dır ve işlemciyle aynıhızda haberleşir. AMD K6-2'lerde işlemci üzerinde değil, anakart üzerindeki biryuvada 2GB'a kadar L2 önbellek bulunabilir ve veriyolu hızında (66 , 100,133,400,533 ve 800 MHz) haberleşir. AMD K6-3'de 256K önbellek bulunur veişlemci ile aynı hızda haberleşir. AMD K6-3 L1 ve L2 önbelleği üzerindebulundurduğu, aynı zamanda kullanıldıkları anakartlarda da sistem veriyolu hızındaçalışan bir önbellek daha bulunduğu için 3. seviye (L3) önbelleği literatüre sokmuştur.IRQ (KESME) : (Inrerrupt Request) Bir süre PC kullanan herkes şu ünlü "IRQçakışması" tabirini duyar. Peki nedir bu IRQ? Türkçesi "kesme"; yani işlemci bir işlemeşgulken, bilgisayarın bir yerinden başka bir donanımdan işlemciye şöyle bir emirgeliyor: "Benimle de ilgilen!" Yani işlemcinin işini böler. Tabii işlemci aynı anda çoksayıda işi birden yapabilir: Klavye ve fare kullanırken bir yandan ekrana gönderilenverileri işler, sabit diskten okuma yapar, modemin indirdiği dosyalara bakar vs. Amaişlemciye işini görmesi için ihtiyaç duyan bir aygıtın ona sinyal gönderebilmesi içinözel bir hatta ihtiyacı vardır. İşte buna IRQ hattı adı verilir. PC'mizde 0'dan 15'e kadarnumaralanan 16 IRQ hattı vardır. Bunlar şu aygıtlar için kullanılabilir ("default", yanipik aygıtın yanı sıra bu IRQ'yu kullanabilecek diğer aygıtlar parantez içindeverilmiştir){PAGE }