BS2014-2_Turkiyede Kimlikler Arasi Kutuplasmanin Sosyal Mesafe Uzerinden Olcumu ve Toplumsal Guvenlige Etkisi

Bilge Strateji, Cilt 6, Sayı 11, Güz 2014başlangıç dönemlerinde anlayışla karşılanabilirse de sosyal mesafenin bu sürecinsınırları dışına taşırılarak gruplar arası çatışmayı besleyecek bir duruma gelmesinefırsat verilmemesi gerekmektedir; çünkü bu durum, kimlik inşa sürecinin hiçsonlanmayan dinamik yapısı ile toplumu sosyolojik bölünmeye kadar götürecekbir potansiyel taşımaktadır. Bu dinamik süreci makul sınırlarda durdurmanın yoluda kimlikler arası ilişkilerin eşit haklar çerçevesinde ve hoşgörü zemininde yürütülmesindengeçmektedir. Gruplar kendi kimliklerini rahatça ifade edebilecek vedeğerlerini yaşayabilecek duruma geldiklerinde şeffaflık daha da artacak; bu dakarşıt gruplarla ilgili önyargıları zayıflatarak zaman içerisinde ortadan kalkmasınısağlayacaktır. Ancak bu durum, normal demokratik süreçlerin işlediği bir ortamiçerisinde gerçekleşebilir. Bu nedenle süreci, demokratik çerçeveden çıkaracakve terör eylemleri veya silahlı bir gücün gölgesinde toplumu dönüştürme gibi demokratikortamı olumsuz yönden etkileyebilecek demokratik olmayan unsurlarındışarısında tutmak önemlidir. Aksi takdirde bu süreçler silahlı gücün hedeflerinehizmet eden bir araç haline gelebilecektir.Bu çalışmada bulgulanan sosyal mesafe düzeyi, ülkede beraber yaşamayı problemolarak algılama seviyesinin altında olsa da dünyada birçok örneğine rastlanabilecekiç savaş ve soykırımların ileri düzeyli bir sosyal mesafeden kaynaklandığıda unutulmamalıdır. Toplumsal güvenliği tehdit eden bu tarz olayların, mevcut örneklerdikkate alındığında, demokratik hakların ve özgürlüklerin gelişmediği toplumlardadaha fazla ortaya çıktığı görülmektedir. Afganistan, Mısır, Irak, Suriye,Ruanda ve Sudan gibi pek çok ülkede etnisite, din ve mezhep temelinde yaşanançatışmalar, kimlikler arası kutuplaşmanın gelebileceği noktaları göstermesi açısındanönemli örneklerdir. Türkiye de 1970’lerde yoğun olarak yaşanan sağ-soleylemleri, Kahraman Maraş ve Çorum olayları, PKK terör eylemleri ve son dönemdekiGezi Olayları gibi benzer kırılmaları defalarca yaşamış olsa da kimliklerarası bağlar ve sağduyu ülkeyi bölünmeye götürecek çatışma ortamının oluşmasınıengellemiştir. Ancak, son dönemde Orta Doğu’da değişen güvenlik ortamı vedünyanın bu gelişmeler karşısındaki tutumu, özellikle etnik kutuplaşmanın farklıgruplar arasında çatışma temelli ciddi riskler doğurduğunu da göstermektedir.Kutuplaşma ile toplumsal güvenlik arasındaki ilişkiyi yalnızca toplumsal kimliklerinbirbirlerine üstünlük sağlamak adına uyguladıkları ayrımcılığın bir sonucuolarak yorumlamak eksik olacaktır. Farklı kimliklerin gerek sembolik gerekse somutkaynaklara ve güce ulaşmak için yarattığı kutuplaşma da sonuçta toplumsalgüvenlikle ilgili sorunları doğurabilmektedir. Örneğin, Gezi Olayları çoğunluklakişilerin özgürlük alanlarına müdahale konusu üzerinden ilerleyen bir kimlik çatışmasışeklinde yorumlanmış olsa da reel çatışmalar nedensellikte kısmen geriplana atılmıştır. Gezi Olayları uzun yıllardır yaşanan dindar-laik, modern-gelenekçive Sünni-Alevi gibi kimlik temelli kutuplaşma eksenlerinin tamamına yakınınıkapsayan bir olaylar dizisi gibi görünse de bu olayların bir reel çatışma alanıda olduğu ve toplumsal güvenlik anlamında önemli bir yumuşak karın oluşturduğuunutulmamalıdır.Özet olarak; ötekileştirmenin, sosyal mesafenin ve ayrımcılığın; bir takım iç vedış tarihi, siyasi ve sosyo-kültürel etkenlerle sürekli olarak beslenip artmasınınülke güvenliği açısından ciddi riskler taşıyacak kargaşaları ve toplumsal çatışmalarıtetikleyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.199