BS2014-2_Turkiyede Kimlikler Arasi Kutuplasmanin Sosyal Mesafe Uzerinden Olcumu ve Toplumsal Guvenlige Etkisi

Türkiye’de Kimlikler Arası Kutuplaşmave benimsediği kültürden en az birisi bakımından yerini koruduğu görülmektedir.Bir başka deyişle, bir çevre unsuru yönetim ya da ekonomi anlamında merkezegeçiş yapsa bile kültürel olarak daima merkezin dışında kalmış ya da bırakılmış;benzer şekilde merkez ise daima kültürel üstünlük iddiasıyla çevrede yer aldığıdönemlerde bile bir anlamda merkezde kalma çabası içerisinde olmuştur. Budurum ise, uzun yıllardır gündemini koruyan alt kültür-üst kültür tartışmalarınıberaberinde getirmiş ve birçok dönemde köylü-şehirli, Beyaz Türk-Siyah Türk,başörtülü-başörtüsüz, eğitimli-cahil gibi eksenlerde yaşanan kutuplaşmanın sebebihaline gelmiştir. Bu bağlamda, merkez-çevre çatışmasını küreselleşen ve kimlikleraçısından bölünmelerin arttığı bir dönem olan günümüze taşımak çok dageçerli bir yaklaşım gibi görünmese de Türkiye’de hala farklı grupların kültürelüstünlük üzerinden yürüttüğü egemenlik iddiaları, bir taraftan bu kuramın Türkiyeözelinde bazı alanlarda geçerliliğini koruduğuna işaret ederken, diğer taraftanToplumsal Egemenlik, Seçkin/Elit ve Çatışma Kuramları ile arasındaki bağlantıyıortaya koymaktadır.1.3. Kutuplaşmanın ÖlçülmesiBir toplumda var olan kutuplaşma çeşitli yöntemlerle ölçülebileceği gibi, kutuplaşmayıgruplar arasındaki sosyal mesafeye göre açıklamak da mümkündür, çünküsoyut olarak düşünüldüğünde kutuplaşma derecesi bir yönüyle, uçların birbirineolan uzaklığına göre de belirlenebilir. Buradan hareketle, Emory S. Bogardus’ungeliştirdiği ‘Sosyal Mesafe Ölçeği’ kutuplaşmayı bu yönüyle ölçülebilir kılmasıaçısından önemlidir.Bogardus’un 1925 yılında geliştirdiği “Sosyal Mesafe Ölçeği” kişilerin kendindenolmayan milletlere, ırklara, dinlere veya siyasi parti seçmenlerine yönelik sosyalkabul düzeyini ve sosyal mesafesiniölçmek için yaygın olarak kullanılmıştır. 42Bogardus’a göre sosyal mesafe, kişilerin birbirlerini gözeterek karşılıklı olarakbirbirlerinin deneyimlerini anlama ve hissetme derecesidir. 43 Sosyal mesafeyiölçmek için Bogardus, yedi farklı seviyeden oluşan ilişki tarzına birden yediyekadar puan vermekte ve buna göre düşük sosyal mesafe puanı yüksek düzeyli biryakınlık kabulüne işaret etmektedir. 44 Bu yedi seviye sırasıyla kendinden olmayanbir kişiyle/kişinin; (1) evlilik yoluyla akraba olmayı kabul etme, (2) yakın arkadaşolmayı kabul etme, (3) aynı mahallede komşu olmayı kabul etme, (4) aynı ülkede,aynı iş dalında iş arkadaşı olmayı kabul etme, (5) aynı ülke vatandaşı olmayıkabul etme, (6) yalnızca ülkede ziyaretçi olmasını kabul etme ve (7) ülke sınırlarıiçerisinde olmasını kabul etmemedir. 45 Bu ölçek, belirlenen önemli gruplarınınher birinin kendinden olmayan diğer grup mensuplarını, sosyal mesafeyi ortayakoyacak şekilde birden yediye doğru artan ilişki düzeylerine göre puanlaması esasınadayanmaktadır. 4642 M. Carr Payne, Jr., C. Michael York ve Joen Fagan, “Changes in Measured Social Distance OverTime,” Sociometry,Vol. 37, No. 1 (Mar., 1974):131.43 Emory S. Bogardus,”Measuring Social Distances,” Journal of Applied Sociology 9 (1925):299.44 Payne, York ve Fagan, Changes in Measured Social Distance Over Time,131.45 Emory S. Bogardus, “Social Distance in the City,” Proceedings and Publications of the AmericanSociological Society, 20, (1926):41.46 A.g.e., 41.172