contınuıty and change sınce the end of - Siyasal Bilgiler Fakültesi ...

Sabahattin Nal • Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti • 169dine fırsatçı bir biçimde yaklaştığını, dini, halkı yanında tutmak, halkındesteğini sağlamak için kullandığını, bu çerçevede de dinci/gelenekçi kesimlereödünler verdiğini göstermektedir.4. DP’nin bu ödünlerinden cesaret alan kesimler, Vatan gazetesininsahibi ve başyazarı Ahmet Emin Yalman’ı vurmuşlardır. Bu tür bir gelişmeyiiktidarı için tehlikeli bulan DP, dinci kesimlere karşı cephe almaktançekinmemiştir. DP’nin bu tutum değişikliğinin bir sonucu olarak Büyük DoğuCemiyeti etkinliklerine son vermek zorunda kalmış; Milliyetçiler Derneği veMillet Partisi mahkemece kapatılmıştır. Yine bu süreçte, Anıtkabir inşaatıhızlandırılarak tamamlanmış ve Atatürk’ün naaşı buraya nakledilerek Atatürk’eolan bağlılık gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca İstanbul’un fethinin 500. yılıdolayısıyla ulusçu kesimlerin düzenlemeyi planladıkları törenlere izinverilmemiştir.5. İncelenen dönemde din, DP’liler tarafından komünizme karşı birönlem olarak düşünülmüştür. Bu anlayış özellikle, Tevfik İleri’nin Milli EğitimBakanlığı döneminde geçerli olmuştur.6. Yukarıda yer verilen tüm uygulamalarına karşın DP’nin, özünde,CHP’nin laiklik anlayışına bağlı kaldığı söylenebilir. Devlet Bakanı MuammerAlakent, TBMM’de yaptığı bir konuşmada, ülkenin ve toplumun özgünkoşulları nedeniyle adı geçen partilerin laiklik anlayışlarının aynı olduğunu ilerisürmüş ve böyle bir laiklik anlayışının zorunluluğuna dikkat çekmiştir. Devletindinden elini çekmesinin, bu işi cemaatlere bırakmasının gruplaşmalara,kavgalara yol açacağını ileri süren Alakent, bu anlayışın bir sonucu olarakTevhid-i Tedrisat Kanunu çerçevesinde İmam Hatip Okullarının Milli EğitimBakanlığı’na bağlandığını, söz konusu okulların Diyanet İşleri Başkanlığı’nabağlanması yönünde, örgütlerinden ve milletvekillerinden gelen istemlereolumlu yanıt vermediklerini dile getirmiştir (Zafer, 21 Şubat 1953). AyrıcaCHP döneminde geçerli olan devlet kontrollü din eğitimi/hizmeti anlayışı DPdöneminde de devam etmiştir.7. Son çözümlemede, “militan laiklik” anlayışından, bir başka anlatımla,Atatürk’ün din siyasetinden sapmanın CHP ile başladığı; DP’nin bu mirasıdevralarak daha ödüncü bir biçimde sürdürdüğü, DP’den sonra iktidar olanpartilerin de, söz konusu din siyasetini devam ettirdikleri söylenebilir.KaynakçaKitaplar ve MakalelerANA BRITANNICA (1994), C. 23 (İstanbul: Ana Yayıncılık).AYDEMİR, Şevket S. (1968), İkinci Adam (Cilt III) (İstanbul: Remzi Kitabevi).BABAN, Cihat (1970), Politika Galerisi: Büstler ve Portreler (İstanbul: Remzi Kitabevi).169