contınuıty and change sınce the end of - Siyasal Bilgiler Fakültesi ...

Sabahattin Nal • Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti • 161B. Demokrat Parti’nin Dinci Çevrelere Karşı DeğişenTutumu1. Malatya Suikastı: Ahmet Emin Yalman’ın VurulmasıVatan gazetesinin sahibi ve başyazarı Ahmet Emin Yalman, 22 Kasım1952’de Malatya’da Hüseyin Üzmez 16 adında bir lise öğrencisi tarafındansuikasta uğradı. Bu tarihe kadar irticaa ödün veren, en azından göz yuman;irtica ile komünizm arasında birincisini kollayan DP’nin, dinci kesimlere karşıolan tutumunu bu olaydan sonra değiştirmeye başladığı söylenebilir. Bu olayıMetin Toker, 1950-1954 arası DP iktidarı için bir dönüm noktası olarak kabuletmektedir (TOKER, 1990: 208).Başbakan Menderes, Yalman suikastından bir gün önce Kayseri’deyaptığı konuşmada, asıl korkulacak irticaın dinsel değil, siyasal irtica olduğunuileri sürüyordu (Zafer, 22 Kasım 1952). Bu konuşmanın ertesi günü Yalman,dinsel irticaın eseri olan bir suikasta uğradığında, “ölmedi, yaralandı” diyerekaynı tutumunu devam ettiriyordu (Zafer, 23 Kasım 1952).Buraya kadar aktarılanların da gösterdiği gibi, 14 Mayıs 1950-22 Kasım1952 tarihleri arasında dinci/gelenekçi kesimler amaçlarına ulaşmak içinkendilerini çok serbest hissetmişlerdir. Hatta bu dönemde dinin, komünizmekarşı bir önlem olarak kullanıldığı bile söylenebilir. Örneğin Zafer’de yer alan“Komünizme karşı en büyük kale İslamiyet. Hacı Bayram Camii’nde dünverilen mev’ize” başlıklı haber, DP’nin bu yaklaşımını açıkça ortayakoymaktadır. Habere göre, Diyanet İşleri Başkanlığı, Menderes Hükümeti’ninkomünizmle mücadele programı çerçevesinde vaizler görevlendirmişti. Buvaizlerden biri olan Mehmed İrşadi’nin vaazı Zafer’de şu şekilde yer alıyordu:16 Yalman, hastanede yatarken adı geçen kişiyle görüşmüş ve niçin kendisini öldürmekistediğini sormuştur. Bunun üzerine Üzmez, birilerinin bu suikasta kendisini memurettiğini, buna uymadığı takdirde o kişiler tarafından öldürüleceğini ileri sürmüş,Yalman’ın düşüncelerine düşman olduğunu söylemiş ve “Siz Türk vilayetlerininErmenilerin olmasını istemişsiniz, Atatürk memleketin selametini istiklalde ararkensiz Amerikan mandası taraftarı olmuşsunuz.” diyerek onu suçlamıştır. Ayrıca NecipFazıl’ı sevmediğini, onun çıkarları doğrultusunda hareket ettiğini, gözününyükseklerde, başbakanlıkta, cumhurbaşkanlığında olduğunu ileri sürmüştür. NazımHikmet’in hapisten çıkması için verilen dilekçede imzasının bulunmasına dakızdığını belirten Üzmez; ayrıca güzellik yarışmaları düzenlediği için de Yalman’ısevmediğini söylemiş; ancak kendisini kimlerin kullandığını açıklamamıştır(YALMAN, 1970: 291-94).161