contınuıty and change sınce the end of - Siyasal Bilgiler Fakültesi ...

152 • Ankara Üniversitesi SBF Dergisi • 60-3vatanında ibadete çağırmanın da öz dilimizle olmasını bu bakımdan daimatercih ettik. Türkçe ezan, Arapça ezan mevzuu üzerinde bir politikamünakaşası açmaya taraftar değiliz. Milli şuurun bu konuyu halledeceğinegüvenerek, Arapça ezan meselesinin ceza konusu olmaktan çıkarılmasınaaleyhte olmayacağız (Tutanak Dergisi, D. IX, C. 1, 1950: 181).Eyüboğlu’nun bu sözleri, CHP’nin daha önceki tutumuylaörtüşmemektedir. Daha önce de belirtildiği gibi, adı geçen parti, o dönemdeezan konusunda ödün vermeyi, Atatürkçülükten ödün vermek olarakdeğerlendirdiğinden, seçim kaybetme pahasına da olsa bu konuda ödünvermeye yanaşmamıştı. Yukarıda yer verilen konuşmasında Eyüboğlu, bukonulara hiç değinmemiş; Türkçe ezanı yalnızca ulusal bilinç bağlamındadeğerlendirmiştir. Söz konusu yasa tasarısı Genel Kurulda görüşülürken, CHPgrup kararı da almamıştır. Bu yaklaşımıyla CHP’nin, devrimlerinparçalanmasına göz yumduğu; bir başka anlatımla, bu konuda DP ile işbirliğiyaptığı söylenebilir. Bunun nedeni ise, seçim yenilgisini uygulamış olduğu dinsiyasetine bağlamasıdır. Bir başka anlatımla CHP’nin, ilerideki seçimlere“yatırım” olması amacıyla, DP’nin Arapça ezan konusundaki girişimine destekverdiği söylenebilir.e. Arapça Ezan Yasağının Kaldırılmasının YankılarıEzan üzerindeki Arapça yasağının kaldırılmasının toplumda derinyankılar uyandırdığı söylenebilir. Köyden kente, o güne kadar sinmiş olanmollalar, bu kararı tekbir sesleriyle karşılıyorlar ve Menderes’e hayır dualarediyorlardı. Bu ödüncü tutum, dinci çevreleri cesaretlendiriyor, imamlar/vaizleraldıkları bu cesaret ve destekle siyasal içerikli vaazlar vermeye başlıyorlardı.Aslında bu çevreler, Arapça ezan yasağının kalkmasını bile beklemeden,hükümet programının okunmasından hemen sonra harekete geçmişlerdi.Örneğin Ankara Tacettin Camii imamı, bir vaazında CHP’ye saldırarak şunlarısöylüyordu: “CHP kanımızı emiyordu. Milyonları çalıp, dinsizliği yaydılar.Allah bizi onlardan kurtardığı için hep birlikte Allah’a ve DP hükümetine duaedelim” (AYDEMİR, 1968: 68-69). Ankara Hacı Bayram Cami imamı dabenzer şeyler söylüyordu:CHP’liler Fransa’dan bile daha çok kafirdiler, çeyrek yüz yıllık cumhuriyetve inkılap hareketi, onların küfür yoluna sapmalarına neden olmuştur.Milletler layık oldukları yönetime sahip olurlar. Bugün iyi idareye sahipolduğumuza göre, Allah indinde mevkiimiz düzelmiştir (AYDEMİR, 1968:109).DP’nin Arapça ezan konusunda verdiği ödünden cesaret alan çevreler,İnönü’ye karşı olan kinlerini de ortaya koymakta gecikmemişlerdi. Örneğin,152