contınuıty and change sınce the end of - Siyasal Bilgiler Fakültesi ...

Sabahattin Nal • Demokrat Parti’nin 1950-54 Dönemi Din Siyaseti • 15115 Haziran 1950’de Adalet Komisyonu’nda oybirliği ile kabul edilenyasa tasarısı, ivedilikle görüşülmek üzere Genel Kurul’a sunuldu. GenelKurul’da ilk sözü alan Menderes, 14 Haziran 1950’de DP grubunda kabuledilip basın yoluyla kamuoyuna duyurulan yasa tasarısının, ezan üzerindekiArapça yasağının kaldırıldığı şeklinde anlaşılmasından ve buna dayanılarak daArapça ezan okunmak suretiyle suç işlenmesinden endişe duyduğundantasarının bir an önce yasalaşmasını istiyordu (Tutanak Dergisi, D. IX, C. 1,1950: 181).Tasarı TBMM’de görüşülürken Menderes’le birlikte on DP’limilletvekili söz almış ve dikkat çekici konuşmalar yapmışlardır. Örneğinbunlardan biri olan Seyhan Milletvekili Sinan Tekelioğlu, Arapça ezanyasağının kaldırılmasını seçmenlerin yüzde doksan sekizinin istediğini,Menderes’in bu hareketiyle dine sarıldığını ve komünizm kalesini yıktığını ilerisürüyor ve “[Y]alnız bununla iş bitmiş olmuyor. Dine ait takyidatı sinesindetaşıyan anti demokratik denen kanunlar vardır” diyerek, adeta, devrimlerintahribinin devam edeceğini dile getiriyor, bunların başında da TCK’nin 163.maddesinin geldiğini ileri sürüyordu (Tutanak Dergisi, D. IX, C.1. 1950: 183).Söz konusu yasa tasarısı, 16 Haziran 1950’de oy çokluğu ile kabuledildi. 8Bu yasağın kaldırılmasının halkta büyük bir rahatlama sağladığı inkaredilemez. “Yüzyılların getirdiği ibadet alışkanlıklarının suç olmaktan çıkması,halkı manen gerçekten ferahlatıcı bir etki yapmıştır. Yasak kalkar kalkmaz,Türkçe ezanın tamamen terk edilmesi, bu zorlamanın ne kadar yapay olduğunuispat etmiştir.” (EROĞUL, 1990: 89).Bu düzenlemeyle DP, dinci çevrelerce kendisine karşı duyulangüvensizliği ve kuşkuları ortadan kaldırmış oluyordu (ÖZEK, 1968: 168).d. Arapça Ezan Konusunda Cumhuriyet Halk Partisi’nin TutumuTasarı TBMM’de görüşülürken, CHP adına konuşan Cemal ReşitEyüboğlu şu değerlendirmeyi yapıyordu:Memlekette milli devlet ve milli şuur politikası cumhuriyetle kurulmuş veCHP bu politikayı takip etmiştir. Bu politika icabı olarak ezan meselesi debir dil meselesi ve milli şuur meselesi telakki edilmiştir. Milli devletpolitikası mümkün olan her yerde Türkçe’nin kullanılmasını emreder. Türk8 Ezanla ilgili tasarı TBMM’de görüşülürken vatandaşların çok büyük ilgi gösterdiklerigörülmüş; dinleyici locaları dolmuş; hatta bir kısım vatandaşlar dışarıda kalmıştır(Zafer, 17 Haziran 1950).151