iskandinavya

1222İSKANDİNAVYA- 28 ARALIK 2010 ZA MANNorveç zenginleşince ABD’ninkontrolünden çıkmışWikiLeaks: Amerika, Norveç’in zenginleşince kontrolden çıktığını düşünüyorMENAF ALICI ZAMANYayınladığı gizli belgelerle dün-büyük tartışmalara yol açan1yadainternet sitesi WikiLeaks, Norveç’le ilgiliyeni dokümanlar gün yüzüne çıkardı.Amerika’nın Norveç’in dış politikasındanmemnun olmadığı vurgulanan belgelerde,bazı siyasiler de sert bir şekildeeleştiriliyor. Son yıllarda çok hızlı bir şekildezenginleşen ülkenin kendisinidaha ‘güçlü ve bağımsız’ hissettiği veABD tarafından şimdi daha az kontroledilebildiği ifade ediliyor.Daha çok Amerika’nın Oslo Büyükelçisi’ninAmerikan yönetimine gönderdiğimektuplardan oluşan yeni dokümanlarda;Norveç hükümetin, Amerikanyönetime ‘soğuk’ davrandığındanşikâyet ediliyor.Norveç’in yüksek tirajlı gazetelerindenAftenposten’in WikiLeaks’e dayandırarakverdiği habere göre, Amerikanyönetimi birçok konuda Norveçhükümeti ile uyuşmuyor ve dış politikasındanda hiç memnun değil.2005 yılında hükümeti devralan İşçiPartili Jens Stoltenberg liderliğindekikoalisyon hükümeti, muhalefet tarafından‘Amerikan uşağı’ olduğu yönündesık sık eleştirilere maruz bırakılsada Amerikalı diplomatlar çok daha farklıdüşünüyor.“KIRMIZI /yEŞİL KOALİSyONhÜKÜMEtİ çOK DAhA SOĞUK”Dönemin Amerikan Oslo Büyükelçisi’ninAmerikan yöneticilerine gönderdiğimektuplarda, 2005 yılında yönetimegelen kırmızı /yeşil koalisyon hükümetiile ilişkililerin bir önceki hükümetegöre çok daha soğuk olduğu vurgulanıyor.Bir önceki hükümetle daha iyianlaştığını ifade eden Büyükelçi, yazışmalarındayeni hükümetin birçok konudaAmerikan yönetiminden farklıdüşündüğünden yakınıyor.2006 yılında Oslo’da görev yapanAmerikan Büyükelçisi Benson K. Whitney’inkaleme aldığı mektuplarda, Norveç’inözelikle İran ile güvenlik görüşmeleriyapmak istemesi, Filistin seçimleriningalibi Hamas temsilcileri ile biraraya gelmesi ve Küba ile Orta ve GüneyAmerika’daki sol hükümetlerle ilişkilerinigeliştirmesi eleştiriliyor. Mektuplarda,Norveç’in kuzeyden sınırkomşusu Rusya ile ikili ilişkileri sıklaştırmasıda rahatsızlık konusu edilmiş.ABD’li diplomat, aynı zamanda ülkedepetrol gelirlerinin aktarıldığı Petrol Fonu’nunkurulmasına da karşı. PetrolFonu’nun siyasi bir motif olarak görüldüğübelgelerde, son yıllarda çok hızlıbir şekilde zenginleşen ülkenin, kendisinidaha ‘güçlü ve bağımsız’ hissettiği veABD tarafından şimdi daha az kontroledilebildiği ifade ediliyor.Belgelerde ayrıca, aralarında NorveçBaşbakanı Jens Stoltenberg ve DışişleriBakanı Jonas Gahr Støre’in de bulunduğubirçok Bakan isim verilerek kritizeedilmiş. Yapılan halkoylamalarında ciddidestek bulan ve koalisyon hükümetininyıldızı en parlak Bakanı unvanına sahipStøre hakkında, ‘kibirli’, hiperaktif’ ve‘kendisini herkesten daha zeki gören’yorumları yapılmış. Başbakan Jens Stoltenbergiçin de kendisini ‘genç ve enerjik’göstermek istediği, ancak ‘güçlü birlider’ olmadığı notu düşülmüş. Petrol veEnerji Bakanı Terje Riis için ise, ‘zayıf vebürokratları tarafından kumanda ediliyor’yakıştırması yapılmış.BÜyÜKELçİ, DIŞİŞLERİNE çAĞRILDISöz konusu belgeler medyada yeralınca, Amerika’nın şimdiki Oslo BüyükelçisiBarry White dışişlerine çağrıldı.Bakan Støre ile görüşen BüyükelçiWhite, çıkışta herhangi bir açıklamayapmazken, Støre görüşmenin içeriği ileilgili basına bilgi verdi. Støre, BüyükelçiWhite’ın kendisine medyanın sadece,Norveç ve ABD arasında siyasi görüş ayrılıklarınıyansıtan belgeler üzerineodaklandığını, ancak iki ülke arasındaanlaşma ve karşılıklı destek gören konularahiç yer vermediğinden yakındığınıaktardı.‘Norveç ve Amerika’nın hala iyidost oldukları’ konusunda Büyükelçiile hemfikir olduklarını ifade eden Støre,“Amerika ile dostane bir ilişkimiz var.Bu, Bush yönetiminde de öyleydi.Obama yönetimi ile de öyle. ABD ile ilişkilerimizdostluk, ittifak ve uzun bir geleneğedayanıyor. Bu tür ilişkilerde uyuşmazlıklarınüstesinden çok kolay gelinebilir”şeklinde konuştu.Bush yönetiminin rahatsızlık duyduğugörüşlerinin naif olduğunu kaydedenStøre, 2005 seçimlerinden sonrakendisinin de üyesi olduğu koalisyonhükümetinin özellikle Amerika’nın; Irak,Guantanamo, Avrupa’da yerleştirilmeyeçalışılan füze kalkanları, misket bombalarıve iklim sorunları konusundaki pozisyonunubelirgin bir şeklide eleştirdiğinive şu an da bu pozisyonda olduğunukaydetti.Pieter W.İ de Baan: İsrail Mavi Marmaraolayında insanlık suçu işlediBILAL DALKILIç HELSİNKİUluslararası Mağdurlar Komisyonu Başkanı Pieter1W.İ de Baan, İsrail’in Mavi Marmara olayında insanlıksuçu işlediğini söyledi. Finlandiyanın başkenti Helsinki’deDışişleri Bakanı Alexander Stubb’un açılış konuşmasınıyaptığı seminere katılan Uluslararası Mağdurlar KomisyonuBaşkanı Pieter W.İ de Baan’ın yanı sıra Dışişleri MüsteşarıJaakko Laajava ve Uluslararası Mağdurlar Komisyonuyönetim kurulu başkanı Elizabeth Rehn de katıldı.Afrika ülkelerinde işlenen insanlık suçları konusu işlenenseminer, Finlandiya medyası tarafından dikkatle izlendi.Komisyon başkanı W.I de Baan, Zaman’a verdigi röportajda,”Elbette durumu yakından takip ediyoruz, Filistinlilerdebize bu konuyu sordular. Aslına bakarsanız bizimbu konuda yapabileceklerimiz oldukça sınırlı çünkü İsraillilerbizi bağımsız komisyon olarak tanımıyor, üye değillerve Filistin halen tanınmış bir ülke değil. Buda bizimişimizi zorlaştırıyor. Ancak şunu söylemek gerekir, oradadurum diğer Afrika ülkelerinde olan durumdan pek farklıdeğil ve çok ciddi bir durum söz konusu. Bizim komisyonolarak bu konuda üretken olmamız gerekiyor,ki ancakUluslararası Mağdurlar Komisyonuna taşıyabilelim. Aslındabu durum (Mavi Marmara) İsrail’de ve Gazze’de olanbiten durumdan pek farklı bir durum değil. Komisyonumuzubu ülkeye yönelik daha iyi çalıştırmamız ve bağlamamızgerekiyor.” dedi.Uluslararası Mağdurlar Komisyonu Birleşmiş Milletlerdenbağımsız çalışıyor, ve 120 ülke tarafından finansmanısağlanıyor. Roma insan hakları sözleşmesini dünyada uygulamayaçalışıyor.İsveç’te son yüzyılın ensoğuk Aralık ayıİBRAhİM KAyA STOCKHOLMİsveç’te son 100 yılın en soğuk Aralık ayı yaşanıyor. İsveç1devlet meteoroloji enstitüsü SMHI’dan Elin Torstensson, ”Buay içinde özellikle 13 Aralık öncesi günlerde eksi derecede müthişdondurucu soğuklar yaşandı. 100 yılı aşkın süredir Aralıkayında bu kadar soğuk yaşanmamıştı” dedi.Bu arada ülkede dondurucu soğuklarla birlikte görülen kar, tipive şiddetli rüzgârda hayatı olumsuz etkiliyor. Ağır hava şartları nedeniyleülkede ulaşım büyük ölçüde felç olurken yolcular tedbirlidavranma konusunda uyarılıyor. Havaalanları işletme şirketi Swedaviaşiddetli fırtına ve kar nedeniyle uçuşlarda sorun yaşandığınadikkat çekerek yolculara uçuşlarda meydana gelebilecek olası gecikmeve iptaller için son dakika bilgilerini takip etmelerini tavsiyeetti.