Ayrıca bir ülkedeki kamu kesiminin genel yapılanması içinde, ülkenin yönetimiyleilgili olarak, konulan kuralları hayata geçirmekle görevli olan yürütme ve idarenin bütün malieylemlerinin kurallarını koyma yetkisini elinde bulunduran denetim türünü anlatmak için deyüksek denetim kavramı kullanılmaktadır. 266Birçok ülkede ilk kuruluşları 15 ve 16. yüzyıllara kadar giden yüksek denetimkurumlarının, bu günkü anlamda işlevsellik kazanması 19. yüzyılda olmuştur. Bukurumlarının başlıca görevi; kamu kaynaklarının doğru, uygun, sağlıklı ve etkinkullanılmasını, gelişmesini sağlamak ve ilgili makamlara, kamuoyuna kamu mali yönetimihakkında sağlıklı, tutarlı, doğru, objektif bilgilerin iletilmesini sağlamaktır. 2672.1. Yüksek Denetimin Kapsamı ve ÖzellikleriUygulandığı ülkelerde bir takım farklılıklar gösterse de yüksek denetimin sahipolduğu bazı temel özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler ise şunlardır: Yüksek denetim görevve yetkilerini çoğunlukla Anayasadan alan ve genellikle yasama, yürütme, yargı içineyerleştirilemeyen, “sui generis” nitelikli bir devlet faaliyetidir. Yüksek denetim kurumlarınınidari ve mali özerkliği bulunduğu gibi yüksek denetimi yürüten meslek mensuplarının dayasal güvenceleri vardır. Yüksek denetim her ne kadar parlamento adına yürütülse de yüksekdenetim kurulları planlama, uygulama ve sonuçların parlamentoya sunulma aşamasındatamamen bağımsızdır. 268Yüksek denetim kurumlarının yapılanması ise genellikle Anglosakson ülkelerindeuygulanmakta olan ofis (westminster) ve Kıta Avrupası ülkelerinde uygulanmakta olan kurul(napoleonic) modeli şeklindedir. Kurul modeli; yasalara ve mevzuata uygunluğundenetlendiği, yargılamasının yapıldığı uygunluk ağırlıklı bir sistemdir. Ofis modeli ise;uzmanlaşmış denetim elemanlarından yararlanılarak, kamu kesiminin sadece teknik incelemeve denetimi ile sorumlu olan, denetim sonuçlarını uygunluk bildirimi veya raporlaparlamentoya sunan, Yüksek Denetleme Kurulu Başkanı esasına göre düzenlenmiştir. Ofismodelinin bir versiyonu şeklinde ortaya çıkan Board modelinde ise; bir başkan ve üyelerdenoluşan küçük kurullar yer almaktadır. Ofis ve Board modelinde uygunluk denetimine daha azönem verilmekte ve denetime tabi kuruluşlar üzerinde daha çok finansal ve performansdenetimi yapılmaktadır. 269266 ARIN, KESMEZ ve GÖREN, a.g.e., s.156.267 ARIN, KESMEZ ve GÖREN,a.g.e., s.179.268 YÖRÜKER, a.g.e., s.15; AKBULUT, a.g.m., s.4,5; KENGER, Denetçi Yardımcıları..., s.7; KENGER,Kamu Denetiminde..., s.3.269 KENGER, Denetçi Yardımcıları..., s.8; KÖSE, a.g.e., s.44; KENGER, Kamu Denetiminde…, s.4.
Ofis türü yüksek denetim kurulları, yargısal yetkileri olmayan, tüm görev ve yetkileringenel denetçide toplandığı, denetim görevlilerinin, genel denetçi adına görev yaptığı kamukuruluşlarıdır. Kurul türü yüksek denetim kurumları ise, yargısal yetkileri olanlar veolmayanlar şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Yargısal yetkileri olmayan yüksek denetimkurumları, denetim faaliyetini doğrudan dış raporlamaya yönelik olarak yürütmekte vedüzenledikleri denetim raporlarını parlamentoya ve/veya hükümete sunmaktadırlar. Yargısalyetkileri olan yüksek denetim kurumları ise, denetim bulgularını ya yargılama yoluyla kendiiçinde sonuçlandırmakta ya da uygunluk bildirimi yoluyla denetimin sonuçlarınıparlamentoya bildirmektedir. 270Türk Sayıştay’ı yargısal yetkileri olan bir kurum olarak, yüksek denetim bulgularınıyargılama yoluyla kendi içinde sonuçlandırmakta, denetim sonuçlarını da uygunluk bildirimişeklinde parlamentoya sunmaktadır. YDK ise yargısal yetkileri olmayan bir kurum olarakdenetlediği kamu kuruluşlarıyla ilgili denetim bulgularını raporlanmakta ve kendiparlamentosunda sonuçlandırmaktadır. 271Yüksek denetim alanında yapılan en önemli gelişme INTOSAI’nin kurulması ileolmuştur. INTOSAI yüksek denetim kurumları arasında işbirliğinin sağlanması, geliştirilmesive güçlendirilmesi amacıyla 1953 yılında Küba’da kurulmuştur. INTOSAI’nın kurulması ileyüksek denetimin ilkeleri, yöntemleri, teknikleri ve uluslararası standartları belirlenmiştir.INTOSAI, yüksek denetleme kurumları arasındaki ilişkileri geliştirerek güçlendirmek,özellikle kamusal mali denetim alanında bilgi ve görüş alış verişi ile deneyimlerinpaylaşılması ve gereksinim duyulan alanlarda üyelere destek sağlaması amacıylaoluşturulmuştur. INTOSAI’ye, sadece Birleşmiş Milletler veya Birleşmiş Milletler yankuruluşlarından birine üye olan ülkelerin yüksek denetleme kurumları katılabilmektedir.INTOSAI’ ye üye olmanın veya yüksek denetim kurumu olmanın temel koşulu ise, yasaylakurulmuş olmak ve parlamento adına denetim yapmaktır. 272Yeterli iç kontrolün sağlanmasında Yüksek Denetim Kurumunun yani Sayıştay’ınsorumluluğunun bulunduğu belirtilmiştir. INTOSAI Yönetim Kurulu tarafından da 1991 yılıEkim ayında Washington’da kurumların iç kontrol yapılarını oluştururken izleyecekleri yolugöstermesi için iç kontrol standartları tespit edilmiştir. Her devlet biriminde, kabul edilmişolan bu standartlara dayalı olarak, ayrıntılı kurumsal iç kontrol yapısının kurulması ve istenen270 KENGER, Denetçi Yardımcıları..., s.9; KÖSE, a.g.e., s.44.271 KENGER, Denetçi Yardımcıları..., s.8.272 KENGER, Denetçi Yardımcıları..., s.10.
- Page 1 and 2:
T. C.SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİ
- Page 4 and 5:
ABSTRACTTHE AUDIT IN THE PUBLIC ADM
- Page 6 and 7:
4.1. İç Denetim………………
- Page 8 and 9:
5. OMBUDSMAN DENETİMİ…………
- Page 10 and 11:
GİRİŞİnsanların bir arada yaş
- Page 12 and 13:
Üçüncü bölüm kapsamında ayr
- Page 14 and 15:
elde edebilecek biçimde yönlendir
- Page 16 and 17:
ders kitabı yayımlanmıştır. 13
- Page 18 and 19:
Özellikle son dönemlerde kamu yö
- Page 20 and 21:
ürokrasi anlayışının eleştiri
- Page 22 and 23:
“Keynesci Refah Devleti Yaklaşı
- Page 24 and 25:
verimli kullanma, hedef, strateji v
- Page 26 and 27: Yöneticinin, becerilerini tam anla
- Page 28 and 29: Genellikle orta ve üst hiyerarşi
- Page 30 and 31: Denetimin kökenlerini M.Ö. 3000 y
- Page 32 and 33: Denetimin rolü, kapsam ve metodolo
- Page 34 and 35: kurumla ilgili yenilik ve gelişmel
- Page 36 and 37: egemen kılmaktır. Kamusal kaynakl
- Page 38 and 39: Denetim faaliyetinin gerçekleştir
- Page 40 and 41: Denetimin yönetimin yanlış faali
- Page 42 and 43: durumda kurumsal yapının sağlık
- Page 44 and 45: Denetim amacı yönünden; a) finan
- Page 46 and 47: ir iç denetimdir. Örgüt faaliyet
- Page 48 and 49: denetçi, denetimi yapmada ve sonu
- Page 50 and 51: da bu bağımlılığı arttırarak
- Page 52 and 53: gerçekleştirilen araştırmanın
- Page 54 and 55: İş dünyasında yer alan rekabeti
- Page 56 and 57: 4) Düzenlilik denetiminde işlemle
- Page 58 and 59: arasında işbirliğinin artmasına
- Page 60 and 61: 4.10.1.3. TutumlulukTutumluluk, ver
- Page 62 and 63: Genel Meclisleri, Daimi Encümenler
- Page 64 and 65: kısıtlılığı ve uzmanlık ihti
- Page 66 and 67: kendileriyle veya faaliyet alanlar
- Page 68 and 69: Devletin eylem ve işlemlerinin huk
- Page 70 and 71: her durumda işleyebilecek bir sist
- Page 72 and 73: Yönetimin yargısal denetimi, yön
- Page 74 and 75: yürütmektedir. Günümüzde Danı
- Page 78 and 79: sonuçların elde edilmesi için bu
- Page 80 and 81: yapmaktadırlar. SAI’ların ortak
- Page 82 and 83: denetimi olarak kabul edilmektedir.
- Page 84 and 85: ulaşılan fiziki durumlarla göste
- Page 86 and 87: teftiş etmeye, incelemeye ekonomik
- Page 88 and 89: 4. İDARİ DENETİMİdari denetim;
- Page 90 and 91: Vesayet denetimi, yerinden yönetim
- Page 92 and 93: görev alanını oluşturan bütçe
- Page 94 and 95: yer alarak çalışmalarına karı
- Page 96 and 97: 4.5. Yerel Yönetimlerde DenetimYer
- Page 98 and 99: Yerel yönetimlerdeki denetim göre
- Page 100 and 101: yapmaktadır. BDDK uygulamaları de
- Page 102 and 103: kamu kuruluşlarını gözetim alt
- Page 104 and 105: Fransız Mediateur’ü ise Cumhurb
- Page 106 and 107: yetkisine sahip olan Ombudsmana her
- Page 108 and 109: savaşından sonra devletlerin üst
- Page 110 and 111: Avrupa Ombudsmanı AB kuruluşları
- Page 112 and 113: anlayışı yerine, “ben kendi ba
- Page 114 and 115: edecek anlaşmazlıkların sayısı
- Page 116 and 117: mekanizması ve yöneticiler üzeri
- Page 118 and 119: Özellikle belli zaman aralıkları
- Page 120 and 121: yapmak üzere bir üst örgüt kuru
- Page 122 and 123: toplumdan uzak ve kapalı bir polit
- Page 124 and 125: Zira denetim dışında kalan yöne
- Page 126 and 127:
dolayısıyla da Türk Kamu Yöneti
- Page 128 and 129:
Kamu yönetimini değişime yönelt
- Page 130 and 131:
38.madde dikkate alındığında, d
- Page 132 and 133:
mücadelede etkili bir araç olan t
- Page 134 and 135:
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMEDenetim; b
- Page 136 and 137:
denetiminin yanı sıra performans
- Page 138 and 139:
açıklık, etkililik, verimlilik i
- Page 140 and 141:
ÖZSEMERCİ, K., Türk Kamu Yöneti
- Page 142 and 143:
GÜNEL, N., “2000’li Yılların
- Page 144 and 145:
SEV, A.K., “Parlamento Adına Den
- Page 146 and 147:
Danıştay, Danıştay Tarihçesi,
- Page 149:
ÖZGEÇMİŞKişisel Bilgiler :Adı