Download (996Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

Yöneticinin, becerilerini tam anlamıyla yerine getirebilmesi, örgütsel amaçlara en kısasürede ve en ekonomik şekilde, yüksek düzeyde kaliteyle ulaşabilmesi için etkili bir denetimfaaliyetinin varlığı şarttır. 51 Kamu hizmetinin sunulduğu birimlerde güvenilirlik önemli birolgudur. Bu yüzden bir amacı gerçekleştirme kaygısıyla hareket eden kurum, kuruluş vekişiler denetim faaliyetine ihtiyaç duymaktadır. Denetim, yönetime mevcut uygulamalarınıkontrol etme, gerekli değişiklikleri ve düzeltmeleri gerçekleştirme imkânı sağladığı içinörgüte, özellikle yöneticiye kılavuzluk eden bir araç niteliği taşımakta ve yöneticininbaşvurduğu ilk kaynak olmaktadır.2.1. Denetimin TanımıDilimizde denetim sözcüğünün eski kullanım şekli ve karşılığı “rabk” ve “rükub”kökünden gelen “murakabe”dir. Bu deyim; bakma, gözetim altında bulundurma, gözetleme; içdünyasına dalma ve sansür anlamlarına gelmektedir. 52 Türk Dil Kurumu tarafından “bir işindoğru ve yönetime uygun yapılıp yapılmadığını incelemek, murakabe etmek, kontrol ve teftişetmek” olarak tanımlanmış olan denetim amaç değil, örgütü daha verimli hale getiren biraraçtır.Denetim; gerçekleşen sonuçları önceden belirlenmiş amaçlar ve standartlara göre,tarafsız bir şekilde analiz etmek ve ölçmek suretiyle kanıtlara dayanarak değerlendirmek,gelecekteki hataların önlenmesine yardımcı olmaktır. Ayrıca denetim kişi ve kuruluşlarıngelişmesine, mali yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı hale gelmesinerehberlik etmek ve elde edilen sonuç ve bulguları ilgililere duyurmak için uygulanan sistemlibir süreçtir. 53 Denetim örgütün önceden saptanan standartları ne oranda gerçekleştirdiğiniölçmeye, gerekli düzeltmeleri yapmaya yönelik bir işlev olduğu için de bu anlamıyla birperformans ölçümüdür. 54Denetleme; “ne oldu?”, “ne oluyor?” ve “ne olacak?” sorularına cevap aramaişlemidir. Denetleme faaliyetleriyle ne yapıldığı, nerede bulunulduğu, nasıl yapıldığı,gelinilen yere kadar nasıl ulaşıldığı ve gidişe göre nereye varılacağı tespit edilir. 55Diğer bir anlatımla denetim; bir kurum, kuruluş, plan, program veya projenin mümkünolduğu kadar planlara uygun olmasını sağlamak amacıyla yapısı, işleyişi ve çıktılarının51 ERTEKİN, Yücel, “Çağdaş Yönetim ve Denetim”, Türk İdare Dergisi, Yıl:70, Sayı 421 (Aralık), s.494,495,1998.52 ATAY, a.g.e., s.18.53 SAYIŞTAY, Performans ve Risk Denetim Terimleri, SAYIŞTAY, Ankara, s.15, 2000.54 GÜNEL, Namık, “2000’li Yılların Eşiğinde Yönetsel Denetim Sistemine Eleştirel Bir Bakış”, Türk İdareDergisi, Sayı 409 (Aralık), s.18, 1995.55 AKTUĞLU, M. Ali, Denetleme ve Revizyon, Barış Yayınları, 3.Baskı, İzmir, s.6, 1996.