Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

89değiĢiklik hamlesi, dinin ilk dönemlerinin orijinal safiyetine bir çeĢit dönüĢkarakterini göstermektedir. Örneğin Ġslamiyet‟te belli bir devirden itibaren Sünnilik,çeĢitli itizali hareketlere karĢılık Kur‟an-ı Kerim ve Hz. Peygamber‟in sünnetinemenĢei dini mirasına bağlılık geleneğini temsil etmeyi esas ittihaz etmiĢtir. Selefiyyeve Vahhabilik hareketi, bir ölçüde modernizmin toplumsal değiĢmeler sebebiyle aslisafiyetinden uzaklaĢan Müslümanlığı ilk dönem Ġslamiyet‟ine döndürme giriĢimlerinitemsil eden örnekler oluĢturmaktadır. 333Hemen her din sistemi, değiĢmeye karĢı oldukça dayanıklı birtakım inançlara,ritüellere ve bunları ihtiva eden birtakım kutsal metinlere dayanmaktadır. Esasendinin ayırt edici niteliği kökü mukaddes aleme uzanan kutsal kategorisinedayanmaktadır. Böyle olduğu için din, genellikle ister ilkel toplumlarda olsun, isteryüksek kültürlerde olsun karĢımıza daha çok muhafazakarlık faktörü olarakçıkmaktadır. Özellikle dinin gelenekleĢtiği ve müesseseleĢerek istikrar kazandığı hertoplumda bu böyledir. 334 Yani dinin özünde bir muhafazakarlık vardır. 335Dinlerin özündeki muhafazakarlığın yanı sıra, halk arasında dinin yanlıĢanlaĢılmasından kaynaklanan kabuller ve din olarak algılanan gelenek ve göreneklerde sosyal değiĢme ve toplumsal ilerleme önünde ciddi engeller oluĢturabilmektedir.ĠĢte bu noktada Yusuf Akçura, geleneklere duyulan körü körüne saygının ve içtihatkapısının kapandığı anlayıĢının Ġslam‟ın dinamizmini kırdığına, toplumsal geliĢme vedeğiĢme önünde engel teĢkil ettiğine inanmaktadır. Akçura, „iskolastik‟ olarakadlandırdığı bu düĢünce yapısına karĢı çıkmıĢ ve skolastik düĢünceyi, zihinsel veahlaki otoriteye körü körüne boyun eğme, var olan gerçekleri eleĢtirmeden,sınamadan olduğu gibi kabul etmek olarak tanımlamıĢtır. Avrupa skolastikdüĢünceden Rönesans döneminde kurtulmuĢtu, fakat bu düĢüncenin etkisi Müslümanve Türk aleminde sürüyordu. Müslüman-Türk aleminde de bu skolastik düĢüncekırılmalıydı ve özellikle içtihat kapısının kapandığı yönündeki düĢüncelerdeğiĢmeliydi. 336333 COġKUN, a.g.e., s. 64-65334 GÜNAY, a.g.e., s. 334-335335 Yümni SEZEN, Sosyoloji Açısından Din, M.Ü. Ġlahiyat Fak. Yayınları, Ġstanbul, 1998, s. 130336 AKÇURA, “Ġskolastik Usül Nedir”, Tedrisat Mecmuası, s. 219-224