66Diğer taraftan Türkçülerin ortaya koydukları milliyetçilik anlayıĢındaĠslamiyet‟in önemli bir yeri vardır. Türkçüler, Türkçülüğün ana hatlarını tayinederken, tamamıyla Müslüman-Türk vurgusu yapmaktadırlar. Milliyetçilik ileĠslamcığın çeliĢmediğini ve milliyetçiliğin Ġslamiyet‟e yeni bir canlılıkkazandıracağını ortaya koymaya çalıĢmıĢlardır. Özellikle Ahmet Ağaoğlu,Ġslamiyet‟in milliyete değil cahiliye döneminde hüküm süren asabiyete karĢıolduğunu, milliyetçiliğin asabiyet olarak anlaĢılmaması gerektiğini söylemiĢtir. 252ÇatıĢma halinde görülen bu akımları Ziya Gökalp “TürkleĢmek, ĠslamlaĢmak,MuasırlaĢmak” Ģeklinde sentezlemiĢ ve bunlar arasında çatıĢma olamayacağını ilerisürmüĢ, “Muasır bir Ġslam Türklüğü” meydana getirmeliyiz demiĢtir. 253Türkçü aydınlar, Ġslamiyet‟in milliyetçiliğe karĢı olduğu fikrine karĢı, Kur‟anve hadislere atıfta bulunarak, milliyetçiliğin Ġslamiyet‟te yerinin olduğunukanıtlamaya çalıĢmıĢlardır. Örneğin Ziya Gökalp Kur‟an‟dan deliller getirerekĠslamiyet‟in milliyetçiliğe karĢı olmadığını ispatlamaya çalıĢmıĢtır. 254FakatAkçura‟da böyle bir kaygı görülmemektedir. Ona göre, Ġslamiyet milliyetçiliği kabuletmek zorunda idi, bu tarihin bir gerekliliğiydi. Akçura bu konuda Ģunları ifadeetmiĢtir:“…Milliyeti tarif etmek isteyenlerden bazıları, dine bir amil gibibakmaktadırlar. Ġslam, Türklüğün birleĢmesinde Ģu hizmeti yerine getirebilmek için,son zamanlarda Hıristiyanlıkta da olduğu gibi, içinde milliyetlerin doğmasını kabuledecek Ģekilde değiĢmelidir. Bu değiĢme ise hemen hemen mecburidir de:Zamanımız tarihinde görülen umumi cereyan ırklardadır. Dinler, din olmakbakımından gittikçe siyasi ehemmiyetlerini, kuvvetlerini kaybediyorlar, içtimaiolmaktan ziyade ĢahsileĢiyorlar. Cemiyetlerde vicdan serbestliği, din birliğinin yerinialıyor. Dinler, cemiyetlerin ek iĢleri olmaktan vazgeçerek, kalplerin hadi vemürĢitliğini deruhte ediyor, ancak Halik ile mahluk arasındaki vicdani rabıta halinegeçiyor. Dolayısıyla dinler ancak ırklarla birleĢerek, ırklara yardımcı ve hatta hizmetedici olarak, siyasi ve içtimai ehemmiyetlerini muhafaza edebiliyorlar.” 255252 SARINAY, a.g.e., s. 193253 GÖKALP, TürkleĢmek, ĠslamlaĢmak, ÇağdaĢlaĢmak ve Doğru Yol, s. 28254 BAYRAKTUTAN, a.g.e., s. 54255 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s. 60
67Bu düĢünce daha sonra milliyetçiliğin Ġslamiyet‟e yeni bir canlılık kazandırmasıdüĢüncesine de esin kaynağı olmuĢtur. Müslüman ülkelerde milliyetçiliğin geliĢmesi,Ġslamiyet‟i zayıflatmaktan çok, onun güçlenmesine hizmet edecektir. 256Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset‟te Panislamizmi çözümlerken bir tesbittebulunmuĢtur: Panislamizm, Ġslamiyet‟in birlik ve dayanıĢmadan gelen gücünedayanarak, Osmanlı Devleti‟ne en yararlı olanıydı. Ama burada bir dıĢ engel vardı:Avrupalı güçlerin Müslüman dünyasının üçte ikisi üzerindeki hakimiyeti. O halde,Ġslamiyet‟te var olan güçten Pantürkizm yararlanmalıydı. 257Akçura, daha 1904‟te siyasi anlamda Türk birliğinin dünyadaki jeopolitikönemine iĢaret etmektedir. O yıllarda dünyada kırk beĢ-elli milyon Türk yaĢadığınıvurgulayan Akçura, daha çok Türklerin siyasi manada uyanıĢı ve birleĢmeleriüzerinde durmaktadır. Akçura, geçmiĢte Ģarkta ve garpta çok geniĢ coğrafyalarıhükmü altında tutan Türklerin bugün maarif, iktisat ve siyasi cihetlerde Avrupa‟nıngerisinde kaldığını ifade etmektedir. Bununla birlikte Türklerdeki yavaĢ yavaĢkımıldanmaların, uyanıĢların baĢladığına dikkat çeken Akçura, bunun kaynağı olarakgördüğü milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerinin gittikçe artıp katlanacağınainanmaktadır. 258Yusuf Akçura, millet tanımını ağırlıklı olarak ırk ve dil esasına oturtmayaçalıĢır. Türklüğü bir bütün olarak gören Akçura, millet tanımını siyasi sınırlara bağlıolarak ele almamaktadır. 19. Asrı milliyetler asrı olarak gören Akçura, 18. ve 19.asırlarda iki tür milliyet fikrinin ortaya çıktığını belirtmektedir. Birincisi, Fransızmütefekkir ve ihtilalcilerinin ortaya koyduğu milliyet anlayıĢıdır ki; bu, arzu veiradeyle izah edilen bir milliyet anlayıĢıdır. Ġkincisi ise Alman milliyet anlayıĢıdır vebu, kan ve nesebe dayalı bir milliyet anlayıĢıdır. Akçura, Alman milliyet anlayıĢınınasra hakim olduğu kanaatindedir ve kendisi de milliyetin doğuĢtan kazanıldığı,kiĢinin kan ve nesep yoluyla bir millete ait olduğu anlayıĢını benimsemiĢtir. 259256 GEORGEON, a.g.e., s. 47257 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s. 58-60258 AKÇURA, “Türklük”, Salname-i Servet-i Fünun, 1328, s. 187-192259 AKÇURA, “Milliyet Fikri ve Millet Muharebeleri I”, Türk Yurdu, Y: 2, S: 9 (33), (ġubat 1328),s. 260-264
- Page 7 and 8:
viiII. BÖLÜMYUSUF AKÇURA VE DÖN
- Page 9:
1GĠRĠġA. AraĢtırmanın Konusu
- Page 13 and 14:
5Sosyal olayların araĢtırılmas
- Page 15 and 16:
7kumaĢ fabrikası miras olarak kal
- Page 17 and 18:
9dönemin tanınmıĢ hocaların de
- Page 20 and 21:
12yöneltti; öyle ki, cemiyetin ü
- Page 22 and 23:
142. EserleriTürk dilinin bütün
- Page 24 and 25: 16ve yararları üzerinde durmuĢ,
- Page 26 and 27: 18B. Yusuf Akçura’nın KiĢiliğ
- Page 28 and 29: 20Sadri Maksudi Arsal‟a göre Ak
- Page 30 and 31: 22alındığı anlaĢılmaktadır.
- Page 32 and 33: 24“19. Yüzyılda dünya medeniye
- Page 34 and 35: 26Türkçülüğün teĢkilatlanmas
- Page 36 and 37: 28Türk Yurdu Cemiyeti murahhaslı
- Page 38 and 39: 30kültürle yoğrulmuĢ Türklerin
- Page 40 and 41: 32duran Osmanlı Devleti‟ni milli
- Page 42 and 43: 34tıpkı Avrupa‟da olduğu gibi
- Page 44 and 45: 36Tanzimat fikri, çağdaĢ eğitim
- Page 46 and 47: 38bulunmasına bağlı idi. Binaena
- Page 48 and 49: 40belirmeye baĢlamıĢtır. 154Osm
- Page 51: 43Avrupa‟da beliren Pan ideolojil
- Page 54 and 55: 46C. Türkçülük ve Yusuf Akçura
- Page 56 and 57: 48Ģanlı medeniyetlerin kurucusu o
- Page 58 and 59: 507. Tüm Türkleri bir araya topla
- Page 60 and 61: 52“Ben Müslüman ve Türküm”
- Page 63 and 64: 55derler, fakat biz öyle bir milli
- Page 65 and 66: 57kısmı Batı‟ya duydukları ha
- Page 67 and 68: 59Yusuf Akçura, BatılılaĢma faa
- Page 69 and 70: 61Gökalp‟e göre her millet kend
- Page 71 and 72: 63elli sahifesinden ancak birkaç s
- Page 73: 65III. BÖLÜMYUSUF AKÇURA’NIN T
- Page 77: 69zamanla yeni rejimin anlayıĢı
- Page 80 and 81: 72destekçilerden bir tanesi de yap
- Page 82 and 83: 74ebediyenin burada öğrenildiğin
- Page 84 and 85: 76bağnazlaĢması, Müslüman din
- Page 86 and 87: 784. EkonomiOsmanlı Devleti‟nin
- Page 88 and 89: 80doğru gidiyoruz. Alınacak olan
- Page 90 and 91: 82pazarlarının Avrupa sanayi mall
- Page 92 and 93: 84Akçura, “tarih, tarih içindir
- Page 94 and 95: 86Akçura‟nın bu taksiminde Ġsl
- Page 96 and 97: 88a. Din ve Sosyal DeğiĢmeHer top
- Page 98 and 99: 90Akçura, Türk toplumunun değiĢ
- Page 100 and 101: 92Akçura, Osmanlı toplumunda son
- Page 102 and 103: 94bulunur. 350 Cemaatle kılınan n
- Page 104 and 105: 96Din, özellikle de Ġslam dini, m
- Page 106 and 107: 98ayırmaya çalıĢıyor. Bu mükr
- Page 108 and 109: 100dini, devlet ile ayrıĢtırmı
- Page 110 and 111: 102Akçura‟nın öne sürdüğü
- Page 112 and 113: 104KAYNAKÇAAKÇURA, Y., Hatıralar
- Page 114 and 115: 106_____, “Kader”, ġura-yı Ü
- Page 116 and 117: 108_____, “Unutulan Adam”, Sosy
- Page 118 and 119: 110KUR’AN-I KERĠM, Diyanet ĠĢl
- Page 120: 112ÖZGEÇMĠġKiĢisel Bilgiler:Ad