Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

47zamanla Türklerin kendisine de ulaĢmıĢtır. 183 Bu yeni fikirlerin Türklere ulaĢtığıkanallardan biri dıĢarıya gönderilen öğrencilerdir. Diğer bir kanal 1848 devrimindensonra Türkiye‟ye yerleĢen Macar ve Polonyalı sürgünlerdir. Rus panislavizmine karĢıTatarların ayaklanması ve Avrupa milliyetçiliğinin ortaya koyduğu fikirlerden Türkve Tatar aydınlarının etkilenmeleri Türkçülüğün büyümesini teĢvik etmiĢtir. 184Tanzimat devresinde „Türk‟, „Türklük‟, „Türk Milleti‟, „Türk Milliyeti‟ gibiifadelere rastlanmaz. Ancak milli duygu ve düĢüncenin büsbütün yok olmadığınadair dil, edebiyat, filoloji ve tarih sahasında bazı belirtiler de yok değildir. 185Akçura, Türkçülük fikrinin ilk izleriyle ilgili Ģunları ortaya koymaktadır:“Dil sahasında Türkçülük fikrinin ilk Ģuurlu izleri Ġbrahim ġinasi Efendi‟nineserlerinde görülür. ġinasi‟nin Türkçülük fikri, dilin edebiyat Ģubesinde Ziya PaĢa,lügat Ģubesinde Ahmet Vefik PaĢa, filolocya(filoloji) tetkiklerinde MustafaCelaleddin PaĢa tarafından iĢlenir. Ahmet Vefik PaĢa‟da „Bütün Türkçülük‟(Panturquisme) temayülünün bazı izleri görülmektedir. Celaleddin PaĢa ise Türkfilolocyasından baĢka, Türk (yalnız Osmanlı Türkü değil, umum Türk) etnolocya vetarihi ile de uğraĢır. Osmanlı ülkesinde ilk defa batı kaynaklarından alınarak Türktarihine, Türk etnolocyasına dair yazılan eser, Celaleddin PaĢa‟nın „Eski ve YeniTürkler‟ adlı filolocya, etnolocya, tarih ve siyasetten bahseden kitabıdır. Bu eserTürk ruhuyla, Türk menfaatlerini savunmak amacıyla yazılmıĢ olmakla beraber,Fransızca‟dır.” 186Ġlmi Türkçülüğün önderleri olarak bilinen Ahmet Vefik, Süleyman Hüsnü veAli Süavi‟nin dil ve tarih çalıĢmalarıyla imparatorlukta Türklük Ģuurununuyanmasında önemli rolleri olmuĢtur. 187 Onların çalıĢmalarıyla Osmanlı tarihi yavaĢyavaĢ Türk atmosferi içine yerleĢtirilmeye ve Osmanlı resmi edebiyatında „kaba,cahil, göçebe‟ olarak horlayıcı bir üslupla kullanılan Türk kavramı da artık geçmiĢte183 Ziya GÖKALP, Türkçülüğün Esasları, Haz.: Yalçın Toker, Toker Yay., 1990, s. 10184 Bernard LEWIS, Modern Türkiye’nin DoğuĢu, Çev. Prof. Dr. Metin KIRATLI, Türk TarihKurumu Basımevi, Ankara, 2004, s.341-347185 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, s. 46186 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, s. 58-59187 GÖKALP, Türkçülüğün Esasları, s. 11-14