Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

41modellerine göre yorumlayıp formüle eden tezler yer almaktadır. Ġkinci boyut,ittihad-ı Ġslam düĢüncesidir. 157Ġslamcıların fikirlerinin odak noktasını, Osmanlıların Tanzimat‟la birliktekültür benliklerini kaybetmeye baĢlamaları oluĢturmaktadır. Bunun karĢısınageçmekte en uygun yol, Tanzimat‟ın gizli olarak inkar ettiği Ģeriatın değerlerinitekrar Osmanlı toplumuna getirmekti. 158Ġslamcılar, Ģekilcilik ve kaidecilik bakımından çok sert bir duruĢsergiliyorlardı. Onlara göre; Ģeriata uygun olmayan kanunlar kaldırılmalıydı.Kadınların örtünmesi dini kanun gereğiydi, çok eĢlilik de nesil üretme ve iffetkaidelerine uygun olarak caiz ve lazımdı. Ġslamcılar batılılaĢma hareketinindoğurduğu birçok yeni iktisadi, bedii ve fikri harekete hücum ettiler, bu husustafetvalar yayınladılar. Güzel Sanatlar Akademisi‟nde modelli resim ve heykelyapılmasına karĢı çıktılar, “Ġslam dini kumar gibi sigortayı da kabul etmez” diyefetva verdiler. “Tiyatro ahlaksızlık yuvasıdır ve kadınlar sahneye çıkamaz” dediler,ilk sahneye çıkan Türk kadını Afife Hanım‟ı tevkife kalktılar, fakat birkaç ay sonraaynı hanım TepebaĢı Tiyatrosu‟nda oynadı. Kızların erkeklerle birlikte aynı sınıftaoturamayacaklarına dair fetva verdikleri halde, 1921‟de Edebiyat Fakültesimüderrisleri reisi Ġsmail Hakkı (Baltacıoğlu) üniversitede kızların erkeklerle dersyapmaları kararını verdi. Banka aleyhinde fetvalar verdikleri halde, daha Abdülazizzamanında Mithat PaĢa Ziraat Bankasını ve Emniyet Sandığını kurmuĢ bulunuyordu.Bütün bunlar bize gösteriyor ki, Ġslamcılar sert kaideci hareketlerinde direnmelerinerağmen, toplumsal zorunluluklar geliĢmeden geri kalmıyordu. 159Ġttihad-ı Ġslam fikrini ilk ortaya atan kiĢinin Cemaleddin Afgani olduğu kabuledilir. 160 Fakat Efgani, bütün Ġslam ülkeleri tek tek milli kurtuluĢ hareketlerinigerçekleĢtirdikten sonra Ġttihad-ı Ġslam‟ın vücut bulma Ģansına sahip olacağını ifade157 TÜRKÖNE, a.g.m., s. 61; Bkz. Tarık Zafer TUNAYA, Ġslamcılık Akımı, Ġstanbul BilgiÜniversitesi Yay., Ġstanbul, 2003, s. 77-81158 ġerif MARDĠN, Türk ModernleĢmesi, Derleyen: Mümtaz‟er TÜRKÖNE, Tuncay ÖNDER,ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, 2000, s. 91-92159 ÜLKEN, a.g.e.., s. 203-204; Bkz. TUNAYA, a.g.e., s. 92-98160 Bkz. Mümtaz‟er TÜRKÖNE, Siyasi Ġdeoloji Olarak Ġslamcılığın DoğuĢu, ĠletiĢim Yay., Ġstanbul,1994, s. 34-36